ACTIE .GLAASJE OP' IS VOORAL
AAN ZEELAND WEL BESTEED
S INTERKERKELIJKE
1 ACTIE
1 S0LIDARIDAD
WAT DOET EEN DOMINEE
EIGENLIJK?
VOORSTELLEN
VAN
DR. D. VAN
OOIJEN
ZATERDAG 12 DECEMBER 1970
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
32*'
Dit zijn de voorstellen, die dr Van Ooijen
lanceerde op het congres .alcohol en wegver
keer; gehouden op 13 en 14 maart van dit
jnar in Amsterdam
aanvulling van de thans in discussie zijnde
wijziging van de wegenverkeerswet met een
preventieve bepaling, waarbij gebruik ge
maakt wordt van een hulpmiddel, dat de
wetenschap ons thans biedt het blaaspijpje -
red.).
dc bloedproef alleen verplicht te stellen,
als tevens de ademtest (blaaspijpje) wordt
geïntroduceerd. De uitslag van deze ademtest
zou dan kunnen dienen voor a) het opleggen
van een tijdelijk rijverbod
b) de beslissing of al dan niet een bloedproef
zal worden toegepast
óf aanvulling van de wegenverkeerswet en
wel zodanig, dat voor recidive herhaling
van het delict binnen een bepaald tijdsbe
stek. steeds een onderzoek door een deskundi
ge dient plaats te vinden óf opneming van
een bepaling in de wegenverkeersweg, waar
bij de verplichting tot het ondergaan van een
onderzoek door een deskundige, automatisch
aan dc tweede of volgende veroordeling bin
nen een bepaald tijdsbestek wordt gekoppeld.
Bij het voorstel tot opneming van een pre
ventieve bepaling noteerde de heer Van
Oyen, dat toepassing van de ademtest in de
wet verplicht moet worden gesteld.
Wat betreft de bloedproef verwees de heer
Van Ooijen naar het Belgische systeem, waar
bij opsporingsambtenaren de bevoegdheid
hebben de bloedproef af te doen nemen als
de ademtest een alcoholgehalte aangeeft van
ten minste 8 promille of als de bestuurder
tekenen vertoont van dronkenschap
Tijdens de komende feestdagen verschijnen opnieuw de affiches met af
beeldingen van mannen, die een glaasje op hun hoofd hebben. Via een
tekstje op de posters adviseren ze gelijkgestemden zich te laten rijden.
Andermaal wil Veilig Verkeer Nederland door middel van een landelijke
actie de gedachte terrein laten winnen, dat men het eigen voertuig moet
laten staan na die sherry, na dat bier of die paar borrels. Zeker aan Zee
land is het gesproken, geschreven of gezongen advies .Glaasje op, laat u
rijden' wel besteed. In Zeeland worden aanzienlijk meer mensen gepakt
voor rijden onder invloed, dan landelijk gemiddeld het geval is. Overi
gens valt over de hele linie een toename van het aantal drankgebruikers-
autorijders te zien.
Alcohol en wegverkeer: een probleem, dat bij de samenleving hoort. De
samenleving waardeert de alcohol positief - althans niet negatief - en
het verschijnsel automobiel wordt als een technische zegen in dank af
genomen. De man, die nadat hij teveel heeft gedronken toch achter het
stuur kruipt, haalt zich niet de woede van de omstanders op de hals.
Boos wordt men pas als hij een stoep oprijdt en als daarbij slachtoffers
vallen. Wie gepakt wordt, ontmoet meer afkeer dan wie buiten het ge
zichtsveld van politie en Justitie blijft, hoewel hij exact dezelfde overtre
ding begaat. Een drankgebruiker-automobilist, die wel gepakt werd en
een week de cel inging zegt: ,Toen ik zo nu en dan dronken achter het
stuur zat, werd daar haast nooit iets van gezegd. Ik heb een week ge
zeten, omdat ik van de weg afraakte. Dat nemen veel mensen me wel kwa
lijk'.
