EVROUW
ILLEMSEN:
IJN
OPPEN
IIN MIJN
SPIRIENTJES'
Sportvaria
1 J. El KE DE MEESTER UIT DE VIERDE KLAS
exit*
t
MAMS JOURNAAL
NIEUWE TERNEUZENSE
PROJECTLEIDER
SPECIALISEERT ZICH
IN PROBLEMATIEKEN
VAN DE JONGEREN
U DECEMBER 1970
ZEE UWSC H-VLAAN DEREN
- Tiet oefener moet voor de gehandicapte kinderen een echt
linden, Zij moeten eens uit die naargeestige sfeer gehaald worden.
0 70 vaak omgeeft'. Mevrouw M. Willemsen-Witse uit het rustige
i.tilhicr een niet gering steentje aan bijdragen. Zij maakt nu al een
fnven poppen voor deze kinderen. Maar geen gewone poppen. Het
n die speciaal worden gemaakt om deze kinderen spelenderwijs te
icn. in het hele land spelen spastische kinderen met figuren uit de
tint. leeuwen, kabouters, clowns prinsessen en ga zo maar door,
iij in de gaten hebben, dat zij in feite dezelfde oefeningen doen
jjioorhecn een gruwelijke hekel aaii hadden.
net poppen bezaaide huiska-
c de Ellenstraat vertelt me-
r Willemsen, dat het poppen-
|kt deze kinderen van groot
Ij „Niet alleen voor de licha-
1 Kieningen, maar ook bij
uèh. Die kinderen kunnen
liëïal in de rol leven van
(Sd een juffrouw Ooievaar
Wolf. Niet zij bewegen of
e het zijn de dieren zelf'.
De poppen die mevrouw Willemsen
maakt, zijn niet alleen erg mooi. ze
zijn bovendien erg doordacht. Een
handschoen waarvan iedere vinger
een prinses is, Momfer de Mol
wiens bek moeiteloos open en dicht
gaat, terwijl zijn .zegaartje' achte
loos aan zijn lip blijft bungelen,
sokken met Beatle-gezichten, com
pleet met (blauwe) lange haren, het
i greep uit de poppen.
die mevrouw Willemsen in de loop
der tijd heeft gemaakt. Mevrouw
Willemsen- .Wanneer die kinderen
zo'n handschoentje aantrekken, kun
nen zij de prinsesjes afzonderlijk
laten bewegen, ze kunnen Momfer
laten praten, het zijn allemaal uitste
kende vingeroefeningen. Wanneer
een spastisch kind een ,Beatle-sok'
aantrekt en de tenen beweegt, vlie
gen de haren naar voren en naar
achteren. De kinderen vinden dit
prachtig'.
Mevrouw Willemsen is zelf ook ge
handicapt. Zij lijdt ongeveer zeven
jaar aan een bloedziekte. Een har
nas van gips belet haar te doen, wat
ze allemaal graag zou willen doen.
Zij werkt in een stalen frame, dat
langzaam achterover helt, tot zij de
juiste stand heeft bereikt om achter
haar naaimachine te liggen. Haar
ziekte is dan ook de reden, dat zij
een half jaar geleden het drukke
stadsleven van Amsterdam verwis
selde voor het rustige Groede. ,Ik
moest l'risse lucht hebben'. Haar
handicap is er ook debet aan, dat zij
zich goed in het wereldje van spasti
sche kinderen kan inleven en daar
door allerlei manieren kan bedenken
om deze kinderen op een plezierige
wijze te laten oefenen
Waarom zij het is gaan doen? .Ik
heb altijd al poppen gemaakt. Ge
woon voor mijn plezier. Ik ben deze
speciale poppen gaan maken toen
mijn nichtje door multiple sclerose
werd getroffen. Voor haar maakte
ik het handschoentje met de prin-
cessen. Daama vroeg een vriendin
van mij, die een spastisch kind heeft,
ook eens iets voor haar kind te ma
ken. En zo ben ik er langzamerhand
ingegroeid.
