PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
WERELD WACHT IN SPANNING
OP BESLISSING VAN FRANCO
Sf:
Dr Zijlstra ernstig bezorgd
over de nationale economie
In januari één ziekenfonds Walcheren
>9
>9
Basken
willen
geen
gratie
Prof Sacharow doet
beroep op Podgorny
Guinee wees 100
buitenlanders uit
SNEEUWKANS
BLIJFT GROOT
BENZINE
2,7 CENT
DUURDER
FUSIE TUSSEN TWEE BESTAANDE FONDSEN
Vandaag
in de
krant...
Prins Claus «mi
ile nieuwe
inrmules
[13c jaargang - no. 306
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Woensdag 30 dcc. 1970
V Wh. Mil. ..n 4
HOOG POLITIEK SPEL IN SPANJE
(Van onze correspondent)
MADRID Terwijl men in heel. Spanje en in de rest van de wereld met spanning wachtte op de
eventuele bekrachtiging van de zes doodvonnissen (waarvan drie zelfs dubbel), uitgesproken door
de krijgsraad van Burgos tegen de Baskische separatisten, hield generaal Franco dinsdag lange bij
eenkomsten met zijn ministerraad en met de kroonraad.
I)e vergadering: van het kabinet wasi
logisch. De procedure van de krijgs
raad vereist immers dat de comman
dant van Burgos, generaal Garcia Re-
bull, de regering onmiddellijk op de
hoogte stelt zodra hij de vonnissen
ondertekend beeft. Vanaf het moment
dal de regering de ontvangst van zijn
besluit bevestigd, gaat er een periode!
in van twaalf uren waariii generaal j
Franco gebruik kan maken van zijn!
privilege van gratieverlening. Doet bij
gen er bestaat geen enkel precedent,
in de Spaanse rechtspraak van een'
tweemaal ter doodveroordeelde die het
er levend vanaf bracht. Logischer wijs
vereist dit een discussie op het hoogste
niveau.
De ministers verbleven de iele och-!
tend, tot twee uur. in het Prado-paleis;
van generaal Franco. Niettemin werdj
tesa affaire achter de hand. een zwen-,
del van 15 miljard peseta'*taatsgelaen
die juist deze ministers treft. Verder
staat het evenmin vast of het eventuele
heengaan van deze technocraten het de
finitieve einde betekent voor de nieu
we generatie' of voor de Opus Dei
mannen. Het staat nog te bezien of,
generaal Franco wel het hele staats-'
apparaat in handen van de uiterst
dat lange debat uitsluitend mede-i rechtse vle U w l leggen
gedeeld dat ze de kwestie van de dood-j recntse vieugei wu leggen,
vonnissen hadden besproken en op De zes doodvonnissen, waarvan drie
kamer en economische raad. Tenslotte
kan Franco het advies van de kroon
raad vragen als hii van zijn speciale
privileges, zoals de gratie, gebruik
maakt
Troel
Wat de kroonraad beslist is bij de wet
staatsgeheim en hier is nooit iets over
uitgelekt. Niettemin wijzen de waar
nemers erop dat de troef die generaal
Franco achter de handen heeft, wei
eens verband zou kunnen houden met
de reeds lang verwachtte benoeming
van een premier, een ambt dat hij tot
nu toe zelf uitoefent In dat geval is
de bijeenkomst van de kroonraad be
grijpelijk. want zij moet Franco de drie
mogelijke kandidaten voorstellen waar
uit men in elk van de genoemde geval
len kan kiezen. Met de benoeming van
■_t 1,1-rt 1 vullili&5Gll Jiöuucn ucajJi uncn gii lsc cr> nuuMvuiint.mi, .au uuc in, ivan r.tt/A i, --'i-
dit met. dan worden de veroordeelden nieuw bijeen zouden komen zodra de zelfs dubbel, betekenen dat er hoog' een premier zou Franco beide groepe-
..n ltoi mnmAnf Hafriii-nprinMpvnnrhii - n
va
bijsta
Aarc
zou
rvan
die
idievtt
sidien
ïnigin
subsi
sport
wori
de elfl
vati
tan
e zeliï
rt Heil
art 15!
end,
;maah
wat
rs dirff
op bet moment dat die periode voorbij
is voor het executiepeloton gebracht en
gefusilleerd.
