No -Risk hypotheek
Bon
ZELANDICA
Genuanceerde voortzetting
van de industrialisatie in
het Westerscheldebekken'
sQ* Westiand Utrecht
LEZERS SCH
VERGELIJK DIE PRIJS!
PNJS5UI
P v d A-lijstaanvoerder
Den Uyl:
PvdA vóór nieuw
onderzoek
Oosterschelde
dekt nu 2 levensgrote risico's
Overlijden
Arbeidsongeschiktheid
Welstandscommissie
Mr J. N. Scholten
(arp) en DS '70
U BETAALT BIJ JAC. HERMANS PRIJS-SLAG
ALTIJD DE LAAGSTE PRIJS
PRIJSSLAGKLANTEN ZITTEN GOED
MET GRQOTHANDELSPRIJZEN
JAC. HERMANS
ONDERDAG 8 APRIL 1971
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
19
(Van onze Haagse redacteur)
DEN HAAG ,Ik heb me
in de loop der jaren in ver
schillende functies veel met
de regionale problematiek
bezig gehouden en daardoor
meen ik in essentie de pro
blematiek voor de regio's in
Nederland wel te kunnen
overzien. Maar ik heb hele
maal niet de behoefte of de
neiging een oordeel te geven
over duizend-en-één proble
men van gespecialiseerde
aard. Dat moeten mensen
doen die terzake meer des
kundig zijn dan ik'. Dat zegt
lijstaanvoerder drs J. den
Uyl van de PvdA aan het be
gin van een gesprek, dat
,even telefoneren' een
kwartier te laat begint en
dat tien minuten vóór de af
gesproken tijd zal eindigen,
omdat fractie-medewerkers
hem wegslepen naar een
Haagse krant, waar hij tele
fonisch vragen van lezers
moet beantwoorden.
In de tussenlijd ziet Den Uy]
toch nog kans via een bijna on
onderbroken strovloed van woor
den wat gedachten over zuidwest-
Nederland te spuien. ,Voor het
gehele gebied rond de Westerschel
de moet', zegt hij, ,eens een toe
komstprojectie worden gemaakt
om te .veten te komen hoe de
situatie er uit zal zien als Rei-
merswaal, de nieuwe insteekha-
ven bij Borssele, Vlissingen-Oost,
Terneuzen, Ossenisse en Baalhoek
helemaal tot ontwikkeling zijn
gebracht.
Wat zal dat betekenen voor de
bevolkingsdichtheid, wat voor de
werkgelegenheid, wat wordt het
beeld van de Westerschelde ook
pg$ °P de expansie van Antwer-
Als je dat allemaal weet kun je
gaan terugredeneren: wat willen
we wel en wat willen we niet.
grens te kunnen bepalen
moet je vanuit de toekomst terug-
Wo®"8n'En dat is voor het
Westerscheldegebied nog te wei
nig gebeurd.
Als het gaat over de industrialisa-
Westerscheldebekken
SPnnsn j1 Uyl graag de term
.genuanceerde voorzetting'.
ruüi dat er tegenwoordig
SiefenSf °P een "chtvaardige
m L, (0rm8eIopen wordt to
gen industrievestigingen die tot
stand zijn gekomen of die gepro
grammeerd zijn. Zeeland dreigt
volgens hem nog steeds te wor
den tot een gebied waar men
achterop komt. ,De uitstoot uit
de landbouw zal voortgaan. Zee
land behoorde tot onze sterkste
agrarische provincies. Er is ja
renlang terecht gevochten voor
industrievestiging. Daar komt bij
dat de Westerschelde een vesti-
gingsgebied is dat uit nationaal
en Europees oogpunt van belang
is. Mede darom vindt ik het een
plicht van Zeeland om na te gaan
hoe men verlichting kan bieden
voor de .overflow' van het water
gebied.*
Belangen afwegen
Bij een nieuwe afweging van be
langen vindt Den Uyl voortzetting
van de industrialisatie dan ook
zonder meer uitgangspunt. ,Men
kan zich niet permitteren om te
zeggen: aan ons lijf geen polonai
se. Dat zou zeer ego-centrisch
gedacht zijn.' Afgewezen worden
moet primair ieder bedrijf dat
op één of andere wijze de ge
zondheid schaadt. In het kader
van de .genuanceerde voortzet
ting' past verder een temporise
ring, die de PvdA-lijstaanvoerder
zou willen laten afhangen van het
resultaat van de eerder genoem
de toekomstprojectie.
