Overdracht gronden van
NV Dninbeek, Domburg
Overheid zal sluiting
Oosterschelde kritisch
moeten durven bekijken'
Nieuwbouw huize St Antonius
Groenendijk begin '72 klaar
Bedrijfshallen
op Middelburgs
industrieterrein
4
GEEN GROTERE
CAPACITEIT
Ds J. E. Visser
45 jaar predikant
PROVINCIAL! ZEEUWSE COURANT
DINSDAG 23 MAART 1971
Slot van pagina 1
kent nog niet direct, dat de NV
Duinbeek zal worden geliquideerd. In
de overdracht zijn namelijk niet de
twee belangrijkste gebouwen begre
pen. het kasteeltje .Duinbeek', waar
tot voor kort burgemeester P. G.
Sprenger van Domburg woonde en
het huis .Berkenbosch', dat in tweeën
is gedeeld en bewoond zal blijven
door freule Marie Quarles van Ufford,
een zuster van Zeelands vroegere
commissaris der koningin en me
vrouw Van Lynden, douairière van mr
R. W Graaf van Lynden.
De XV Duinbeek behoudt deze huizen
voorlopig, maar het is wel de bedoe
ling ze in de toekomst af te stoten,
waartoe, omdat er veel kandidaten
voor het kasteeltje Duinbeek en het
buiten Berkenbosch zijn, eerst in de
kring van aandeelhouders zal worden
gezocht naar een geschikte bewoner.
Die niéuwe bewoners zullen de huizen
voor een redelijk bedrag kunnen ver
werven, waarbij de NV Duinbeek ech
ter wel restauratie als voorwaarde,
stelt. En een dergelijke restauratie
de huizen verkeren in slechte staat
van onderhoud zal bijvoorbeeld
voor het kasteeltje Duinbeck naar een
ruwe schatting een ton voor het exte
rieur en een ton voor het interieur
vergen.
Als woonhuis is Duinbeek' thans wei
nig comfortabel, maar het uit het
begin van de achttiende eeuw dateren
de kasteeltje biedt zoveel mogelijkhe
den om het te herscheppen in een
fraaie en geriefelijke woning, dat zich
al verschillende gegadigden bij de nv
hebben gemeld. Om de gebouwen ver
koopbaar te maken is de NV Duin
beek met Staatsbosbeheer overeenge
komen dat op het terrein direct om
de huizen heen geen publiek zal wor
den toegelaten. Het afstoten van het
kasteeltje Dumbeek wacht daarom op
het passeren van de acte, waarin de
privacy van de toekomstige bewoner
geregeld zal worden, uiteraard een
essent ieel punt.
De landhuizen
De nv streeft er dus naar, de huizen
weer door particulieren te laten bewo
nen. waarbij het accent, evenals bij
het afstoten van de landgoederen, ge
heel op de conservering valt. De hui
zen komen niet in openbare verkoop.
Het. kasteeltje Duinbeek, omstreeks
1710 gebouwd voor de toenmalige
burgemeester Duvelaer van Middel
burg. nog altijd omgeven door een
slotgracht met fraaie waterpartij, is
aangemerkt als een waardevol monu
ment. Het buiten .Berkenbosch' is van
Jonger datum, 1863. Het huis Dike-
Het circa 1710 gebouwde kasteeltje
JJuinbeek', thans aangemerkt als waar
devol monument.
noord', overigens een veel kleiner ge
bouw. bestaat niet meer. Het is kort
na de tweede wereldoorlog afgebro
ken.
Kasteeltje Duinbeek en het huis Ber-
kenbosch stonden leeg. Duinbeek zelfs
al sinds 1865, toen het in 1896 in
handen van de .houtkoopman' dreigde
over te gaan. Bij de veertien mensen,
die in 1896 het voortbestaan van de
buitenplaatsen veilig stelden door het
kapitaal voor de nv bijeen te brengen.
