Hill
Strandbewakmg Zeeuws-Vlaamse
kust dringend noodzakelijk'
exttA
MENSEN
VLAAMS
JOURNAAL
A. SCHILLEMAN: 'STEEDS MEER
MENSEN ZIEN WAARDE PONY
RIJDEN IN'
INZINKING
REDDINGSBRIGADE VINDT:
«WAG 7 AUGUSTUS 1970
ZEEUWSCH-VLAANDEREN
Dc sigarenmaker in ruste zit behoeftig rond te kij
ken in de bar. Het zint hem kennelijk niet, de eerste
dag van zijn leven, hier, op vakantie, logeren in
ten hotel. Zijn vrouw zegt: ,Hij is een fijne man'.
Zij omschaduwt hem met haar ronde figuur en
neemt de wedren met de klok te baat voor het
consumeren van lekkers uit een tas met een onein
dige inhoud, hiermee het wachten op het dinerbe
proefd kortend
:t ls bar slecht weer en we kunnen hier niets zit
ten doen', stelt de sigarenmaker bekommerd vast.
Ze beaam t de woorden met een hoofdknikpraten
kan ze niet omdat ze juist een volle hap nam. Dan
zegt ze. dat ze best, met hem terug wil, op huis
aan, 't- is toch immers nergens zo goedMaar dit
offer is hem te gortig en hij weigert bruusk. Jk
wil niet uitgelachen worden'.
broedend met donkere blik, spiedt hij bezeerd rond.
Toeve~laat in deze nare uren \s ook nu voor hem
de sigaar, losjes tussen de slanke vingers geklemd
Hij is een sierlijk roker. Sigaretten verfoeit hij.
Want. de sigarenmaker is nog altijd verliefd op het
vale en het prodnkt. 53 jaar lang werkte hij in een
lubriek aan de vervaardiging van het bruine genot
middel. Hij snoeft eer niet. op, evenmin als over
onmenselijk lange werktijden en onvoorstelbare lage
lonen. De man en zijn vrouw zijn fiere oude lieden
die geen behoefte hebben aan cat martelaarskroon.
Ze werkten, trouwden en beminden. Dit laatste
oracht hen twaalf kinderen op. Ook al niets om
prat op te gaan. Soit,. Ze leiden nog een leven dat
tot berstens toe gevuld is met activiteiten.
Dn sigaren die de man rook', maakt hij zelf. Met
<h hand, m het schuurtje achter het huis. Ook mets
bijzonders. Waarom} Moet ik dan op mijn dood
O'an zitten wachtenT Gelukkig dat niet al mijn
jongens sigaren roken want dat zou een beetje te
hard. lopen en ik heb ook nog andere dingen te doen'.
Hij offreert gul uit een houten doosje, volgens ken
ners ziftt de sigaren pronkjuweeltjes vun vakman
schap, geur en smaak. &e zijn niet gepoederd',
zegt de maker.
Onze dochter komt morgen met Annelies om met
ons te gaan rijen, dan gaat gij maar naar huis en
blijft Annelies wel bij mij', komt de vrouw met
een nieuw voorstel. .0, maar ik toil wel blijven',
wimpelt hij grootmoedig af.
Haar gestalte is uitbundig geproportioneerd met
vetbuidels, her en der. Een oer moeder die een dozijn
kinderen ter wereld bracht en nu de tijd neemt
voor eigen bijvoeding.
De beproeving van de sigarenmaker wordt tijde-
Hik onderbroken als liet gezelschap aan tafel gaat
De gasten beginnen enigszins te acclimatiseren,
grappen voorzichtig de omgeving af bij hot plaats
nemen. De sigarenmaker zit verloren met zijn tot
ierstens toe bereide vrouw aan een tafeltje, met
tegenover zich een veel jonger kleurloos echtpaar
aat het allang opgegeven heeft iets van het leven
ts widen maken. Het diner zint de sigarenmaker
helemaal niet. Dee's vlees moet op de lijst van
monumentenzorg'. Direct na het eten ontvlamt schie
lijk een verse sigaar.
's Avonds onderneemt een aantal gasten de tocht
naar het tot hotel verbouwde kasteel op de berg.
