PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT FRANCO VERLEENT ZES BASKEN GRATIE Nog steeds chaos in het door sneeuw geteisterde Frankrijk Toltarieven van de Haring vlietbrug aanleiding voor drukke activiteiten t Kabinets crisis op Antillen Dankbaar voor de steun van het volk KOUDE START VAN 1971 Spreken over nu en slraks Vandaag in de krant... VEERTIG MIJNWERKERS OPGESLOTEN Duitsers doofden eeuwige vlam in Are de Triomph 1213e Jaargang - no. 307 WAARIN OPGENOMEN DE M I D D ELBU RG SE, VLI S SI N G S E, GOESE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN Donderdag 31 dec. 1970 DOODSTRAF OMGEZET IN DERTIG JAAR CEL (Van onze correspondent) MADRID Woensdagavond maakte de Spaanse regering officieel bekend dat generaal Franco, op roorstel van het kabinet en van de kroonraad, besloten had gratie te verlenen aan alle zes ter dood veroordeelde Basken van de krijgsraad van Burgos. Hun straffen zijn omgezet in dertig jaar cel. Aan drie van hen die ieder tweemaal ter dood veroordeeld waren, schonk Franco zelfs dubbele gratie, hetgeen in de hele geschiedenis van de Spaanse rechtspraak nog niet was voorgekomen, een duide lijk bewijs dat het 78-jarige staatshoofd niet in het minst onder de indruk is gekomen van de druk' die de uiterste rechtervleugel van het regime op hem uitoefende. Generaal Francisco Franco, caudillo bij de gratie Gods, heeft nog steeds het roer vast in handen. WILLEMSTAD (ANP) Antilliaanse ministers hebben hun portefeuilles ter beschik king gesteld. In de staten had de regering geen meerderheid gekregen voor een voorstel tot: belastingverhoging. De uitslag van de stemming was elf tegen elf. De premier, E. O. Petronia, heeft zich daarop naar de gou verneur, drs B. Leito, begeven.! Deze heeft het verzoek tot ont-i slag in beraad gehouden en de ministers gevraagd zich voorlo pig met de lopende zaken bezig te blijven houden en met de gouverneur te blijven samen werken tot hun opvolgers zijn benoemd. Na de (vervroegde) verkiezingen die ■Is uitvloeisel van de onlusten van 301 mei 1969 op 5 september 1969 werden gehouden, werd het kabinet-Petronia op 12 december 1969 beëdigd. Het bestond uit ministers van de PPA (arubaanse patriottische partij) van de DP democratische partij) en een minister van de Franse Obrero (arbei derspartij). Na besprekingen om tot een nationaal kabinet te komen, trad op 17 juli 1970 de NVP (nationale volkspartij met twee minister tot het kabinet toe. Op 9 december 1970 dien den de drie ministers van de Demo cratische Partij hun ontslag in. omdat zij van mening waren dat de maatre gelen om alle ambtenaren een uitke ring te geven, ernstige gevolgen voor de economie zouden hebben. Vanavond na 21 uur geen treinen ITRECHT (ANP) Ook dit jaar zal. zoals de laatste jaren al gebruikelijk was, de treinenloop op oudejaarsa. vond sterk worden ingekrompen. In het algemeen zal de dienstregeling tot ongeveer negen uur normaal worden uitgevoerd. Na tien uur zal er bijna geen trein meer rijden. De kwestie van de doodvonnissen van de zes Baskische separatisten was tenslotte, juist zoals de hele politieke crisis die hierdoor was ontstaan, te rechtgekomen bij de man die in Spanje bij alles liet laatste woord heeft, Franco. Sinds de garnizoens commandant van Burgos rond het middaguur de doodvonnissen onderte kende. was er geen hoger beroep meer mogelijk en moesten de veroor deelden voor middernacht gefusilleerd worden. Franco had echter op leder ogenblik het recht om zonder meer gratie te verlenen. De meerderheid van zijn ministers zal hem dat ongetwijfeld hebben voorge-j steld in de kabinetszitting die 's mid dags om vijf uur begon. Zij hadden in T-jp de twee afgelopen dagen ook een hele campagne georganiseerd van officiële instellingen, hoge