Het buiten .Berkenbosch'.
zijn bekende namen: Frederik Gerard
Sprenger, Willem Johan Sprenger,
Constand Meinard Sprenger, mejuf
frouw Marie Jeanne Francoise Wilhel-
mine Lantsheer, jonkvrouwe Johanna
Maria Henrietta van Reigersberg Ver-
sluijs, douairière van Johan Comelis
Lantsheer, mr Johan Pieter Roetert
Tak van Poortvliet, mejuffrouw Dina
Tak, Willem Hendrik de Bruijn van
Melis- en Mariekerke, Hendrik Albert
Boogaert en Alfred Lantsheer. Kinde
ren en kleinkinderen hebben dit werk
75 jaar voortgezet: zo is mr J.
Lantsheer thans directeur van de NV
Duinbeek.
Financieel is men er, zonder ooit
winsten te maken, steeds uitgespron
gen. De opbrengst van de bossen
houtverkoop en de entreegelden
maakten het loon van de boswachter
goedi Maar na de tweede wereldoor
log is dit evenwicht langzamerhand in
een steeds hoger wordend jaarlijks
verlies omgeslagen. Zo bedroeg
1969 het verlies ƒ9.000, waarbij
de gebouwen te weinig onderhoud
werd gepleegd. Daarom heeft men
gebruik willen maken van de moge
lijkheid de gronden aan de staat over
te dragen: verkoop aan Staatsbosbe
heer beantwoordde het meest van het
eertijds gestelde, ideële doel van de
Met .Westhove' erbij gerekend krijgt
Staatsbosbeheer in de manteling van
Domburg nu beschikking over land
goederen met een oppervlakte van
een kleine honderd hectare. Staatsbos
beheer en de NV Duinheek zijn het
over alle onderdelen van de over
dracht eens; de overdracht wacht al
leen op de redactie van de acte.
Collectes
De collecte voor de hartstichting
heeft in Serooskerke (Sch) ƒ115,- op
gebracht. De biddagcollecte bracht
ƒ140,75 op.
SYNTHESE DEMONSTREERDE
NIEUWE BLUSINSTALLATIE
correspondent!
BERGEN OP ZOOM Op liet fa
brieksterrein van de kuustharsfabriek
Synthese te Bergen op Zoom is onder
het oog van een aantal genodigden en
de vciligheidscommissic van het be
drijf de kostbare C02-blusinstallatie
gedemonstreerd, die dit bedrijf over
enige tijd in gebruik zal nemen.
In een lege ruimte, waar een gefingeer
de brand was uitgebroken, werd bijna
drie ton broomchloor-difluormethaan
gespoten. In 56 hogedruk-cilinders van
elk vijftig kilogram ligt de C02 opge
slagen in een afzonderlijke plaatstalen-
loods. Het ingewikkelde systeem werkt
onder meer met thermocontacten, die
bij een themperatuur van 70 graden
openen, daama volgt een storingsmel
ding en pas na verbreking van het
tweede contact ontstaat de brandmel
ding waarbij claxons in werking tre
den en rode lampen bij de toegangs
deuren van de afdelingen gaan bran
den. De installatie gaat na dertig se
conden werken. In de tussenliggende
tijd heeft het personeel de gelegenheid
zich in veiligheid te stellen. Tegelijk
met de brandmelding in het bedrijf
wordt ook de stadsbrandweer gealar
meerd. De brand is snel geblust. In on
geveer 2 minuten wordt de ruimte vol
ledig gevuld met het vloeibare C02,
dat niet giftig is, maar wel verstikkend
werkt.
NOB-contactavond
met André van Duin
en Ria Valk
MIDDELBURG Vrijdag 9 april
houdt de nationale organisatie voor
het beroepsgoederenvervoer wegtrans
port voor het Zeeuwse wegvervoer
een contactavond in De Prins
Oranje' te Goes.
Het grootste gedeelte van het pro
gramma wordt ingenomen door het
cabaret-revue-ensemble ,'n Lach in de
MR SCHOLTEN OP AR-VERGADERING KAMPERLAND
.BELEID VOOR NOORD-
BEVELAND HERZIEN'
KAMPERLAND .Over het al of niet
afdammen van de Oosterschelde wil
ik niet teveel zeggen. Ik ben wel van
mening dat de overheid het moet
kunnen opbrengen om een probleem
waarvoor reeds een oplossing is ge
dacht, weer kritisch in ogenschouw te
nemen. Ik wil me nu niet uitspreken
vóór of tegen de afsluiting, maar wc
leven zo snel. dat we op een vroeger
genomen beslissing terug moeten dur
ven komen'. Dit zei mr J. N. Scholten,
regionaal kandidaat van de anti-revo
lutionaire partij maandagavond tij
dens de verkiezingsbijeenkomst van
de ARP in het ,De Casembroothuis' te
Kamperland.
