EERSTE REACTIE HANOI
OP VS-PLAN NEGATIEF
Regering bang nieuwe
wegen in te slaan'
Commissie hoorde' in Heinkenszand
bezwaren tegen kerncentrale Borssele
Noorden krijgt
bureau voor
industrialisatie
Vandaag
in de
krant...
Openbaarheid
Consumptie
CANADESE
RADIO HERRIEP
BERICHT DOOD
VAN CROSS
Ojoekwoe moet
Ivoorkust uit
Actie van Haagse
politie had succes
OVERSTROMING
IN GENUA
EIST 17 DODEN
EGYPTE WIL
BEHANDELING
CRISIS IN VN
EERSTE KEER IN
NEDERLAND
,Oor'
Sabofaije
213e jaargang - no 238
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE. VLISSINGSE, GOESE. BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
UV «ah. Ml), van da CV Provincial Zcauw.a Cou
VII»»., Walstr. 56-60, tal. 5144 (b g j rad. 4799,
rad. tal. 3346, adm. tal. 2094 Adverti
Vrijdag 9 oktober 1970
I. 7651 (b ig red. 2078 3162.
6140 (b|| rad. 7853.
,REGERING-THIEU STAAT VREDE IN DE WEG'
De clief van de Amerikaanse dele
gatie bij de vredesbesprekingen in
Parijs David K. Bruce (r) en zijn
plaatsvervanger Philip C. Habib
(l) arriveren voor de S7ste zitting.
MR BIESHEUVEL TELEURGESTELD:
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG ,In haar streven naar grotere openbaarheid is de
regering halverwege blijven steken. Het lijkt mij dat een vage
angst om nieuwe wegen consequent te gaan bewandelen haar
parten heeft gespeeld'. Dat zegt mr B. W. Biesheuvel in commen
taar op de regeringsnota over openbaarheid van bestuur, die gis
teren is gepubliceerd. (Zie pagina 3).
Mr Biesheuvel was voorzitter van de
commissie heroriëntatie overheids
voorlichting, die de regering heeft ge
adviseerd het bestuur doorzichtiger te
maken door invoering van een wette
lijke verplichting tot openbaarheid
voor de rijksdienst. Het kabinet-De
Jong is hieraan maar tendele tege
moet gekomen. Mr Biesheuvel consta
teert dan ook dat wat voor de com
missie een zaak van politieke demo-
cratisering was, voor de regering ken
nelijk niet meer dan een middel blijkt
oin te komen tot betere communica
tie tussen overheid en burger. De
regering bepaalt in haar gedachten-
gang wat van belang is voor het
inzicht van de burger en voor welke
burgers de informatie is bestemd. De
commissie daarentegen staat op het
standpunt dat openbaarheid regel en
geheimhouding uitzondering dient te
zijn.
Volgens mr Biesheuvel zijn het vooral
formele beschouwingen die de rege
ring ertoe hebben gebracht om de
weg naar echte openbaarheid als
noodzakelijk element van politieke de
mocratisering maar ten dele in te
slaan. De uitzonderingsgronden die de
regering overweegt, doen volgens hem
DEN HAAG (ANP) In overleg tus
sen de drie noordelijke provinciale
besturen en liet ministerie van econo
mische zaken, Is zo deelt het ministe
rie van economische zaken mede.
overeenstemming bereikt over de in
stelling van een industrialisatiehureau
noorden des lands.
Dit bureau zal nieuwe economische
activiteiten moeten stimuleren. Het
doel daarvan is te komen tot een
verbreding en een kwaliteitsverbete
ring van de structuur van het noorde
lijke bedrijfsleven en de noordelijke
werkgelegenheid.
Record
HET WERKELOOSHEIDSCIJFER
voor Zeeland heeft het absoluut
laagterecord gehaald... (pag. 2.).
DE REGERING wil een beperkte
openbaarheid van overheidsdocu
menten toestaan. Een nota is bij
de tweede kamer ingediend...
(pag. 3).
DEN HAAG wil paal en perk stel
len aan kopen op afbetaling en het
sluiten van persoonlijke lenin
gen... (pag. 19).
