Borsele en de onvrede over de voorlichting Nationaal appél voor milieubeheer Schelde' maakt hal van 12 miljoen om marine-fregatten onder dak te bouwen Westerschelde als zeldzaam element Grote uitvoering Balletschool en Dalcrose-ritmiek in de schouwburg Agent Bos tweede bi j kampioenschap lange veldloop ofwel: hoe Mercedes u alle komfort geeft plus nog alle diesel voordelen Van boererligteenkipintwater tot een rapsodie van Liszt... DINSDAG 24 NOVEMBER 1970 PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT 9 HOGE INVESTERING IN DE HOOP OP MEER MARINE-OPDRACHTEN (ADVERTENTIE) «si NAAST HELLINGEN OP DE EILANDWERF VLISSINGEN De Koninklij- ke Maatschappij ,De Schelde' in Vlissingen begint deze week met de bouw van een overkapping pver het droogdok op de Eiland- werf. Schelde-directeur ir J. "Bout slaat morgen woens dag de eerste paal voor het project, dat bedoeld is voor de bouw van de twee fregatten voor de marine en dat ruim 12 miljoen gulden gaat kosten. .De Schelde' heeft een overdekte hal nodig om de beide fregatten bin nen de gestelde termijn ople vering in 1974 en 1975 te kun nen leveren. Eén fregat zal worden gebouwd op de grootste van de drie overdekte hellin gen op de Eilandwerf de andere komt ln de nieuwe hal, die over ongeveer MIDDELBURG Morgen woens dag geven de afdelingen Middel burg van de Zeeuwse balletschool en Dalcrose-ritmiek van het Zeeuws insti tuut voor kunstzinnige vorming de jaarlijkse uitvoering. Het avondprogramma begint om half acht in de schouwburg te Middelburg. Er zullen in totaal ongeveer honderd- vijftig kinderen aan de negentien bal letten en bewegingnummers deelne men. Het programma is een gedeeltelijke herhaling van dat van vorig jaar dat zoveel belangstelling kreeg dat velen geen plaats konden vinden in de schouwburg. De kostumering is door de ballet school zelf verzorgd. Voor de muzika le begeleiding wordt aan de piano gezorgd door mevrouw Aamoutse en Gé Audenaert. De afdeling Dalcrose staat onder leiding van Marjan Beine- ma-Pars, de Zeeuwse Balletschool on der leiding van Helen Riemens-Soes- man. Kamerlid Imkamp: Langere termijn voor indienen bezwaren fopran Popkiriev dr M. J. J. A. Imkamp (d '66) moet de termijn van tien dagen, binnen welke schriftelijke bezwaren kunnen worden ingediend tegen aanvragen inzake een hinderwetvergunning, verlengd worden tot een maand, zeker als het om vestigingen van nieuwe grote bedrij ven gaat. In een desbetreffende, maandag aan staatssecretaris dr R. J. H. Kruisinga van volksgezondheid gestelde schrifte lijke vraag wijst het kamerlid erop. dat op deze dag gedurende tien dagen ter inzage zijn gelegd de stukken, die betrekking hebben op de vestiging Pechiney in het Sloegebied. Het betreft, aldus het kamerlid in zijn toelichting, een zeer omvangrijke hoe veelheid gegevens Verwacht, wordt dat van de ter inzagelegging een druk gebruik zal worden gemaakt De inza ge kan alleen gedurende dc kantooru ren van het stadhuis plaats vin den Volgens mr rr Imkamp is de termijn van tien dagen veel te kort om na grondige bestudering bezwaren bij het. gemeentebestuur in te dienen. een jaar klaar zal zijn. De andere twee overdekte hellingen zijn niet groot genoeg voor de bouw van de fregatten. Met de hellingen zal de hal de grootste overdekte werf ter wereld vormen. De Schelde-directie doet de investerin gen van twaalf miljoen gulden in de hoop en misschien ook wel de ver wachting, dat de opdrachten van de marine gecontinueerd zullen worden', zoals ir J. H. Mulock Houwer van de Schelde-directie het formu leert. De Schelde-directie wordt in die hoop gesterkt door het advies van de com- missie-Winsemius (scheepsbouw) aan de minister van economische zaken, dat inhoudt, dat J3e Schelde' in