Gezien de situatie in Zuidwest-
Nederland noemt Den Uyl het
wel dwaas dat Antwerpen enor
me expansieplannen kan ontwer
pen en uitvoeren, zonder dat er
sprake Is van reëel overleg met
Nederland. Als Benelux enige zin
en betekenis zou hebben, dan zou
dat primair op het gebied van de
ruimtelijke ordening zijn.' Overi
gens is hij uiterst optimistisch
gestemd voor een verandering
ten goede in de toekomst. Den
Uyl: ,Je ziet in België, misschien
enigszins vertraagd, in de sfeer,
de mentaliteit en de politiek
en een benadering van de industri
alisatie die vergelijkbaar is met
die in ons land. Ook in België
staat men niet meer te klappen
bij iedere industrie die zich er
gens vestigt.'
Luchthaven
Den Uyl heeft grote reserves te
gen de gedachte om dc nieuwe
nationale luchthaven in Zuidwest-
Nederland en met name in de
buurt van Steenbergen-Dinteloord
te bouwen. Hij zegt bij zijn laat
ste bezoek aan West-Brabant op
nieuw tot de overtuiging te zijn
gekomen, dat dit gebied niet
.maagdelijk' genoeg is om een
groot vliegveld te bouwen. .Het is
weliswaar geen dichtbevolkt ge
bied, maar men moet rekenen
met een zodanige geluidshinder
dat een en ander tot onaanvaard
bare consequenties zal leiden.'
Hij voegt er een toe niet te
durven beoordelen, of tot die
consequenties ook hoort het af
breken van complete dorpsker-
Overigens is Den Uyl mét zijn
tweede kamer-fractie van oordeel,
dat over de plaats van de tweede
luchthaven uiterlijk volgend jaar
een beslissing zal moeten worden
genomen. Als dat niet gebeurt
wordt de uitbreiding van Schip
hol bijna onvermijdelijk. Hij
voegt er nog aan toe, dat de
rapporten die door een groot
aantal instanties over de tweede
nationale luchthaven gemaakt
zijn of gemaakt worden, open
baar zullen moeten zijn.
Oosterschelde
De PvdA is voorstander van een
nieuwe studie over de voor- en
nadelen van de afsluiting van de
Oosterschelde. Den Uyl noemt
het met name noodzakelijk dat
er een nieuwe kosten-baten analy
se komt met incalcuiatie van mi
lieu-factoren. Desgevraagd ver
klaart luj dat de PvdA bereid is
zelf de nodige aandrang uit te
oefenen om een nieuw onderzoek
op gang te brengen.
Bij het nader argumenteren van
zijn standpunt zegt Den Uyl, dat
men best wat wantrouwen mag
hebben tegen de al te gemakkelij
ke conclusie dat de afsluiting van
de Oosterschelde uit veiligheidso
verwegingen in ieder geval door
moet gaan. ,In de uitvoering van
lange termijn-maatregelen zit al
tijd een zeker mechanisme. We
hebben nu eenmaal die Deltawet,
we hebben dat Deltaplan, we heb
ben die afsluiting Degene die de
voorbereidingen heeft getroffen
zal maar met moeite te bewegen
zijn de zaak er bij te laten.' Hij
vervolgt: ,Ik vind dat jè het zeer
onbevangen moet beoordelen, het
is of je er vandaag voor het
eerst van hoort. Nagegaan moet
worden wat de motieven waren,
zijn die nog geldig, is er nieuw
zicht gekomen op de gevolgen?
De nieuwe regering zal er dan
ook goed aan doen binnen een
half jaar alle gegevens, adviezen
en beschouwingen op een over
zichtelijke wijze gerangschikt ter
beoordeling voor te leggen aan
het parlement. Het is heel duide
lijk een nationale zaak en dus
ook een nationale beslissing.'