Voor de verlening van gratie heeft
Franco zijn kabinet niet nodig volgens
de letter van de wet, maar normaler
wijs doet hij zoiets liever .op eenstem
mig voorstel van de ministers'. In dit
geval heeft de krijgsraad zijn gratie-
privilege zelfs in het nauw gebracht
door dubbele doodstraffen op te leg-
commandant van Burgos alle formali
teiten had vervuld. Zonder enige twijfel
heeft dit debat de uitlopende standpun
ten van de .harden' en de .gematigden'
op de spits gedreven, en in Madrid
spel gespeeld wordt in politiek Spanje.
En alle goede kenners van generaal
Franco's politieke stijl weten dat hij
een dergelijk spel nooit speelt als hij
niet tenminste een troef achter de hand
gingen reeds geruchten dat de zoge-; heeft. In dat opzicht wordt de bijeen-
naamde technocratengroep wilde af- komst van de kroonraad bijzonder be
treden. Zoiets pleegt generaal Franco langwekkend. Deze moet gehoord wor-,
echter niet toe te staan: hij zal wel: den als het gaat over de opvolgings-
beslissen wanneer er een kabinetswis- kwestie, maar dat lijkt op het moment
seling komt. En weinige waarnemers bepaald niet het geval. Franco zal Fran-:
in Spanje twijfelen er nog aan dati co niet meer zijn als hij temidden van;
meerdere ministers aan hun laatste, deze crisis de jonge, onervaren prins
ambtsdagen zijn begonnen. Juan Carlos met een zo zware taak zou
belasten. Een bijeenkomst van de
Mflfp?n-7nnh kroonraad is bovendien verplicht als
iriuieou Z-UUK ,Qet gaal om de benoeming van de zes
voorzitters van de voornaamste staats
instellingen: kabinet, parlement. Raad,
van State, opperste gerechtshof, reken-1
Trouwens, de technocraten zullen voor
zichtig te werk moeten gaan. want ge
neraal Franco heeft nog steeds de Ma-|
ringen die nu rivaliseren over de krijgs
raad -.-an Burgos en haar gevolgen
de .nieuwe generatie' enerzijds en de
oude partijbonzen en de harde militai
ren anderzijds gelijkertijd kunnen
overtroeven Maar. zoals gezegd, dit al
les blijft bij geruchten.
Ondertussen bereid de Spaanse oppo
sitie. die bij de hele huidige toestand
maar een bitter kleine rol speelt, zich
op het ergste voor als er werkelijk
doodvonnissen uitgevoerd zouden wor
den. Voor vandaag zijn er protestacties
aangekondigd in het Baskenland, in het
centrum van Barcelona en in andere
grote steden. Het ijzig koude weer
op enkele punten van Spanje registreer
de men de laagste temperatuur van
deze eeuw zal het optreden \an de
oppositie niet vergemakkelijken
BURGOS: Het lot van de zes ter
dood veroordeelde Baskische na
tionalisten liet in handen van de
ze man. de militaire commandant
van het 6e district in Spanje,
luitenant-generaal Tomas Garcia
Rebull. Hij bepaalt in laatste in
stantie of de doodvonnissen al
dan niet definitief zullen zijn.
Daarna kan alleen Franco gratie
verlenen. De terechtstelling kan
volgens de wet twaalf uur na
bekrachtiging geschieden.
Tomas Garcia Rebull is geboren
in Vinaroz. In 1934 werd hij lid
van de Spaanse fascistische Fa-
lange-partij in Tanger dat toen
onder Spaans bestuur stond. In
de tweede wereldoorlog heeft hij
als majoor gediend in de blauwe
divisie, die door de Spaanse dic
tator Franco naar het front in
Rusland was gestuurd om de le
gers van Hitler te helpen. Ieder
jaar woont Garcia Rebull in de
Sjwanse hoofdstad de herden
kingsdienst voor Hitler bij.
In 1963 werd hij bevorderd tot
brigade-generaal. In 1967 werd
hij generaal-majoor en in 1970
luitenant-generaal. Toen hij werd
benoemd tot commandant van
het zesde militaire district.