ASPIRIENTJES
kunnen weerstaan).' Als lk iets klaar
heb, geef ik het eerst aan mijn zoon,
Hij mag er dan aan trekken en
sjorren. Blijft het speelgoed heel.
dan is het goed genoeg. Kraakt of
scheurt er ook maar iets. dan begin
ik maar weer opnieuw. De poppen
moeten ook soepel en makkelijk te
wassen zijn. maar bovenal JiefMe
vrouw Willemsen. Jk wil aan alle
poppen een zo lief mogelijk gezicht
geven De kinderen mogen er beslist
geen angst voor hebben.' Het idee
van mevrouw Willemsen om dit
soort speelgoed voor spastische kin
deren te vervaardigen is door diver
se artsen (onder andere dr Van
Swol) enthousiast ontvangen. De
poppen van mevrouw Willemsen zijn
dan ook in heel wat Nederlandse
tehuizen te vinden.
Voor zover mevrouw Willemsen be
kend is, is zij de enige in Nederland
die dit speelgoed maakt. Waarom er
niet meer zijn?' Ik zou het echt niet
durven zeggen.' In feite is het idee
van mevrouw Willemsen om de kin
deren op deze manier prettig te
laten oefenen heel eenvoudig. .Ik be
grijp dan ook niet, dat er niemand
eerder op is gekomen. In Amerika
zijn ze op dit gebied al ver.' De
poppen van mevrouw Willemsen
hebben in dat land al de nodige
aandacht gekregen Er werd mij
zelfs een baan aangeboden bij een
ziekenhuis in Houston.' De reden dat
mevrouw Willemsen hier niet op in
is gegaan, dat zij niet door de me-
medische keuring komt
Overigens heeft zij haar werk een
hele tijd pro deo gedaan. Sinds
kort staat zij in dienst van de regio
nale sociale werkplaats. Momenteel
werkt zij aan poppen, die bestemd
zijn voor .De Sterre'. het tehuis
voor gehandicapte kinderen in Sluis
kil.
Mevrouw Willemsen doet de hele
dag bijna niets anders, dan het ma
ken van poppen. Ook 's nachts
kruipt ze wel eens achter haar naai
machine. .Wanneer ik niet in slaap
kan komen, ga ik maar weer aan de
slag. Eigenlijk zijn mijn poppen
mijn aspirientjes.' De poppen moe
ten met de grootste precisie worden
gemaakt. Een pop moet sterk zijn
(zelfs zo sterk, dat hij de kracht
van haar achtjarige zoontje moet
1ENACTIE
OP .VERONICA'
Ujkse koster Jac. van Voorenberghe roep alle Zeeuwen op om zon
al 27 december van 9 tot 10 uur af te stemmen op radio Veronica,
sNienhuijs in zijn programma .Men vraagt en wij draaien' aan-
Weedt aan zijn brillenactie. Sinds januari 1963 toen deze actie
op heden bracht de brillenactie in acht jaar 145.000 afgedankte
'3 Het doel van de actie: in Indonesië. Zuid-Amerika. Afrika. Nieuw
i Btanhe enz., lijden veel mensen aan melaatsheid. Deze ziekte tast
K het gezichtsvermogen aan. Velen van hen kunnen een hele tijd, of
rat van hun leven geholpen worden met een bril. Jac. van Voo-
tö* vraagt iedereen zijn afgedankte bril(letje) te sturen naar:
-"Ie voor melaatsen' le IJzendijke.
LAGERE SCH00LLEERLINGEN AAN HET WOORD
In de ,St-Willibrord-kroniek', een gestencild werkje, dat regelmatig door de
leerkrachten van de Terneuzense ,St-Willibrordusschool' wordt volgeschre
ven hebben in het laatste nummer hun leerlingen de gelegenheid gehad
het een en ander op papier te zetten. De lagere-schoolleerlingetjes hebben zich
(uiteraard) niet met allerlei moeilijke zaken zoals onderwijsvernieuwingen
of meer inspraak op hun school beziggehouden. De verhaaltjes gaan over
het bezoek van Sint-Nicolaas, het huwelijk van een leraar, het komende
afscheid van een lerares enz.