Later in de discussie kwam de heer
Scholten nog eens op de Oosterschel
de terug, toen vanuit de zaal was
gesteld, dat bij de meerderheid van
de Zeeuwse bevolking de veiligheid
zwaar woog. ,Wij hebben hier de
ramp meegemaakt.
En over die veiligheid hoor je maar
weinig. 'Namens het aanweizge actie
comité voor een open Oosterschelde
haastte men zich te stellen, dat ook
bij dit comité de veiligheid voorop
stond. ,Ik ben geen partijvoorzitter,
noch fractievoorzitter' repliceerde de
heer Scholten .Ik spreek dus uitslui
tend namens mezelf, maar ik ben
volledig bereid om me in de zaken
van de Oosterschelde grondig te ver
diepen en die met de minister te
bespreken'. De veiligheidsaspecten bij'
een open en een gesloten Oosterschel
de en de kosten moeten we grondig
tegen elkaar afwegen. De overheid
moet dit kunnen opbrengen',
ruimte' met onder anderen Ria Valk,! De heer Scholten onderschreef de kri-
Andrë van Duin en Frans van Dus-!
schoten. Bij het bal na wordt muzika
le medewerking verleend door ,The,
Gold Stars' uit Bergen op Zoom. De
aanvang van de contactavond van de
NOB is kwart voor acht.
tiek, die een andere discussiant uitte
tegen rijkswaterstaat, die volgens de
ze discussiant ,door het milieu heen
loopt als een beer door de porselein
kast'.
.Het is gewoonweg zo dat rijkswater
staat een staat in de staat is. Voor
hen gelden niet die beperkingen, die
voor gemeenten gelden. Dat is niet
goed. Dat moet worden bijgestuurd',
aldus de heer Scholten.
De AR-kamerkandidaat toonde begrip
voor de kritiek die door jongeren
wordt geuit op het milieubeheer,
maar vroeg ook begrip van die jonge
ren voor de ouderen, die gekweld
door herinneringen aan de vooroor
logse crisisjaren allereerst worden ge
dreven door de zorg voor brood op
de plank. .Het is nu niet meer zo, dat
men bij iedere gemeente nog een
bordje met .Industrieterrein' ziet.
merkte de heer Scholten op. Hij had
al eerder er op gewezen dat industria
lisatie ook haar negatieve kanten
heeft. .Industialisatie alleen kan ons
er niet brengen, ook met het oog op
het milieu'. De heer Scholten schreef
de toegenomen belangstelling voor het
leefmilieu toe aan een achterstand,
die op dit gebied moet worden inge
haald.
Noord-Beveland
Ook de specifieke problemen van
Noord-Beveland werden door de heer
Scholten besproken. De problematiek
is de te geringe groei, die ook een
aantasting van de leefbaarheid met
zich meebrengt. Niet iedere kern kan
een grote stad worden, maar kleinere
kernen hebben recht op een eigen
ontwikkeling, om de eigen mensen bij
de gemeenschap te behouden. Daarom
pleit ik voor herziening van het beleid
ten aanzien van de dorpen op Noord-
Beveland in de lijn van Van Benne-
kom, zoals die dit in de staten deed'
Vanuit de zaal werd gesteld dat een
flink aantal woningwetwoningen nodig
was om Noord-Beveland een stimu
lans te geven. De heer Scholten ging
daar op in en constateerde, dat het
platteland achtergesteld werd bij de
stad.
,Mijn algemene indruk is, dat de pla
nologie mikt op de hoofdpeiler van de
stedelijke concentratie. Dat is wel ver-
KOSTEN BEGROOT OP 1,2 MILJOEN GULDEN
GROENENDIJK In januari
1972 zal de nieuwe vleugel van
het bejaardencentrum Huize
St. Antonius' in Groenendijk
klaar moeten zijn. Het nieuwe
gedeelte zal bestaan uit vier
woonlagen- Er komen twee twee
persoons en 22 éénpersoonska
mers in, totaal 26 bedden. De to
tale capaciteit van het bejaar
dentehuis (nu 140 bedden)
wordt door de nieuwbouw niet
vergroot, omdat in het oude ge
bouw de bovenste verdieping
wordt gesloten. De kosten van
het werk zijn begroot op 1,2 mil
joen gulden.
