PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
OVERLEG CONFESSIONELEN EN
PROGESSIEVEN IS MISLUKT
pit-
Afgrijzen
Ulster
over drie moorden in
Zeer verontruste VMZ wil diepgaand
onderzoek vervuiling Westerschelde
Twee kinderen uit Staphorst
en Meppelerwijk overleden
PREMIER INDIRA
GANDHI WINT
VERKIEZINGEN
Moeder van twee
kinderen gedood
door geweerschot
Vandaag
in de
krant...
Onder trein
Gezondheidszorg
Priesters
UNIVERSITEIT
LEUVEN BEZET
RIZA-LABORATORIUM IN ZEELAND BEPLEIT
Op pf| naar de
duidelijkheid
Cijfers
Marxist' Luns'
214e jaargang
60
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
S6-60. ui SI44
l Boer. Hoofdredict
Vrijdag 12 maart 1971
OVER DOEL EN AARD GESPREK GEEN OVEREENSTEMMING
4
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG Het overleg tussen KVP, ARP en CHU enerzijds
en PvdA, D '66 en PPR anderzijds over mogelijke regeringssa
menwerking is mislukt. De voorzitter van de KVP, rar Van der
Stee. deelde dinsdagmiddag mee, dat over doel en aard van het
overleg direct al geen overeenstemming kon worden bereikt. De
progressieve partijen wilden alleen verder praten als de confes
sionelen bereid waren het stembusakkoord aan te gaan. De drie
confessionele partijen wilden echter een open programmatisch
overleg, omdat ook nog met de WD wordt gepraat.
de dat er geen kans meer is op een
rooms-rode coalitie na de komende
verkiezingen. .Gelet op de opstelling
van de PvdA, D'66 en de PPR', aldus
de heer Van der Stee, ,met hun eis:
van zo of niet anders, dan zie ik er
op dit moment geen enkel gat meer
Vlnr Van der Louu), Den Uyl en
Vondeling kijken nieuwsgierig
naar de heer Van Mierlo wat hij
uit zijn tas zal halen. Dit alles on-
Volgens mr Van der Stee zal een
stembusakkoord wel het resultaat van
een dergelijk overleg kunnen zijn,
maar niet liet doel. Daarom weiger
den de confessionelen een dergelijk
akkoord als uitgangspunt voor verde
re onderhandelingen te nemen. Zij
menen trouwens dal meer varianten
dan een stembusakkoord mogelijk
zijn om de kiezers meer duidelijkheid
te verschaffen. Volgens mr Van der
Stee willen PvdA, D'6(i en PPR alles
of niets. Het stembusakkoord dat zij
verlangden zou moeten slaan op de
hoofdlijnen van een regeringspro
gramma en de kandidaat-ministers die
dat programma zouden moeten uit
voeren. De confessionelen waren niet
bereid die mogelijkheid uitsluitend als
uitgangspunt voor een verder gesprek
te nemen.
KVP-voorzitter Van der Stee verklaar-
(Van onze correspondent)
LONDEN In het hele Vere
nigde Koninkrijk, ook onder de
overgrote meerderheid van de
bevolking van Noord-Ierland zo
wel als die van de, Ierse repu
bliek, heerst afgrijzen over de
moord in koelen bloede op drie
Jonge Schotse beroepssoldaten
van de royal highland fuseliers.
Een gezin verloor door deze tra
gedie twee zoons. Het zijn John
en Joe Mccraig, respectievelijk
17 en 18 jaar oud, uit Ayr. Het
andere slachtoffer is de 28-jari
ge Dougald Mccaughey uit Glas
gow. Zij hadden avondverlof en
waren in burger.
Het drama speelde zich in de nabij
heid van twee pubs aan de rand van
Belfast, een anders vreedzame buiten
wijk, af. Twee kinderen vonden de
lichamen van de vermoorden in een
greppel. Bij hen lagen bierglazen.
Hieruit wordt afgeleid dat de jeugdige
slachtoffers op vriendelijke wijze uit
een café in een hinderlaag zijn gelokt.