Vlis singen primair moet worden aange zien als bouwplaats voor marinesche pen. Door de bouw van een overkapping over het droogdok zal samen met de drie bestaande hellingen een overdek te werf ontstaan met een breedte van 120 meter en een totale oppervlakte van 17.000 vierkante meter. Tussen de hellingen en het droogdok is een open ruimte, die ook overdekt zal worden, waardoor men één enorme hal krijgt. De nieuwe hal. die zal ontstaan als het droogdok overdekt is. wordt 150 meter lang, 37 meter breed en 28 meter hoog. Ook van de bestaande hellingen worden voorzieningen troffen. Te groot De heer Mulock Houwer: ,De fregat ten, waarvoor we opdracht hebben gekregen, zijn zo groot, dat de be staande faciliteiten onvoldoende zijn om ze te bouwen op deze hellingen op de Eilandwerf. Er is maar één helling groot genoeg. Overkapping is nodig, omdat de. bouwtijd zo lang is. Er zouden jarenlang dekken openliggen en we moeten de weersinvloeden uit sluiten'. Dat is onder meer nodig, omdat de fregatten worden voorzien van uiterst fijngevoelige elektronische appara tuur, omdat het schilderwerk niet bij lage temperaturen gedaan mag wor den en omdat de bovenbouw van de twee schepen van aluminium is, dat men niet lassen mag bij lage tempera turen. Een andere reden om het werk onder dak te brengen is de kwestie van de veiligheid. Op het ogenblik worden al voorberei dingen getroffen voor de bouw van de fregatten. Men kan tevoren al compo nenten voor de marineschepen gereed maken. De eigenlijke bouw van de fregatten begint volgend najaar en ongeveer over een jaar zal de nieuwe overdekte werf volledig in bedrijf zijn. Bijzondere voorzieningen zullen moe ten worden getroffen ten aanzien van verwarming, wat met aardgas gaat gebeuren. Planning Een belangrijk aspect bij de bouw van de fregatten is de planning van het werk. De heer Mulock Houwer: ,Hoe goed de inrichting van een be drijf ook mag zijn en hoeveel mensen je ook hebt. de fregatten zouden niet binnen de gestelde tijd te bouwen zijn. als er geen goede planning is. Vie hebben daarom hier de zogenaamde netwerkplanning ingevoerd, waarbij een computer wordt Ingeschakeld. In tern zijn cursussen gegeven aan 450 mensen om het nieuwe systeem van planning in te voeren. lVe zijn daar nu ver mee gevorderd, ik durf wel te zeggen, dat we met dit systeem natio naal vooraan staan in de scheeps bouw.' De twee fregatten, die .De Schelde' in de enorme hal gaat bouwen zijn blij kens mededelingen van de heer Mu lock Houwer .uiterst geavanceerd' JZe zijn uniek, omdat ze zo groot zijn, (138 meter lang), een novum is. dat de Nederlandse marine voor de aan drijving heeft gekozen voor gasturbi nes en de schepen worden uitgerust De tekening geelt een beeld van de overkapping, die ,De Schelde' op de Eilandwerf laat bouwen over het droogdok Het ontwerp werd gemaakt door het architectenbureau De Weger uit Rotterdam. Het werk wordt uitge voerd door het aannemingsbedrijf Ma- buat vit Zwijndrecht. VUGHT De agent F. J. Bos van de Vlissingse politiesportvereniging heeft zijn reeks successen in de atletiek voortgezet met het behalen van een alleszins fraaie tweede plaats op de 7200 meter tijdens de zuidelijke poli- tiekampioenschappen lange veldloop te Vught. Er waren op deze afstand 80 deelnemers. Het parkoers was vrij zwaar. Bos eindigde op tien seconden na de winnaar in de tijd van minuten en 32 seconden. met een drie-dimensionaal radarsys teem' De contacten tussen de marine en JDe Schelde' dateren al van de vorige eeuw. In 1876 bouwde de Vlissingse maatschappij voor de marine als ste schip de stoomschoener, die de naam £)e Schelde' kreeg. In een boek. dat werd uitgegeven ter gelegenheid van het zestigjarig bestaan van Nederlandse