Als de nieuwe vleugel klaar Is, dan zal
men weer een stapje verder zijn niet
de sanering van het tehuis, dat in
1903 voor het eerst de poorten open
de. In de loop van de jaren zijn er al
verschillende moderniseri igen en uit
breidingen gerealiseerd. De grootste
verbouwing vond plaats in 1961, toen
er een nieuwe vleugel bijgezet werd,
waardoor er 68 bedden meer bij kwa
men. De rechtervluegl van huize St
PROJECT AKU-PENSIOENFONDS
MIDDELBURG De Stichting AKU Pensioenfonds in Am-
hem zal aan de Grenadierweg op het groot-industrieterrein in
Middelburg veertien bedrijfshallen bouwen. Deze hallen wor
den verhuurd aan daarvoor in aanmerking komende gegadig
den.
Het ligt in de bedoeling, dat zich in deze hallen zogenaamde .schone' in
dustrieën en bedrijven zullen vestigen. De hallen krijgen elk een opper
vlakte van zeshonderd vierkante meter. Het bouwplan zal in twee fasen
worden uitgevoerd. De eerste fase omvat acht hallen. De bouw kan be
ginnen zodra er vier overeenkomsten met huurders zijn gesloten. Er zijn
inmiddels drie contracten afgesloten waarbij twee belanghebbenden heb
ben bedongen, dat de door hen te huren hal uiterlijk op 1 januari van het
volgend jaar gereed moet zijn.
Om zo snel mbgelijk met de bouw van de hallen te kunnen beginnen, heeft
de AKU de gemeente gevraagd om gedurende vijf jaar één der hallen te
huren. De Middelburgse raad is maandagmiddag met het desbetreffende
voorstel van b en w graag akkoord gegaan De heer M. Almekinders (chu)
wees er nog op. dat nu de AKU getoond heeft vertrouwen te hebben in
Middelburg, het alleszins redelijk was dat de gemeente zijn vertrouwen
gaf door een hal te huren. Ook de heer C. Kammeraad gaf uiting aan zijn
instemming met het plan: .We lopen weinig risico en de stad krijgt nieuwe
impulsen voor vestigingen op het industrieterrein'.
De heer W Rentier (sgp) wees nog op het belang om niet alleen bedrijfs
hallen voor gegadigden met een .brede beurs' maar ook met een .smalle
beurs' te hebben.
In een toelichting op het voorstel merken b en w nog op, het vertrouwen
te hebben dat de te huren hal bij de oplevering reeds aan een definitieve
gegadigde v erhuurd zou kunnen worden.
Antonius werd in 1962 door brand
helemaal verwoest, zodat ook
maar meteen nieuw is opgetrok
ken.
Het ziet er niet naar uit dat 't tehuis
op korte termijn nog uitgebreid zal
worden.
,Ik krijg de indruk dat de belang
stelling voor bejaardentehizen wat
vérminderd', vertelt de voorzitter van
de stichting die huize St. Antonius
beheert, P. E. M. Kuypers. .Het gaat
tegenwoordig meer in de richting van
de bejaardenwoningen'. Het bejaar
dentehuis in Groenendijk is een vai:
weinige huizen die een vrij kleine
wachtlijst heeft. ,Die lijst is bij ons
niet overdreven groot', zegt secretaris
J. P. de Vijlder. ,De mensen hoeven
niet maanden te wachten om opgeno
men te worden'.
Stichting
Huize St. Antonius wordt beheerd
door een onafhankelijke stichting. ,In
vroege.- jaren stonden we onder bis
schoppelijk toezicht, maar dat is ver
dwenen', aldus voorzitter Kuypers.
,Nu kan iedereen in aanmerking ko
men voor een plaatsje in liet tehuis'.
