PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
BESTAND, VREDESCONFERENTIE EN
VRIJLATING VAN KRIJGSGEVANGENEN
Ir Lardinois wil in Zeeland van vier
naar twee middelbare landbouwscholen
Voorstel Nixon voor geheel Indo-China:
Bolivianen naar
links onder Torres
,ZUIDMOLUKSE ZAAK
IS GEHEEL AFGEDAAN'
Rechtbank
uil ie brand
Colletje
VIERDE BEWIND SINDS ZONDAG
Vandaag
in de
krant...
Fonotheek
Twee partijen
Toezicht
Parlement stelt
Sadat kandidaat
PREMIER TOT IR MANUSAMA:
Mededeling
ONVERWACHTE VERKLARING VAN MINISTER BIJ OPENING PRAKTIJK SCHOOL SCHOONDIJKE
Wisselwerking
213e jaargang - no 237
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE. VLISSINGSE, GOESE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Oirtcll* NV B«h. Ml|. «n d« CV Provincial* Z
Bur. Vliss., Walttr. 56-60. lel. 5144 (b
Zierikzoo, red. lel. 3346, idm. lel. 2094
Abonn.anle ƒ5,50
inmin 25 cent
Donderdag 8 oktober 1970
Pagina 7
WASHINGTON (RTR, AP) President Nixon heeft woensdagavond een bestand onder inter
nationaal toezicht voorgesteld voor geheel Indo-China. Hij sprak zich uit voor onmiddellijke on
derhandelingen met de communisten over een staakt-het-vuren in Vietnam, Laos en Cambodja,
en stelde ook een internationale vredesconferentie over Indo-China voor en vrijlating van alle
krijgsgevangenen.
In zijn televisietoespraak tot het Amerikaanse volk kondigde Nixon geen versnelde terugtrekking
van Amerikaanse troepen uit Vietnam aan. Maar voor de eerste maal bood hij aan onderhandelin
gen te openen over een afgesproken tijdschema voor de terugtrekking van alle Amerikaanse troepen
als onderdeel van een algemene regeling.
De Amerikaanse president verklaarde: ,Voor de regering van Noord-Vietnam is
de tijd aangebroken zich aan te sluiten bij haar buren inzake een voorstel, op
te houden met het voeren van oorlog cn een begin te maken met het sluiten
van vrede.'
In wat Nixon de meest omvattende verklaring noemde, ooit over de Vietnamese
oorlog afgelegd, ontvouwde hij een uit vijf punten bestaand vredesplan, dat
de Amerikaanse onderhandelaars vandaag op de in een impasse verkerende
Parijse vredesconferentie Noord-Vietnam en de Vietkong zullen aanbieden.
In Parijs hebben de Noordvietnamese en Vietkong delegaties laten weten dat
pas later op de dag commentaar zal worden gegeven.
ledige terugtrekking van de Amerikaan
se troepen uit Zuid-Vietnam als onder
deel van een regeling. Een regerings
functionaris zei dat dit zou kunneh ge
beuren in een jaar tijd nadat een over
eenkomst is bereikt.
Nixon riep ook op tot ,de onmiddellij
ke en onvoorwaardelijke vrijlating van
alle krijgsgevangenen aan beide kan
ten. Hij zei dat dit kon dienen als blijk
van goede wil .om vorderingen te ma
ken en daardoor de kansen der onder
handelingen te verbeteren'.
Nixon die zei dat zijn programma de
.volledige steun' van de regering van
Zuid-Vietnam, Cambodja en Laos heeft
zei in zijn rede voor radio en tv: .de
tijd is gekomen voor de regering van
Noord-Vietnam om zich aan te sluiten
bij een voorstel van zijn buren om een
eind aan de oorlogsvoering te maken
en aan de vrede te beginnen'.
LA PAZ (AFP - RTR) De drie
leden tellende militaire junta
van Bolivia, die dinsdagavond
was gevormd, is woensdagoch
tend afgetreden. Het zijn de ge
neraal Alfredo Sattori (lucht
macht), generaal Efrain Gua-
challe (landmacht) en admiraal
Alberto Albarracin.