Onderzeedienst wordt melding gemaakt vaan de bouw van i de eerste onderzeeboot in Nederland i door .De Schelde' Er bestond bij de marine nog twijfel over de rol. die onderzeeboten zouden gaan spelen voor defensieve doelein- den en X>e Schelde' bouwde de eerste onderzeeër daarom op eigen ïmtia-1 tief en voor eigen risico Sindsdien bouwde de Vlissingse werf nog 57 schepen voor de marine, waaronder 18 onderzeeboten. De fregatten zullen het 58e en 59e schip worden, dat JDe Schelde' voor de Nederlandse marine gaat bouwen. In de nieuwe hal, die over het droog dok wordt gelegd zal het eerste fregat worden gebouwd. Als het voltooid is wordt het in het water gelegd en dan trekt men het tweede nog onafge- bouwde fregat vanaf de overdekte helling in het overdekte droogdok. Het eerste fregat wordt in oktober of november 1974 opgeleverd voor de proeftocht, het tweede een jaar la ter. Slot van pagina 1 argument dat ik ken is het feit, dat de nu aangewezen dorpen op het mo ment groeiende kernen zijn.' INFORMATIE De hoofdinspecteur voor het milieu, dr N. J. A. Groen gaf de bezoekers uitvoerige informatie over alle moge lijke vormen van milieuverontreini ging drinkwater, afvalwater, huis vuil. radio-actieve stoffen, ratten, be strijdingsmiddelen. mogelijkheden op kampeerterreinen, en luchtverontreini ging. Hij stelde samenvattend: .Het valt op, dat eerst de laatste jaren de ogen zijn opengegaan voor de noodzaak tot het regelen van een aantal facetten van milieuhygiënische aard. Dwingend was dit toen radio-actieve stoffen, bestrij dingsmiddelen. en gevaarlijke stoffen in het algemeen ons milieu tamelijk acuut dreigden te penetreren Reeds langer vigerende facetten als afvalwa ter en drinkwater hebben met wette lijke maatregelen een zekere afron ding kunnen krijgen toen duidelijk was in welke zin die consolidatie moest worden bewerkstelligd.' Hij wees er op, dat bij het uitgroeien van de problematiek de taken en bevoegd heden van plaatselijk naar regionaal en zelfs landelijk karakter opschoven, maar benadrukte, dat ook aan de gemeenten een belangrijke taak en verantwoordelijkheid blijft toebe deeld. Diesel GT Wat u beslist eens moet doen Is dit: proefrijden In een Mercedes 200 D of 220 D. En dan verrast con stateren hoe verbluffend soepel dfe unieke Mercedes dieselmotor draalt, hoe weinig brandstof daar voor nodig Is, hoe enorm comfor tabel zo'n diesel wel Is. Daar hebt u een auto aan,waarmee u zonder noemenswaardige onkosten 5 jaar aaneen 40.000 km per jaar rijdt... en iedere kilometer zo'n 3,5 ct op brandstof bespaart. Zóveel diesel- zuinigheid, gekoppeld aan pure Mercedes-Benz allure, dat mag u gerust Diesel „Grand Tourlsme" noemen... Wanneer komt u? Mercedes-Benz diesels omwille van comfortabele zuinigheid N.V. GARAGE VAN OEVEREN, Goes. Couwervestraat 51, tel. 01100-6' 1 GARAGE MONA, Middelburg. St. Janstraat 20-22. tel. 01180-52 51 ONRUST OVER DE INDUSTRIALISATIE 's-HEERENHOEK Het is kwart over elf maandagavond als burgemeester G. van Waes uit Borsele in een bijna volle Jeugd- hoeve het zweet van zijn voor hoofd veegt, aan het eind van een emotionele voorlichtingsavond over industrialisatie. Er is op vragen geen antwoord gekomen over de vestiging van Pechiney, over Total, over de te verwach ten verontreiniging. Er is onvrede in de zaal, ze manifesteert zich twee uur lang in het uiting geven aan teleurstelling over alles wat niét is gezegd. Er is één ding duidelijk, in de Jeugdhoeve heerst aan het eind van de avond veel onrust, veel onzekerheid over wat het onderwerp van de voorlichting was: de industrialisa tie. De avond begint met een inlei ding van prof. W. J. G. van Mou- rik, die de met kerstballen ver sierde zaal informatie geeft over planologie en