biileveld
WONEN VOOR DE NEDERLANDER MINDER
BELANGRIJK DAN RECREATIE EN AUTO
TITO HOUDT JOEGOSLAVEN BIJ ELKAAR
Kolberts en
pantalons
3
Meer aandacht
voor milieubeheer
VERVOLG
KANTLIJN
Beslissingen
Regering-Euskens
in moeilijkheden
SER-ADVIES
OVER LONER
EN PRIJZEN
VERWIJDERING
TUSSEN PSP
EN PVDA
ONDERNEMERS CONTRA MINISTER
OVER DOORBEREKENING 400
Proflil
Toekomst
MISTER EUROPEA' OPTIMISTISCH
ANWAR SADAT
PRESIDENT
.OORLOGS
TOESTAND'
IN CANADA
ZATERDAG 17 OKTOBER 1970
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
JAARVERSLAG RIJKS PLANOLOGISCHE DIENST:
HAARLEM (GPD) Kritische geluiden over de vormgeving van
huizen, woonmilieu en stad zijn te horen bij sociologen, architec
ten, stedebouwkundigen en anderen. Over de woonvormen zeg
gen zij dat er behoefte bestaat aan grote variëteit. Met variabele
plattegronden van de .kamerwoning' en het .totale huis' en met
verschillende vormen van stapeling wordt druk geëxperimenteerd.
Weinig projecten komen intussen nog maar tot uitvoering, maar
de publieke vraag is beperkt. Voor nieuwe woonvormen wordt zij
nauwelijks opgewekt. Voor koelkasten, kleurentelevisies, auto's
en caravans ligt dat heel anders.
landelijke politiek, 0
van de nieuwbouw in het verstreken
jaar nog altijd het kernpunt van het
debat lijkt te zijn, maar vooral in
actiegroepen op lokaal niveau en in
congressen en symposia.
d.4- K S 9 dod en en en en
Dat Is één van de uitspraken die voor
komen in het pas verschenen jaarver
slag over 1969 van de rijksplanologi
sche dienst. In het licht van de maat-
schappijke ontwikkeling, zo zegt het
verslag is de verhoogde inzet voor een
waardevol stedelijk leefmilieu in 't
bijzonder vorr de woongebieden daarin
Nederland nadert het einde van het
zeer begrijpelijk. In grote delen van
kwantitatieve woningtekort, zo zegt 't
verslag. De vrije woonplaatskeuze her
stelt zich. Daarmee verschuift de be
langstelling naar de kwalitatieve aspec
ten van woning en woonmilieu. Boven
dien draagt de stijgende welvaart er
toe bij dat ook meer aandacht aan de
kwaliteit kan worden besteed. In de
ze richting zijn de laatste jaren ver
schillende nieuwe impulsen gegeven.
Het jaarverslag maakt er melding van
dat de differentiatie bij het ontwikke
len van nieuwe woonkernen en nieu
we woonmilieus, zoals die in de twee
de nota over de ruimtelijke ordening
gepropageerd werd, zijn weerslag be
gint te krijgen in de streek- en be
stemmingsplannen. De verhoogde in
spanning die ook op provinciaal en
gemeentelijk niveau onmisbaar aanwe
zig is, neemt kritische discussie niet
weg. aldus het jaarverslag. Dit geldt
overigens niet alleen voor ons land.
Publiekelijk uit die discussie zich merk
waardigerwijze niet primair in de
(Van onze Amsterdamse redactie)
AMSTERDAM Tot besluit van het
driedaagse congres over milieubeheer,
dat gehouden is onder auspiciën van
de universiteit van Amsterdam, dringt
het congres bij de regering en bij de
VN erop aan meer aandacht te beste
den aan het milieubeheer.