Deltaprovincie
,Ik ben geen voorstander van het
sleutelen aan provincies', zegt
Den Uyl over de suggesties om
van Zeeland, West-Brabant en
Zuid-Holland een delta-provincie'
te maken. De PvdA-lijstaanvoer-
der is wel een warm voorstander
van gewestvorming en het ver
schaffen van duidelijke bevoegd
heden aan de gewestbesturen. De
gewesten zullen wat hem betreft
best over de provinciegrenzen
heen kunnen grijpen, al vindt hij
aan de andere kant dat het soci
aal-economisch bijeen behoren
van een gebied weliswaar een
belangrijk, maar niet het enige
criterium hoort te zijn. Er moet
ook rekening worden gehouden
met historisch gegroeide situaties
en de culturele gevoeligheid. Dat
laatste speelt, zegt Den Uyl, ook
in het Deltagebied, reden waarom
hij nog niet zo goed ziet hoe
daarvan één provincie kan wor
den gemaakt. De uiteindelijke be
slissing over een deltaprovincie
zou hij in ieder geval ook willen
laten afhangen van de gewestbe
grenzingen die in Zuidwest-Neder
land uit de bus komt.
Den Uyl is verder van oordeel
dat gemeentelijke herindelingen
naast de gewestvorming in de
toekomst een secundaire zaak
zullen zijn. .Primair moeten we
kijken naar de vorming van
krachtige gewestbesturen. Binnen
het gewest kunnen de gemeenten
met hun eigen taak, bevoegdheid
en identiteit voortleven.'
Moerdijk
De lijstaanvoerder van de PvdA
voelt er niets voor om het indus
trieterrein bij Moerdijk vol te
laten groeien en uit te laten dijen
met zware, petrochemische indus
trie. Hij vindt het in ieder geval
beter het industrieterrein Moer
dijk zeer beperkt te houden, me
de gezien de vrees in Dordrecht
dat men tussen de vuren zal
komen te zitten van enerzijds het
Waterweggebied en anderzijds
Moerdijk.
Maar als het mogelijk is bij
Moerdijk naar verhouding schone
industrie te vestigen, zegt Den
Uyl wel ja tegen een wat verdere
uitgroei van het industrieterrein
aan het Hollands Diep. Hij ver
klaart niet op de hoogte te zijn
van de adviezen die de raad van
advies voor de ruimtelijke orde
ning over Moerdijk heeft uitge
bracht. ,Maar als de raad zegt
dat Moerdijk beperkt van om
vang moet blijven, dan lijkt me
dat in zijn algemeenheid wel
juist. We moeten voorzichtig zijn
met dat gebied, dat tenslotte vrij
dicht bij de Biesbosch en bij
grote bevolkinsagglomeraties ligt.
Dan doen we er veel verstandiger
aan voor de industrialisatie te
kijken naar het noorden van het
land.'
Gezien de noordelijke en ook wel
Limburgse behoefte aan industrie
verdient ook de beslissing over
het tijdstip waarop Reimerswaal
wordt .aangepakt' naar het oor
deel van Den Uyl zorgvuldige af
weging. Hij zegt ook zijn twijfels
te hebben over de vraag of het
wel verstandig is van Reimers
waal een havenindustriegebied te
maken. ,Ik geloof dat West-Bra
bant meer gediend is met een
industrie van een wat ander ka
rakter, ik denk dan aan metallur
gische industrie, in ieder geval
bedrijven van minder zware
aard.' Den Uyl wijst erop dat
Nederland nog de nawerking* te
goed heeft van een betrekkelijke
snelle uitbreiding van de basisi-
nudstrie. .Bergen op Zoom zou
ook om die reden voorzichtig
moeten zijn met zich te richten
op petro-chemie en staalindus
trie.'
Westerschelde-
verbinding
De PvdA-lijstaanvoerder zou niet
graag .lichtvaardig geweren dat
een vaste oeververbinding over
de Westerschelde tolvrij moet
zijn.'
