Ir Soekarno: ,De spreekbuis van het Indonesische volk' DRS UDINK LIJSTTREKKER CHU Soekarno overleden Nieuwe Engelse regering 3 Meisje (2,5) onder hooiwagen gedood VERHOGING DER VRACHTPRIJZEN BIEDT NIET VOLDOENDE SOELAAS' PARTIJ KIEZEN BIJ CONFLICTEN ZOIJ EINDE VAN RODE KRUIS ZIJN OPROEPDIENST ANWB Kaping Sowet- toestel mislukt MAANDAG 22 JUNI 1970 PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT FRACTIELEIDER MELLEMA KREEG MAAR 2 STEMMEN WIJZIGINGEN PROCEDURE VOOR KANDIDAATSTELLING BIJ KVP (Van onze parlementaire redactie) DEN HAAG De Unieraad van de CHU heeft zaterdag drs. Udink, minister voor ontwikkelingssamenwerking, aangewezen als lijst trekker voor de komende kamerverkiezingen. Drs. Udink kreeg 34 van de 56 uitgebrachte stemmen, nadat de raad eerder met een uiterst krappe meerderheid (29-27) besloot met één lijsttrekker uit te ko men inplaats van met drie. Dr. R. H. J. Kruisinga, staatssecretaris van sociale zaken en volksgezondheid, kreeg 20 stemmen. Fractie leider J. Mellema, de derde kandidaat, zag maar twee stemmen op zich uitgebracht Drs Udink, die 45 jaar oud is en re monstrant, verklaarde zich zaterdag avond bereid a!s lijstaanvoerder op te treden en een lidmaatschap van de twee de kam or te aanvaarden. Hij lieert ter niet; veel parlementaire erva Voordat hij minister werd, wn-s hij di rccteur van de Centrale Kamer voo Handclshevordering in Den Haag. Hij was voor de meerderheid in de Unie raad echter de aangewezen man. om dat hij heeft bewezen een goed minis ter te zijn. Ook speelde bij zijn keuze zijn economische vorming en zijn erva ring in het bedrijfsleven een rol. Unie- voorzitter prof. dr H. J. van Hulst noemde drs Udink zaterdagavond een allround politicus, die zelfs liet respect van de oppositie geniet. Volgens prof. Van Hulst mag van de econoom Udink een bredere visie op de maatschappelijke problemen worden verwacht dan van de arts Kruisinga, hoewel deze op zijn vakgebied, de mi lieuhygiëne. succesvol opereert. Dr Krui singa" werd vooral door de noordelijke afgevaardigden gesteund. Voor fractie leider Mellema was de uitslag niet erg bemoedigend. ,Ik heb het nooit erg ge vonden van capabele mensen te ver liezen'. was echter zijn commentaar na afloop. Dat hij gepasseerd is behoeft volgens prof. Van Hulst niet te betekenen dat (Slot van pagina 1) moeder, de Balinese Nojoman Rai be graven. worden hegraven "op "het Indonesische heldenkerkhof met een steen op zijn graf die zijn militaire onderscheidin gen en titels vermeldt. Hij zei er de voorkeur aan te geven in de bergen ter aarde te worden besteld en een graf schrift te krijgen, dat luidt: ,Hier ligt Boeng Karno, de spreekbuis van het In donesische volk.' Onmiddellijk na het bekendmaken via de officiële radio en de amateurzenders verzamelden zich enkele duizenden be langstellenden voor Soekarno's woning, terwijl kopstukken uit de Indonesische taationale pai-tij (PNI), familieleden, vrienden en bekenden en minister van de huidige regering hum. opwachting hij nu ook als fractievoorzitter zou moe ten aftreden. De fractie kiest namelijk autonoom haar voorzitter. Volgens de unievoorzitter liggen er voor ae CHU bij de komende verkiezingen gunstige perspectieven. Met haar scherp om- KVP Dc bestuursraad van de KVP be sloot zaterdag tot een aantal wijzi gingen in de procedure voor de kan didaatstelling voor de tweede kamer, dio overigens pas dit najaar ir gang komt. Zo zal het partijbestuurde bevoegd heid krijgen voor de helft van de ver kiesbare plaatsen kandidaten aan te wijzen, waaronder twee jongeren. Dt provinciale kringen krijgen de beschik king over de rest van de zetels. Een nationale beoordelingscommissie zal het partijbestuur bij de kandidaatstelling adviseren. De stemming over de gros lijst wordt afgeschaft. Het