persoonlijkheden en: kranten die hierop aandrongen. Wie groot is, kan zich grootmoedig tonen.] zo luidde het motto dat tot vervelens; toe werd herhaald. Alles werd gedaan i om te voorkomen dat gratieverlenin gen uitgelegd zouden kunnen worden j als een teken van zwakte. Het monsterproces voor de krijgsraad van Burgos, dat 28 dagen lang de aandacht van de hele wereld op de binnenlandse toestanden in Spanje heeft gericht op een wijze die sinds de burgeroorlog niet meer was voor gekomen, is dus met het oude jaar. zoals wij reeds schreven, als een nachtkaars uitgegaan. Na al het ge-j bral van de rechtervleugel die ,voor-i beeldige straffen' wilde uitdelen, is het politieke effect dat men met dit proces heeft bereikt in het Basken land dus gelijk nul. en misschien eer der het tegenovergestelde dan de oor spronkelijke bedoeling. stuk is geweest van militaire recht-: spraak De technocraten van 'net kabi net moeten betreuren dat het politie ke monsterproces dat zij op touw zetten, uiteindelijk aantoonde dat zij] als het puntje bij het paaltje komt] het leger nodig hebben om de stabili telt van de staat te handhaven Gehavend De betrekkingen van Spanje met het buitenland en vooral met de Europese democratieën zijn zwaar gehavend door de affaire van Burgos. Op het (Zie slot pag. 3 kol. 5) (Van onze weerkundige meden erker Zo winters als he' afscheid van daag van 1970 zal zijn. zo winters is ook het entree van 1971. Er trekt nog een storing langs de Noorse kust tiaar hel zuiden waar door de wind tijdelijk naar noord tot noordwest draait met aanvoer van enkele verspreide sneeuw buien De activiteit hiervan zal in de kustprovincies groter zijn dan in het binnenland Na deze storing is de ontwikkeling van een hogedrukcentrum boven Scandinavië tijdens het weekeinde waarschijnlijk. Daarbij zal dewind opnieuw naar noordoost draaien Inmiddels is in Scandinavië de vorst belangrijk toegenomen, 's nachts 12 tot 15 graden onder nul. Deze ontwikkeling maakt het waarschijnlijk dat het nieuwe jaar niet alleen winters zal zijn maar dat de vorst de tendens gaat ver tonen om 's nachts de term stren ge vorst te halen. Dit zal vooral in het binnenland het geval zijn boven het aanwezige sneeuwdek. H Tot Statisch verkeersbeeld tussen Va lence en Bollenc een deel ran de duizenden auto's die al of niet op elkaar gebotst tot stilstand zijn gekomen in een sneeuwlaag van een meter hoog MILITAIREN ZETTEN GESTRANDE AUTO'S NAAST DE WEG Schone lei Nieuws uit Zeeland op pagina 2, 5,6,7 en 13 Binnen- en buitenland op pagina 3 en 9 Sport op pagina 11 Radio en tv op pagina 29 Beurs en financiën op pagina 31 en in het Franco gaat het nieuwe jaar weer ini met een schone lei: hij heeft zichi grootmoedig getoond. Maar de leien van zijn ministers en vele andere kopstukken van zijn regime daarente gen staan boordevol, en zij hebben niet zoals Franco een onverwoest baar prestige bij het eigen volk om op terug te vallen. Het leger zal bepaald niet gelukkig zijn met een krijgsraad die allesbehalve een pronk VALENCE (AP) In Zuid- Frankrijk zaten gisteren na twee dagen nog altijd ongeveer 7000 automobilisten vast in inder haast gevonden onderkomens, terwijl de autoriteiten alles doen om de grote noord-zuid verbin ding waar duizenden auto's in de sneeuw gestrand zijn weer voor het verkeer vrij te maken. Een automobilist is doodgevro ren uit zijn wagen gehaald. heeft gesloten en te lang heeft ge wacht met de reddingsmaatregelen. De autoriteiten zeggen, dat zulk een sneeuwval nog nooit is voorgekomen en dat ook de weerkundigen zoiets niet hadden verwacht Doorzocht FRANCO IN NIEUWJAARSREDE: MADRID (AFP) Generaal Franco, het Spaanse staats hoofd, heeft woensdagavond in een toespraak gezegd dat de steun van het volk in Madrid I en in de