ZWEEDSE PREMIER INTRODUCEERT DE
STRATEGIE VOOR HET VOORTBESTAAN'
,Over 15 jaar moet
water schoon zijn'
.NEGATIEF GEWELD VAN DE AMBONEZEN
IN NEDERLAND HEEFT GEEN ENKELE ZIN'
11
I heetmanm
OUD-MINISTER
BOGAERS OOK
UIT DE PPR
REUMATISCHE-
EN SPIERPIJNEN
Minister Bakker bij jarige RIZA:
VLIEGTARIEVEN OMHOOG OP
N00RDATLANTISCHE ROUTE
TERUGKEER NAAR INDONESIË
IS DE ENIGE OPLOSSING
Vrouw doodde haar
ex-echtgenoot ,om
hem te helpen'
IRRITATIE
OVER HOUDING
MR LUNS
WOENSDAG 21 OKTOBER 1970
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
PLEIDOOI PREMIER DE JONG VOOR MEER GEZAG VN
(ADVKRTÉSTIE)
NEW YORK (RTR, ANP) Premier Olaf Palme van Zweden heeft,
dinsdag voor de algemene vergadering van de VN verklaard, dat de
grote mogendheden ongevoelig zijn voor de aspiraties van de klei-
ne landen en een beleid voeren, dat vaak .verwarring, lijden en
verwoesting' tot gevolg heeft. ,De grote mogendheden schijnen
soms de rol van de voorzienigheid op zich te nemen en beweren te
weten, wat het beste is voor de kleine landen, die zij bestraffen als j
zij het niet eens zijn met de diagnose en al de geneesmiddelen'. I
Palme Is verder van mening, dal. het
gevaar bestaat van een groeiende kloof
tussen de grote mogendheden en alle
andere landen in de wereld. Dit is
vooral van belang, met het oog op .de
neiging van grote mogendheden, ge
bruik te maken van kleine landen en te
beschikken over hun gebieden voor po
litieke en militaire doeleinden, die niet
noodzakelijk samenvallen met de belan
gen van de kleine landen zelf'. De
Zweedse premier vindt het buitenge
woon belangrijk voor de kleine landen,
dat de Verenigde Naties, die thans hun
25-jarig bestaan vieren, versterkt wor
den. De eerste taak der VN is volgens
Palme de bestrijding van het oorlogsge
vaar door het beslechten van conflicten
en het beperken van gewelddaden. ,Wij
moeten al het mogelijke doen om het
apparaat der VN tot het bewaren van
de vrede te versterken.
Plan-Palme
Palme wees op de noodzakelijkheid,
China tot de VN toe te laten.
Hij ontvouwde tenslotte een plan van
vijf punten, dat hij .de strategie voor
het voortbestaan' noemde.
1. Ontwapeningsmaatregelen, waarbij
de kernmogendheden moeten zorgen
voor een kwalitatieve en kwantitatieve
beperking der bewapening.
2. Verscherpte internationale maatrege
len tegen rassenvooroordeel en kolonia
lisme in het zuiden van Afrika.
3. Grotere activiteit van de Verenigde
Naties ter bescherming van de rechten
van de mens.
4. Maatregelen voor het behoud van het
menselijke leefklimaat.
5. Het overbruggen van de enorme
verschillen tussen arm en rijk.
De toepassing van deze .strategie voor
het voortbestaan' zou door de Verenig
de Naties ter hand genomen moeten
worden.
Bovendien hebben degenen in de fami
lie van de Verenigde Naties die verant
woordelijkheid dragen voor sociale en
economische vooruitgang van de mens
heid in de afgelopen 25 jaar te dikwijls
gestaan op eigen .autonomie' of hun
.constifutionele verantwoordelijkheid'.
Dergelijke uitvluchten stonden de op
stellers van het. handvest in 1945 niet!
voor ogen, toen zij in de hoofdstukken
9 en 10 van het handvest neerlegden
dat de instelling bedoeld was voor har
monieuze samenwerking van alle krach
ten om een waarlijk groot, kader van
gezamenlijke actie te bereiken.
Geconfronteerd met het vraagstuk vani
velvaartsverschillen in deze wereld,
TRIOMF VAN DE EENVOUD
Wat is zó flatteus en toch gedistingeerd
als een snoer met glanzende parels Een
sieraad dat door zijn klassieke eenvoud
en bijna schuchtere schoonheid aan elk
toiletje een chic, modieus accent geeft.
edelsteenkundige I ga.
diamant expert g.ia.
