KRACHTMETING AAN DE
ZWARTE ZEE
VERBODEN COMBINATIES
r
Ir
BIJZONDERE VISSEN
JEUGD WON
IN TWENTE
Z
fl
1
X
X
lATERDAG 16 JANUARI 1971
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
19
De Russen willen hun jonge opkomende meesters meer gelegenheid verschaffen om hun krach
ten te meten met ervaren grootmeesters. De eerste trainingswedstrijd van deze soort is bepaald
een succes geworden. Te Sotschi aan de Zwarte Zee speelden zeven bekende grootmeesters tegen
zeven jeugdige meesters. De uitslag van dit dubbelrondige, volgens Schevenings systeem gehou
den toernooi was verrassend. De grootmeesters, onder wie beroemdheden als Kortchnoi, Stein
en Tal, behaalden een relatief kleine overwinning van 51 Va tegen 46 Va punt. Van de grootmeesters
boekte oud-wereldkampioen Michael Tal het beste persoonlijke resultaat (lO'/j uit 14).
Hij verloor toch nog een tweetal partijen. Spectaculair was zijn
nederlaag tegen Viktor Kupreitschik, die hem in een boeiende
aanvalspartij overrompelde. Tal heeft dit interessante duel zelf
in de Russische schaakperiodiek ,64' van commentaar voorzien.
Zijn commentaar is niet alleen schaaktechnisch, maar ook in
psychologisch opzicht erg de moeite waard.
fSSSSÊ
Sotschi 1970
Wit: V. Kupreitschik, zwart M. Tal
Siciliaanse verdediging
16
17. e4xd5
18. Le3-d4
e6xd5
Pc6-b8
g7-g6
1. e2-e4
2. Pgl-f3
3. d2-d4
4. Pf3xd4
5. Pbi-c3
6. Lfl-c4
c5xd4
Pb8-c6
Pg8-f6
Dd8-b6
Een moderne voortzetting, die dient
om wit's Pd4 te decentraliseren.
Zwart's dame wordt weliswaar weer
verjaagd, maar wit kan Lc4
op zijn plaats handhaven.
Vooral niet 18. h6 wegens 19. Lf6:,
Lf6: 20. Df5 en de matdreiging op
h7 dwingt zwart het stuk terug te ge-
19. Tfl-13
Kupreitschik ontdekte na afloop van
de partij, dat 19. Te3 sterker was
geweest. Op 19. Ld5: volgt dan 20.
Dh4 en wit heeft een belangrijk
aanvalstempo extra.
7. Pd4-b3
8. Lcl-e3
9. f2-f4
10. Lc4-d3
11. a2 a3
12. Ddl f3
13. 0 0
14. Tal-el
13. Df3 h3
e7-e6
Db6-c7
a7-a6
b7-b5
Lf8-e7
Lc8.b7
Ta8-c8
0-0
b4-b5
19
20. Tf3-e3
21. Dh3-h4
22. Dh4-h6
Lb7xd5
Le7-d8
Pb8-d7
Dc7-b7
Tal dacht hier geruime tijd over het
originele dameoffer 22. Db6?!
Overbodige verspilling van bedenk
tijd, luidt zijn zelfkritiek.
23. Tf3.g3
Stelling na 23. Tf3-g3
Tal vertelt dat hij de verdere strijd
met vertrouwen tegemoet zag, aan
gezien zwart de aanvalspoging 16.
ab4:, Pb4: 17. e5 niet hoeft te vrezen
wegens 17. de5: 18. fe5:, De5:
19.Tf6:,Pd3:.
16. Pc3-d5!?
Dit paardoffer verrast de oudwe-
reldkamipoen, ofschoon hij zelf met
een soortgelijke conceptie Larsen
versloeg in een bekende en briljante
aanvalspartij. Maar dat is al weer
vijf Jaar geleden
1
j
I
4
1
-
l
1
1
1
M
1
12
s
21
n
s
S
M
B
De juiste verdediging was 23.
