Statendebat over de
milieu-voorlichting
Sas van Gent en de slepende
kwestie Gelderland'
Scholten (ar): tegen
een stembusakkoord
4
Gebr. De Jonqh
schreef vierde
uienras in
RAPPORT OP KOMST OVER DE
HINDERWETEISEN PECHINEY
D '66 negeerde de
beslotenheid van
statenafdelingen
Mikken op een
confessionele
meerderheid
BOEKJE OVER GROTE OF MARIA
MAGDALENA KERK TE GOES
Speelterrein
voor Clinge
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
DINSDAG 27 OKTOBER 1970
(Slot van pagina 1
Kaland maar eens ,wens-in' bijeen
komsten houden, dan hoort hij die
twijfel wel'.
De heer Van Bennekom liep nog met
een oude motie (van 25 mei) in zijn
zak. vertelde hij toen hij het stand
punt van zijn fractie over de open
baarheid van deze vergaderingen naar
voren bracht. ,We zijn er een groot
voorstander van. maar we hebben ge
zegd dat er één jaar zou worden
geëxperimenteerd met besloten verga
deringen en resumé's van het bespro
kene. Ik heb begrip voor de argumen
ten. die tegen openbaarheid van deze
vergaderingen pleiten. Eén ervan is
dat de deskundigen bij openbare ver
gaderingen wel eens zouden kunnen
.dichtklappen' en dat ze niet die ge
fundeerde adviezen geven, die we nu
krijgen.
Gedeputeerde Kaland vulde nog aan
dat in de vergadering van de provinci
ale raad de zaak van het resumé aan
de staten uitvoerig besproken was en
dat er een grote mate van overeen
stemming over vorm en inhoud was
geweest. .Eén heeft zich ertegen ver
zet en een tweede toonde aarzeling',
aldus de heer Kaland. De vertegen
woordiger die het er niet mee eens
was geweest bleek de heer Rooden-
burg.
Later vertelde hij zelf nog dat op de
bewuste vergadering ook de heer R.
Hol (pvda) zich niet helemaal met de
gang van zaken kon verenigen. Overi
gens vestigde de heer Roodenburg er
nog de aandacht op dat in de bewuste
vergadering wél veel deskundigen uit
de provinciale raad present waren,
maar dat dit niet het geval was met
de vertegenwoordigers van provincie
en de gemeenten.
Rijp
De vereniging milieuhygiëne Zeeland
is volgens verschillende statenfracties
.rijp' voor een zetel in de provinciale
raad inzake luchtverontreiniging. De
heer Van Waterschoot noemde de ver
eniging naar Zeeuwse begrippen erg
groot* (1000 leden) en de heer Van
Bennekom kwam melden dat hij ,met
vreugde lid is van deze vereniging, die
bepaald mensen met een grote des
kundigheid in haar gelederen heeft en
haar inbreng alleen maar kan vergro
ten met een zetel in de provinciale
raad'. Ir Landheer vroeg zich af of de
provinciale raad wel de Juiste plaats
is voor een strijdvereniging', die zich
met. name verzet tegen industrialisatie
in Zeeland. Daar kwam de heer Rood
enburg tegenop. Deze vereniging
wordt altijd in de hoek gedrukt van
de tegenstanders van de vooruitgang.
Ze is Juist een bestrijdster van de
achteruitgang'. Ir J. Prins: ,Wil de
vereniging eigenlijk zelf wel in de
provinciale raad inzake luchtverontrei
niging? Dat weten we hiet eens'. De
zaak zal nog in het college van gs
worden bekeken. Gedeputeerde Ka
land zegde de staten schriftelijk ant
woord op deze discussie toe.
Verbazing
Zoals gezegd: nogal wat verbazing
gistermorgen in de staten over de
berichten in de PZC, dat twee raffina
derijen overwegen zich te vestigen in
het Sloegebied. De statenleden voel
den zich onaangenaam getroffen en
verrast, omdat zij de mededelingen
uit de krant hadden vernomen en niet
rechtstreeks van het college van gs.
De heer Van Bennekom vatte het wat
onbehaaglijke gevoel bij de staat over
de stand van zaken rondom deze ves
tigingsplannen samen: ,Ik kan me niet
voorstellen dat geen enkel lid van gs
op 16 oktober op de hoogte was van
wat op 17 oktober in de krant stond'.
