VIJFTIEN JAAR PRETENTIELOOS LACHEN
MET ,DE HOEPEL'
ex tl*
BLIK ACHTER DE SCHERMEN BIJ
JEUGDCABARET ,DE
CESAR BODDAERT
VEERTIG JAAR BIJ
DE POST TE HULST
VAN DALE
Ook de vele liedjes en deuntjes vie
len waarschijnlijk in goede aarde.
Goed, het waren nu niet bepaald
allemaal tophits, maar de cabaretiè
res in de dop, stonden werkelijk
alerliefste mee te hupsen op de maat
van ,geef mij maar Amsterdam'. Na
nog een aantal niet bijzonder verras
sende sketches, was het de beurt
aan Snip en Snap; natuurlijk in
onderjurk, met pruik, met kranten
opgevulde beha's en afgezakte nylon
kousen. Het bleek het meest succes
volle nummer van dit avondje .hoe
pelen'. Anton Kolijn, leider van De
Hoepel', zei na afloop: .Ach we vin
den dat het al aardig is gegaan,
wanneer het publiek zich goed heeft
vermaakt. Het is tenslotte voor alle
maal een hobby. Een hoop van onze
spelers gaan nog naar school. Zo
erg veel kan er dus niet van geëist
worden'. Anton Kolijn was dus dui
delijk een tevreden man. En dat
mocht hij ook zijn. De vrouwen van
het NKV hebben die avond erg gela
chen.
Met een onschuldige blik in haar open kijkt Tiny Buijze regisseur, produktielei
der en .bemoederend vader' van het Terneuzense jeugdcabaret .De Hoepel'.
Anton KoVjn, aan. Zij in het bijzonder krijgt, omwille van de nuchtere conditie
van het gehele gezelschap een kleine berisping te incasseren, omdat ze in de
kleedkamer ,op heterdaad wordt betrapt' met in elke hand een schuimende
pils. ,We hebben toch duidelijk met elkaar afgesproken in de pauze geen
alcohol te bestellen. Waar? Nou. dan moeten we ons daar ook aan houden...
Ja maar' sputtert Tiny kleurend tegen, .die mevrouw van de bestellingen
kwam hier... Anton Kolijn wil het niet. Punt uit. Hij wil niet. dat het dolle
enthousiasme, waarmee de .Hoepelaars' hun sketches, hun persiflages, hun
imitaties en hun muzikale intermezzo brengen, wordt bestoven met een vleugje
gecocentreerd esprit uit de fles. Anton Kolijn vindt niet alleen dat de koontjes
hierdoor een dieprode tint krijgen, maar vooral dat het ritme van de
voorstelling en het concentratievermogen van de cabaretiers niet meer in het
gareel blijven. Tussen twee haakjes, ook de opgebrachte schmink boet dankzij
sterke procenten in aan kwaliteit.
Stuk voor stuk doen de spelers overigens hun uiterste best om zo fris mogelijk
voor het publiek te verschijnen. Blonde Lian van de Ven bijvoorbeeld is
seconoenlang een toonbeeld voor een deodorantreclame. Kwistig laat ze de
roller in haar okselholte op en neer glijden. .Da's lekker fris... da's okselfris',
zegt ze scnaterlachtend. Met zijn rug naar Lian toe, op zijn knieën voor een
lage stoelzitting ligt Gerard van Stevendaal de ornamenten van zijn Dorus
creaties te inspecteren. Snel bindt-ie een pikzwarte snor voor zijn bovenlip en
stamelt in het repeterend bijna onhoorbare: .Mmmmme me me mensen.
Huister nous effies.. De rest is werkelijk onhoorbaar, want ter verhoging van
het Dorus-effect stopt Gerard zichzelf een halve bolknak in de mond.
