SPANNING OP
HUURWONINGMARKT
IN ZEELAND IS
TOEGENOMEN
GOLF VAN STERK VERHOOGDE
HUREN NU WEGGEEBD
MIDDELBURG STRAKS GUNSTIGER BEELD
WÈÊÊÊmÊmaÊÊÊmÊ^mmmmmÊmÊÊUÊMËmBÊÊm
ZATERDAG 24 OKTOBER 1970
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
17
Een huis huren in Zeeland is niet zo gemakkelijk meer. Wie een
paar jaar geleden een huurwoning zocht, kon er snel één vinden,
wie nu een huis wil huren, moet zich bijna overal op een wacht
lijst laten plaatsen. Dat is vooral zo, als men een goedkope wo
ning zoekt, maar ook voor huizen in de duurdere sector krijgt
men niet meer onmiddellijk de sleutel in handen.
Anderhalf jaar nadat de verhuur van huizen in Zeeland als
eerste gebied geheel vrij werd, is de spanning op de woning
markt toegenomen. Woningbouwverenigingen noch makelaars
kunnen aan de vraag voldoen. De wachtlijsten van de woning
bouwverenigingen in de Zeeuwse steden zien er zó uit:
950 aanvragen in Middelburg;
300 tot 700 gegadigden in Terneuzen;
1500 zoekenden in Vlissingen;
900 wachtenden in Goes;
ruim 400 aanvragen in Zierikzee.
Het is niet exact aan te geven hoelang de wachttijden zijn.
temand die een duurdere woning wil en kan betalen hoeft er
rauwelijks op te rekenen, dat hij binnen een half jaar onderdak
is, met uitzondering van Middelburg, waar de vooruitzichten
gunstig zijn. Veel somberder ziet het er uit voor iemand, die
?en duur huis niet kan betalen: omdat de vraag naar goedkopere
sengezinswoningen het grootst is, ligt op dat deel van de wo
ningmarkt ook de zwaarste druk.
De oorzaak van de spanning op de markt is
duidelijk. Zeeland heeft sinds lang eindelijk
een vestigingsoverschot. De industrie trekt
zeer snel mensen naar de provincie en intus
sen is er niet voldoende voorraad woningen
beschikbaar. Een paar jaar geleden werden
bijvoorbeeld in Middelburg nog eengezins
woningen toegewezen aan mensen, die van
plan waren te trouwen.
Op dit moment komt men ln principe niet voor een
eengezinswoning in aanmerking in de Zeeuwse hoofd
stad als men niet tenminste een gezin met twee
kinderen heeft. Een ander voorbeeld: anderhalf jaar
geleden konden in Vlissingen woningzoekenden onmid
dellijk de sleutel meekrijgen als ze kwamen informe
ren naar de juist gereedgekomen torenflats ipet 250
appartementen. Voor die flats gelden op dit moment
wachttijden van bijna anderhalf jaar.
Vuur verschillende Zeeuwse gemeentebesturen is de nu
ontstane situatie kennelijk niet bij verrassing geko
men. Toen de huizenverhuur in Zeeland aan geen
enkele regel meer gebonden was. vonden verschillende
besturen, dat de gemeenten niet helemaal moesten
worden uitgeschakeld bij de procedure van woningtoe
wijzing. Middelburg is daar een voorbeeld van. Een
huuradviescommissie waarin het gemeentebestuur
is vertegenwoordigd wijst de huizen toe, die in
beheer zijn bij de woningbouwcorporatie. Ook in Goes
en Zierikzee hebben de gemeentebesturen de handen
niet helemaal afgetrokken van de verdeling van de
huurhuizen. Dat gaat op basis van samenwerking, want
wettelijk hebben de gemeenten niets meer te zeggen
over de woningtoewijzing aan de huurders.
INDUSTRIE
Toen de vrije huizenverhuur werd voorbereid hebben
de gemeentebesturen van de Zeeuwse steden en de
woningbouwcorporaties rekening gehouden met de wo
ningbehoefte van de industrieën: er zijn meestal af
spraken gemaakt. Zo wordt in Vlissingen zeventig
procent van de gereedgekomen woningen toegewezen
aan de industrie, in Middelburg is dat hetzelfde percen
tage, terwijl in Goes en Terneuzen geen percentages
zijn vastgelegd, maar de huizenverhuur aan werkers in
de industrie wordt geregeld naar behoefte.