Gedeputeerde Kaland wilde wel even
duidelijk vaststellen dat het
provinciaal bestuur geen communiqué
heeft verspreid over de kandidaat-raf
finaderijen en dat de berichten in de
PZC het resultaat waren van vrije
nieuwsgaring. Een recht dat hij de
pers niet betwistte, maar waarbij hij
de aantekening maakte dat een vroeg
tijdige publikatie in de pers .ieder
bestuurlijk orgaan wel eens over
komt'. Overigens: ,WiJ hadden geen
enkele behoefte aan een communiqué,
want de laatste maanden is er voort
durend belangstelling geweest voor
eventuele vestigingen in het Sloege
bied. Verschillende bedrijven oriënte
ren zich', aldus de heer Kaland, jnaar
niet iedere oriëntatie wordt met een
vestiging bekroond. Het is bovendien
moeilijk om in een dergelijk stadium
iets mee te delen, want de bedrijven
vragen de grootste terughoudendheid'.
Nu wilde de gedeputeerde de staten
wel vertellen dat Union Rheinische
Braunkohlen Kraftstoff AG te Wesse-
ling enigszins serieuze plannen heeft
voor een vestiging'. De heer Kaland
schetste het verloop van de voorberei
dingen. Het bedrijf heeft een eerste
aanvraag ingediend en daarop is een
nadere uiteenzetting gevraagd, die is
doorgezonden naar de hoofdinspectie
voor de hygiëne van het milieu om na
te gaan wat de consequenties zijn.
,We wachten nu het rapport van die
hoofdinspectie af. Op dat moment
kunnen we de staten goed informeren.
We weten dan de verlangens van het
GOES Binnenkort ziet de firma ge
broeders De Jongh, zaadteeltbedrijf en
Tuin-Centrum in Goes, voor de vierde
maal in haar historie een nieuw uie-
ras bijgeschreven in de rij van erkende
rassen in de Nederlandse Rassenlijst
voor land- en tuinbouwgewassen over
1971. De firma is met de vier erkende
rassen, het meest succesvolle bedrijf
op dit gebied in Nederland.
Hoewel de firma in 1931 is opgericht,
is bekend dat al in 1813 zaden en plan-
tenmateriaal door De Jongh in Goes
werden verkocht.
Reeds spoedig na de tweede wereld
oorlog ging de firma zich toeleggen
op de ontwikkeling van een hybride-
ui. De Amerikanen hadden op dit ge
bied een voorsprong geboekt. Hun hy
briderassen voldeden echter niet aan
de produktieeisen welke in ons land
worden gesteld en bovendien was ook
de consistentie (de van jaar op jaar
vereiste en gelijkblijvende uniformi
teit en produktiviteit) niet in voldoen
de mate aanwezig.
De door de Goese firma gekweekte
ui behoort tot het eerste hybride-ui-
eras in Nederland zowel als in Euro
pa, dat officieel erkend is.
bedrijf en de consequenties van
vestiging. Nu is een informatie niet
opportuun. Het standpunt van gs is
afhankelijk van het onderzoek naar
de gevolgen voor het milieu'. De heer
Kaland kondigde aan dat er nog ande
re bedrijven zijn. die zich oriënteren.
Maar hij noemde dat allemaal in een
zo vroeg stadium, dat het niet zinvol
is erover te discussiëeren. ,Een voor
tijdige publikatie kan toch niet een
motivering zijn om gs te verwijten
dat ze met deze mededelingen niet
vroeg genoeg bij de staten zijn geko
men'.
Vertrouwelijk
De heer C. F. van der Peijl (chu)
wilde nog wel even aangeven dat het
de staten niet zozeer gaat om een
discussie, maar dat men och graag
vertrouwelijk zou zijn ingelicht. Gede
puteerde Van Poelje: ,Ik dacht dat de
krant er was om zaken openbaar te
maken'. Ook de heer Van Bennekom
had aangedrongen op vertrouwelijke
mededelingen en hij vond dat het te
geraakkelLik Is om Je er van af
maken door te verwijzen naar publl-
katies in de krant.