Nieuws uit Zeeland op
pagina 2,5,7 en 9
Binnen- en buitenland op
pagina 3 en 13
Sport op pagina 15
Radio en tv op pagina 17
Beurs en financiën op
pagina 19
vrezen dat hier weieens van niet veel
meer dan een wettelijke vastlegging
van bestaande praktijken sprake zou
kunnen zijn. .Het voor-ontwerp van
wet, dat de commissie opstelde,
ademt een geheel andere geest en
getuigt mijns inziens van een frisse
en moedige nieuwe aanpak, die ik in
de regeringsvoorstellen mis', aldus mr
Biesheuvel.
Vertekend beeld'
In zlin commentaar voert mr Bies
heuvel voorts aan dat de regeringsno
ta op bepaalde onderdelen een verte
kend beeld geeft van de opvattingen
die in de commissie leefden. Dat be
treft met name de functie van de
ministeriële verantwoordelijkheid in
het huidige staatsbestel. ,Ik kan mij
niet aan de indruk onttrekken, dat dc
regering, ook op andere punten, het
rapport van de commissie niet in alle
opzichten grondig heeft bestudeerd'.
Mr M. Vrolijk, lid van de tweede
kamer voor de PvdA en vice-voorzit
ter van de commissie heroriëntatie
overheidsvoorlichting is ook teleurge
steld.
Geheel voor eigen rekening sprekend,
zegt hij in een commentaar dat de
regering in deze nota .een te sterke
mate van terughoudendheid' heeft be
tracht. De nol a bevat, zi allerlei com
promiselementen en de uitgangspun
ten daarin betekenen naar zijn me-;
ning .niet een duidelijke stap opweg;
naar de politieke democratisering', i
Een aantal uitgangspunten in de nota
doet mr Vrolijk twijfelen aan het
standpunt van de regering met betrek
king tot de openbaarheid van bestuur.
Dat de regering vrij snel met een
voorlopige standpuntbepaling is geko-
(Van onze correspondent)
PARIJS Het nieuwe voorstel in vijf punten dat president Nixon
woensdagavond in Washington deed om de vrede in Vietnam te
herstellen, is gisteren op de conferentie in Parijs bij de beide na
tionalistische of communistische delegaties op uitgesproken scep
ticisme afgestuit. Nadat Xuan Dhuy als woordvoerder van Hanoi
het voorstel als een .slimme aankoopsbon voor verkiezingsstem-
men' had omschreven, leek madame Dinh uit naam van de voor
lopige revolutionaire regering van Vietnam de deur wel helemaal
dicht te slaan met haar oordeel dat president Nixon nu een nieuwe
poging ondernam ,de Amerikaanse agressie te legaliseren'. Niet
temin beloofde de vrouwelijke minister Nixon's vijf punten die ze
pas enkele uren voor de zitting voor het eerst onder ogen had ge
kregen, aan een nader onderzoek te zullen onderwerpen.
De conferentie heeft met het
communistische voorstel in
acht en het Amerikaanse in vijf
punten nu dus in elk geval weer
ruim voldoende stof om, in het
huidige tempo, nog ettelijke zit
tingen vol te praten.
Het voornaamste knelpunt is intussen
nu zeker wel de positie van het trio
Thieu-Ky-Khiem in Saigon geworden.
Terwijl Hanoi hun verwijdering nog
steeds als een der eerste condities
voor een akkoord eist, heeft president
Nixon stilzwijgend laten weten, dat
hij het driemanschap geenszins werist
te laten vallen. Madame Dinh heeft de
huidige machthebbers in Saigon giste
ren weer als .oorlogszuchtigen en fa-
cistische tirannen' aan de kaak ge
steld. En dat ze moeilijk als pure
democraten kunnen paraderen werd
dezer dagen in Saigon weer gedemon
streerd door de inbeslagneming van
een katholiek persorgaan dat een op
roep van de bekende Braziliaanse
geestelijke monseigneur Helder Came
ra had durven publiceren.