De mening van de congresgangers is
neergelegd in acht resoluties, die met
algemene instemming gisteren zijn
aangenomen.
studie zijn bovendien een aantal, voor
een gezonde zeehavenontwikkeling
van groot belang zijnde aspecten en de
daaraan verbonden kosten en baten
op het gebied van de ruimtelijke or
dening en het spreidingsbeleid, het
woon- en het leefklimaat met inbegrip
van recreatie, milieuhygiëne en na
tuurbescherming etc. nog niet ver
disconteerd'. Men kan eenzelfde soort
betoog ook terugvinden in de recente
waterstaatsbegroting. Overigens is de
nota zelf niet officieel gepubliceerd,
is wel ter inzage gelegd voor kamer
leden en circuleert onder ambtelijke
Instanties. Hoe dan ook: als er nu één
stuk was, dat de heer Kaland juist niet
had kunnen gebruiken om de heer
Roodenburg te beantwoorden, dan
was het wel deze nota. De zaken die
de D'66-er wenste te weten, staan
Juist niet in het door gedeputeerde
Kaland genoemde stuk. Een geluk
voor hem, dat de heer Roodenburg de
nota blijkbaar ook niet kende: hij deed
er verder het zwijgen aan toe.
Kritiek
Als kernpunten van de kritiek noemt
het jaarverslag van de rijksplanologi
sche dienst:
Gebrek aan ruimte in het huis en
tekort aan mogelijkheden om de wo
ning naar eigen inzicht in te delen.
Tekort aan mogelijkheden om de
directe omgeving van de woning naar
eigen wensen in te richten
gebruiken.
Uniformiteit, steriliteit en saaiheid
van de nieuwe woonwijken.
Gebrek aan geconcentreerde leven
digheid van city en stadsdeelcentra.
Tekort aan inspraak in het stede
bouwkundig proces.
Het jaarverslag zegt dat in de komen
de jaren enkele fundamentele beslis
singen genomen moeten worden op
het terrein van de infrastructuur, die
ook voor de ruimtelijke ordening van
het grootste belang zullen zijn. Die
beslissingen betreffen:
De evenwichtige uitbouw van de
hele infrastructuur en de verhoging
van de Inkomsten van het rijkswegen
fonds en andere financieringsbronnen.
De herziening van het structuur
schema hoofdwegen en in 'verband
hiermee de richting waarin het onder
zoek van het Nederlands Economisch
Instituut zich ontwikkelt.
Een aantal nieuwe railverbindin
gen.
De positiebepaling ten aanzien van
de toekomstige plaats en functie van
de Nederlandse spoorwegen.
BRUSSEL Het politieke klimaat In
België heeft zich, sedert de jl zondag
gehouden gemeenteraadsverkiezingen
gekenmerkt door een zenuwachtig
zoeken naar lapmiddeltjes waarmee
het leven van de huidige katholieke-
socialistische coalitie verlengd of zelfs
maar gered kan worden.
Het ziet er echter niet naar uit dat
men zal slagen. De kern van alle
moeilijkheden is de grondwetsherzie
ning. Men geeft de regering Eyskens
weinig kans de kwestie, welke reeds
voor het zomerreces hopeloos was
vastgelopen, op een voor alle partijen
aanvaardbare wijze op te lossen. Om
dat te doen heeft de premier
medewerking nodig van hetzij
Brusselse socialisten ofwel de Waalse
liberalen. Maar geen van beide groe
pen schijnt bereid te zijn Gaston Eys
kens de helpende hand te bieden. Al
thans niet zonder dat daarvoor een
hoge prijs wordt betaald.
De uitbreiding van het nationaal
luchthavenareaal
De vestiging van nieuwe electrici-
teitscentrales in de landelijke gebie
den en de opbouw van het landelijk
hoogspanningsnet.
Enkele uitgangspunten die hierbij uit
het oogpunt van de voorgestane ruim
telijke ontwikkeling kunnen worden
gegeven, zijn volgens het verslag van
de rijksplanologische dienst:
De verkeers- en vervoersinfrastruc
tuur dient de opbouw te steunen van
hoogwaardige stedelijke milieus
stadsgewestelijk verband langs de
noordvleugel en de zuidvleugel van de
randstad, in de Brabantse stedenrij, in
Zuid-Limburg en in Twente en in
streekgewestelijk verband met enkele
grote centrale kernen, zoals Gronin
gen, Emmen, Leeuwarden en Zwolle.
Het hierbij gehanteerde uitgangs
punt van de gebundelde deconcentra
tie betekent een actief aandeel van
het openbare vervoer in de verkeers
afwikkeling. de samenhang van het
wegenverkeersnet en het spoorwegnet
dient hierdoor bepaald te worden.
