Israëlische aanval op
basis diep in Libanon
RUSSISCHE JODEN: IN DE KNEL
Interimrapport
artsenopleiding
CHU-ers Groningen
boos op Kikkert
LIBANESE KABINET IN SPOEDZITTING BIJEEN
Kind verdronken
BONDSREPUBLIEK
EN DDR ZETTEN
DIALOOG VOORT
Vitrioolmaniak
in Antwerpen
gearresteerd
PPR gaat praten
met D'66 en ESP
ESP wil gesprek
D '66 uitstellen
HOOGOVENS NIET OP ZOEK NAAR
VESTIGINGSPLAATS BUITENLAND'
Wijziging land-
bouwveiligheids-
besluit
Tussen hamer en sikkel': weer actueel geworden boek
ROEL BALTEN
OVERLEDEN
ZATERDAG 16 JANUARI 1971
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
Artsexamen na zes jaar, daarna specialisatie
BEIROET TEL AVIV (SFP - RTR) Terwijl in Arabische en
Israëlische kringen de kans op hervatting van de vredesbespre
kingen miniem wordt geacht, is het Libanese kabinet vrijdag
in spoedzitting bijeengekomen. Aanleiding was de bliksemactie
van een Israëlische commando-eenheid donderdagnacht waarbij
de Israëliërs 40 kilometer diep op Libanees gebied doordrongen
om een Palestijnse guerrillabasis op te blazen. Naar radio-Bei-
roet meldde, heeft opperbevelhebber Jean Njeim de regering ver
slag uitgebracht.
met VN-bemiddelaar Gunnar Jarring
en secretaris-generaal Oe Thant. Het
antwoord van Egypte op de Israëli
sche nota, die Jarring mee terug-
bracht van zijn bezoek aan Jeruzalem
in het afgelopen weekeinde, heeft Zaj-
jat naar verluidt echter nog niet over
handigd
Volgens een woordvoerder van de:
Palestijnen duurden de gevechten ze-|
ven uur, waarna de Israëliërs door de
Palestijnen werden verdreven. De Is-;
raëliërs verloren 15 man aan doden
en hebben vele gewonden, aldus de
Palestijnse mededeling. Twee Palestij-,
nen sneuvelden en vier raakten ge
wond. De Israëliërs waren over
en door de lucht aangevoerd.
Interview
Zeebasis
Volgens de Israëlische lezing sneu-i
velden tien Palestijnen en werden;
anderen gewond, de Israëliërs had-:
den slechts zes licht gewonden Dei
Israëlische commando's oliezenj
twee huizen, een Palestijns bivak,
ondergrondse verblijven en een vlot
met een raketwerper op.
Het voornaamste doelwit was de Pa
lestijnse .zeebasis' bij Saida. Volgens
de Israëlische woordvoerder betrof
het een vergeldingsaanval. Op 2 janua
ri waren vanuit de basis over zee zes
Palestijnse kikvorsmannen Israël bin
nengekomen om een burger te ontvoe
ren. Vijf van de zes waren echter
gevangen genomen toen zij
Israëlische patrouille stuitten,
In Beiroet sluit men de mogelijkheid
niet uit, dat Libanon om een spoedzit
ting van de Veiligheidsraad zal vra
gen.
Geen schot
Er zit helemaal geen schot in de
pogingen om de vredesbesprekingen
over het Midden-Oosten weer op gang
te krijgen, en Egypte en Jordanië
overwegen de Veiligheidsraad op
nieuw in te schakelen.
Een Arabische zegsman verklaarde
donderdagavond dat daarover neg
geen beslissing was gevallen, maar
berichten uit diplomatieke kringen bij
de Verenigde Naties lieten er weinig
twijfel over bestaan, dat de raad voor
het einde van de maand bijeen zal
worden geroepen.
De Egyptische gedelegeerde Zajjat be
raadslaagde donderdag afzonderlijk
UTRECHT (ANP) De 7-jarige
Maarten Koning uit Breukelen is don
derdag in een plas bij Breukelen ver-'
dronken. Het kind heeft waarschijn
lijk geprobeerd over ijsschotsen te
lopen.