Het aftreden werd bekendge
maakt door generaal Juan José
Torrez, die dinsdag het presi
dentiële palijs in La Paz liet bom
barderen en die gisteren een
linkse regering uitriep.
De roes als gevolg van de overwinning
van generaal Torrez nam woensdag
middag in sommige gevallen het karak
ter aan van een revolutionaire opstand.
Volgens berichten van plaatselijke ra
diostations werden aanvallen gedaan
op bezittingen van rechtse politici, die
dinsdag generaal Rogelio Miranda heb
ben gesteund. In Cohcabamba, 200
kilometer ten oosten van de Boliviaan
se hoofdstad, gingen uiterst linkse ele
menten aan de haal met inventaris
van de Amerikaanse voorlichtings
dienst USIS en werd de Amerikaanse
vlag in brand gestoken. De woningen
van rechtse figuren werden aangeval
len. De politie scheen niet in staat te
zijn de gewelddaden te beteugelen.
De plaatselijke radiostations spoorden
de bevolking echter voortdurend aan.
de orde te bewaren en elke vorm van
geweldpleging te vermijden.
Na de .capitulatie' van het militaire
driemanschap, scheen alleen generaal
Miranda, die president Ovando tot af
treden dwong, zich nog te verzetten
tegen de nieuwe situatie. Maar in de
Boliviaanse hoofdstad La Paz ontwik-
Terneuzen sleept landelijke en
Zeeuwse primeurs weg met. de
inrichting van een phonotheek
E. 2);
Woningbouw
HET BOUWPROGRAMMA voor
1971 is thans bekendgemaakt.
Sen grotere capaciteit dan dit
jaar wordt niet verwacht..
(pag. 3)
Memoires
EX-PRESIDENT De Gaulle heeft
rijn memoires geschreven. Het
;erste deel van deze herinnerin-
;en is thans verschenen...
(pag. 13)
Nieuws uit Zeeland op
pagina 2,4,5,7 en 9
Binnen- en buitenland op
pagina 3,13 en 21
Sport op pagina 15
Radio en tv op pagiqa 19
Beurs en financiën op
pagina 21
GENERAAL TORREZ
kelde de toestand zich snel. De achter
generaal Torrez staande troepen na
men zonder slag of stoot bezit van het
Quemado-paleis. Burgers, in het bijzon
der studenten en arbeiders, vormden
gewapende groepen .Een hiervan drong
de centrale gevangenis van La Paz Bin
nen en bevrijdde politieke gevangenen
en vakbondsleiders. Een andere groep
(Zie slot pag. 13 kol. 7)
Nixon doet een beroep op Noord-
Vietnam te erkennen dat er twee par
tijen bij het conflict in het zuiden be
trokken zijn en dat iedere zinvolle re
geling beide partijen tevreden moet
stellen. In dit verband gebruikte hij
krachtige taal. Dit was de enige maal
in de rede. Over de recente suggesties
van de Vietkong voor een regeling
welke o.a. de afzetting van president
Nguyen Van Thieu en vice-president
Cao Ky zou inhouden, zei hij: .Laat er
geen fout gemaakt worden over één
punt van essentieel belang: de andere
partij maakt niet louter bezwaar te
gen een paar personen. Zij wil de or
ganisatie van de niet-communistische
krachten slechten en de machtsover
neming door één partij verzekeren en
zij eist het recht naar eigen goeddun
ken een ieder van de regering uit te
sluiten. Deze volstrekt onredelijke eis
is volkomen onaanvaardbaar'.
De VS zijn bereid soepel te zijn ten
aanzien van veel kwesties, maar, zo
vervolgde Nixon: ,Wij houden vast, aan
het recht van alle Zuidvietnamezen
zelf uit te maken welke regering zij
willen'.
Op 't staakt-het-vuren zou toezicht ge
houden moeten worden door interna
tionale waarnemers en er zouden waar
borgen tegen schendingen moeten zijn.
,Ik stel voor. dat alle strijdkrachten
in geheel Indo-China hun wapens zul
len laten rusten en blijven in de stel
lingen die zij nu hebben. Dit zou een
wapenstilstand zijn. Het zou op zich
niet het einde van het conflict zijn.
maar het zou één ding vervullen waar
voor wij allen hebben gewerkt: een
eind aan het doden'.
