PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
Nog voor Kerstmis nieuw gesprek
OOST- EN WEST-DUITSLAND
HERVATTEN HUN DIALOOG
Progil zo goed als zeker naar Kallo
Vandaag conferentie
Scheel met Gromyko
Initiatief PvdA, D'66 en PPR
voor een gekozen formateur
Hanoi zou
voelen voor
overleg
SANERING GOEDERENVERVOER
NS: 2400 MENSEN OVERBODIG
Vandaag
in de
krant...
Geen aanleiding
Zuiver
Tand des tijds
RUIMTEVAART
AKKOORD VS
EN RUSLAND
STAATSSECRETARIS VLERICK STAAT ER VIERKANT ACHTER
.ZUIVERSTE
DOSSIER'
PROF. VLERICK WIL MET ZEELAND
IN EEN ,GRENSMILIEU-OVERLEG'
Progil (I)
Progil (II)
213e jaargang - no. 256
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Vrijdag 30 okt. 1970
Dlractfe NV Beh. MIJ. ti
i O. A. 4Kak.
I. Marlet 51. tal. 7*51 (k ra*. 2
i, Grot. Markl 2, t
fra&ca »«r Mk f 17.2© aar kwartaal,
ra*. 011 a<». 521 IJ. Oaalkkf». la
aaclutlaf 4 b!w. Clra 359500. I
ROTTERDAM Een Piper Cup
hee/t donderdagmiddag tijdens
een lesvlucht, toen de motor al-
sloeg een noodlanding móeten
maken op de groenstrook naast
een landingsbaan van de Rotter
damse luchthaven Zestienhoven.
Tijdens deze landing raakte het
toestel een geparkeerde auto. De
inzittenden van het toestel, een
instructeur en zijn leerling, lava-
men met de schrik vrij. Vlieg Uiig
en auto werden zwaar bescha
digd.
Eerste fase begint in 1972
Inkrimping zal, na
overleg, geleidelijk
worden doorgevoerd
UTRECHT (ANP) De pro-
jectgroep herstructurering wa-
genladingvervoer van de Neder
landse Spoorwegen is deze week
begonnen met een reeks bespre
kingen in de rayons, die moeten
resulteren in een exploitatie
plan, een marketingplan en een
in hel Sloe, aldus concludeert liet
Instituut voor gezondhcidstcch-
nick TNO. (pagina 7)
De voorzitter van het zoetwater-
biologisch instituut is het niet
eens met de uitspraak van minis
ter Bakker dat het oppervlakte
water In Nederland binnen 15
jaar van vuil gezuiverd kan zijn.
(Pagina 9)
De land- en tuinbouw .doet, iets'
aan het feit dat vele schoolboek
jes zeer aftandse informatie ver
schaffen, bijvoorbeeld over de
.bloeiende bongerds' in de Betu
we, waarvan er momenteel vele
'lijtig gerooid worden.
(Pagina 25)
Nieuws uit Zeeland op de
pagina's 2, 5, 7 en 11.
Binnen- en buitenland op de
pagina's 1, 3 en 9.
Sport op pagina 17.
Televisie op pagina 23.
sociaal plan voor het goederen
vervoer.
De herstructurering is noodzakelijk
omdat de regering weigert aan het
verliesgevende goederenvervoer bij te
passen. Een blijvend rendabel goeder
envervoer vereist een herstructurering,
waarvoor het Amerikaanse efficiency,
bureau Mackïnsey de grote lijnen
rig jaar heeft uitgestippeld.
De conclusies komen neer op afsto
ting van vele en aantrekking van an
dere vervoeren, vermindering van het
aantal losplaatsen tot 50 a 100 (thans
nog 320 van de 470 van weleer),
vermindering van het aantal rangeer
stations en een gebundelde treindienst
daartussen.