MR B. BIESHEUVEL
men. zegt mr Vrolijk op prijs te
stellen. Hij betreurt het, dat de rege
ring waar de commissie-Biesheuvel
heeft aanbevolen alle overheidsdocu
menten (uitzonderingsgevallen daarge
laten) openbaar te doen zijn een in
beginsel onbeperkte openbaarheid niet
wenst.
Raad van State
KLM WEER NAAR AMMAN
SCHIPHOL (ANP) Dc KLM zal
vandaag de vluchten op Amman her
vatten.
In verband met de recente gebeurte
nissen in Jordanië werden de KLM-
diensten op de Jordaanse hoofdstad,
die Teheran als eindpunt hebben, on
langs opgeschort.
Mr Vrolijk heeft ook kritiek op het
standpunt van de Raad van State,
zoals dit tot uiting komt in een advies
van deze raad over de vraagstukken
betreffende openheid en openbaarheid.
Hij constateert, dat de neiging tot
wezenlijke verandering terzake bij de
Raad van State minder aanwezig is
dan bij de regering. In het bijzonder
heeft de heer Vrolijk kritiek op het
standpunt van de raad met betrekking
tot de openbaarheid van de kabinets
formaties.
Oppositie
Inderdaad heeft de Zuidvietnamese re
gering tenminste even veel te stellen
met de wassende oppositie van bhoe-
disten en katholieken in het. eigen
machtsgebied als met de communisti
sche tegenstanders in Hanoi. Hanoi
hoopt weliswaar te mogen speculeren
op de nederlaag van het reactionaire
Saigon-bewind bij de verkiezingen van
komend jaar. Maar zolang de gene
raals Thieu en Ky zich van Ameri-'
kaanse steun verzekerd kunnen blij
ven voelen, zijn illusies over de be
trouwbaarheid van die verkiezingen
als ze al gehouden zouden worden
natuurlijk niet al te hoog. En daarom
lijken voor een regeling van het con
flict en een herstel van de vrede in
Vietnam de rijf nieuwe punten van
president Nixon van minder belang te
zijn dan zijn zwijgen over de toe
komst van het tegenwoordige Saigon-
bewind dat zo van zijn machtige pro
tectie nog onveranderd kan blijven
genieten.
Plan Saigon
MAURER BUITEN
LEVENSGEVAAR
PARIJS (DPA) De Roemeense mi
nister-president Maurer, die enige da-I
gen geleden een ernstig auto-ongeluk
had. is Duiten levensgevaar. Dit heb
ben de drie Franse professoren ver-!
klaard die dinsdag met spoed bij liet j
ziekbed van Maurer werden ontboden j
en die donderdag in Parijs terugkeer
den.
Parallel met hel. vredesplan van
Nixon heeft het Zuidvietnamese
staatshoofd, generaal Ngoejen Van
Thieu, donderdag een eveneens uit
vijf punten bestaand vredesvoorstel
gedaan, dal beoogt door middel van
onderhandelingen spoedig tot een re
geling van het Vietnamese conflict te
komen.
De vijf punten van Saigon zijn:
Het tot stand brengen van een
bestand voor geheel Indo-China. Om
hiertoe te komen zou men direct be
sprekingen moeten beginnen voor de1
instelling van een controle-orgaan.
Het bijeenroepen van een groterej
conferentie, met deelneming van ver-|
tegenwoordigers van de regeringen j
van Laos en Cambodja, om een eind!
te maken aan het conflict in de drie!
staten van Indo-China, op basis van;
de beginselen van de Geneefse akkoor-|
den van 1954 en 1962.
Het opstellen van een schema voor;
(Zie slot pag. 3 kol. 4)
MONTREAL (AFP) In een ano
niem telefoongesprek met radio Cana
da is meegedeeld dat de ontvoerde
Britse diplomaat James Cross
geëxecuteerd. Radio Canada heeft dit
in een ingelaste nieuwsuitzending be
kendgemaakt.
Radio Canada heeft later verklaard,
dat de uitzending op een iergissing
berust.