Gedeputeerde Kaland: Er valt
geen beslissing. We hebben nu een
verbetering in de procedure. De staten
kunnen zich uitspreken voordat een
beslissing valt. Al kunnen zij natuur
lijk geen formele beslissing nemen.
Die ligt bij het havenschap'. De heer
Kaland was het met de staten eens
dat zij kunnen vragen naar informatie
uit het havenschap bij de vertegen
woordigers van de provincie, maar
dat er altijd wel een verschil van
mening zal blijven bestaan in welk
stadium ran de voorbereiding van een
vestiging mededelingen kunnen wor
den gedaan. De discussie werd tenslot
te afgerond met de toezegging dat in
december bij de behandeling van de
provinciebegroting nog uitvoerig over
deze zaken zal kunnen worden gespro
ken.
Brief
Aanleiding tot dit debat was de mede
deling op de agenda van deze staten-'
vergadering dat een open brief was
binnengekomen van ,80 verontruste
Zeeuwse jongeren' over de milieuver
ontreiniging. De heer Roodenburg
vroeg het college deze brief niet af te
doen met een antwoordje in de geest
van ,voor kennisgeving aangenomen'.
De heer E. Ph. Nieuwkerk (chu) ging
daar even op door. Hij wees op het
belang van het contact kiezer-gekoze
ne bij het afdoen van dit soort brie
ven en hij wilde ook wel eens weten
hoe het beleid van het provinciaal
bestuur in de provincie .overkomt'.
Gedeputeerde Kaland vond het wat
moeilijk om met een antwoord op
een brief in de vergadering van de
staten te komen, voordat die naar
betrokkene(n) wordt gestuurd. Hij
zegde de staten wel toe dat de staten
kennis kunnen nemen van het ant
woord dat gs op brieven verzendt.
Aankondiging in de staten
Statendebat
lijkt mogelijk
MIDDELBURG Het rapport van de
zogenaamde convenantspartners (rijk,
provincie en Vlissingen) over de voor-
waarden, «lie aan Pechiney Nederland
NV in het Sloegebied moeten worden
gesteld bij de hinderwetvergunning
voor de produktie van de aluminium-
fabrlek, is klaar. Het wordt op het
ogenblik in Den Haag vermenigvul
digd en het zal binnenkort ook aan de
staten van Zeeland beschikbaar wor
den gesteld.
Wanneer hefr college van b en w van
Vlissingen geen bezwaar maakt dat
geeft rechtens de hinderwetvergun
ning af zal vooraf in de staten nog
een debat over deze voorwaarden aan
Pechiney kunnen worden gehouden.
Dat deelde gedeputeerde A. J. Kaland
maandagmorgen aan de staten mee.
Hij kondigde aan dat de convenants
partners zich nu op korte termijn
gaan beraden over de procedure, die
moet worden gevolgd voorafgaand
aan de tervisielegging van de hinder-
wetaanvraag. Vanuit de staten was
aan het begin van de vergadering met
name door de heer A. C. van Over-
beeke (pvda) aangedrongen op een
discussie over deze zaak. Ir J. Prins
(chu) informeerde of ook het rapport
MIDDELBURG De fractie
van D '66 in de staten van
Zeeland heeft gistermorgen la
ten merken dat zij geen bood
schap had aan het besloten ka
rakter van de (drie) afdelings
vergaderingen van de staten, die
in het provinciehuis te Middel
burg werden gehouden onder
meer ter voorbereiding van de
behandeling van de provinciebe
groting 1971. De beide D '66-ers
H. Kapenga en J. Roodenburg
verstrekten hun op schrift ge
stelde vragen, die zij in de afde
lingsvergaderingen zouden stel
len vooraf de pers beschik
baar.
Dat gebeurde aan het eind van
de openbare zitting van de sta
ten met het debat over milieu
hygiëne en vlak voor het mo
ment, waarop de staten zich
voor het afdelingsonderzoek
zouden terugtrekken. Even te
voren had de heer Kapenga nog
aan statenvoorzitter mr J. van
Aartsen de vraag gesteld of de
afdelingsvergaderingen open
baar zijn. Toen het antwoord
daarop ,nee' was stapten de bei
de heren op de perstafel af om
hun vragenlijst aan de journa
listen te overhandigen. De lijst
van de heer Roodenburg telde
er 18; die van de heer Kapenga
48. Ze liepen uiteen van js de
vestiging van Hercules te Mid
delburg ruimtelijk als geslaagd
te beschouwen?' tot .Uit welke
deskundigen bestaat de conve
nantscommissie voor Pechiney?'