wordt mo gelijk kandidaten aan te bevelen of naar een plaats op de kandidatenlijst te sol liciteren. Een kandidaat die met voor keurstemmen wordit gekozen, is voor de aanvaarding van zi'jn zetel niet langer afhankelijk van de toestemming van de partijorganen. ENG WIERUM (ANP) Te Engwie- rum is vrijdagavond half zeven de 2'/2- jarige Sietske van de veehouder R. van Wieren om het leven gekomen. Zij was met haar vader in het hooi land en kwam spelende voor de wielen van een hooiwagen. Toen het paard onverwacht een paar stappen vooruit deed, werd het meisje overreden. KROESJTSJEV ERNSTIG ZIEK MOSKOU (AFP) De Russische oud partijsecretaris Nikita Kroesjtsjev is ernstiger ziek dan zijn artsen aanvan kelijk hadden gedacht. Hij zal verschei dene weken in het ziekenhuis moeten blijven. Dit heeft het Franse persbu reau AFP in goedingelichte leringen in Moskou vernomen. De afgelopen dagen hebben in de Rus sische hoofdstad zelfs geruchten de ron de gedaan, dat de 76-jange Kroesjtsjev zou zijn overleden. Hij heeft een her senbloeding gehad en zou ook aan een leveraandoening lijden, aldus deze krin gen. Vrienden die hem enige weken ge leden nog hadden bezocht, waren toen niet bezorgd over zijn gezondheidstoe stand geweest. Daags voor de verkiezin gen voor de opperste sowjet van 14 juni moest hjj echter met spoed van zijn woning in een Moskouse buitenwijk naar" een ziekenhuis worden overge bracht. Cslot van pagina 1 56-jarige Ia-.n Macleod, wordt beschouwu als een van de leiders van de linker vleugel van de conservatieve partij. Hil; staat bekend als een uitstekend spre ker. Hij heeft altijd scherp de econo mische politiek van de regering-Wilson aangevallen. Macleod schijnt zich voorat te willen werpen od «en uitbreiding van de Industrie. Joseph De benoeming van de 52-jarige Sir Keith Joseph tot minister van sociale zaken is als een verrassing gekomen. Men had hem de portefeuille van han del toegedacht. Tijdens de verkiezings campagne heeft Heath aangekondigd, dat zijn partij verscheidene nieuwe idee- en op het gebied van de social.- voor zieningen wil invoeren. Thatcher De enige vrouw in de regering-I-Ieath is de 44-jarige mevrouw Margaret Thatcher, belast met de portefeuille van onderwijs en wetenschappen. Zij is advocate en heeft ook chemisch re- searchwerk gedaan. Rippon Geoffrey Rippon, die wel eens is ge noemd als mogelijke leider van de con servatieve partij, is minister van tech nologie geworden. De gemiddelde leeftijd van de nieu we Britse regering is ruim 51 jaar. Dit is ongeveer drie jaa.r jonger dan de ploeg van WcüDon. Het oudste lid is Sir Alec Douglas-Home (67) en het jongste Peter Walker (38). Het kabinet zal dinsdag voor de eerste maal bijeenkomen. Premier Heath wil zo spoedig mogelijk de overige leden van zijn kabinet aanwijzen. .Een havik en een duif' zo betitelde De dood op de weg Voorzitter NOB-Wegtransport klaagt ,zijn' nood: Noodsituatie op tarievengebied' NUENEN (ANP) In een zieken- I huis te Eindhoven is zaterdag de 23-Ja-j rige bijrijder L. J. A. Weber uit Nuenen| overleden aan de gevolgen van een ver-j keersongeval in zijn woonplaats. De jon-| TT_,p„r,HT 4MP. geman werd vrijdagavond ter hoogte van uinc/oni J zijn woning bij het oversteken van de provinciale weg Eindhoven-Lieshout, ge grepen door een personenauto. gelijkheden door het contingent inrij- I vergunningen, extra wachttijden aan de grenzen door 't controleren van de tank- inhoud m verband met de beperkte vrije i invoer van motorbrandstof en op de ver- i gunningen, en daarnaast nog de scha depost van de accijns die op 50 liter dieselolie meer moot worden betaald Idan voorheen. Een pfennig per ton-kilo- meter ter financiering van de tekorten voerbedrijf IS er sprake van een van d(. Duitse bunde.sbnhn. Verder toenemend