M2t2ÉËË LIJKBAAR 92
filiaal oostzeedijk 155-157,rotterdam
voor dit alles is het trouw vervullen
van de verplichtingen die wij tijdens
vergadering op ons nemen.
deze
met explosieve groei aan de ene zijde vertegenwoordig een land waarin de
-ï« beroering van veranderingen een defini
tief stempel drukt op het. leven van
alledag in de gemeenschap. Veel van
mijn landslieden zijn niet alleen sterk
betrokken bij de gebeurtenissen binnen
onze grenzen maar tevens even sterk
bij de mislukkingen en successen van
de wereld als geheel'.
Rede De Jong
Premier De Jong pleitte gisteren in zijn
toespraak tot de algemene vergadering
voor meer gezag vóór de wcrcldorgani
saties. ,In deze roerige tijd houden wij
te sterk en te dikwijls vast aan verou
derde opvattingen van nationale en con
stitutionele soevereiniteit.
GRONINGER NA
ACTIE TEGEN
SS-NSB-FEEST
BEDREIGD
GRONINGEN (GPD) De Groninger
winkelier H. S. de Wolf Is gistermor
ren telefonisch tweemaal bedreigd
door iemand die hem waarschuwde
rich niet te bemoeien met de bijeen
komst van oud-SS'ers en NSB'ers die
In Donderen (Drente) zou worden
gehouden.
De familie van de heer De Wolf heeft
in de oorlog veel onder de terreur
van de SS geleden. Zijn moeder werd
vermoord op het Scholtenhuis, zijn
vader is sinds een SS-marteling gees
telijk gestoord en wordt verpleegd in
Dennenoord in Zuidlaren.
Geschokt door de berichten dat de
SS'ers en NSB'ers onder de naam Jan!
Hartmanstichting in Donderen zouden
samenkomen, belde de heer Wolf tal
van autoriteiten op om hen te bewe
gen de samenkomst te voorkomen.
DEN HAAG (ANP) Oud-minister
drs P. C. W. >1. Bogaers. medeoprich
ter van de Politieke Partij Radikalcn.
heeft zijn lidmaatschap van de PPR
beëindigd. .De PPR is een verdeelde
partij geworden', aldus drs Bogaers in
een schrijven aan de partij-voorzitter
.1. Tonnaer, in welk schrijven hij in
gaat op enige van de overwegingen
die tot zijn besluit hebben geleid.
Drs Bogaers wijst er op, dat de PPR
van haar uitgangspunten steeds ver
der is verwijderd geraakt en hij con
stateert ondermeer, dat een geheel
andere partij is ontstaan, dan hem
begin 1968 voor ogen stond. Ook wijst
hij er op, dat na 1968 zelden meer
iets is vernomen van de grondslag en
dat de partij de facto steeds meer het
pragmatisme tot. grondslag heeft ge
kresen.
De fractieleider van de PPR in de;
tweede kamer, drs J. Aarden, zei gis
teravond met het vertrek van drs Bo
gaers alles behalve blij te zijn. Hij
verweet, de oud-PPR-voorzitter echter
niet zelf te hebben geprobeerd de par
tij in de door hem gewenst koers te
krijgen. .Mijn grief is', aldus drs Aar
den gisteravond in een televisie-inter
view van .Brandpunt', .dat hij als op
richter en eerste voorzitter niet met
zijn medeleden over zijn bezwaren is
komen praten'.
ADVERTENTIE)
Onmiddellijke verlichting van
"Doorstraaltverlichtend weefsels en
spieren tot in de gewrichten
J^cumntische pijnen, spit, zenuwpijnen,
verstuikingen, stijve nek en ledematen
niets werkt sneller, niets werkt aangenamer
ter verlichting van pijn dan Algesal-balsem.
Onmiddellijk in de huid doordringend, werkt
Algcsal diep op de weefsels In tol aan de
haard van de pijn (zonder oppervlakkige
warmtesensalie of irritatie van de huid te
veroorzaken) en "doorstraalt." verlichtend
weetscls en spieren tot in de gewrichten.
Reumatische pijnen en stijfheid maken
V'oedig plaats voor een durend gevoel van
Verlichting en welbehagen.