De opbouw van de overige landelij
ke infrastructuur, pijpleidingen, cen
trales en hoogspanningsleidingen moet
zich op dit ruimtelijk patroon richten
en zich tot bundeling aan de verkeers
infrastructuur aansluiten.
Inspraak
Over de inspraak zegt het jaarverslag
dat een algemene klacht is, dat de
burger pas kan meepraten op het
moment dat de uitgangspunten al vol
ledig vastliggen en het plan daardoor
al tot in details vastgespijkerd is. In
dat stadium kunnen in het plan geen
wezenlijke veranderingen meer aange
bracht worden zonder de uitgangspun
ten aan te tasten, wat op dat moment
niet meer aanvaardbaar is. Steeds
meer overheidsbesturen geven er blijk
van begrip te hebben voor dit verlan
gen naar meepraten over de vorm die
Slot pag. 17 kolom 4
acht van de loonwet buiten werking
worden gesteld;
bij een globaal loonbeléid past een
globaal prijsbeleid. Daarom moet arti
kel twee van de prijzenwet, op grond
waarvan de overheid prijsvoorschrif-
ten kan geven voor afzonderlijke goe
deren en dienst, ook verdwijnen bij
de nieuwe opzet. In afwachting daar
van moet de regering verklaren dit
artikel niet te zullen hanteren.
Het niet toepassen van dit laatste
artikel laat de mogelijkheid van het
kabinet om in te grijpen bij explosie
ve prijsstijgingen in het komende jaar
onaangetast. Zo blijft een algemene
prijsstop mogelijk. Ook kan een!
scherper mededingingsbeleid worden
gevoerd. Verder denkt de SER in het
kader van het totale conjunctuurpoli-
tieke instrumentarium aan de moge
lijkheid om een deel van (hoge) con
tractloonstijgingen om te zetten in
spaarloon.
Zal liet centrale overleg-nleuwe-stijl
naar het voorbeeld van West-Duits-
land reële inhoud krijgen? Met andere
woorden: werken de bonden mee aan
richtlijnen van de top? Kloos: .Men
sen en dus ook organisaties worden
steeds mondiger en onafhankelijker.
Honderd procent zekerheid is niet te
geven.'
de omgeving in de toekomst zal krij
gen. Ook uit een andere bron vloeit
het verlangen naar meer Inspraak en
meer rechtszekerheid voort. Die bron
wordt gevoed door onbehagen dat be
paalde beslissingen tot stand kunnen
komen zonder dat de in de wet op de
ruimtelijke ordening gegeven procedu
re van vooral het bestemmingsplan
tot het eind gevolgd wordt.
Ter tegemoetkoming aan de evenzeer
levende behoefte aan snelle beslissin
gen heeft de wet op de ruimtelijke
ordening in combinatie met de wo
ningwet er namelijk ook in voorzien
dat vooruitlopend op de voltooiing
van de bestemmingsprocedure bepaal
de bouwwerken al tot stand gebracht
kunnen worden. Een dergelijke moge
lijkheid, wanneer die wordt toegepast
op een nog bestreden plan, kan uiter
aard diep ingrijpen in de rechtszeker
heid van degenen, die tegen dat plan
bezwaren hebben, aldus het jaarver
slag.
MAATREGELEN RONDOM
BEZOEK TITO STRENGER
DAN VOOR SOEHARTO
(Van onze parlementaire redactie.)
DEN HAAG Bij het bezoek van de
Joegoslavische president Tito volgen
de week zullen uitgebreide veiligheids
maatregelen worden getroffen die op
sommige punten zelfs ernstiger zijn
dan bij het bezoek van president Soe-
harto van Indonesië.
,De veiligheid van president Tito is
voor ons een zorgelijk probleem', al
dus premier De Jong gisteravond na
afloop van de ministerraadsvergade
ring. Over de veiligheidsmaatregelen
zelf wilde de premier niets meer mee
delen, wel dat het heel goed mogelijk
is dat aan de buitenkant valt op te
merken dat er ernstiger maatregelen
worden getroffen.