In de cafë's ter plaatse zou niemand
iets hebben gezien, maar dat zegt
niets, omdat wegens de intimidatie
van de IRA niemand iets durft te
zeggen.
Het wordt echter mogelijk geacht dat
de militairen van een anclere drinkge-
legenheid kwamen en hun glazen on
derweg hadden willen leegdrinken. Da
vid Mccraig. een 19-jarige derde broer,
had met de anderen mee willen uit
gaan, maar kon niet omdat hij dienst
had. Zijn commandant stuurde hem
donderdag per vliegtuig, vergezeld van
de aalmoezenier van het regiment,
naar huis.
Ook in het lagerhuis heerste donder-
in.'
Zowel de heer Van der Stee als de
heren Biesheuvel (arp) en Udink
(chu) ontkenden met nadruk dat er
een verschil van mening zou zijnl
geweest tussen de christelijke partijen
over het afsluiten van een regeerak
koord met de drie progressieve partij
en. .Als er al meningsverschillen zijn
geweest, dan liepen ze dwars door de
drie partijen heen. Maar dat was
vanmorgen niet het geval', verklaarde
mr Van der Stee.
Pror. Steenkamp, de opsteller
KVP-program en bekend voorstander
van samenwerking met de PvdA, deel
de mee nu zeker geen spijtstemmer te
zullen zijn. .Niemand heeft er ooit
aan gedacht ook niet toen we bezig
waren met het opstellen van een pro-;
gram en waar we ons uitspreken voor:
het doen van afspraken over samen
werking voor de verkiezingen dat1
dan gesteld zou gaan worden dat
bijvoorbaat een stembusakkoord ge
sloten zal moeten worden.'
Onbevredigend
Vrijwel de gehele christelijke delega
tie noemde het gesprek onbevredigend
omdat, slechts over de aard en het
doel van een komend gesprek werd
gesproken en niet over de program
ma's. Drs Udink: ,Het was onbevredi
gend omdat we alleen maar ja of nee;
konden zeggen.'
Vondeling, aanvoerder van de progres
sieve delegatie, zie namens PvdA, D'66
en PPR dat de confessionele partijen1
niet tot afspraken over een regeerak
koord bereid zijn gebleken, ook niet
in geval het overleg succesvol zou
blijken te zijn. De vraag of de onder
handelingen tot afspraken voor de;
verkiezingen zouden kunnen leiden,;
bleef daardoor geheel open. De ondui
delijkheid zou daardoor nog groter j
zijn geworden dan hij reeds was,
aldus dr Vondeling.
Uit het verslag, dat dr Vondeling vam
Zie slot pagina 11kolom 1j
NIEUW DELHI (RTR - DPA) In
India heeft de regerende congrespar
tij van premier Indira Gandhi haar
doel ruimschoots bereikt. Niet alleen
veroverde zij bij de vervroegde par
lementsverkiezingen de absolute meer
derheid in de Lok Sabha (het lager
huis), zij nam zoveel afstand tot de
overige partijen dat deze er voorlo
pig niet meer aan te pas zullen ko
men.
Toen donderdagavond de uitslagen uit
371 van de 521 kiesdistricten bekend
waren, had de partij van mevrouw:
Gandhi al 280 zetels veroverd, 19 meer
dan het voor de absolute meerderheid!
vereiste aantal. In het oude huis be-!
zette de partij 221 zetels. De rechtse;
alliantie heeft zware klappen gekregen.'
De afgesplitste rechtervleugel van de|
congrespartij, die sinds eind 1969 deel
uitmaakte van de oppositie en over
64 lagerhuiszetels beschikte, was don-,
derdagavond nog niet- verder gekomen
dan 15 zetels. De fanatieke nationa
listische Hindoepartij Jan Sangh had
er 21 (was 33), en de ondernemers
partij Swatantra 5 (was 36). De Mos
kou-gezinde communisten stonden op
13 zetels (was 24) en de Peking-ge-
zinde marxisten op 5 (was 19).