Toch ontbreekt de kritische noot niet
Anjo Nieuwenhuis (zesde klas) schrijft .In het zwembad ,De Honte' is
het heel leuk. Maar er zit veel chloor in het water. Er zijn ook strenge bad
meesters, maar daar geven wij niks om. Het water is soms erg koud. Ik
vind dat we in de zomer best in het openluchtbad kunnen, maar dat mag
niet. Ook is de vrije tijd voor het zwemmen erg kort. Verder is alles wel
leuk. Maar ik zou wel willen weten waarvoor de netten daar dienen'.
Volgens een hengclsportmedewerker m de .Gazet van
Antwerpen' 'we hadden hei daar al met u over in de
vorige .Sportvaria'i. betekent .de wekelijkse uittocht van
Belgische hengelaars naar Nederland, voor Holland een
flinke devlezenaanwinst die als enige reden geldt waar
om de Belgen nog in Nederland worden geduld.' En
even verder: .Wat de Nederlanders belet om ons er uit
te werpen, zijn uitsluitend de aanzienlijke winsten die ze
aan de hengelaar-- verdienen.' Zo. daar kunnen we het
dan weer mee doen Schrijver van het stuk kwam tol
deze conclusie nadat hij had gewezen op onsportieve
gedragingen van een heleboel van z'n landgenoten, tij
dens hun vispartijen in Nederland
Nu zal net best voo-komen dat in Yerseke. Wolphaarts
dijk. Kortgene of Veere wel eens een Belgische sportvis
ser blijft overnachten en als zodanig z'n logies, ontbijt
een paar biertjes en nog wat knjgt aangeboden lti ruil
voor 'Belgische» deviezen. Ook laat een betrekkelijk
deel van de Belgische sportvissers wat franken achter
voor boothuur maar de meesten en dan bedoel ik
zon tachtig tot negentig procent van alle Belgische
hengelaars die in Zeeland in het algemeen en in
Zeeuwsch-Vlaanderen in het bijzonder komen vissen
halen tijdens een hele zaterdag of een hele zondag
vissen hun beurs nog niet uit hun zak. laat staan dat zij
er franken uithalen.
Stellen dat Belgische sportvissers een forse hoeveel
heid deviezen in de kassa's van Nederlandse zaken
achterlaten, is dan ook een belachelijke conclusie. Hoe
zou het ook kunnen. Het ls vrijwel altijd nog nacht als
ze uit België vertrekken, ze hebben hun hele (uitsteker,
de) hengeluitrusting bij zich, zijn voorzien van allerlei
soorten aas (of als ze in zee vissen, gaan ze die zelf
steken) en zijn bovendien voorzien van hun natje en
droogje. Het gros van hen maakt er een lange visdag
van en keert dan, meestal met een flinke portie vis, 's
avonds terug naar huis. Nogmaals, vaak zonder een
centime te hebben uitgegeven Persoonlijk vinden wij
dat niet eens zo erg maar laat men nu niet stellen dat
wij maar onsportieve dingen door de vingers moeten
zien omdat zij zo veel deviezen binnen brengen. Want
dat is pertinent onjuist.
Op het moment dat wij deze varia schrijven, is nog
niet bekend welke Nederlandse schaatsformatte het
zaterdag en zondag zal gaan opnemen in de landenont-
moeting tegen Noorwegen Het zal u evenwel duidelijk
zijn dat die zal bestaan uit de kemploegleden van vorig
jaar. aangevuld met enkele nieuwelingen en een paar
sprinters, als Bazen, misschien Valentijn en Olof. Wel is
ie Noorse ploeg bekend. Het meest opvallende is dat
oud-wereldkampioen Dag Fornacss niet op die lijst toer
komt. Maar men weet nu zo langzamerhand dut Fömaess
ren wat execentrieke Jongeman is, die er vaak eigen,
neestal afwijkende meningen op na houd? er. niet zo
bijster goed met de rest van schaafsnjdend Noorwegen
aan opschieten In elk geval Pornaes* heeft voor de eer
Wél zullen van de partij zijn «BMP; O toen void.
Guttormsen, Henriksen. Und. Sternen. St tarnen. Tho
massen. Tveler en Aannev Een ploeg waaraan leen
Pfrommer met z'n favorieten Schenk. Verkerk. BoU.
Nottet. Van Dijk. Verheyen. Bazen Valentijn en nog een
paar anderen, de handen vol zal hebben. Het wachten la
nu op de eerste keer dat onze landgenoten deze wed
strijd van Noren zullen winnen Misschien dit weekeinde
wel....