De sigarenmaker en zijn vrouw zijn ook van de
partij. Zij volgt hem de trappen van het bordes
op, tussen de twee stenen leeuwen door, haar zwaar
beproefde knietjes hijsen de bevreesd trillende kui
ten omhoog.
De volgende avond is het gezicht van de sigaren
maker aanzienlijk opgeklaard. Hij lacht en neuriet
zacht do radiornuziek mee. Tenslotte breekt ook
voor hen de laatste avond m het hotel aan. Er zijn
lolbroeken onder de gasten die een feest van hun
jjscheidsavond willen maken en hiertoe een beroep
deden op een karmonikaspe'er. Iemand, die van tecin-
f'./i ei; muziek weet. De sigarenmaker, zijn vrouw,
het- uitgebluste echtpaar, aanhoren het gerucht, ui
en nevenliggende zaal. Plotseling staat, de siga
renmaker naast de muzikant en fluistert hem iets
ui het. oor. Plechtig begeeft deze zich even later,
met een stoet van gasten naar het aangrenzend
vertrek en uit het machtige trekorgel klinkt een
hymne, het koor van gasten vult deze aan. Wie het
hardst en staande het hartstochtelijkst meezingt, is
de sigarenman. Hij ondersteunt de serenade, ter ere
V'tn zijn vrouw en hem gebracht: morgen zijn se
zesenveertig jaar getrouwd. De volgende ochtend
staat hij handen te schudden in de hal van het ho
tel. Weer geheel de somberaar van het begin, ,'t Is
te hopen, dat wij elkaar nog eens ontmoeten, in
■leze ivereld. Als het niet zo is, kan ik er ook niets
Kin doen'. Hij is een fijne man', zegt zijn vrouw.
MENSEN IN DE SPORT
TIEN CLUBS NAAR PONYDAG OP TERREIN DE BRAAKMAN
B1EKVL1ET Zo'n honderd
ruiters uit Zeeland en het Bra
bantse Willemstad worden aan
staande zaterdag verwacht op
een ,ponydag' in het recreatie
gebied ,De Braakman'. Negen
clubs uit Zeeland en een uit Wil
lemstad zullen er draven (en
niet alleen dat) om het provin
ciale clubkampioenschap, dat al
drie jaar lang in handen is van
,De Kleppertjes' uit Axel. Ver
der is er een dressuurprogram-
ma, er zijn springconcoursen, er
is een voorselectie voor de lan
delijke wedstrijd ,bestgaande
rijpony' en het publiek de or
ganisatoren rekenen op zo'n 6
a 700 man kan zich amuseren
met shownummers als klaver
tje 3' en telly ho', een ruiterspel
en de traditionele parade, waar
voor alle deelnemers aantreden.
,Gastclub' tijdens het concours
dat overigens onder auspi
ciën staat van de Gewestelijke
Bond van Landelijke Rijvereui-
gingen zijn de Biervlietse
.Haringruitertjes'. Instructeur
A. Schilleman, de afgelopen drie
maanden druk bezig met het in
orde brengen van het drie ha
(,en uniek gelegen') terrein,
constateert de laatste tijd een
stijgende belangstelling voor het
ponyrijden.
van de bond van landelijke rijvereni-
gingen dit jaar hoge ogen bij de
strijd om het provinciaal kampioen
schap. ,Een goede club onder goede
leiding. Dat maakt zoveel uit'. Zijn
.Haringruitertjes' 29 leden sterk
geeft hii v/einie kans: rr.nmeTrieel
zijn er 2 pony r ziek, waardoor het
acnttal van ue cluu welLchl zal moe
ten worden aangevuld met reserves.
In dat geval draven de Biervlietse
ruiters op buiten mededinging. Maar
wél in het clubtenue: groene pull
over, zwarte cap, beige broek en zwar
te laarzen. .Want uniformiteit moet er
reeuwsch.vlaanderen
.Wanneer ik het eerste elftal van Terneuzense Boys onder de loupe neem,
dan moet men hier duidelijk stellen dat men elk jaar met hetzelfde feit
kampt, namelijk een flinke inzinking tijdens de competitie. Velen vragen
zich af is daar niets .tan te doen en als eerste die dan meestal de schuld
krijgt in de trainer. Nu ga ik altijd van het standpunt uit, een trainer
kan je veel bijbrengen maar Ieren voetballen kan hij je niet en daar
komt een voornaam punt by: de speler moet de wilskracht bezitten om
zich voor de voUe honderd procent te geven en daar heeft het bij diver
se spelers dikwijls aan ontbroken'.