wat overwegingen voor planologie in Midden-Zee land. De avond gaat verder met een inleiding van de hoofdinspec teur voor het milieu van het ministerie van volksgezondheid, de algemene informatie geeft over allerlei vormen van veront reiniging en over wettelijke maat regelen. De discussie begint met raadslid A. de Jager: .Ik ben teleurgesteld over wat meneer Groen gezegd heeft. De naam Pechiney is niet eens genoemd. Er is zowel bij de industrie als bij mensen, die er wat tegen hebben, een zeer emo tionele sfeer ontstaan: ik zou dankbaar zijn als meneer Groen de zaak uit die sfeer zou kunnen halen.' Een tweede bezoeker spreekt onder applaus over .een college maatschappelijke gezond heidszorg', stelt: .Wat we willen horen is kunnen we nog investe ren of moeten we onze spulletjes maar oprollen?' Burgemeester Van Waes springt in, zegt dat het gaat over wat er in Borsele gebeurt: .U kunt ons niet ter verantwoording roepen over wat er moet gebeuren in een andere gemeente, wij hebben met de hinderwetvergunning voor Pechiney niets te maken. We wil len alle openheid geven, maar de vragen moeten liggen op het ter rein. waarmee wij te maken heb ben. 3tem uit de zaal: .Er is grote onrust en angst over de toekomst. De voorlichting moet er toch op gericht zijn ons te informeren over wat er komt! Burgemeester Van Waes: .Juist om de onrust weg te nemen is deze activiteit georganiseerd. Wij zullen als gemeente in een struc tuurrapport laten weten wat u te wachten staat, daarover kunnen we dan spreken.' AFBREKEN Prof. Van Mourik zegt op een vraag, dat dorpen benden de dui zend zielen zijns inziens een moeilijke tijd tegemoet gaan. .Ik vind persoonlijk, dat als de hui zen ook niet meer als tweede woning bewoond worden, dan moeten die lege huizen worden afgebroken om dergelijke, kernen kleiner te maken. J£n dr Groen laat op een andere vraag weten, dat de gedachten over de zelfrei nigende werking van het zeewa ter wat zijn gewijzigd als zou blijken, dat de zaak uit de hand loopt, dan moeten er zuiveringsin stallaties worden gebouwd.' Vraag: .Is er wat bekend over ae verontreiniging van Aide! in Delf zijl. dan weten we ongeveer wat ons hier te wachten staat? Dr Groen: .Op de kwestie Aldel kan ik niet ingaan Raadslid I. A. van Rooven brengt Pechiney weer ter sprake .Hoe kun je in tien dagen een bezwaar schrift indienen tegen de afgifte van een hinderwetvergunning, als je over het voor en tegen niet bent voorgelicht?' Burgemeester Van Waes: .Wij willen als Borsele proberen voor zover wij kunnen, dat allemaal anders te doen. U mag best stoom afblazen, maar ik zou graag willen, dal u ons een hart onder de riem stak om met dergelijke bijeenkomsten door te gaan.' Er spreekt weer iemand z'n teleurstelling uit: .We hadden graag gehoord wat we wèl en niet hadden te vrezen.' Als we elkaar met pijpleidingen naar de Westerschelde moeten helpen, waarom helpen we elkaar dan niet met Pechiney? Js het waar, of is het zomaar een praatje, dat Nieuwdorp in 3980 geheel van de kaart zal zijn.' De burgemeester zegt. dat dat laatste een praatje is. binnenkort begint een studie over de toe komstmogelijkheden van de ker nen. Dr Groen: .Mij is gevraagd te spreken over de milieuveront reiniging in het algemeen, we hadden afgesproken dat we over vestigingen buiten de gemeente niet zouden spreken. We hebben als commissie het rapport over Pechiney uitgebracht de con venantspartners moeten dat be kijken en over de hinderwetver gunning b TOTAL REGERING MAAKTE DAADWERKELIJK BEGIN MET VERDWIJNING VAN DE WADDENZEE' DEN HAAG (GPD) Het comi té N '70, dat de Nederlandse activiteiten in het. kader van het Europese natuurbescher mingsjaar organiseert is te leurgesteld in de regering omdat deze op