PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
BELGISCHE
STAKING
WAS SUCCES
GS en Nederlandse Spoorwegen willen
vervoersbedrijf ZVTM overnemen
KAMER KRAAKTE PLAN
GEKOZEN FORMATEUR
Alle zaken dicht
Berlijn-overleg in
beslissend stadium
3
Eén gulden
m M'
Vandaag
in de
krant...
Zeven doden bij
ontploffing op
Noorse tanker
Predikant wordt
kamerheer
van koningin
Prijzen in januari
1 procent gestegen
ÊÏÏSrI
VOORSTEL AAN PROVINCIALE STATEN VAN ZEELAND:
Op 50-50 basis
bod op het
aandelenkapitaal
Kamerlid Luns
214e jaargang - no. 42
WAARIN OPGENOMEN DE MI D D E LBU RG SE. VLI SS I N G S E, GOESE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
01 13S «IS. 3211). Owtfel'l t«l. 2i*5 T.rr.
S kt». Giro 153100. PtmImUIo Zo
Vrijdag 19 februari 1971
Staking: veel
Belgen naar
l.-Vlaanieren
(oag. 2)
NEDERLAAG VOOR PVDA, D '66 EN PPR
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG Het initiatief-wetsontwerp Van Thijn (pvda), mej. Goudsmit <d'66» en Aarden
(ppr) is door de overgrote meerderheid van de tweede kamer van tafel geveegd. Alleen de drie
oppositiepartijen van de indieners bleken te voelen voor de in het. wetsontwerp voorgestelde recht
streeks gekozen kabinetsformateur en het beperkte districtenstelsel.
WEL MEERDERHEID VOOR DE MOTIE-KOLFSCHOTEN
(Van onze correspondent)
BRUSSEL Alle winkels, café's, restaurants, banken, benzine
stations, bioscopen, warenhuizen, taxibedrijven, levensmiddelen-
bedrijven en supermarkten zijn gisteren in geheel België gesloten
gebleven. Tussen de 75 en 100.000 mensen hebben 's middags in
Brussel een betoging gehouden, waarbij zij zich tegen de btw
keerden, althans tegen de wijze van inning, en zij recht op ouder
domspensioen en andere sociale zekerheden eisten. In politieke
kringen spreekt men reeds van een derde macht, die de midden
stand zou kunnen vormen tussen de vakbonden en de werkgevers
organisaties in.
De sluiting is algemeen geweest, met
uitzondering van de socialistische
operaties, waarvan de winkels wel
open bleven. De grote stede, zagen er
in de grijze regenbuien van gisteren
nogal verlaten uit. Merkwaardig is
geweest dat de winkelsluiting ook een
sterke vermindering van het verkeer
ten gevolge heeft gehad. In Brussel
waren de straten bijvoorbeeld bijna
leeg.
Daar kwam pas verandering in toen
tegen twee uur 's middags tienduizen
den middenstanders, velen vergezeld
van hun vrouwen per trein, tram, bus
en vooral ook heel veel in personen
auto's die niet van een rampzalige
maatschappelijke situatie getuigden,
naar een groot plein even buiten het
centrum van Brussel trokken. Hun
aantal wordt door de Brusselse poli
tie geschat op rond de zestigduizend,
door enthousiaste organisatoren van
de betoging op tegen de honderdtach
tigduizend. We denken dat er zo tegen
de negentigduizend zijn opgemar
cheerd over de grote boulevard, mid
den door de stad naar het Beursplein.
Heibel
Dat ging traditiegetrouw met een
gelooflijke heibel gepaard. Men stak
rotjes en zevenklappers af, men blies
op fluitjes en trompetten. Men riep
leuzen en men droeg ook borden met
slogans als .neen aan de btw' of .onze
pensioenen!' Er waren nog deelne
mers die zich verkleed hadden en
was zelfs een pseudo-christus met een
kruis, waarop de letters btw waren
geschilderd. Evenmin getuigde
goede smaak het meedragen van
doodskisten .bestemd voor de Belgi
sche middenstand.' Maar zulke dingen
behoren nu eenmaal tot de folklore
van betogingen in België, om het even
waarom ze worden gehouden.