aantal bedrtffnlultin-I .boden In het vakantieseizoen. Dit zijn eren. Het gaat hier niet om een i allemaal zaken die de Europese eenheid 6 "»-n goed doen weloverwogen bundeling van Nood-telegram ACHTKARSPELEN (ANP) De 8- jarige Sjouke Storm uit BoelensIaan1 (gem. Achtkarspelen i 13 zaterdagmiddag I om het leven gekomen toen hij op de krachten of het afstoten van on- Boelensweg in Achtkarspelen op een i_ fiets tussen geparkeerde auto's vandaan rendabele activiteiten maar om be- Het hoofdbestuur kwam en door een personenauto werd oljeajnl?en die worden h-«n«n«r» h«-ft gegrepen Het kind overleed ter plaatse sussuigen aic woraen aan ernstig hersenletsel. omdat er geen uitzicht meer is. Vrijwel alle vertegenwoordigers van de buitenlandse pers in Djakarta en tien tallen journalisten van de Indonesische kranten, radio en televisie hadden zich in de ohapelle ardente opgesteld. Troepen geconsigneerd De militaire commandant van het dis trict Djakarta, generaal Ponman, heeft alle onder hem staande troepen gecon signeerd, terwijl het hoofdkwartier van de Indonesische nationale partij zwaar wordt bewaakt. OFFICIEEL COMMENTAAR REGERING OP OVERLIJDEN EX-PRESIDENT SOEKARNO (Van onze parlementaire redactie) DEN HAAG ,De heer Soekarno heeft een grote historische rol gespeeld bij het onafhankelijk worden van zijn land. Hij heeft het streven naar de onafhan kelijkheid geleid en heeft er zelf medo gestalte aan gegeven.' Aldus luidde gisteravond de officiële so bere reactie van de Nederlandse rege. ring naar aanleiding van het overlijden van Indönesiës ex-president ir Soekar no. Hoewel op dit moment mr M. Klom- pë. minister van cultuur, recreatie en maatschappelijk werk, een officieel be zoek aan Indonesië brengt, wordt het VOORZITTER NEDERLANDSCHE ROODE KRUIS: ,Ons eerste doel slachtoffers te helpen. Indien deze rege ringen er echter rekening mee moeten gaan houden dat het Rode Kruis zijn rapporten over de toestanden in hun lana zal gaan publiceren (aldus gevolg gevend aan de publieke druk eventuele misstanden aan de kaak te stellen en we tend dat een aantal mensen deze we tenschap voor politieke doele-inden zou. den gaan gebruiken) clan zal het Rode Kruis in veel gevallen de toegang ge weigerd worden.' Bemiddeling is te helpen' UTRECHT (ANP) ,Men kan van het rode kruis niet verlangen dat het zich in de rijen van de protes terende organisaties schaart want wie moet uitmaken tegen wie ge protesteerd moet worden. Men denkt daar immers in een geval van conflicten niet altijd eender over. éHot enige wat men daarmee zou berei ken, is niet een eensgezind, muar een verdeeld Rode Kruis. Het is wel duide lijk dat een wat men noemt geëngageerd j Rode Kruis het einde van deze organisa. tie zou betekenen.' Dit zei zaterdag op dc algemene vergadering van het ,Xe- derlandsche Roode Kruis' in Utrecht de directeur-generaal A. van Ennlen. Hijl n ging in op verwijten van jongeren aan]Dit naar aanleiding van de gebeurtenis- hei adres van ziin organisatie «lal men sen friiHeno a.-» ctri./i NOB-Weg transport heeft zaterdag de minister genomeil van economische zaken en de staatsse cretaris van verkeer en waterstaat te legrafisch gewezen op .de noodsituatie op tarievengebied, vooral in het gere geld goederer VOORST (ANP) De 5-jarige W.jDat heeft voorzitter E. van Donkelaar Schimmel uit Twello is zaterdagmorgen zaterdagmorgen in de vergadering op de Twello-Parkelerweg onder het afgevaardigden van de NOB-wegfrans- rechter achterwiel van een truck met port in zijn openingsrede gezegd. Vol- oplegger gekomen, nadat hij al fietsende gens de heer t an Donkelaar huiveren t over een putje viel. De jongen is ter de ondernemers er\ plaatse overleden. laan hnn bindeno zij de verantwoording niet op zich wil- drijven, hetgeen onherstelbare gevolgen