Wacht, niet tot de pijn uitbreekt 1 Zorgt
•[ft U thuis altijd een tube Algcsal hij de
hand hebt om zodra het nodig is de pijn te
verlichten. ALGESAL bij alle apolh. en drog.
en stagnatie en wanhoop aan de andere
zijde, zijn de VN de ware ontmoetings
plaats geworden, waar geleidelijk het.
besef is gegroeid dat rechtvaardigheid
werkelijkheid moet worden in de ge
meenschap der naties'.
Sprekend over het ontwikkelingswerk
zei premier De Jong onder meer:
,Wij leven sneller omdat de wereld:
rondom ons sneller beweegt. Als vrucht
van het veranderingsproces komen ge
leidelijk nieuwe internationale denkwij
zen naar voren. Wij zijn tot de gevolg
trekking gekomen dat alle landen hun
prioriteiten zullen moeten gaan veran
deren. Het. is essentieel om zowel op
nationaal als internationaal vlak de
krachten van groei in deze wereld tei
mobiliseren.
Meneer de president. In de komende
jaren zullen wij moeten strijden op
deze nieuwe basis om deze nieuwe prio
riteiten. alternatieven en keuzen in onze
snel veranderende wereld uit te wer
ken. Zij zullen een nieuwe machinerie
moeten scheppen om de wereldecono
mie een nieuwe vorm te geven die
sterk genoeg is om aan komende gene
raties over te dragen. Minimumvereiste
Verklaring
Tenslotte zei premier De Jong: Meneer
de president.
OLIEVONDST IN
NOORDZEE VAN
FLINKE OMVANG
LONDEN (RTR) De oliereserve die
British Petroleum Company enige tijd
geleden voor de kust van Schotland
heeft aangeboord is, naar de maat
schappij thans heeft meegedeeld, de
grootste die tot nu toe ln de bodem
van de Noordzee is aangetroffen.
De put bevindt zich ongeveer 177 kilo
meter ten noordoosten van Aberdeen.
Bij de produktieproeven van de laat
ste weken is gebleken dat de reserve
4700 barrel per dag kan leveren. De
olie heeft een densiteit van 37 graden
a. p. i. Zij bevat geen zwavel.
De reserve bevindt zich op een diepte
van ongeveer 3350 meter
De olie is aangeboord door het boor
eiland Sea Quest, dat eerder dit jaar
bij De Schelde in Vlissingen een goede
beurt onderging.
Bejaarden krijgen de
drie procent alsnog
DEN HAAG (ANP) De bejaarden
die in september de 3 procent vakan
tie-uitkering niet of slechts gedeelte
lijk hebben ontvangen zullen in okto
ber nf november alsnog het gehele
bedrag of een aanvulling tot het juis-1
te bedrag ontvangen.
In antwoord op vragen van het twee-
de-kamerlid Wieldraaier (pvda) heeft
minister Roolvink meegedeeld dat in
een aantal van de vele gevallen waar
in de uitkering na 1 mei 1969 op enig
punt was herzien, de vakantie-uitke
ring inderdaad niet dan wel niet volle i
dig werd uitbetaald. De sociale verze
keringsbank, die voor het, eerst eeni
vakantie-uitkering uit te betalen kreeg
kwam daarbij voor verschillende zich
voor het eerst voordoende problemen
te staan, voornamelijk bij het verza
melen van alle informatie tot
bepaling van het bedrag van de va
kantieuitkering. De onvolkomenheden
bleken achteraf te zijn opgetreden bij
de voorbereiding van elektronische in
formatieverwerking, aldus de minister
in zijn antwoord.
mijn collega's van Suriname en de Ne-,
aerlandse Antillen en ikzelf verbinden:
ons opnieuw plechtig aan het handvest.!
wij herhalen onze belofte met al onze
kracht bij te zullen dragen aan 't. vesli
gen van vrede en veiligheid, wij aan
vaarden de voorzieningen van het hand
vest voor vreedzame regeling van inter
nationale geschillen, wij beloven het
doel van algemene en algehele ontwape
ning na te zullen streven.
Wij aanvaarden de verplichting van hei
handvest, te werken aan ontzag voor en
versterking van het internationale
recht. Wij steunen de nieuwe ontwikke
lingsstrategie. Wij verbinden ons tot
toepassing van de verklaring van de
mensenrechten. Wij zullen de doelein
den van de VN in de praktijk brengen
en elke poging steunen die van de VN:
een meer doelmatig instrument maakt I
voor vrede, rechtvaardigheid en voor
uitgang.