Merkwaardig is, dat er een aantal gevallen een golfbe
weging is te zien in de kansen om een huis te huren.
Een voorbeeld daarvan in Terneuzen: Nog enkele
maanden geleden kregen mensen, die op geen wacht
lijst voorkwamen zonder meer een flat toegewezen.
Het ging daar om vrij dure flats. Een aantal woning
zoekenden blijkt het ,te duur' te vinden en de verhuur
verloopt een tijd stroef, omdat veel huurders aarzelen.
Op dit moment is ook in Terneuzen geen flat meer te
huur. In de Walcherse dorpen deed zich een paar jaar
geleden hetzelfde voor, toen 300 woningen in de
premieseclor gereed werd en gebouwd. Makelaars die
de huizen voor beleggers in beheer hebben, wezen
zonder meer toe aan wie een aanvraag indiende en de
animo bij de huurders was niet eens groot. Nu hebben
die makelaars voor dezelfde premiewoningen wachtlijs
ten. Bij woningbouwverenigingen en makelaars is de
verwachting, dat zich volgend jaar een soortgelijke
golf opnieuw zal voordoen als er weer duurdere
premiewoningen en duurdere flats worden opgeleverd.
Op dat moment zullen de huurkansen toch kleiner zijn
dan bij de vorige .golf, omdat er nu meer druk op de
markt is: in die spanningssituatie is men sneller
geneigd een groter deel van het inkomen te verwo
nen
GOES
In Goes is na de liberalisatie van de huren een
.woonruimteverdelingscommissie' tot stand gekomen,
waarin de drie woningbouwverenigingen plus de ge
meente vertegenwoordigd zijn: in Goes vond men, dat
de liberalisatie eigenlijk wat te vroeg is gekomen en
via deze in overleg tot stand gekomen verdelingscom
missie bleef de gemeente bij het vraagstuk van de
woonruimte betrokken Voorzitter en gemeentese
cretaris M. J. Taillie constateert, dat het effect in
feite alleen is. dat woningzoekenden zich nu niet op
drie plaatsen hoeven in te schrijven, maar dat dit op
één adres kan gebeuren.
Vindt, dat de situatie rond de verhuur van woningen
in Goes de laatste tijd spannender is geworden: per 1
juli lagen er in Goes aanvragen van 770 woningzoeken
den. per 1 oktober waren dat er mim 860 en in de
loop van oktober is het aantal tot ongeveer 950
gegroeid. Per 1 oktober zag de spreiding in het aantal
gevraagde huizen er zo uit: 200 vierkamerflats voor
huwelijkskandidaten. 144 aanvragen voor een eenge
zinshuis met een huur tussen de 20 en 30 per week,
161 aanvragen voor een eengezinshuis tussen de 30
en ƒ40 per week, 100 aanvragen voor eengezinswonin
gen met een huur hoger dan 40, bijna 80 aanvragen
voor de bejaardenwoning. In Goes kan men van die
860 woningzoekenden er 255 mensen helpen, blijven
nog ruim 600 woningen nodig, terwijl ér 275 in
aanbouw zijn. De verwachting in Goes: ,De spanning
zal voorlopig nog wel aanhouden.' Die verwachting is
ook gebaseerd op de vraag van de kant van de
industrie van onder meer Pechiney en in Goes geves
tigde bedrijven Huwelijkskandidaten, die in Goes een
woning willen huren en bij de commissie terecht ko
men, kunnen rekenen op een wachttijd van een tot
anderhalf jaar.
VLISSINGEN
Bij de woningbouwverenigingen .Goed Wonen', .Ge
meenschappelijk Belang' en ,St-Willibrord' in Vlissin
gen staan in totaal 3000 mensen op een wachtlijst. Bij
.Goed Wonen' alleen al is dat aantal 1200 en als men
volgens voorzitter J. J. Kempe van de overkoepelende
woningbouwfederatie de dubbel genoteerden buiten be
schouwing laat, kan men in Vlissingen rekenen op 1500
woningzoekenden.