De minister-president doelde hiermee
op het besluit dat de leiding van alle
veiligheidsmaatregelen dit keer is toe
gewezen aan één minister, in dit geval
minister Beemink van binnenlandse
zaken. Hoewel dat niet met zoveel
woorden werd verklaard, valt volgens
ingewijden hieruit op te maken, dat
minister Beernink vrijwel blanco vol
machten heeft gekregen om die maat
regelen te treffen die hij zelf noodza
kelijk acht.
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG Tussen de fracties van
de PSP en de PvdA in de tweede
kamer is een controverse ontstaan.
Oorzaak van de verwijdering Is het
initiatiefwetje dat PvdA samen met
D'66 en PPR wil indienen. In dat
wetje wordt de rechtstreekse verkie
zing van de kabinetsformateur gekop
peld aan de invoering van het twaalf-
districtenstelsel. Voor de PSP is een
dergelijk distriktenstelsel onaanvaard
baar, omdat daarin de kleine partij
en niet meer aan bod komen.
Drs. H. Wiebenga, de fractieleider van
de PSP in de tweede kamer, zei
steeds de indruk te hebben gehad dat
de PvdA samenwerking zocht met de
PSP. .Maar met een partij, die ons
het pistool op de borst zet. kunnen
wij geen samenwerking aangaan', zei
hij.
Drs. Wiebenga liet blijken dat de PSP
zich op de konsekwenties zal beraden.
,Het zou absurd zijn te verwachten
dat dit alles voor ons geen duidelijke
betekenis heeft', zo liet hij weten. De
pacifist verweet de PvdA-fr actie voor
al op geen enkele wijze vooroverleg
met de PSP te hebben gepleegd. Drs.
Wiebenga refereerde aan een uitspraak
van PvdA-voorzitter Vondeling, waarin
deze als zijn mening gaf dat samen
werking tussen partijen moet stoelen
op onderling vertrouwen. Hij kwam
tot de conclusie dat het verlangen
van de PvdA tot samenwerking plotse
ling moet zijn afgenomen of nooit
werkelijk is gemeend.
Verbond van Nederlandse Ondernemers in weekblad
WAAR MOGELIJK,
WEL TOELATEN'
DEN HAAG (ANP) Het is de
ondernemers gebleken, dat mi
nister Nelissen van economi
sche zaken zich op het stand
punt stelt, dat de loonstijging
van de laatste weken geen aan
leiding mag zijn tot een verho
ging van de prijzen.
Zoals bekend Is bet In het algemeen
de stelregel van de minister, dat loon-
ADVERTENTIE
e staten hebben gisteren een motie
aangenomen over de eventuele j
vestiging van Progil in het Ant-
werpse. Een begrijpelijke motie, maar I
naar ons gevoel met een gemiste kans.1
Er wordt daarin namelijk met geen
woord verwezen naar de Baalhoek-
onderhandelingen met België, terwijl
juist daarbij de kwestie van de grens
overschrijdende milieuverontreiniging
een rol speelt. Laatstelijk heeft minis
ter Bakker nog eens duidelijk laten
weten, dat het bij deze onderhandelin
gen vooral ook gaat over .problemen
inzake de milieuhygiëne en het na
tuurbehoud'. Ook van de kant van
gedeputeerden werd daar gisteren op
gewezen en het statenlid Van der Peijl
bracht het eveneens naar voren. Waar
om nu niet in de bewuste motie eraan
herinnerd, dat deze onderhandelingen
aan de gang zijn en waarom niet ge
vraagd óók daar de Progilaffaire aan
de orde te stellen. We hebben begre
pen. dat de meeste fractievoorzitters
niets voor deze verwijzing voelden, het
zou iets van .koehandel' hebben We
kunnen dat niet inzien. Waarom zou
men niet vragen aan de Nederlandse
regering om de Belgen mee te delen,
dat men aan Nederlandse kant niet
wenst mee te werken aan het graven
van een kanaal ten bate van Antwer
pen als niet de stellige garantie wordt
ontvangen dat ernstige en gevaarlijke
vervuilers worden geweerd? Onze
Belgische vrienden durven ook wel ei
sen te stellen, waarom zou Nederland
dat ook niet doen? Progil zou in dit
opzicht een mooie toetssteen zijn: de
Belgen zouden genoopt zijn acuut aan
te tonen (in de Baalhoek-onderhande-
Hngen) dat Progil geen gevaar ople
vert.