geen enkele manier heeft gereageerd op het rapport dat het comité als adviescommissie begin dit jaar aan de regering heeft uitgebracht. Op liet nationale appel, gistermiddag in dc Kurzaal in aanwezigheid van prins Claus minister Lardinois, staatssecretaris Van dc Poel cn dr Drces <ehouden, heeft comitévoor zitter prof dr K H Voous er met name aan herinnerd dat met klem werd gepleit voor het Integrale be houd van de Waddenzee. .En ziedaar' zo vervolgde prof. Voous, .wat ge beurde er in het Europese natuur- beschermingsjaar 1970? Met de ver vuiling, dat wil zeggen de verdwij ning van de Waddenzee, werd door de Nederlandse regering daadwerke lijk een begin gemaakt.' Milieumanifest Het nationale appel werd belegd om vertegenwoordigers van de Neder landse maatschappelijke en politie ke stromingen (behalve de .werken de' mensen, want die hebben daar overdag geen tijd voor. aldus de in stencils protesterende Dolle Mina's en de Utrechtse actiegroep Stro halm) de gelegenheid te geven zich uit te spreken over het onlangs verschenen milieumanifest. Daarin hebben de drie biologen A. J. Cave A C. Perdeck en C. W. Stortenbeker iedereenoverheidsfunctionarissen, artsen, geestelijken, industriëlen, wetenschappelijke onderzoekers en ADVERTENTIE Op een Ziramermann piano klinkt het beter.Voller. Rijkergeschakeerd. Kwestie in vakmanschap.KwestievanZtmmermann kiezen.fTlPrfTLTnn piaflOS Importnee J. Domp N.V., Amsterdam. onderwijsmensen persoonlijk o"_ roepen actie te voeren tegen de toenemende verontreiniging van het Bezorgdheid CHU. PvdA, KVP, ARP D'66. WD. SGP. Kon. Nederlandse Academie van Wetenschappen, Raad van Ne derlandse Werkgeversverbonden, overlegorgaan der drie vakcentra les, raad van kerken en contactcom missie voor natuur- en landschaps bescherming waren bezig te zeggen hoezeer zij achter het milieumani fest stonden, toen een mevrouw uit Bennekom vlak achter de glimla chende prins Claus interrumpeerde om te zeggen dat de bezorgdheid nu wel algemeen bekend was. maar dat er nu eindelijk eens iets diende te gebeuren. Bevolkingsdichtheid Tot het opstellen van een dergelijk programma van eisen moest dc dis cussie leiden. Ruime aandacht werd besteed aan het probleem van bevolkingsdichtheid. Dr Drees (.Ne derland ligt gevaarlijk gunstig in economisch opzicht en gevaarlijk ongunstig voorwat de milieuhygië ne betreft') had in zijn rede een pleidooi gehouden voor een doelge richte bevolkingspolitiek, in de poli tieke partijen bleek er zeer genuan ceerd over gedacht te worden en de discussianten zaten in hun it met de waarschuwende opmerking van dr Perdeck: onze bevolking ver dubbelt elke 56 jaar in aantal, maar liet vuil dat wij produceren en dus de druk op ons milieu verdubbelt elke tien jaar. Mentaliteit Iedereen pleitte voor een mentaliteits verandering Het publiek moet ont waken uit zijn milieubewusteloos heid. Maar waar liggen de accen ten? Overal vuilnisbakken plaatsen en het achteloos weggooien van af val streng bestraffen? Geen enkele auto meer importoren waarop geen naverbrander is aangebracht? Aan de industrie apparatuur verplicht stellen die de lozing van zwaveldi- oxyde voorkomt? Ophouden met re clame maken voor artikelen die niet echt in der mensen behoefte voorzien? De ruimtevaart vergeten en het militarisme afremmen om geld vrij te maken voor het veilig stellen van ons leefklimaat? De kringloopeconomie bevorderen door alle economische produktie na ge bruik en ook het afval weer terug in het produktieproces te voeren? Of door zelfs onze kapitalistische, op winstbejag en produktievergro- ting gestoelde maatschappij te ver vangen door een maatschappij waarin menselijk geluk prevaleert boven geldelijk gewin0 Zelf-initiatief De enige honderden die