NEW YORK Secretaris-oeneraal
Thant van de Verenigde Naties
tijdens een gesprek met vlnr. de
heer C. W J Jonckheer. van de
Nederlandse Antillen, minister-pre
sident P J S de Jong en de
heer R. Fack van de Nederlandse
vertegenwoordiging bij de Verenig
de Naties.
monie enigszins verstoord door een
.kortsluiting' tussen het Witte Huis en
een Afrikaanse delegatie onder leiding
van president Kenneth Kaoenda van
Zambia. De delegatie die een reis langs
westerse hoofdsteden maakt om te plei
ten voor de Afrikaanse campagne tegen
blanke minderheidsregeringen in zuide
lijk Afrika, wil het diner boycotten dat
president Xixon zaterdagavond geeft.
Dit omdat Nixon president Kaoenda
Moge God toestaan dat ons werk zal, slechts een gesprek wilde toestaan op
19 oktober, terwijl hij wist dat Kaoen
da de afspraak niet zou kunnen nako
men. omdat hij op dat tijdstip dej
algemene vergadering moest tocspre-!
DEN HAAG (GPD) Binnen» wij in elk opzicht weer normaal ge-
I bruik kunnen maken van het water,
vijftien jaar vijf jaar eerder, j> gezamenlijke kosten van de water-
dan het oorspronkelijke plan zuivering lopen tegen de drie-enee:.
half miljard gulden, dat is jaarlijks
moet het vervuilde water in ons' zo'n tweehonderdvijfentwintig mil-
land gesaneerd zijn. Het effect J0t" Thans wo£dt, honderd miljoen
1 gulden per jaar besteed aan de water
van deze inkrimping is dat hetzuivering'
hoffinnchaWmr, aDe vervuiling van de Maas noemt
heflingsbedrag op de „emiddelde minister Bakker .een minder verve-
watervervuiling per persoon per
dag (voor rijkswateren) aan
zienlijk verhoogd wordt.
Dit maakte minister Bakker (verkeer;
en waterstaat) gisteren bekend bij het
50-jarig jublieum van het Rijksinsti
tuut voor de Zuivering van Afvalwa
ter RIZA».
Wanneer de in de wet verontreiniging
oppervlaktewateren vervatte maatre
gelen effectief worden -
minister Bakker .een minder verve
lend' probleem dan die van de Rijn,
die belast is met een veel hogere
zoutvracht. Hij geeft wel toe dat we
.tekort schieten' bij de zuivering van
de Maas. De minister zei dat hieraan
wel gewerkt wordt en dat de grote
vervuilers langs de Maas in de werk-
commissie zitten, die binnenkort met
een rapport moet uitkomen.
Over de grootste watervervuilers in
ons land. onder meer de aardappel
meel een strokartonindustrie
merkt ir Jansen van het RJZA op .Ik
Incident
Tijdens de viering van het 23-jarig be
staan der Verenigde Naties is de har-, Ren-
Met vijf tot zeven procent
SCHIPHOL (ANP) Naar de IATA, de overkoepelende organi
satie van luchtvaartmaatschappijen, te Montreal meedeelde, zul
len de vliegtarieven op de Noordatlantische route binnenkort
verhoogd worden. Tot deze verhoging is besloten op een ver-
keersconferentie die deze maand in Honoloeloe is gehouden.
Een woordvoerder van de IATA verklaarde in Honoloeloe te verwachten dat de
stijging zal liggen tussen de 5 en 7 procent, hetzelfde percentage als vorige
week werd overeengekomen voor het gebied van de Stille Oceaan.
Behalve door de huidige inflatie wordt deze tariefsverhoging ook veroorzaakt
door de instelling van een vergoeding voor vluchtbegeleidingsafciliteit, waarover
de leden van de IATA in principe overeenstemming hebben bereikt. Door
verscheidene regeringen is aangedrongen op het heffen van deze toeslag,
aangezien de tientallen miljoenen dollars die de veiligheid van het vliegverkeer
kost, tot nu toe door'hen op tafel moesten worden gelegd.
ri begint men met een heffing van
twee gulden per jaar per inwoner.
Het bedrag zal echter in een snel
tempo omhoog gaan om het uitvoe
ringsproces van de zuivering van het
water te verkorten. De heffingsbedra
gen (van industrie en bevolking)
zullen in het algemeen geïnd worden
via de gemeenten.