provincie zijn gezag zo| had versterkt dat hij gratie had kunnen verlenen aan de ter- doodveroordeelden van Burgos, ondanks de ernst van de bega ne misdaden. Franco, die gedurende twintig minu ten staande voor de televisiecamera's sprak, zei dat hij het volk niet in de steek zou laten zoalgng God hem tijd schonk het land teleiden. De successiewet, de goedkeuring door het parlemeni van de benoeming van de prins van Spanje als opvolger en de steun die het volk heeft betuigd bij de bezoeken van don JuanCarlos de Bourbon aan Spanje, garanderen het voortbestaan van het bewind, aldus Franco. .Spanje is een rechtsstaat en om die te verdedigen, sparen wij moeite noch offers om de hartstocht] en het geweld te bestrijden van hen] die zouden willen proberen de vreed-j zame samenleving van de Spanjaar den te verstoren'. Het Spaanse staatshoofd zei voorts, dat zijn bewind niet dogmatisch een: eenheid van mening proclameerde. .Gelukkig', aldus Franco .bestaat in Spanje een grote verscheidenheid van meningen, maar het is ontoelaatbaar, dat deze verscheidenheid zich uit in daden van geweld, die de wet veroor deelt en wij zijn niet bereid deze te dulden'. Volgens de autoriteiten zijn alle ge strande auto's kilometers ver doorzocht en zijn er geen inzitten den in achtergebleven. In het depar tement Drome hebben ongeveer 7000 personen hun toevlucht ge zocht in hotels en bij particulieren Ongeveer 8000 zijn uit het departe ment vertrokken met achterlating van him auto's Eén baan van de snelweg is vrij Hierover zijn zware kranen, bulldo zers en sneeuwploegen op weg naar: het getroffen gebied. Maar het zware werk om de gestrande auto's aan de| kant van de weg te krijgen komt t.och| voornamelijk neer op de militaire eenheden, die naar Drome zijn gezon den. Maandag is meer dan een meter sneeuw gevallen. Van Avignon tot Ly on en ten noorden van het Avignon is het verkeer vrijwel geheel lamgelegd Langs de noordzuid verbinding stop ten treinen in het open veld om ge strande automobilisten te evacueren. De wegen naar Montelimar. die drie] dagen door sneeuw verperd zijn ge weest. waren gisteravond weer bruik In Amerika HYDEN KENTUCKY AFP-RTR Door een ontploffing in een steenkool mijn in Hyden. Kentucky, zijn woens dag een 40-tal arbeiders van de bui tenwereld afgesloten. Het was volgens] de politie een mijnstofontploffing, die; de hele omgeving deed schudden. Door vlammen en rook kunnen voor lopig geen reddingsploegen afdalen. baar Met luidsprekerwagens is aan i de circa vijfduizend gestrande reizi gers meegedeeld dat de wegen naar: Lyon, Parijs en Marseille weer kon den worden gebruikt In de loop van de dag hadden duizend mensen de stad al per trein verlaten. De automobilisten, die hun wagen op enige afstand van de stad hadden moeten verlaten, worden door de poli tie naar hun voertuigen teruggebracht. HOOFDINSPECTEUR NA RIT ONDER INVLOED GESCHORST ROTTERDAM (GPD) Een 35-jarige Rotterdamse hoofdinspecteur van po litie is geschorst, omdat hij in de nacht van 17 op 18 december onder invloed van alcohol zijn auto zou hebben bestuurd, ln de Karei Door manstraat reed hij omstreeks het middernachtelijk uur tegen enkele ge parkeerde anto's. De hoofdinspecteur, chef van de geü niformeerde politie aan het hoofdbu reau. werd aangehouden door perso neel van de afdeling die onder zijn beheer staat. Zij namen hem het rij bewijs af en maakten proces-verbaal op. De politievoorlichtingsdienst meldde dit voorval al op 18 december De politieman werd toen met leeftijd en initialen, A. G genoemd. Zijn beroep werd als ambtenaar omschre ven. De hoofdinspecteur is bestuurslid van de Vereniging voor Veilig Verkeer m Rotterdam. Dezelfde nacht dat hij. werd aangehouden, was er een lande lijke actie tegen rijden onder invloed