Garcia Rebull is nationale afge
vaardigde van de Spaanse vetera
nen geweest, commandant van de
eerste pantserbrigade en lid van
het bestuur van de oude garde
van de Falange. Hij is lid van de
Cortes, de Spaanse fascistische
variatie van een parlement.
JN ERNSTIGE MATE IN OVERBESTEDING'
FRANKFORT (DPA) De Westafri-
kaanse staat Guinee heeft maandaga
vond ongeveer honderd buitenlanders
uitgewezen. Ongeveer de helft van hen
zijn Duitsers. Zij kwamen dinsdag
met een chartervliegtuig van Sabena
in Brussel aan. Een aantal van de
uitgewezenen was in Guinee bij het
ontwikkelingswerk werkzaam.
De reden voor de Guinese maatregel
is nog onduidelijk. Een aantal buiten
landers zou onopzettelijk verwikkeld
zijn geraakt in de gebeurtenissen var.
vorige maand, toen uitgeweken Gui-
neers in samenwerkjng met Portuge- AMSTERDAM (ANP) ,Ik ben niet beroepsmatig, maar echt
bezorgd omdat onze nationale economie in het kader van de we
reld om ons heen een aantal verschijnselen vertoont, die ieder voor j
zich en in vereniging toch wel die zorg kunnen wekken. We hebben
in de eerste plaats, dat weten we allemaal, helaas, een mate van
loon- en prijsstijging die meer dan normaal moet worden genoemd.
We hebben om het nu op de prijzen te concentreren een prijsstij
ging die laat ik nou zeggen, 1969, 1970 en 1971 tezamen genomen in
de huurt van de zes procent zou liggen. Dat is natuurlijk een af-1
schuwelijke zaak'.
DR. J. ZIJLSTRA
zen een invasie op touw zetten. Een
bijzondere missie van de Verenigde
Naties kwam na een bezoek aan Gui
nee tot de conclusie dat de invasie
was uitgevoerd met steun van Portu
gese strijdkrachten. Portugal heeft de-:
ze beschuldiging als ongegrond van de
hand gewezen. Onder de teruggekeer
de groep buitenlanders bevonden zich
voorts Oostenrijkers en Zwitsers. De
buitenlanders hadden het land in gro
te haast moeten verlaten. Zij waren
door Guinese militairen bijeen gedre
ven en naar het vliegveld van Cona
kry gebracht. De meesten hadden nau
welijks tijd gekregen om hun bezittin
gen mee te nemen. Verscheidene kin
deren waren nog in nachtgewaad toen
zij met hun ouders in Brussel arri
veerden.
dan is nog de-escalatie mogelijk. Bo-,
ven de tien, als je echt boven die tienj
op mars gaat. tien procent prijsstij-l
gingen per jaar, dan krijgt die inflatie
een proces, een aspect van voltooid
heid. Van wat je wel noemt.: we
motten er mee leren leven. En dan
krijg je het niet meer teruggedraaid.
Dan is de ontwenning misschien even
dodelijk als het doorgaan'
Zijlstra in het interview
die we In dit gevaarlijke mljnenge-
hied. niemandsland, doen Ja ten we
daar toch geweldig oppassen en terug
treden zolang het nog tijd is'.
Dr Zijistra zei dat hij hieraan als
president van de Nederlandsche Bank
weinig kan doen. De Nederlandsche
Bank kan de kredietkraan wat meer
dichtdraaien, wat minder wijd open-
aldus ar' zetten, maar dan moet het natuurlijk
aan de kant van de regering ook on
dersteund worden. Wanneer wij hier
zouden remmen en daar wordt niet
geremd, dan is het remmen hier be j
trekkelijk nutteloos. Als de ene kraan!
Oppassen
ONTKNOPING KOMT IN 1971
SAINT JEAN DE LUZ (AFP)
,Wij hopen wel dat ons geen gra
tie wordt verleend. Wij zijn re
volutionairen. Wij willen sterven
voor de waardigheid van de
mens en de vrijheid van ons Bas- j
kenland', zo schrijft één van dei
terdoodveroordeelden te Burgos
in een brief aan zijn familie, die
uit de gevangenis is gesmokkeld.
De brief is in Saint-Jean-de-Luz
bekendgemaakt, door de Bas
kische organisatie ,Anai-Artea'.