In dit sombere proza geeft redacteur W. Verbrugge in het julinummer
van .Oranje Zwart', het blad van de vv .Terneuzcase Boys', zijn visie
op het afgelopen seizoen, dat hem kennelijk zwaar op de maag ligt.
Terneuzense Boys gaat achteruit, vindt hij. met een scheef oog op de
ranglijsten. Werd in het glorieuze jaar '67 Arnemuiden nog kampioen
Se klas Zuid met de Temeuzenaren op de 4e plaats, momenteel met
Woudrichem aan de top balanceren de Boys op het randje, de op 3
na laatste plaats. Er blijken nogal wat moeilijkheden met de training
te zijn: na het vertrek van trainer Walraven (die 5 jaar de knieën
soepel hield) hep er opnieuw een oefenmeester weg. ,Met dit bewijs is
het toch duidelijk voor een ieder dat er een danige achteruitgang is met
ons eerste elftal', schrijft Verbrugge. die, na ook nog een aantal ande
re feilen en feiten te hebben belicht, zijn stuk besluit met: ,De Ter
neuzense Boys is niet zomaar een club, nee 't is uw club, 't is mijn
club, 't is onze club. Als wij dit laatste motto goed in onze oren kno
pen kunnen wij met een gerust hard em vol vertrouwen aan het nieu
we seizoen beginnen'. Die zit.
ters en hun hulpen. Goed, er zijn
gunstige uitzonderingen, maar hoe
vaak komt het niet voor dat zo'n
man zijn kennis voorzover aan
wezig van zwemmend redden niet
bijhoudt of z'n conditie laat verslof
fen. Nu heb ik het nog over de gun
stigste gevallen. Je hebt ook mensen
die nog niet eens de klok hebben
zien hangen, laat staan de klepel
hebben horen luiden'.
Bewaking
Het alternatief van de brigade: richt
5 (houten) strandbewaklngsposten in
kosten per post 10.000beman
ze tijdens het seizoen met 50 tot 60
vrijwilligers (die alleen hun onkos
ten vergoed krijgen, per seizoen is
daar zo'n 6000 mee gemoeid), laat
S rcddingsvletten patrouilleren, schaf
reddingsmateriaal (tuigjes etc., af
hankelijk van de aard van zee en
strand') aan en begin onder de bad
gasten een intensieve campagne om
ze zeebewust te maken. Een plan
dat zo'n 80.000 tot 100.000 zou
kosten, geld dat zo vindt het be
stuur op tafel moet komen via de
kustgemeemen, en bedrijven m de
kustplaatsen. De brigade zelf staat,
daaraan laat De Lange geen twijfel
bestaan, voor een bankroet.
Zwemmer
Hij vertelt: ,Onze doelstelling is van
ieder lid, voorzover hij dat nog niet
is, een zwemmer te maken, als hij
wel kan zwemmen hem op te leiden
Lot zwemmend redder of instructeur.
Dat vraagt veel geld, geld dat de
mensen zelf moeten opbrengen, hoe
wel ze in feite tot nut van de ge
meenschap opereren. Jeugdleden tot
16 jaar betalen bij ons 29 per jaar,
volwassenen 46. Voor dat bedrag
Kr ijgen ze lessen elementair zwemmen
11 keer in de week, 160 cursisten,
's zomers in zowel het .Scheldebad'
ïls het overdekte mstructiebad ,De
Honte' in Terneuzen, 's winters al
leen in .De Honte' en worden ze op-
;eleid voor de diploma's zwemmend
edden A en B, jeugdbrevetten of
■•oor instructeur.