In het telefoontje was niet de execu-j
tie van Cross bekendgemaakt, maar
er was met diens .liquidatie' gedreigd.'
als de eisen van de ontvoerders, leden
van het front voor de bevrijding van
Quebec, niet worden ingewilligd. Vol
gens de regering is sinds woensdag
niets meer van de ontvoerders ge
hoord.
ABIDJAN (RTR) Generaal Ojoek
woe moet Ivoorkust verlaten, waar
de Biafraansc leider heeft vertoefd
sinds het einde van de oorlog
Nigeria. Dit is donderdag door een
officiële woordvoerder in Abidjan!
meegedeeld.
Hij wilde niet zeggen of Ojoekwoe
het land reeds heeft verlaten, zoals in
sommige berichten was gezegd. In de
officiële verklaring staat slechts dat
hij het land .op de kortst mogelijke
termijn' moet verlaten.
De uitwijzing van Ojoekwoe is vermoe
delijk het gevolg van enkele inter
views die de voormalige Biafraanse
leider onlangs aan westerse nieuws
media toestond. Hij genoot politiek
asiel in Ivoorkust op voorwaarde dat
hij zich van politieke activiteit zou
onthouden. In één van deze vraagge
sprekken verklaarde Ojoekwoe onder
andere nog steeds bereid te zijn voor
de zaak van zijn volk, de Ibo's, te
vechten als hij zou constateren dat
het niet zou krijgen waar het recht
op heeft.
DEN HAAG (ANP) De Centrale
van Politie Organisaties (CPO> afde
ling 's-Gravenhnge, heeft donderdag
een vergadering gehad met het uit
Haagse poli'ieambter aren givormde
actiecomité. Daarbij is gebleken dat
de standpunten van dit comité en de
CPO geheel parallel lopen.
Gezamenlijk is besloten dat de CPO
zal trachten de standpunten te verwe
zenlijken, waarbij de beveiliging van
de politieambtenaar op straat primair
gesteld zal worden.
HERESTM1ST
(Van onze weerkundige medewer
ker)
Nu de situatie zich boven West-
Europa stabiliseert met weinig
wind en opklaringen, gaan wij
kennismaken met een tvpisch
herrstweertype, namelijk mist. In
de avond en nacbl vormen zich
deze mistvelden door afkoeling
van de onderste luelitlaag waar
bij het zicht tot beneden twee
honderd meter terugloopt en
welk geval van dichte mist wordt
gesproken.
De zon heeft al veel moeite om
deze mist voor elf uur "s morgens
in het hele land weer op te los
sen. Deze situatie kan ook tijdens
het weekeinde nog aanhouden,
waarbij overdag kans op wat
meer zon en temperaturen in de
buurt van 14 a 15 graden.
NEW YORK TIMES:
,VS EN ISRAËL
WILDEN
HOESSEIN
KOMEN HELPEN'
NEW YORK (AFP) Als de Jordaan
se luchtmacht er niet in geslaagd was
de Syrische tanks tegen te houden,
zouden Israël en Amerika koning Hoes
sein van Jordanië te hulp zijn geko
men. Dit zegt de New York Times te
hebben vernomen uit betrouwbare Is
raëlische en Amerikaanse bronnen.
De zesde Amerikaanse vloot zou niet
rechtstreeks aan de strijd hebben deel
genomen, maar zich hebben beperkt
tot de dekking van de Israëlische
strijdkrachten.
Het blad vernam in welingelichte krin
gen dat de combinatie van Israëlische
troepenbewegingen en paraatheid van
Amerikaanse eenheden de Syriërs
de Russen tot rede heeft gebracht.
Tussen de werkgevers en de drie
werknemersorganisaties uit het levens-
verzekeringbedrijf is overeenstemming
bereikt over een extra uitkering over
1970 van 400,—.
GENUA (AP) Nadat het twee et
malen onafgebroken had geregend,
hebben zware overstromingen de Ita
liaanse stad Genua getroffen.
Zeventien mensen zijn tot dusverre
om het leven gekomen en vele hon
derden werden gewond.
De rivier de Bisagno is donderdag
middag buiten zijn oevers getreden en
het water stroomde door het centrum
van de oude stad.