Kempe: .Er ls meer spanning dan een paar Jaar
geleden, je moet rekenen de industrialisatie is nu een
feit.' Vreest, dat in Vlissingen de krappe (huur)woning-
markt nog wel een tijdje zal aanhouden, omdat er naar
zijn mening enerzijds in de woningwetsector te weinig
huizen in aanbouw zijn om het probleem snel op te
lossen, terwijl de mensen aan de andere kant een
huurprijs van ƒ200 per maand (inclusief cv) vaak te
hoog vinden. Meent: ,Men zal in de toekomst toch aan
hogere huren in Zeeland gewend moeten raken, bij
stijgende bouw- en onderhoudskosten kan dat niet
uitblijven.'
Hij wijst erop. dat in Vlissingen bij de woningtoewij
zing aan een huurder de gemeente niet meer betrok
ken is, dat men daar aankloppende gegadigden naar de
woningbouwverenigingen of makelaars verwijst, maar
dat met de gemeente wel een afspraak loopt over de
toewijzing van gereedgekomen woningen aan werkne
mers van zich vestigende bedrijven: in principe gaat 70
procent van de nieuwe woningen die kant op. behalve
als er niet voldoende belangstelling voor is. Voorziet,
dat de volgend jaar op te leveren 310 eengezinswonin
gen in Souburg-Noord de vraag niet eens zoveel zullen
verlichten, omdat 70 procent naar de industrie zal
gaan. ,De overeenkomst is gesloten met het oog op het
algemeen belang, dat met de industrialisatie wordt
gediend, dat vonden de woningbouwverenigingen rede
lijk.'
Volgens de heer Kempe mankeert het vooral aan
mogelijkheden om de doorstroming te bevorderen.
Wijst op de grote vraag naar eengezinswoningen
900 gegadigden en acht het spijtig, dat met name in
die sector in een huurprijs tussen de 130 en 180 zo
weinig te krijgen is: dat zou de doorstroming naar
zijn mening wel ten goede kunnen komen. Maar
nieuwbouw nu komt vrijwel altijd duurder uit.'
Wie in Zeeland een huis tussen de 170 en de ƒ250
per maand wil huren komt meestal of bij particulie
ren. vaak bij makelaars terecht. Op dit moment, zit
men ook in die kring niet ruim in de (vrije) huurhui
zen, er is meestal sprake van wachtlijsten, die variëren
in grootte van tien tot zestig namen. Een project in de
premiesector in de Middelburgse Griffioen eerste
helft van 1971 voltooid is nu al helemaal verhuurd
Met name in de kring van de makelaars is men van
mening, dat de huurder in de Zeeuwse situatie meei
mogelijkheden heeft dan in de gebieden waar de
huurliberalisatie nog niet geldt. De heer J. Komcjan
van het makelaarskantoor Sinke-Komejan in Middel
burg in dit verband: ,Ik geloof, dat het veel eerder had
moeten gebeuren, de hele problematiek rond de be
schikbaarheid van woonruimte zou er eerder door zijn
opgelost: men heeft nu veel meer mogelijkheden, die
situatie bevordert ook de doorstroming.'
MIDDELBURG
Wethouder W P. J. Baars van Middelburg is v.i
mening, dat de Middelburgse woningsituatie als ,rede
lijk' is te kwalificeren. .Een paar jaar geleden heeft de
raad het woningbouwprogramma voor Middelburg te
ambitieus geoordeeld en de laatste twee jaar is daar
door een afremming geweest', aldus wethouder Baars
die duidelijk maakt, dat er binnen nu en een jaar we)
weer ruim 800 woningen zullen klaarkomen, waarmee
in een groot deel van de behoefte zal zijn voorzien
Eind van dit jaar wordt onder meer begonnen met de
oplevering van 204 eengezinswoningen en 374 flatwo
ningen en rond de jaarwisseling worden ook nog eens
200 premiewoningen opgeleverd. Verder zijn er nog
verschillende grotere en kleinere bouwprojecten in
uitvoering of in voorbereiding. Tot en met 1974 wil
Middelburg volgens het produktieprogramma 3000 wo
ningen bouwen. De heer Baars: ,We moeten er wel
rekening mee houden, dat huizen bouwen een sneeuw
baleffect teweeg brengt. De ervaring leert, dat als er
meer gebouwd wordt, de aanvragen ook in aantal
toenemen.' Over de hele lijn genomen is de heer Baars
optimistisch over de Middelburgse situatie. 'Als er dit
voorjaar naar gevraagd zou zijn, dan was dat anders
geweest, maar nu kun je in Middelburg toch met 3, 4
of 5 maanden een woning krijgen', aldus de Middel
burgse wethouder, die daarbij wel aanmerkt, dat men
een gezin met tenminste twee kinderen moet hebben
Eengezinswoningen ..huisje, schuurtje, tuintje.
