P^H
Eerste stap op weg naar Amerikaans
Russische samenwerking in de ruimte
PvdA-nota over de
problemen van de VN
Nederlandse zakenlieden' benadeelden
Belgische schatkist voor f 17,5 min
Initiatief ten gunste van China
ONTVLUCHTE
RUUD R. TERUG
IN INRICHTING
^jva^eea stukje
lLtwmjaarstuin
REGERING: ONDERZOEK NAAR
MOGELIJKE BIJSTAND AAN
MOLUKKERS DIE TERUG WILLEN
De dood op de weg
Sociale klimaat grondig verpest'
FELLE KRITIEK VOORZITTER
GRAFISCHE BOND OP REGERING
'egen jassen
JL
'oden jassen
winterjassen
fff
iportcoats
\n
Geismar krijgt
18 maanden
VRIJDAG 23 OKTOBER 1970
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
9
ADVERTENTIE
EERSTE DOEL: KOPPELINGSMOGELIJKHEID VOOR REDDINGSPOGINGEN
HOUSTON (REUTER) De
besprekingen die volgende
week in Moskou beginnen,
brengen het denkbeeld van ge-
zamenlijke verkenning van de
ruimte door Russen en Ameri
kanen een stap nader tot ver
wezenlijking. Zelfs de meest
voorzichtige leden van de Ame
rikaanse ruimtevaartgemeen
schap zien de komende bespre
kingen als een doorbraak.
Na jaren van rivaliteit en langs el
kaar heen werken komen de VS en
de Sowjet-Unie eindelijk bijeen om
zich te buigen over de kwestie hoe
hun ruimteschepen in de praktijk
aan elkaar kunnen worden aange
past.
De besprekingen worden maandag
en dinsdag (26 en 27 oktober) ge
houden. Officieel zijn zij door de
NASA aangeduid als .voorbereidende
technische besprekingen over moge
lijke overeenkomstige regelingen
voor koppeling in de ruimte'
mogelijkheid van koppeling van
Amerikaanse en Russische ruimte
vaartuigen opent echter een groot
gebied van samenwerking, zoals ge
zamenlijke tochten en redding in
DEN HAAG (GPD) De PvdA-
fractie in de tweede kamer
dringt er bij de regering op aan,
een initiatief te nemen inzake de
toelating van China tot de VN,
die binnenkort voor de zoveel
ste keer aan de orde komt. Ne
derland moet samen met gelijk
gezinde landen voorstellen, dat
Formosa in de veiligheidsraad
plaats maakt voor China en een
gewoon lid van de assemblee
wordt. Op de VS moet druk
worden geoefend om deze for
mule, als een tijd en moeilijkhe
den besparend compromis, te
aanvaarden.
Dit staat in een nota van de PvdA
over de problematiek der VN. die
gistermiddag is gepubliceerd. Verschil
lende punten er uit zijn al ter sprake
gebracht in vergaderingen van de vas
te kamercommissie voor buitenlandse
zaken met minister Luns. Deze is
gistermiddag naar New York vertrok
ken. om daar de algemene vergade
ring van de VN bij te wonen.
Mr Van der Stoel, die het rapport
toelichtte, zei dat het hem .zou verba
zen als minister Luns een warm ja op
het voorstel zou laten horen'. Hij
verweet de minister van buitenlandse
zaken een automatisme in het beoor
delen van de moeilijkheden met Chi
na's toetreding. .Van de Nederlandse
regering mag worden verwacht dat zij
het VN-beleid tot centraal element
van haar buitenlandse beleid maakt',
aldus het PvdA-rapport, .en dat zij het
uiterste doet om invloed, denkkracht
en fantasie te mobiliseren ten gunste
van de verwezenlijking van vormen
van wereldwijde samenwerking. Met
name zal ons land er zich voor moe
ten inzetten, dat de verstarring van de
blokken wordt doorbroken en dat vor
men van samenwerking daar voor in
de plaats komen'
Effectiever
Concreet wordt aangedrongen op de
volgende punten:
Het effectiever maken van de s
ties tegen Rhodesië en een striktere
naleving door alle Navo-landen van
het wapenembargo tegen Portugal.
Regeringshulp aan bevrijdingsbe
wegingen in koloniale gebieden op het
humanitaire vlak en op het gebied
van scholing en vorming.