Van ,Wat heeft het overleg over
een afvalwaterzuiveringsinstalla
tie voor Walcheren opgeleverd?
tot Kan de invloed van de sta
ten op het recreatieschap Het
Veerse Meer worden vergroot?'
D '66 heeft met het beschikbaar
stellen van de vragen, en dus
met het openbaar maken van
een deel van het behandelde in
de afdelingsvergaderingen van
de staten een precedent gescha
pen.
NIEUWE LEDEN VAN
PROVINCIALE RAAD
LUCHTVERONTREINIGING
MIDDELBURG In verband met de
statenverkiezingen van vorig jaar heb
ben de provinciale staten van Zeeland
andere afgevaardigden voor de provin
ciale raad voor de luchtverontreini
ging moeten aanwijzen. Voor provinci
ale staten hebben nu de heren J. A.
van Bennekom (arp), C. Boender
(sgp) J. Roodenburg (d'66) en J.
Stenvert (pvda) zitting.
van staatsbosbeheer waarin de aanleg
van groengordels rond het industrie
gebied Vlissingen-Oost wordt aanbevo
len, openbaar kan worden gemaakt.
Volgens gedeputeerde Kaland is daar
tegen geen bezwaar. Hij zei er nog bij
dat het college van gs in principe
positief staat tegenover groengordels
om vuile lucht te zeven. Men moet
zich overigens nog beraden over de
financiering van de uitvoering. Op de
vraag van de heer Van Overbeeke of
de kosten kunnen worden verhaald op
de industrie, antwoordde de heer
Kaland:: ,Van gevestigde bedrijven akn
rechtens geen enkele bijdrage worden
verlangd. Misschien is het mogelijk
een deel van de kosten om te slaan in
de grondprijs bij vestiging van nieuwe
bedrijven'.
Ledenvergadering
PSP - Zeeland
MIDDELBURG Het gewest Zeeland
van de pacifistisch socialistische par
tij, (psp) houdt zaterdag 31 oktober
een algemene ledenvergadering in
gebouw .De Schakel' te Middelburg.
Deze vergadering begint om twee
uur.
Veel schade
bij aanrijding
OOSTBURG Bij de voetgangersover
steekplaats in de Burchtstraat te Oost
burg ontstond maandagmorgen om
streeks 9 uur een kop-staartbotsing tus
sen een personenauto en een truck
met oplegger. Mevrouw Van 't W.-de R.
uit Oostburg moest met haar auto stop
pen voor overstekende voetgangers. De
achteropkomende bestuurder van de
truck, de heer J. A. B. uit Amsterdam,
remde af, maar door de gladheid van
het wegdek gleed de vrachtauto tegen
de achterzijde van de personenauto,
waarbij laatstgenoemd voertuig aan
zienlijke schade opliep.
SAMEN UIT MET KVP EN CHU
GOES Het tweede-kamerlid mr J.
N. Scholten van de Anti Revolutionai
re Partij heeft maandagavond in Goes
gepleit voor samenwerking met de
KVP en de CHU voor de verkiezingen
om daarna pas te beslissen welke
party eventueel als coalitiepartner
aanvaardbaar is. Mr Scholten, die be
kendheid verwierf door -rijn activitei
ten in de groep AR-radicalen die tegen
een samenwerkingsverband met de
CHU en de KVP was, volgde in de
tweede kamer de heer J. A. van Ben
nekom op en zal namens de kamer
fractie de contacten met Zeeland on
derhouden.
In zijn inleiding over .het eigen ge
zicht van de ARP* toonde de heer
Scholten zich nog steeds niet enthou
siast voor samenwerking met KVP en
CHU: ,We gaan in ieder geval wel
samen uit, maar of we samen thuis
komen is nog niet te zeggen'. Het
eigen gezicht van de ARP dient, aldus
mr Scholten in de eerste plaats te
worden bepaald door .voorrang voor
achterblijvers': ontwikkelingssamen
werking, verminderen van de dreiging
van atoomwapens, mogelijkheden
voor zelfstandigen, zorg voor 65-plus-
sers en gehandicapten. Een ander ken
merk van de ARP dient, aldus de
inleider, te zijn het onderscheid tus
sen .vernieling en vernieuwing'. Hij
wilde wel samenwerken met de ande
re confessionele partijen, maar dan
moesten deze grondgedachten wel
worden veilig gesteld. De roep om
gezag en orde, zoals die werd ver
woord door de WD-ers Geertsema en
Van Riel, wees hij var, de hand.
