PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
AKKOORD OVER
BERLIJN MOGELIJK
Christelijke partijen willen
doorlichting van NAVO-taak
Zeeland en Gent voeren samen scherpe
actie tegen Progil en olieraffinaderij
Sneeuw verspert de passen Oud-vossemeer
Vandaag
in de
krant...
Misgreep
Tito
Tv-reclame
Golda Meir:
ISRAËL VOOR
VERLENGING
BESTAND'
Ulbricht bezoekt
Tsjecho-Slowakije
PHILIPS VERHOOGT PRIJZEN
METÉÉN TOT VIJF PROCENT
GEEN FRANSE
WAPENS MEER
NAAR ZUID-
AFRIKA
MEETE'LAND IN
NOORDZEE
VERDWENEN
213e jaargang - no 249
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE. VLISSINGSE, GOESE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
0 Abonn.pr.it 5.50 I
Donderdag 22 oktober '70
GROMYKO IS OPTIMISTISCH:
NEW YORK (AP) De Russische minister van buitenlandse za
ken Andrei Gromyko heeft woensdag in de algemene vergadering
der Verenigde Naties verklaard dat een akkoord tussen de vier
grote mogendheden over Berlijn tot de mogelijkheden behoort.
In zijn rede tol de algemene vergade
ring tijdens de 25ste zitting, verklaar
de Gromyko: „Momenteel onderhande
len vertegenwoordigers -'an de vier
grote mogendheden over de kwestie
West-Berlijn. Wij benaderen deze on
derhandelingen ernstig, en zijn van
mening dat overeenstemming over de
vraagstukken die aan de orde komen
mogelijk is. Het spreekt vanzelf dat
positieve resultaten van de onderhan
delingen en wij verlangen naar
zulke resultaten afhankelijk zijn
van de goede wil van alle betrokke
nen.
Gromyko verklaard dat c'oor geza
menlijke inspanning van de Sowjet-
Unie en West-Duitsland beide landen
een verdrag hadden kunnen onderte
kenen, hetgeen niet alleen door de
100.000
GOES houdt rekening met een
groei naar meer dan 100.000 inwo
ners (pag. 2);
DE POLITIE te Krabbendijke
neld een jongeman aan die wel
seer grote gelijkenis vertoonde
•net Ruud R., ontsnapt en nog
iteeds voortvluchtig(pag. 2);
HET BEZOEK van president Tito
aan de Deltawerken vandaag gaat
niet door. Het weer is te slecht.
Gisteren heeft de Joegoslavische
president vragen van kamerleden
beantwoord. Op de foto hierboven
de president aan boord van een
rondvaartboot in de Rotterdamse
haven, waar hij een paar plaatjes
voor het album schoot(pag.
3);
DE RECLAME op de beeldbuis
heeft minder effect dan men had
verwacht (pag. 11).;
Nieuws uit Zeeland op
pagina 2, 5 en 7
Binnen- en buitenland op
pagina 3 en 11
Sport op pagina 13
Radio en tv op pagina 15
Beurs en financiën
op pagina 17
Sowjet-Unie en de bondsrepubliek,
maar ook in de hele wereld als een
daad van groot belang is beschouwd'
Hij vervolgde dat het van .grote bete
kenis' was dat Moskou en Bonn een
.realistischer benadering' hebben laten
zien van vraagstukken die ernstiger ge
worden waren met name door het
gepraat in sommige Europese kringen
over grenswijzigingen.
NEW YORK (RTR) De Israëlische
premier, mevrouw Golda Meir, heeft
woensdag In een rede voor de algeme
ne vergadering der VN verklaard, dat
haar regering bereid is het bestand in
het Midden-Oosten voort te zetten
wel .zonder een tijdslimiet'.
Aan de andere kant zou men niet van
Israël kunnen verwachten, dat het
deelneemt aan vredesbesprekingen on
der supervisie van de VN-afgezant dr
Gunnar Jarring, als niet eerst de to-e
stand zou zijn hersteld, die heerste
voordat het huidige bestand van 90
dagen van kracht werd.