Langs diplomatieke weg is de Sov
jet Unie eerder op de dag ingelicht
over de algemene strekking van de
rede van Nixon. Regeringsfunctionaris-
(Zie slot pagina 13 kolom 7)
(AFP) De Egyptische nationale ver
gadering heeft woensdagavond met al-;
gemene stemmen de waarnemend pre
sident Anwar Sadat als enige kandi
daat gesteld voor de opvolging vanl
wijlen president Nasser.
Tijdens het gesprek tussen pre
mier De Jong en minister Luns
enerzijds en ir Manusama ander
zijds had de politie in Den Haag
strenge veiligheidsmaatregelen ge
troffen. Ter weerszijden van de
toegang tot het kabinet van de
minister-president stonden pant
servoertuigen van de marechaus
see De 21 man tellende lijfwacht
van ir Manusama werd tegenge
houden door de politie. De verlo
ven van de Haagse politie waren
ingetrokken, omdat men rekening
hield met eventuele acties van
radicale Zuidmolukkers, die zich
achter oud-kolonel Tamela heb
ben geschaard.
DEN HAAG (ANP) De president der Zuidmolukkers in Neder
land, ir J. A. Manusama, is zeer teleurgesteld over het gesprek, dat
hij woensdagmorgen met de minister-president, de heer P. J. S. de
Jong, en de minister van buitenlandse zaken, mr J. M. A. H. Luns,
heeft gevoerd.
In een commentaar tegenover het
ANP zei de Zuidmolukse leider, dat
beide Nederlandse bewindslieden hem
duidelijk te verstaan hadden gegeven
dat zij de Zuidmolukse zaak als een
afgedane zaak beschouwen. .Dit vind
ik erg teleurstellend', aldus ir Manusa
ma, .omdat zowel minister-president
De Jong als minister Luns mij op 31
augustus beloofd hadden tijdens een
gesprek de gehele problematiek der
Zuidmolukse republiek te zullen be
handelen. Nu werd mij min of meer
verweten dat ik na twintig jaar. nog
niet van mening ben veranderd en
nog steeds voor hetzelfde doel vecht'.
De heer Manusama zei dat hij en zijn
mede gesprekspartner, de heer Hitia-
nubessy, even overwogen hebben om
het gesprek af te breken. Diï hebben
wij niet gedaan omdat we de Neder
landse regeling niet het argument in
handen wilden spelen, dat wij niet
wilden praten, aldus ir Manusama.
Ir Manusama zei tijdens het gesprek
de heer Luns te hebben herinnerd aan
zijn uitspraak van twintig jaar gele
den, dat de Republiek der Zuid-Moluk-
ken een deel is van de Indonesische
republiek. ,Uw mening is na twintig
jaar toch ook niet veranderd', zo had
hij tegen de Nederlandse bewindsman
gezegd. De Zuidmolukse leider zei
voorts de beide bewindslieden erop
gewezen te hebben, dat de Zuidmoluk
se zaak geen sociaal of maatschappe
lijk maar een politiek probleem is.
Ook .Wassenaar', zo zei hij. was een
politieke daad, .Onze jongeren verwij
ten ons dat Nederland ons twintig
jaar lang niet kon vinden, maar door
.Wassenaar' gebeurt er nu iets'.
De heer Manusama zei geen voorstan
der te zijn van het. gebruiken van
geweld om een bepaald doel te berei
ken. Hij zei de resultaten van het
onderhoud uitvoerig te hebben bespro
ken met de leden van zijn kabinet.
,Op zo kort mogelijk termijn zullen
wij thans onze mensen inlichten, voor
wie dit, evenals voor mij, een diepe
teleurstelling zal zijn'. Ik heb, zo ver
volgde hij. de beide ministers duide
lijk gemaakt dat men grote ontevre
denheid creëert door dit beleid. Men
heeft het ons erg moeilijk gemaakt.