Wc hebben onze activiteiten door
•ebrek aan geld tot nu toe niet zo
rit kunnen breiden als we wilden.
orig jaar hadden we bijvoorbeeld
propagandaavonden willen geven,
naar daarvoor was geen geld', aldus
De Lange, die tweemaal bij de ge-
neente Terneuzen aanklopte om een
;ubsidie. Resultaat: een bedrag van
velgeteld 167,50 voor de jeugdleden
Ons plan is. om overal in Zeeuwsch-
'laanderen plaatselijke afdelingen te
jtochten, voorlopig komt er alleen in
[Jzendijkc een van de grond en is
er al één in Terneuzen. De reddings
brigade moet een streekbelang wor
den, zoals dc kustbewaking een be
lang van de kustgemeenten is', vindt
hij De proef met de strandbewa-
Op deze luchtfoto van Wini Riemens
het strangedeelte öussen Cadzand
en Retranchement, waar de Red
dingsbrigade Zeeuwsch-V laanderen
het afgelopen weekend een proef
met strandbewakmg nam.
king, waarvoor een carrier om de
vlet te transporteren moest worden
gekocht, heeft ervoor gezorgd dat de
kas van de brigade zo goed als leeg
is. Wel was de gemeente Oostburg
bereid om de andere onkosten, die
aan het experiment verbonden wa
ren te betalen.
Positief
.Daaruit kan worden afgeleid dat wij
als gemeente positief tegenover deze
proef staan', zegt burgemeester A.
Schipper. Hij kondigt aan, dat het
gemeentebestuur de komende winter
het punt .strandbewakmg' uitvoe
rig zal bestuderen. .Daarbij willen
we ook advies inwinnen van de lan
delijke organisatie op dit terrein'.
Een financiële regeling voor de kust
bewaking vooropgesteld dat die
inderdaad het bedrag zou vergen dat
de reddingsbrigade zich voorstelt
vormt volgens de heer Schipper een
probleem. ,Als er inderdaad S0 mille
rr ia gemoeid is, kunnen wij dit on
mogelijk betalen. Samenwerking met
de gemeente suis haalt, financieel
althans, weinig uit: hel onder
Oostburg ressorterende strandgedeel-
te meet 17 km, het stukje Retran-
ehement-Zwin, dat voor rekening voor
Sluis zou komen, is 50 m. Verhou
dingsgewijs zouden wij dus het leeu
wendeel van het bedrag moeten op
brengen'.
Bij ae overwegingen van het Oost-
burgse gemeentebestuur wordt ook
dv. strandbewakmg via waarschu
wingsborden betrokken. Over de fi
nanciële positie van de reddingsbr:-
gade in het algemeen zegt burge
meester Schipper: .Die zaak zal nog
besproken worden tijdens het perio
dieke contact van de Zeeuwsvlaam-
se burgemeesters.'
Vlce-voorzittor De Lange van de
reddingsbrigade heeft een eventuele
afwijzing van zijn strand bewakings
project overigens al bij het plan in
gecalculeerd. ,Gaat het niet ineens,
dan zullen we de gemeente een drie
jarenplan voorleggen. Als ook dat
niet haalbaar is, houden we op'. Hoe
het zou kunnen, bewijst volgens bri
gade-functionarissen de gemeente
Rotterdam die in Hoek van Holland
een stvandpost liet bouwen en deze
Iaat bemannen en beheren door een
brigade, die ieder jaar de onkosten
declareert. Een ander uiterste, maar
dan één waarvoor De Lange perti
nent niet voelt: eollectebusjes aan
de posten met ,Voor liet reddingswe-
zon' etop. Zover zullen we 't nooit
laten komen, we zijn geen bedelaars.'
TERNEUZEN Het is zon
dagmorgen 12 juli, mooi weer,
kalme zee, als Jean Christophe
(10) en Laurent (6), twee kin
deren uit het Brusselse gezin
Lubois, gaan pootjebaden bij
Cadzand. De jongetjes spelen
wat aan het water, niemand is
op gevaar verdacht. Totdat de
kinderen kwijt zijn. De afloop is
bekend: het stoffelijk overschot
van Laurent wordt die middag
bij eeen Cadzands paalhoofd uit
zee gehaald, dat van zijn broer
tje spoelt enkele weken later
aan in de omgeving van Knok-
ke. De raadsels rond dit ver-
drinkingsgeval zijn nog niet op
gelost en vermoedelijk blijft het
dossier open. Geen mens heeft
gezien wat zich die zondagmor
gen precies afspeelde.