De Egyptische minister van buiten
landse zaken. Mauhmoed Riad, heeft
woensdag voor de Amerikaanse televi
sie verklaard, dat ingeval van een
vrede in het Nabije Oosten zijn land
akkoord zal gaan met een VN-strijd
maoht bestaande uit Amerikaanse en
Russische troepen. Maar deze vredes
macht zou zowel op Egyptisch als op
Israëlisch grondgebied gelegerd moe
ten zijn.
.Als de Verenigde Staten Israël niet
zouden steunen, zou de vredesmissie
van VN-bemiddelaar Gunnar Jarring
binnen 24 uur een oplossing vinden
voor het gehele conflict ln het Midden-
Oosten'. Dit zegt de Egyptische pre
sident Anwar Sadat in een interview
met de .New York Times'. Hij voegt
er aan toe dat de Egyptische strijd
krachten wegens de gespannen situa
tie in het Midden-Oosten in staat van
alarm zijn. Dc nieuwe Egyptische re
gering, die dinsdagavond door presi
dent Sadat is gevormd, is vrijwel
gelijk aan het vorige kabinet.
De commissie voor de herziening
van het kinderbeschermingsrecht
heeft in een interim-advies aan de
minister van justitie een voorstel ge
daan tot verlaging van de meerderja-
righeidsgrens van 21 tot 18 jaar.
HAMBURG (DPA) Als gevolg van aanhoudende sneeuwval zijn talrijke passen in
Oostenrijk, Zwitserland en Italië onbegaanbaar. De andere passen kunnen alleen met be
hulp van sneeuwkettingen worden gepasseerd. In de Hoge en de Lage Tatra ligt boven de
1500 meter sneeuw. In Beieren is dit het geval in de Vooralpen en de hogere delen van
het Middelgebergte.
Op de Zugspitz«. de hoogste berg
van de bondsrepubliek, ligt 90 cm
sneeuw, bij een temperatuur van
min 14 graden. In het Zwartewoud
ligt sneeuw boven de 700 meter
In de Franse alpen is bij Chamo-
nix 30 cm sneeuw gevallen'. Ook in
de Alpen ten noorden van de Ri-
viëra ligt sneeuw, evenals op de
bergen van Auvergne in midden-
Frankrijk.
Foto: Aan de Joegoslavische kant
van de Wurzenpas, tussen Joegos
lavië en Oostenrijk heeft een on
gekend zware sneeuwval het ver
keer lamgelegd. Een dikke
sneeuwlaag bedekte de weg en
maakte het passeren vrijwel on
mogelijk.
PRAAG (RTR) De Oostduitse lei
der Maller Ulbricht Js woensdag in
Tsjecho-Slowakije aangekomen, zijn
eerste bezoek aan dat land sinds de
Invasie van augustus 1968 in Tsjecho
Slowakije.
In een toespraak herinnerde Ulbricht
de Tsjechoslowaakse leiders aan het
verdrag van vriendschap en samen
werking. dat in 1967 tussen beide
landen werd gesloten.
ftAhtliJn
CONCEPT-URGENTIEPROGRAM VAN KVP, CHU EN ARP:
Toestemming van economische zaken
EINDHOVEN (GPD) Philips in Eindhoven heeft van minister Nelissen
(econ. zaken) toestemming gekregen de prijzen voor huishoudelijke apparaten
voor radio-grammofoon- en televisie-apparaten en voor bepaalde soorten gloei
lampen te verhogen met een percentage dat kan variëren van 1 tot maximaal 5
procent.
De oorzaak van de prijsverhogingen ligt ln de externe kostenstijgingen zoals
het duurder worden van de grondstoffen, aldus de voorlichtingsdienst van
Philips. Tot, de huishoude jke apparaten die duurder worden behoren onder
meer stofzuigers, mixers, ventilatoren en vruchtenpersen. De kleurentelevisie
blijft buiten de prijsverhoging. Het gaat uitsluitend om bepaalde typen zwart
wit apparaten en in deze sector verder om autoradio's, gewone radio-grammo-
fooncombinaties en draagbare radiotoestellen. Voor de zwart wit televisietoe
stellen bedraagt de prijsverhoging gemiddeld 10 gulden. Zo is er een toestel bii
dat van 665 gulden op 675 gulden komt. Een vruchtenpers behorend tot de
huishoudelijke apparaten gaat van 39.95 gulden naar 41.90 gulden. Een
stofzuiger van 129 naar 135 gulden. De .grootste prijsstijging doet zich voor bij
de autoradiocassettespelers. Een voorbeeld van een van de typen: van 649 naar
681 gulden, een prijsverhoging van ongeveer 5 procent, Bij de gloeilampen gaat
het om centen tot enkele dubbeltjes. De prijsverhogingen zijn inmiddels al van
kracht geworden.