Van de 7500 arbeidsplaatsen moesten
er rond 2400 vervallen. De eerste fase
van de herstructurering zal met de
(Zie slot pag. 3 kol. 6)
WASHINGTON DPAIn Moskou
Js woensdag door de VS en «le Sow-
Jet-Unie een verdrag ondertekend
waarin wordt overeengekomen een ge
meenschappelijke koppelingstechniek
voor ruimtevaartuigen voor te berei
den, zo heeft de NASA donderdag in
Washington meegedeeld.
Deskundigen van belde landen hebben
In Moskou over deze kwestie eenl
conferentie van twee dagen gehou-
den.
(Van onze correspondent)
BONN Oost- en West-Duitsland hervatten hun dialoog. Voor de
kerst komt het tot een gesprek over .problemen waarvan de oplos
sing de ontspanning in Oost-Europa zou dienen en die voor beide
landen van belang zijn'. Dit is gistermiddag tegelijkertijd in Bonn
en Oost-Berlijn bekendgemaakt, nadat twee afgevaardigden van
DDR-premier Stoph gisteren en eergisteren in Bonn overleg hadden
gepleegd met leden van de bondsregering.
Verwacht wordt dat de besprekingen
zullen worden geleid door staatssecre
tarissen (voor de hand ligt de aanwij
zing van Bahr aan westelijke en Kohl
aan oostelijke kant). Brandt heeft tij
dens zijn tweede ontmoeting met
Stoph, op 21 juni in Kassei, te kennen
gegeven dat een derde topgesprek
geen zin zou hebben. Hij stelde bij
die gelegenheid besprekingen tussen
deskundigen uit beide landen voor. In
Bonn leeft nu de hoop dat de komen
de ontmoetingen op lager niveau uit
eindelijk zullen leiden tot een vorm
van overleg zoals het met de Sowjet-
Unie en Polen heeft plaatsgehad.
ten Frankfurt confereert met zijn
Westduitse collega Scheel, die zal
worden worden gesecondeerd door
zijn staatssecretaris Frank en West-
(Zie slot pagina 9 kolom 4)
Volgens de NASA voorziet de
komst tussen de NASA en de Ru$si-|
sche academie van wetenschappen in
de vorming van drie gemeenschappe-;
lijke werkgroepen. Deze moeten vol-i
gend jaar maart of april him eerste
bijeenkomst houden en zullen onder
zoeken welke technische eisen moeten:
worden vervuld voor een gemeen-!
schappelijke koppelingstechniek. Pas
daarna zal ter sprake komen welke,
ruimtevaartprojecten ln aanmerking j
kunnen komen voor toepassing van
deze techniek, aldus een NAS A-woord
voerder.
Het Amerikaanse ministerie
buitenlandse zaken heeft bij Oost-
Duitsland aangedrongen op vrijlating;
van vier Amerikaanse studenten die in
Oostduitse gevangenissen zitten. Het
vasthouden van deze studenten;
schaadt de pogingen om tot ontspan
ning in Europa te komen, aldus een
woordvoerder van het ministerie.
Geheim
Dwars tegen alle Bonner tradities in|
was de aanwezigheid van twee bood-i
schappers uit Oost-Berlijn geheim ge
bleven. De onthulling door regerings
woordvoerder Von Wechmar was des
te meer een verrassing aangezien men
juist de laatste weken in Bonn tot de
overtuiging was gekomen dat de DDR
zich demonstratief van alle pogingen
om tot betere betrekkingen te komen
distantieerde. In Kassei had Stoph de
Westduitsers een .denkpauze' gegeven,
om tot andere opvattingen over we
zen en betekenis van de DDR te
kunnen komen. Nog niet zo lang gele
den deed partijchef Ulbricht het voor
komen alsof die denkpauze pas zou
kunnen eindigen als het Westduits-
Russische verdrag door het parlement
in Bonn was geratificeerd.
De Westduitse beoordelingen van het
onverwachte initiatief komen nu hier
op neer; het Oostduitse regime is niet
in staat geweest de ontwikkelingen
langs zich heen laten gaan. Stophs
afgevaardigden verbleven uitgerekend
tijdens een bezoek van Sowjet-minis-
ter Gromyko aan de DDR in Bonn.