De Israëlische premier, mevrouw Gol-
da Meir, herhaalde donderdagavond in
een door de Amerikaanse televisie
uitgezonden interview, dat er geen
Israëlische troepen uit de bezette ge
bieden zullen worden teruggetrokken
voordat er vrede is. Daarnaast zou
Israël niet terugkeren naar de gren
zen van voor 1967. Het zou .niet met
schieten beginnen', wanneer het huidi
ge bestand was verlopen.
Een Israëlische militaire woordvoer
der heeft vrijdag een Egyptisch be
richt tegengesproken, als zonden Is
raëlische piloten oefenvluchten maken
vanaf een Amerikaans vliegdekschip
in de Rode Zee. Bet bericht was
afkomstig van het Egyptische persbu
reau voor het Midden-Oosten.
AUTOTOELAGE GEVRAAGD
VOOR WETHOUDERS
KLEINE GEMEENTEN
(Van onze Haagse redacteur)
DEN HAAG Het tweede-kamerlid
Franssen (pvda) heeft de minister
van binnenlandse zaken gevraagd of
de mogelijkheid geopend is aan wet
houders van kleine gemeenten een auto
toelage te verstrekken.
De heer Franssen heeft vragen gesteld
naar aanleiding van een wijziging van
de gemeenschappelijke regeling insti
tuut ziektekostenvoorziening ambtena
ren in Overijssel, die vorig jaar ko
ninklijk is goedgekeurd. Het. PvdA-,
kamerlid wil weten of de goedkeuring
van deze wijziging betekent, dat ook
de interpretatie van het kabinet over
artikel 100 van de gemeentewet is
veranderd. Dit artikel zegt dat wet
houders buiten hun jaarwedde geen
inkomen uit de gemeentekas mogen
aanvaarden. Als er inderdaad sprake
is van een veranderd standpunt, wil
Franssen weten of gemeenten, die zo
klein zijn, dat ze vóór wëthóuders
geen auto beschikbaar kunnen stellen,
een autotoelage mogen verlenen.
DEN HAAG (ANP) De staatscommissie medische beroepsuitoe
fening heeft in het donderdag door staatssecretaris dr R. J. H.
Kruisinga van volksgezondheid aan de tweede kamer aangeboden
interimrapport geadviseerd de artsenopleiding te wijzigen. Voor-
gesteld wordt de medische studenten in zes jaar te laten leren wat
nu in de klassieke studie-opzet in zeven jaar geleerd wordt.
De zesjarige studie, welke afgesloten moet worden met een artsexamen, Is
gericht op hel verkrijgen van de algemeen medische kennis, welke noodzake-
lijk is als ondrgrond voor de eventuele latere specifieke opleiding tot huisarts,
specialist of sociaalgeneeskundige.
In de opzet van de staatscommissie kan na de zesjarige studie gekozen j
worden tussen een zelfstandige vestiging als arts of de bedoelde specifieke j
vakopleidng. De commissie raadt de zelfstandige vestiging evenwel sterk af j
zonder de specifieke aanvullende opleiding tot huisarts; zonder die opleiding
komt de arts niet in aanmerking om de overeenkomst, die het ziekenfonds I
met de huisarts pleegt te sluiten, aan te gaan. Voor hen, die na hun I
artsexamen geen verdere opleiding zullen volgen moeten, aldus het advies van I
I de staatscommissie, wel sommige betrekkingen in dienst- of teamverband j
I openstaan.
Titel arts beschermd
Volgens het voorstel moet de arts in opleiding tot huisarts evenwel de arts In
opleiding tot specialist worden gehonoreerd. Niet alleen de titel van arts zal
wettelijk beschermd moeten zijn, maar ook die van de huisarts en van de
specialist, en wel in die zin, dat het voeren van de titel verboden la voor
degenen die de tot die titel leidende opleiding niet gehad heeft.