De heer Manusama zei niet te ver
wachten dat zijn mensen .moeilijkhe
den zullen gaan maken'. Er is echter
nog een andere groep Zuidmolukkers
in Nederland, die wat radicaler denkt
dan wij. Wat die zullen gaan doen,
kan ik niet voorspellen, aldus ir Ma
nusama.
Kort samengevat, zo besloot de heer
Manusama zijn commentaar, kan ik
zeggen dat het anderhalf uur durende
gesprek hoogst onbevredigend is ver
lopen.
Na afloop van het gesprek werd, door
de rijksvoorlichtingsdienst, het volgen
de meegedeeld: .Hedenmorgen heeft
op het kabinet van de minister-presi
dent een bespreking plaats gehad van
minister-president De Jong en minis
ter Luns met de heren Manusama en
Hitiahubessy, als gevolg van de toe
zegging die is gedaan op 31 augustus
jongstleden tijdens de bezetting van
de ambtswoning van de Indonesische
ambassadeur
De heren Manusama en Hitiahubessy
hebben hun standpunt over de status
van de Zuidmolukkers uiteengezet. De
Ir Manusama verlaat het ministe
rie van algemene zaken na het
gesprek met premier De Jong.
Nederlandse ministers hebben hunner
zijds het standpunt van de Nederland
se regering herhaald.
Ook is uitvoerig gesproken over de
inpassing van de Molukkers als groep:
in de Nederlandse samenleving. Het
verslag van de bespreking zal worden
aangeboden aan de Indonesische rege
ring en aan de tweede kamer der
staten-generaal'.
.ZEELAND DOET
ZICHZELF
NU SCHADE...'
SCHOONDIJKE Minister van
landbouw ir P. J. Lardinois wil
dat het aantal middelbare land
bouwscholen in Zeeland wordt
teruggebracht van vier naar
twee. .Zeeland doet zichzelf scha
de door vier betrekkelijk kleine
scholen in stand te houden. Het
wordt op die manier moeilijker
om tot niveauverbctering te ko
men en ten volle te profiteren
van de mammoetwet', zei de mi
nister woensdagmiddag in
Sehoondijke, waar hij het nieu
we complex van de landbouw-
praktijkschool .Prins Willem'
opende.
De bewindsman deed een dringend
beroep op hen die bij het middelbaar
landbouwonderwijs betrokken zijn om
tot overeenstemming te komen over
het .stroomlijnen' van dit onderwijs,
dat al enige tijd te kampen heeft met
een teruggang van het aantal leerlin
gen. Minister Lardinois herinnerde
aan het vastlopen van het overleg
over een .fusie'. Hij had begrip voor
de geografische problemen die het
terugbrengen van het aantal land
bouwscholen met zich meebrengt,
maar meende toch zijn .dringende
wens' ten aanzien van een eventuele
samenwerking kenbaar te moeten ma
ken.
De vier scholen waar het om gaal
zijn de rijksmiddelbare landbouw
school in Sehoondijke, de r-k middel
bare landbouwschool in Hulst, dc,
christelijke middelbare landbouw-;
Na zijn waarschuwende woorden
opende minister Lardinois de nieuwe
landbouwpraktijkschool door
het omdraaien van een sleutel een
radiografisch bestuurbare tractor in
beweging te zetten. Het apparaat
draaide zonder chauffeur felloos een
rondje door de met enkele honderden
genodigden gevulde instructiehal en
reed vervolgens het schoolterrein op.
Laadschoppen van twee in de hal
geparkeerde tractoren hadden tevoren
een spandoek met het vignet van de
praktijkschool omhooggeheven.
I)e praktijkschool heeft 2.3 miljoen
gekost. Het complex bestaat uit een
iustructiehal, een internaat en kan
toorruimten. De school, die in 1959
begon, heeft de afgelopen jaren vele
duizenden cursisten vertrouwd ge
maakt met landbouwmechanisatie en
rationalisatie.
Minister Lardinois ziet in het land
bouwpraktijkonderwijs een belangrij
ke bijdrage tot een efficiente land-!
bouwproduktie in Nederland. De scho
len spelen verder een voorname rol in
de ontwikkelingssamenwerking: lan
den als Tunesië en Indonesië (en in
de toekomst ook Suriname en een
aantal jonge Afrikaanse staten) profi
teren dankzij deze vorm van onder
wijs van technische bijstand bij het
tot, ontwikkeling brengen van hun
landbouw.