Wat precies het effect zal zijn van de actie
.Glaasje op', zal niet in cijfers uit te
drukken zijn. De actie zal met name tij
dens de feestdagen gevoerd worden, hoe
wel er in die periode rond kerst en de
Jaarwisseling geen stijging van het aantal
rijders-onder-invloed te constateren is. Dr
D. van Ooijen. commissaris van de Middel
burgse politie zegt over de eventuele resul
taten: je weet niet precies wat het effect
is. Bij menselijke gedragingen kun je gis
sen en steekproeven nemen om achter
bepaalde beweegredenen te komen. We we
ten wel dat het helpt als er nadrukkelijk
de aandacht op het probleem wordt geves
tigd. Steekproeven in het buitenland heb
ben aangetoond, dat in een periode, waar
in niet meer dan normale aandacht aan
het probleem wordt besteed, meer overtre
ders worden gepakt dan in de tijd. dat er
een actie gaande is'.
Bij 8fname van het aantal overtreders in
een bepaalde periode speelt ook een rol de
aankondiging van een landelijke controle
door de politie op een niet tevoren be
kendgemaakte datum. Dat gebeurt ook
binnenkort weer.
Dr W. Buikhuisen en dr Jac. van Weringh
hebben in Groningen en Leeuwarden naar
het effect van een aangekondigde controle
een onderzoek ingesteld. Het ging daarbij
om gladde banden. In Groningen en
Leeuwarden werd eerst een onderzoek inge
steld naar het aantal auto's met gladde ban
den. Vervolgens werd alleen in Groningen
een voorlichtingsactie gevoerd, waarbij con
trole door de politie werd aangekondigd. In
Leeuwarden liet men die voorlichting
achterwege. Later bleek, dat de Groningse
automobilisten in vrij grote getale zelf
ook eens kritisch naar de toestand van
hun banden hadden gekeken en ze zo
nodig hadden vervangen, terwijl in Leeu
warden geen verandering viel waar te
nemen.
Zoals gezegd. Zeeland kampt meer met
het probleem alcohol-wegverkeer dan de
rest van het land als men dat gemiddeld
bekijkt. Dr Van Ooijen verzamelde voor
de Zeeuwse encyclopedie cijfers die be
trekking hebben op het aantal door de
politie gesignaleerde overtreders, genomen
per 100.000 inwoners. In 1960 werd in
Nederland per 100.000 inwoners tegen 51,2
overtreders van artikel 26 van de wegen
verkeerswet rijden onder invloed
proces verbaal opgemaakt. In Zeeland
werden in datzelfde jaar 64,5 overtreders
per 100 000 inwoners gepakt. In 1965 wa
ren die getallen 64.4 voor Nederland en
94.8 voor Zeeland. In 1968 kwam het cijfer
voor Nederland op 68,9 en voor Zeeland
op 95,5.
De laatstbekende cijfers zijn die van 1969.
In Nederland werden toen 66,8 overtreders
per 100.000 inwoners gesignaleerd en in
Zeeland 82,5. Dat laatste jaar laat dus een
lichte daling zien. In 1969 werd voor de
eerste maal de actie .Glaasje op. laat u
rijden' gevoerd. Mogelijk is de verbetering
in de situatie voor een deel daaraan toe te
schrijven, maar wetenschappelijk bewezen
is dat niet.
CAFEBEZ0EK
Hoe komt het dat er in Zeeland meer
rijders onder invloed met de justitie in
aanraking komen dan landelijk gemiddeld
gebeurt? Naar de indruk van dr Van
Ooijen speelt de activiteit van de politie
daarbij geen rol, dat wil zeggen hij meent
dat elders in den lande de politie even
actief is als in Zeeland. De heer Van
Ooijen onderzocht voor zijn prómotie on
der meer het verband, dat er ligt tussen
cafébezoek en overtreding van artikel 26.