Lb6. ,1k had 23 Lb6 al op mijn
partijformulier geschreven, maar zag
plotseling hersenschimmen', aldus sees
verklaart Tal zijn foute zet. ,Ik had
uitgerekend, dat wit op 23. Lb6 seee
noch met 24. Lg6:, Ld4f 25. Pd4:,
Db6 26. Te7 Tf7, noch met 24. Te7,
Ld4:f 25. Pd4:, Db6 26. Lg6:, Dd4:t 27.
Kfl, Kh8 iets had bereikt. Vervol-
gens begon ik 23. Lb6 24. Te7,
Lb3 25. Lg6:, Ld4:t 26. Khl, Kh8 27.
Lf7:! te onderzoeken. Op 27. Pe4
volgt dan 28. Dh7:t, Kh7: 29. Lg8f f||
en 30. h7: mat, maar na 27. Pg4
28. Lf5, Pf2f is het remise'.
De lezer heeft natuurlijk al gemerkt. pj|
dat Tal bij zijn verdere onderzoek
het goede 24. Ld4:f liet schieten |1|!
voor het slechtere 24Lb3:. Het bb.
ve^eten en door elkaar halen van
varianten is een echte schakers- ==j
kwaal, waarvan ook de allergroot-
sten op raadselachtige manier het
slachtoffer kunnen worden
24. Pb3xc5 d6xc5
25. f4-f5!
Kupreitschik grijpt zijn kans op een
manier, die Tal hem niet verbeteren jü
zou. Hij offert nog een paar stukken ps
om de vijandelijke rochadestelling WÈ
te vernietigen.
25c5xd4
26. f5xg6 f7xg6
27. Ld3xg6
Dreigt zowel 28. Lh7:f als 28. Lf7f,
met mat binnen enkele zetten.
Zwart kan zich alleen nog verdedi
gen door het teruggeven van mate
riaal.
27
28. Dh6xf8f
29. Lg6-f5!
Kg8-h8
Pf6-g8
Wit voert de aanval nauwkeurig en
sterk. Op 29. Le4 zou zwart nog 29.
Lb6 hebben. Bijvoorbeeld 30. Ld5:,
Tf8: 31. Lb7:, d3f 32. Khl, Lf2 33.
Tfl, dc2:!, met de dreigingen 34.
Lg3: en 34.Le3.
29. Tc8-b8
30. Tel-e8 Db7-f7
31. Tg3-h3!
Kupreitschik sluit de aanval met
kracht af. Tal capituleerde.
E33XDZZI
ULKUJUiSD
Bij net vissen in de zee weet je als hengelaar nooit wat voor soort
vts je aan de haak naar boven brengt. In de afgelopen maanden
zijn er op de Zeeuwse stromen aan de hengel en in de fuik een
paar bijzondere vissen gevangen, die hier maar zelden voorkomen.
Bij deze vissen waren een snotdolf. een zonne- of Sint-Pietervis en
een braam.
SNOTDOLF
Le snotdolf is in de Zeeuwse wateren geen zeldzame verschijning.
Deze vissoort wordt regelmatig, in het najaar, gevangen bi) de
■ïailitsserii. Het zijn echter allemaal nog jonge dieren en de vangst
van een volgroeid exemplaar van 40 cm. aan het strand van
Cndzand, is uniek. Vooral als men bedenkt, dat deze aan de hengel
gevangen is. Het hoofdvoedsel van de snotdolf bestaat uit kreeft-
achtigen, ribkwalletjes, kleine vissen en wormen. De snotdolven le
ven op een harde steenachtige bodem, op diepten van 20 tot 200 m.
In het voorjaar zoeken ze paarsgewijs de ondiepe kustwateren
op, waar het vrouwtje 200.000 meren legt, die door het mannetje
twee maanden lang bewaakt worden.
De borstvinnen worden als waaier gebruikt om te zorgen dat er
een waterstroom over de eieren gaat. Over het waterige, gelei
achtige vlees wordt zeer verschillend geoordeeld.