En opnieuw is er een geval Post'. De directeuren van
de banen in Brussel en Antwerpen weten m feite nog
nteeds niet of Peter die vandaag terugkeert \an een
vakantie op de Canarische Eilanden - vanavond :n
Brussel en morgen in Antwerpen zal aantreden. Brussel
beweert bij hoog en bij laag dat Peter daar vanavond
/.al starten, gewoon omdat hij een contract heeft gete
kend en dat is voor manager Jan van Buggenhout
voldoende Maar Post heeft zelf de directie van bet
Sportpaleis van Antwerpen meegedeeld dat hij zaterdag
avond op advies van z'n dokter niet mag starten in de
.Grote Prijs Stan Ockers' achter demymotoren.
Het begint allemaal wat vreemd aan te doen en
daarom zou Peter zelf eens duidelijk moeten zeggen wat
er mei hem precies aan de hand is. Zeker nu één van de
Belgische kranten al weet mee te delen dat Peter Pest
zijn laatste wedstrijd zal rijden in de nsdaagse van
Groningen en er dan mee op zal houden. Die Groningse
zesdaagse wordt verreden van 3 tot 9 maart
1971.
Wel deelt Antwerpen ons mede dat Post op zondag
27 december in het Sportpaleis een demjrace zal uit
vechten met Theo Verschueren.
Met dat alles wordt het wel duidelijk dat Theo
Verschueren zaterdag ook de .Stan Ockerprijs' op zak gaat
steken. We zouden anders niet weten wie hem daarin
moeilijkheden in de weg moet leggen. Zoals u weet
starten in die .Ockersprljs' zes Belgen 'Verschueren.
Pröïst. Stevens. Seis. Poppe en v. c Walletegen zes
buitenlanders 'Kemper. Gilmore. Oudkerk. Karaten-
Duyndam en De Wit). Duyndam vervangt Post en De
Wit. Pijnen omdat laatstgenoemde vandaag in het buv
lijk treedt.
Tot slot nog twee korte berichtjes. Jan Janssen
vertrekt dezer dagen voor een bezoek naar het zuiden
waar hij op 20 december op het eiland Corsica een
criterium zal rijden Voorts dat zondag aanstaande in 's
Heerenhoek een wielcrcross wordt verreden. Men ver
wacht daar een dertigtal deelnemers.
AKA.
INTRODUCTIE VOOR BOB RUYTER
TERNEÜZEN De 28-jarige Bob Ruyter, afkomslig uit
zijn laatste werkoord Sneek. is de nieuwe projectleider
van hel sociaal culturele werk in de stadskern Terneu-
zen. Begin december is hij actief aan deze taak. het
uitwerken, verwerkelijken en verantwoorden van opge
zette projecten, binnen de centrale stichting begonnen.
Met hem zullen dr oudere jeugd en de jong volwassenen
(bezoekers van het jeugdcafé Tiffanv, de Dianagroep
van 't Kotje en de kabouters van de Sluis) in samen
spraak en gezamenlijke actie voortaan de van weerszij
den geopperde ideeën en initiatieven tol ontwikkeling
moeten brengen. Tot zover een schets van de flexibele
trend in de taak van Bob Ruyter. waar hij, naar zijn
zeggen, ai zijn energie tegenaan zal gooien. Daarnaast
interesseert hij zich evenveel, misschien zelfs meer. voor
het stroeve aspect in het huidige bestel van het jonge
renwerk: de moeilijk grijpbare en waarneembare proble-
matieken, die onder de .seniore'jongeren groeien. .Het is
duidelijk geworden, dat er onvoldoende aandacht wordt
besteed aan de problematieken van deze jeugd. Er is
onvoldoende .feeling' met haar. Daarom heeft de stich
ting iemand aangetrokken, die zich specifiek met deze
en andere zaken bezighoudt', aldus Bob Ruyter.
Via een goeie relatie en een goeie communicatie moet
ie tot een gezamenlijke vaststelling kunnen komen waar
sommige jongerengroepen in hun leeftijd in deze Ter
neuzense maatschappij staan. Wekelijks houd ik daarom
gesprekken met deze jongelui.