DEVENTER 'ANP) Vrijdagavond len nemen een bedrijf achter te laten kan hebben voor de vervoersvooraieain- laat overleed in een ziekenhuis in De- waarvan men niet kan leven. Hot grote gen en de werkgelegenheid, venter de 63-jarige G. Vunderink uit De- knelpunt wordt gevormd door het ver venter, die eerder op de avond op de achter blijven van de vrachtprijzen bij - Totstandkoming op korte termijn van - het nieuwe structuurtarief wordt in het i telegram een gebiedende els genoemd. i bedrijf ter voorkoming van verdere aantasting •or te doen. omdat van de rentabiliteit van de vervoerbe- nanoiën en binnenlandse zaken, Mac leod en MaudJing. .Een havik om de economische problemen het hoofd te bieden, een duif om die van orde en wet op te lossen', aldus het blad. dat ingenomen is met de keuze van Heath In een eerste verklaring na zijn be noeming zei Maudling, dat de nieuwe wetten inzake .orde en wet' vooraf die nen te worden gegaan door .zorgvul. dige studies'. De nieuwe minister van werkgelegenheid en produktiviteit, Ro bert Carr, begon met verzoeningsgezin de woorden aan het adres van de vak bonden. De nieuwe regering bleef van plan een wettelijke regeling in te voe ren voor arbeidsconflicten, maar de dringendste maatregel op het sociale vlak was .het debat daarover te be vrijden van emoties'. In ieder geval zouden voor december geen hervor mingswetten worden ingediend, zo zei Carr. Snippelingsdijk in zijn woonplaats met zijn fiets werd gegrepen door een ach ter hem rijdende auto. HEBRHUGOWAARD (ANP) Zaterdagmiddag omstreeks vier uur botste een personenauto met twee in zittenden in Heerhugowaard op de mid denweg tegen een boom nadat het rechtervoorwiel was losgeraakt. In het ziekenhuis in Alkmaar is de 31-iarige A. J. G. A. uit Amsterdam overleden; de 27-jarige E. F. Th. R. uit Heerhu gowaard is er ter verpleging opgeno- WEDDE (ANP) Zaterdagavond is de 22-jarige L. Bakker uit Gieten om het leven gekomen. De personen auto van de jongeman raakte door on bekende oorzaak van de weg en botste tegen een boom. De jongeman si as: dood. éDEN HAAG (ANP) Bij een botsing tussen twee personenauto's op de krui sing Maquettelaan Mozartstraat - Jhr Geverslaan in Heemskerk is zaterdag avond omstreeks half tien de 64-jarige heer P. A. L. uit Wormerveer op slag gedood. Hij zat naast de 75-jange be stuurder de heer J. B. uit Wormer, die ernstig werd gewond en een uur na aan komst in het ziekenhuis in Heemskerk overleed. De echtgenotes van beide he ren liepen onder andere schouderfrac turen op. De bestuurder van de andere auto. de 22-jarige C. B. uit Heemskerk bleef ongedeerd. Hij reed op de voor- rangs.veg toen de andere auto, van linies komend, deze weg overstak. GENT (BELGA) Zaterdag zijn twee Nederlandse dames bij een onge luk met een door de 26-jarige C. H. uit Amsterdam bestuurde auto in Deurle om het leven gekomen. De heer H. reed in de richting Gent toen de auto van de weg schoot en te gen een boom botste. De 22-jarige echt. genote van de bestuurder en een 21- jarig meisje (wier naam wordt ven als Sophia R.) stierven ter uurêk Vakbonden De heer Van Emden zei voorts: bij een dreigend conflcit zouden de nationale organisaties bemiddelend kunnen optre den, zoals onder meer volgens zijn zeg gen enkele jaren terug is gebleken tij dens de grensoorlog tussen India en Pa kistan. Veerder stelde hij mogelijk reeds in 1971 een internationale conferentie in Den Haag in het vooruitzicht, waarover dit probleem kan warden gesproken en waar bovendien zal het adres van zijn organisatie dat men zich niet geëngageerd opstelt cn dat rapporten of situaties in landen, waarin misstanden worden vermeld, niet open. baar worden gemaakt. De heer Van Emden zei dat het Rode Kruis .natuurlijk geëngageerd is in die zin dat het diep