Van de trappen van het beursgebouw
af hebben vertegenwoordigers van de
Huurdebat niet
volgende week
het wetsontwerp tot wijziging var
huurwet, de woningwet en de wet
jaarlijkse huurverhogingen, zoals aan-
vankelij'- de bedoeling was.
Het wetsontwerp, dat ondermeer over
de huurharmonisatie gaat, is tot na
der order van de kameragenda afge
voerd.
Het eindverslag, waarin de desbetref
fende kamercommissie verklaart dal
de schriftelijke voorbereiding van de
openbare behandeling is afgesloten,
kan namelijk niet tijdig gereed zijn.
aldus is aan de kamer meegedeeld.
Spijkerbanden
HET DE laatste tijd sterk toe
genomen gebruik van spijker
banden op het Nederlandse we
gennet heeft rijkswaterstaat ge
noopt een ernstige waarschu
wing te laten horen voor de fu
neste gevolgen hiervan op diver
se soorten wegdek. (pag. 7).
Nieuws uit Zeeland op de
pagina's 2, 4, 5 en 7
Binnen- en buitenland op
de pagina's 1, 3 en 7
Sport op pagina 9
Televisie op pagina 11
middenstandsorganisaties het woord
gevoerd en daarbij hebben zij de
nadruk gelegd op de nieuwe solidari
teit onder hen. Merkwaardig was het
wel dat de meesten nogal rustig ble
ven wanneer er een Vlaming sprak,
doch wanneer een Waal het woord
voerde werd er .vendu' of te
(Zie slot pag. 3 kol. 2)
BRUSSEL: Duizenden demon
stranten op het Beursplein,
waar de grote betoging van Bel
gische middenstanders eindigde.
OSLO (RTR) Zeven zeelieden zijn
omgekomen bij de ontploffing woens
dagavond op de Noorse tankboot
.Ferneastle', zo is door de rederij
meegedeeld.
Het schip bevond zich ruim 500
mijl ten zuidwesten van Lissabon.
Het was in ballast op weg van Wil
helmshaven naar Nigeria. 35 overle
venden zijn door een Spaanse vracht
boot opgepikt. Door de ontploffing
brak de tanker, die pas vier jaar oud
was. in tweeën. Beide delen zijn ge
zonken. Een van de omgekomen zee
lieden is de 62-jarige Nederlander G.
van Haaften.
LEEUWARDEN (GPD) Tot kamer
heer in buitengewone dienst is door
koningin Juliana met ingang van
maandag 15 februari benoemd jonk
heer ds C. van Eysinga te Sint Nico-
laasga. De koningin heeft al een ka
merheer in buitengewone dienst in
Friesland. Dat. is mr. Römer, advokaat
en procureur te Leeuwarden.
Ds Van Eysinga (47), die de predikant
van de hervormde gemeenten van
Wolsum en Westhem met ongeveer 45
gezinnen is, toonde zich zeer ingeno
men met zijn benoeming. De realties
van de familie Eysinga met het konin
klijke huis zijn al vrij oud. De vader
van ds Van Eysinga. wijlen prof W. J.
M. van Eysinga gaf koningin Juliana
toen zij nog maar zestien jaar was
priveles in staatsrecht en volkenkun-
Zelfs de PSP en «Ie CPN lanceerden
frontale aantallen op hel voorstel.
Een motie van de KVP (ingediend
door de heer Kolfschoten) zal bij dc
stemming volgende week donderdag
naar alle waarschijnlijkheid op een
vrij ruime meerderheid kunnen reke
nen. Hierin wordt voorgesteld om de
tweede kamer, direct na de verkiezin
gen, een openbaar debat te laten hou
den over de aan de koningin voor te
dragen formateur.
