PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
MOORDZAAK DELFT OPGELOST
Woningproduktie 1970
op 116.000 geraamd
Tweede overval werd
dader noodlottig
BEHANDELING
VAN JODEN IN
RUSLAND LIJKT
VERSOEPELD
Groei en nieuwe vestigingen zullen economische
structuur van het Westerscheldebekken versterken
Brommer
Vandaag
in de
krant...
NIEUWJAARSREDE VOORZITTER KAMER VAN KOOPHANDEL
Slaking en
politiek
no. 5
WAARIN OPGENOMEN DE M I D D ELBU RGSE, VLI SS IN GS E, GOESE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
0 Bur. Vlisa., Walitr. 56 60
Donderdag 7 januari 1971
i 359300, Pr»«io.
DELFT - Persconferentie in
verband met de bekentenis van
de moord op Ada Lansbergen.
Vlnr: officier van justitie mr
Wessel, commissaris Bakker en
hoofdinspecteur Van de Ven.
ZWITSERLAND Winterse ro
mantiek in de bergen: de snelweg
tussen Bazel en Bern bij het val
len van de avond. Als een zilve
ren lint slingert de dooi autolich
ten beschenen weg zich door het
besneeuwde landschap.
DELFT (GPD) ,De hele zaak stikt nog van de vragen; het onder
zoek gaat voort. De politie heeft op dit moment een voorlopige ope
ning van zaken willen geven om de grote onrust in een deel van
Delft weg te nemen'. Met deze woorden besloot inspecteur Van der
Ven van de Delftse gemeentepolitie gisteravond een gesprek dat
wij met hem hadden na de persconferentie, waarin ten politiebu-
rele van Delft werd meegedeeld, dat de wurger van Ada Lansber-
gen-Hölscher is gepakt en heeft bekend. Hij is dezelfde, die woens
dagmiddag al had bekend, maandag j.l. een overval te hebben ge
pleegd op de werkster mevrouw Van Staayeren: de 25-jarige Delft-
se verkoper J. C. K., gehuwd, één kind, woonachtig tegenover het
flatgebouw waarin zowel de vermoorde Ada Lansbergen als recher
cheur Van Strien woonden.
Deze rechercheur heeft een belangrijk aandeel in de oplossing van K.'s misdrij
ven gehad door in de kelder van diens flatgebouw de blauwe bromfiets te vin
den, waarop hij volgens de buren na de overval op mevrouw Van Staayeren
was weggereden.
Debray krijgt werk
in persbureau van
Chileense president
SANTIAGO (RTR) De Franse
schrijver Regis Debray, die vorige
maand door de Boliviaanse regering
vrijgelaten werd zal te werk gesteld
worden in het persbureau van presi
dent Allende van Chili, zo heeft een
woordvoerder van dit bureau in Santi
ago woensdag meegedeeld. De functie
is hem aangeboden toen hij dinsdag
in Valparaiso aankwam.
Beraad bisschoppen
over benoeming
van dr Simonis
DKN HAAG (ANP) Vandaag (don
derdag) zullen de Nederlandse biv
schoppen zich beraden over de resul
taten an het overleg dat woensdag
plaatsvond tussen het diocesaan be
stuurscollege van het bisdom Rotter
dam en ile nieuwbenoemde bisschop
dr Simonis. Het bestuurscollege heeft
niet bezorgdheid kennisgenomen van j
de ernstige onrust die is ontslaan
rond de benoeming. Dit heeft kardi
naal Alfrink meegedeeld aan het Ka
tholiek Nederlands Persbureau.
Het bestuurscollege, dat bestaat uit
de twee vicarissen-generaal dr C. G. F
Brauw en drs W. M. I. van den Ende
en de algemeen econoom drs H van
de Ven en handelend in overeenstem
ming met. mgr M. A Jansen, aposto
lisch administrator van het bisdom,
heeft de resultaten van het overleg
met dr Simonis besproken met kardi
naal Alfrink. In dit stadium konden
over de inhoud -an het overleg geen
nadere mededelingen worden ver
strekt
ANTI-LAWAAiPOLITIE
MAASTRICHT (ANP Maastricht
zal dit jaar bijzondere aandacht gaan
besteden aan de volksgezondheid en
de milieuhygiëne. Het stadsbestuur
overweegt momenteel een zogenaam
de ,anti-Iawaaipolitie' in het leven te
roepen.