UTRECHT (GPD) Door een schot
uit 'n flobertgeweer is woensdagnacht
de 24-jarige Jacoba B.-M. moeder van
twee kinderen, om het leven gekomen.,
Volgens liaar man, de 26-jarige koop
man B. ging het geweer ar terwijl
Jacoba er op de bank in haar huis in
Utrecht mee lag te spelen. De kogel1
trof haar in de buik.
Behalve het echtpaar B. was er op
het tijdstip dat het geweer afgingj
niemand in de woning aanwezig. Dei
politie probeert op het ogenblik de
verklaring van de man zoveel moge-]
lijk te controleren. B. wordt in ver-;
band hiermee op het ogenblik vastge-i
houden op het hoofdbureau.
BELFAST De drie Schotse sol
daten die door Noord-Ierse extre
misten zijn vermoord. Vlnr: John
Mc Caig, 17 jaar de 23-jarige Du-
gald Mc Caughy en de 18 jaar ou
de Joseph Mc Caig.
Een automobilist, die bij Lewe-
dorp onder een trein kwam met
zijn auto, werd licht gewond.
(Pag. 2)
ï£N NIEUW plan voor de orga
nisatie van de gezondheidszorg
neeft gisteren reeds de instem
ming gekregen van de Landelij
ke Specialisten Vereniging...
(pag. 3)
PRIESTERS, die tot de leken
stand zijn teruggebracht, mogen
8®fn Pastoraal werk meer doen.
«dus een document dat in de
Osservatore Romano is gepubli
ceerd... (Pag. 11)
Binnen- en buitenlands
nieuws: pagina 1, 3 en 11.
Nieuws uit Zeeland: pagina
2.5,7 en 9.
Sport: pagina 12 en 13.
Radio en tv: pagina 15.
financieel nieuws: pagina 17.
dagavond verslagenheid over deze laf
fe terreurdaad, die het kenmerk droeg
van een typische IRA-executie en her
innerde aan de gruweldaden in Ier
land van een halve eeuw geleden. De
moord zou zijn uitgevoerd door een
executiepeloton van de terroristische
IRA-groep.
Deze van de IRA afgescheiden groep
noemt zich de .voorlopige raad van de
IRA', afgekort .de provisionals' (de
voorlopigen), die op twee fronten tege
lijk vechten, namelijk tegen het Britse
leger in Noord-Ierland en tegen de
rest van de IRA.
Beide IRA-groepen ontkennen dat zij
verantwoordelijk zijn voor de drie
dubbele moord.
Ontzetting
Het Britse kabinet vergaderde donder
dag met de militaire chefs over de
situatie in Noord-Ierland. Zoals ver
wacht bleven dramatische beslissingen
achterwege, omdat een ogenblikkelij
ke remedie voor het doodzieke Ulster
nu eenmaal niet bestaat. Reginald
Maudling, ue Britse minister van bin
nenlandse zaken, sprak namens het
gehele lagerhuis, toen hij zijn ontzet
ting uitsprak over de nieuwste ver
schrikkelijke misdaad.
De strijd tegen de terroristen zal met
uiterste kracht en vastberadenheid
worden gevoerd, zei Maudling. Een
strijd tegen een kleine mjinderheid
van gewapende meedogenloze figuren
die voor geen enkel middel terugdein
zen. Maudling sprak zijn vreugde uit
over het feit dat ook premier Lynch
van de Ierse republiek deze vreselijke
Zie slot pag. 3 kolom 1
BRUSSEL (ANP) Tweehonderd
studenten van de universiteit in Leu
ven hebben donderdagavond de uni
versiteitshallen bezet. De rijkswacht
hield zich om middernacht in het cen
trum van Leuven gereed.
De studenten hebben zich in de hal
len opgesloten uit protest tegen een
rede, die de Zuidvietnamese ambassa
deur in België in Leuven hield.
STAPHORST - MEPPEL (GPD) De polio-explosie in Stap
horst en het aangrenzende gebied van de gemeente Meppel heeft
nu aan twee kinderen het leven gekost. In het beademingscen
trum van het ziekenhuis Ziekenzorg in Enschede is gisteren een
12-jarig jongetje uit Meppelerwijk overleden. In het beademings
centrum van het academisch ziekenhuis in Groningen stierf een
6-jarig meisje uit Staphorst aan de gevolgen van kinderverlam
ming. Dit kind behoorde tot één van de eerste ziektegevallen.