Het invoeren van een geassocieerd
lidmaatschap voor mini-staten
Versterking van de vertegenwoor
diging van middelgrote mogendheden
in de veiligheidsraad.
Het toelaten van DDR, Bondsrepu
bliek, Noord- en Zuid-Korea, Noord
en Zuid-Vietnam tot de VN.
Een onderzoek naar de mogelijkhe
den om het internationale hof van
justitie een grotere rol te doen vervul-
nood. Het feit dat de Sowjet-Unie
dit aspect gekozen heeft als begin
van besprekingen over .bouten en
moeren duidt er op dat de Sowjet-
Unie serieuze belangstelling koestert
voor samenwerking in de ruimte.
Het doel van het eerste overleg is
zeer beperkt: het opstellen van een
memorandum en het vaststellen van
de procedures als basis voor verde
re bijeenkomsten.
Universele koppeling'
Arnold Frutkin, oud-directeur van de
NASA, meent dat koppeling tussen
bemande Russische en Amerikaanse
ruimtevaartuigen niet voor 1972 mo
gelijk zal zijn. i\len moet al snel tot
overeenstemming komen om de Sky-
Iab die in dat jaar rond de aarde
gaat draaien van een speciale kop
pelmogelijkheid te voorzien. Opti
mistisch is hij daarover niet. J)e
Russen zijn meestal traag in het
onderhandelen', zegt hij.
Ruimtestation
Meer kans ziet hij voor een gemeen
schappelijk koppelsysteem achter in
de jaren zeventig, voor het ruimte
station met ruimte-taxi's. Dat ligt ook
meer in de lijn van de Russische
gedachtengang. Him vlucht van juni.
die 18 dagen duurde, is waarschijn
lijk een deel van de voorbereiding
van een permanent bemand ruimte
station geweest.
Uitwisseling
Wanneer geleerden kunnen overstap
pen kunnen zij aan eikaars experi
menten deelnemen. Tegen die tijd
moeten beide ruimtevaartmogendhe-
den het tevens eens zijn over dingen
zoals een gemeenschappelijk com
municatiesysteem. Maar in 1965 was
na drie jaren van besprekingen met
de Sowjet-Unie overeenstemming be
reikt over samenwerking bij kunst-
maan-meteorologie. communicatie,
geomagnetisch onderzoek, ruimtebio-
logie en geneeskunde en dc gang
van zaken op deze gebieden is rond
uit teleurstellend geweest.
Toch ziet de NASA de komende
besprekingen als 'een grote impuls
nu het congres de gelden voor de
ruimtevaart zo sterk besnoeit. Geza
menlijke ondernemingen zijn ook van
waarde door de kostenspreiding. be
langrijk voor een land dat met uit
zondering van de Sowjet-Unie tien
maal zoveel per jaar uitgeeft als
alle andere landen samen. Volgens
sommigen wordt de financiële last
van het ruimtevaartprogramma in
de Sowjet-Unie eveneens te groot.
Mogelijk zullen de kosten een eind
maken aan de rivaliteit van het
ruimterace-tijdperk, waardoor beide
partijen een overwinning zullen heb
ben behaald.
AMSTERDAM: De hoofdstedelijke
brandweer is donderdagmiddag
uitgerukt om een zeemeeuw te
redden. De vogel was met zijn vleu
gel verstrikt geraakt in een vlie
gertouw, dat bij de Markthallen
in de Jan van Galenstraat aan een
boom hing.
EINDHOVEN (GPD) De Bredase
21-jarige student Ruud R. die op za-|
terdag 17 oktober jl Is ontsnapt uit
de rijks psychiatrische Inrichting inj
Eindhoven, heeft zich in de nacht van:
woensdag op donderdag omstreeks
één uur eigener beweging weer ge-i
meld bij de inrichting.
Zoals bekend pleegde de jongeman op
vrijdag 21 maart een aanslag met drie
pistoolschoten op zijn 14-jarig zusje
Corrie in het ouderlijke huis. Tegen-,
over de directeur-geneesheer van de
inrichting, dr J B van Borssum Waal-
kes, heeft Ruud R verklaard dat hij
de afgelopen dagen rond gezworven
heeft in België, waar precies is niet
duidelijk. Uit kranteberichten begreep
hij welk een rumoer zijn ontsnapping
teweeg had gebracht. Na een gesprek
met een Belgische priester besloot hij
gebleken dat hij enig
strafbaar feit heeft gepleegd.