Minister Bakker: .Wij moeten hogere
normen stellen om de zuivering van
het water zo snel mogelijk te realise-.
ren. Over tien h vijftien jaar moeten
per 1 janua- kan mij een verschuiving van het
DAF BOTST OP
VRACHTWAGEN-
VIER DODEN
BERKHOUT (ANP) Tegen het
eind van de middag is dinsdag op de!
rijksweg E-I0, van Amsterdam naar
Leeuwarden, onder de gemeente Berk
hout een verkeersongeluk gebeurd,
waarbij vier doden zijn gevallen.
Een personenauto, die van de provin
ciale weg van Hoorn naar de E-10 de
ze rijksweg opreed, werd door een
vrachtauto gegrepen.
De personenauto, een Daf, werd be
stuurd door de 58 jarige mevrouw
Kok-Kostelijk uit Sint-Pancras. Passa
giers waren het echtpaar Kanfen en
de heer Madderom, eveneens uit Sint-
Pancras.
EERSTE PRESIDENT ZUID-MOLUKKEN, MANUHUTU:
(Van onze correspondent)
DJAKARTA J)e Ambonees is emontioneel en licht ontvlambaar.
Maar hij is ook gemakkelijk te hanteren als hij wordt benaderd
en geleid door diegenen die hem willen begrijpen. Daarom zou ik
tegen de Nederlandse regering willen zeggen, dat een verkeerde
aanpak rampzalige gevolgen kan hebben'. Johannes Hermanus
Manuhutu (62), de in Djakarta gevestigde ex-premier van de re
publiek der Zuid-Molukken, vindt wat er de laatste maanden in
Nederland is gebeurd een betreurenswaardige zaak.
,Ik zou vooral aan de jongeren w illen -
zeggen, dat negatief gebruik van ge;
weid geen enkele zin heeft.' Maar hij
geeft toe te weinig overzicht van de
werkelijke situatie in Nederland of
van de formatie van de verschillende
groeperingen onder de Ambonezen te
hebben om nu reeds aan te kunnen
geven wat hier aan zou kunnen wor
den gedaan.
Manuhutu. een fors gebouwde man
met vol grijs haar. bewoont samen
met zijn vrouw en broer een eenvou
dig huis aan de rand van Djakarta.
Hij werkt bij een scheepvaartmaat
schappij en verdient maandelijks een
salaris van 170. .Dat is niet veel.
maar genoeg om van te eten', bekent
hij zonder enig zelfbeklag.
Betere tijden
Manuhutu heeft betere tijden gekend.
Na een mulo-opleiding in het voorma
lige Nederlands-Indië, bezocht hij de
bestuurschool voor Indonesische amb
tenaren in Makassar .Mijn eerste
standplaats was Ambon, waar ik toe
gevoegd werd aan de assistent-resi
dent. Daarna werd ik overgeplaatst
naar Java, waar ik de Japanse bezet
tingstijd heb meegemaakt.' In 1949
werd Manuhutu benoemd tot waarne-
mend-goeverneur van de Zuid-Moluk
ken. ,De Zuid-Molukken waren toen
een onderdeel van de deelstaat Oost-
Indonesië, die bij de soevereiniteitso
verdracht een van de staten werd van
de federale republiek Indonesia.' Maar
Djakarta maakte onder leiding van
president Soekarno eenzijdig een eind
aan de federatieve staat Indonesië. De
eenheidsstaat werd gevormd en vanaf
dat ogenblik verloren ook de Zuid-
Molukken hun betrekkelijke zelfstan
digheid.
Spanningen
Manuhulu herinnert zich dat al vlak
voor de soevereiniteitsoverdracht de
Ambonese KNIL-militairen weigerden!
nog verder onder Nederlandse officie
ren te dienen. .Ik heb toen de legerlei
ding en de minister van defensie ge
waarschuwd dat er spanningen be
stonden bij de op Ambon gestatio
neerde militairen. Volgens mij is daar
van Nederlandse en Indonesische zij
de onvoldoende aandacht aan be
steed.'