Hij ging 690 gevallen na en het bleek, dat
83.5 procent van de overtreders uit het
café kwam, terwijl bij 88,5 procent van de
overtreders sprake was van een combina
tie van thuis én in het café drinken. Dr
Van Ooijen: 3ij visites aan huis is het
gebruik van alcohol geen doel op zich.
maar heeft het een sociaal karakter. Er is
dan ook sociale controle. Voor de bezoe
ker van het café is het alcoholgebruik
veelal doel op zich. Begrijp me goed, ik
heb niets tegen café's, ik constateer dat
alleen'. Dr Van Ooijen onderzocht ook hoe
het gesteld is met de cafédichtheid in
Nederland en in Zeeland. Duidelijk werd.
dat in Zeeland meer café's per 100.000
inwoners zijn dan verder in het land.
gemiddeld genomen dan. In 1930 werden
in Nederland per 100.000 inwoners 410 ca
fé's geteld, in Zeeland kwam dat aantal op
713. In 1950 waren de getallen voor Neder
land 239 en voor Zeeland 409. In 1965
waren er per 100.000 inwoners in Neder
land 218 café's en in Zeeland 378. In 1969
lagen de getallen zo: Nederland 248 en
Zeeland 464.
Het is duidelijk: het aantal rijders onder
invloed stijgt naarmate er meer café's in
een bepaald gebied zijn. In Zeeland wordt
het aantal café's per 100.000 inwoners
omhooggetrokken door Zeeuwsch-Vlaande-
ren. De heer Van Ooijen: in gemeenten
waar de meeste café's zijn, vallen ook de
meeste processen-verbaal. Veilig Verkeer
Nederland doet daarom met de actie een
dringend beroep op het verantwoordelijk
heidsbesef van de caféhouder'. De heer
Van Ooijen is er zich van bewust, dat
daarmee veel van de caféhouder geëist
wordt. Er zal een grote spanning ontstaan.
doordat van hem een sociale Instelling
wordt verlangd, die tegen zijn commercië
le belangen kan ingaan.
Volgens dr Van Ooijen is niet bewezen,
dat het aantal dronkenschappen in dit
land toeneemt. Er valt een sterke vermin
dering waar te nemen van het delict .open
bare dronkenschap', terwijl aan de andere
kant het rijden onder invloed meer wordt
gesignaleerd: een verschuiving van het ene
naar het ander delict dus.
Er mag dan niet bewezen zijn, dat er
meer dronkenschap voorkomt, wel is er
een sterke toename van het drankgebruik.
De heer R. Visser, directeur van het
Zeeuws consultatiebureau voor alcoholis
me: In de laatste tien jaar verdubbelde bij
alle dranksoorten het gebruik per hoofd
van de bevolking. De heer Visser heeft
vaak direct te maken met de overtreders
van artikel 26. In 1966 kwamen er 66 op
zijn bureau. In veel gevallen waren dat
mensen, die een gevangenisstraf achter de
rug of in het vooruitzicht hadden.
De overtreding was dus al begaan; er viel
niets meer te voorkomen... alleen nog te
genezen. En het is zeer de vraag of gevan
genisstraf wel genezing in de hand werkt
Bekend is, dat 35 procent van de rijders
onder invloed kan worden gekwalificeerd
als .probleemdrinker'. De heer Visser: ge
vangenisstraf lost niets op'.
VOORKOM OVERTREDING
De heer Van Ooijen zei in een rede, die hij
hield tijdens het congres Alcohol en weg
verkeer' begin dit jaar in Amsterdam over
de aanpak van het probleem. .Zonder de
waarde van de repressie (ingrijpen achter
af) geweld te willen aandien, zou ik voor
deze tijd een preventieve benadering
(voorkomen, dat de overtreding wordt be
gaan) duidelijk beklemtoond willen zien'.
De heer Van Ooijen wees er in die toe
spraak op, dat noch de huidige wegenver
keerswet. noch het ontwerp van wet tot
wijziging hiervan voldoende voorzien in de
mogelijkheid om het rijden onder invloed
,te gaan voorkomen'.
