EEN PLAATS IN
DE HERBERG
on
KERSTHERBERG STAAT
IN MIDDELBURG DRIE
DAGEN EN NACHTEN
VOOR IEDEREEN OPEN
au:
U DIE ZOEKT MAAR
AAMSPRAAK,COMTACT
OF ALLEEN MAAR WAT
5FEER EM GEZELLIGHEID.
25 - 26 - 27 DEC
SCHUTTERSHOF
MIDDELBURG
DAG EM MACHT OPEM
VAMAF 24 DEC 18.00 UUR
EMBER;
provinciale zeeuwse courant
24 DECEMBER 1970
BAAD van Kerken in Middelburg staat deze kerstdagen 1970 achter een prachtig ini-
waarbij zo'n honderdvijftig mensen van een groot aantal kerkgenootschappen ac-
:etrokken zullen zijn. In het dienstencentrum Het Schuttershof zal drie dagen en
nachten onafgebroken een kerstherberg geopend zijn, waar iedereen, die aanspraak
contact of alleen maar wat sfeer en gezelligheid van harte welkom zal zijn. Men
een warm onthaal vinden in een huiselijke, hartelijke sfeer. Een heel bijzonder ini-
i, bijzonder uitgewerkt en ingegeven door praktisch christendom, dat in de geest,
il in de geest van naastenliefde, aanwezig zal zijn, maar dat zich niet wil opdringen
nensen, die alleen de huiselijkheid, de gezelligheid zoeken. Juist voor deze mensen,
rijblljvend willen komen, heeft men een te nadrukkelijk kerkelijk accent willen ver-
3. Daarom viel het besluit géén dagsluitingen en géén geestelijke verzorgers in de
Valt uiteraard direct de vraag: maar waar zijn die dan als mensen er juist wél over
praten? Ze zijn, om het eens populair te zeggen, terstond te ontbieden. Voor wie een
gLeti wil, houden zich predikanten, een pastoor en verschillende sociale werkers per-
Pk at bereikbaar. Maar wie alleen maar over Ajax en Feijenoord wil praten, over Pechi-
;de PZEM, is even welkom.
Jongstleden dinsdagavond begon men in het dienstencentrum in Het Schuttershof met het inrichten van de kerstherberg.
ltfjicjte, waarmee de initiatiefnemert de aandacht vestigen op de kerstherberg.
Voor wie is deze kerstherberg eigenlijk bedoeld,
wat is er te doen? Weer een accent dat men wil
vermijden: het ligt nogal erg voor de hand te
denken dat men een asiel heeft willen creëren voor
verdoolden, dwalenden en vereenzaamden om het
io eens wat badinerend op een hoop te gooien.
Vanzelfsprekend heeft men aan de mensen gedacht
die zich met kerst eenzaam kunnen voelen, aan
alleenstaanden, aan mensen die eens wat willen
praten en misschien niet zo gemakkelijk in de
gelegenheid zijn een contact te leggen. Maar nog
maals, men wil dit stempel niet te nadrukkelijk,
iedereen is welkom, men prefereert een gemêleerd
gezelschap, zonder etiket. Het is toch volkomen
normaal, dat bijvoorbeeld een alleenstaande, zonder
familie in de buurt, die toevallig met kerst aan zijn
verblijfplaats gebonden is, een hang zal hebben
naar contacten in de huiselijke sfeer.
Daarom ook, en mede omdat een dergelijke kerst
herberg voor het eerst wordt georganiseerd
wil men de signatuur helemaal ,open' houden. Men
had zich kunnen richten op gastarbeiders, op gehan
dicapten, op eenzamen in het algemeen, maar men
heeft ook dit willen vermijden iedereen is
welkom in het Middelburgse Schuttershof.
Een herberg. Spij3 en drank in overvloed, vingerge-
knip in de richting van gedienstige obers. In die
sfeer moet men het niet helemaal zoeken. De
herberg in het Schuttershof zal meer een huiska
mer zijn, waar soep, broodjes en kerstbrood wor
den opgediend en 's avonds een glas wijn, maar
zonder ober om af te rekenen. Men heeft voor de
naam herberg' gekozen in de associatie van her
bergzaamheid, van geborgenheid, een herberg, waar
in voor iedereen plaats is.
In die zin is de kerstherberg duidelijk een evangeli
sche zaak. Het evangelie is buitengewoon gastvrij.
Bij God kan iedereen aankomen, bij Jezus kan
iedereen terecht, wordt iedereen aanvaard. De
vraag is, of wij het ook willen zijn voor Hem:
gastvrij. Een motief in het evangelie is immers ook
dat Christus incognito komt. Hij komt in de mede
mens en doet zo een beroep een plaats te ontvan
gen.