CAIRO. MOSKOU (AFP) Het Egyp
tische blad Al Acbram van donderdag
meent dat de crisis in het Midden-
Oosten opnieuw door de algemene
vergadering in New York moet wor
den behandeld. De afgelopen 24 uur is
er in Cairo grote diplomatieke activi
teit geweest in verband met liet Ame
rikaanse besluit, liet viermogendheden-
overleg gedeeltelijk te staken.
De Egyptische minister van buiten
landse zaken. Mahmoud Riad, heeft
woensdag tweemaal een onderhoud
gehad met de Sowjet-Russische zaak
gelastigde in het land. De Sowjet-Unie
is het geheel eens met het Egyptische
standpunt dat de kwestie van vrede
in het Midden-Oosten voor de algemene
vergadering moet worden gebracht, al
dus Al Achram.
De Sowjet-Unie stelt de Verenigde Sta
ten en Israël verantwoordelijk voor het
feit dat VN-bemiddelaar Jarring zijn
werkzaamheden niet kan voortzetten.
Dit staat in een verklaring van het
Russische ministerie van buitenlandse
zaken, die door het persbureau Tass
is gepubliceerd.
.Er wordt geïnsinueerd dat in de zone
langs het Suez-kanaal Sam-raketten
zijn geïnstalleerd, die door Sowjet-per-
soneel bediend worden. Dit is een op
zettelijke vervalsing', aldus de ver
klaring.
WEINIG BEZWAARDEN, MÉÉR COMMISSIELEDEN, FELLE VERKLARINGEN
HEINKENSZAND Wie bang;
is voor gevaar, schade of binder
van de kernenergiecentrale (477
megawatt), die de NV PZEM in
1973 achter de Westerschelde-
dijk bij Borssele in produktie
gaat brengen, kon dat gistermid
dag in het raadhuis te Heinkens
zand duidelijk maken. Daar hield
namelijk een speciale commissie
zitting, benoemd door de minis
ter van economische zaken en
de staatssecretaris van sociale
zaken en volksgezondheid. De
commissie had zich achter de
tafel geïnstalleerd om bezwaren
en de toelichting daarop
van belanghebbenden aan te ho
ren. Het was de eerste keer dat
dit in Nederland op grond van
de nieuwe kerncentralewet ge
beurde.
De beide bewindslieden zullen
de ingediende bezwaren in be
handeling nemen voordat een
beslissing valt over de aanvraag
voor een vergunning voor ,het
in werking brengen en houden
van de nieuwe kerncentrale'.
Van vier verschillende kanten werden
op deze openbare zitting mondeling
bezwaren ingediend en toegelicht. Ach
tereenvolgens kwamen aan het
woord: mevr. mr C. Kannegieter
(voorzitster van de vereniging Milieu
hygiëne Zeeland, in dit geval namens
50 omwonenden van de kerncentrale);
de heer L. van der Pol uit Middelburg
(persoonlijk); raadslid I. A. van Roy
en van de gemeente Borsele en
heer Y. P. Wiersma namens het ge
meentebestuur van Middelburg.
De bezwaren, waarover het gisteren
in liet raadhuis van de gemeente Bor
sele ging, zijn in te delen in vier
categorieën:
1. Onvoldoende zekerheid dat het af
te voeren koelwater de Westerschei-
de niet zal verontreinigen met te
grote radio-activiteit of tempera-
i uursverhoging zogenaamde ther
mische verontreiniging).
2. Geen garantie dat wettelijke aan
sprakelijkheid van d' eigenaar van
de kerncentrale, dc PZEM, tegeno
ver de omgeving duidelijk is ge
waarborgd.
3. Bij de tervisielegging van de
stukken voor deze vergunning ont
brak een lijst van onderleveran
ciers, bij de bouw van de centrale
betrokken. De voorlichting met het
oog op deze zitting (de voorberei
ding voor de direct, betrokkenen
dus) was niet helder genoeg ge
weest, Twee procedure-zaken der
halve.
4. Plaats waar de kerncentrale
wordt gebouwd levert extra risico
op voor de omgeving: overstro
mingsgevaar als gevolg van dijk
doorbraak.