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG De drie samenwerkende christelijke partijen vin
den het noodzakelijk dat de Nederlandse Navo-taak en de bijdrage
aan dit bondgenootschap aan een kritisch onderzoek wordt on
derworpen. Blijkt een andere opzet noodzakelijk, dan dient met
kracht naar overeenstemming hierover in bondgenootschappelijk
verband te worden gestreefd. Dat blijkt uit het concept-urgentie
programma voor de komende kabinetsperiode, dat een stuurgroep
uit de drie christelijke partijen heeft opgesteld. Daarin wordt niet
expliciet gevraagd om een verhoging van de defensie-uitgaven,
maar wel om een koppeling van die uitgaven aan een gemiddeld
percentage van het nationale inkomen.
Het urgentieprogramma, zoals dat
eerst aan de respectievelijke partijbe
sturen zal worden voorgelegd, alvo
rens de partij-organen van KVP, CHU
en ARP er op 12 december een uit
spraak over zullen moeten doen, wil
voor de volgende kabinetsperiode wel
tot een duidelijke afspraak over de
financiering van de defensie komen,
zodat een eenmaal overeengekomen
defensie-inspanning ook in stand kan
worden gehouden. In het concept
wordt gezegd dat gewaakt moet wor
den tegen een voortgaande verlaging
van de atoomdrempel. Er zal krachtig:
moeten worden gestreefd naar weder
zijdse afschaffing van de nucleaire
bewapening, maar zolang er geen
mondiaal veiligheidssysteem is gescha
pen. dient, ons land zijn bijdrage aan
een krachtige en hechte Navo te leve-
Het programma spreekt zich uit voor!
opvoering van de ontwikkelingshulp!
tot her dubbele van het thans beschik-1
bare bedrag aan publieke middelen j
De kiesgerechtigde leeftijd moet naar
18 jaar. evenals de meerderjarigheids-!
grens. Overheidsdocumenten moeten i
in beginsel openbaar zijn en het stel
sel van evenredige vertegenwoordiging!
moet worden gehandhaafd. De volks-:
vertegenwoordiging dient een voor
dracht tot aanwijzing van de kabinets
formateur te kunnen doen. Op een
kabinetscrisis, waarbij de regerende
coalitie uiteenvaltmoeten nieuwe ver
kiezingen volgen.
niet-procentuele loonsverhogingen te l
stimuleren.
Het belstingbeleid moet «ijn gericht.
Pornografie
Onderzoek
Het concept vraagt ook om een onaf
hankelijk onderzoek naar de meest
doelmatige structuur van de departe
mentale organisatie, te verrichten
door een gemengd civiel-militaire
commissie. Uit dat onderzoek moeten
de bouwstenen voortkomen voor een
nieuwe, in 1972 te publiceren defensie
nota.
De drie christelijke partijen willen de
homofiel als medemens respecteren.
Abortus moet alleen worden toege
staan op medisch-sociale indicatie en
onmenselijke en sadistische pornogra
fie moet worden geweerd. De drie
partijen menen, dat de overheid
voorts moet optreden tegen het n»
imkkelijk opdringen van pornografie.
Zij vragen strengere bestraffing van
de handelaren in drugs en willen de
verkrijgbaar van verdovende mid
delen bemoeilijken. Gebruikers moe
ten in adviescentra hulp kunnen krij
gen en voor de behandeling van ver
slaafden moeten er gespecialiseerde
klinieken komen. Ook moet het weten
schappelijk onderzoek naar de geva
ren van het druggebruik ter hand
worden genomen.