Men heelt dc oecumene dan ook al
ver doorgevoerd daar in Groenendijk:
het orgel tijdens de (katholieke) kerk
diensten wordt bespeeld door een 80-
jarige protestantse dame.
De gemiddelde leeftijd van de bewo
ners van het bejaardentehuis is 86
jaar. Meer dan twintig .65 plussers'
zijn boven de 90. ,In dit huis zijn de
mensen allemaal wel verzorgingsbe-
hoevend', meent de heer Kuypers.
Voor degenen die dat niet zijn, heeft
de stichting een ander project op het
oog: de bouw van 16 zelfstandige
bejaardenwoningen, in de directe om
geving van het tehuis. Twaalf van
deze woningen staan er al geruime
tijd. De mensen zijn er bijzonder op
gesteld dat ze kunnen terugvallen op
het bejaardentehuis', zegt voorzitter
Kuypers. ,Het is ook psychologisch
een geruststelling dat men altijd om
hulp kan vragen.' Het neerzetten van
de 12 woningen was voor de stichting
nog een experiment, dat men als bij-
Foto: een overzicht van de werkzaam
heden aan de nieuwe vleugel van be
jaardentehuis ,St-Anthonius' te Groe
nendijk.
zonder geslaagd beschouwd, daarom
wil men er nu nog eens 16 bij hebben.
,Ze zijn aangevraagd, maar we weten
nog niet wanneer er met houwen
begonnen kan worden. Het zal me
niets verwonderen als dat pas In 1972
zal zijn', verduidelijkt de heer De
Vijlder. Overigens heeft men al meer
dan 16 aanvragen van bejaarden die
graag zelfstandig willen wonen, maar
toch op directe steun (verpleging,
maaltijden) van het tehuis prijs stel
len.
Huize St. Antonius heeft op het ogen
blik geen duidelijk personeelsgebrek.
,Er is wel een gebrek aan geschoold
personeel', zegt de heer Kuypers.
maar men kan het met de ruim 50
personeelsleden (waaronder negen re
ligieuzen) nog wel redden.
Gewest Zeeland
van het KNCGV
vergaderde in Goes
GOES Het gewest Zeeland van het
Koninklijk Nederlands- Christelijk
Gymnastiekverbond hield dezer dagen
haar jaarvergadering in café De Land
bouw te Goes. De bijeenkomst werd
geopend door de heer C. Lobbezoo.
Tijdens de vergadering bleek, dat er
te weinig leden zijn voor het geweste
lijk bestuur en de gewestelijke techni
sche commissie. Voor de commissie
werd één nieuwe kandidaat benoemd,
de heer J. v. d. Male uit Bergen op
Zoom. Er is nu nog één vacature.
Besloten werd om te zoeken naar een
propagandist voor het gewest.
Zondag was ds J. E. Visser gerefor-
standig met het oog op bepaalde
voorzieningen, maar men mag niet
voorbij gaan aan de leefbaarheid van
de kleinere kernen, aldus de heer
Scholten. Noord-Beveland moet kan
sen krijgen, maar de allerkleinste ker
nen zijn wellicht niet op te krikken.
Maar dat moeten we dan ook eerlijk
zeggen. Dan weten de middenstanders
en de schoolbesturen daar waar ze
aan toe zijn'.
Beginsel
In zijn toespraak was de heer Schol
ten ook nog nader ingegaan op de
vraag of de ARP nog wel de beginsel
partij van vroeger, de partij van Kuy-
per was. .Met alle kracht staat zij er
nog vanuit het evangelie', zo betoogde
de kamerkandidaat. .Bij de verkiezin
gen van de 28ste april gaat het niet in
de eerste plaats om de vraagstukken
van de democratie, zoals Den Uyl
stelt, maar om de vraag van de
doelstellingen vanuit een mentaliteit'.
Die mentaliteit vond de AR-kandidaat
in Spreuken 22. ,Wij staan in de lijn
van de heilige schrift. Dienst aan God
is dienst aan de medemens. Daarom
is het niet goed dat er in Afrika
honger is, terwijl hier de hartverlam
ming en het te vele eten welvaartsver
schijnselen zijn'.
De heer Scholten wees op de profeti
sche roeping die er ook voor de AR
ligt, zoals Bonhoefer die heeft gezien,
en waarvan ook Jezaia 40 spreekt.