Hoewel de door minister en staatsse
cretaris aangewezen voorzitter de
Zeeuwse gedeputeerde A. J. Kaland,
formeel moest vaststellen dat de com
missie van deskundigen niet meer en
minder was dan .het oor van de beide
bewindslieden' werd er op deze zitting
toch meer gedaan dan alleen maar
aanhoren. .Hel is niet de bedoeling en
ook ten principale fout om te gaan
discussiëren. Toch hebben we
meend dat er van deze zitting een
voorlichtende werking moet uitgaan',
aldus de heer Kaland, die de aanwezi
ge bezwaarden in de zaal vervolgens
attent maakte op een groepje deskun
digen van PZEM, Gemeenschappelijke
Kerncentrale Nederland (GKNen de
bouwer van de centrale te Borssele.
Kraftwerk Union AG (Siemens). Van
deze kant en vanachter de .commissie-
tal'el ging men steeds nadat een toe
lichting op een bezwaarschrift was
gegeven, in op bepaalde aspecten er
van.
In de betrokken commissie van des
kundigen hadden naast de heer Ka
land zitting: ir K. C. Zijlstra. hoofdin
genieur-directeur van het rijksinsti
tuut voor de zuivering van afvalwater
(RIZA), mej. dr J. W. E. Laanbroek,
hoofdinspectrice op de hygiëne van
het milieu in Zeeland, de heer A. van
Makkelenberg, hoofdinspecteur van de
I (Zie slot pag. 5 kol. 3)
ft nut lij*
De VPRO heeft eigenaardig
gereageerd op verwijten,
die de algelopen dagen aan
haar adres zijn gericht op
grond van het omstreden ,sa-
botage-programma', uitgezon-
den op vrijdag 25 september
jl. Tijdens die uitzending zetten enkele
anonieme militairen uiteen hoe men
bij een legerplaats sabotage zou kun
nen bedrijven en gaven daarbij enkele
aanwijzingen. De VPRO betoogt nu,
dat het hier uitsluitend om de weer
gave van nieuwsfeiten ging: opmer
kingen van dienstplichtigen zoals
in de uitzending opgenomen zou
men in elke willekeurige trein met
soldalen kunnen horen, aldus de lei
ding van de VPRO. De suggestie als
zou de veiligheid van de staat zijn be
dreigd, wordt door deze omroep als
.belachelijk' van de hand gewezen. Een
kinderachtige manier van doen.
Deze omroep is in dit geval onop
recht. Als zij wel oprecht zou zijn
geweest,, dan had zij zonder meer er
kend dat diegenen die dit programma
maakten, grote sympathie koesteren
voor het plan van PSP en kabouters
om het. defensiebudget te saboteren
en vanuit die achter
grond hun repor
tage hebben opge
bouwd, In het pro
gramma werd zelfs
naar dit plan ver
wezen. Tekenend was vooral dat de
programma-makers met met. open vi
zier deze zaak aan de orde wensten te
stellen: de deelnemers waren anoniem.
Het zou nog te verdedigen zijn. dat de
militairen ongenoemd bleven met. het
oog op eventuele militaire straf
maatregelen. maar dit geldt niet voor
de reporter. Zijn naam echter werd
eveneens verzwegen en mede daardoor
kreeg het programma iets samen
zweerderigs. alsof er een illegaliteit
bezig was te ontstaan om het leger
te saboteren.
A Is het de VPRO werkelijk om de
■C\ nieuwswaarde van deze kwestie
zou zijn begonnen, had zij voor een
geheel andere aanpak gezorgd. Zij had
in dat geval met open journalistiek
vizier kunnen onderzoeken in hoeverre
op her bewuste PSP-plan in bepaalde
legerplaatsen was gereageerd en daar
uit conclusies kunnen t rekken, conclu
sies die al dan niet plezierig zouden
zijn geweest voor de houding van ae
Nederlandse dienstplichtigen. Maar
neen, er werd met enkele mensen wat
rondgereden en daarbij werd nage
gaan hoe sabotage kon worden ge
pleegd. .Tanks kapotmaken en zo', zo
als de reporter suggereerde tijdens één
van de gesprekken. Een dergelijke wij
ze van rapportage heeft niets te maken
met nieuwsfeiten, maar heeft alles weg
van een naïef guerrilla-spelletje: eens
proberen hoever men kan gaan met
subversieve acties via officiële kanalen.