De politieke samenwerking ter linker
zijde komt, aldus de heer Scholten,
niet van de grond en hij juichte dat
toe, omdat de VVD anders de lachen
de derde zou zijn: ,We zouden dan
aan die partij vastgenageld zitten. Ik
hoop, dat we op grond van onze
programma's een echte keus kunnen
maken bij de samenstelling van de
regering. Ik heb grote twijfels over
een stembusakkoord, omdat daarbij
de kiezer vanwege het traditionalisme
van de meerderheid geen invloed
meer heeft'. De heer Scholten meent
dat er meer mogelijkheden zijn dan
een keuze tussen VVD en PvdA: hij
sloot een confessionele meerderheid,
behaald mede dankzij lijstaanvoerders
als Veringa en Biesheuvel, niet uit.
De politieke versplintering dient vol
gens de heer Scholten een halt te
worden toe geroepen: .Als ik moet
kiezen tussen een districtenstelsel en
een kiesdrempel, kies ik het laatste.
In feite hebben we nu al een beperkte
kiesdrempel. In een democratie gaat
het niet alleen om een optimale verte
genwoordiging maar ook om moge
lijkheden tot besluitvorming'.
Naar aanleiding van een desbetreffen
de vraag, zei de heer Scholten dat:
J)e ongerechtigheid is op veel meer
plaatsen dan we denken. In onze kring
is de sympathie voor opstanden in com
munistisch geregeerde landen over het
algemeen veel groter dan voor opstan
den in landen als Brazilië, Angola cn
Griekenland. Wat Portugal in Afrika
met behulp van de NAVO doet is
gewoonweg misdadig. Toch kies ik niet
voor nittreden uit de NAVO, maar
juist voor de lange weg van infiltra
tie en overreding'.
Van F. van Dijk en J. H. Kluiver
Historische gegevens
VLISSINGEN Slechts 28 pa
gina's dik is het boekje .Korte
geschiedenis van de Grote of
Maria Magdalena Kerk, kerkor
gel en carillon te Goes' van F.
van Dijk en J. H, Kluiver, maar
het herbergt een schat aan his
torische gegevens over dit mo
numentale bouwwerk, dat na
eeuwen nog altijd domineert
over de stad Goes.
De oud-leraar van het christelijk ly-
DE SASSE - WEINIG VOORTVARENDE' - AMBTELIJKE MALLEMOLEN
.MEDELIJDEN MET
GEMEENTEBESTUUR'
SAS VAN GENT Na acht
jaar strijd om een bouwvergun
ning en een onbewoonbaarver
klaring, buigt de gemeenteraad
van Sas van Gent zich vanavond
dinsdag andermaal over
de slepende kwestie .Gemeente
bestuur - familie Gelderland'.
Ditmaal gaat het om een ver
goeding voor bedrijfsschade (de
winkel kon pas een aantal jaren
later worden gebruikt) en de
meerkosten van de bouw van
het pand (van 1964 tot 1969 wa
ren er aanzienlijke prijsstijgin
gen).
De raad spreekt zich - vanavond uit
over een nota die b en w hebben
geproduceerd en waarin uitvoerig
wordt uiteengezet hoe de kwestie is
ontstaan. Een kwestie overigens, die
voor de familie W. A. M. Gelderland-
Vermeulen langzamerhand een .lij
densweg' is geworden. Toen de fami
lie Gelderland vorig jaar december
aan de Kleine Markt in Sas van Gent
een nieuwe schoenenwinkel opende,
leek er zo op het oog een einde te
zijn gekomen aan een periode van
zeven jaar allerlei ingewikkelde proce
dures volgen. Nu, een klein jaar later,
is dat eind nog niet bereikt: de fami
lie Gelderland vecht door, niet meer
om een bouwvergunning te krijgen,
maar nu om van de gemeente een
vergoeding los te krijgen voor de
schade die de zaak heeft geleden
doordat men zeven jaar heeft moeten
wachten voor een nieuw bedrijf geo
pend kon worden. Bij de strijd om de
schadevergoeding gaat de familie Gel
derland met name uit van het oordeel
dat de Vereniging van Nederlandse
Gemeenten over de zaak heeft gege
ven. Een .neutrale commissie' van de
vereniging heeft op verzoek van de
Sasse raad de kwestie onderzocht en
zij kwam onder meer tot de conclusie
.dat de gemeente niet in alle opzich
ten de te verwachten voortvarendheid
heeft betracht.'