In een gesprek hierover zegt dr Van
Ooijen, dat er naar zijn inzicht naar
moet worden gestreefd, dat de man. die
heeft gedronken, op het moment, dat hij
in de auto wil stappen, daarvan wordt
weerhouden. Er moet dan een grens aan
ie geven zijn en het promillage in het
bloed moet gemeten worden. Daar bestaat
apparatuur voor. Je moet tegen iemand
kunnen zeggen, dat hij kan gaan en staan
waar hij wil. maar dat hij de eerste vier
of vijf uur niet mag autorijden', vindt de
Middelburgse politiecommissaris.
Als de overtreding toch wordt begaan en
de overtreder blijkt een alcoholist te zijn.
ziet de heer Van Ooijen weinig voordeel in
gevangenisstraf. Zijn gedachten gaan dan
uit naar ongeldigverklaring van het rijbe
wijs na inschakeling van een deskundige.
De man. die zijn rijbewijs kwijt is zou
zich dan onder behandeling kunnen laten
.stellen van bijvoorbeeld een consultatiebu
reau voor alcoholisme en op die manier
zijn rijbewijs kunnen terugverdienen. Een
vorm van genezing dus. waarbij de mede
werking van de patiënt positief kan wor
den beïnvloed, omdat hij er niet alleen in
medische of maatschappelijke betekenis
.beter van wordt', maar ook omdat hem
dat doodeenvoudig beter uitkomt: hij mag
weer autorijden'.
ROUTINE ZAAK
De directeur van het Zeeuws consultatie
bureau voor alcoholisme gaat evenzeer uit
van de gedachte, dat er iets .te genezen'
valt. Hij maakt duidelijk, dat het consulta
tiebureau voor alcoholisme cliënten heeft
en de aan zijn zorg toevertrouwde reclas-
santen ook als zodanig beschouwt.
.Dat betekent, dat de sociaal-medische be
handeling van de reclassant niet verschilt
van de behandeling, die de niet-Justitiële
klant geboden wordt', aldus de heer Vis
ser. Ook hij vindt, dat de straftoemeting
voor rijders onder invloed vaak niet de
oplossing in zich draagt voor het pro
bleem zelf. Wie verslagen van zittingen
Srj De adventsactle van een aantal kerken In ons land brengt LatIJnx-Amerika ond» I
iÜ aandacht. Zuid-Amerlka is een land waarvan we gemeenlijk weinig weten. L
zeker voor het protestantse deel van onze bevolking. Het is een in grote
1== rooms-katholiek werelddeel; tenminste in naam. Dit neemt niet weg dat uL
sommige landen een belangrijke protestantse minderheid iv Wat den- u, lPU,Tl
komt. wordt aangevuld door een grote geestdrift om te midden van dr bevolking
HH onder zij leeft, haar evangelische opdracht uit te dragen. Wie hijvonrbceld let*
j= de groei van de pinkstergemeenten, die in betrekkelijk korte tijd tot ern landi-Wn,^
^3 meest actieve delen van de bevolking Is uitgegroeid, wordt er door grhoeid.
eigenlijk altijd dat een godsdienstige minderheid zich krachtiger ontplooit, on
H§ tegen de bestaande bovenstroom moet oproeien. Het roorm-kathollciime ln on
is daarvan een voorbeeld, evenals het protestantisme In Belgir.
van de politierechter leest, krijgt de in
druk. dat het rijden onder invloed een
routinezaak oplevert voor die rechter. De
man die moet voorkomen houdt daar ook
rekening mee: een jaar en een week heet
dat. als het tenminste geen twee weken
worden. In de gevangenis. De heer Visser:
.Men moet wel bedenken, dat de rechter
op dit moment maar drie middelen heeft
om de overtreder te straffen. Vrijheids
straf, boete en ontzegging van de rijbe
voegdheid. Wij streven met ons bureau
naar uitbreiding van het aantal strafadvie-
zen. Dat betekent voor de rechter een
vergroting van het aantal overwegingen,
die aan de straftoemeting ten grondslag
liggen en dus een vergroting van het
aantal omstandigheden, waarmee rekening
gehouden kan worden'. Wie gepakt is we
gens rijden onder invloed kan overigens
voordat zijn zaak voorkomt zelf naar het
consultatiebureau gaan. Het bureau kan
zijn situatie bekijken en een rapport over
zijn situatie maken en de rechter kan met
de inhoud daarvan rekening houden.