De stuurgroep wil de inkomens- en
vermogensvenverving door de lagere
inkomensgroepen verbeteren, door
verdere democratisering van het on
derwijs en door fiscale begunstiging
van winstdelingsregelmgen, spaarloon,
vermogensaanwasdeling en eigen wo-
ningbezit. Het prijsbeleid moet reke
ning houden met verschillen in de
produktiviteitsont wikkeling en moet
misbruik van economische macht te
gen ga-u. Het loonbeleid moet infla-
tiebevorderende loonstijgingen tegen
gaan en dient bepaalde vormen van
PARIJS (AP) President Georges]
Pompidou van Frankrijk heeft per
soonlijk de uitvoer verboden van
Franse wapenen die zouden kunnen
worden gebruikt voor de onderdruk
king van binnenlandse opstandige be
wegingen en daarmee een belang
rijke bron van wapenleveranties
voor Zuid-Afrika afgesloten, aldus is,
woensdag ln Parijs bekend gewor
den.
Regeringsfunctionarissen in Parijs
hebben verklaard dat Pompidou zijn
besluit aan president Kenneth Kaeon-
da van Zambia heeft medegedeeld, die
met een Afrikaanse missie in Europa
is om te proberen de wapenleveran
ties aan Zuid-Afrika te doen stopzet
ten. Franse helikopters en gevechtswa
gens vallen onder het door de presi
dent afgekondigde embargo, aldus de
regeringsfunctionarissen. De Zuidafri-
kaanse strijdkrachten hebben grote
aantallen Alouette helikopters en Pan-
hard gevechtswagens in gebruik. Na
dat de vorige Engelse regering de wa
penleveranties aan Zuid-Afrika had ge
staakt. is dit land zich voor zijn
bewapening in toenemende mate op
Frankrijk gaan richten. Vliegtuigen,
raketten, radar en andere installaties
zijn door Frankrijk in de afgelopen
jaren aan Zuid-Afrika geleverd
alsmede drie onderzeeboten.
DR STUMPHIUS: ,NA 25 JAAR BENELUX NOC GEEN ENKELE MILIEUHYGIËNISCHE OVEREENKOMST TUSSEN NEDERLAND EN BELGIË'
ACTIECOMITÉS
.ZONDER GRENS'
SAS VAN GENT ,Géén Pro-
gil iri Antwerpen, géén milieuver
vuilende olieraffinaderijen in
Midden-Zeeland'. Met een tele
gram aan de Belgische regering
en de aankondiging van een
grootscheepse handtekeningen
actie in Zeeland hebben woens-!
dagavond in Sas van Gent de]
vereniging voor milieuhygiëne
Zeeland en het Gentse aktiecomi-
té leefbaarheid nog eens onder-'
streept dat het hen ernst is bijl
de strijd om een zuiver leefmi
lieu aan beide kanten van de
grens.
Dat gebeurde op een discussieavond
in het cultureel centrum, waar onge
veer 300 mensen luisteren naar uit
eenzettingen van dr J. Stumphius uit
Vlissingen, bedrijfsarts van de konin
klijke Mij .De Schelde', de Gentse
toxicoloog prof. A. Verkruvsse (van
de rijksuniversiteit) en mr C. Kanne-
gieter, voorzitster van de vereniging
voor milieuhygiëne
Het telegram dat aan het begin van
de avond werd verzonden, was gericht,
aan de Belgische ministerraad en had
als tekst: .Belgen en Nederlanders in
Sas van Gent. bijeen, dringen erop aan
het Nederlandse en Belgische milieu
niet te vervuilen door toelating van
Progil'. De handtekeningenactie is be
doeld om adhesie te betuigen met hei
tot dusver gevoerde provinciaal beleid
ten aanzien van Progil. maar tevens,
om te voorkomen dat zich in Midden-!
Zeeland milieuvervuilende bedrijven j
vestigen.
,Na 25 jaar Benelux is er op het
gebied van de milieuhygiëne geen en
kele overeenkomst tussen Nederland
en België. En ik vraag me af wie er
nu eigenlijk voor het lapje wordt
gehouden, wanneer schepen Delwaide|
zegt ten aanzien van Progil de Neder
landse opvattingen te volgen en het
bedrijf zich vervolgens in Kallo laat
vestigen', zei dr Stumphius in een
inleiding die voor een belangrijk deel
was gewijd aan een historisch over
zicht van de acties voor milieuhygië
ne. Die begonnen anderhalf jaar gele
den in feite met liet ageren tegen de'
komst van Progil naar Amsterdam.