ZENUWEN
De deur van de kleedkamer blijft vrijwel geen minuut dicht. Telkens wordl-ie
met een wild gebaar opengeduwd en stormen twee of drie spelers binnen,
zichzelf half van verkleding berovend. Vooral de meisjes hebben de
zenuwen in de benen. .Ojee, ik moet zo weer op. Vlug. vlug. vlug. helpen jullie
me's. Ik kan niet bij mijn rits... Waar is mijn rechterschoen. Zoek nou's. Oh.
wacht maar. ik heb 'm al. hij stond onder mijn-stoel' De mannen zijn heel wat
rustiger. Tussen de bedrijven door steken ze een sigaretje op. Ze worden er
ook nauwelijks merkbaar warm of koud van. wanneer één. twee. drie meisjet
dartel als lammetjes in hun onderkleed door de artiestenruimte springen, op
zoek naar een of ander kledingstuk voor de volgende opkomst.
Tot de bepaald niet stille kleedkamer dringen heel duidelijk de lachsalvo's door
van de toeschouwers: de leden van de vrouwenvereniging van Sluiskil Het
doet de .Hoepel' leden goed. want naarmate de voorstelling vordert keren ze
met enthousiaster gemoed van het toneel terug. Het eerste optreden van een
nieuw winterseizoen groeit met de minuut naar een succes. Als het doek is
gevallen, slaakt iedereen een zucht en ze charmeren elkaar met opmerkingen
als.Het ging goed vanavond' en .Het ging fijn'. Ook Anton Kolijn is in zijn
Jiedeidomdij'Op de goede afloop van de avond neemt hij samen met zijn
vijftien spelers een opknappertje in het café aan de overkant.
ZEEUWSCHVLAANDEREN
^,0 DECEMBER 1970
SLUISKIL In die vijftien
jaar dat het jeugdcabaret ,De
Hoepel' nu al bestaat, heeft de
.troep' geen andere pretenties
gehad dan het publiek gewoon
een prettige en gezellige avond
te bezorgen. Natuurlijk JDe
Hoepel' wil steeds betere num
mers gaan brengen, maar het
streven is en blijft een lachen
de zaal, met toeschouwers.
Het programma van ,De Hoe
pel' kan eigenlijk moeilijk ca
baret worden genoemd. Het
heeft meer weg van een (sobe-
bere) revue. Liedjes, sketches
en zelfs accordeondeuntjes
vullen en bijna drie uur du
rend programma. Het jeugd
cabaret kan uit een groot ar
senaal van nummers putten,
om een zaal aan het lachen te
houden.
Zo ook die avond in het parochie
huis in Sluiskil, waar De Hoepel'
optrad tijdens een sinterklaasavond
je van de vrouwenvereniging van
het NKV. afdeling Sluiskil. Een imi-
tatie-Dorus ,play-backte' op een
tweetal plaatjes van Tom Manders
en slaagde erin de zaal onbedaarlijk
aan het lachen te krijgen. Wanneer
hij zich dan ook nog een paar keer
demonstratief met zijn paraplu op
zijn rug krabt, is de imitatie-Dorus
meteen de lieveling van het publiek.
Hij mag dan ook tijdens.de pauze
fdoor een, overigen* onzichtbare,
speaker ongekondigd als het succes
nummer van ,De Hoepel') de Sint-
Nicolaas-cadeautje uitdelen. Tot gro
te hilariteit van iedereen kroop hij
zelfs af en toe bij een van de NKV
vrouwen op schoot. Voor de veran
dering nu eens niet bij, maar met
Dorus op schoot.
Met een botte kam probeert cabaretière Tiny Buyze
de pruik voor juffrouw Snip (of SnapJ te ontwar
ren en weer in toonbaar fatsoen te brengen. Het is
elke voorstelling weer een knusse bezigheid (.Niet
kietelen, Gerard' van Stevendael).
.Okselstift, da's lekker fris', gniffelt Lian van de
Ven.
Sjxlers. die even niet ten tonele behoeven te ver
schijnen. dribbelen zenuwachtig, elkaar in de weg
lopend, door de kleedkamer.