Sprekend over het middelbaar land
bouwonderwijs wees ir Lardinois op
de noodzaak een wisselwerking onder-
wijs-maatschappij tot stand te bren
gen. .Daarbij moeten we er vanuit
gaan dat steeds minder mensen hun
bestaan vinden in de sector van de
landbouwproduktie en verder dat er
een schaalvergroting plaatsvindt. Het
onderwijs dat de mensen op hun taak;
voorbereidt zal van een hoog niveau;
moeten zijn Niet alleen het land-
bouwvakonderwijs maar ook een stukj
algemene kennis en vorming en on
derricht in de landbouwtechniek en -
economie zijn noodzakelijk', aldus de,
r, die, voor wat de praktijkop
leiding aangaat, volop kansen zag
voor medewerkers van toeleverings-
en verwerkingsbedrijven rond de ïand-l
bouw. ,We moeten er ook rekening]
mee houden dat de toekomst nieuwe!
functies schept in sectoren als natuur
behoud. recreatie, milieubeheer en land
inrichting'. Het mechanisatie-onder-
wijs moet zich. naar de mening van
minister Lardinois. steeds vernieuwen
en zich in de eerste plaats richten op
algemene technische principes, zonder
te vervallen in het bijbrengen van
.louter technische vaardigheid'.
Tevoren had tic heer L. C. C. Cam-
inaert, voorzitter van het schoolbe
stuur. aangekondigd dat de Schoon-
dijkse praktijkschool in de toekomst'
ook een mechanisatieopleiding gaal
geven aan de zogenaamde .technisch
specialisten' van het ministerie van
defensie. De militairen komen voor
het .vakdiploma akkerbouw' 7 maan
den naar Sehoondijke.
De heer Cammaert was van mening
Zie slot pag. 2 kol. 5I
Gedeputeerde staten beste
den in hun onlangs ver-
I schenen begeleidingsbrief b i
de provinciale begroting voor
volgend jaar enige aandacht
aan wat zij de .structuur van
het provinciaal bestel' noe
men. Geen omvangrijke alinea, wel
echter een passage waaruit blijkt dat
het werk van het college de laatste
jaren sterk Ls toegenomen. Zo is de
provincie veel meer dan vroeger be
roepsinstantie in administratieve pro
cedures. met name de wassende stroom
beroepschriften op grond van de alge
mene bijstandswet brengt veel werk
met zich mee, aldus meldt het college.
Maar er is meer: uit de begeleidings
brief als geheel valt eveneens af te
leiden, dat de taak van gedeputeerden
belangrijk Ls verzwaard. De ontwikke
ling van Zuidwest-Nederland vergt in
tensieve contacten zowel binnen als
buiten de provinciale grenzen, boven
dien heeft in de loop der jaren het
provinciaal bestuur allerlei initiatieven
genomen, die strikt beschouwd niet
tot de taak van de provincie behoren,
maar werden aangevat omdat bijvoor
beeld de (vroeger te kleine) plaatse
lijke gemeenschappen in sommige ver
langens niet konden voorzien. In Zee
land fungeren provinciale staten nogal
vaak als een soort super-gemeenteraad,
met gedeputeerden als een provinciaal
college van b en w.
Wij wijzen met enige nadruk op
deze situatie, niet alleen omdat
zij ditmaal aan de orde komt in de
begeleidingsbrief bij de provinciale be
groting, maar vooral omdat het col
lege van gedeputeerde staten de laatste
maanden niet volledig Ls. De oorzaak
is algemeen bekend: één lid van het
college is geruime tijd geleden ernstig
ziek geworden en zijn herstel is nog
niet zo ver gevorderd, dat hij zijn
werkzaamheden weer onverkort op
zich kan nemen.