(Van onze weerkundige medewer
ker
Het hele land ligt onder de sneeuw
al varieert de sneeuwlaag vrij
sterk in dikte. Dit bleek gister
avond nadat het in het noorden
van het land de hele dag was blij
ven sneeuwen. In de meeste pro
vincies wordt 2 tot 6 cm sneeuw
gemeten, in het noorden 12 tot 18
cm. De sneeuwkans zal tijdens de
jaarwisseling groot blijven, want
er zijn meer storingen onderweg.
De depressie bij de Alpen trekt
met een sneeuwgebied aanvanke
lijk in noordelijke richting naar
Duitsland, maar kan later weer
tot onze omgeving doordringen.
Een sterlc hogedrukgebied bij IJs
land stuurt lucht uit het poolge
bied met een krachtige noorden
wind naar de noordzee. Daarbij
zijn sneeuwbuien te verwachten
Het winterse weer met het over
het algemeen lichte vorst en vlak
langs de kust af en toe lichte dooi,
zal voortduren, waarbij voorlopig
de sneeuwkans groot blijft.
Dit heeft de president van de Neder-;
landsche Bank dr J. Zijlstra dinsdags-!
vond gezegd in een Interview inj
AVRO'S Tcleviziermagazine met E.l
Peereboom, economisch redacteur van|
,Het Parool'.
is uai wij en een aaniai anuerc ian-, j
den in de westelijke wereld ook, wei wordt dichtgedraaid, maar de andere
«---•-- ■- ->-<> wordt wijd opengezet helpt het met.,
Dr Zijlstra vindt dat in 1971 de over-i
besteding moet worden beëindigd..
Zie slot pag. 3 kol. 2
beginnen nou te schuiven
grensgebied tussen de nog omkeerba
re inflatie en de waarschijnlijk niet
meer omkeerbare hyper-inflatie. En
daarom zeg ik. laten we nou elke stap
Loonexplosie
.Ik dacht dat het niet strikt nodig!
was dat er een zeer explosieve ont
wikkeling van de lonen zou optreden.'
De werkenden, de niet-werkenden, de
Onze economie bevindt zich volgens! mensen die het van collectieve voor-
ar Zijlstra in werkelijk ernstige mate peningen moeten hebben, de woning-
in overbesteding. .Als ik op de beta- w"""
Ooerbesteiing
lingsbalans kijk dan zie ik dat
ernstige mate. veel ernstiger waar
schijnlijk dan we nog drie maanden
geleden dachten in overbesteding le
ven. De 400.- speelt hier een rol in
en een niet onbelangrijke. Daarin
speelt ook een rol dat de investerin
gen uitbundiger zijn dan we dachten.
Uit een oogpunt van nationale midde
len was die 400,- en is die 400.- er
eenvoudig niet. En als die 'dus wel
betaald wordt dan betekent het dat
die tot dat bedrag praktisch een beta
lingsbalanstekort creëert. En dat gaat!
ook gebeuren'.
Dr Zijlstra wees erop dat de wereld
conjunctuur wat gaat verflauwen. ,Opj
zichzelf is dat nog niet zo verschrik-1
kelijk, maar voor Nederland is het
natuurlijk het punt dat een economie,
die zelf al in een onevenwichtigheid
zich bevindt, als die getroffen wordt
door een stootje van buiten, dan komt
die stoot harder aan dan wanneer wij,
zelf solide op onze benen stonden.
Dr. Zijlstra kan nog niet zeggen welke
vorm dit zal aannemen. Óver een
eventuele loonexplosie na de zes-'
houw. zij allen zullen lijden onder een
nieuwe loonexplosie. Daarom moet
die eenvoudig niet gebeuren'.
.Prijsstijgingen, zo tot een procent of,
vijf, dat zou ik willen noemen de nog
omkeerbare fase van de inflatie. Vijf!
per jaar, dan is het nog omkeerbaar,;
OOK BRIEF AAN NIXON
DEN HAAG (ANP) Met ingang van
MOSKOU (RTR)
van de Russische H-bom en lid
van de Russische academie van,
wetenschappen, Andrei Sacha-j
row, heeft dinsdag een beroep!
gedaan op president Podgornyj
van de Sowjet-Unie, gratie te j
verlenen aan twee Russische jo-!