bekommerd is om het leed dat zovelen op talrijke plaatsen in de wereld ondergaan. Maar het Rode Kruis is er volgens zijn zeggen in de eerste plaats om de slachtoffers te hel pen.' .Wanneer het Rode Kruis in het openbaar zal gaan protesteren', zo stelde onwaarschijnlijk geacht dat zij vandaag! hij. .is het niet uitgesloten dat de rege- als off.ciële vertegenwoordiger van de j ringen van een aantal landen het Rode Nederlandse regering bij de staatsbe. Kruis niet meer zouden toelaten om zijn grafenis aanwezig zal zijn. De tekst van bovenpartiddig werk te doen. Nu im- een condoleance-telegram namens de mers kan het Rode Kruis de betreffende Nederlandse regering was gisteravond regeningen zover krijgen, dat het vrij- -•"•«'-aj wei overai Wordt toegelaten om de nog niet opgesteld. Van vakbondszijde is de conserva tieve leiders overigens al te kennen gegeven, dat men zich' met alle mid delen tegen hun plannen zal ver zetten. Jack -Jones, de leider van de machtige bond van vervoersperso- neel (anderhalf miljoen leden), ver klaarde zaterdagavond in Londen dat de Britse arbeiders ,de eonser\a- tïeve inbegrepen' massaal zullen opkomen tegen elke poging om hun rechten te beknotten Zet de regering haar plannen door om rechters en politie in de arbeidsver houdingen te mengen, dan .haalt ze zich narigheid, werkelijke narigheid op de halszo zei Jones. De Tories hebben onder andere een afkoelingsperiode van minimaal zestig dagen in gedachten, en bovendien vervolging van leiders - - - -van .wilde' stakingen. Vandaag en mor. worden gezocht naar andere afspra-igen wordt de nieuwe regering overigens ken over hulp aan de burgerbevol- al geconfronteerd met eerder aangekon- fi digde stakingen van havenarbeiders. De nieuwe .Mister Europe". Anthony Barber, verheugde zich op het aanvaar den van de uitdaging die hem te wach ten staat: de onderhandelingen over de Britse toetreding tot de EEG. ,Wij zullen de nadelen op korte termijn moe ten vergelijken met de voordelen op lange termijn', zo verklaarde hij, eraan toevoegend: ,Wij zullen niet tot onge acht welke prijs toetreden'. sen tijdens de strijd tussen'Nigeria en Biafra, waar eerst door Nigeria en ver bolgens door Biafra het Rode Kruis werd •erboden voedselvluchten uit te voeren. Gepoogd zal worden een regeling te treffen waarbij het Rode Kruis niet meer geweigerd zal mogen worden tij dens een burgeroorlog hulD te bieden. SPANJE: De heer en mevr. Vermeire uit Aarden burg met een crème Opel Rekord 1700; kenteken 3455 ED, reizende in Spanje. Bovenstaande personen worden dringend verzocht de ANWB alarmcentrale te'bel- Ien: telef. 070-26.44.26. De bestuurder werd ernstig gewond. de kostenstijgingen. Bij deze vraagstukken komt dan nog het steeds groter wordend probleem van de binnensteden, aldus de voorzitter. Om het hart va.n de steden zijn econo mische en culturle functie te laten be houden. creëert men voor het winkelen de publiek aantrekkelijke condities. Men wil daarbij nog wel eens vergeten dat dit centrum voor het verzorgend verkeer gemakkelijk bereikbaar moet blijven. Hoe moeilijker de binnensteden voor de vrachtwagen bereikbaar worden en hoe meer tijd dit gaat kosten, des te sterker gaat dit op den duur door werken in de prijzen die de consument moet betalen. Een van de belangrijkste punten van dit vraagstuk is. dat gemeentebesturen en vervoersorganisaties in gezamenlijk j overleg tot een oplossing proberen te I komen. Over de vrachtprijzen zei de neer Van Donkelaar nog dat de 6 pro cent verhoging die inmiddels is toege staan niet voldoende soelaas biedt. Dit percentage staat naar zijn mening in geen enkele verhouding tot de kosten stijgingen vooral niet op de kleine zen dingen. Hetzelfde geldt ook voor de 4.5 pro cent verhogHng zoals die bij het onge regeld vervoer