TV debatten hebben gisteren overi-
A-/ gens duidelijk gemaakt, dat in de
toekomst voortdurend allerlei
nieuwe aspecten van de Zeeuwse ont
wikkeling aan de orde zullen komen.
\e beginnen met de komende begro
ting. mede naar aanleiding van een
weinig inspirerende begeleidingsbrief.
Voorts bij een herziening van het
streekplan Midden-Zeeland, gisteren
door gedeputeerde Kaland aangekon
digd. In feite zal dan moeten worden
gediscussieerd over verdere uitbrei
ding van de Sloehaven. We gaan een
bewogen zittingsperiode tegemoet.
MODIEUS
•n
STIJLVOL
w VH. KOEJEMANS, LANGE DELFT 19, MIDDELBURG.
kostenstijgingen, afgezien van de ge
vallen waarin sprake is van rentabïli-
teitsmoeilijkheden, geen reden vormen
voor prijsverhogingen.
Het Verbond van Nederlandse Onder
nemers vond dit al een onjuiste stel
ling, omdat naar zijn mening sedert
het loslaten van het produktiviteitsbe-
ginsel in de loonpolitiek er niet meer
van kan worden uitgegaan, dat de
loonkostenstijgingen kunnen worden
betaald uit de toeneming van de pro-
duktiviteit. De onjuistheid van
gedragslijn, aldus het verbond in zijn
weekblad, dringt zich nu nog duidelij
ker op dan tevoren.
Niet kunnen dragen
.Immers, het is overduidelijk gebleken
dat de loonbeweging, die nu ontstaan
is, op zichzelf genomen niet in direct
verband staat met de economische
ontwikkeling', daar komt nog bij, al
dus de ondernemers, dat door het
vrijwel algemene karakter dat deze
loongolf heeft gekregen ook allerlei
bedrijfstakken en bedrijven, die een
dergelijke verhoging eigenlijk niet
kunnen dragen, deze toch op hun bo
terham krijgen.
Toelaten
Onder deze omstandigheden meent
het ondernemersverbond, dat het ten
volle gerechtvaardigd is om in ieder
geval de loonkostenstijging, die nu
optreedt, te zien als een externe loon
kostenstijging, die van dezelfde aard
is als een stijging van de prijzen van
grond- en hulpstoffen. Doorberekening
daarvan in de prijzen moet dan ook,
waar dit mogelijk is, toegelaten wor
den. aldus het VNO.
DEN HAAG De Britse minis
ter belast met de onderhandelin
gen inzake de toetreding tot de
EEG, Geoffrey Rippon (links)
en staatssecretaris van buiten
landse zaken H. J. de Koster
tijdens een persconferentie.
DEN HAAG (GPD) De Britse EEG-
onderhandelaar Geoffrey Rippon is
optimistisch gestemd over het
overleg tussen Londen en ,de zes':
volgend jaar zomer kunnen de be
sprekingen over de kernproblemen
worden afgerond, waarna in de loop
van 1972 het Engelse lidmaat
schap zal worden bekrachtigd.
.Mister Europe III' lichtte gister
middag zijn visie toe, na een ken
nismakingsbezoek aan de minis
ters Luns en Lardinois en staats
secretaris van buitenlandse zaken
De Koster. De laatste onderschreef
op de persconferentie Rippons op
timisme. .Engeland en de EEG
hebben zich verloofd om straks te
gaan trouwen. In Brussel wordt al
een huls voor het jonge paar ge
bouwd'.
CAIRO (RTR) De 51-jarige Anwar
Sadat, de waarnemend president van
Egypte, is bij de donderdag gehouden
volksstemming gekozen tot opvolger
van president Nasser.
Van de geldig uitgebrachte stemmen
kreeg Sadat 90,04 procent. Sadat was
met algemene stemmen kandidaat ge
steld door de nationale vergadering.
Hij wordt vandaag beëdigd.
(Slot van pagina 1)
gentig dagen worden vastgehouden.