Gromyko heeft juist bezoeken aan
Washington en Londen achter de rug,
waar met name de kwestie-Berlijn
uitvoerig is besproken en het ligt
voor de hand dat dit onderwerp ook
ln Oost-Berlijn het. voornaamste ge
spreksthema is geweest.
Scheel - Gromyko
Deze veronderstelling sluit bovendien
aan bij het feit dat Gromyko, in
gezelschap van de Sowjet-ambassa-
deurs Abrassimow (Oost-Berlijn) en
Tsarapkin (Bonn) vandaag even bui-
IN COMBINATIE MET DISTRICTENSTELSEL
Hogere kiesdrempel
minder belangrijk
Sanï.'ii*
(Van onze parlementaire
redactie)
DEN HAAG PvdA, D '66 en
PPR zullen bij de behandeling
van hun voorstel tot invoering
van een districtenstelsel in com
binatie met de rechtstreekse
verkiezing van kabinetsforma-
YAN M1ERLO
teur gelijk optreden en niet in
gaan op voorstellen tot ontkop
peling van beide zaken. Dat heb
ben drs J. M. den Uyl (pvda),
mr H. van Mierlo en drs J. M.
Aarden (ppr) gisteren verklaard
bij de indiening van het initia
tiefvoorstel. Wordt het voorstel
niet aangenomen, dan zullen zij
het tot inzet van de verkiezingen
maken.
Het voorstel, ingediend door drs .1,
van Thijn (pvda), mej. mr A. Gouds
mit (d '66) en drs J. Aarden is nage
noeg gelijk aan het advies dat de
meerderheid van de staatscommissie
Cals-Donner heeft gedaan, maar dat
niet door de regering is overgenomen.
Centrale gedachte achter hel voor
stel is dat de kiezer meer inspraak,
moet krijgen in de kabinetsformatie.
De indieners achten de twee voorstel-1
len afzonderlijk onvoldoende om de
i kiezer die inspraak te garanderen. Al-
j leen in een samenhang zien zij de
voorstellen als een verbetering van
ons staatsbestel.
1 In de gedachtengang van de indieners;
I komen de partijen voor de verkiezin-
gen zo veel mogelijk in onderlinge
i samenspraak tot een gemeenschappe-
lijke kandidaat, die kans maakt op de
volstrekte meerderheid. Behaalt geen
der kandidaten die meerderheid, dan
doet de tweede kamer wettelijk een
aanbeveling aan het staatshoofd. Is er
wel meerderheid voor een bepaalde
kandidaat, clan wordt hem de vorming
van een kabinet opgedragen, dat kan
rekenen op het vertrouwen van de
kamer. Ontbreekt dat vertrouwen, het
geen theoretisch mogelijk is, dan
wordt het parlement ontbonden en
worden nieuwe verkiezingen uitge
schreven.
Om te voorkomen dat er maar luk
raak kandidaten worden gesteld,
len de initiatiefnemers het recht van
Zie slot pagina 9 kolom 5)
ZEGSLIEDEN IN WASHINGTONAANWIJZINGEN GEKREGEN VAN DERDEN
WASHINGTON (AP) Officiële
zegslieden in Washington beweren
van derden aanwijzingen gekregen te
hebben dat Noord-Vietnam serieus
belang stelt ln het voeren van geheim
overleg over president Nisons vre
desplan voor geheel Indo-Chhia, dat
onder meer voorziet in afkondiging
van een bestand in Zuid-Vietnam,
Laos en Cambodja.
Hoewel de officiële afgevaardigde
van Hanoi op het vredesoverleg in
Parijs het plan-Nixon als verlakkerij
af heeft gedaan, evenals zijn colle
ga van de Vïetcong, hebben de zegs
lieden van hun informanten de in
druk gekregen dat Hanoi geïntri
geerd is door het voorstel tot afkon
diging van een regionaal bestand.