Zij werd anderhalve week geleden in het ziekenhuis opgenomen.
Het is voor het eerst sedert acht jaar,;
dat in ons land kinderverlamming]
dodelijke slachtoffers heeft geëist. Inj
de periode 1960-1964 werden 194 men-j
sen met polio besmet, twaalf van heni
overleden aan de ziekte. In de periode
1965-1970 waren er in ons land vieren-,
veertig gevallen van polio; geen van;
de patiënten overleed aan de ziek
te.
Inmiddels zijn in Staphorst zelf don
derdag weer twee nieuwe gevallen
van polio geconstateerd. De patiëntjes
zijn een jongen van 12 en een jongen
van 7 jaar. Het totaal aantal polio-
gevallen is daarmee gestegen tot 17.;
Daarvan zijn er 15 geconstateerd in
Staphorst en twee in Meppel.
Zorg
De inspecteur van de volksgezondheid
in Overijssel, dr T. Landheer, zegt
met zorg vervuld te zijn over het
dramatische verloop van de polio-
explosie in Staphorst. De tweede polio- j
golf, die vrijdag is begonnen en
waarop men overigens had gerekend,
duurt volgen de arts .griezelig lang'.
Alleen al in de afgelopen week werd
bij acht kinderen de ziekte ontdekt
.Het virus zit er nog en het wordt
(Zie slot pag. 3 kol. 7)
,HOE VERDER
LANDINWAARTS
HOE SLECHTER'
VLISSINGEN Er moet een
diepgaand en veelzijdig onder
zoek worden verricht naar de
verontreinigende factoren en
hun invloed op de levensgemeen
schappen in de Westerschelde.
Dat is de conclusie van een no
ta, die de <en zeerste verontrus
te Vereniging Milieuhygiëne Zee
land heeft geproduceerd over de
verontreiniging van de Wester
schelde. In de nota wordt dui
delijk gemaakt, dat de kwaliteit
van het water steeds slechter!
wordt, naarmate men verder;
landinwaarts komt: tussen
Zandvliet en Bath is de kwali
teit van het water zonder meer
slecht: ten westen van het Nauw
van Bath treedt een verbetering;
in, maar niet zodanig, dat bij
Baalhoek al van een geheel nor-:
male situatie gesproken kan
worden. In de nota stelt men.
dat de kwalificatie .open riool'!
geheel onjuist is voor het Wes-
terscheldetraject tussen Hans-
weert en Vlissingen.
Aspecten, die in de VMZ-nota bijzon
dere aandacht krijgen:
Volgens de samenstellers zou het
van grote betekenis zijn als er een!
streeklaboratorium van het Rijks In
stituut voor de Zuivering van Afval
water (RIZA) ergens langs de Wester
schelde zou worden ingericht;
Bij de hochtenafsnijding van het
Nauw van Bath zal de verontreiniging
vanuit België zich aanzienlijk in wes
telijke richting gaan uitstrekken. De
vraag is. wat het effect zal zijn, mede
in combinatie inel het afvalwater, dat
via de persleiding bij Waarde komt;
Het België moeten afspraken wor
den gemaakt met betrekking tot de
toelaatbare verontreiniging en de con
trole daarop
In een inleiding bij de nota wordt
uiteengezet, welke begrippen men
heeft gehanteerd bij het onderzoek.
De samenstellers maken duidelijk, dat
het zuurstofgehalte van het water
wordt berekend in mg per liter, behal
ve die absolute maat wordt ook een
relatieve waarde gebruikt, namelijk
het zuurstofverzadigingspercentage
Men doet dat. omdat de oplosbaar
heid van zuurstof in water niet steeds
gelijk is, maar wordt beïnvloed door]
temperatuur, zoutgehalte en lucht-i
druk. De theoretisch maximale hoe-[
veelheid zuurstof, die in water van'
een bepaalde temperatuur en bij een
bepaald zoutgehalte kan oplossen stelt
men op 100 procent. In de nota stelt
men. dat het RIZA een daling van het
zuurstofgehalte tot minimaal 50 pro
cent aanvaardbaar acht. De samenstel-!