.Maalc mijn rits 's open. hè. toe nou. ik moet zo weer op. Waar 's mijn andere schoen. Helper ullie 's meezoeken waar mijn andere schoen ts. Laat maar.
hier ligt ie
HULST Veertig jaar geleden, om precies te zijn op 5 december
1950 slapie een vijftienjarige Cesar Boddaerl het Hulster postkantoor
oinnen om voor de eerste maal aan liet werk te gaan. De PTT was
"in ccr-tc en zal naar alle waarschijnlijkheid ook de laatste werkge
ver van de nu vijfenvijftig jarige heer Boddaert zijn.
'n verband met zijn' veertigjarig jubileum is de heer Boddaert.
ornangs officieel gehuldigd door de directeur van het postkantoor in
Hulst, Behalve de gebruikelijke gouden erespeld, ontving de heer
Boddaert een oorkonde en een enveloppe met inhoud.
-ik ben begonnen als hulpbesteller. Ik kreeg een weekloon van 18
"'te naar huis Dat was voor die' tijd een behoorlijk salarisje.' vertelt
Cesar Boddaert,, die dertien jaar lang zijn brood als hulpbesteller
«eelt verdiend. Die periode van dertien jaar is onderbroken geweest
uctr eer, onvrijwillig verblijf van tweeëneneenhalf jaar in Duitsland
•u 1941 werd ik door de Duitsers naar Salfeld gedeporteerd. Gelukkig
601 er heelhuids van af gekomen.' Nadat de heer Boddaert
MENSEN IN HET NIEUWS
'eeihuids uit Duitsland was teruggekeerd zocht hij zijn vertrouwde
WMtomgeving weer op en kreeg op 9 oktober zijn vaste aanstelling.
i Januari 1955 tot 16 maart 1956 was de heer Boddaert werkzaam als
feller voorman, daarna werd hij aangesteld tot expediteur. Vier
u^en voor zijn officiële jubileum werd Cesar Boddaert tot employé
1-ttped.teur.
fn die veertig jaar dat de heer Boddaert. een geboren en getogen
™ustenaar, op het postkantoor werkzaam is. is er natuurlijk wel het
w ar'^er veranderd. .Allereerst de sociale voorzieningen natuur
■ijs. wat dat betreft zijn we er heel wat op vooruit gegaan. Maar ook
Cf sar Boddaert bezig met een van zijn dagelijkse werkzaamheden, hel
vost sorteren.
de werkomgeving is veranderd.' Doordat de werkzaamheden van de
PTT steeds omvangrijker worden is het vertrek waarin de expeditie
huist en waar onder meer de post wordt gesorteerd, aanzienlijk
vergioot Ook het personeelsbestand is uitgebreid. ,Ik weet nog goed.
dat toen ik hier kwam er vijf bestellers werkten. Nu zijn het er
zeventien Dat de heer Boddaert nog steeds goed bij zijn werkgever
bevalt blijkt uit zijn volgende woorden; .Ik ben nu vijfenvijftig,
over vijf jaar ga ik met pensioen. Jammer dat ik mijn vijftigjarig
lubileum niet kan vieren.'
Nimmer liet hij ons in de steek. Nooit deden we ver
geefs een beroep op hem. Op al onze vragen heeft hij
een pasklaar antwoord. Met hondetrouw staat hij ons
bij en neemt al onze twijfels en onzekerheden van
ons. Hij bevestigt of ontkent onze vermoedens, waar
we gissen. We beroepen ons op of verwijzen naar
hem en de kritiek zwijgt. Wat hij schrijft is de waar
heid. hij heeft een gezag en autoriteit als geen ander,
hoewel hij dat laatste, bescheiden als hij is ontkent
en zegt: ik ben niet volledig.