Dat Den Uyl over dit ook natio
naal gezien toch wel ambitieus te
noemen project slecht geïnfor
meerd is, blijkt overigens uit zijn
veronderstelling dat de fietsers,
bromfietsers en voetgangers wel
normaal gebruik zullen blijven
maken van de veerdiensten. Na
het rechtzetten van deze misvat
ting zegt hij tolheffing voor auto
mobilisten wel aanvaardbaar te
vinden. Fietsers, bromfietsers en
voetgangers en ook de gebruikers
van het streekvervoer via dc toe
komstige Sclielde-verbiuding zou
hij echter vrijstelling willen ver
lenen. .Het argument om het
voor automobilisten wel te doen
is dat economisch gesproken zo'n
grote besparing wordt bereikt,
dat het niet meer dan redelijk is
als een deel van die besparingen
terugvloeit voor het dekken van
de kosten van de brug-tunnel',
aldus de socialistische lijstaan
voerder.
(ADVERTENTIE)
Voor alle informatie
over het geld voor het huis
naar uw hart
Wat betekent No-Risk?
Waarom is een
No-Risk hypotheek zo uniek?
Wat zijn de voordelen van
de No-Risk hypotheek?
Hoeveel kan ik lenen?
Hoe moet dat?
Wat kost dat?
Wie regelt dat?
Wat is het fiscale voordeel?
Is kopen beter dan huren?
Waar moet ik op letten bij koop
van een huis?
Enz., enz.
Stuur mij vrijblijvend uw No-Risk documentatie.
uit:
brochure 'No-Risk hypotheek,
de zekere weg naar uw eigen huis'
rekenvoorbeelden
checklist 'Kopen met beleid ls wonen zonder spijt'
Naam
In ongefrankeerde envelop opzenden naar»
Westland-Utrecht Hypotheekbank NV,
Antwoordnummer 3728, Amsterdam
onder vermelding 'No-Risk hypotheek'
Of pak
de telefoon
Amsterdam, 020-230504
Arnhem, 085-452041
Breda, 01600-43950
Dordrecht, 01850-35332
Geldermalsen, 03455-1252
s-Gravenhage070-184535
Groningen, 050-39890
Hengelo (O), 05400-18064
's-Hertogenbosch, 04100-39600
Maastricht 04400-14946
Rotterdam, 010-363388
Utrecht, 030-29356
Hypotheekbank nv
De welstandscommissie in Vlissingen
maakte zich zorgen over een 10 cm
brede oranje plank (zie bijdrage J.
Grool in rubriek .Lezers Schrijven'
PZC dd 3 april j 1) en dat is maar
goed ook, want in ons lieve landje is
alles prima, nou ja, prima!, geregeld
en een commissie ls er niet voor
niets?
Apropos over de smerigheid en rom
mel op straten en pleinen, heeft de
welstandscommissie blijkbaar geen
zeggenschap, wat te betreuren is.
De welstandscommissie is overigens
een nuttige instelling en weet beslist
wel hoe het hoort, al is het resultaat
wel eens omgekeerd evenredig ten
opzichte van het gestelde doel.
Zo is mij een geschiedenis bekend
van een bejaard echtpaar, dat tegen
de achterzijde van hun woning een
serre, groot 13 vierkante meter,
wilde doen bouwen, zodat zij in voor-
en najaar, toch van de zon zouden
kunnen genieten maar beschermd zou
den tegen de meestal kille wind.
Aan een aannemer werd om een kos
tenopgave verzocht. De aannemer stelde
zich, om geen onnodige kosten te
maken, in verbinding met de districts
opzichter. Op diens aanwijzingen liet
de aannemer een tekening vervaardigen
en liet deze met een aanvraag bouw
vergunning ten sfcadhuize bezorgen.
Geen enkele ambtenaar of autoriteit
was blijkbaar bevoegd zijn ,fiat' te
geven, alvorens de welstandscommissie
goedkeuring had verleend.
Het op aanwijzing van bovengenoem
de opzichter ingediende plan kon ech
ter in de ogen van de heren deskundi
gen van de welstandscommissie geen
genade vinden, want het plan werd
was blijkbaar van oor
deel, dat het mooier, beter.,, en duur
der kon.