(Van onze correspondent)
j BONN De enige concrete medede-
Jing. die staatssecretaris Bahr gister-
middag na een vertrouwelijk gesprek
I van een paar uur met zijn Oostduitse
collega Kohl heeft verstrekt, luidde:
de dialoog wordt op 26 januari in
Oost-Berlijn voortgezet.
(Slot van pagina 1
Naar het oordeel van de heer Loop
stra gaat het wanneer men praat over
het plan-Kikkert niet zozeer om mili
taire inrichtingen en oefenterreinen,
als wel om een ingrijpende herstruc
turering van heel het zuidelijk deel
van oost-Groningen. Hij zei van me
ning te zijn dat als een oefenterrein
de prijs is voor die herstructurering,
dat dan wel een zeer hoge prijs is,
maar anderzijds de enige reële moge
lijkheid is.
Vooropgesteld moet hierbij natuurlijk
dat een kaal oefenterrein zonder meer
volstrekt onaanvaardbaar is', aldus
mr Loopstra.
De heer Nederhorst. zei gisteravond
d-' het bezoek van de groep tweede
kamerleden aan oost-Groningen aan
de verwachtingen heeft voldaan.
De heer Nederhorst was van mening,
dat in het rechtstreeks contact met
de bevolking heel duidelijk de eisen
en voorstellen naar voren zijn geko
men. ,Wij zullen', aldus het PvdA-
fractielid, .alles wat naar boven geko
men is, bekijken en in de fracties
bespreken, voordat we maandag in de
openbare vergadering van de kamer
commissies van sociale en economi
sche zaken ons definitieve standpunt
bepalen'.
Sfeer
De sfeer in oost-Groningen werd vol
gens hem gekenmerkt door een grote
ongerustheid en een vertrouwenscrisis
met Den Haag, inclusief het parle
ment. Er waren ook enkele punten
tijdens de confrontatie met. de bevol
king naar voren gekomen, die een
belangrijke aanvullende betekenis
voor hem hadden, zo betoogde de
heer Nederhorst.
Dat was ook het geval met de heer
Engels (kvp), die vooral was verrast
door de overrompelende druk. die op
de kamerleden is uitgeoefend. Ook
was nieuw voor hem, dat een aantal
regeringsmaatregelen (onder meer de
toewijzing van extra woningen) niet
tot hun recht waren gekomen.
Het was de heer Van der Ploeg
(pvda) vooral opgevallen, dat menin
gen van mensen en groeperingen, die
verwant zijn met de regeringspartijen,
niet door die partijen gedekt worden.
Hierop inhakend zei de heer Joekes
(vvd) dat de regeringspartijen zich
zeker niet in het beklaagdenbankje
hebben voelen zitten. Na het bezoek
zullen we alles nog eens rationeel
moeten afwegen en het resultaat daar
van zal maandag bekend worden, al
dus dit WD-kamerlid.
,We hebben dingen gehoord, die ons
opnieuw overtuigd hebben van
ernst van de problemen in dit gebied
en de noodzaak van een enigszins
andere aanpak als in de nota van
regering voor oost-Groningen wordt
voorgesteld', aldus de heer Van der
Peijl (cliu). De fractieleider van deze
partij, de heer Mellenia, voegde er
aan toe, dat de ,De Savornln Lobman
Stichting' zich bezig houdt met een
studie van de problemen In het noord
en. HIJ voegde er aan toe, met belang
stelling uit te kijken naar bet defini
tieve oordeel van de regering ten
aanzien van de plannen voor de vesti
ging van militaire oefenterreinen In
oost-Groningen.
SI DON (LIBANONIsraëlische
troepen hebben donderdagnacht
een .raid' uitgevoerd op een basis
van de Arabische guerrilla's in Li
banon... De basis are bezocht toerd
ligt ten zuiden van Sidon aan de
Middellandse Zee. Hier een beeld
tijdens de raid: twee Israeli's door
zoeken een verdacht gebouw.