Voorts kan de politie waar dan ook
huiszoeking verrichten zonder dat ze
daarvoor speciale toestemming nodig
heeft.
Het .bevrijdingsfront van Quebec*
wordt in een decreet betiteld als een
groepering die gebruik van geweld
bepleit om de regering ten val te
brengen, en niet terugdeinst voor ern
stige misdrijven als moord, bedreiging
met moord en ontvoering.
Leden van het FLQ kunnen tot vijf
jaar gevangenisstraf worden veroor
deeld, evenals personen die het front
op welke wijze dan ook steu-
Leger
In de provincie Quebec is het leger
Ingeschakeld bij het handhaven van
de orde. Op de militaire vliegbasis bij
Montreal is een parachutistenregiment
van ongeveer duizend man gearri
veerd. Er zijn ook troepen gezonden
naar de stad Quebec. In de hoofdstad
Ottawa houden militairen auto's aan
om de identiteit der inzittenden na te
gaan. Ze zouden vooral belangstelling
hebben voor personen die zich naar
het station begeven om vandaar per
trein naar Montreal te reizen. In
laatstgenoemde stad werd vrijdagoch
tend het gerechtsgebouw ontruimd na
dat voor een bomaanslag was gewaar
schuwd.
(Van onze correspondent)
WENEN President van de socialisti
sche federale republiek van Joego
slavië, president van de bond van com
munisten van Joego-Slavië, opperbevel
hebber van de strijdkrachten, maar-
ichalk van Joego-Slavië en door z'n
kameraden uit de partisanentijd en
door zijn vrouw Jovanka ,Stari' (de
,ouwe') genoemd dat is Josip Broz Ti
to, die dinsdag aanstaande voor een
staatsiebezoek in ons land arriveert.
Geen staatshoofd in het huidige Europa heeft
gedurende zoveel jaren in zo sterke mate de
politieke koers van zijn land bepaald als deze
boerenzoon uit Kroatië. Voor geen land in
Europa zijn de gevaren van chaos, anarchie
en bezetting als zijn leider komt te overlij
den, zo dreigend als voor deze broze federatie
van zes hartstochtelijk rivaliserende, in ka
rakter en temperament zo totaal verschillen
de volken.
Alleen een politicus met het formaat en de
persoonlijke moed van Tito kon erin slagen
dit woelige bloeddoordrenkte stuk Balkan tot
een nationale eenheid samen te smelten. Of
zijn levenswerk hem zal overleven dat zal
een niet al te verre toekomst leren.
Josip Broz werd in 1892 als zevende van
ijftien kinderen in het dorpje Kumrovec in
Kroatië uit een Kroatische vader en een
Sloweense moeder geboren. Na vier jaar Iage-
school ging hij naar Zagreb, waar hij voor
smid leerde en waar hij lid werd van de
socialistische beweging. Hij werkte in fabrie
ken in Slowenië. Tsjechoslowakiie. Duitsland
en enige tijd ook in Wenen. Zijn Duits hij
spreekt vier vreemde talen heeft dan ook
een sterk Oostenrijks accent.
Tot het communisme werd Tito na de eerste
wereldoorlog bekeerd toen hij, uit Russische
krijgsgevangenschap teruggekomen, de mise
rabele economische situatie in zijn vaderland
aan den lijve ondervond. Zijn carrière in de
partij, waar hij bekend werd onder de naam
Tito, ging steil omhoog. Verschillende malen
werd hij gearessteerd, in 1927 werd hij in
Ogulin tot zeven maanden en in 1928 in
Zagreb tot vijf jaar veroordeeld wegens revo
lutionaire activiteiten.
In 1935 werd hij door het centrale comité
van de communistische partij van Joegoslavië
toegevoegd aan het Balkan-secretariaat van
de komintern, waar hij onder de grote Dimi-
troff werkte. In 1937 werd hij als opvolger
van de gezuiverde en gefusilleerde Gorkic
secretaris-generaal van de communistische
partij.