De VPRO-leiding weet drommels goed.
dat een paar van haar radiojongens
ver over de streep zijn gegaan, maar
ze heeft te weinig karakter om dat
voluit toe te geven.
Minister Klompé wil nu de VPRO
een berisping toedienen. Zij kan
dat doen op grond van artikel 61 van
de omroepwet, waarin is voorzien in
twee tuchtmaatregelen, namelijk be
risping en tijdelijke uitsluiting van uit
zendingen. In het laatste geval moet
eerst de omroepraad worden gehoord,
hetgeen een vrij langdurige procedure
kan worden. Mede op grond van die
overweging zou de minister tot beris
ping hebben besloten: zij hoeft daar
toe alleen maar vast te stellen dat de
VPRO de omroepwet heeft overtreden.
Kernvraag is nu: welke bepaling van
die wet is nu precies overtreden?
De minister zegt: artikel tien. In het
tweede lid daarvan staat namelijk,
dat uitzendingen niets mogen bevatten,
dat gevaar oplevert voor de veiligheid
van de staat, de openbare orde of de
goede zeden. Een nogal rekbare for
mulering, die de minister heel wat
speelruimte geeft. Tot. nu heeft ze
daarvan geen gebruik gemaakt, ook
al zouden sommigen dat wel willen.
Zo hebben we de indruk, dat er nogal
wat mensen zijn ook binnen het ka
binet die vinden dat sommige tv-
uitzendingen gevaar opleveren voor de
goede zeden. Toch heeft de minister
tot nu toe naar ons gevoel terecht
geen tuchtmaatregelen genomen
naar aanleiding van uitzendingen, die
met enige goede of kwade wil onder
dit artikel tien zouden kunnen vallen.
Waarom nu wel ten aanzien van deze
sabotage-uitzending?
Het is duidelijk dat de regel ing iets
heeft willen doen. zij heeft naar
buiten het gebaar willen maken, dat
naar haar overtuiging de VPRO te ver
is gegaan. Een begrijpelijke reactie,
maar dat neemt niet weg dar we twij
felen aan de juistheid van deze stap.
Een regering moet niet ingrijpen ïn
radio- of tv-uitzendingen, niet vooraf
en niet achteraf: zij betreedt daarmee
een gevaarlijk pad. misschien wel even
gevaarlijk als in ander opzicht het sa-
botage-gedoe van de VPRO. Er is uiter
aard geen enkel bezwaar tegen, dat de
regering duidelijk maakt hoe zij over
dit soort uitzendingen denkt, zij is
daarin vrij als ieder ander. Maar zodra
zij werkelijk de overtuiging heeft dat
de veiligheid van de staat in het ge
ding is. dient zij de daartoe geëigende
weg te bewandelen: ze kan een straf
rechtelijk onderzoek gelasten, dat uit
eindelijk kar. uitmonden in een be
slissing van de bevoegde rechter. Een
dergelijke gang van zaken is te ver
kiezen boven een berisping op grond
van de overweging dat artikel tien
van de omroepwet zou zijn overtreden.
Bij een dogmatische toepassing van
dat artikel kan minister Klompé wel
aan het. berispen blijven; één blote juf
frouw op het scherm en de goede ze
den zijn in het geding, één anarchis
tische staker voor de radio en de open
bare orde is in gevaar. Ministeriële
willekeur moet in dit opzicht worden
vermeden, de rechter dient het laatste
woord te hebben. In het onderhavige
geval zou het vanzelfsprekend nog
beter zijn geweest indien de VPRO
ruiterlijk zou hebben erkend, dat het
bewuste programma zonder meer on
aanvaardbaar was. Maar het is wel
gebleken dat daarop niet kan worden
gerekend.