De rijksrecherche heeft het onderzoek!
verder in handen.
Premier De Jong tijdens gesprek met Manusama:
Projecten tot
maatschappelijke
inpassing
DEN HAAG (ANP) De Ne-
derlandse regering is bereid te
onderzoeken of aan de Moluk-
kers die naar Indonesië willen
terugkeren economische en
terug te keren naar Eindhoven. Tot, fprhnicrhp hiïctnnd znu kunnen
op heden is niet gebleken dat hij enig: tecnrascne Dijstana ZOU Kunnen
worden verleend ter verwezen-
leg op te stellen projecten tot
maatschappelijke inpassing in
Indonesië.
Ook is de regering bereid de groep Mo-
lukkers die in ons land wil blijven leven
ten volle te steunen en tegelijk de nodi
ge integratie in de Nederlandse sa
menleving te helpen bevorderen. Deze
beide toezeggingen heeft minister-pre
sident De Jong gedaan tijdens het
gesprek met de heren J. A. Manusama
en J. Hitijahubessy, gehouden op 7
oktober jongstleden.
Het verslag van deze bespreking over
de gehele problematiek van de Zuid-
Molukkkers in ons land is donderdag
toegezonden aan de tweede kamer en
I Iijktag van in onderling over-j
BERLICUM (ANP) Door onbe
kende oorzaak is woensdagavond de
36-jarige J. P. F. Voets uit. Berlicum
met zijn auto rechts naast de Haffert-|
sestraat geraakt en tegen een boom
gereden. De. bestuurder is later in het
Groot Ziekenhuis te 's-Hertogenbosch
overleden.
ZEVENAAR (ANP) Op de Arn-
hemseweg in Zevenaar reed donder
dagmiddag de 39-jarige mevioc
M. G. Gremmen-Snelders uit Zeven
aar, met de door haar bestuurde auto
tegen een boom aan de linkerzijde
van de weg Zij werd zodanig ver
wond, dat zij ter plaatse overleed.
Fusies
ARNHEM (GPD) Bij de ope
ning van de driedaagse bonds
vergadering van de ANGB (Al
gemene Nederlandse Grafische
Bond) heeft bondsvoorzitter A.
M. van den Boogaart ongezou
ten kritiek geleverd op de rege
ring De Jong. In het Arnhemse
Musis Sacrum, waar de Neder
landse grafici tot zaterdag ver
gaderen, beschuldigde de ANGB-
voorzitter de huidige regering
vooral van gebrek aan visie. Dat
kwam volgens het o a uit in de
loonpolitiek van minister Rool-
vink, met diens voorstel tot
pauzes en loonstoppen.
Geen verandering
Als gevolg van al dat gehannes is het
sociale klimaat in ons land grondig
verpest en de verhouding tussen rege
ring en vakbeweging ijskoud geble
ven', zo zei de heer Van den Boog
aart. Wanneer de regering met voor-,
stellen tot een loonpauze komt, dan
wijst de vakbond dat van de hand,
aldus de heer Van den Boogaart, om
dat men niet wenst te geloven dat de
economische situatie zo .somber' is.
Dat men een tekort op de betalingsba
lans verwacht van 850 miljoen gulden,
ontkende hij niet: ,Het grootste deel
van dat tekort echter wordt veroor-
Over de fusies in de dagbladwereld
merkte de heer Van den Boogaart:
op, dat ze mede hun oorzaak vin
den in een teruglopende adverten
tiedekking sinds de komst van de
Ster-reklame. .Tegen verdere uit
breiding van de Ster-reklame moe
ten we ons ten sterkste keren', zei
hij dan ook.
Daarnaast moet echter aan het moei
zame bestaan van een aantal landelij
ke dagbladen een eind worden ge
maakt door de vorming van een re
constructiefonds voor het dagbladbe
drijf, waarop kranten die in- nood,
verkeren een beroep kunnen doen
Zo"n fonds zou zijn gelden ondermeer
kunnen betrekken uit de Ster-pot, vol-
Krantenfabrieken
Pel kantte de heer Van den Boogaart.
zich tegen de gedachte tot stichting
van grote krantenfabrieken, waar alle
dagbladen, ook in kleine oplagen, te
gen een redelijke prijs worden ge
drukt. Het idee voor zo'n centrale
krantenfabriek, gevoed door zelfstan
dig opererende redacties, is uitgegaan
van een commissie-Lammers van de
Nederlandse Vereniging van Journalis
ten.