Het consultatiebureau is namelijk niet al
leen een reclasseringinstelling. waar men
terecht komt, nadat de justitie zich met
iemand bemoeid heeft, het is ook een
sociaal medisch erkende instelling. De heer
Visser: ,Er wordt hulp verleend in juri
disch kader en ook is men werkzaam op
het terrein van de geestelijke volksgezond
heid'.
ALCOHOLCULTUUR
Alcohol en wegverkeer. Prof. dr H. Bian-
chi, criminoloog, zei op het eerder ge
noemde congres in Amsterdam over het
probleem: .Eén van de meest opmerkelijke
problemen rond alcohol en verkeer is
waarschijnlijk wel dat we er zo weinig
een probleem van maken. Men had toch
eigenlijk anders mogen verwachten. We
leven in een samenleving, die zich in de
laatste decennia zodanig ontwikkeld heeft,
dat autorijden voor de meesten onzer een
dagelijkse zaak geworden is. en we leven
bovendien in een alcoholcultuur, dat wil
zeggen een cultuur waar een positieve
waarde gehecht wordt aan alcoholgebruik,
terwijl andere roesgiften tot voor kort
nauwelijks voorkwamen, pas in de laatste
jaren een geringe betekenis kregen en nog
steeds marginaal gebleven zijn'.
.We maken er zo weinig een probleem
van'. Dat geldt voor wie nog nooit reed
onder invloed, dat geldt evenzeer voor wie
het wel dèed en voor wie de gevolgen
ontzegging en gevangenisstraf waren. En
ook voor wie wel eens beneveld zijn voer
tuig hanteerde, zonder dat dat hem in
contact bracht met de justitie. De heer
Visser is tot de conclusie gekomen, dat er
over het geheel genomen geen verschil in
instelling is tussen de man, die gepakt
werd omdat hij onder invloed reed en de
potentiële wetsovertreder, die zonder
contact met politie en justitie ook
problemen heeft wat betreft .glaasje op.
laat je rijden'. .Beide categorieën zullen
beamen, dat het onverstandig is om rijden
en drinken te combineren. Enkelen zullen
opmerken, dat het toch niet verboden is
om jets' te gebruiken'. De heer Visser zegt
verder: .Vaak zijn deze twee categorieën
elkaar tot troost: de veroordeelde spiegelt
zich eraan, dat hij gedetineerd is, omdat
bij hem gesignaleerd werd. wat vele ande
ren ongestraft doen. De niet veroordeelde
.bewijst' zijn stelling, dat hij zich op
drankgebied in de hand heeft, met de
opmerking, dat hij nog nooit met de
politie in aanmerking is gekomen'.
.Glaasje op, laat Je rijden', zal mogelijk
het drankgebruik wat temperen en de
taxi rekeningen doen oplopen. Het zit er
wei in en als dat zo is. wordt er al heel
wat bereikt. Maar het is naar het oordeel
van de heer Visser een remedie, die maar
lijdelijk effect heeft. .Voorlichting op dit
gebied is gunstig', zegt. hij. Het ziet ernaar
uit, dat terwille van de verkeersveiligheid
van .alcohol en verkeer' niet meer een
probleem wordt gemaakt. .Glaasje op' kan
er dan indirect toe bijdragen dat er dan
ook intensiever naar oplossingen wordt
gezocht.