.Het gaat om bijbelse gerechtigheid,
die de AR ook in het stukje politieke
macht, dat zij verwezenlijken wil, tot
uiting wil brengen'.
De heer Scholten zei in dit verband
.neen' tegen DS'70 omdat die partij
wil bezuinigen op ontwikkelingshulp
en cultuurtechnische werken, ,Neen'
tegen D'66 omdat daar het pragmatis
me de bezinning uit de politiek haalt
en .neen' tegen de Boerenpartij en de
Bejaardenpartij, omdat zij zich
slechts als belangengroeperingen aan
dienen.
De AR vraagt aandacht voor de ach
tergebleven groepen in de samenle
ving als bijvoorbeeld de boven 65-
jarigen. ,Ook is onze partij', aldus de
heer Scholten. .tegen rassendiscrimi
natie zowel die in Amerika als die in
Rusland en Zuid-Afrika'.
In de komende parlementaire periode
wil de AR-partij de ontwikkelingshulp
verdubbelen en de ontspanning tussen
oost en west bevorderen. Zij steunt
thans op twee peilers: de samenwer
king met CHU en KVP en de eigen
identiteit.
,Een akkoord tussen 6 partijen *ou
een klap in het gezicht van de kiezer
zijn geweest', meende de AR-kamer
kandidaat. ,Het zou de principiële ver
schillen hebben verdoezeld.
Met de VVD verschilde hij onder
meer van mening over het toekennen
van studiebeurzen. .Wij voelen meer
voor renteloze voorschotten.' Met
PvdA PPR en D'66 was de spreker het
oneens over het verminderen van de
fensie-lasten. ,Wij bepleiten een stij
ging van 3,6 procent naar 3,9 procent'.
Zedelijkheid
Ook over gezag en zedelijkheid werd
gediscussieerd. De heer Scholten deel
de de mening van de Dolle Mina's
.baas in eigen buik' niet. .Wij mogen
de bevolking inzake de abortus niet
de vrije hand geven. Uitzonderingen
wilde de spreker alleen toestaan als
.zwaarwichtige redenen' als het leven
van de moeder of de herhaalde kans
op gehandicapte kinderen in het ge
ding zijn'. Dan dient de overheid te
rug te t reden voor geweten en verant
woordelijkheid van de ouders'. Hij
verweet de SGP zich wat de vrijheid
op dit stuk betreft te veel .tussen God
en de burger te willen inwringen'.
,Bij ons standpunt over het gezag
gaan wij uit van Jezus Christus, bij
wie alle gezag berust. Wij zijn duide
lijk gezagspartij', aldus de heer Schol
ten. Maar dat wil niet zeggen dat wij
zijn voor het gezag van de botte bijl.
Het heeft geen zin symptomen van
maatschappelijke onvrede met de
gummielat te bestrijden als je niet
naar de oorzaak van die onvrede
graaft, alhoewel in deze maatschappij
ook het gebruik van de gummielat
wel eens nodig kan zijn', meende de
AR-kamerkandidaat, die pleitte voor
versterking van het politie apparaat.
Gevraagd naar de opvattingen van
minister Udink (chu) over deze mate
rie zei de heer Scholten:
.Ik heb de indruk dat Udink het
accent meer legt op het symptoom,
maar het is maar een kwestie van
meerd predikant te Rossum 45 jaar! accent. Ik wil hier niet een tegenstel-
predikant. Ds Visser heeft van 1926-
1947 de gereformeerde kerk van Dom
burg en Westkapelle gediend. In Dom
burg preekte ds Visser twee jaar in
de rooms-katholieke kerk, omdat de
gereformeerde kerk tijdens de Iweede1
wereldoorlog verwoest was. In de ka
tholieke kerk nam hij afscheid van
zijn gemeente.
ling kweken die er niet is. Ik heb
bovendien niets van Udink gelezen.
Daar heb ik echt geen tijd voor. De
informatie, die ik heb, heb ik uit de
pers. En ii weet het, waarschijnlijk
worden ook in het persverslag van
deze vergadering dingen vermeld, die
ik gezegd zou hebben, maar niet zo
licb bedoeld'.