onlangs is toegestaan.' Op korte termijn zal overleg wor den gepleegd met het ministerie van verkeer en waterstaat en van econo mische zaken. Een ding staat vast. aldus de voorzitter, men mag er niet te lang mee wachten niet in het minst ook in het belang ran de werkgelegenheid waarvoor wij ons als werkgevers mede verantwoorde lijk voelen. Duitse maatregelen Het Nederlandse internationale wegver voer heeft met name door de maatre gelen van de oosterburen al tientallen miljoenen guldens schade geleden, zo zei de heer Van Donkelaar. Hij noemde daarbij: beknotting van uitbreidingsmo- Slot van pagina 1 Volgens genoemde kringen bevinden zich onder de aangehoudenen een zekere Eduard Koeznetsov uit Riga. zijn Joodse vrouw Silva, Joen Fyodorov uit Moskou en een Oekraiener Alexander Moerzjenko uit Lozovaja. De drie mannen zouden elkaar heb ben leren kennen in arbeidskampen voor mensen, die in de jaren '60 ver oordeeld zijn wegens ,anti-sowjet- propaganda'. De namen van de andere arrestanten zijn niet bekend. Hun leeftijden zou den variëren van 19 tot 45 jaar. Koez. netsov, die half joods is. en zijn vrouw zouden al tweemaal toenteai ming hebben gevraagd om naar Is raël te emigreren- Israël Op de avond na de arrestaties op het vliegveld Smolny bij Leningrad wa ren in die stad nog acht personen aangehouden. Zes van hen behoorden tot de 37 ondertekenaars van een brief van joodse inwoners van Lenin grad, die secretaris-generaal Thant om bemiddeling hebben gevraagd voor hun emigratie naar Israël, aldus genoemde kringen. Deze kringen zeiden niet over inlichtin gen te beschikken, die zouden beves tigen, dat de aangehoudenen op de luchthaven van plan waren geweest, een toestel te kapen. Hoewel de latere huiszoekingen niet aleen in Lenin gpul. maar ook in Moskou. Riga, Charkov en Lozovaja alle bij joden werden gedaan, waren n:et alle ar restanten op het vliegveld joden. Lijkje pasgeboren baby gevonden FINSTERWOLDE (ANP) In het r»._ creatieplan .Hardenberg', in 'finsterwolde hebben kinderen zaterdagavond om zeven uur nabij het zwembad het lijkje van een [Misgeboren baby, een meisje, gevonden. NACHTELIJKE KETTING BOTSING TUSSEN GOUDA EN ROTTERDAM ROTTERDAM (ANP) Rookwolken van een veenbrand hebben in de nacht van zaterdag op zondag een complete «liaos veroorzaakt op rijksweg 3, Rot terdam Gouda, ter hoogte van Xieu- werkerk aan de IJssel. Het resultaat was een reeks autobot singen met circa twintig (deels zwaar-) gewonden. Twee auto's gingen in vlam men op. acht andere werden ernstig be schadigd. De rookwolken var de smeulende veen brand ter linkerzijde van de weg Rot terdam - Gouda bleven in mistvlagen boven de nog vrij druk bereden rijksweg nan gen. Kort na middernacht sloeg een auto bij het afremmen voor de mist - rooksituatie over de bermbeveiiiging op de rijbaan Gouda - Rotterdam. Omwo nende en politiemannen gelukte het toen. het achterop komende'verkeer tot langzaam rijden te brengen. Op de andere rijbaan ontstond echter een uur later een gecompliceerde ket tingbotsing. Na de eerste doffe klappen van botsende aute's durfde het publiek niet de weg op ie gaan om het aan razende verkeer re alarmeren. Er volg den nog enkele botsingen. NIEUWERKERK AID IJSSEL Een zware kettingbof.ving in de nacht van zaterdag op zondag verwondde twintig mensen. Twee auto's brandden volledig uit. Het ongélmik viae te wijten aan een dichte mistbank- boren als zoon van een Javaanse onder wijzer en diens Balinese vrouiw. Al vroeg trok Tjokromanito, een pionier onder de Indonesische nationalisten zich het lot aan van de jonee Soekarno, die wend toegelaten tot de hbs in Soe- rabaja. een opleiding die in die tijd vrijwel uitsluitend kon worden gevolgd door vorstenzonen en telgen uit hoog. nen maken van dezelrde orde als adelijke