Met het aanbreken van de droge tijd
in grote delen van Vietnam, theore
tiseren zij dat voor Hanoi drie al
ternatieven openstaan:
Het inzetten van een grootscheep
se militaire actie, met alle grote ri
sico's van dien. Alle voorraden voor
zo n operatie zouden via de Ho TsJI
Minhroute door zuidelijk Laos moe
ten worden aangevoerd, nu de be-
voorradingsweg over zee naar Zuïd-
Cambodja afgesloten ls.
Vierkant hiertegenover staat de
mogelijkheid om in Parijs te gaan
praten over een vreedzame regeling
van het conflict.
Als laatste mogelijkheid blijft over
voortzetting van een guerrilla naar
het model van Mao Tse-Toeng, die
betrekkelijk goedkoop en lang vol te,
houden is.
(Van een onzer redacteuren)
SINT-NIKLAAS In principe
is de vestiging van Progil op de
linker-oever van de Schelde bij
Kallo zo goed als ,rond'. De
Belgische staatssecretaris voor
Vlaamse streekeconomie, prof.
dr A. J. Vlerick heeft gister
avond op een persconferentie in
het stadhuis van Sint-Niklaas
bijzonder nadrukkelijk duidelijk
gemaakt dat hij vierkant achter
de aanvraag staat van de Fran
se zwavelkoolstoffabriek. Maar
om deze beslissing uitgevoerd
te krijgen heeft hij nog het ak
koord nodig van de ministers
van arbeid en tewerkstelling,
van volksgezondheid en het col
lege van gedeputeerde staten
van de provincie Oost-Vlaande-
ren. Van die kant zullen nog de
nodige voorwaarden aan een
vestigingsvergunning kunnen
worden gesteld met het oog op
milieubescherming en ontplof
fingsgevaar.
.Het is liet zuiverste dossier van een
aanvraag; in de chemische nijverheid
dat ik ooit onder ogen heb gehad',
stelde de staatssecretaris gisteravond
met gedecideerde stem vast. .Proble
men van luchtvervuiling zijn bij deze
vestiging te verwaarlozen. Het risico
van explosies is minimaal. Voor mij
js de zaak afgehandeld. Ik heb de
mogelijke milieuhygiënische bezwaren
gewetensvol laten onderzoeken. Het
dossier kan nu verder zijn normale
weg vervolgen.'
Prof. Vlerick had de persconferentie
georganiseerd om .de kunstmatige
herrie rondom Progil' stevig de kop
in te drukken. Hij zei precies wat hij
ervan dacht tegenover de journalisten,
van wie de Nederlanders verreweg de;
grootste in aantal waren. Ze ïegden
hem het vuur na aan de schenen.'
maar de staatssecretaris sloeg steeds
hard terug. ,De herrie in Amsterdam
is om louter politieke redenen ont
staan', aldus prof. Vlerick. .Jonge link
se elementen hebben zich ermee be
moeid. Maar het had allemaal niets
met economie of milieuhygiëne te ma
ken.' Vraag: .Van wie hebt u die
inlichtingen?' Prof. Vlerick: ,Daar geef
ik geen antwoord op. Ik laat me niet
in met de Nederlandse journalistiek.'
Even later vanuit de zaal: ,In de
Amsterdamse raad heeft ook de VVD
tegengestemd.' Prof. Vlerick: .O, dan
zijn het dus rechtse opposanten ge
weest.' De Belgische staatssecretaris
toonde zich een groot voorstander
van een actie voor een goed milieube
heer. Hij pleitte voor internationaal
overleg, voor een Europese regeling
,die alle kleinzielig nationalisme op
dit gebied kan uitbannen', voor een
Europese minister van milieuhygiëne
zelfs, een man met vergaande be
voegdheden.' Maar wat er rond Progil
is ontstaan vond hij bepaald de ver
keerde kant opgaan. ,Er zijn nu plot
seling ontzettend veel experts. Hon
derd keer zoveel als ik in het hele
Beneluxgebied had verwacht aan te
treffen.'