De naam van de onder het Soekarno
regime gevallen dr Soumokil valt en;
Manuhutu veert meteen op. ,Met hem
is het allemaal begonnen. Soumokil
was minister-president van de staat
Oost-Indonesiè. Maar hij was ook mi
nister van justitie en procureur-gene
raal. In maart '50, dus enkele maan
den na de soevereiniteitsoverdracht,
richtte hij samen met minister Mete-
lohy het verzoek tot president Soeka-
wati van Oost-Indonesië de onafhanke
lijkheid over die deelstaat uit te wil
len roepen. Soekawati weigerde en na
enige rondzwervingen arriveerde Sou
mokil tenslotte op Ambon.' Soumokil
vertelde dat de Ambonese ambtenaren
allemaal door Javanen zouden worden
vervangen. Manuhutu hield dat voor
onmogelijk omdat er nog steeds land
genoten in het kabinet van de deel
staat zaten. .Soumokil vroeg me toen
verontwaardigd of ik Ambonees was,'
Ik antwoordde:, ik ben een Indone
siër, behorend tot, het Ambonese ras,
afkomstig van Ambon. En ik ben er
ook nu nog van overtuigd dat dat het
enige juiste antwoord is.'
Republiek
die op mijn kantoor zou plaats
hebben. De man die mij datj
vroeg was sergeant-majoor Tamaela,
dezelfde die nu in het buitenland zit.j
Ik was verontwaardigd over deze uit
nodiging. Hoe durfden zij mijn kan
toor daarvoor te gebruiken. Toen ik
om me heen keek en zag dat ik
bewaakt werd. begreep ik dat ik me
in hun macht bevond. Ik moest den
ken aan het gezegde van onze voorva
deren: hij die de gewoonten en ge
bruiken niet eert. wordt vernietigd en;
maakt zichzelf tot een uitgestotene.' i
Minister-president. Soumokil wachtte
hem op de vergadering op en ver
zocht Manuhutu. als waarnemend-goe-
verneur, de onafhankelijkheid te pro-i
clameren. .Waar baseert u dat op?i
.vroeg ik hem. Hij zei toen dat hij als
rechtsgrond artikel 2 van de mantelo
vereenkomst van de ronde-tafelconfe
rentie, handelend over het zelfbeschik
kingsrecht der deelstaten wilde ge
bruiken. Ik wees hem erop dat alleen
deelstaten dat recht, bezitten en dat
de Molukken een onderdeel zijn van,
een deelstaat. Toen ik hem vroeg,
waarom hijzelf niet de onafhankelijk
heid uitriep, antwoordde hij: .dat kan
niet want dan ben ik een opstande
ling. Maar als u dat doet als wettelijk
oppergezag van dit gebied, is het een
andere zaak.' Ik stelde tenslotte voor
deze zaak de volgende dag voor te
leggen aan de leden van de raad van
de Zuid-Molukken en pas daarna een
beslissing te nemen. Soumokil ging
daarmee akkoord.' Manuhutu meldde
de volgende dag direct het voorval
aan het ministerie van binnenlandse
zaken in Makassar en vroeg om
steun. De bijeenkomst van de leden
van de raad bleek opgeluisterd te
moeten worden door een afdeling ex-
KNIL-militairen. ,lk vroeg hun com
mandant zijn manschappen de te ge
lasten de vergaderzaal te verlaten.
door Soumokil onder druk van de
KNIL'ers.'
Djakarta reageerde snel en zond troe-
I pen. Een jaar daarna werd president:
Manuhutu op Ceram door het Indone-i
verk van de strokartonindustrie naar
de oudpapier verwerkende bedrijven
wel voorstellen. Dat zou een verlaging
van de hoeveelheid afvalstoffen bete
kenen. Voor de aardappelmeelindus-
trie zie ik echter geen verdwijning op
korte termijn'.
Het RIZA zelf zal uitgebreid moeten
worden, omdat het noodzakelijke con
trole-apparaat thans onvoldoende Is.
DEN HAAG (GPD) Met een knip
mes heeft een 35-jarige vrouw gistera
vond omstreeks half elf in een pensi
on aan de Regentesselaan 99 haar ex-
man. de 38-jarige S. H. D. Pfeiffer
doodgestoken.
In de loop van de nacht heeft zij zich
bij de politie gemeld en haar daad
bekend.
Zij zegt dat haar voormalige echtge
noot. met wie zij vriendschappelijke
contacten onderhield, vorige v.eek te
kennen had gegeven dat hij liever
dood wilde.
Het 38-jarige slachtoffer voerde, aldus
haar verklaring tot de politie, een
hopeloze strijd tegen de alcohol. Hij
I wilde wel ophouden met drinken,
maar kon dat niet.