Daarnaast geeft de Vereniging van
Nederlandse Gemeenten de familie
Gelderland weinig kans ran slagen bU
een gerechterlijke procedure.
Voor b en w van Sas van Gent was
de uitspraak van de vereniging aanlei
ding om de familie Gelderland voor
te stellen de zaak nu maar verder te
laten rusten. Maar de heer en me
vrouw Gelderland doen dat niet. Zij
hebben zich weer tot de raad gewend,
om er achter te komen ,wat verder te
doen' en b en w hebben de raad
daarop nog eens ingelicht (speciaal
voor de nieuwkomers) via hun nota.
Overzicht
Om een beeld te krijgen van de weg
die de familie Gelderland en de
meente de afgelopen acht jaar hebben
gevolgd, hieronder een chronologisch
overzicht van de belangrijkste gebeur
tenissen.
Op 27 september 1962 koopt de fami
lie Gelderland twee oude panden aan
de Kleine Markt 4 en 5 in Sas van
Gent. Een van de huizen was al gene
raties lang in het bezit van de familie
van mevrouw Gelderland.
In december 1962 moet de gemeente
8 krotten aanwijzen, die vervangen
kunnen worden door nieuwe woning
wethuizen. De gemeente gaat op zoek
naar Ce 8 krotten.
Op 25 januari 1963 stelt de raad een
conserveringsverordening vast voor
de buurt waarin ook de Kleine Markt
ligt. Deze verordening wordt op 1
oktober 1966 ingetrokken.
Begin maart 1964 vraagt de familie G.
een bouwvergunning aan om een be
drijfspand op de plaats van de 2
huizen neer te mogen zetten.
Op 25 maart 1964 worden de 2 huizen
door b en w onbewoonbaar verklaard.
De familie G. tekent beroep aan bij
gedeputeerde staten.
Op 21 september 1964 verklaren gs
het beroepschrift van de familie G.
gegrond en de onbewoonbaarverkla
ring wordt opgeheven.
Het is geruime tijd stil rondom de
huizen en bouwvergunning. De heer G.
informeert mondeling (je weet hoe
dat gaat op een klein dorp, nogal
gemoedelijk') hoe het met de plannen
W. GELDERLAND
wakker liggen
staat. Er wordt aan gewerkt," is het
mondeling antwoord van gemeentezij
de.
Op 22 oktober 1965 nodigen b en w
de familie G. uit voor een bespreking
over het bouwplan, dit gesprek vindt
28 oktober 1965 plaats.
Op 16 maart 1967 ontvangt de familie
G. een taxatierapport voor huizen en
grond, men gaat akkoord, maar gs
keuren het bedrag af: het is te hoog.
Op 30 november 1967 (na aandrang
van de familie G.) komt er een nieu
we taxatie 4000 lager). De familie
G. gaat op 17 december 1967 akkoord.
Op 23 Januari 1968 besluit de raad tot
aankoop. Gs keuren het besluit op 14
mei 1968 goed. de gemeente stuurt
hierover op 14 augustus 1968 bericht.
Op 30 september kan de akte worden
verleden. B en w delen de familie G.
mee dat het mede zo lang heeft ge
duurd. omdat het terugkopen van de
grond door de familie G. voor 14
per m2) op bezwaren van gs stuitte.
B en w: .voor het eerste in ons
geheugen wij toen zo brutaal geweest
om tegen gs te zeggen dat we de
grond tóch voor 14 verkochten.'
Op 22 januari 1969 vraagt de familie
G. aan de gemeente een schadevergoe
ding voor bedrijfsschade en meerkos
ten bouw.