De aannemer echter vond een en
ander overdreven en (waar haalde hij
de vrijmoedigheid vandaan) kwam in
verweer, mede in verband met de aan
het door de commissie voorgestane
plan, niet onaanzienlijke hogere kos
ten. Tijdens een zitting van voornoem
de commissie, lieten zij de aannnemer
opdraven en vroegen hem wat zijn
bezwaar tegen hun' plan was; zijn
wedervraag was welke bezwaren de
heren dan wel tegen zijn plan hadden.
De heren vonden de constructie ten op
zichte van de woning (een bungalow)
te eenvoudig, waarop de aannemer
repliceerde, dat zeer waarschijnlijk
zijn opdrachtgever, de door de heren
voorgestelde constructie wel mooi
maar te duur zou vinden, waarop
door een der heren werd geantwoord,
dat als die meneer geen geld had hij
ook maar niet moest bouwen. En dat
was dat.
De aannemer kon weer aan zijn werk.
de nodige onkosten waren gemaakt en
het resultaat was ...geen serre.
Naar werd vernomen zal de opdracht
gever met zijn vrouw het geld dan
maar gaan besteden aan een buiten
landse reis.
Ik ben geneigd te zeggen proost drink
nog eens leeg en leve de bureaucratie
met alle daaraan verbonden pietluttig
heid.
C. Moens,
West-Souburg.
Blijkens het verslag in de PZC van 31
maart jl. heeft mr J. N. Scholten, re
gionaal kandidaat van de ARP voor
Zeeland, zich als volgt uitgesproken
over DS'70: ,Een intellectuele voortzet
ting van de Boerenpartij. Ik zal er
niet om rouwen als Drees jr. de mist
ingaat, ook al schat ik dat zijn par
tij wel circa 5 zetels zal krijgen. Wij
hebben vaak kritiek gehad op Nieuw
Links, maar ik kan me voorstellen dat
deze groepering baalde van de men
taliteit die toen in de PvdA bestond
en die veroorzaakt wordt door men
sen die nu DS'70 hebben gevormd'.
Waarom doet mr J. N. Scholten toch
zo onaardig tegen ons, waarom spreekt
hij (opzettelijk) zulke halve waarhe
den als hierboven vermeld? Waaraan
heeft DS'70 dat toch verdiend? De
voornaamste door DS'70 tegen andere
partijen gerichte activiteit is het op
stellen van een sober, financieel ver
antwoord verkiezingsprogramma op
duidelijk sociale basis, waarin de be
hoeften van de zwakkeren vooropstaan
en waarin ook aan een ieder meer
persoonlijke beslissingsvrijheid en dus
verantwoordelijkheid wordt gelaten.
Heeft mr J. N. Scholten wellicht moei
te met de zakelijke weerlegging van
ons program?
Of vindt mr J. N. Scholten de theorie-
en (en praktijken) van Nieuw Links
zoals uittreding uit de NAVO, onvoor
waardelijke erkenning van de DDR,
ondermijning van het parlementaire
stelsel, Maagdenhuisbezetting, Dambe-
slaping, het door geweld onmogelijk
maken van bijeenkomsten van anders
denkenden, om maar enkele te noemen,
nog niet zo gek? Speelt zijn .vroegere'
radicaliteit toch nog een grote rol in
zijn denken?
Dat men in de verkiezingsstrijd elkaar
het jak uitborstelt, is niet alleen be
grijpelijk, het is voor de levendigheid
nuttig. Maar dat men zich daarbij ver
laagt tot het peil, waarop mr J. N.
Scholten zich thans beweegt, is be
denkelijk.
En dat mr J. N. Scholten daarbij ook
nog het oude zakelijke beginsel, dat
men door de concurrentie af te kam
men, zelf geen klanten wint, over het
hoofd ziet!