De kuit wordt met pek, smaak- en kleurstoffen behandeld en als
nam'ok kaviaar in de handel gebracht onder de naam limfjordska-
viaar en Duitse kaviaar.
ZONNEVIS
Op de Oosterschelde werd in een fuik een zonnevis van 40 cm
aangetroffen. De zonne- of Sint-Pietervis komt zeer verbreid voor
van de Middellandse Zee tot aan de zuidkust van Engeland.
Volgens een legende heeft de vis zijn naam te danken aan de
heilige Petrus die eens een gouden munt uit de bek van de vis
nam. De twee grote zwarte vlekken, die geel omzoomd zijn, zouden
de vingerafdrukken van Petrus zijn. De zonnevis is een zeer trage
vis d,e een waardevolle bijvangst vormt voor lijn- en trawlvisserij
in ae Middellandse Zee. De zonnevis is een zeer smakelijke vis,
waarvan het vlees hoog gewaardeerd wordt. De gemiddelde lengte
van de zonnevir bedraagt 25-30 cm, met een maximale lengte van
circa 60 cm, terwijl het voedsel bestaat uit sprot, spiering en
kleine vissen.
BRAAM
Op een eiland in wording in de Oosterschelde werd op .het stort'
een braam van 40 cm gevangen, die door een zandzuiger naar
boven was gebracht. De braam is een diepzeevis die zelden in ons
launngebied wordt gevangen. Deze vis leeft voornamelijk in war
mere gebieden, maar afzonderlijke individuen trekken in de herfst
en het Slcagerrak.
Zo ziet men dat, al is deze kans klein, de hengelaar aan zee toch altijd
de mogelijkheid heeft om een vis aan de haak te slaan, waarvan
hij de herkomst niet direct kan thuisbrengen. Tenslotte kan ik u
nog vertellen dat ik op oudejaarsdag een zeer merkwaardige vis
zag vangen aan het strand tussen Renesse en Scharendijke,
namelijk een griet. Een griet is geen zeldzame vis aan het strand,
maar het is wel merkwaardig dat deze vis aan een worm werd
gevangen Een griet is een platvis met grijze en zwarte vlekken die
leeft van kleine vissen en kreeftachtig en. Het was de eerste maal
dat 'k een griet aan de hengel zag vangen en dan nog wel aan een
worm.
Ook Twente begint op bet gebied van wedstrljdbridge weer duchtig van
zich te doen spreker Kort na half december werden ln bet fraaie
sportcentrum te Drienerlo nabij Knschede de Nederlandse studentenkam
pioenschappen gehouden, waarbij praktisch alle universiteiten van Neder
land vertegenwoordigd waren. De winst ln de viertallen ging naar het
Amsterdamse team Bomhof-Schlppers met Kingma-Niemeijer, de tweede
plaats was voor di Groningers Hulshof-v. d. Molen met Everts-v. d. Goot,
derde kwam een team uit Nijmegen. Het parenkampioenschap werd
gewonnen door Bomhof-Jacobs.
Tussen kerst en nieuwjaar werd voor de tweede maai het Twen te-
toernooi gespeelt waarvoor de belangstelling weer groot was Ook hier
een overwinning *oor de Amsterdamse Jeugd: Aldcrlicste-Schippere ble
ken idcr «Ie sterksien.
Een bijzonder ooeieno spel uit het Twente-toemool kwam voor in de
-ier tal-en wedst rl i den
w o
4. V 7 2
-
V B 8 7 2
10 7 5 4 3
4» H B 10 5
4 H B 10 7 6 3
*53
- 8 2
4 VU
V 4
A H V B 9 6
4. 9 4 3
4» A 8 6
Noord gever, NZ kwetsbaar. Noord één harten - oost twee ruiten zuid
twee schoppen - west vijf ruiten - noord zes schoppen allen pasten Het
bieden toom weer eens, dat hoog preëmptief tegenbieden zoals west
hier deed met viji ru'ten de tegenstanders die al inlichtingen konden
uitwisselen, eerder in dan nadst het goede contract helpt.