Tien jaar deed hij erover om zich andermaal te pre
senteren en in 1961 was het zover, daar kwam hij. log
en plomp, de dikke Van Dale, met zesentwinüghon
derd bladzijden. Er waren, er vijfentwintighonderd
geraamd, maar de taal is levend en vermeerdert zich,
evenals de mensen die haar gebruiken En op die
bladzijden woorden, allemaal losse woorden, met hun
geslacht, meervoud, uitspraak en soms dubbele bete
kenis. Woorden, die de laatste honderd jaar leefden
bij de gratie van de mensen die ze gemaakt hadden
en ze gébruikten in omgang en geschrift En het zijn
niet allemaal nette woordjes waarmee de spraakma
kende gemeente de medemens benadert We zijn geen
engelen, over het algemeen wel hypocrieten, we ma
ken ons kwaad en dan zeggen we soms onvertogen
woorden. Van Dale heeft er een heleboel van opgete
kend allemaal gaat nooit, want de creativiteit
staat niet stil en er zijn heel lelijke, onnette bij.
Van Dale bewaarde ze waarschijnlijk niet allemaal in
zijn hart. deze Van Dale die Van Dale al lang niet
meer is. doih een eenzame verzamelaar van woorden
die zijn werk vo^rizette overwoog ze wel en re
gistreerde ze. Zit men op een moment onthand met
een stelletje onkuise, vulgaire uitdrukkingen of wat
hartige scheldwoorden, men sla Van Dale op en men
vindt ze.
Daarvoor dient echter de Grote Van Da'.e niet. Men
zoekt er het ux>ord als bewijs dat het leeft, mis
schien. zieltogend, oneigenlijk of verouderd, maar he'
leeft. Het is best mogelijk dat het bijna nooit meer
gebruikt wordt. Maar Van Dale, schudt ons wakker,
doet ons herkennen, griezelen en vragen: hoe kwa
men we er aan?
Van Dale hield daar in 1961 niet op met het werk Hij
zei niet .Vu hoeft niemand meer armoe te lijden, als
hij een brief moet schrijven. De eenzame woorden-
verzamelaar begon opnieuw, te onderzoeken, te luis
teren en te toetsen, te duiken in de historie van de
taal. Een immens werk Die man Van Dale zullen
we hem toch maar blijven noemen moet wel heel
veel van de Nederlandse taal en deszel's woordge
bruik houden, anders begin je niet aan zoiets. Het
moet hem wel erg verdrieten, dat er soms zo met
zijn oogajrpel gesold wordt.
Het resultaat van zijn studie was twaalfduizend
nieuwe woorden, die we daar met zijn allen in negen
jaar bestaansrecht gaven, nette, minder nette en
scheldwoorden. Deze werden met nog wal correcties
gebundeld in een supplement met het oude, fotogra
fisch herdrukte woordenboek. De uitgever voorzag
het geheel van niet één. doch twee nieuwe jasjes, het
boek aldus gesplitst in twee delen, is gemakkelijker
te hanteren.
Zo is er weer een nieuwe inventarisatie van de Ne
derlandse woordenvoorraad, inclusief de oudere en
heel oude scheldwoorden, oneigenlijk, of soms wel
Zuidnederlands. Als ze subjectief worden uilgesprcs
ken in de hitte ven een ruzie, hebben hele volksdelen
reden om wegens belediging naar de rechter te lopen.
Scheldende mensen kijken niet eerst in een woorden
boek. Dat is maar tijdverlies. Je weet trouwens nooit
bij welke letter je moet zoeken. En intussen geeft het
gekrenkte gemoed je een nieuwe impuls, die over
tien jaar gedrukt staat in de nieuwe Van Dale, mei
de toevoeging: scheldwoord. Voor ons hoeft er aan
niet bij te staan: Zuidnederlands.
wcauaruerte/s zingen .zomaar' eenliedje.
ia prei bij de huisvrouwen TijdenJ het ronddelen van de pakjes
■rxiWe 'de imitatie Dorus dolle hilariteit door bij enkele dames op
jatte kruipen
HU luccemmmer van de avond. Gerard v. Stevendael en Karei Buijze
cii .Srup en Snap' m de sketch .Ochtendgymnastiek'.