ONDERZOEK NAAR TE
ZWARE JACHTPATRONEN
ARNHEM (GPD) Het is niet on
mogelijk dat van de 700.000 patronen
van het merk .Jagdkönig' die op
wapenhandel Arnhem NV in 1969 op
de markt heeft gebracht er een aantal
explosief gevaarlijk zijn.
De laatste weken zijn enkele ongeval
len voorgekomen die er thans toe;
geleid hebben de gehele voorraad te
rug te: nërhen.' Het initiatief hiertoe is
uitgegaan van de heer N. M. W.
Janssen,, adjunct-directeur van de wa
penhandel Arnhem NV, na overleg
met de Westduitse fabriek van jacht
patronen, de Dynamit Nobel te Dur-
lach.
Overigens is nog niet met zekerheid
vastgesteld dat hier sprake is van een
fabrieksfout, aldus de heer Janssen.
Het onderzoek is nog in volle gang
j, Merkwaardig is het trouwens dat na-
jJfr-Ur5Sr 031 1969 Stl 111 1970 31 VO'°P
imncr mor «tot- deze patronen jj geschoten de onge
vallen waarbij enkele jagers verwon
dingen opliepen pas nu voorkomen. In
oktober vorig jaar kwam de eerste
melding binnen van een uit elkaar;
gesprongen loop bij het gebruik van
een patroon van Jagdkönig. Daarna
waren er nog drie meldingen. Relatief;
dus niet veel, maar de heer Janssen i
wil als importeur dat geen enkele;
DRIETAL BRANDKASTEN
LEVERDE KRAKERS IN
TOTAAL 78 MILLE OP
HELMOND, EINDHOVEN, ALMELO!
(GPD. ANP) Brandkastkrakers heb
ben de afgelopen nacht hun slag ge
slagen bij de machinefabriek van de
NV Philips in Almelo. In één van de
centrale kantoorruimten opende zij
met een snijbrander de brandkast en
namen de inhoud, een bedrag van
33.000 gulden mee.
De eerste indruk van de politie is dat
het een professionele kraak betreft,
die onmogelijk door één man ge
pleegd kan zijn. De kraak moet tussen
twaalf uur en kwart over twee het
tijdstip van de ontdekking gebeurd
zijn.
Ook bij de textielgrootliandel van
M. van der Linden in Helmond is in
de nacht van donderdag op vrijdag
door drie krakers een inbraak ge
pleegd, waarbij een kluis met ruim
30.000 gulden is verdwenen. De dieven
zijn met een \alse sleutel binnengeko
men en hebben in het kantoor een
kluis van 250 kilo versleept, die in een
open caravan werd vervoerd.
De kluis werd door twee of drie
DEN HAAG (ANP) Het dagelijks
bestuur van de Politieke Partij Kadi-
kalen heeft donderdagavond besloten
met. D'66 besprekingen te beginnen
over samenwerking voor de komende
kamerverkiezingen. Tevens is besloten
op uitnodiging van de Evangelische,
Solidariteitspartij een gesprek te be
ginnen, eveneens over samenwerking.1
Dit los van de besprekingen die al
lopen over een samenwerking tussen,
de Partij van de Arbeid, D'66 en PPR,!
aldus een mededeling van de PPR.
Gezien de grote spanning, die de laat
ste tijd in de contacten tussen beide
Duitslanden bestaat, wordechtr die
zeer summiere mededeling in Bonn
positief gewaardeerd. Velen hadden
met het voorlopig onderbreken van de
reeks gesprekken, waartoe in oktober
werd besloten en die gisteren zijn
derde ronde beleefde, rekening gehou
den.
AMSTERDAM (ANP) De Evangeli
sche Solidariteit» Partij (ESP) heeft D
'66 schriftelijk laten weten een ge
sprek over een samenwerkingsver
band liever uit te stellen tot na het
congres van D '66 op 27 februa-
Dit om af te wachten of het congres
bereid is .zich duidelijk van de VVD
te distantiëren en een onomwonden
voorkeur uit te spreken voor samen
werking met progressieve partijen als
de PvdA. PPR. en dergelijke
Op 6 januari had het hoofdbestuur
van D '66 de Evangelische Soüdari
teits Partij voor een oriënterend ge
sprek uitgenodigd. In de brief zegt
hel ESP-bestuur niet het isolement te
zoeken.