De heer Stumphius stelde, dat de
bevolking van Zeeuwsch-Vlaanderen!
en in het bijzonder de Kanaalzone
zonder' veel tegenspraak in de milieu
vervuiling. zoals die ondermeer werd
veroorzaakt door de Stikstoffabriek;
en de Zuid-Chemie. heeft geleefd. Deze
situatie is overigens lange tijd symp-|
lornaLisch geweest, toen in de jaren'
'50 de eerste plannen voor het tot]
ontwikkeling brengen van industriege
bieden werden gemaakt was Zeeland
blij gezien de sociaal-economische si
tuatie waarin de provincie zich be
vond. .Rond Hoechst is er heel wat
gejuicht. Nu we 12 jaar verder zijn
vragen we ons af: waren wij en de
overheid wel goed snik?' aldus dr
Stumphius. die overigens niet iirtwij-i
fel wilde trekken dat er in deze perio
de uit goede motieven een aantal
beslissingen is genomen
Broedende kip
Na in het kort de geschiedenis rond
de komst van Progil in Nederland te'
hebben uiteengezet merkte hij op, dat
er rond het vraagstuk van de milieu
hygiëne in veel gevallen een grote
geheimzinnigheid aan de dag wordt
gelegd.
.Dat geeft aanleiding tot wantrouwen
en ergernis. Toch is het goed je te
realiseren dat hier dikwijls ook spra
ke is van het proces van de broeden
de kop Het gaat om een moeilijk,
complex probleem'. De heer Stumphi
us hekelde de hypocriete wijze waar
op de politiek zich soms van de on
rust van de bevolking meester maakt.
Als voorbeeld noemde hij de klachten
van Middelburg ten aanzien van de!
PZEM-kerncentrale. .Een vertegen
woordiger van b en w vertelde op een
hearing dat het college ernstig onge
rust was over de mogelijke gevaren
met het opwarmen van hei water
Her gs-lid Kaland. dat vaak ten on
rechte wordt afgeschilderd als het,
zwarte industrieschaap binnen gs.i
heeft toen heel terecht gezegd: .Mid
delburg. waar halen jullie het lef van
daan, jullie die zelf via een perslei'
ding vuil water de Schelde nipom
(Zie slot pagina 6 kolom 3
behandeling deze
u week in de eerste kamer
van de gemeentelijke herin-
piidföl deling van het eiland Tholen
j is nadrukkelijk aandacht ge-
v -jJ vraagd voor de situatie in
Oud-Vossemeer. Begrijpelijk:
het gaat hier om een gemeente, die
een duidelijke KVP-signatuur draagt.
Er is derhalve sprake van een ander
denk- en leefpatroon dan aan de ge
middelde Thoolse bevolking kan wor
den toegeschreven. Een eenvoudige
rekensom leert, dat ln de raad van het
nieuwe Tholen zeventien leden tel
lend er zeker zes de fractie van de
SGP zullen vormen. Bovendien moet
worden bedacht, dat ook bij andere
groeperingen op het eiland we den
ken bijvoorbeeld aan de CHU le
vensbeschouwelijke opvattingen be
staan. die vermoedelijk niet al te sterk
zullen afwijken van die van de Staat
kundig Gereformeerde Partij. Daar
door wordt in de nieuwe Thoolse raad
een beleid mogelijk, dat met name
de bewoners van het thans nog zelf
standige Oud-Vossemeer het gaat
overigens niet alleen om hen niet
altijd als tolerant zou voorkomen.
Minister Beernink echter was er van
overtuigd zo bleek in de eerste
kamer dat de raad van het nieuv.e
Tholen bereid zal zijn met minder
heidsbelangen rekening te houden. In
dit opzicht is er dunkt ons met
name voor de nieuw te benoemen bur
gemeester een eigen taak weggelegd.
Voorstanders van de .benoemde bur
gemeester' zullen dat wel met ons
eens zijn; zij betogen altijd weer op
nieuw. dat het voor
deel is van een be
noemde functiona
ris, dat hij boven
de partijen ^taat.
Aldus is hij de per
sonificatie van het algemeen belang,
niet gebonden aan strikte partij-opvat
tingen. zoals dat we! het geval kan
zijn met gekozen vertegenwoordigers.