se rapporten op grond waarvan Progil
is geweigerd, goed kende. Maar de
argumenten daarin noemde hij .zielig,
onnozel en een dwaasheid.' Vooral
waar het gaat over het transport van
de zwavelkoolstof. .Bij u in Arnhem
staat een bedrijf dat 12.000 ton per
Jaar verwerkt. Dat moet daarheen;
worden vervoerd. Zwavelkoolstof j
wordt overal in industriegebieden ge-i
bruikt. België haalt het uit Lyon. Op;
de rechter-Schelde-oever van Antwerp
(Zie slot pag. 11 kolom 5)
Eigen studie
Geen enkele twijfel lier prof. Vlerick.
erover bestaan dat hij de Amsterdam-
SINT-NIKLAAS Staatssecretaris Vlerick (streekeconomie) van België
is bereid om meteen in een commissie voor milieuzaken in het grensge
bied van Zeeland en de Belgische provincies te gaan zitten en in onderling
overleg te treden over de problemen die zich aan weerskanten van de
grens voordoen. Maar hij is bang dat .buitenlandse zaken' in Den Haag
daartegen ernstig bezwaar zal maken. Hij zei dat gistermiddag tegen
burgemeester Molthoff van Hulst, die de laatste weken scherp stelling
heeft genomen tegen de vestiging van Progil op de linkeroever van de
Schelde.
Gevraagd naar het overleg tussen de Belgische en Nederlandse bewinds
lieden van volksgezondheid over Progil zei prof. Vlerick: .Ik ben bereid
om alle dossiers van mijn kant voor mijn Nederlandse collega te openen
als bij hetzelfde doet. Er moet een regeling komen. Maar Nederland heeft
nooit erg veel bereidheid getoond. Trouwens, wij zijn ook niet geraad
pleegd voor een raffinaderij in Geleeen en een aluminiumfabriek in het
Sloegebied, beide grote milieuverontremigers.'
Een merkwaardige Progil-
persconferentie, gisteren
in Belgische St.-Ni-
klaas, merkwaardig om meer
dan één reden. In feite was
het een fel debat tussen
t---S7 enerzijds een Belgische mi
nister en anderzijds een groep Neder
landse journalisten, de Belgische dag
bladschrijvers namen slechts Inciden
teel aan de discussie deel. Voorts
speelde zich dit debat in een opval
lende entourage af: de trouwzaal van
het stadhuis in St.-Niklaas, waarvan
het middendeel was gereserveerd
voor de journalisten, terwijl aan beide
kanten daarvan een aantal niet-jour-
nalistieke gasten was gezeten, zoal*
enkele Belgische volksvertegenwoor
digers. raadsleden en ambtenaren uit
het land van Waes, maar ook Neder
landers, bijvoorbeeld het college van
b en w van Hulst. Centrale figuur in
dit alles was minister-staatssecretaris
professor dr A. J. Vlerick, omgeven
door zijn staf. Zijn aankomst v.erd
aangekondigd door een witgehand
schoende bode, waarop alle aanwe
zigen zich van hun zetel verhieven.
Het was een schoon, haast barok ta
fereel, waarin professor Vlerick
zittend onder het portret van koning
Leopold II welsprekend en zonder
enige aarzeling domineerde en dat de
hele persconferentie bleef doen.
\\Tii hebben er over gepeinsd hoe
VV een dergelijke conferentie zich
in Nederland zou hebben afge
speeld. Vermoedelijk zou er een
vriendelijke minister of staatssecreta
ris zijn geweest, die in een inleiding
zou hebben gemeld, dat hem allerlei
onrust rond de vestiging van een che
misch bedrijf ter ore was gekomen.
Voorts zou hij zich bereid hebben
verklaard vragen te beantwoorden,
mede om duidelijk te maken da» de
.inspraak' van de streek toch vooral
moest worden gewaarborgd. Niet alzo
professor Vlerick.