Tegen zes &ch pper. startte west met ruiten vier. getroefd op tafel
(noord) mei schoppen twee Noord behoort nu natuurlijk schoppenaas te
spelen, want als iemand renonce in schoppen heeft moet dat west zijn
ornaat v/est zo hoog tegenbeod.
Maar ook werd weer eens bewezen, dat goed bieden niets opbrengt,
wanntei mei. de speeltechniek niet afdoende beheerst. In slag 2 werd
van noord uit ae schoppen vier gespeeld, zuid legde schoppenheer en
ontving de slechte boodschap toen west een ruiten bljspeelde. Zuid bleek
niet tegen de nu ontstane problemen opgewassen en ging één
down.
Toch was, na het abusievelijk spelen van de schoppenheer (slag 2) het
contract nog te winnen geweest, zelfs zónder de snit te maken op
hartenboer die men alleen met open kaarten zou kunnen maken. Ziet u
de winstvoering??
In slag 3 moet zuid zijn tweede ruitentje spelen en met schoppenaas op
tafel troeven, in slag 4 een kleine schoppen na. Oost wint met
schoppenvrouw en doet het beste klaver te spelen, die zuid wint met
klaveraas. Hiern aspeelt zuid zijn resterende vier troeven af. Bij het
spelen van de isatste schoppen heeft noord nog harten A, H V, 10 en
klavervrouw west die vier kaarten moet overhouden, moet óf
klaverheer weggooien of zijn hartendekking opgeven en NZ maken
twaalf slagen. Maar als men zó goed kan spelen, is het natuurlijk wel wat
eenvoudiger om in slag 2 schoppenaas van tafel te spelen. Ook dan moet
men nog wel even uitkijken, maar omdat klaverheer voor de vrouw zit
zijn er zelfs 13 slagen te maken.
BRIDGEVRAAG VAN DEZE WEEK:
Noord gever, niemand kwetsbaar, parenwedstrijd.
De zuidspeler heeft:
fÜ 4HB965 4 A V 9 6 4 2
Noord één ruiten -oost één Sansatout wat moet zuid doen? Antwoord
elders op ceze pagina.
Onder de wat sensationeel aandoende betiteling Verboden' zijn
die combinaties te rangschikken, welke niet het doel bereiken,
dat in feite aan een combinatie ten grondslag moet liggen: de
winststelling of - bij een gunstiger positie - de remisestelling
forceren. Combinaties worden nochtans veelal uitgevoerd lou
ter omdat men de verleiding niet kan weerstaan. En het is in
derdaad zeer spijtig een combinatie die op zich een juweeltje
van damtechnisch kunnen en schoonheid kan betekenen ach
terwege te moeten laten, omdat zij geen enkel nuttig effect zal
sorteren. Weliswaar zou het een mooi vuurwerk hebben opgele
verd en de tegenstander danig hebben verrast, maar het is nu
eenmaal zo, dat de overblijvende stand in de voorcalculatie van
een slagzet moet worden opgenomen. En juist dit is voor ve
len een bijzonder moeilijke zaak. Er zijn niet zo heel veel dam
mers, die het speciale vermogen bezitten de overblijvende stand
en de directe mogelijkheden daarin exact ,in de ruimte te zien'.
En dit kan er dan zelfs toe leiden, dat men het slachtoffer gaat
worden van de eigen combinatie, omdat de overblijvende stand
zodanig is, dat deze óf voordeel voor de tegenpartij inhoudt óf
dat een tegencombinatie mogelijk is. De eigen combinatie is
dan als alle vuurwerk in schoonheid gestorven. Heeft de
tegenpartij een en ander vooraf gezien, dan spreekt men van een
lokzet. Natuurlijk zijn er dan ook weer verboden lokzetten
enz. Kortom, het voor het damspel zo specifieke terrein van de
combinaties en alles wat daarmede samenhangt is schier onbe
grensd.