Hoewel er na liet vrijkomen van de huren ln
oktober 1967 een regen van klachten over te
sterke huurverhogingen was te signaleren, hoort
men over deze tendens het laatste jaar weinig
meer. De huuradviescommissies voor Midden-
Zeeland en Zeeuwsch-Vlaanderen constateren,
dat zich af en toe nog wel eens een zeer sterke
huurverhoging voordoet, maar hebben deze in
druk: ,In het algemeen hebben de huren in de
particuliere sector niet het peil gevolgd van de
gesubsideerde woningen, die met 6 of 7 pet
omhoog zijn gegaan. De vrije sector is daar iets
bij achter gebleven, terwijl het rijk adviseert die
trend te volgen met het oog op de doorstro
ming.'
De huuradviescommissies bemiddelen als dal
wordt gevraagd in een conflict tussen een ver
huurder en een huurder, ze adviseren ook als
een zaak voor het kantongerecht komt. Secreta
ris A. C. Krijger van de huuradviescommissie
Midden-Zeeland: ,In het begin had je bepaald
beroerde gevallen, maar geleidelijk zijn de moei
lijkheden weggeëbd, nu is er incidenteel nog wel
eens een geval van opvallende huurstijging. Als
er een landelijke huurverhoging komt voor ge
subsidieerde en woningwetwoningen hebben we
in de vrije sector wel steeds te maken met een
golf van adviesaanvragen, het duidt erop, dat
ook de huiseigenaars zich beraden.'
Die indruk heeft ook de secretaris van de
huuradviescommissie Zeeuwsch-Vlaanderen, de
heer J. Ch. M. van de Velde: ,We hebben de
laatste drie maanden vrijwel geen moeilijkheden
gehad. We hadden gedacht, dat Belgische huisei
genaars in Zeeuwsch-Vlaanderen de huren sterk
muden gaan verhogen, maar dat is erg meege
vallen.' Beiden hebben de indruk, dat iemand die
uit z'n huis wordt gezet ,een redelijke kans heeft
op vervanging', men meent dat er voldoende
buizen te krijgen zijn.
om op dit moment in aanmerking te komen voor een
eengezinswoning. Maar als we er overhouden, dan
laten we die natuurlijk niet leegstaan.'
ZIERIKZEE
TERNEUZEN
Directeur P de Putter van de woningbouwvereniging
Terneuzen constateert, dat er bij de aanvang van een
project met dure flats een afwachtende houding wordt
aangenomen en dat men die flats dan langzaan:
kwijtraakt. In Terneuzen verkeerde men dit jaar in dit
omstandigheid, maar er is nu geen flat meer te krijger
en Terneuzen zit ook met een wachtlijst van 600 to'
700 namen. De heer De Putter stelt, dat de mensen ii
de lagere inkomensgroepen de meeste moeite hebbei
om iets te huren wat zij kunnen betalen. De goedkope
re woningen zijn in het algemeen ook de oudere. Mei
stimuleert in Terneuzen. net als elders trouwens d
doorstroming Van de 156 in aanbouw zijnde woninge
aan het Mozart- en Schuberthof zijn er al 80 toegewe
zen aan mensen, die een ander huis in Terneuze
verlaten. Wie een woning vrijmaakt en meehelpt aa
doorstroming, krijgt voorrang.
De AKP in Goes krijgt volgens mededelingen van AKI
personeelchef G. Lemke alle mogelijke medewerking al
er huizen nodig zijn, maar dat betekent evengoed, da
dat mondjesmaat gebeurt. Vooral eengezinswoninge
zijn in Goes een spaarzaam goed De heer Lemke: .W
rekken van buiten de provincie alleen de mensen aan
die we hier niet kunnen krijgen. Dat is omdat w
graag met Zeeuwen werken ze hebben een goed
instelling maar ook om het woningtekort. W
hebben ook prettige contacten met. Kapelle, maar daa
gaat het om huizen van beleggers. Ze zijn te duur voo
mensen met een normaal cao-inkomen.