DOLF SNEL
Voor het rooms-katholieke deel van onze
bevolking geldt het in iets mindere mate
dat het van Latijns-Amerika weinig weel
Hoeveel Nederlandse paters hebben er niet
gewerkt en werken er nog. Gedurende de
laatste jaren zijn in r-k dagbladen en
tijdschriften telkens weer hun met opwek
kende verhalen verschenen. Deze liegen er
met om en ze zijn een aanklacht tegen
hun eigen kerk in dit continent. Deze heeft
hier eeuwen lang een overheersende posi
tie ingenomen sinds Spanjaarden en Portu
gezen deze landen als hun koloniale gebie
den hebben uitgebuit. Landen ais Uruguay
en Paraguay zijn in feite geheel door de
jezuïten beheerst. Alle landen van Zuid-
Amerika werden gekenmerkt door een
sterke band tussen kerk en heersende klas
se en dit is voortgegaan ook toen officieel
de scheiding tussen kerk en staat tot
stand kwam.
Dat de toestanden in Zuid-Amerika niet
zijn zoals ze zouden moeten zijn en zoals
ze zouden kunnen wezen, weet zo langza
merhand ieder die de dagbladen leest.
Telkens weer is er een revolutie of een
staatsgreep waardoor weer anderen aan
de macht komen. Maar wat niet ieder
weet is, dat de macht altijd blijft in
handen van een kleine bezittende klasse.
Door het leger en de politie beheersen zij
alles. ,Een kleine minderheid is (hier) in 't
bezit van onvoorstelbare rijkdom en
macht (twee procent van de bevolking, de
nakomelingen van de vroegere heersers)
en een overgrote meerderheid die in im
mens onwaardige armoede leeft'. In een
lijstje dat we in één van de folders von
den blijkt dat in de meest vooruitstreven
de landen nog altijd 9 procent van de
bevolking analfabeet is. Andere landen ha
len hier een percentage van 60 en zelfs 88
aan analfabetisme. Volgens Antonio Frago-
so, een bisschop in Noordoost-Brazilië:
De maatschappelijke situatie hier is een
collectieve blasfemie (godslastering) tegen
God de Vader. Het passieve aanvaarden
van de ellende en de oorzaken er van is
een ontkenning van de liefde Gods'. Eén
van de mensen uit dit Zuidamerikaanse
werelddeel die in Europa een meerdere
bekendheid heeft gekregen is Camilo Tor
res, een Boliviaans priester. Zelf komende
uit een familie die een bevoorrechte posi
tie innam, heeft hij zich met priesterlijke
bewogenheid ingezet voor de armen en
onrecuten; voor hen die voortdurend op
de rand van de bestaansmogelijkheid moe
ten leven en die telkens weer over die
rand heen schoven, zodat zij honger moes
ten lijden. Wie over zijn leven leest, krijgt
een verhaal onder ogen van tegenwerking
van zijn eigen overheid. Het slot is ge
weest dat hij zich bij een guerrillagroep
heeft aangesloten en in een treffen met
het regeringsleger is gesneuveld. Doch zijn
geest is niet dood. Zijn woorden blijven
leven. In een van de folders die verspreid
worden in verband met de actie Solïdari-
dad troffen we van hem aan: .Het belang
rijkste principe in het geloof is de liefde
tot de naaste: wie zijn naaste liefheeft
vervult de wet van Christus (Rom. 13:8).
Als deze liefde echt is, moet ze proberen
actief te worden. Als liefdadigheid, aalmoe
zen en de enkele huizen die de regering
bouwt er niet in slagen voedsel aan de
hongerigen te verschaffen, kleding aan de
naakten en onderwijs aan de onwetenden,
dan moeten we andere middelen zoeken
om het liefdesgebod te vervullen'.