Het rapport, waarin deze commissie
tot de gedachte van een fabriek
kwam, is volgens de ANGB-voorzitter
een .warrig en volkomen ondoordacht
werkstuk*.
dHEDEN: De violiste Emmy _Ver-
hey (21) is gisteren in het huwe
lijk getreden met de Centrum-ac
teur Johnny Peters (23). Hoe
wel het jonge paar de huioélijks-
voltrekking zo stilletjes mogelijk
wilde houden, waren natuurlijk en
kele collega's aanwezig, zoals de
violist Herman Krebbers, die
hier zijn gelukwensen aanbiedt.
ADVERTENTIE
'tls nu tijd voor:
c\)enAjiulf
V MIDDELBURG
in modieuze
kleuren en modellen
L. Delft 11 - Tel. 3891
TRUCJE VIA 2 MARKTEN VOOR VREEMDE VALUTA
(Van onze correspondent)
BRUSSEL Twee Nederland
se .zakenlieden', met een uit
gesproken talent voor inter
nationale financiële trans
acties, zijn erin geslaagd de
Belgische staat voor 17,5
miljoen op te lichten. Het
trucje wat de heren (een
Amsterdammer en een Rot
terdammer) gebruikten was
kinderlijk eenvoudig.
Hun methode was gebaseerd op
het feit dat er in België twee
markten voor vreemde valuta be
staan. een officiële en een vrije
markt. Vaak bestaan er aanzien
lijke koersverschillen tussen die
twee markten. Dat was bijvoor
beeld vorig jaar het geval voor
de dollar. Op de officiële markt,
die vrijwel niet fluctueert was de
dollar omstreeks 50 Belgische
franks, op de vrije markt daaren
tegen kreeg men er soms 53 tot
54 franks voor.
Dollars
Nu is het zo dat zakenlieden bij
de officiële markt terecht kunnen
voor handelstransacties met het
buitenland die in dollars moeten
worden betaald. Op voorwaarde
echter dat de aangekochte goede
ren ook weer naar het buitenland
tegen dollars worden verkocht.
De twee Nederlanders nu richt
ten, order de naam Betexim, een
firma op in Antwerpen en een
andere in Zwitserland. Toen kon
het spelletje beginnen. Na enige
tijd verzochten zij het Belgische
wisselinstiutt om een miljoen
iollar, die zij zeiden nodig te
hebben voor de aankoop van far
maceutische produkten in Zwit
serland. De firma die de produk
ten in Zwitserland leverde was
.toevallig' hun eigen zaak. Het
instituut verstrekte de dollars, ui
teraard tegen de officiële koers
want Bexetim had er bij gezegd
dat de goederen weer tegen dol
lars aan het buitenland doorver
kocht werden. De tegenwaarde in
Belgische franks van de miljoen
dollars werd prompt door de
Antwerpse firma betaald
Normaal moeten er echter bin
nen een termijn van 30 dagen
weer dollars voor terugkomen.
De door de verkoop van goede
ren aan het buitenland verkregen
dollars gaan dan weer terug
naar het wisselinstltuut, dat er
dan tegen de officële koers fran
ken voor
1 miljoen
Toen na een maand de geleende,
dollars echter niet waren terugge
stort begon het wisselinstiuut Be
texim te manen. De firma ver
klaarde evenwel dat de goederen
achter het ijzeren gordijn waren
verkocht en iedereen weet dtft
men in die landen nooit zo vlot
van betalen is Het wisselinsituul
nam genoegen met die verklaring
en was zelfs bereid nog meer
dollars (tot een totaal van 8(1
miljoen) ter beschikking te stel
len. Toen daar echter ook geen
ü=kele dollar van terugkwam be
gon men zich toch wel ongerust
te maken. Maar toen het instiuut
na een paar maanden eens bij de
firma ging informeren zaten de
beide firmanten alweer hoog
en droog aan de oevers van Am-
stel en Rotte.