Op 3 februari 1969 dient de familie G.
een tweede (en nieuw) bouwplan in.
Op 1 april 1969 besluit de raad een
neutrale commissie de zaak te laten
bekijken. De hoofdingenieur-directeur
volkshuisvesting Zeeland weigert te
bemiddelen, het wordt uiteindelijk de
Vereniging van Nederlandse Gemeen
ten.
Op 1 mei 1969 verleent de gemeente
na allerlei moeilijkheden met hin
derwetbepalingen de bouwvergun
ning. Er hoefde in de plannen alleen
maar één ijzeren plaat voor een deur
extra te worden aangebracht.
Op 18 december 1969 opent de familie
G. feestelijk het nieuwe bedrijfs
pand.
Op 29 juli 1970 antwoordt de VNG.
Het antwoord geeft geen oplossing. B
en w berichten de familie G. op 20
augustus 1970 hierover.
Op 15 september 1970 schrijft de fa
milie aan de raad. .Wat verder te
doen? js de tendens van de brief. B
en w schrijven de raad op 29 septem
ber 1970 om maar af te wachten wat
de tegeripartij doet.
Oplossing
Tot zover het overzicht. Uit de ver
schillende handelingen valt op te mer
ken dat bepaalde beslissingen erg lang
op zich hebben laten wachten. (De
VNG noemde het .niet de nodige
voortvarendheid betrachten'). Zoals
het er nu uitziet, wordt dat wachten
nog wel even geprolongeerd.
Het college van b en w schrijft de
raad dat eigenlijk niemand meer weet
waarom het gaat. .Het wordt van een
mug een olifant maken.' Men meent
dat .ieder persoonlijk wel eens heeft
meegemaakt dat in een bepaald geval
zowat alles verkeerd lijkt te moeten
gaan,' Het komt b en w voor dat het
geval Gelderland op den duur met
alle mogelijke miezelen in het leven
wordt gehouden, zonder dat er zich
ooit een oplossing zal voordoen, ,om
het simpele feit dat er eigenlijk nie
mand weet wat er opgelost moet
worden,' aldus b en w tot de raadsle
den. Jloe men het ook draait of
keert, wij hebben niet de indruk dat
de gemeente willens en wetens onheus
tegen de familie Gelderland is opge
treden. Zeker is er niets onrechtsma-
tigs gedaan tegenover hen, integen
deel' meent de Sasse college van b en
w.
De heer en mevrouw Gelderland zul
len wel een andere mening zijn toege
daan. Men wil in ieder geval door
gaan. ,We hebben er al genoeg wakker
van gelegen,' zegt de heer Gelderland.
,Er hebben indertijd mensen tegen
mij gezegd dat ze het fantastisch von
den dat er eindelijk eens iemand uit
Sas van Gent tegen de gemeente opge
komen is. 't Was wel van a tot z een
verschrikking, ik heb momenten ge
had dat ik de hele boel wilde laten
zitten, als kleine man is het moeilijk
opboksen tegen een groot lichaam als
een zelfstandige gemeente.'
Toch willen hij en zijn echtgenote (al
die publiciteit hoeft voor mij niet,
echt géén foto van mij maken hoor)
doorzetten. Gelderland: .Ik heb vroe
ger altijd een beetje tegen die ge
meentebestuurders opgekeken, maar
eigenlijk heb ik er op het ogenblik
medelijden mee.'
Misschien kan de raad Sas van Gent
vanavond iets doen aan de eerder
genoemde conclusie van de Vereniging
van Nederlandse Gemeenten, namelijk
,dat de gemeente niet in alle opzich
ten de te verwachten voortvarendheid
heeft betracht'
ceum voor Zeeland te Goes, F. van
Dijk schrijver van .Goes in de
patriottentyd' heeft tezamen met
een oud-leerling, thans kandidaatsge
schiedenis, J. H. Kluiver uit 's-Graven-
polder een aantal bijzonderheden over
kerk, orgel en carillon bijeengebracht
ten dienste van de vreemdelingen, die
de kerk bezoeken. En uiteraard niet
in de laatste plaats voor de in de
geschiedenis van de Goese kerk gein-
teresseerden, die nu alles onder één
noemer kunnen terugvinden. Van Dijk
heeft het gedeelte over de kerk voor
zijn rekening genomen; de beschrij-
ving van orgel en carillon is van de
hand van student Kluiver.