Iers vragen zich af, of dat. vanuit1
biologisch gezichtspunt, juist is. maar
verder in het rapport wordt die 50
procent toch weer genoemd als een
arbitraire grens En in dat verband
meldt men. dat nu al in incidentele
gevallen bij Hansweert zuurstofverza-
digingswaarden van 56 procent geme
ten zijn. De VMZ-nota: .We moeten in
de nabije toekomst rekening houden
met de gecombineerde effecten van
de lozing bij Waarde en de doorsteek
onder Bath. Een dergelijke accumula
tie van sterk verontreiniging water
binnen een zo kort traject is niet in
overeenstemming met de oorspronke
lijke RIZA-conceptie, waarbij men
voor de berekening van de opname
capaciteit van de Westerscèelde ervan
uitging,1 dat de lozingspunten zo har
monisch mogelijk over de hele Wes
terschelde zouden zijn verdeeld. De
klemmende vraag rijst, of in dit
(nieuwe) licht bezien de lozing bij
Waarde nog wel verantwoord is. Da
ling van het zuurstofgehalte beneden
de 50 procent verzadiging kan in dit j
geval onder Hansweert stellig ver-1
wacht worden'. De samenstellers van
de nota achten het wel van heel veel
belang, dat de doorsteek bij Bath
wordt gemaakt, omdat de scheepvaart
daardoor veiliger wordt. .Breuk van
een tanker' ter plaatse zou catastro
faal zijn', zet men er tussen haakjes1
bij.
Tiet riet er naar uit. dat
11 eindelijk in dc Neder-
\r>^£%\ lanci5e politiek enige duide-
L-AUI lijkheid begint te komen, hoe-
- wel: laten we niet te hard
zJf roepen, het .verduidelijking»-
*=5- proces' kan nog altijd fout
gaan. In ieder geval staat nu vast. dat
de onderhandelingen tussen enerzijds
het blok PvdA-D'66-PPR en anderzijds
de drie confessionele partijen zijn mis
lukt: de grote coalitie is van de baan.
Uit een oogpunt van keuzemogelijk
heid is dat een goede zaak. Gesteld dat
beide blokken elkaar zouden hebben
gevonden: de kiezers hadden ln die
situatie beter thuis kunnen blijven.
Nederland zou leis hebben weg gehad
van de kleine gemeente, waar bij ae
raadsverkiezingen slechts één lijst
wordt ingeleverd. In zo'n geval hoeft
niet te worden gestemd. Zo simpel Is
het bij deze kamerverkiezingen welis
waar niet. maar toch zou de invloed
van de kiezer sterk zijn gereduceerd.
Nu begint de spanning weer te komen.
Bovendien is het bestaan van een re
delijke oppositie in de kamer veilig
gesteld: voor de democratie een be
langrijk punt.
De volgende fase van het .verduide
lijkingsproces' heeft te maken met
het overleg tussen confessionelen en
de WD. In die fase evenwel kan nog
van alles gebeuren, mislukking is niet
bij voorbaat uitgesloten KVP-er Steen
kamp heeft al laten weten, dat verwe
zenlijking van het gezamenlijk urgen
tieprogramma van de drie confessione
le partijen bovenaan staat,Het afval
len van één onderhandelingspartner
betekent allerminst,
dat wij bij voorbaat
al bereid zouden
zijn veel water in
de wijn te doen ten
bate van een andere
partner'. Wanneer echter de drie con
fessionele partijen en de VVD elkaar
niet weten te vinden, is het met de
duidelijkheid voor een groot deel ge
daan. In feite is in dat geval de oude.
veel gekritiseerde toestand nog volle
dig aanwezig.