De politie deelde woensdagavond mee
dat de moord op Ada Lansbergen
door één persoon is gepleegd. De ver
dachte heeft verklaard dat hij bij .de
jong-gehuwde vrouw was binnenge
drongen om geld te vinden. Eenmaal
binnen heeft hij volgens zijn verkla
ring Ada gedwongen jenever te drin
ken. Wanneer zij aan deze eis voldeed,
zo had hij haar gezegd, zou haar niets
gebeuren. Desalniettemin wurgde hij
haar.
Opluchting
De opluchting in de .Voorhof' de
Delftse nieuwbouwwijk met zijn flat
gebouwen tussen 12 en 20 verdiepin
gen hoog bleek gisteravond enorm.
In de afgelopen weken hadden bijna
alle flatbewoners knippen op deuren
en ramen laten aanbrengen, onder de
indruk van de bedreiging, die de
moordenaar (zich noemende meneer
X' „Vignet' en .Van Gentix') schrifte
lijk en telefonisch bij een krant in
Delft en de Delftse politie had
geuit.
De merkwaardige hobby van de ver
koper om krant en politie via briefjes
op de hoogte te houden van zijn
beweerde plannen, alsmede de misluk
te wurgpoging op jongstleden maan
dag. zijn hem noodlottig geworden.
Op een kerstkaart, die de moordenaar
zond aan de Schiedamse politie, werd
een bruikbare vingerafdruk gevonden.
Deze bleek jongstleden maandag over
een te komen met een vingerafdruk,
die werd aangetroffen in de Debussy-
straat, waar Ka probeerde een flat bin
nen te dringen en waar hij door del
werkster, mevrouw Van Staayeren
(21 jaar) werd verrast. Zeer belang
rijk in de opsporing is het feit geble
ken. dat buurtgenoten na de wurgpo
ging op jongstleden maandag een man
hebben zien wegrijden op een blauwe
Zündapp-bromfiet :s en dat de aange
vallen vrouw zowel als de buren enigl
signalement konden geven.
Bij een uitkammen van de niewbouw-
wïjk trof rechercheur Van Strien in
de keider van een nabijgelegen ge
bouw de blauwe Ziindapp aan. Het
was niet moeilijk uit te vinden, wie
de eigenaar van de bromfiets was: de'
25-jarige J. C. K. die in liet gebouw
een flat bleek te bewonen. De flat ziet;
uit op het flatgebouw waarin Adaj
Lansbergen en rechercheur Van.
Strien woonachtig waren. In de flat
van de verdachte werd een schrijfma-;
GEZAGHEBBENDE COMMUNISTISCHE KRINGEN:
Voorlopig geen
nieuwe processen
meer verwacht
komstige processen In Riga. Odessa
en Kitsjinev hoogstwaarschijnlijk
niet zullen plaatsvinden.
Zie slot pagina 11kolom 1
MINISTER SCHUT TERUG IN NIEUW KABINET?
DEN HAAG (ANP) Minister Schut verwacht dat de woningbouwproduktie in 1970 op rond
116.000 woningen zal uitkomen. De bewindsman zei dit woensdagmiddag in de eerste kamer bij de
begrotingsbehandeling van volkshuisvesting en ruimtelijke ordening.
Hij ging daarbij uitvoerig in op de oor
zaken van de achtergebleven woning
produktie, waarbij hij een vergelijking
trok met liet topjaar 1967. De gemid
delde arbeidsbezetting in de woning
bouw was in 1970 11 procent hoger dan
in 1967, terwijl het aantal produktieve
uren per werknemer niet 2 procent
daalde. Het volume van de woning
produktie liep tussen genoemde jaren
met 4 procent op (in miljoenen gul
dens). maar desondanks werden er 9
proeent minder woningen geprodu
ceerd, namelijk naar schatting 116.000
tegen 127.400 in 1967.