Ongeveer tweeduizend agenten van rijks- en gemeentepolitie hielden toen enkele tientallen wagens aan. waarvan de bestuurders onder invloed verkeer den. Secretaris-generaal Thant der VN heeft dinsdag opgeroepen levensmid delen beschikbaar te stellen voor; Oost-Pakistan gezien de .kritieke toe-; stand' die daar nog steeds bestaat na de overstromingen van de vorige maand RAAD VAN GORKUM: NIET MET VAKANTIE IN SPANJE OF RUSLAND GORKI >1 (ANP) De gemeen teraad van Gorkum heeft dins dagavond met algemene stem men een motie aangenomen, waarin om de bevolkng van deze stad wordt aangereden de vakantie niet fn Spanje of Rus land door te brengen. De motie ingediend door de KVP-wethouder Killian houdt verder in dat de raad van Gor kum geschokt is door de von nissen in Burgos en Leningrad. De raad zal zijn verontwaardi ging ter kennis brengen van de Spaanse en Russische ambassa deurs in ons land en aan de minister van buitenlandse za ken. PARIJS 'AP' Drie Westduitsers hebben dinsdagnacht kannen water ge stort op de eeuwige vlam bij het graf van de onbekende soldaat, waardoor de vlam doofde. Dit gebeurde kort na middernacht toen er zich bij de Are de Triomph geen mensen bevonden. De bij het monument altijd aanwezige politiewacht arresteerde de Duitsers Dat waren: de 21-jarige Dirak Steg man uit Bremen, de 22-jarige Jochen Amdt en de 20-jarige Reinhardt Buh- se. beiden uit Lubeck. De eeuwige vlam. die gevoed wordt door gas,1 brandt ter nagedachterus aan de onbe-j kende soldaat van de eerste werel doorlog en vormt het voornaamste] punt van samenkomst bij de plechtig ste Franse patriottistische ceremonie-: én en manifestaties. nummer: pag. 17 Zeeland 1970 in beeld pag. 18 Letterkundige kroniek van Hans Warren; Stemmen uit de Kerken: Nieuwjaarsgroet bis schop Ernst; Van de draaitafel, pag. 19 Nu volgend jaar de doua neposten aan de Nederlands-Bel gische grens worden opgeheven, geven wij op deze pagina een aantal herinneringen aan de tijd toen de smokkel nog welig tier de. pag 21 Gesprek met Zierikzeese explosieslachtoffers. pag 22 Sporthoogtepunten in 1970. pag 23 Dammen, schaken, bridge, puzzel en culinair avontuur pag 25 Buitenland 1970 in beeld pag. 27 Binneland 1970 in. beeld, pag. 29 radio- en televisiepro gramma's pag. 31 Beurs en financien BEGIN VOLGEND JAAR OVERLEG RIJK-NV BRUGVERBINDING OPHEFFING 1 JULI '73 OF LAGER TARIEF (Van een onzer redacteuren) NUMANSDORP Er zal aan het begin van het nieuwe jaar heel wat activiteit ontwikkeld worden om de Haringvlietbrug in de nabije toe- komst tolvrij te maken öf dej toltarieven te verlagen. En met .nabije toekomst' wordt dan bedoeld: aanmerkelijk vroeger dan de uiterste datum 1 juli 1975, waarop het rijk volgens] het contract met de NV Brug-! verbinding Haringvliet, exploi-1 tante van de brug, de verdere verplichtingen zal overnemen. De raad van commissarissen van de naamloze vennootschap zal zo moge lijk nog In januari overleg openen met het ministerie van financiën en liet ministerie van verkeer en water staat. Gezien uilatingen van minister Bakker, onlangs in de tweede kamer gedaan, ziet het ernaar uit dat dit overleg alleen tot resultaat kan leiden wanneer de NV Brugvcrbinding aan het rijk een oplossing kan voorschote len. die vóór de uiterlijke contractda- tuin geen extra middelen uit de schat kist vergt. Bi! de NV Brugverbindirig worden op het ogenblik twee mogelijkheden uit-, 1 Tot half 1973 het huidige toltarief 1 van 2 per voertuig heffen en daarna de tol afschaffen. Met de dan gekweekte reserves zouden waarschijnlijk de verplichtingen over de laatste twee jaar kunnen worden voldaan. 