Nu is het de vraag of deze argumen
tatie wel altijd opgaat, maar er doen
zich soms inderdaad omstandigheden
voor, die de onpartijdigheid van de
burgemeester tot. een belangrijke fac
tor in een gemeente stempelen. Wel
nu. het lijkt ons niet uitgesloten, dat
in de komende Thoolse situatie de
nieuwe burgemeester vooral dit as
pect van zijn functie steeds zal moe
ten overwegen.
Er kunnen zich namelijk gevallen
voordoen, waarbij een raadsmeer-
derheid het niet met haar levensbe
schouwing in overeenstemming kan
brengen om tot bepaalde maatregelen
of uitzonderingen te besluiten. Terwijl
toch dergelijke beslissingen voor een
deel van de gemeente vanzelfsprekend
zouden zijn. Zo hebben zich hier en
daar in Nederland moeilijkheden voor
gedaan in de afgelopen zomer rond de
openstelling van zwembaden op zon
dag: zij zouden als voorbeeld kunnen
gelden voor dergelijke conflictsitua
ties. In het Thoolse geval behoeven
dergelijke spanningen met bij vorbaat
ondenkbaar te zijn: in Oud-Vossemeer
kent de meerderheid van de bevolking
geen gewetensbezwaren als er op zon
dag een kermis open is. evenmin als
het gaat om zondagvoetbal. Die be
zwaren veronderstellen wij bij voor
baat wél bij een niet gering deel van
de 'nieuw te kiezen raad van Tholen.
Toch zou het nu een eigenaardige zaak
worden als de Thoolse herindeling van
gemeenten het einde zou betekenen
van dergelijke activiteiten in een
plaats, waar zij sinds mensenheugenis
mogelijk zijn geweest. Onvermijdelijk
zullen deze punten in de nieuwe raad
aan de orde komen. In een dergelij
ke situatie nu lijkt ons zo nodig
de burgemeester de eerstaangewezene
om zijn raad te wijzen op rechten van
een minderheid. Als het daarmee in
de nieuwe gemeente minder goed zou
gaan dan thans het geval is, zal de
burgemeester zelfs niet mogen aarze
len om eventuele raadsbesluiten ter
vernietiging voor te dragen.
Wellicht zijn deze notities voorba
rig. Minister Beernink heeft zijn
vertrouwen uitgesproken in de (nog
te kiezen) raad van het nieuv.e Tho
len. Hij nam aan dat deze raad bereid
zal zijn met minderheidsproblemen
rekening te houden Toch wijzen we
er op. dar de minister een beperking
heeft aangebracht, hij zei namelijk:
.Tenzij men (door minderheidsbelan
gen) in zijn heiligste gevoelens zou
worden gekrenkt'. Maar dat is juist
het moeilijke punt: de heiligheid van
gevoelens is aan beide kanten een re
latief begrip. Het gaat hier om gevoe
lens van enerzijds mensen, voor wie
de opvattingen van de Dordtse synode
een kostbaar goed zijn. actueel tot op
de huidige dag: anderzijds om de ge
voelens van een groep Tholenaren die
in de paus van Rome de plaatsbekle
der van Christus zien. Dat zijn grote
tegenstellingen, minister Beernink
weet. er alles van En deze tegenstel
lingen bepalen de .heiligheid' van ge
voelens.
Wij zijn niettemin geneigd het ver
trouwen van de minister in ae
nieuwe raad van Tholen te delen. Da:
neemt niet weg dat de bewindsman
er naar ons gevoel goed aan zal doen
de hier aangeduide tegenstellingen
vooral te overwegen als het gaat om
de benoeming van een nieuwe burge
meester- hier vooral moet het een
man boven de partijpn worden
DEN HAAG (ANP) Een meeiei-
land. dc resten van een booreiland, in
de Noordzee, drie mijl uit de kust van
Terheijden (gem Monster) zijn dins
dagnacht verdwenen. Het hulpplal-
Torm op poten, zoals de resten wel
worden genoemd, stak gisteren nog
boven water uit. Het was bij rijkswa
terstaat in gebruik voor het meten
van golf- en stroombewegingen Er
bevond zich niemand op het ei
land.