Nederlaag
Zowel door liberale fractieleider mr
Geertsema ais door oppositieleiders'
Den Uyl (pvda) en Van Mierlo <d '661
werd het voorstel voor de staatkundi
ge hervormingen als een test-case"
voor de verkiezingen betiteld De drie
oppositiepartijen die voor de verkie
zingen zoals bekend een regeerak
koord willen sluiten hebben gistera
vond een verpletterende nederlaag ge
leden. .Maar denk niet dat er win
naars zijn. Ook de confessionelen en
de PSP en de CPN zijn verliezers.
Men heeft verzuimd iets te doen aan
de hoogst noodzakelijke vernieuwing
van het parlementair bestel', reageer
de örs Den Uyl. .Het is duidelijk dat
we iets meer tijd nodig zullen hebben
om dit er uit te krijgen', was de
reactie van mr Van Mierlo,
Verwijten
In urenlange, soms emotionele, sterk
politiek getinte debatten hebben de
drie initiatiefnemers gisteren in het
parlement allerlei verwijten te horen
gekregen. Soms stonden er meer aan
tien woordvoerders van regeringspar
tijen en PSP en CPN klaar om de in
terruptiemicrofoon te grijpen.
De bezwaren van hel overgrote
deel van de kamer zijn in twee
hoofdlijnen samen te vatten. 1 i
vond de voorgestelde grondwetswijzi
ging vaag, foutief en opportunistisch
geredigeerd. Met gebruik van veel
voorbeelden werd ernstige twijfel uit
gesproken aan de gevolgen van het
initiatiefontwerp. 2 met name de klei
ne partijen hadden ernstige bezwaren
tegen de huns inziens onaanvaardbare
onthoofding van die partijen. GPV-
kamerlid Jongeling. .Politieke partijen
troost je Je wordt niet doodgescho
ten door de kiesdrempel maar je
wordt opgehangen door het districten
stelsel.'
Tevergeefs trachtten de initiatiefne
mers achter de taïel (de regering was
tot ongenoegen van VVD en PvdA
afwezig bij dit kernpunt van de rege
ringscommissie Cals-Donner) de vele
bezwaren te weerleggen. Drs Ed van
Thijn (pvda) viel de drie grote con
fessionele partijen aan. .Alen denkt
schijnbaar nu heel anders dan de
commissie duidelijkheid van de groep
van 1» (kvp. arp en chti) in 1969 en
de situatie is sindsdien alleen nog
maar verslechterd.'
In de verdere discussies tijdens de
beantwoording door de initiatiefne
mers <de interrupties waren zeer veel
vuldig) bleek dat er geen duidelijk
(Zie slot pag. 7 hol. 4)
FLEXIBEL STANPUNT VAN RUSSEN
BERLIJN (DPA) Met de vijf
tiende bijeenkomst van de vier
ambassadeurs zijn donderdag
de besprekingen over Berlijn in,
een beslissend stadium geko-1
men. Naar van welingelichte zij
de verluidt, heeft de Russische
ambassadeur Abrassimow het
bij het voorgaande gesprek inge
diende westelijke verdragsont-
werp als basis voor onderhande
lingen aanvaard. De Rus had een
flexibel standpunt ten aanzien
van het ontwerp ingenomen.
Waarnemers verwachten geen beslui
ten voor het Russische partijcongres,
dat eind maart wordt gehouden.
DEN HAAG (ANP) Het prijsindex
cijfer van de gezinsconsumptie, zoals
het Centraal Bureau voor de Statis
tiek dat maandelijks samenstelt op
basis 1964 is gelijk 100, gaf een stij
ging te zien van 135,1 in december tot
136,4 in januari. Dit komt neer op een
prijsstijging van 1 procent.