Wat was er nu gebeurd? Be
texim, zo bleek later, had nooit
goederen gekocht of verkocht. De
dollars, waarvoor steeds heel eer
lijk tegen de officiële koers fran
ken waren betaald, werden onmid
dellijk op de vrije markt in Zwit
serland verkocht, hetgeen een
winstje van ongeveer 3,25 frank
(21 cent) per dollar betekende.
Het eindresultaat, een winst van
ƒ17.5 miljoen voor de beide za
kenlieden en een even grote strop
voor het Belgisch wisselinstituut,
want dat moest nu zelf het te
kort in dollarreserves via de
vrije markt aanzuiveren.
De Belgische staat zou graag
eens met de heide heren praten,
maar aangezien Nederlandse on
derdanen niet aan een vreemd
land uitgeleverd kunnen worden,
zitten de heren voorlopig vei-
Uit het verslag blijkt dat minister
president De Jong er geen twijfel over
heeft laten bestaan dat ten aanzien
van het ideaal der Zuid-Molukkers tot
vestiging van een onafhankelijke
staat, geen verandering van houding
te verwachte is, niet van Nederland,
nocii van Indonesië, noch van de Ver
enigde Naties.
Premier De Jong noemde het van
fundamenteel belang dat de Moluk-
kers in Nederland zich ernstig bezin
nen op de situatie waarin zij zijn
gekomen te verkeren. Héns moet
worden ingezien dat het blijven broe
den op schuldvragen en vermeend on
dergaan onrecht en het najagen van
een politiek fantoom niet langer zin
vol is'. Naar het oordeel van de be
windsman is voor de Molukkers in
Nederland de tijd gekomen om zich
te bezinnen op de realiteiten van 1970
en op de toekomst. Tijdens het onder
houd wees de bij het gesprek aanwe
zige minister Luns (buit. zaken) er op
dat nimmer een reeële mogelijkheid
heeft bestaan dat een zelfstandige Mo
lukse staat in de wereld erkenning
zou vinden. De gedachte dat dit door
een volhardend pogen toch zou kun
nen worden bereikt noemde hij een
miskenning van de internationale poli
tieke realiteit.
De Zuidmolukse leider Jr. Manusama
had er op gewezen dat de Zuidmoluk-
kers voldoende werkelijkheidszin heb
ben om zich een beeld te kunnen
vormen van de mogelijkheden van
verwerkelijking van hun ideaal op
korte termijn. Dit ideaal omschreef
hij als een streven gericht op een
onafhankelijke republiek der Zuid-Mo-
lukken. Wat de Molukkers niet aan
vaarden is dat de Nederlandse rege
ring de zaak lijkt te beschouwen als
afgehandeld. Indien deze indruk niet
wordt weggenomen, zo verzekerde hij.
zouden de Molukse leiders moeilijk
voor de gevolgen kunen instaan.
Premier De Jong deed een beroep op
de Molukse leiders op wie. naar zijn
mening, vooral de verantwoordelijk
heid rust .om de geesten geleidelijk
rijp te maken voor een nieuw, con
structief antwoord op de werkelijk
heid'
Aan het slot van het gesprek, waarover
de heer Manusama zich ten zeer
ste teleurgesteld toonde, heeft pre
mier De Jong namens de regering een
beroep op de Molukkers gedaan zich te
bezinnen op hun situatie en te komen
tot een weloverwogen keuze. De rege
ring blijft bereid tot een open gedach
tewisseling over de beste vormen
waarin die keuzemogelijkheden kun
nen worden verwezenlijkt.
PARIJS (AFP) Alain Geismar. ex-
leider van de Franse Maoïstische be
weging Xa gauche proietarïenne', is in
Parijs veroordeeld tot 18 maanden
gevangenisstra 1'.
De 31-jarige Geismar, doctor in de
natuurkunde, heeft vier maanden in
voorarrest gezeten. Hem is aanzetting
tot geweld ten laste gelegd.
f ADVERTENTIE)
Wees maar blij met
Jac. Hermans Prijsslae
in de buurt.
Dat het goed zit.
Dat het goed zit met ae prijs.
Goed zit met de kwaliteit.
Dat u geen vraagtekens behoeft ts
zetten.
Dat het onze eer is, dat u tevreden
bent
Kortweg: dat wij er achter staan