Een centrale plaats in het boekje
heeft gekregen de grote brand van 11
september 1618, toen het kerkgebouw
als gevolg van een onvoorzichtigheid
van loodgieter Hans Hendrikse een
prooi van de vlammen werd. ,Z6 wa
zig en fragmentarisch de wording van
de oude kerk blijft, zó gedetailleerd
zijn we Ingelicht over de wederop
bouw van de afgebrande Maria Mag-
dalenakerk', aldus Van Dijk, die in dit
boekje opnieuw bewijst hoe na de
geschiedenis van zijn stad hem aan
het hart ligt.
Haar bestaande vorm kreeg de Maria
Magdalenakerk in de jaren 1618-1621.
De .gouden eeuwers' van Goes werk
ten er met evenveel liefde aan als de
middeleeuwers van weleer, de bou
wers van de eerste Maria Magdalena
kerk.
Enkele sprekende cijfers van het mo
numentale kerkgebouw: middenschip
60 meter lang en een in het midden
daarop staand noorder- en zuidercon
cept van 48 meter lengte; hoogte van
de middenbeuk 28 meter. Totale in
houd van de kerk 34.000 kubieke me
ter. De kerk werd opgetrokken in
gotische stijl.
Aandacht schenkt Van Dijk ook aan
de wandelkerk, het gedeelte van de
Grote of Maria Magdalenakerk, dat
verbinding gaf tussen de Korte Kerk
straat en de Kreukelmarkt. Die wan
delkerk heeft heel wat last gegeven.
Keer op keer maken de stadsnotulen
melding van wanordelijkheden, lawaai
en erger; zelfs van slepen van lasten
tijdens predikaties. In de 19e eeuw in
verval geraakt het schip was ver
laagd tot pakhuis; zelfs de brandspui
ten vonden er onderdak (een situatie,
die niet alleen in Goes voorkwam)
volgde een restauratie in 1898 en één
in de jaren 1922-1930; gevolgd door
herstelwerkzaamheden in de afgelopen
jaren.
Orgel en carillon
Orgel en carillon worden uitvoerig
beschreven door J. H. Kluiver, die
eraan herinnert, dat de kerk reeds in
1469 over een orgel beschikte, getuige
de benoeming van een organist, zoals
uit oude stukkpn blijkt.
In 1640, 22 jaar na de brand de
kerk werd al enkele tienallen Jaren
gebruikt voor de protestantse ere
dienst kreeg de Maria Magdalenakerk
een nieuw orgel. Van het binnenwerk
is niets meer overgebleven, maar de
orgelkast, de hemel boven het orgel,
de lofwerken, de deuren en de beel
den op de torens zijn op de dag-van-
vandaag nog dezelfde als in 1643. In
de loop der vele. vele jaren heeft het
orgel diverse herstellingen ondergaan.
Begin dit jaar werd met enig ceremo
nieel het vernieuwde orgel in gebruik
genomen.
Het carillon voert zijn geschiedenis
eveneens terug tot 1618, het jaar van
de fatale brand. Het klokkenspel,
hoog in de slanke toren opgehangen,
heeft eeuwenlang zijn vrolijke en
sombere tonen boven Goes uitge
strooid.
Talloos, aldns blijkt uit de beschrij
ving ran J. H. Kluiver waren de
restauraties, niet op de vingers van
één hand te tellen. Op 1 februari is
een geheel nieuwe beiaard in gebruik
genomen, waardoor de Maria Magda
lena kerk weer in alle opzichten com
pleet Is: een gerestaureerd kerkge
bouw, een vernieuwd orgel en een
fraai carillon.
HULST B en w van Hulst willen
een speelterrein voor de woonkern
Clinge. Nadat reeds verschillende ver
zoeken in deze richting hel college
hebben bereikt, zijn burgemeester en
wethouders op zoek gegaan naar een
mogelijkheid om een speelterrein te
realiseren. Bij het gereedkomen van
het bestemmingsplan Kom Clinge'
komt een terrein in de buurt van de
Kennedylaan beschikbaar. Op dit stuk
grond hoeft alleen maar gras te wor
den ingezaaid en enkele eenvoudige
speelwerktuigen te worden geplaatst.