Zoals in verband met de tariefswijzi
ging van de omzetbelasting te ver
wachten was. zijn voor een groot
aantal artikelen prijsstijgingen geregi
streerd. De belangrijkste waren diel
voor: suiker, alcoholhoudende en alco
holvrije dranken, vleeswaren, margari-j
ne, onderhoudswerkzaamheden voorl
de woning, meubelen, woningtextiel en
vloerbedekking, huishoudelijke artike
len en huishoudelijke apparaten, vaste;
en vloeibare brandstoffen, water, kap
persdiensten. medische verzorging,
dagbladen, lokaal en interlokaal tram-
en busvervoer, fietsen en bromfietsen,
auto's en benzine.
De stijgingen zijn voor een deel ge-
De ambassadeurs komen 9 maart op- compenseerd door prijsdalingen bij;
nieuw bijeen. Intussen zullen plaats-1 de kleding, als gevolg van de uitverko-
vervangers zich met details bemoeien.pen m januari.
Het ontwerp dat door de westelijke
drie is opgesteld in samenwerking
met Bonn en de senaat van West-
Berlijn, omvat alle aspecten van een
regeling voor Berlijn, zoals het bur
gerverkeer op de toegangswegen, de
bewegingsvrijheid van de Wes'berlij-
ners en de politieke aanwezigheid van
Bonn. Wat dit laatste betreft, is het
westen bereid tot beperking in ruil
voor Russische garanties op andere
punten.
Jakker heeft het
t .Tolvrije Haring
ug' de wind tm
ïen. Hü
}^ah llijn
VLISSINGEN Gs van Zee
land stellen de provinciale sta
ten voor om tezamen met de
NV Nederlandse Spoorwegen
een bod uit te brengen op het
uitstaande aandelenkapitaal van
de NV Zeeuwsch-Vlaamsche
Tramweg Maatschappij te Ter-
neuzen. Het bod op het aande
lenkapitaal voor een bedrag van
1.160.500 zou op fifty-fifty ba
sis dienen te geschieden. Zee
land is hiermee de eerste pro
vincie, waar de noodzaak zich
voordoet om op korte termijn
een beslissing te nemen over de
vraag of de provincie op basis
van de thans bekende gegevens
een taak moet gaan vervullen
met betrekking tot het openbare
autobusvervoer. Het voorstel
van g s komt op 19 maart in de
statenvergadering aan de orde.
Bij de begrotingsbehandeling in de
tweede kamer heeft de staatssecreta
ris van verkeer en waterstaat een plan
ter tafel gebracht, dat bekendheid
kreeg onder de naam .ideeënschets
voor de herstructurering van het
streekvervoer'. Voor Zuidwest-Neder
land houdt deze ideeënschets in: de
totstandkoming van een samenwer
kingsverband tussen de in Zeeland en
het eilandengebied ten noorden daar-
van werkzame streekvervoerbedrijven,
naar buiten als een eenheid optredend.
Zoals ook elders in den lande zullen
deze grotere eenheden geen afgesloten
grenzen hebben ten aanzien van de
naburige st reekvervoersbandendoch
zullen waar wenselijk doorgaande ver
bindingen in stand blijven c.q. worden
gecreëerd.
Verbetering
Inderdaad kan volgens gs voor dit ge-
bied langs de weg der schaalvergroting
een verbetering in de vervoersvoorzie
ning worden bereikt onder waarbor
ging van een goede efficiency, voor
waarde voor het verlenen van een rijks
bijdrage ter overbrugging van het ver
schil dat optreedt of kan optreden tus
sen de opbrengsten (tarieven) van het
openbaar vervoer en de daaraan ver
bonden kosten inclusief een zekere
rendementsvergoeding. Het verstrek
ken van de bedoelde bijdrage van rijks
wege betekent naast het reeds landelijk
gevoerde vergunningenbeleid een ver
sterking van de invloed van de centra-1
le overheid.