Na zijn opmerkingen van vorige week
zou de vrouw besloten hebben haar
ex-man te doden.
Gisteravond ontmoetten zij elkaar bij
haar thuis, elders in de stad.
Omdat zij in zijn pension nog iets
I wilde halen, vertrokken zij naar ae
Rengentesselaan. In haar tas bevond
zich toen een scherp knipmes, waar
mee zij van plan was de gruwelijke
daad uit te voeren.
Hoe de situatie zich In zijn huurka-
mertje heeft ontwikkeld is nog niet
bekend.
Feit is dat een andere bewoonster van
het huis tegen drieën 's nachts ge-
j stommel hoorde. Zij ging op onder
zoek en ontdekte de man dood, ba
dend in zijn bloed. Hij lag met ont
bloot bovenlichaam op bed. Het mes
Manunutu op ceram aoor net maone-i was in de hartstreek terecht geko-
sische leger gevangen genomen en tij- men
tlens een proces in Djakarta tot vijl! üit de verklaringen van de vrouw i,
jaar met af trek van voorarrest ver-, inmiddels gebleken, dat zij na de do-
oordeeld. Ook soumokil. die zich mei: delijke steek hebben toegebracht,
zun Strijdvaardige aanhangers had te de deur beeI[ a!2esIt>,e„ en baar hnis
JOHANNES HERMANUS MANUHUTU
,Ik ben medeverantwoordelijk'.
ruggetrokken in de binnenlanden,
moest het tenslotte tegen de opruk
kende Indonesische troepen afleggen.
De vrijheidsstrijd bloedde dood en de
onafhankelijkheid van de RMS werd
een vage droom. De in 1950 op hun
uitdrukkelijke verzoek naar Nederland
overgebrachte landgenoten van presi-j
dent Manuhutu zetten de strijd vanuit
het koude Holland voort. Ir Manusa-|
ma werd hun leider in ballingschap
De ouderen koesterden hun onafhan-
kelijkheidsdroom en spraken daar
over met de jongeren. Na de bezet-:
ting van de Wassenaarse ambtswoning
van de Indonesische ambassadeur,!
verklaarde Johannes Hermanus Manu
hutu zijn landgenoten voor gek, hoewel1
hij wel begrip toonde voor hun situa
tie. Ziet hij een oplossing voor dit
probleem? Ja. het grootste deel moet
naar Indonesië cerugkomen. De onver-
zoenlijken moeten voor de keus ge-;
steld worden- het Nederlandse staats
burgerschap aannemen of eeuwig blij
ven rondzwerven met een onvervulba
re droom. De toestand in Indonesië is
niet ideaal. Dat weten we allemaal
wel. Maar we moeten altijd proberen!
iets voor ons volk te doen Deze
pogingen zullen zeker door onze go
den en voorouders worden gezegend.'
Johannes Manuhutu krijgt tranen in
zijn ogen als hij dit zegt
Enkele dagen later verneemt Manuhu
tu dat Soumokil op een bijeenkomst
van oud-KNIU-militairen gesproken
had over liet uitroepen van de .repu
bliek der Zuid-Molukken.' .Tot dat
ogenblik had geen van ons daar ooit
aan gedacht, taal staan dat we ervan
gehoord hadden. Na een begrafenis
van een familielid werd ik opgewacht
door twee KNIL'ers, die mij vroegen
mee te gaan naar een vergadering]
in mijn richting over de grond roilen.
Een stem uit het publiek schreeuwde
niet te lang kletsen daar, anders staan
we niet in voor de gevolgen. Als dat.
niet intimidatie was, dan weet ik het., de-
Maar hij weigerde, waarop ik besloot niet meer.' •- -----
Gevangen
j j ,Ik richtte mij opnieuw tot Soumokil
Intimidatie en Manusama, maar beiden weigerden
nog altijd de onafhankelijkheid uit te
roepen. Omdat ik verder geen uitweg
meer zag, vroeg ik: kunnen jullie je
verdedigen tegen «Ie strijdmacht van
de federale republiek Indonesië? .Na
tuurlijk'. schreeuwden ze. Hierop zei
ik: als het dan zo moet zijn. verklaar
ik hierbij de onafhankelijkheid van de
republiek van de Zuid-Molukken. los
van Oost-Indonesië. los van de federa-
tie van de republiek Indonesië. Daar- namelijk het idee dat de Zuid-Moluk-
op herhaalde ik een oude strijdkreet ken behoren te worden
van de Ambonezen: ,undur ec. undurj te worden ontwikkeld.