In Zeeuwsch-Vlaanderen ver
dronken vorig jaar volgens
een opgave van de Koninklijke
Nederlandse Bond tot het Red
den van Drenkelingen 6 men
sen, in '68 waren er 10, in '67
eveneens en in 1966 12. Tot en
wet juni van dit jaar noteerde
de bond 1 geval, dat waarbij de
Brusselse kinderen betrokken
waren is nog niet geregis
t-reerd.
"'m1 vas,s,aat hoeveel verilrii
rPn ut'; dle Z''«'uws-Vlaamse, wi
do hion naar '',l mening van
2<*uwsch yiaandere^C(lin8 K11 rK"
les «ordt IS! 1 T nnK niet
beveHiEen oni -<lt' stranden t
4,1 wij I"t ver
den kiinnpn I ki"dprc" Lubois had
bUjtt. dat w \oarkn,""'|i Maar fe
"Speelde nn i V Waar ',ct zich
«as. Nlenwnd hS?»m?nt 0l,bc"iiuk
nmdbewakingsposten.
waaroiee de hele kust wordt bestre
ken. De posten zoudeh moeten ko
men op de. stranden van Cadzand
(2). Groede, Xieuwvliet en Breskens.
Kosten van het hele project, inclu
sief de onkostenvergoeding van de
50 tot 60 man die ervoor in touw
zijn: circa 80 tot 100.000.
Mensenleven
,En dat mag een heel bedrag lijken,
een mensenleven is altijd nog kost
baarder', vindt De Lange, die met
11 vrijwilligers zaterdag en zon
dag met strand- en buitengaanspa-
troullle-per vlet heeft proefgedraaid
op het strand tussen Cadzand en
Retranchement, bij het wrak van het
-adioschip .Uilenspiegel'. Eén weekend
strandbewakmg bracht aan het
licht, dat het bar slecht gesteld is
met de .zeepreventie', het .zee-be
wust zijn' van de gemiddelde bad
gast. ,we hebben tientallen keren
mensen moeten waarschuwen niet te
ver te gaan, op de banken te letten
en niet van het schip af te sprin
gen. Het gekke is, dat je aan de lij
ve de preventieve werking die er van
een strandbewakmg uitgaat, onder
vindt. Toen we zondag met de vlet
patrouilleerden gingen er heel wat
mensen van de .Uilenspiegel' af, we
hoefden mets te zeggen'.
Volgens de viëe-voorzritter van de
Zeeuws-Vlaamse Reddingsbrigade
vormt Zeeland behoudens Schou-
wen-Duiveland, waar nu een georga
niseerde bewaking voor de stranden
in de Westhoek op gang komt op
het punt van de strandbewakmg een
zwarte vlek op de kaart van Neder
land. ,Een heleboel stranden zijn niet
of hoogst onvoldoende bewaakt. In
Zeeuwsch-Vlaanderen wordt die taak
•ergvlaten aan een aantal badmees-
.Alle dubs groeien. Kennelijk zien
steeds meer mensen de opvoeoKunaige
waarde van het paardrijden in. De
kinderen leren omgaan met hun die
ren, ze te verzorgen. Dat is ontzet
tend belangrijk. Dat de sport op een
hoger peil is gekomen, zie je ook aan
het zwaarder worden van de eisen
voor een Zeeuws kampioenschap bij-
voorbeeeld. Dat bestaat uit 4 onder
delen: dressuur voor 8-tallen, dres.
suurproeven voor 3 individuele rui
ters. springen voor 3 individuele rui
ters en een vlaggenrace.
Dat wordt allemaal beoordeeld door
10 jurv-leden.
De club die het hoogste aantal pun
ten haalt is kampioen en heeft het
recht om mee te doen aan de wed
strijden om de landelijke titel, op
19 september.'
Volgens Schilleman gooien de Wil
lemstadse .Orranjeruiters' vanouds
ingedeeld bij het gewest Zeeland