Deze overwegingen werden ons in
gegeven naar aanleiding van enke
le Zeeuwse spelfragmenten.
In het persoonlijk kampioenschap
van Zeeland kwam het in de partij
•T. F. Boon (wit) -Blaas
tot de volgende stand na 408-12.
m
ill
SP
9
T.
HP
O
m
m,
m
pp
m
ff
Z
m
HP
w
m
m
m
m
m
m-
1
binatie vanaf het begin goed be
rekend. maarde stand bleek niet
meer dan remise te bevatten. En
dan kan men weer opnieuw in de
science-fiction-sfeer gaan redeneren,
maar nuchter komt het verhaal hier
op neer, dat zwart hier het geluk
aan zijn zijde had en wit daarente
gen met pech kreeg te maken. Want
het gaat ons nu te ver om te stel
len, dat wit gezien het eindresul
taat de combinatie eigenlijk niet
had moeten nemen. Een eindspel
J. F. Boon uit Middelburg, die naar
aanleiding van deze situatie door het
verplaatsen van een enkele schijf in
de bovenstaande stand tot een diep
gaande combinatieschermutseling
tussen wit en zwart kwam. waarbij
men zich telkens kan afvragen, wie
het gelijk nu wel aan zijn kant had.
Met andere woorden: voerde wit dan
wel zwart een .verboden' combinatie
uit, was er al dan niet sprake van
een lokzet enz. Enfin, geeft u zelf
het antwoord maar. De gang van za-
In deze stand voerde wit de volgen
de combinatie uit: 3731 26x37: 48-42
37x48; 15-10 48x23; 10x8 3x12. Zwart
staat nu een schijf voor en men is
dus geneigd aan te nemen, dat zwart
8-12 als lokzet heeft gespeeld en dat
wit een verboden combinatie heeft
genomen. Maar deze overweging
komt weer op losse schroeven te
staan, want wit had de volgende na
slag in petto: 38-32 27x29: 30-24 29x20;
25x3!
Conclusie: wit heeft de gehele com
28x19
47-41
27-22
36-31
17x26
14x23
18x27
27x47
In de jeugdontmoeting Lammeren-
burg - Souburg (waar een zeer ac
tieve damjeugd is) kwam het tot
bovenstaande stand, althans onge
veer... want het was vindingrijke
ken is in elk geval hoogst merkwaar
dig!
37-31 26x37
42x31 24-29
33x24 20x29
Het slaan naar 30 levert een gelijke
stand op.
39-33 3-8
Met 19-24 kan zwart schijfwinst for
ceren, maar hij gaat op een andere
wijze 2 schijven winnen, maar wit
heeft een tegencombinatie in petto.
33x24 19x30
12-18
mmm
m.
'3
s.
0
m"
g§
mm
3
n a
V{
a
;S"*s
a
e
H
a
m
'i e
S3
Nu verdient 40-35 geen aanbeveling,
omdat zwart dan de dam, die straks
op veld 1 belandt rustig met winst
kan afnemen door 13-18 en 2-7, dus:
38-32 47x20
25-20 6x26; 27-22 15x24; 37-31
26x39; 50x17 47x33; 17-6 33-17;
6x5 en wint op tempo.
Het is duidelijk dat wit aan het kort
ste eind gaat trekken, want zijn ma
teriaalachterstand weegt niet op te
gen het bezit van de dam, die name
lijk is te vangen door 13-18 (32-28)
en 10-14. Maar zwart gaat het ver
rassend eleganter doen.
11-17
1x34 13-18
34x21 16x49
40-35 49x40
35x44 Een fraai geheel!
Wit: dam op 50. 8 schijven op 11, 21.
25, 27, 37, 38. 42, 43.
Zwart: dam op 47. 8 schijven op 6, 9
10, 12, 15, 23. 29, 34.