Wat de woningequivalenten betreft wa
ren deze cijfers 122.400 en 121.700, een
verlies dus van 1 procent, waar tegen-
Hert
Het op Noord-Walclieren rond
dolende hert heeft zich woensdag
niet laten vangen. Wel is de. her
komst van het dier bekend.
(pag. 2)
Vietnam
NA RUIM 9 JAAR zullen de
Amerikaanse grondstrijdkrach
ten in Vietnam deze zomer hun
gevechtstaak beëindigen.
(pag. 3)
Piraat
HET ZIET ERNAAR UIT dat het
idealistische plan van avonturier
Bob Peeters uit Blaricum. om
vanaf een piratenzender op zee
de vrede te prediken, vroegtijdig
zal stranden op geldgebrek.
(pag. 11)
Nieuws uit Zeeland op de
pagina's 2, 5 en 7.
Binnen- en buitenland op
de pagina's 1,3. en 11.
Sport op pagina 13.
Televisie op pagina 15.
over een aanzienlijke kwaliteitsverbe
tering staat. Zo wordt bijvoorbeeld in
99 procent van de woningwetwoningen
waarvan de stichtingskosten intus
sen 5000 gulden hoger liggen dan in
1965 centrale verwarming aange
bracht, terwijl zij groter van inhoud
zijn.
de topproduktie in 1967 kan worden
toegeschreven aan het daaraan vooraf
gaande beleid. .Het aantal in aanbouw
genomen woningen lag namelijk 6000
lager dan in 1966.'
Minister Schut scheen nog niet
plan te zijn de pijp aan Maarten te ge
ven. Want hij liet de kamer weten wel
iswaar de laatste begroting in liet ka
binet-De Jong te verdedigen, maar hij
voegde daaraan toe dat de toekomst
Als hoofdoorzaken voor het gunstige zal moeten uitmaken of het ook de
jaar 1967 zag minister Schut de betere laatste begroting .van deze bewinds-
conjuncturele situatie en het fraaie man' zal zijn.
bouwweer. ,'t Heeft de regering de
afgelopen 4 jaar bepaald niet meegeze
ten'. Als onwaar kwalificeerde minister
Schut de bewering van de oppositie dat
Weer
Zie slot pagina 11kolom 1
MOSKOU (AFP) In Moskou
doen steeds meer geruchten de
ronde dat de Russische autori
teiten momenteel aansturen op
een soepeler strafbehandeling
van voor het gerecht gedaagde
joodse burgers. Nadat dinsdag
reeds berichten in deze zin uit
de Russische hoofdstad werden
vernomen bevestigden gezag
hebbende communistische krin
gen woensdag dat er vrijwel ze
ker een matiging in het harde
strafbeleid op handen is.
Genoemde kringen wisten ook te mel
den dat er .in de maand januari en
waarschijnlijk tot na het congres van
de communistische partij eind maart
geen processen meer zullen plaatsvin
den.' Of het nieuwe beleid ook al
toepassing zal vinden op het proces
tegen negen joden in Leningrad die
ervan worden beschuldigd de elf ver
oordeelden van het eerste proces te
hebben geholpen bij hun poging tot
vliegtuigkaping is niet bekend. Men
vindt 't wel merkwaardig dat t proces
eerst om administratieve redenen
naar een latere datum werd verscho
ven en dat het woensdag slechts enke
le minuten na de opening wegens
ziekte van een van de verdachten
opnieuw is verdaagd. In dit verband
houdt men zelfs rekening met de mo
gelijkheid dat het proces niet aan
staande maandag zal worden voortge
zet. zoals niet-bevestigende berichten
luidden, genoemde kringen melden in
dit verband tevens dat het proces
tegen de joodse officier Vulf Zalman-
son eveneens is verdaagd en dat toe-
Na Leningrad
n kan nagaan schijnt de
nieuwe ontwikkeling te zijn ingeluid
met de beslissing van het opperste
gerechtshof in Moskou dat de twee
doodstraffen in het eerste proces van
Leningrad in vrijheidsstraffen van 15
(Zie slot pag. 3 kol. 1
Dooi dringt
vrijdag binnen
(Van onze weerkundige
medewerker)
GPD Tegen het weekeinde
zal het dooifront kans zien zich
tot boven Nederland uit te brei
den. Een zwak front, dat tot bij
België is getrokken, haalt het
niet om Nederland te bereiken.