1 januari zal de prijs van zowel gewo- den, die in Leningrad wegens'
ne als super benzine met 2.7 cent per.
liter worden verhoogd. deelnemin0 aan een komplot tot
Gasolïe en Ipg worden met ingang! het kapen van een vliegtuig ter
van dezelfde datum 50 cent per hon-
derd liter duurder. De oliemaatschap dOOa veroordeeld zijn.
pijen reageren met deze verhoging op: Dit pleidooi van Sacharow is vervat:
de stijgingen van de accijns en de-
De Vader'; twee joden .ongerechtvaardigde
wreedheid' zou zijn. Een afschrift van
deze brief is aan buitenlandse journa
listen verstrekt. Sacharow. die vorige
maand een commissie voor de rech
ten van de mens heeft gevormd, pleit'
ook voor vermindering van de gevan
genisstraffen voor de andere negen in!
Leningrad veroordeelden. Als verzach-'
tende omstandigheid voert Sacharow
aan, het recht van de joden in Rus-!
land om het land te verlaten. De brief:
van Sacharow is overigens ook ge-!
ncht tot president Nixon van de VS:
Hij spreekt de hoop uit. dat de zaak
tegen de Amerikaanse Angela Davis
volkomen onpartijdig en menselijk zal
worden behandeld. Angela Davis is
onlangs uit New York naar Califomiè
uitgewezen, waar zij terecht zal staan;
Protesten
IN DE hele wereld wordt fel ge
protesteerd tegen de politieke
processen in Burgos en Leningrad.
(pagina 9).
Nieuws uit Zeeland op
pagina 2,4,5 en 7
Binnen- en buitenland op
pagina 3 en 9
Sport op pagina 10
Radio en tv op pagina 11
Beurs en financiën op
pagina 13
DAN 60.000
VERZEKERDEN
VLISSINGEN Met ingang
van 1 januari aanstaande zal er
op Walcheren één ziekenfonds
zijn: het Algemeen Ziekenfonds
Walcheren. Dat wordt mogelijk
door fusie van de twee tot nu toe
in dit gebied opererende zieken
fondsen, het Algemeen Middel
burgs Ziekenfonds, dat alléén in
Middelburg werkte en het Alge
meen Ziekenfonds Walcheren,
dat de rest van Walcheren be
streek en in Vlissingen is geves
tigd.
Het nieuwe fonds zal ongeveer zestig-1
duizend verzekerden tellen: Middel-j
burg had er ruim negentienduizend,!
Vlissingen kwam op ongeveer drieën-
veertigduizend verzekerden. Het
hoofdkantoor van het Walchersei
ziekenfonds wordt in Vlissingen geves-1
tigd. het Middelburgse bureau aan dej
Wagenaarstraat blijft gehandhaafd alsj
bijkantoor. Voor het personeel heeft;
de fusie geen consequenties. Middel-i
burg heeft, vijf personeelsleden op dej
binnendienst en drie in de buiten
dienst, in het Vlissingse kantoor wer
ken nu 16 personeelsleden, terwijl!
men zeven bodes in dienst heeft. i
Dc leiding van het nieuwe ziekenfonds
op Walcheren wordt voorlopig twee
hoofdig: de directie wordt gevormd
door de huidige directeuren in Vlissin
gen en Middelburg, respectievelijk de
heren C. B. Laporl en \V. J. Heijiiger.
Met ingang- van 1 februari is een
adjunct-directeur benoemd, die de hui
dige directie in de eerste helft van
1972 zal opvolgen. Het is de heer B.
IV. Meij uit Monnikendam, nu werk
zaam op de accountantsdienst van de
ziekenfondsraad in Amsterdam. De
heer Laport gaat in juni van 1971 met
pensioen, de heer Heijiiger is in de
eerste helft van 1972 aan zijn pensio
nering toe.
De besturen van beide ziekenfondsen
hebben in ae loop van dit jaar tot
fusie besloten. Een van de overwegin
gen daarbij was de situatie ten aan
zien van de directie in beide fondsen
Verder verwacht men, dat één zieken- j
fonds op Walcheren efficiënter zal
kunnen werken: voor onder meer de
specialisten, de artsen, tandartsen en!
de ziekenhuizen op Walcheren bete
kent de fus:e een vereenvoudiging,
omdat men zich nu voor aiie zieken
fondszaken tot één adres kan wenden.