Initiatiefnemer van de kerstherberg in Middelburg
is ds J. A. A. de Boer. predikant van de gerefor
meerde kerk. Hij was de eerste om een te nadruk
kelijk kerkelijke signatuur te vermijden, om een
puui christelijke reden, waarvoor hij Hebr. 13:2
opslaat: .Vergeet de herbergzaamheid niet, want
daardoor hebben sommigen zonder het te weten
engelen geherbergdHij licht de tekst en zijn
initiatief toe: Je wilt ie medemensen dienen vanuit
de achtergrond dat je in je medemensen Christus wil
dienen, het staat voor je vast, dat dit nooit uit elk
aar te halen is'.
Enthousiast vertelt hij hoeveel animo er was, hoe
veel bijval van mensen uit allerlei kerkelijke krin
gen, mensen die vanuit het grondprincipe van hun
geloof reageerden: er moet plaats zijn in de her
berg, hoeveel zaken ons onderweg ook bezig hou
den. Dat besef leefde plotseling: Het is zo gemakke
lijk om te praten en tc demonstreren en te protes
teren tegen een gewraakte consumptiementaliteit
juist ook op het kerstfeest. Dat is niet verkeerd,
maar laten we liever iets dóen.
Ds De Boer: Ds Klamer gebruikt een Chinees
spreekwoord: Je kunt beter één kaars laten bran
den. dan alleen maar over de duisternis klagen En
dat is wel juist natuurlijk.'
Toen was men op weg naar de herberg, die net
aanzien van een vertrouwde huiskamer moest heb
ben met een zetel bij het vuur voor vermoeide
reizigers. Het plan kreeg vorm. Het moest zoveel
mogelijk een kerstavond thuis zijn, waar bezoekers
geheel zich zelf kunnen zijn, vrij om aan huiselijke
spelletjes mee te doen, vrij om wat handenarbeid
te bedrijven, vrij om naar de kleurentelevisie te
kijken, beschikbaar gesteld door een meer christe-
Lijk dan commercieel reagerende handelaar, want
z'n naam hoeft er niet bij. Er kwamen verschillen
de pick-ups en grammofoonplaten, alweer afge
stemd op het gemengde gezelschap dat men ver
wacht, van het lichtvoetige genre tot gewijde kerst
liederen.
Jn Nederland is het niet nieuw' vertelde ds De
Boer, Jk had bijvoorbeeld gehoord van iets derge
lijks in Apeldoorn. Er is trouwens vorig jaar in
meer plaatsen iets gedaan, wat bleek toen we
inlichtingen gingen vragen bij ds Klamer, de radio-
pastor van het IKOR. die alle activiteiten, die er op
dit gebied geweest zijn, heeft gebundeld in informa
tie hoe het elders gaat. Het was voor ons wel een
verrassing, dat er zoveel kerstherbergen waren. Hoe
wij er toe kwamen? Juist met kerst loop je rond
met het gevoel wat doe je nu eigenlijk voor
anderen, vooral bij het kerstfeest, dat juist ook in
Nederland een gezinsfeest is waar eigenlijk geen
ander bij toegelaten wordt. In Nederland zoekt
iedereen met het kerstfeest de zuivere beslotenheid
en gezelligheid thuis en als Je dan als gast wordt
ontvangen, voelt de gast zich een indringer, die de
intimiteit van het gezin verstoort Daarom sprak
het idee van een kerstherberg me zo aan. Omdat Je
daar volledig anoniem kunt binnenkomen, veel
meer vrijblijvend, veel meer onpersoonlijk, waarbij
je dan nog eens allerlei mensen ontmoet die mis
schien in dezelfde situatie verkeren als jezelf en
waardoor ook de drempelvrees sterk wordt vermin
derd. Dat zijn zo de verschillende voordelen van
zo'n open huis, waar iedereen kan binnenkomen.
Daarom heb ik toen contact gezocht met de raad
van kerken die juist voor zo'n activiteit een zeer
geschikt lichaam is om zich er achter te stellen en
inhoud te geven aan de organisatie. In die raad van
kerken heb je natuurlijk ook gelijk alle kerkelijke
instanties bij eikaar, die zich er bij betrokken
kunnen voelen. De raad van kerken vond het
meteen een reusachtig plan en heeft meteen een
werkgroep ingesteld. Er is toen enige bekendheid
aan gegeven, onder meer werden de plannen be
kendgemaakt in een jeugddienst van de hervormde
gemeente. Toen kwamen spontaan al allerlei men
sen hun diensten aanbieden. Zelf heb ik nog diverse
andere mensen gevraagd Op 26 november hebben
we de eerste bespreking gehouden. Daarbij waren
al zo'n 25 tot 30 mensen aanwezig Eigenlijk heb ik
nog nooit zo'n leuke vergadering meegemaakt, zo
enthousiast als men was om mee te doen, natuur
lijk ook omdat je een concreet doel voor ogen had,
iets om echt te dóen. Juist in een tijd dat de
mensen zo verschrikkelijk moe zijn van praten, van
eindeloze vergaderingen waar zo weinig uitkomt
met als onafwendbaar resultaat de malaise-stem-
ming van christenen:, we praten maar, maar wat
doen we nu? Je wilt waar maken, dat je christen
wil zijn. In die sfeer sloeg het aan, alles verliep
bijzonder geanimeerd en we hebben meteen de
diverse taken verdeeld onder verschillende werk
groepen. voor de keuken, voor de inrichting, voor
de indeling van de medewerkers op de dagen dat.