2 Per 1 januari 1972 'indien mogelijk al per 1 juli 1971) het toltarief verlagen van ƒ2 tot ƒ1 per voer tuig. Dat ëengulden-tarief zou daar na tot de uiterlijke datum 1 juli 1975 gehandhaafde moeten blijven. De financiële positie van de NV Brug- verbinding Haringvliet is op het ogen blik bijzonder gunstig. Het verstreken boekjaar (juli 1969-juli 1970) passeer den 2,5 miljoen auto's de tolkantoren van de brug. Dat is 440.000 of 21.4 pet meer dan het boekjaar daarvoor. Ver wacht wordt dat medio 1971 een to raal van 3 miljoen auto's per boek jaar kunnen worden geregistreerd. De gevormde reserves zijn volgens de NVi Brugverbinding op het ogenblik zo groot dat tot een opheffing van de tol over ruim twee jaar of een halvering van de tol in de loop of aan het eind van volgend jaar kan worden overge gaan. Om deze te kunnen doorvoeren is echter de goedkeuring van het rijk: nodig. In het overleg met het rijk, heeft de NV Brugverbinding al vaak! gewezen op het feit dat de functie van de Haringvlietbrug sinds de open stelling in 1964 aanzienlijk is veran- derd en dat men er prijs op stelt, wanneer het rijk de brug eerder zou willen overnemen. Men beseft overi gens dat een tolvrij brug alleen te bereiken is als men zelf tot een soort van afkoop van de verplichtingen kan geraken Actie-comité Intussen zal in de loop van de volgende maand ook van andere zijde druk worden uitgeoefend om de Ha ringvlietburg zo snel mogelijk tolvrij te krijgen. Op 20 januari zal zich In .Nieuwspoort' te Drn Haag een actie comité presenteren, gevormd uit sta tenleden van de provincies Zeeland. Noord-Brabant en Zuid-Holland Promotor daarvan is de heer D. J Boot te Willemstad, statenlid voor de PRR in Brabant. Uit Zeeland hebben zitting in dit actiecomité de statenie den C F van der Peijl en dr E. J Prins. Het actiecomité .Tolvrijmaking Haringvlietbrug' zal een nota op tafel brengen waarin met klem van argu menten wordt betoogd dat op de brug over het Haringvliet niet langer tol dient te worden geheven. Het is de bedoeling dat van deze kant vooral politieke druk op de nu bij deze zaak betrokken ministeries van financiën en van verkeer en waterstaat zal wor den uitgeoefend. lijn iar geleden wa» Beets bezorgd over de toestand In Neder. ril'.ix '""d en ernsli* stf.de hij in een versregel de vraag .Wat E*", *~j wil men toch ln Nederland Beets was ln die dagen niet de eerste de beste hij was de auteur van het meest Nederlandse boek van zijn tijd. de Camera Obscure, onder het pseudoniem Hildebrand gwchre ven Overigens werd hij daaraan niet graag herinnerd, m 1851' nog schreef hij kregelig: .Hildebrand? ik schaam mij die naam niet. schoon Jk vragen mocht: Hoe komt het hier te pas?' De Camera beschouwde hij ais een afge daan spel uit zijn studentenjaren: toen hij eenmaal dominee en theologivh hoogleraar was geworden, paste dal spel niet langer, meende hu. het ging om de ernst des levens En hij be schouwde het kennelijk mede als zijn taak om nu en dan als geweten van Nederland te fungeren. Vandaar: .Wat wil men toch in Nederland?' Dezelfde vraag wordt ln deze dagen precies zo gehoord. Daarom is het niet zonder zin om met een enkel citaat aan te geven hoe destijds op de bezorgde Beets werd gereageerd In 1870 paste het niet om vierkant en afwijzend te wezen. Beets was lmmera een man van gezag De journalist Si mon Gorter bijvoorbeeld de rader van Herman had vele kolommen nodig om een antwoord te vinden, daarbij echter zorgend voor gepast respect jegens de eerbiedwaardige Ni- colaas Beets .Wij willen beginnen met onder 's dichters woord het hoofd 'e buigen' zegt hij en vervolgens geeft hij een rechtvaardiging voor diens vraag Alen is ir. Neder land niet blijmoedig en op Nederland niet fier. Er is in de toon van ons volk weinig verhef fing. Het besef van bezeten en genoten voorrechten Is bedroevend flauw. Niets zeldzamer dan een Nederlander, die met zijn vaderland