Het is de bedoeling, dat voor het
nieuwe ziekenfonds in januari eer. be
stuur wordt benoemd van twaalf le
den, waarvan er zes worden geput uit
de medewerkers (artsen, ziekenhuizen,
apotheken e.d.) en zes uit de verzeker
den. Enkele jaren geleden in 1968;
hebben de besturen van beide zie
kenfondsen ook al contacten gehad
over de mogelijkheid van een fusie,
maar toen werd de tijd nog niet rijp
geacht.
Het streven naar concentratie van de
ziekenfondsen wordt ook landelijk be
ver derd, zo bleek dinsdagmiddag nog
uit een toelichting op de stap. die ae
heren Laport en Heijiiger gaven. .Er
wordt gestreefd naar een inkrimping
van het aantal kleine ziekenfondsen.'
We voeren in Middelburg en Vlissin
gen dezelfde ziekenfondswet uit. we
hebben dezelfde verstrekkingen, voor
de verzekerden is er op dat punt geen
enkele verandering als gevolg van bet
samengaan', so werd daarbij nog ge
zegd. Het Algemeen Ziekenfonds Wal
cheren in Vlissingen dateert uit 1914.
het Middelburgs ziekenfonds werd in
1848 opgericht en is een van de oud
ste in net land.
In verband met de fusie is intussen
ook het kantoor van het ziekenfonds
in Vlissingen aanzienlijk uitgebreid:
hel Middelburgse kantoorpersoneel
zal in de toekomst eveneens op dit
kantoor werken. Dc voorzieningen
vergen een bedrag van ongeveer
90.000. maar door dc uitbreiding is
het ook mogelijk het Vlissingse perso
neel wat ruimer te huisvesten.
Zoals gezegd: voor de verzekerden
verandert er door de fusie van beide
ziekenfondsen vrijwel niets. Alleen zul
len de Middelburgse deelnemers hun,
premies niet meer via het premie
boekje, maar via de kwitantie kunnen
storten. De verzekerden zullen in ja
nuari in een circulaire over de fusie
en de wijzigingen worden geïnfor
meerd.
r terview met het NKY-
blad Ruim Zicht gezegd voor
stander te zijn van nieuwe
formules voor het optreden
*4 in liet openbaar van leden
15® van het koninklijk huls. Het
pleit voor de prins, dat hij deze pro
blematiek met onbevangenheid aan de
orde stelt- kennelijk wil hij van zijn
vak om dit woord hier maar een*
te gebruiken wat meer maken. Voor
een man ln zijn positie is er enige
moed nodig om in dit opzicht initl*
tieren te nemen, die niet precies in
het gewone straatje passen Zijn
schoonvader heelt daarover eens een
opmerking gemaakt tegenover prins
Philip toen deze pa» was getrouwd
met de toekomstige koningin van En
geland. Je bevit waarschijnlijk nog
met wat Je te wachten staat'. zet
prins Bernhard tot zijn Britse collega
.praktisch alles wat Je doet. zal
worden bekritiseerd. Je kunt die kri
tische opmerkingen niet negeren, want
voor een deel zijn ze misschien wel
juist en zelfs als ze onjuist zijn, kan
het wijs zijn er toch rekening mee te
houden. Maar Iaat je niet ontmoedi
gen. Voor dit baantje heb je een huid
aLs van een olifant nodig' Er zijn
sindsdien nogal eens geprikkelde op
merkingen van prins Philip naar bui
ten gekomen: het kost hem blijkbaar
moeite om de wijze raad uit Nederland
ter harte te nemen.