Van woningnood in Zeeland kan men niet spreken e:
het zit er zolang er continuïteit in de bouw is, nie
in dat de situatie zal gaan lijken op die in de randstac
Vlaar duidelijk is, wonen in Zeeland steeds duurder ze
gaan worden, eenvoudig omdat bouwen duurder wordi
Premiewoningen op Walcheren twee jaar geleden ge
bouwd ,doen' nu 170,- per maand. Vrijwel hetzelfdi
type huis, op dit moment in aanbouw in Koudekerke
gaat de toekomstige huurders circa ƒ230,- per maanc
kosten. De lust om, als men het wel kan betalen vai
een oudere en dus goedkopere naar een nieuwen
woning te verhuizen wordt evenredig kleiner. .Dooi
stroming' blijft voor woningbouwverenigingen en ge
meenten daardoor veelal een vrome wens. Met als
resultaat, dat het voor de groepen met. geringere
inkomens steeds moeilijker wordt om onder dak te
raken.
KEES CYSOUW,
DOLF SNEL. Torenjlats Vlissingen...niet gewild...
.Zierikzee zit klem wat betreft de voorraad huizen',
zegt burgemeester D. W. Kastelein van Zierikzee, die
tevens voorzitter is van de commissie die adviseert
over de toewijzing van woningen in zijn gemeen
te.
Op 15 september van dit jaar had men in Zierikzee
een wachtlijst van 415 namen. Bijna 90 procent daar
van zit in de inkomensgroep beneden de 15 duizend
gulden. De heer Kastelein: .De laatste jaren hebben we
bijna niet kunnen bouwen. In de afgelopen 3 jaar
werden er ln Zierikzee 169 woningen gebouwd en
volgens de heer Kastelein moet men toch tenminste
100 huizen per jaar neerzetten om alleen de groei te
volgen, zoals het ETI voor Zeeland die voor de
Schouwse centrumstad heeft voorspeld. Aan die 100
per jaar heeft men dan nog niet genoeg, omdat er een
achterstand is en omdat Zierikzee veel slechte huizen
binnen de stadswallen heeft
Een moeilijkheid was in Zierikzee de laatste jaren, dat
men geen bouwgrond genoeg beschikbaar had. Op dit
moment is er in 1971 ruimte voor 188 huizen. .Zierik
zee heeft extra hulp nodig', vindt burgemeester Kaste
lein en hij is van mening, dat zijn gemeente bij de
toewijzing van contingenten voorrang verdient boven
gemeenten, waar door nieuwbouw oudere woningen
vrij komen voor recreatieve doeleinden.
In Zierikzee. zo meent de burgemeester van die stad.
zal men in ieder geval de komende drie jaar nog heel
moeilijk zitten. In de praktijk betekent, dat, dat wie
wil huren, niet snel aan bod is. Je kimt niet aangeven
hoelang de wachttijden liggen, maar er zijn mensen,
die vier jaar op de lijst staan.'
Makelaar J. Don uit Middelburg zegt over de situatie
in Zeeland: ,De druk is op dit moment te groot.' Hij
vindt het wel gezond als er enige druk is op de markt
omdat als de balans omslaat en er huizen leeg staan
bijvoorbeeld beleggers hun belangstelling voor de pro
vincie verliezen. .Leegstaande huizen, dat is voor nie
mand goed.'
Wachttijden? De heer Don meent, dat het heel gevaar
lijk als makelaar wachttijden aan te geven. ,Dat kan
van zoveel factoren afhangen. Je hebt mensen, die
anderhalf jaar willen wachten op een bepaalde woning
en anderen, die genoegen nemen met wat op een
bepaald moment te krijgen is en daardoor mogelijk
eerder aan bod zijn. Als u het zeer algemeen stelt, dan
kunt u wel zeggen, dat je binnen een half jaar geen
huis kunt huren, maar dat zeg ik met de nodige
restricties', aldus de heer Don. De Middelburgse make
laar vindt, dat de huren over het geheel genomen te
laag liggen. ,We zijn er onderhand rijp voor de
kostprijs voor een woning te gaan betalen.'