de herberg open zal zijn. We kwamen zelfs tot de
instelling van een ophaaldienst, voor mensen die
graag willen komen maar niet meer zo goed ter
been zijn. Het bleek die avond, dat er een enorme
organisatie aan vastzit om alles goed te laten
verlopen op die dagen én de nachten niet te
vergeten. Maar het enthousiasme was zo groot, da-
het aantal medewerkers, dat we nodig hebben nu al
compleet is.
Wie zich nu nog aanbiedt komt op de reserve-lijst
van mensen die we nodig hebben als anderen
uitvallen. Het aantal medewerkers beloopt 150. Dat
is boog. maar Je kimt uiteraard niet van iemand
eisen dag en nacht aanwezig te zijn. Het is een
estafette. Alle dagen zijn verdeeld in stukjes van
vier uren.
Om de vier uren komen er andere mensen, dat wil
zeggen een gastgezin, man en vrouw, eventueel met
kinderen erbij, die gewoon zorgen voor sfeer en
gezelligheid en de opvang van de gasten. Dan
moeten er mensen zijn die bedienen en iemand die
een beetje leiding kan geven bij creatief werk. We
hebben het zo geregeld, dat de ploegen elkaar
overlappen. Eén ploeg komt bijvoorbeeld van één
tot vijf. de volgende van vier tot acht, de dan weer
volgende van zeven tot elf, alles om een vlotter
verloop te bevorderen.
Uiteraard houden wij er rekening mee, dat er
mensen zullen komen die eens willen praten. Daar
om hebben we vooral voor de nachtelijke uren
medewerkers gezocht die in staat zijn, de mogelijk
heden hebben, om met iemand die een gesprek
zoekt, van gedachten te wisselen'.
Ds De Boer deelt met velen de overtuiging, dat er
in Middelburg plaats is voor een dergelijke kerst
herberg. En die velen trekken voor wat de struc
tuur van Middelburg betreft een parallel met Am
sterdam: alle grootsteedse problemen zijn hier, zij
het op verkleinde schaal, aanwezig. .Om alleen
maar eens te denken aan de huwelijksnood. Ik
geloof dat dit ook hier een groot probleem is',
aldus de initiatiefnemer van de kerstherberg, .maar
we denken ook aan echtparen, die zich eigenlijk
gedurende de kerstdagen onbehaaglijk voelen en dit
gevoel verliezen in een groter gezelschap'.
Uiteraard heeft ds De Boer zich afgevraagd In
hoeverre onze gangbare kerstviering zich ver
draagt met het kerstevangelie. Zijn mening: .Wij
hebben als christenen het kerstfeest eigenlijk altijd
op een tegenstrijdige manier gevierd door juist de
oeslotenheid te zoeken en anderen te weren, terwijl
het kerstevangelie zelf het andere wil: Christus
komt uit zichzelf in deze barre wereld. Nu ben ik
heus niet gekant tegen alle gezelligheid en snoepe
rijen. als het maar niet een feest wordt alleen voor
jezelf, in de beslotenheid, in de ontoegankelijke
afzondering van de huiselijke kring.'
De kerstherberg in Middelburg gaat op kerstavond,
24 december, 's avonds om zes uur open om pas
zondagavond 27 december 's avonds om negen uur
te sluiten. Voor de financiering van deze gastvrije
gebeurtenis hebben de diaconieën van de verschillen
de deelnemende protestantse kerken en Charitaa
van de r-k kerk gelden beschikbaar gesteld en ook
waren er vele particulieren, die bij de coöperatieve
Raiffeisenbank in Middelburg, waar een gironum
mer voor dit doel was en nog steeds is
opengesteld, giften deponeerden. Het telefoonnum
mer van het dienstencentrum, waar gedurende de
kerstdagen mensen die een beroep willen doen op
de ophaaldienst, kunnen aankloppen, is (01180)
7537.
De kerstherberg van de gezamenlijke of althans van
toch talrijke kerken in Middelburg is een bijzonder
lofwaardig initiatief, vooral omdat men zoveel
ruimte heeft gelaten voor het afwijkende standpunt.
Men wil, vanuit een praktisch, enthousiast christen
dom. het accent laten tallen op gezelligheid en
geborgenheid. Om plaats te maken in een herberg
zonder uithangbord, maar met een duidelijk teken.