geslachten, de Verenigde Staten, de Sowjet- Nadatjhij zijn eindexamen had behaald DEN HAAG (ANP) Met de dood van Soekarno Is een einde ge komen aan het leven van een man die dacht zijn land in korte tijd tot een leidende wereldmacht te kun- Unie en China, maar die na een presidentschap van meer dan twin tig-jaar moest dulden dat hij werd ontluisterd. Een man die vervol gens werd vergeten door het volk dat door de nieuwe machtshebbers werd aangespoord tot herstel van de economie en ontwikkeling van het land. Reeds kort na zijn afzetting in 1967 mankte de eens zo levendige en ar" biiieuze Soekarno, die zijn hezoeke kon verrassen met zijn persoonlijke charme, een matte en wat mopperige Indruk op de weinigen die hem daarna nog te zien kregen. In tijden van glorie noemde de grote leider van de revolutie, zoals één van zijn officiële titels luidde, zich bij voor keur .de spreekbuis van het Indonesi sche volk'. Maar niet iedere Indonesiër was het met hom eens: er werden elf officieel bekendgemaakte aanslagen op zijn leven gepleegd. Soekarno. eerste president van Indone sië, werd 6 juni 1901 te Soerabaja ge- ging hij studeren aan de toen nieuwe technische school in Bandoeng met het doel architect te worden. In zijn stu dententijd was hij reeds zeer actief op het terrein van politieke agigatie. Ingenieur Als ingenieur heeft hii in de jaren twintig niet veel verricht: slechts en kele huizen en een moskee kwamen van zijn tekenbord. Op politiek ter rein daarentegen kreeg hij een steeds grotere naam. Vooral door zijn rede naarstalent. In 1927 een van de drie belangrijkste oprichters van PNI, de Indonesische nationalistische partij die op haar eerste congres in 1928 onom wonden volledige onafhankelijkheid als hoofddoel stelde. Zijn nationalistische activiteit bracht hem in conflict met het Nederlands-In dische gezag. In '29 werd hii gearres teerd en in '30 door de landraad van Bandoeng tot vier jaar gevangenisstraf veroordeeld, onder meer wegens propa ganda voor de omverwerping van het gezag. Na twee jaar werd hij op vrije voeten gesteld. De PNI was toen verboden, maar Soe karno streefde dadelijk naar vereniging van de nationalistische partijen, Partin do en de PNI-Baroe. Hij propageerde in die tijd zijn leer van het .marhaenisme' een soort op marxistische ideeën ge. funjdeende specifiek Indonesich stelsel met als basis de zeer kleine landbou wers. Tegenspeler van Soekarno onder de nationalisten was in die tijd Soetan Sjahrir, die in '-15 onder president Soe karno minister-president zou worden, maar tenslotte in ongenade viel en in Zwitserland overleed. Soekarno was er niet in geslaagd de twee nationalistische partijen tot een heid te brengen toen hij in 1933 ander maal in botsing Jowam met het Ne derlands-Indisch gezag. Het eiland Flo- res werd hem als gedwongen verblijf plaats aangewezen. Later, in '38 werd hij met het oog op zijn gezondheids toestand overgebracht naaf Benkoelen od Sumatra en tenslotte in 1942. toen de Japanners al nabij waren naar Padang. De komst van de Japanners bracht voor hem de invrijheidstelling. Bezetting Tijdens de Japanse bezetting van de Indonesische archipel bleef Soekarno ijveren voor Indonesië's onafhankelijk heid. Hij dach; dat doel uiteindelijk te kunnen bereiken door samenwerking met de Japanners. Tot het laatste toe bleef hij in het openbaar de Japanners steunen en de Amerikanen en Britten als imperialisten beschimpen. In het laatst van de oorlog hadden Soekarno en de nationalist drs Moham med Hatta tc Saigon een gesprek niet de Japanse commandant in Zuid-oost- Azië, maarschalk Teraoetsje. Tijdens dat gesprek kregen Soekarno en Hatta het groene licht voor de onafhankelijkheids proclamatie. Dadelijk na terugkeer bleek er oei. /erschil van mening te I bestaan tussen