Deze Belgische be
windsman zette
met een overvloed
aan welsprekend
heid uiteen, dat hij
een gewetensvol man was. dat hij er
niet aan dacht bedrijven naar België
te halen, die een te groot «-risico zou
den inhouden voor de volksgezond
heid, dat hij echter nog nooit zc'n
.positief dossier" onder ogen had ge
kregen als dat van Progil en dat hij
daarom na grondig onderzoek - -
had besloten medewerking aan de
vestiging te verlenen. Het woord jn-
spraak' viel ook nog even, waarop de
Belgische bewindsman grimmig liet
weten, dat hij was gekozen om te be
sturen en dat hij dat ook zou doen.
Als hij het verkeerd deed zouden ze
hem wel naar huis sturen. En hij
dacht er niet aan om over de juist
heid van een dergelijk project als de
Progil-vestiging met allerlei gemeen
tebesturen te gaan redekavelen. Het
ging hier om zijn beleid, de verant
woording daarvoor wenste hij niet
met anderen te delen, aldus zéér
gedecideerd deze minister.
Opvallend was ook de reden, die
deze vroegere Gentse hoogleraar
opgaf voor het houden van zijn
persconferentie. Het ging hem er niet
om zo bleek dat hij nu via de
persmedia het land voor te lichten of
om informatie aan de streek te ver
schaffen, het ging hem er in hoofd
zaak om, dat er een eind aan de Jier
rie' kwam, een herrie die al zei de
minister in Amsterdam was begon
nen. Daar was niet op zakelijke gron
den, maar op puur politieke overwe
gingen de vestiging afgewezen, zo
wist hij zeker. Op dit punt ontstond
nogal deining: Nederlandse persver
tegenwoordigers wensten onmiddel
lijk te weten wat de minister precies
met .politieke overwegingen' bedoel
de. temeer omdat hij ook nog zin
speelde op .linkse groepen'. Waarop
professor Vlerick zei, dat de vraag
steller dat maar in Amsterdam moest
gaan informeren. Toen de minister
nogal onvoorzichtig suggereerde, dat
hij dergelijke berichten ook van Ne
derlandse ambtgenoten zou hebben
gehoord, werd hem direct gevraagd
namen te noemen. Hij weigerde. Op
zeker ogenblik werd de discussie zo
kregelig, dat de minister een Neder
lands journalist nijdig toevoegde: .Ik
zal trachten het u nog eens uiteen te
zetten, als ge student waart geweest,
had ik u al lang laten duikelen'. Tja.
het was wel een merkwaardige pers
conferentie.
Kem van de zaak echter was. dat
de minister duidelijk maakte: .In
principe is het besluit genomen.
Progil komt naar Kallo. Weliswaar
zijn er nog allerlei moeilijkheden te
overwinnen voordat de fabriek kan
gaan draaien: diverse Belgische mi
nisteries moeten nog allerlei voor
waarden stellen, maar de economi
sche beslissing is genomen'. Waarbij
overigens de minister waar wist te
maken, dat er niet zomaar een besluit
was gevallen: hij had zich vooraf om
standig laten voorlichten door een
speciale departementale werkgroep
(werkgroep voor industriële ecolo
gie), had bovendien nog andere des
kundigen geraadpleegd en had even
eens kennisgenomen van de Neder
landse rapporten. Pas daarna had hij
zijn besluit genomen: ,Ik zeg u, mijn
geweten is genist', voegde hij er niet
zonder pathos aan toe. De deskundi
gen, die de minister gisteren verge
zelden, bleken trefzeker in hun ant
woorden, ze aarzelden geen moment,
hadden identieke bedrijven in frank
rijk bezocht en wisten waarover zij
spraken. Hun bevindingen kwamen in
grote trekken overeen met het laatste
Amsterdamse raadsvoorstel van 29
april -1969: de vestiging van Progil le
vert geen onaanvaardbaar risico op.
noch op het gebied van water- en
luchtverontreiniging, noch wat de
stankverspreiding betreft, noch wat
het ontploffingsgevaar aangaat En
(Voor vervolg zie pagina 3
kolom 1