Na de overval van de Duitsers in 1941
bewees Tito zijn unieke kwaliteiten als
volksleider. Zijn autoriteit is tijdens de vier
jaar van de partisanenoorlog met zijn wisse
lende uitzichten en bloedge offers van de
12.000 partijleden aan het begin van de oor
log zijn er 9.000 gesneuveld nooit in
twijfel getrokken. Integendeel, het kleine par-
lisanenleger van 80.000 man eind 1941 groeide
onder zijn leiding uit tot een bevrijdingsleger
van 800.000 in maart 1945., in juni 1945 telde
de communistische partij 141.000 leden en in
1948, het jaar dat. Tito met Stalin brak,
waren het er .470.000. Er was geen enkele
persoonlijkheid, die ook maar in de verste
verte zijn gezag en populariteit zou kunnen
evenaren.
Zo was het niet verwonderlijk dat Tito na
de bevrijding minister-president en in 1953
president vnn republiek werd. Eén van de
redenen voor deze onaantastbare positie moet
gezocht worden in het feit, dat Tito zich
altijd boven de controverse tussen de ver
schillende deelrepublieken heeft geplaatst.
Hoewel zelf Kroaat, heeft hij zich in Belgra
do de hoofdstad van Servië kunnen
handhaven, doordat hij zich buiten de eeuwen
oude vete tussen de katholieke, welvarender
Kroaten en de Russisch-orthodoxe, onderont
wikkelde Serven heeft weten te houden. Maar
de voornaamste redén moet uit zijn compro
misloze houding tegenover Stalin en tegeno
ver de hegemoniale ambities van de Sowjet-
Unie worden verklaard.
Hoewel Tito zijn leven lang een diepe eerbied
voor en een gevoel van solidariteit met het
vaderland van de revolutie heeft bewaard,
heeft hij de onafhankelijkheid van zijn eigen
land daaraan nooit willen opofferen. Het feit,
dat de communisten in Joegoslavië er uit
eigen kracht en zonder hulp van buiten af in
geslaagd waren, de macht over te nemen,
heeft dit ook in de hand gewerkt. Het ernsti
ge conflict in 1948 met Moskou en de uitslui
ting van de Joegoslavische communistische
partij uit de komintern sproot voort uit de
principiële weigering van Tito, om zich aan
de eisen en voorstellingen van de Sowjet-
leiders zonder meer te onderwerpen, al heeft
hij wederom uit eerbied voor het verleden
dit altijd met de .eigen Joegoslavische weg
naar het socialisme' en niet met .nationale
onafhankelijkheids politiek' verklaard.
centrale comité in de zomer van 1963,
toen de ontevredenheid met Tito's beleid voor
het eerst openlijk tot uitdrukking kwam,
heeft hij zich, door zijn oude loyaliteit aan de
Russische revolutie herhaaldelijk tot koers-
wendingen laten verleiden en de reactionaire
krachten gesteund, begonnen liberaliseringen
weer herroepen, in de hoop de betrekkingen
met Moskou te saneren.
Pas eind 1963, toen z'n autoriteit al ernstig
was aangetast, heeft Tito zich ondubbelzinnig
tegen de centralistische politiek van de dog
matische vleugel gekeerd. De consequentie
daarvan is de val van de chef van de geheime
politie Rankovic, in 1966 gewipt, die tot dan:
toe als Tito's potentiële kroonprins werd;
beschouwd. Daarmee was de Servische over
macht gebroken (Rankovic was een Serviër)
en was de hervorming van het partij-apparaat
en de definietieve liberalisering van de econo
mie ingleid.
Sindsdien is Tito's beleid realistischer gewor
den en ligt het accent hoofdzakelijk op de
binnenlandse problematiek, met andere woor
den op het steeds opnieuw afwegen van de
belangen van de zes deelrepublieken tegenover
die van de staat als zodanig. Zijn wijsheid als
staatsman heeft Tito nog eens duidelijk onder
de aandacht gebracht door in de laatste jaren
een aantal maatregelen te treffen, die Joegosla
vië na zijn dood voor uiteenvallen moeten;
bewaren.
Vorige maand maakte hij de instelling van
een collectief staatspredisium bekend, dat aan
het hoofd van de staat zal komen te staan.