In de opmerkingen van prins Bern
hard wordt overigens precies de
kern van de zaak aangegeven: Prak
tisch alles wat Je doet zal worden be
kritiseerd' Daarom is het zo moeilijk
om nieuwe formules te vinden: er is
altijd wel een categorie, die deze of
gene geste afkeurt. En dat is voor le
den van het koninklijk huis een nogal
vervelende zaak. want het behoort bij
wijze van spreken.
tot hun professie om
op een haast onmo- K «f/fi*
gelijke manier bo- pjAHHjn
venpartijdig (dat
gaat verder dan on
partijdig) te zijn. Als er bijvoorbeeld
op Drakesteyn een pop-groep wordt
uitgenodigd, roept altijd wel hier of
daar een aantal Nederlanders ach-en-
wee om vervolgens vast te stellen, dat
het voze vermaak geen halt houdt voor
de poorten van paleizen. Zodra het
Veteranenïegioen op Soestdijk wordt
ontvangen, meldt daarentegen een an
dere categorie smalend, dat gezag-en
orde-handhavers een wit voetje hebben
bij hei Oranjehuis. Zo kan men nog
wel doorgaan: er zijn tientallen voor
beelden mogelijk, die stuk voor stuk
de verzuchting van prins Bernhard be
grijpelijk maken- .Voor dit baantje
heb je een huid als van een olifant no
dig'.
Daarnaast spelen allerlei staatsrech
telijke elementen in deze kwestie
mee. Zij werden in de afgelopen jaren
actueel door het huwelijk van prinses
Irene: in de praktijk van die dagen re
zen er allerlei vragen en moeilijkheden
over de verhouding van het staats
hoofd Jegens het kabinet, in het bij
zonder over de staatsrechtelijke ver
antwoordelijkheid voor daden van le
den van het koninklijk huls. Dat heeft
toen geleid tot een nota van twee wijze
mannen dr W. Drees en professor
mr P. J. Oud over de ministeriële
verantwoordelijkheid inzake het ko
ninklijk huis. De discussie daarover is
eigenlijk nog steeds niet geëindigd, zo
als onlangs bleek: op verzoek van de
kamer heeft minister Beemlnk vorige
maand een nota gepubliceerd van de
staatscommissie Cals-Donner over het
lidmaatschap van het koninklijk huis:
het is namelijk om allerlei redenen no
dig. dat precies wordt vastgesteld wie
er tot het koninklijk huis behoren. Er
valt te verwachten, dat over deze nota
ook in de kamer zal worden gespro
ken. De staatsrechtelijke verhoudingen
in deze kwestie zijn immers van groot
belang, maar tevens van nogal delicate
aard. zij beperken de bewegingsvrij
heid van leden van het koninklijk huis
in vrij sterke mate.
fan die beperking heeft de jouma-
staatsrechtdeskundige dr E.
van Raai te een frappant voorbeeld ge
geven in een ruim vier Jaar geleden
verschenen boekje over deze proble
matiek. Hij wees er op. dat prins
Bernhard in 1958 werd benoemd tot
commissaris van de Steenkolenhan
delsvereniging. een benoeming clie op
28 oktober 19.58 ln het handelsregister
werd ingeschreven. Het jaar daarop
echter v.-erd vastgelegd, dat deze func
tie op 29 december 1959 een einde zou
nemen. Dr Van Raalte acht het niet
onmogelijk, dat van de kan', der rege
ring de prins binnenskamers de wenk
is gegeven, dat hij voor dit commissa
riaat diende te bedanken: het Is name
lijk in Nederland ongeschreven recht,
dat een lid van het koninklijk huis
geen commissaris wordt ln een parti
culiere onderneming. Van de KLM is
prins Bernhard buitengewoon commis
saris: hij kan wel alle vergaderingen
bijwonen, maar is niet stemgerechtigd.
Bij het nemen van beslissingen blijft
hij dus buiten spel.
rjPegen deze achtergronden wordt het
1 duidelijk dat het verlangen van
prir.s Claus niet zo maar zal of kan
worden ingewilligd: er zal nog heel wat
beraad en discussie voor nodig zijn.
Hoe moeilijk deze zaak ligt zal hij zelf
overigens wel weten: hij is een uiterst
intelligent man en een geschooid diplo
maat. bovendien heeft hij bij zijn
komst in Nederland direct al met al
lerlei beperkingen te maken gekregen.
Toen werd namelijk nagegaan waarop
hij zic-h zou specialiseren: er werd
ruimtelijke ordening voor hem geko
zen. We zeggen met enige nadruk:
voor hem gekozen. Er zijn namelijk re
denen om aan te nemen, dat de prins
het liefst zelf ontwikkelingswerk had
Voor vervolg zie pagina 3
kolom 1
vi