Een volgend front, nu boven
Frankrijk aangekomen, zal in
het komende etmaal de kans op
wat sneeuw of ijzel van het
zuidwesten uit doen toene
men.
Achter dit front is de tempera
tuur in West-Frankrijk tot meer
dan tien graden boven het vries
punt gestegen. Boven ons land
aangekomen zal waarschijnlijk
als gevolg van de aanwezige
sneeuw en de zeer koude lucht
vertraging optreden Mogelijk
dat het front met wat regen,
ijzel of sneeuw vrijdag boven
ons land komt te liggen. De
verdere ontwikkeling, namelijk
of het een definitieve dooi zal
worden, is in dit stadium nog
onzeker. De afgelopen nacht is
weer zeer koud geweest met in
grote delen van ons land stren
ge vorst, waar het gisteravond
al naar uitzag, toen in het
noorden weer dertien
vorst werd genoteerd.
MISTOESTANDEN
ZOALS IN
ROTTERDAMSE
HAVENGEBIED
VOORKOMEN
GOES ,In de komende
jaren zal de autonome groei
van de Zeeuwse industrie een
steeds sterkere invloed op de
economische structuur in het
Westerscheldebekken uitoefe
nen. De NV Koninklijke Maat
schappij ,De Schelde', een van
'oudsher expansief bedrijf, zal
daarbij ook een hoofdrol spelen.
De uitbreidingen van Hoechst
en de voortgang bij de bouw
van het aluminiumbedrijf van
Pechiney vormden essentiële
elementen van de economische
groei. De Franse oliereus met
het merk Total, de Compagnie
Frangaise des Pétroles, besloot
op het industrieterrein in het
Sloe een aardolieraffinaderij
neer te zetten. Deze beslissingen
Zullen de economische struc
tuur in het Westerscheldebek
ken versterken. Het industrieel
en consumptie verbruik van
aardolie neemt alleen maar toe
en waarborgt de afzet van olie
ondernemingen.'
Aldus de voorzitter van de Kamer van
Koophandel en Fabrieken voor mid
den en noord-Zeeland, de heer C. A,
Kammeraad. in zijn gisteren in de
Goese Korenbeurs in een algemene
vergadering van de Kamer uitgespro
ken nieuwjaarsrede. De heer Kamme
raad stelde daarbij, dat de diversifica
tie van de Zeeuwse economie de sta
biliteit bevordert en op deze wijze de
conjuctuurgevoeligheid vermindert.
In zijn nieuwjaarsrede zei de voorzit
ter van de Kamer van Koophandel
voorts te vrezen, dat de maatschappe
lijke dialoog in Zeeland een éénzijdig
karakter dreigt te krijgen door de
overheersing van milieudebatten. .Bo
vendien vergeet men wel eens dat niet
alleen de industrie maar bijvoorbeeld
ook de landbouw met zijn vergiften,
het verkeer met zijn uitlaatgassen en
de huisvrouw met haar wasmiddelen
aan het milieubederf meewerken', zo
stelde hij. ,Het natuurbeschermings
jaar N 70 heeft ons weliswaar terecht
bewust gemaakt van de milieubeder-
vende invloed van snelle economische
groei. In Zeeland is iedereen er nu
wel van overtuigd dat men mistoe
standen, zoals die in het Rotterdamse
havengebied zijn ontstaan, moet voor
komen. Andere aspecten van de ont
wikkelingen van Zeeland mogen ech
ter niet in het vergeetboek raken'
zei hij.
Ten aanzien van de industrialisatie
van Zeeland merkte de heer Kamme
raad voorts op, dat de goede start
van de Sloehaven de minister en eco
nomische zaken inspireerde tot schor
sing van de investeringspremierege-
Ung voor Zeeland gedurende 1971,
.Voor de ontwikkeling van de secun
daire industrie, die voor verschillende
deelgebieden van grote betekenis is.
betekende deze maatregel een onver
wachte harde tegenslag', aldus de
KvK-voorzittcr.