.Wij hebben steeds de samenwerking
van de radicale democraten, democra
tische socialisten en evangelische de
mocraten bepleit.' 3ijzonder gelukkig'
is de ESP met het feit dat de PvdA
op het punt van het sociaal-economi
sche leven' het tafellaken tussen haar
en de schijnophoudende KVP, ARP en
CHU heeft doorgesneden', aldus de
brief aan het hoofdbestuur van D
RAAD VAN BESTUUR ONTKENT GERUCHTEN:
IJMUIDEN (GPD) Hoog
personen in ae auto getild, die in de. Ovens voert geen concrete ge-
Sprekken niet buitenlandse;
overheden over een vestigings-;
plaats voor het staalbedrijf dat!
op de Maasvlakte zou moeten
komen. Dat heeft de raad van|
bestuur vrijdagmorgen de afde-|
ling voorlichting laten medede
len.
BRUSSEL (ANP) De Antwerpse
politic is er in gesaagd een man aan
te houden die in de Scheldestad de
bijnaam van de .vitrioolmaniak' had
gekregen. Deze 22-jarige man, van
Hongaarse afkomst maakte er een
gewoonte van bontmantels van dames
met zwavelzuur te bespuiten. Niet
zelden verwondde hij met dat bijtend
zuur dc dames zelf.
Al i
actief. Ook vorig jaar werd hij weer
verscheidene keren gesignaleerd.
Meestal mengde hij zich onder het
publiek dat schouwburgen en biosco
pen verliet, waarna hij in de drukke
menigte zijn vitrioolspuit gebruik-1
te.
De man die nu is aangehouden ont
kent nog steeds. De politie heeft ech
ter in zijn bezit een spuitje aangetrof
fen. nog gedeeltelijk gevuld met het
zuur en ook bij het diamantbedrijf
waar de man werkt is zuur aangetrof
fen.
richting Deurne is vertrokken Behal
ve 30.000 gulden bevonden zich in de.
kluis waardevolle particuliere beschei-i
den.
In dezelfde nacht is bij het bouw
bedrijf Peels aan de Hastelweg in
Eindhoven diefstal met braak ge
pleegd. die een kluis met tenminste
f 15.000,- opleverde. De daders waren
van de situatie uitstekend op de hoog
te. De kluis bevond zich in een muur,
die twee kantoorruimten scheidt. Men
maakte de kluis vrijenlichtte hem
uit. de muur. Door de achterdeur van
het pand. waardoor men ook toegang
ha.l gezocht werd de kluis1 naar buiten
gesleept en meegenomen.
weest andere mogelijkheden voor het
gebruik van (delen van) de Maasvlakte
onder ogen te zien, ook al houdt men
vast aan de algemene beleidslij». Hoog
ovens op de Maasvlakte. Datzelfde
geldt voor Hoogovens en zakelijk
geelgenoot Hoesch. waarmee Hoogo
vens, zoals bekend, een fusie wil aan
gaan. die ook al niet vrij van proble
men Is.
Wel oriëntatie
JLo goed als Rotterdam niet actief an
dere gegadigden aan 't werven ls voor
de Maasvlakte, voeren ook wij geen con
crete gesprekken met het buitenland.'
aldus het commentaar van Hoogovens
op het circulerende gerucht dat hel
staalconcern zich in verband met de
problemen rondom de vestiging thans
metterdaad zou zijn gaan oriënteren
op een alternatieve vestigingsplaats.