Ondanks de evidente bezwaren van een derge
lijk log lichaam, dat zo makkelijk tot een
regring in de regering zou kunnen degenere
ren, is men het er in Belgrado toch over
eens, dat hierdoor in het probleem van Tito's
opvolging optimaal is voorzien. Men be
schouwt het aiihans als een zekere garantie,
dat het land niet opnieuw speelbal van de
diverse nationale hartstochten wordt.
De Joegoslavische vorm van het communis
me. die menselijker, welvarender en verdraag
zamer is dan in enig ander communistisch
geregeerd land, is alleen onder Tito's krachti
ge leiding realiseerbaar geweest. Van liet
voortbestaan van de Joegoslavische federatie
na zijn dood hangt af, of deze vorm nog een
toekomst is beschoren.
Rippon verwees naar de verklaring
van Den Haag, waaruit volgens
hem duidelijk de politieke wil van
de gemeenschap blijkt om de on
derhandelingen succesvol af te
sluiten. Wat de Britse houding be
trof onderstreepte hij de positieve
EEG-resolutie, die dezer dagen op
het congres van de conservatieve
regeringspartij is aangenomen. Hij
gaf toe dat de Britse publieke
opinie en de aanvankelijk zeer
enthousiaste stellingneming van de
vakbonden hebben geleden onder
het langdurig uitblijven van con-
crete resultaten, maar desalniette
min vertrouwde Rippon op de
steun van een meerderheid.
In Den Haag is gesproken over de
tijdtabel voor de onderhandelingen
en verschillende punten van de
agenda. Daarvan biedt de land
bouw wel de meeste problemen.
Niet in het minst gezien de gevol
gen van de Britse aansluiting van
verschillende Gemenebestlanden,
met name de suikerproducerende
en Nieuw-Zeeland, waarvan Enge
land een bijzonder goede afnemer
is. Engeland is, aldus Rippon. be
reid alle verdragspunten te accep
teren, maar de prijs staat nog al
lerminst vast.
Maatschappij Geneeskunst
.ABORTUS ONDER WET
OP DE GENEESKUNST'
AMSTERDAM (ANP) Het hoofdbe
stuur van de Koninklijke Nederland-
sche Maatschappij tot Bevordering
der Geneeskunst neemt het standpunt
in, dat het op goede gronden uitvoe
ren van abortus provocatus door een
medicus niet langer onder de wer
kingssfeer van de strafwet maar on
der de wet op de uitoefening van de
geneeskunst moet vallen.
Het plegen van abortus provocatus
door onbevoegden moet evenwel
strafbaar gesteld blijven, omdat het
hier een misdrijf tegen het leven be
treft. Dit heeft een delegatie van het
hoofdbestuur blijkens een artikel in
.Medisch Contact' naar voren gebracht
in een hearing van de commissie ab
ortusvraagstuk (de commissie-Kloos
terman).
Het hoofdbestuur is voorts van me
ning, dat de arts bij de beoordeling
van een ongewenste zwangerschap
zorgvuldig moet onderzoeken of er
sprake is van een stoornis in of een
bedreiging van de gezondheid bij de
betreffende vrouw, hetzij in lichame
lijk. geestelijk of sociaal opzicht. In
overeenstemming met het besluit van
de World Medical Association meent
ook het hoofdbestuur, dat als een arts
abortus provocatus tot de therapie
zijner keuze bestempelt, een tweede
arts de indicatie moet onderschrijven.
Het wordt van groot belang geacht
dat de arts zich bij zijn besluitvor
ming laat adviseren door een maat
schappelijk werker, een psycholoog of
eventueel een zielzorger. Tenslotte is
het de opvatting van het hoofdbe
stuur, dat de ingreep dient te worden
uitgevoerd in een erkend algemeen
ziekenhuis of in een bij algemene
maatregel van bestuur daarvoor aan
gewezen inrichting.
In een toelichting aan de commissie
wordt opgemerkt dat vele artsen zich
naar de mening van het hoofdbestuur
door de huidige bepalingen in de
strafwet bij hun tot een indicatiestel
ling leidende overwegingen bedreigd
voelen om in vrijheid te denken en te
adviseren aangaande abortus provoca
tus.
(ADVERTENTIE)
H Heb jij voor Piet
m die krant van
vorige week nog
2 met die bon
voor een baan v/aar
je beter van wordt?