Er zullen dan drie Jioofd'-groepen
zijn. In de eerste plaats de PvdA,
bij welke partij zich D'66 heeft aan
gesloten samen met een afsplitsing
(PPR) van de KVP. Globaal gezegd:
eigenlijk de PvdA. maar met twee zelf-
rrandig optredende vleugels. Voort-s
krijgt men dan te maken met de drie
confessionele partijen, weliswaar zelf
standig gebleven, maar gezamenlijk
opererend met één programma. En
tenslotte de VVD. een liberale groepe
ring, die onder de druk van deze ont
wikkeling door haar tegenstanders
vermoedelijk steeds weer zal worden
voorzien van een conservatief etiket.
Als deze situatie zich werkelijk zou
voordoen, is er nauwelijks iets veran
derd vergeleken bij vroeger. Er zijn
wat kleinere schotten verdwenen, maar
de grote afscheidingen zijn er dan nog
precies zo.
In dat geval het oude beeld, inderdaad.
Links: de combinatie PvdA-D'66-
PPR. in het centrum de confessionele
partijen, rechts de WD. Tegen dit
schema zuilen echte partijgangers on
getwijfeld bezwaren inbrengen, vooral
wanneer het gaat om de aanduiding
links, rechts en centrum. In sommige
kringen zijn deze woorden niet popu
lair. zeker niet bij de confessionele
partijen. Dat is ook wel begrijpelijk:
het urgentieprogram van deze drie
maakt een progressieve indruk en is
op grond daarvan moeilijk als een
.midden-programma' aan te duiden.
Het gaat echter niet alleen om de pun
ten. die in een programma zijn onder
gebracht: een politieke partij is name
lijk meer dan haar programma. Het
gaat ook om de sfeer, om de mentali
teit ook van haar voormannen: Udink
en Biesheuvel zijn in dit opzicht ka
rakteristieke voorbeelden, ze laten zich
niet onder één noemer vangen. Dat
weet de kiezer. Hij heeft vermoedelijk
het programma helemaal niet gelezen,
maar houdt rekening met die eigen
aardige moeilijk te taxeren fac
toren als: de beeldvorming, de geschie
denis van een pan.ij. het optreden van
de lijstaanvoerders enz. In dit licht
gezien ziin termen als links, rechts,
centrum heus nog wel te gebruiken.
Dat zal dan ook zeker gebeuren wan
neer de confessionelen en de WD het
niet met elkaar eens zouden worden:
de dagen van weleer zijn in dat geval
weer terug, compleet met een moeiza
me kabinetsformatie.
Wanneer echter wél overeenstem
ming tussen confessionelen en de
WD zou worden bereikt, weet die kie
zers die op één van de beide blokken
stemt, dat hij bij het uitbrengen van
zijn stem er aan meewerkt de ene of
de andere in de coalitie-regering te hel
pen. In beide gevallen kan er gezien
de Nederlandse verhoudingen te
vens op worden gerekend, dat er een
redelijke oppositie zal ontstaan. In
dien thans de VAT) en de confessione
len elkaar weten te vinden, zal er vóór
de achtentwintigste april een redelij
ke duidelijkheid ontstaan: twee coali
ties. daarnaast een reeks kleinere par-
tiien. De tweede fase op weg naar de
duidelijkheid is nu begonnen.
In een tabel geeft de nota de resulta
ten van metingen, die de afgelopen
jaren op verschillende punten in de
Westerschelde verireht zijn. In 1969
was het gemiddelde zuurstofverzadi
gingspercentage in de zomer bij Zand
vliet 21, bij Bath 41, bij Baalhoek 61
(Zie slot pag. 7 kol. 5)
ATHENE (RTR-AFP) Wan
neer minister Luns in juni aan
slaande Manlio Brosio opvolgt
als secretaris-generaal van de
Noordatlantische Yerdragsorga-
nisatïe. .komen de militaire ge
heimen van de NAVO recht
streeks ter beschikking van het
marxisme". Deze waarschuwing
werd woensdag geuit door het
Griekse blad .Estia*. dat I.uns
betitelde als .de Nederlandse so
cialistische minister van buiten
landse zaken.'