Naar de opzet van het geïntegreerde
staalproject, een Hoogovenbedrijf
waarin het IJmuidens concern partici-
r, peert met zakelijk deelgenoot Hoesch,
DEN HAAG ANP De minister- uit Dortmund, is destijds voor de1
raad behandelde vrijdag een voorge-. Maasvlakte gekozen wegens de gunst i-|
wijziging van het landbouwvei-. ge Egging aan zee. Hoogovens wil aani
ligheidsbesluit. Deze wijziging strekt plan vasthouden. iedereen kan'
tot beveiliging \an de arbeid bij hetconstateren dat er rondom de ontwik-:
keling van onze plannen voor Rotter
dam nogal wat moeilijkheden zijn.'i
,Ook wij houden de algemene beleids
lijn aan', aldus Hoogovens. .Natuurlijk
beschikken onze studieafdelingen over
gegevens van allerlei andere vestigings
plaatsen in de wereld. Deze oriënta
ties zetten wij voort, rekening hou
dend met de wijze waarop het Maas
vlakte-project zich ontwikkelt. Dat
zou trouwens elke onderneming doen.'
aldus het commentaar van Hoogo
vens.
gebruik van aanhangwagens en werk
tuigen op wielen, getrokken door
landbouwtrekkers.
De wijziging heeft vooral betrekking,
op de reminrichting, de hoogte van de'
SS? ^Sem^velelUf^oa^ ^opPeiing. de ^TndërsteS en de
door hem geleverde patro- beveiliging van hydraulische hefinstal-
nen- laties van dergelijke voertuigen,
aldus Hoogovens, doelend op de mi
lieuhygiënische bezwaren tegen
vestiging uit het Rijnmond gebied
van politieke zijde.
Dit ls voor Rotterdam aanleiding ge-
UTRECHT (GPD) Over de positie
van de joden in Rusland, die nu zo dui
delijk in moeilijkheden zijn geraakt
door de wens van sommigen naar Is
raël te emigreren, bestaan weinig
nauwkeurige gegevens. Daarom is het
de moeite waard nog eens te bladeren
in een boek dat drie jaar geleden is
verschenen en dat in Nederlandse ver
taling uitkwam bij ,In den toren' in
Baarn onder de titel .Tussen hamer en
sikkel'. Het is geschreven door een
Israëli, die in Rusland is geboren en de
taal vloeiend spreekt en die door zijn
beroep waarschijnlijk als diplo
maat in de gelegenheid is geweest
het land door te trekken. Hij schrijft
onder het pseudoniem Ben Ami, dat
wil zeggen ,zoon van het volk'.
Ook hij geeft toe dat liet onmogelijk is een
systematisch en wetenschappelijk maatschap
pelijk beeld te vormen van de positie van de
joden in de Sowjet-Unie. Maar wat hij vertelt
maakt wel duidelijk dat de belangstelling van
de Russische joden in Israël groot is en wat
de oorzaak is van het verlangen van velen
om naar de joodse staat te gaan.
Om de positie van de joden in de Sowjet-
Unie te begrijpen, moet men weten dat er
geen Sowjet-burgerschap bestaat. Iedere in
woner van de unie is daar geregistreerd als
behorend tot een bepaalde nationaliteit 15
daarvan zijn grote bevolkingsgroepen maar
daarnaast bestaan er nog vele andere nationa
liteiten. Sommigen hebben een min of meer
afgebakend woongebied, anderen, zoals Polen.
Oostduitsers en joden zijn verspreid over het.
hele land, en die nationalitieten worden be
wust in stand gehouden zodat men in Geor
gië thuis Georgisch leert spreken en Oesbe-
ken, Kirgiezen, Armeniërs en Moldavièrs naar
eigen nationale theatergezelschappen kunnen
kijken. Dit alles naar de leer van Stalin:
cultuur is naar vorm nationaal en naar
inhoud socialistisch. Godsdienst speelt bij de
bepaling van het jood-zijn in de Sowjet-Unie
geen enkele rol: jood is iemand met een
joodse vader en een joodse moeder. Maar in
tegenstelling tot andere grote nationale groe
pen de joden vormen in grootte de elfde
groep hebben ze geen erkende eigen taal,
geen eigen onderwijssysteem, geen pers.