De militante KNIL'ers lieten het daar
niet bij zitten. Uit de verre omstreken
werd de bevolking opgetrommeld om
zich die avond t,e verzamelen voor het
kantoor van de waamemend-goever-
neur. .Toen ik voor mijn kantoor
aankwam zag het zwart van de men
sen. Ik vertelde de mensen wal dr
Soumokil mij had gevraagd en nodig
de de vergadering uit daarover te
praten. Maar niemand wilde het
woord. Ik wendde me tot Soumokil
en verzocht hem over te gaan tot de
proclamatie. Hij weigerde beslist.
Daarna vroeg ik ir Manusama of hij
het dan misschien wilde doen Maar
ook hij weigerde. Op dat ogenblik liet
gegaan. Zij heeft het mes meegeno
men.
Later heeft zij aan een vriend verteld
wat zij had gedaan. Deze is met haar
teruggegaan naar het huis om zich te
overtuigen. De vriend heeft haar daar
op aangeraden naar de politie te
gaan.
P. DANKERT (PVDA):
(Van onze parlementaire redac
tie)
DEN HAAG Minister Luns heeft
tot twee keer toe geweigerd monde
ling te antwoorden op vragen van het
kamerlid P. Dankert. Dit is volgens
deze socialistische parlcmontier zowel
typerend voor het moeizaam functio
neren van het ministerie van buiten
landse zaken als voor de contactmoei
lijkheden tussen de minister zelf en
het parlement, waarover groeiende
w rei el bestaat in de tw eede-kamer
commissie voor buitenlandse zaken,
ken.
Hij wacht nog steeds op antwoord op
zijn op 8 september gestelde vragen
naar aanleiding van ombudsman Van
Dam's uitzending over het geval van
de Nederlander J. van Lottum. die in
een Spaanse gevagenis zit. Daarbij is
aan het licht gekomen dat de consu
laat; vertegenwoordiging in Barcelona
wel uiterst slecht functioneert. Monde
ling ingaan op vragen biedt bewinds
lieden in het algemeen meer proble
men dan schriftelijke beantwoording.
Maar met name minister Luns maakt
het de kamer op dit punt wel erg
lastig, aldus Dankert.
In hetzelfe vlak liggen de moeilijkhe
den minister Luns voor overleg in het
parlement te krijgen. Zo was hij niet
ee. djangan undur ee. apa datang dari; hij van goede wil. Bij Joop Manusa-
,--± ma is het zo, dat hij zijn eigen groep:
niet in de steek kan laten. Dat is eeni
moeilijke positie. Trouwens, ik ben
ook medeverantwoordelijk en ik zou'
hem daarom graag willen helpen.' i
iuka, djangan undur ee' (wat onsi
ook te wachten staat, laat ons niet
wijken). De volgende dag. de 25ste,
april 1951, las ik de officiële procla-|
korporaal Tomasoa een handgranaat matie voor. De RMS was opgericht
Naar Nederland?
raag, of hij als het mogelijk
is misschien naar Nederland zou ko
men om daar te gaan praten met ir
Manusania. antwoordt Manuhutu be-
vestigeud: .als hij en de zijnen daar
geen bezwaar tegen hebben, dan wil
ik dat zeker. Ik ben ervan overtuigd
dat ik gehoor zal vinden bij Manusa
ma.'
Wat zou hij dan tegen ir Manusame
zeggen? .Dat is ons persoonlijk ge
heim. Het ligt op een vlak, dat ik nu
nog niets tegen u kan vertellen. Maar;
we zullen elkaar wel veel te vertellen .~aj6«
hebben. Want behalve familiebanden beschikbaar voorbeen vergadering
is er nog zoveel dat ons bindt. Voor- de vaste kamercommissie voor buiteii-
landse zaken over de VN. tot de
ken behoren te worden opgebouwd en commissie unaniem een bijeenkomst
Bovendien is; met minister eiste, die nu morgen, na
enig uitstel, wordt gehouden. De lang
durige aanwezigheid van Luns bij de
algemene beschouwingen ziet Dankert
in het licht van de aanstaande verkie
zingen, waarna de minister niet zal
terugkeren.