De commissie vervoersvergunningen
meent nu. dat door deelneming van de
provincie Zeeland naast anderen
waaronder met name de NV Neder
landse Spoorwegen in het kapitaal
van het komende streekvervoersver-
band voor het provinciaal bestuur de
mogelijkheid bestaat om zijn bijzonde
re verantwoordelijkheden met betrek
king tot de ontwikkeling en de eigen
geaardheden van dit gewest doeltref
fend tot gelding te brengen. Hierdoor
zou opnieuw- een evenwicht tot stand
komen tussen alle bij het openbaar
streekvervoer betrokken belangen.
Met de commissie menen gedeputeerde
staten van Zeeland, dat hier belangen
in het geding zijn die een directe rela- j
tie hebben met. de infrastructurele
werken die de laatste jaren tot stand
zijn gekomen of binnenkort gereali
seerd zullen worden waardoor naast
goede oost-west verbindingen de be
hoefte ontstaat aan ongebroken
noord-zuid verbindingen. Het college is
ook van mening dat hier zeker in be
stuurlijk opzicht een taak ligt voor de
provincies.
De ideeënschets gaat ervan uit, dat de
genormeerde tekorten, die voortvloeien
uit het na overleg met gs landelijk
vastgestelde verzorgingsniveau voor
200 procent door het rijk vergoed wor
den Indien de regering ook dit in
feite onverbrekelijke onderdeel van
de ideeenschets overneemt is het voor
de provincie ook op financiële gron
den mogelijk de reeds genoemde taak
op zich te nemen De beperkte finan
ciële middelen van de provincie laten, i
aldus gs aan de staten, nu eenmaal
niet toe. dat van deze zijde in het be-1
drijfs-economisch vlak risico's, van j
welke omvang dan ook. ten laste van
de provincie komen. Uitgaande van
dit duidelijke uitgangspunt zullen vol-
gens gs de komende beleidsbeslissin-
gen genomen moeten worden.
Op het ogenblik doet zich nü de om-
CZie slot pag. 7 kol. 5
meegedeeld akkoord
met een verlaging
oltarief tot één gul
den. Weliswaar is dat nog geen vrij
making. maar hei is in de huidige om
standigheden zonder meer zinloos om
op volledige vrijdom van tol te specu
leren. Er bestaat immers een overeen
komst tussen de staat en de NV Brug-
verbinding. welk contract het de mi
nister mogelijk maakt de brug niet
eerder over te nemen dan 1 Juli 1975.
De bewindsman het is al meermalen
gebleken wenst deze bepaling nage
leefd te zien en dat kan men hem moei
lijk verwijten. De planning van zijn
departement is namelijk gebaseerd op
overneming op 1 Juli 1975. Tien Jaar
geleden heeft men trouwens heel goed
geweten waar men aan begon: zowel
in Zeeland als in Zuid-Holland ver
klaarde men zich bereid een tol te be
talen mits die brug maar vervroegd
werd gebouwd. Dat is gebeurd en het
is een groot succes geworden, zo groot
zelfs, dat het er mede de oorzaak van
is geworden, dat men om tolvrijdom
is gaan vragen In die omstandigheden
kan de minister eigenlijk niet meer
doen dan hij nu heeft toegezegd
Verlaging van de tol tot één gulden
betekent namelijk, dat er niet
meer van de bruggebruiker word'
gevraagd dah strikt nodig is op grond
van de exploitatie. De NV Brugverbin-
ding ls daardoor in staat toch haar
verplichtingen na te komen, het rijk
hoeft de brug niet vervroegd over te
nemen en kan daardoor toezeggingen
elders nakomen, het
contract wordt der
halve nageleefd en
tenslotte is het be
drag dat de brugge
bruiker nog moer
betalen, geredueer rd tot vergeleken
bij de aanvanket >ke tarieven een
minimaal bedrag. Wat wil men eigen
lijk nog meer?
Door dit alles ls inderdaad de wind
uit de .comité-zeilen' genomen.