aan het natio-| nale appel gehoor hadden gegeven waren het er snel over eens dat aan de regering onverwijld drie1 punten moesten worden doorgege-! ven. In de eerste plaats werd de situatie zo ernstig geacht dat Ne derland niet mag wachten op inter nationale regels maar zelf meer ini tiatief moet nemen, ten tweede moet de besluitvorming openbaar worden gemaakt zodat in een vroe ger stadium alternatieve oplossin gen kunnen worden overwogen en tenslotte moeten grote ongestoorde milieus doeltreffend worden be schermd. waartoe het Waddenge bied inclusief Eems/Dollardmonding onder de werking van de natuurbe schermingswet moeten worden ge bracht Hoe bestaat hel Aan het eind van de discussie gebruik te prof. Voous opnieuw het woord teleurgesteld De discussie had hij hoopgevend gevonden, maar wat de politieke partijen gemeend hadden te moeten zeggen was niet wat hij verwacht had .je zou denken er wordt in de politiek al zo milieube wust gehandeld er wordt zoveel goeds over gezegd, maar hoe be staat het dan dat het met de vervul- j ling van bodem, water en lucht j toch al zover gekomen is?' En de enige bioloog in de tweede kamer, dr Van der Lek van de PSP.; veroordeelde onder luide bijval zijn mede-politici aldus: .wij hebben ge-' probeerd in de kamer een motie aangenomen te krijgen om bij het industriële vestigingsbeleid voor-! taan de milieuhygiëne voorrang tel geven boven louter economische ar-i gumenten. Er waren zes stemmen1 voor, die van D'66 en van de PSP.; Waar bleven de anderen?' Raadslid Koster wijst op de ge raamde uitstoot van zwavel- dioxyde van Total, wil weten of het mogelijk is dat het bedrijf aardgas stookt en waarom b en w de raad voorstellen geen eisen aan Total te stellen. Burgemeev er Van Waes: .Ik wil niet vooruit lopen op de raadsvergadering'. Dr Groen deelt mee. dat de uitstoot van Total jiaar het zich laat aan zien geen gevaar zal opleveren, we hebben wel wat ervaring met raf finaderijen: een definitief oordeel wil Ik echter opschorten'. De heer De Jager, opnieuw .Op geen enkele concrete vraag is een concreet antwoord gekomen. Ik zou wel een nieuwe datum voor een voorlichtingsbijeenkomst wil len afspreken, waarop op vragen wél concrete antwoorden kunnen komen'. De Jager 'geëmotioneerd!: .Vlis singen geeft de vergunning, maar de verontreiniging komt in Nieuw dorp. in Borssele terecht. Dan is het toch we! redelijk als we daar over iets willen zeggen' Burgemeester Van Waes: .Wij zul len ons sterk maken om op het moment, dat het niet te laat is met deskundige voorlichting te komen. U moet wel begrijpen, dat de gemeente Borsele nog op een aantal zaken moet Inspelen, we zijn er pas sinds januari 1970'. Verontwaardigde dokter Geldo! .Wanneer houdt het gemeentebe stuur nu eens op te zeggen, dat het zo jong is. Als er huizen ln de gemeente moeten worden afge broken dan willen we dat graag weten. Burgemeester Van Waes «geëmotioneerd! .Over geëmotio neerd gesproken' Zegt. .Wij willen als gemeentebe stuur onze verantwoordelijkheid niet uit de weg gaan. Ik heb al ge zegd. dat het de bedoeling is meer van dergelijke bijeenkomsten te houden, over bestemmingsplan nen We staan open voor iedere kritiek, we hebben uw inspraak nodig Maai we mogen wel ver wachten, dat u serieus met ons meedenkt Wat zou het gemeente bestuur voor andere bedoelingen kunnen nebben dan de gemeente een leefbaar, goed gebied te ma ken? We zullen de zaken te gele gener tijd bekijken, als het niet te laat is. De bijeenkomst is wel ongeveer geworden wat ik ervan gedacht had. Dat de onrust zich heeft gemanifesteerd vind ik een winstpunt' Hij sluit de vergadering, met dank aan de inleiders en de be-

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1970 | | pagina 9