Torres heeft, ten einde raad, naar andere
middelen gezocht. We mogen het er niet
over eens zijn of zijn keuze een juiste is
geweest, in ieder geval zullen we er niet
over behoeven te twijfelen of zijn woor
den voortkomen uit een evangelische be
wogenheid met het lot van de armen en
hongerigen, die er in hun nood toe over
gingen hun eigen kinderen te verkopen. De
adventsactie, die in ons land interkerkelijk
wordt gehouden, wil een steun in de rug
geven aan dat deel van de kerk in Latijns-
Amerika dat zich in eigen land verzet
tegen de aldaar heersende toestanden. Uit
de mond van Dom Helder Camara, de
aartsbisschop van Recife, hebben we het
één en ander kunnen horen toen hij dit
jaar in ons land was. En daarbij betrok
hij ook alle christenen van Nederland: .Ik
vraag u. als ik een beest, een ezel. m «r
zie dat in de modder wegzinkt, dan -
ik dat dier toch helpen Maar hier i
het om mensen, menselijke schepsela
deren van God; hoe kan ik het dan 'li
om te pogen hen te helpen een mens*
dig niveau te bereiken'' Daarbij wis u,
getekend, velen hebben geapplaudismrf
toen hij deze vraag stelde. Maar 0>j»
solidariteit met ons. moet uitmond®
onze solidariteit met onze medemensen.
We zijn in de adventsweken waann t»
christenheid zich voorbereidt op de vien*
van het kerstfeest. Dit is in vele sevj&a
geworden een feest zonder Chnstus, b»
veel kerstboompjes er in de hulzen co
ook mogen worden ontstoken. Deze v«k
zagen we een paar grote vrachtauiol
volgeladen met dit groen, Zeeland bina».
rijden. Hun inhoud zal slechts een dg
zijn van de voorraad die er ln deze wtkrn
wordt verkocht. De boodschap die
kerstfeest ons brengen wil is: God heeft
ons niet vergeten: Hij heeft naar ons
omgezien. Het kerstfeest is het feest vo
Gods solidariteit met hen die .machteloos
gebonden' liggen. De relatie van de ktrlt
met de wereld is vooral een relatie lussen
de kerk en het lijdende deel van de
wereld. In de bijbel neemt de arme, ds
verdrukte, de misdeelde een bijzondere
plaats in'. Nu mag Zuid-Amenka in gro-a
meerderheid rooms-katholiek zijn en aj
moge het daarom vanzelfsprekend zijn da
het r-k deel van de bevolking van ons land
er zich het meest bij betrokken weet, de
kerk. als zij waarlijk kerk is, gaat over
alle grenzen heen, ook over de kerkelijke,
Zelfs oorlogsfronten moeten voor hear
geen belemmering zijn. Dat wij dl in deze
eeuw meer hebben leren zien, is een van
de meest bevrijdende dingen die wij heb
ben meegemaakt. En mede daarom kan
een actie als Solldaridad (het Spaan»
woord voor solidariteit) onze hanen
warm maken wanneer wij steun willen
verlenen aan de activiteiten van de ge»
menlijke kerken en organisaties die uil
christelijk-sociale bewogenheid sdjn
gekomen om verandering te brengen In dl
maatschappelijke structuren van Latijr»
Amerika. Zoals reeds gezegd, ls het h>r
niet meer alleen een zaak van de
katholieke kerk. Dit jaar heeft de mtóe
distische kerk van Bolivia een jnaidtd
voor de natie' doen uitgaan, We willen
eindigen met daaruit enkele zinnen aan u
halen. De naam van deze kerk (voongekfr
men uit een opwekkingsbeweging) geeft
reeds aan dat het evangelie niet op dn
laatste plaats komt. Zij schrijft din h
haar manifest: .Wanneer we vanuit het
licht van het evangelie naar de Boliviaans*
werkelijkheid kijken, dan worden we ge
confronteerd met een voortdurende en
hartbrekende ontmenselijking. Een laad
met immense rijkdommen dat onderga-
dompeld is in achterlijkheid en onderont
wikkeling. Een land met het laagste inko
men per hoofd van de bevolking van
geheel Latijns-Amerika'. (60 pet analfabeet,
gemiddeld inkomen 600,—). Na gewezen
te heben op de kerkhoven van de mij
nen' en de .duizenden kinderen zonder
scholen', gaat het manifest verder: ,Wi
moeten vechten tegen buitenlandse mach
ten die ons omringen en onderdrukken, a
ook tegen de binnenlandse groepen eo
tegen binnenlandse moeilijkheden die de
werkelijke kracht van onze maatschappij
ondermijnen'.