radio, literatuur of historie. Er zijn alleen een
paar Jiddische kranten en twee of drie Jiddi
sche zangers. Als men de Sowjet-autoriteiten
vraagt hoe dat komt is het antwoord dat de
joden daaraan blijkbaar geen behoefte heb
ben of dat ze er niet om vragen. Maar Ben
Ami stelt dat ze dat niet durven omdat de
overheid duidelijk maakt dat ze daar tegen
gekant is. Desondanks is er een warme sym
pathie blijven bestaan voor de in 1948 opge
richte staat Israël, die zich voor het eerst
openlijk uitte in een enorme demonstratie bij
een bezoek van de eerste ambassadeur van de
staat Israël mevrouw Golda Meir, aan de
Moskouse synagoge. Meer dan tien jaar later
deed zich iets dergelijks voor toen de zeer
WERELDGEBEUREN
pro-Russische Amerikaanse negeraanger Paul
Robeson bij een herdenking van de joodse
schrijver Sjolem Aleichem het partizanenlied
van de Warschause getto-opstand zong,
dat in Rusland nooit ten gehore werd ge
bracht maar dat zijn uit joden bestaande
gehoor wel degelijk bleek te kennen. Het
uitbannen van culturele tradities van de jo
den is onder Stalin begonnen, maar onder
Chroesjtsjev voortgezet. Met name de sluiting
van synagogen is nog jaren na de dood van
de dictator doorgegaan. Gewoonlijk gebeurde
dat op beschuldiging van zwarte handel, dron
kenschap of anti-Russische campagnes, maar
ook eenvoudige riten zoals het .aannemen'
van jongens als lidmaat van de synagoge bij
hun 13e jaar, worden onmogelijk gemaakt
door in het schooldossier een vermelding op
te nemen over deelneming aan .reactionaire
joodse religieuze rite' die nadelige gevolgen
kan hebben op de studieresultaten. Ook zon
der dat is het voor joden al moeilijk aan ae
universiteiten te worden toegelaten. Als gevolg
daarvan hebben volgens Ben Ami zeer vele
ioden zich bij de volkstelling van 1959 niet
als zodanig opgegeven, hetgeen het gtote
verschil verklaart tussen de 4 miljoen joden
die volgens Israëlische gegevens in Rusland
wonen en de 2.2 miljoen die de Sowjets zelf
opgeven. Een van de oorzaken van het in de
Sowjet-Unie zo duidelijk bestaande anti semi
tisme is, dat nogal wat joden de positie van
.Bukhgalter' vervullen, administrateur. In die
functie zijn zij in staat de regelingen te
treffen die nodig zijn om bedrijven normaal
te laten draaien regelingen die niet altijd
in overeenstemming zijn met de officiële
voorschriften. Het op tijd krijgen van grond
stoffen en hulpmiddelen vereist in het zo
ambtelijke Rusland een zekere behendigheid.
Wie die behendigheid bezit kan waardevol
zijn voor het bedrijf maar zijn positie Wordt
er tevens uiterst kwetsbaar mee
Overigens is er in de Sowjet-Unie wel eer
poging gedaan het joodse national isme een
zekere regionale basis te geven. Dat was toen
tegen het eind van de twintiger jaren in het
Verre Oosten liet gebied Birobidzjon voor
joodse kolonisatie werd aangewezen. Een
joods centrum voor communistische cultuur
zou een goed tegenwicht vormen tegen de
zionistische stroming, dacht men. en tegelij
kertijd zouden de joden in de wereld minder
afwijzend over het communisme gaan den
ken. In 1928 begon de vestiging van enkele
duizenden joden in dit gebied. In 1934 werd
het verklaard tot joods autonoom district.
Het trok ook joodse communisten aan uit
Amerika, Palestina en West-Europa zodat te
gen eind 1935 er ongeveer 14.000 joden in het
district woonden, een kwart van de bevolking.