Een omstandigheid,
die vooral voor be
trokkene zelf bij
zonder verdrietig is
een bestuurder voelt
zich gelukkig als hij intensief bij het
beleid is betrokken, het geeft hem ook
een grote bevrediging dit beleid tegen
over zijn mede-gekozenen in dit ge
val provinciale staten te kunnen
verdedigen. Daarvan door ziekte te zijn
uitgeschakeld, zal de hier bedoelde ge
deputeerde zeker als een niet geringe
beproeving ervaren.
Tegelijkertijd echter is zijn afwezig-
heid ook voor de overblijvenden
een belasting: taken moeten worden
overgenomen en gevoegd bij de eigen
reeds zwaarwegende portefeuil
les. Tevens wordt de kwetsbaarheid
van het college als geheel groter: wan
neer door ziekte nog iemand zou uit
vallen, worden de eisen voor de
anderen nog weer hoger. Op dit ogen
blik is dat in zoverre aan de orde, dat
een tweede lid van gedeputeerde staten
thans een medisch onderzoek onder
gaat en derhalve niet in staat is aan
de werkzaamheden van het college
deel te nemen. In dit licht gezien
krijgen de mededelingen m de bege
leidingsbrief een speciaal reliëf: be
stuur en beleid stellen steeds hogere
eisen aan het fysiek van de bestuur
ders. terwijl echter gedeputeerde sta
ten van Zeeland op dit ogenblik niet
beschikken over de noodzakelijke man-
kracht.
\\Tij herhalen: voor betrokkenen zelf
in de eerste plaats is hun niet
beschikbaar-zijn een hard gelag. Men
mag met hen hopen, dat zij spoedig
weer volledig hun taak op zich kunnen
nemen, een taak waarvoor zij door
hun medebestuurderen provinciale
staten zijn verkozen. Zou echter
blijken, dat deze hoop helaas niet op
korte termijn in vervulling zou kunnen
gaan. dan dient onvermijdelijk de
vraag aan de orde te komen wat er
dan moet gebeuren. Het lijkt ons
namelijk niet verantwoord in de hui
dige omstandigheden voort te gaan
met een niet voltallig bezet college
van gedeputeerde staten. De provincie
wet. voorziet in de mogelijkheid om
een statenlid tijdelijk tot lid van ge
deputeerde staten te benoemen- zou
het zo langzamerhand geen zin hebben
een dergelijke oplossing te overwegen
Het zal duidelijk zijn, dat een betoog
als het onderhavige niet zonder
schroom uit onze pen is gevloeid: wij
wensen in geen enkel opzicht de in
druk te wekken voorstander te zijn
van vernieuwingen binnen het college
van gedeputeerde staten. Wel wensen
wij echter vast te stellen, dat een
langdurige afwezigheid van één of
meer leden van gedeputeerde staten
in deze tijd niet verantwoord is. noch
voor de andere leden van dit college,
noch voor het beleid als geheel. Het
zou onzuiver zijn een dergelijke con
clusie uit de weg te gaan. Dat geldt
overigens niet alleen voor een dagblad,
dat zijn commentariërende functie
ernstig neemt, het geldt eerst en voor
al het college, dat het eerstaangeweze-
ne is deze overwegingen tot de zijne
te maken. In dit geval: provinciale
staten van Zeeland.
NOBELPRIJS LETTEREN
WORDT VANDAAG ,MET
SPOED' UITGEREIKT
De koninklijke Zweedse academie van
letteren, die de Nobelprijs voor de
literatuur toekent, heeft onverwacht
bekend gemaakt dat de toekenning
van de prijs vandaag zal geschieden.
Gewoonlijk wordt het tijdstip van de
toekenning van de Nobelprijzen reeds
weken van tevoren bekend gemaakt in
een traditionele volgorde, die met de
prijs voor de geneeskunde begint.
In literaire kringen in Stockholm is
men van mening dat de aanleiding
voor deze overhaaste toekenning te
vinden is in de campagne, die op hei
ogenblik gevoerd wordt om de Russ:
sche schrijver Alexander Solzjenitsyn
de prijs toe te kenner.. De academie
zou zo spoedig mogelijk een eir.de
willen maken aan deze campagne in
de pers en ook willen voorkomen da-
van te voren zou uitlekken wie de
prijs zal krijgen.