De ARP-kiezers kunnen weten welk on
dergeschoven radicaal vlees zij met mr
J. N. Scholten in de kuip hebben.
Mr K. A. Keuning,
Zierikzee
(ADVERTENTIE)
literfles
literblik
KOFFIEMELK
DOPERWTEN
„joden kan"
„middel fijn"
normale li gti
normale |L™ p»
prijs 1
priis79 jjjylyl
,Vóór 1600 kan men nauwelijks van speciale Neder
landse ceramiekspreken, al heeft in deze periode de
overgang van de versierde vloertegel naar de muurte
gel haar beslag gekregen. De polychrome Vlaamse
tegels vonden hier dankbaar onthaal en kregen al
spoedig een eigen stijl en verslering.... Rotterdam is
toch wel het uitgangspunt geweest van waaruit de
spreiding van de Vlaamse tegelindustrie is georgani
seerd'.
Zo juist is verschenen: Nederlandse tegels, van de hand van dr. C. H.
de Jonge. In het eerste hoofdstuk stelt de schrijfster dat de
Nederlandse kunst de tegelindustrie tot tegelkunst heeft verheven. ,Geen
wonder, dat zij zich over de gehele wereld heeft verspreid en dat niet
alleen Portugal en Spanje er grote belangstelling voor hadden, maar ook
Scandinavië, Finland, Polen en Rusland. Deze ontwikkeling speelt zich af
tussen 1650 en 1800. Rotterdam bijvoorbeeld heeft een aandeel gehad in
de export naar Portugal. Plateelschilder Corneüs Boumeester uit die
stad, is de man op wiens naam men de stadsgezichten mag stellen, die in
1944 zijn teruggevonden in het paleis Saldanha bij Lissabon. Het is
gouverneur Saldanha geweest die de tegeltableaus heeft besteld met
gezichten op Antwerpen, Middelburg, Rotterdam Hamburg, Keulen,
Londen, Venetië en Constantinopel. Het viel ons op dat hij de bespreking
over de datering, die tussen 1709 en 1723 valt, merkwaardige vergissingen
zijn gemaakt. Bij het tableau van Middelburg wordt vermeld, dat de
koepel van de Oosterkerk-Oostkerk in 1695 is voltooid. Deze kerk werd in
1667 ingewijd toen de koepel al enige tijd gereed was gekomen. De Lange
Jan op het tableau is nog niet de toren die tot stand is gekomen na de
brand van 1712. Dit nieuwe werk kwam klaar in de zomer van 1716.
In het werk wordt ook een paragraaf besteed aan de tegelkamers,
waarbij wordt vermeld, dat hieraan de veelzijdige ontwikkeling van de
Nederlandse tegelindustrie in de 18e eeuw is te merken. Hoewel de
schrijfster vermeld dat Nederland niet rijk is aan voorbeelden van
tegelkamers, zouden wij willen wijzen op heel wat boerderijen op Zuid
en Noord-Beveland die fraaie tegelvert rekken bezitten. Helaas heeft men
hier nog al eens met diefstallen te maken, zodra een woning om een of
andere reden leeg komt te staan. Rotterdammers zijn ook in Zeeland en
Vlaanderen de leveranciers van tegeltableaus en -vertrekken geweest. De
tegelbakkerij De Bloempot wordt als voorbeeld genoemd. In een
boerderij bij IJzendijke heeft een machtige schouw gestaan, waarvan de
schoorsteenmantel in mangaan de inscheping van Engelse en Russische
troepen voor de zeeslag van 1799 te Bergen aan Zee voorstelt. Dit
tableau heeft zijn bestemming gevonden in de keuken van het museum
Willet-Holthuysen te Amsterdam. In het eerste hoofdstuk zegt de
schrijfster dat de uitgesproken voorkeur voor de Nederlandse tegelkunst
in onze tijd mogelijk te verklaren is als een reactie op de ingewikkelde
uitingen van hedendaagse kunst.
N.B. In de Zelandica van 27 maart jl. is weggevallende regel dat het boek .Tussen hete
vuren' is geschreven door de vroegere stadsarchivaris C. J.
voor» 1400 werden te Bergen op Zoom potten gebakken in* gesloten
aardewerk kreeg een blauw-grljze kleur.