Er waren joodse scholen, er werd gedacht
aan de oprichting van een uitgeverij, een
krant en een schouwburg. Maar bij de zuive-
ringsgolf van 1937 werden de leidende figuren
van het district weggezuiverd, beschuldigd
van trotzkisme, zionisme, neptisme, nationa
lisme. Gevolg: de kans op het geven van een
culturele inhoud aan het district was verke
ken. Na de tweede wereldoorlog is er nog een
korte opleving geweest maar in 1948 bij de
golf van anti-semitisme die Stalin in zijn
laatste levensjaar leidde, werd opnieuw de
hele intellectuele bovenlaag opgeruimd. In
1959 was op een totale bevolking van 163.000
het aantal joden nog ruim 14.000. Er is nog
een Jiddische krant, er is een synagoge, maar
de joodse scholen zijn gesloten en ae meeste
joden zijn uit het bestuursapparaat verwij
derd. Al met al gelooft Ben Ami dat, als ze
kans zouden krijgen, een half miljoen tot een
miljoen van de Russiche joden naar Israël
zou emigreren. Dat ze het niet wordt toege
staan is een gevolg van een merkwaardige
Russische gedachte dat iemand die in de
Sowjet-Unie woont niet kan willen vertrekken
naar een ander land een gedachte die ook
heeft geleid tot het aanleggen van de prikkel
draadversperring met wachttorens en brede
omgeploegde schietstroken langs de hele
grens tussen de communistische en democra
tische wereld.
Gaat er in de houding van de Russische joden
iets veranderen? Ben Ami, wiens boek in 1967
in de originele uitgave verscheen zag nog
voornamelijk angst en moedeloosheid. Maar
uit sommige van de reacties die gevolgd zijn
op het Leningraadse kapingsproces en uit
het feit zelf van een poging om een vliegtuig
te kapen ten einde emigratie mogelijk te ma
ken zal afgeleid kunnen worden dat er iets
aan liet veranderen is. Het is duidelijk dat
het Sowjet-stelsel in staat is iedere uiting van
zionisme te onderdrukken, zoals het ook de
uiting van het Tsjechisch nationalisme grondig
heeft uitgeroeid.
De vraag is of het systeem in eigen land
aangevallen door wanhopig geworden mensen
die desnoods bereid zijn te sterven voor him
vrijheid, de hardheid nog zal opbrengen om
de meedogenloze onderdrukking uit te voeren.
Zoals de schrijvers van Rusland manieren
hebben gevonden hun stem te laten klinken
buiten de grenzen van hun vaderland met
het gevolg dat de echo daarvan toch weer op
auizertden manieren terugkaatst zo zouden
ook de Russische joden hun wensen tot de
buitenwered kunnen laten doordringen. De af
loop van het Leningraadse proces heeft geleerd
dat de Sowjet-machthebbers voor de stem
van die buitenwereld niet helemaal ongevoelig
zijn.
HILVERSUM (GPD) Op 47-jarige
leeftijd is donderdagavond overleden
Roel Balten, die landelijke bekendheid
genoot als producent-presentator van
lichte radioprogramma's bij de AVRO.
Vooral zijn programma's voor de
strijdkrachten ,Op de plaat rust', .It's
In the air', .Tot uw orders' en tegen,
woordig .Parade' gaven hem zijn
grootste populariteit.
Roel Balten werd op 19 januari
1923 in Assen geboren en vond zijn
loopbaan als pianist in dienst van een
impressariaat in Assen. Hij reisde in
deze functie het hele land door, wat
hem een ervaring gaf, die hij vanaf 1
maart 1953, toen hij bij de AVRO
kwam, van grote dienst was.
Zeventien jaar lang heeft de in
Nieuw-Loosdrecht wonende Roel Bal
ten zich met populaire radio-program
ma's beziggehouden.
Behalve zijn reeks programma's voor
militairen kunnen worden genoemd
Juist op zondag', een programma dat
hij samen met Meta de Vries op
zondagmorgen in de ether bracht.
Voorts genoten bekendheid .Zet 'm
op', een programma op woensdagmid
dag op het derde net en de chanson
serie op de dinsdagavond met Martine
Bijl .Chez Martine'.
AVRO-omroeper Jan Boots herdacht
vrijdagmorgen met een kort radio-
woord deze door de AVRO zeer ge
waardeerde medewerker.