Van de Vlissingse nestor en jeugd
mentor I. J. de Bert ontvingen wij
een probleem, dat door hem gecom
poneerd is naar aanleiding van een
door hem gespeelde partij tegen Op
eneer. Van deze niet onverdienstelij
ke proeve van problematiek vindt U
de ontknoping elders op deze pagi-
Dit geval werd mij toegezonden
door een lezer die erbij vertelde, dat
hij met een gelegenheidspartner
speelde. In dat geval zou ik vier
harten bieden. Zelfs als noord goede
schoppens en maar één hartentje
heeft, moet dat contract (hartenheer
zit natuurlijk goed) een winstkans
hebben en het voorkomt .proble
men'. Met een ingespeelde partner,
is twee Sansatout een goed bod. Dat
kan nooit algemene kracht aange
ven, want dan zou zuid gedoubleerd
hebben. Dus betekent het een sterk
twee-kleurenspel en noord zal verder
moeten bieden. Maar zal hij het
doenEen tweede oplossing is .drie
harten', maar ook dan is het de
vraag of noord nog in beweging te
krijgen zal zijn.
Moraal: een bod tn Sansatout, na
een bod of volgbod in Sansatout
van de tegenpartij, is manchefor-
cing. Om te onthouden!
5
1
9
-10
18
HL.
13
-r*
15
-it
Y
17
19
eo
£l
23
2>*
85
27
ae
29
31
32
A
35
35
37
39
39
k 2
<.1
w
**7
<t8
k<3
5c
Si
S3
53
35
55
a
M)
54
t»o
t>1
bi
bH
05
bo
t»7
6W
b9
70
Horizontaal: 1 eiemem Samarium, afk.; 3 huur; 7 reeds: 9 stijloefening;
11 voorge-orgte var. de hel; 14 kier; 16 eerste beginsel. 18 biukzie.-: van
fruit); 20 Knaagdier; 22 kruidige melkdrank; 24 staatspensioen, afk.. 25
gedeelte v spoornjn 28 nieuw- Lat voorvoegsel; 29 gebouw v. c Ned.
Spoorwegen, alk., 31 nobele: 33 element Stannum; 34 pleisterkalk, 36
weg met oonicn. 39 p»aats in Gelderland: 40 veelbesproken land: 42 oude
vochtmaat; 14 pgew.-rpen hoogte: 46 evenzo Lat afk.; 48 dans. 51
uitroep tegen gaard 52 deel v e. gebouw. 54 scherpzinnigheid; 55
kinderspeelgoed; ói tegenzin. 59 vochtig-koud; 60 2-hoevig dier in Centr.
Afrika, C2 puun aer, 64 indruksel, 65 schapehuid van wol ontdoen; 07
bijbelboek; 68 met name, afk.; 69 manier. Lat.; 70 muzieknoot
Verticaal: 1 -•ntitekmg v. h. slijmvlies (bij babies): 2 zoon van Jacob; 3
hoofddeksel; 4 reeds, 5 mud. afk.; 6 zachte klap: 7 zoon van Adam; 8
eenheid ran ïvhtsToom; 10 onderzoek: 12 nevel: 13 bladvezels van een
soort van banaantoc m; 15 gevangenis, barg-; 17 groef, diepsel in hout; 19
godin van ae aagc-aad; 20 wiel; 21 ogenblik: 23 snij werktuig; 26
ontvangst: 27 maternal voor weggooi-servetten e. a.; 30 sterk oplopend;
32 zoetwatervis; 34 beteuterd; 35 grafvaas: 37 vlaktemaat; 38 bedrog; 31
zoon van iupiter; 45 intiem; 45 dun bladmetaal: 47 duizend kilo; -.9
woonboot; 50 vrijgevig; 51 zangvogel met kuif: 53 vettige walm; 54
vaartuigje; 55 de tegelijkertijd uitgebroede kuikens; 56 gebergte in Polen;
58 Christus- oi neil.genafbeelding; 61 rood, wapenkunde; 63 belemmering;
64 vogeltje; 66 windrichting, afk.; 67 heden.