De heer Kammeraad herinnerde in
zijn toespraak aan de opening van
een aantal baanvakken van rijksweg
58 en de nieuwe, tweede brug over
het Kanaal door Walcheren te Middel
burg. In de toezegging van een vaste
oeververbinding over de Westerschel-
de zag de heer Kammeraad aanleiding
voor een verdere grootscheepse verbe
tering van de noord-zuid-verbindingen.
Hij wees er in dit verband op. dat de
plaats van de vaste oeververbinding
handhaving van de veerdienst Vlissin-
gen-Breskens noodzakelijk maakt.
Zeelandroute
Over het gebruik van de Zeelandbrug
en de Zeelandroute zei de heer Kam
meraad: De Zeelandbrug krijgt in'
steeds toenemende mate verkeer te.
verwerken. Het relatief grotere deel
dat hierbij wordt veroorzaakt door
het vrachtverkeer valt op en is ver
heugend Een stimulering van het ge
bruik van de Zeelandroute zou ont
staan door afschaffing of verlaging
van de tolrechten. Het meeste effect
zou het hebben wanneer dit gebeurt
bij de Haringvlietbnig. Ook West
Brant zou hiervan profiteren!'
Als inleiding op een schets van de
structuurveranderingen en conjunc
tuurverschijnselen in 1970 die de eco
nomie in midden- en noord-Zeeland
sterk hebben beïnvloed stelde de heer
Kammeraad, dat verbetering van de
kwaliteit van het leven een nieuwe
doelstelling is geworden van de econo
mische politiek. De KvK-voorzitter j
stelde in die schets van de structuur
veranderingen, dat de verwarring over
het uiteindelijke beleid een ongekende!
omvang aanneemt.
'De brede kloof tussen enthousiaste j
plannenmakers en het grote publiek is
met dikke bundels bedrukt papier niet)
te overbruggen', zo zei hij. .Hier baat
alleen een goede presentatie van een
goed beleid en een uitgebreide voor-
(Zie slot pag. 7 kol. 3)
foofl»
Een aantal leden van het
CNV heeft het bestuur
van deze vakbeweging op
ongezouten manier meege
deeld het niet eens te zijn
geweest met de één-uursactie
van 15 december jl. In De
Gids' van 6 januari wordt een bloem
lezing uit de brieven gegeven, die
daarover aan het bestuur zijn gericht,
citaten waaruit blijkt, dat bij de chris
telijke vakbeweging heel wat minder
geestdrift heeft bestaan voor de be
wuste actie dan bij het NVV en het
NKV. In hetzelfde nummer van .De
Gids' komt het CNV-bestuur met een
verantwoording van zijn beleid en het
stelt daarbij terecht dat het in
wezen om de vraag gaat: was deze actie
al dan niet een politieke staking? Voor
het CNV een essentiële vraag, want dit
vakverbond beschouwt de politieke
staking nog altijd als een onjuist strijd
middel. Ruppert destijds een groot
man in de christelijke vakbeweging
heeft eens betoogd, dat politieke doel
einden via de parlementaire weg moe
ten worden bereikt: Den vakbeweging,
die zich tegenover de overheid te weer
stelt, ondergraaft haar eigen bestaan
en dat van de staat'. Hoe principieel
deze kwestie voor menig CNV-lid ligt.
wordt duidelijk doordat allerlei brief
schrijvers naar een bijbelgedeelte ver
wijzen. namelijk Romeinen 13. Daarin
vindt men de opvatting van Paulus. dat
ieder mens zich moet onderwerpen
aan de hoge overheden, die boven hem
staan'. En voorts: .Wie zich tegen de
overheid verzet, wederstaat de instel
ling Gods'. Daarom gaat het bij het
CNV inderdaad om deze kernvraag:
was de actie een politieke staking of
niet?
Neen. zegt nu het bestuur in De
Gids' van 6 januari. Er zou pas
sprake van een politieke sta
king zijn geweest .als we lot een
werkonderbreking hadden opgeroepen
nadat het parlement had gesproken.