Naar we van een kennis hoorden die a
Bolivia gewoond heeft, ls dit aües nog
zacht gezegd. Een van de projecten waar
mee Solidaridad zich bezighoudt ls dit
van de .Braceiros' de duizenden Boliviano
van Indiaanse afkomst, die geronseld wor
den om op de plantages van Noord-Argea-
tinië te gaan werken, zonder dat ze door
enige wet beschermd worden en aan de
grofste uitbuiting ten prooi vallen. Protes
tantse en rooms-katholleke kerken werkn
hier samen om iets te doen voor hun
bescherming. Een heel continet
schreeuwt om gerechtigheid'.
.Eerst maar even naar de
kapper', zei ik tegen mijn
vrouw, nadat we vanmorgen
gegeten hadden. Jas aan.
Dorpsstraat doorlopen. Ik
meende vroeg te zijn. maar
anderen waren me al voor
Dat betekende wachten. Ik
aarzelde even bij de deur.
Misschien beter weggaan, en
een andere keer terugkomen
als het minder druk was
Eigenlijk kon ik de tijd
moeilijk missen vandaag.
Vanmiddag een trouwdienst
in de kerk. Vanavond een
cursus voor jonge mensen.
Daarna spreekuur. En nog
even iemand opzoeken waar
je ook wel laat terecht kunt
Zou ik vanmorgen nog naar
het ziekenhuis gaan. of thuis
blijven en aan de kerkdienst
van zondag werken
Ondertussen ben ik toch
maar gaan zitten. Een domi
nee tussen de andere wach
tenden in de herensalon. Er
zijn een paar mannen uit de
ploegendienst bij die van
morgen vrij hebben. Een za
kenman. Een gepensioneer
de Je praat wat over de
gang van zaken op de fa
briek. over de landbouw. Zo
maar een gesprek over van
alles en nog watHeeft het
iets met je werk als domi
nee te maken? Je leert de
mensen kennen, en ze leren
jou kennen Je raakt met
elkaar vertrouwd.
Dat merk je als je daarna
toch een uurtje naar het zie
kenhuis gaat. iemand die je
zo gauw in pyjama in bed
niet herkent, spreekt je aan
O ja. we hebben elkaar eer
der ja, bij de kapper!
ontmoet. Geen lid van de
kerk. Maar hij wil eens pra
ten. Wat? Dat blijft onder
ons' Want dat hoort heel
duidelijk bij de taak van een
dominee, dat hij weet te
luisteren, ert weet te zwij
gen
De trouwdienst d:e middtg
is eigenlijk een stukte ont
spanning Zoiets doe K ffil*
plezier. Vooral als je bnv
en bruidegom na een paar
ic.ar catechisatie
over gelooi i goed icent vo
rige week hebben we t noj
eens goed samen byr&-
.Waarom ze in de kffktrt*
wen? Hoe je eenhuwfk
samen opbouwt
maker, heeft met hun geloot
in God?'
Zo zijn de dagen rol en**
vol Omgang met mensen-
Omgang met God. Vragen
var. geloot Vragen over m
leven. Delen in het «rdrW
en helpen zoeken naar ai
troost in het sterven-
Goed dat er dominee!
Ach nee. daar gaat hel
oenlijk niet om. Goed
mensen zijn die m d/er»
omstandigheden van M U
ven leren vragen ruiarüoa.
en goed dat er ook mensen
zijn die helpen een e™'
„wil ie
Zaamslag u