Zoals men weet had een groep van
zes statenleden uit Zeeland, Noord-
Brabant en Zuid-Holland aan de sta
ten van deze drie provincies gevraagd
een motie te willen aannemen, waarin
de colleges van gedeputeerde staten
werd verzocht bij de regering aan te
dringen op tolvrijmaking van de Ha
ringvlietbrug Veel is er in de Zeeuwse
staten nog niet gezegd over dit ver
zoek. eerst moeten gedeputeerde sta
ten hun mening over het stuk geven
Wel werd echter duidelijk, dat een deel
van de staten niet staat te dringen om
de motie aan te nemen: de heren Du-
sa rduijn en Van Bennekom maakten
bij voorbaat al gereserveerde opmer
kingen. Nu bovendien de minister heeft
toegestaan, dat de tol tot één gulden
wordt verlaagd, maakt de motie al
thans in de Zeeuwse staten geen en
kele kans meer vooral in Zeeland
wenst men zich jegens de bewindsman
een correcte verdragspartner te tonen.
Er staat wat. dat betreft te veel op
spel: als men in Zeeland zou gaan aan
dringen op vervroegde overneming
van de brug door het rijk. zou dat de
minister wel eens kunnen beïnvloeden
ten aanzien van een veel groter object
namelijk de vaste verbinding door en
over de Westerschelde. Zonder twijfel
was deze actie van het comité tot tol
vrijmaking goed en oprecht bedoeld,
maar het lijkt nu toch maar beter de
zaak te laten zoals zij is.
Minister Luns heeft aan het KVP-
bestuur schriftelijk verklaard, dat
hij vier jaar kamerlid zal blijven
indien hij geen secretaris-generaal van
de Navo zou worden, noch een andere
openbare functie zou krijgen. Een ver
standige daad van het KVP-bestuur om
deze verklaring van minister Luns te
verlangen: zij maakt de verkiesbare
plaats van deze bewindsman in ieder
geval aanvaardbaarder dan die voor
dien was. Het leek er namelijk op, dat
deze populaire minister vrijwel alleen
op de kandidatenlijst was gekomen om
kiezers te trekken, hij is immers de
populairste man van Nederland. In fei
te echter zo leek het stelde ziin
verkiesbaarheid niets voor: de minis
ter zou immers naar de Navo gaan en
als dat niet zou lukken, zou er wel een
andere post voor hem worden gevon
den. Niemand zag de heer Luns al vier
jaar lang in het bankje van de kamer
leden zitten. Enfin, nu is er dan een
bereidverklaring, dat hij dat wel zal
doen indien officiële posten uitblijven.
Men moet over een dergelijke veran
dering overigens niet al te licht
vaardig denken: voor iemand, die
Jarenlang minister is geweest, kost he:
vaak de grootste moeite zich te voegen
in de zo geheel andere cadans van het
kamerlidmaatschap. Wijlen minister
Suurhof om een voorbeeld te noe
men viel het. niet makkelijk om
weer in de kamerbanken plaats te ne
men: toen hij in het kabinet-Cals als
minister terugkeerde, leefde hij zicht
baar op. Een man als minister Bakker
zal het evenmin plezierig krijgen in
dien hij geen lid van het kabinet meer
zou zijn. Toch heeft ook hij zich voor
de komende vier jaar verbonden, dat
wil zeggen dat hij zonder morren in
de kamer gaat zitten als er geen porte
feuille voor hem in het nieuwe kabinet
zou zijn. Mr Biesheuvel heeft destijds
een zelfde ervaring gehad en ook hij
heeft daaraan met altijd genoegen be
leefd. In het geval-Luns het geldt
trouwens ook voor drs Bakker komt
daar nog bij. dat de weg naar het ka
merlidmaatschap gaat via het minister
schap en niet omgekeerd. Met andere
woorden: minister Luns heeft nooit
(Voor vervolg zie pagina 3
kolom 1