dweept De algemene toon in geschriften is bedil ziek Onze staatkundige polemiek s zelden nobel. Onze godsdienstige dis puten zijn verzuurd'. Een merkwaar dige karakteristiek. Simon Gorter schreef ze precies honderd jaar gele den: alsof sindsdien de klok heeft stilgestaan. Nog een frappant citaat van Gorter uit hetzelfde stuk: .Tegenover hen. die de vrijheid uitroepen, ziet ge on vermijdelijk in gelid staan, die de or de en de onderwerping van de men» aan een of ander eerwaardig gezag eisen'. En enkele bladzijden verder: De strijd zal nog wel eens fel worden. Er zijn beginselen in Nederland, moei lijk met elkander te verzoenen'. Met enige verwondering neemt men van opmerkingen als deze kennis, honderd jaar geleden neergepend alsof z:J bi) wijze van spreken waren bedoeld voor de jaarwisseling van 1970-1971. Er zul len wellicht onder ons zijn. voor wie dit een reden tot neerslachtigheid is- we zijn blijkbaar hardleers in Ne derland. er is nog altijd onvrede en striid Anderen daarentegen zullen wellicht enige troost putten uit der gelijke oude notities, zij vormen va derlandse illustraties van het wijze woord, eeuwen en eeuwen her door de Prediker neergeschreven: .Wat ge weest is. dat zal er zijn en wat gedaan is. dat zal gedaan worden, er is niets nieuws onder de zon'. Men zou met een variatie op de eer biedwaardige Beets ook de vraag kunnen stellen. .Wat wil men toch in Zeeland'1' Het afgelopen jaar Immer* is nogal bewogen verlopen, er zijn fel le discussies geweest en er is niet ge aarzeld om het ontwikkelingsbeleid van het provinciaal bestuur aan de orde te stellen. Er zijn conflicten ge weest en polemieken Sommigen heb ben zich dat aangetrokken en hebben neiging het verleden te idealiseren: in vroeger jaren zou er sprake zijn ge weest menen zij van een irenl- scher stemming in dit gewest, er zou meer eenheid zijn geweest, ook over de doelstellingen van het beleid. Mis schien was dat zo. misschien ook nie" Eerlijk gezegd vinden we dat niet re levant voor het heden Het heden toont een Zeeland, dat volop in ontwikke ling is. maar tevens een Zeeland waar bewogen en vaak fel wordt gediscus sieerd. Daar moet men niet bang voor zijn: deze publieke discussie lijkt ons een bewijs van vitaliteit, zij duidt er op dat er wordt meegeleefd met de toekomst van deze provincie, of liever: met de toekomst van de mer^ jn deze provincie Het zou niet erg best zijn wanneer iedereen daarover gelijkelijk dacht. Een volstrekte eenheid in denken en voelen door sommigen ten on rechte als normaal beschouwd komt slechts zelden voor De Britse auteur C P Sr.ow heeft eens in een herinneringsariisel over Churchill er aan herinnerd, dat voor de Engelsen de zomer van 1940 zo'n zeldzame pe riode was: ondanks alle narigheid wa ren zij gelukkig: .We waren bezig, we werkten als gekken, we hadden een gezamenlijk doel. daarin bevestigd door een nationale emotie, waarvan Churchill zowel symbool als essentie was*. Maar toen de oorlog voorbij was moest deze Churchill een bittere ver kiezingsnederlaag incasseren, dezelfde man die symbool was geweest van de Britse eenheid Discussie, debat, zij zijn gelukkig kenmerken van een democratie. En als men nu in Zee land zou vragen: .Wat wil men hier toch?', dan luidt het antwoord: met elkaar spreken over nu en straks' En met Gorter van honderd jaar geleden zou men er aan kunnen toevoeger.: De strijd zal nog wel eens fel wor den'. In hetzelfde stuk schreef hij nog: De volle waarheid is r.iet het bezit van één mens en één richting' Als dat tevens het uitgangspunt is van de dis cussies in Zeeland, dan hoeft men. ze r.iet uit de weg te gaan. ook nie- .n het Jaar dat komt WIJ wensen u aileo een gelukkig 1971.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1970 | | pagina 1