In deze discussies probeert Bob Ruyter met alles en
iedereen standpunt te bepalen in zaken, die niet om .een
oplossing schreeuwen maar er om krijsen.' Om vooral
te laten uitkomen dat oplossingen via een vrijmoedige
aanpak tot stand dienen te komen, wil hij in deze
introductie een paar dingen nadrukkelijk vooropstellen.
.Conformisme neem ik nooit als uitgangspunt maar ik
wens ook geen revolutie. Dat wil ik even helder propa
geren. Het is zo: het doel van mijn werk ligt bij het
publiek, dus de jongeren vanaf zestien jaar en de jong
volwassenen (20-26). En dat werk zal ik natuurlijk
mnoud geven met bepaalde formules maar zeker ook
met bruikbare alternatieven, waarbij niet de meeste
stemmen tellen maar wel de meest concrete stemmen
gelden. Het zal een zoeken worden naar nieuwe vormen
en de bestaande orde stelselmatig afbreken.'
Hoewel het eerste woord nog moet vallen heeft Bob
Ruyter zich in gedachten toch al een uitgesproken
mening gevormd over zaken, waar Temeuzen op de
,ange duur aar. toe zal moeten komen .De accommoda
ties er. voorzieningen zijn nu zeker nog niet toereikend.
Wal er is, daar zullen we hel beste van proberen te
makenMet dat .wat. er is' doelt hij niet alleen op in
gebruik zijnde ruimten maar ook op gebouwen, die
tepaald in aanmerking komen voor de uitbouw van bet
stich tings werk, stellig wanneer straks bestaande jongeren-
onderkomens met de grond worden gel:'!-: gemaakt.
.Tiffany en "t Kotje liggen in de warme sanering, dus
dat duurt met zo lang meer. Maar bet is met zo erg dat
die weggaan als we er maar iets goeds voor in de
plaats krijgen.' Terwijl hij dit zegt. denkt hij aan het
patronaatsgebouw, dat naar zijn idee een pracht van een
ruimte is om .het Paradiso van het Zuiden' in orde
brengen. Bob Ruyter schijnt namelijk geen voorstander
van versnippering van jeugdruimten te zijn. Hij is meer
voor een gecentraliseerd activiteitencentrum voor jonge
ren. Andere spelende gedachten van hem zijn: .De
marechausseekazerne is bij uitstek geschikt om ais jeugd-
hotel te fungeren. Er zijn al slaap- en eetzalen. Vereer
:ijn er nog tal van kamertjes waar mensen van de
NVSH en .Release' consult kunnen geven
In dit verband denkt Bob Ruyter ook aan de oprichting
van een Terneuzen.s JAC. een jeugdadviescentrum. Haul
zegt hij: .Ik ben me rot geschrokken van het druggr.
hruik onder de Terneuzense jeugd. Daar moet iets aan
gedaan worden, maar het zal moeizaam gaan Want
Inmiddels heb ik wel begrepen, dat de politie bepaald
niet toeschietelijk is in informatie geven.'