Maar over de loonmaatregel moest
nog met het parlement worden gedis
cussieerd'. En even verder: .Niet elke
actie met een politiek tintje i.s meteen
maar een politieke actie. Waar de
grens ligt. is misschien moeilijk uit te
maken. Het CNV is
ervan overtuigd, dat
de grens op 15 de
cember niet is over
schreden'. Voorts
wordt gewezen op
de grote veranderingen, die sinds 1945
hebben plaatsgegrepen in Nederland
op sociaal-economisch terrein, waar
door een vervlechting van staat en
maatschappij optrad, die .een actie
van de vakbeweging al snel een poli-
tiek tintje' geeftEen nogal subtiel
antwoord, bovendien menen wij
onjuist.
Het CNV-bestuur ziet in de hierboven
geciteerde beschouwing over het
hoofd, dat het op de vijftiende de
cember niet ging om zo maar een
.actie met een politiek tintje', maar om
een staking. Men kan daarvoor nu wel
andere namen bedenken bijvoor
beeld: demonstratieve werkonderbre
king en soortgelijke aanduidingen
maar dat doet niets af aan de omstan
digheid, dat het werk op 15 decem
ber jl werd neergelegd op oproep van
ae vakcentrales. En daarmee greep de
vakbeweging naar het uiterste middel,
waarover zij beschikt: de staking. Wel
iswaar in beperkte zin het werk
werd slechts één uur neergelegd
maar het. middel werd nochtans aan
gewend. Dat is niet zo maar een .actie
met een politiek tintje', het is zonder
meer een staking: daarover kan geen
misverstand bestaan.
Was zij tegen de ondernemers ge
richt0 Neen, het was er vooral
om begonnen het parlement te
bewegen de loonmaatregelen van de
regering af te stemmen. Een actie met
een politiek doel dus. Het kabinet
wenste de loon-prijsspiraal te doorbre
ken, het wilde de overbesteding aan
banden leggen en een recessie voorko
men. Toen het met de beide andere
partijen in dit geheel ondernemers
en vakbonden niet tot overeenstem
ming kon komen, kwam het op grond
van zijn eigen verantwoordelijkheid
tenslotte met een pakket bindend voor-
geschreven maatregelen. Dit pakket
werd aan de kant van de vakbeweging
onmiddellijk afgewezen: er werden
daarbij scherpe en felle uitspraken ge
bruikt en voorts wenste men het par
lement te dwingen tot afkeuring van
de maatregelen. Vandaar de staking.
Was dat een politieke staking? We
menen, dat deze vraag alleen
maar bevestigend kan worden be
antwoord Zij was politiek in meer dan
één opzicht. In de eerste plaats omdat
zij was gericht tegen de regering, zij
duidde op een botsing tussen vakbe
weging en kabinet, een botsing tus-_
sen beperkt belang en wat de regering
als algemeen belang zag. Derhalve een
staking tegen de overheid. Vervolgens
was zij politiek, omdat parlementaire
verwerping van de maatregelen werd
nagestreefd: in de omstandigheden van
dat ogenblik betekende dat namelijk
zonder meer een kabinetscrisis. En de
vakbeweging wist dat drommels goed.
In feite wenste zij. dat deze regering
zou heengaan. Opnieuw: een staking
tegen de overheid. Tenslotte was zij
politiek maar we erkennen op dit
punt dat het hier om een zwak argu
ment gaat omdat, de regering strikt
formeel genomen de goedkeuring van
het parlement niet nodig had: zij han
delde binnen de bevoegdheden, die de
loonwet haar verleent. Er was geen
goedkeuring van het parlement ver
eist. de regering kon volstaan met een
mededeling. Dit argument was echter
ontkracht, omdat minister Roolvink
bij voorbaat al had gezegd, dat het-
overleg over deze kwestie was ver
plaatst naar regering en parlement om-"
dat het beraad met hei. bedrijfsleven
niet het gewenste resultaat had opge
leverd. Eormeel-denkende figuren kun-
(Voor vervolg zie pagina 3
kolom 1