school. Na ons vertrek, vier jaar later,
■werd het onbewoonbaar verklaard.' In
1915 benoemd in Terneuzen. aan
school A. die later tot politiebureau
werd bestemd vond het gezin tijde
lijk onderdak te Othene, in een piep
klein daglonershuisje. Na een paar
maanden werd het een huis toegewezen
in de kom .En toen ging ook het
salaris naar boven. Dat was in mjjn
eerste standplaats een tientje per week
Twee gulden vijftig huur eraf, gaf een
overschot van zeven gulden vijftig in
de week. En dat was zelfs in 1911 niet
veel.' Het lesmateriaal van een school
meester was simpel naast de boeken
een aanwijsstok, wat krijt en een
schoolbord, een .blinde landkaart en
een andere. Wat wandkaarten ter ver
neldering van de vaderlandse geschiede
nis Meester Eike verenigde het nuttige
met het aangename. Hij kende gedicht
jes die op episoden van de vaderlandse
geschiedenis sloegen. En daar hij ook
zangles gaf, maakte hij op deze woor
den de melodietjes. Dat ging in één
doen door en de kinderen werden er
zeer door getroffen. .Ik heb altijd grote
klassen gehad. Bij mijn afscheid in
1953 had ik er een van 59 leerlingen Ik
kon mezelf nauwelijks tot voor de klas
-wringen. Naaien heb ik nog een zestal
jaren assistentie verleend op een aantal
scholen. Het Jach dan Paljasso' heeft
me steeds in mijn levensstrijd gesterkt,
anders was ik er ook niet bovenuit
gekomen.' Want. daar was het .klompen
bataljon' dat in de beginjaren de .hoe
aenkamer' binnenstoof. Die klompen
■waren niet zo erg. Erger waren de
kapotte kleren, de snotneuzen, het af
wezig zijn voor het Jcoffiebrengen' r.aar
vader, die .aan het spoor' (de havenar
beiders) werkte. Erger was, dat een
ZO WAS HET VROEGER
.Mag ik mijn oud-leerlinge een stoel
aanbieden?' De stoel komt er en het
gesprek ook met .meester Eike uit Ter-
neuzen, sinds vier jaar pensiongast van
het bejaardencentrum Bachten Dieke,
die alles bij eikaar zo'n 50 jaar voor de
klas heeft gestaan. ,Ik zou nog goed
voor de klas kunnen staan', zegt de 82-
jarige ex-onderwijzer bij het openbaar
lager onderwijs. Pieter Jacobus Eike,
.Ik ontving niijn opleiding in ,de univer
siteitsstad \\el'. waar ik de rijksnor
maallessen volgde. Die duurden zes
jaar. Vier en een half jaar liep ik de
voettocht dagelijks vanaf de Griete
waar mijn ouders woonden, heen en
terug De laatste anderhalf jaar reed ik
per fiets. Toen werd ik rijp bevonden
om losgelaten te worden op Neerlands
hope der toekomst om hun jeugdig
intellect voor zover aanwezig te
helpen ontwikkelen.'
Humor, romantiek, vertelkunst en origi
nele lesmethoden waren de handels
merken van onderwijzer Eike. Dij het
onderwijs werk je met levend materi
aal, je moet aan de kinderen altijd een
opgewekt gezicht laten zien. Gelukkig
maar, de ontgoocheling, dat het leven
geen pretje is. komt nog vroeg genoeg.'
Het. beroep van een onderwijzer zat
ook in 1911 toen Elke zijn eerste
school in Ovezanae betrad, al vol pro
blemen. Er is niets nieuws onder de
zon. Daar was de huisvesting. .Op een
na het slechtste krot was goed genoeg
voor de meester van de openbare
kind verzuimde, omdat het kolen moest
gaan krabben, die op de kade uit ce
schepen -waren achtergebleven. Niet op
wekkend waren ook de sombere school
gebouwen, waarin meester er. kinderen
verbleven. Wel opwekkend waren de
leeswedstrijden voor de leerlingen,
waarvoor de meester prijzen uitloofde,
geheel op eigen initiatief, prachtige pla
ten. kennis die ook ai weer ten nutte
kwamen aan de aardrijkskundige ken
nis van de winnaar. Opwekkend was
ook het voorleesuur door de meester
vrijdagsmiddags. Als ezelsbruggetjes ge
bruikte meester veelal gedichten. H:j
wps een liefhebber van declameren en
zo kon men zijn stem dikwijls tot ver
buiten de klas horen schallen als hij een
gedicht voordroeg waaruit de leerlingen
een tafereel uit de vaderlandse geschie
denis voor de geest werd getoverd, dat
ze levenslang niet meer vergaten. Ook
toen: verzet tegen wantoestanden
Meester Eike bracht de moed op met
nog enkele collega's zich te verzetten
Hij koos tegen het bestaande en voor
een nieuw maatschappijpatroon. Daar
was moed voor nodig en Eike zocht
het niet in een politieke carrière De
kapotte kleren en de snotneuzen deden
het hem. ook. toen meester Eike he*
zeif r.iet zo erg meer nodig had bleef
hij strijdbaar voor een ideaal. Bij ons
vertrek declameert de oude meester de
slotstrofe uit de rei der er.geler. uit
Vondels Lucifer. .Ik was altijd een
clowneske schoolmeester', zegt hij dan.