een aantal jonge natio- I ualisten, onder wie de huidige minis ter Adam Malik (buitenlandse zaken) en Soekarno. De jonge ,pemoeda's' wens ten do proclamatie meteen maar Soe karno wilde behoedzamer tewerk gaan. Soekarno werd gedwongen toe te geven en op 17 augustus 1945 proclameerden hij en Hatta te Djakarta de onafhan kelijke republiek Indonesië. De eerste vier jaar na de proclamatie waren die van de strijd tegen de in 1945 teruggekeerde Nederlanders. Aanvankelijk wilde men van Nederland se zijde in het geheel niets weten van contact met vertegenwoordigers van de .collaborateur' Soekarno maar later kwam het tot gesprekken. Niet tot ge. gesprekken alleen maar ook tot militaire operaties. De grootste schok die de republiek in het binnenland te verduren kreeg, was een communistische revolte te Madioen in 194S, geleid door de uit Moskou ge komen communist Moeso en de naar de communisten overgegane Amir Sjari- foeddin. De inleiding tot de regeling van schil tussen Nederland en Indonesië was de overeenkomst, die in mei 1949 getekend werd door dr J. H. van Roijen en mr Mohammed Roem. Later dat jaa volgden de rondetafelconferentie, en ii december, de formele overdracht van de soevereiniteit aan de .verenigde sta ten van Indonesië' waarvan Soekarno tot president werd aangewezen. Neder land en de verenigde staten van Indo nesië maakten deel uit van de Neder. landse-Indonesisdhe unie. gin van de jaren vijfttg begon president Soekarno aan zijn campagne om weste lijk Nieuw-Gutoea - West-Lrian bij In donesië te voegen. De campagne leidde tot aan 1962 tot een voortdurende ach teruitgang van de betrekkingen tussen Nederland en Indonesië. In 1956 maakte Soekarno eenzijdig een einde aan de Ne derlands-Indonesische unie, later, op 17 augustus 1960, werden de diplomatieke betrekkingen verbroken. Nederlandse be drijven werden overgenomen en Neder landse staatsburgers moesten het land verlaten. In het begin van de jaren zes tig begon Indonesië, dat toen onder per soonlijk bewind van president Soekarno stond, met landingen op beperkte schaal op Nieuw-Guinea cn omliggende eilan den. In augustus 1962 werd overeen stemming bereikt op grond waarvan na een kort overgangsbestuur door de Verenigde Naties westelijk Nieuw-Gui nea op 1 mei 1963 onder Indonesisch bestuur is gekomen en in 1969 de be volking na een .daad van vrije keuze" officieel bij Indonesië werd gevoegd. De regeling van dit geschil leidde tot een herstel van de diplomatieke betrekkin gen tussen Nederland en Indonesië in 1963. Nieuw-Guinea Over Nederlands Nieuw-Guinea was be-! paald dat men na een jaar weer bijeen zou komen om over het gebied te be slissen. Dat is niet gebeurd. In het be- Conferentie Soekarno kwam in de jaren vijftig in de schijnwerpers van de wereldpolitiek door in Bandoeng de eerste conferentie van ongebonden Afrikaanse en Aziati sche landen te organiseren. Hij maakte verscheidene buitenlandse reizen, maar hij werd nimmer uitgenodigd voor een I bezoek aan Nederland. Ook privé is hij nooit in Nederland geweest. Juist Ne derland kende hij zo goed. Zijn ideeën op politiek en economische terrein bracht eèn aantal leidinggevende Indonesiërs, zowel militairen ais de eco nomen prof. dr Soeniitro Djojohadikoe-1 soema en Sjafroeddin Prawiranegara er- toe te Padang een tegenregering uit te roepen. Generaal Abdoel Har is Nasoe- tions troepen onderdrukten de opstand, Ook drs Hatta was het niet eens met de koers die de president ging nemen en hij trad af als vice-president. Eind 1959 vormde de president een kabinet dat niet als de voorgaande kabinetten ver antwoordelijk was aan het parlement. In 1960 verving hij het gekozen parle ment door een benoemd parlement, waarmee hij de .geleide economie' in. voerde. De regering werd gebaseerd op Soekarno's beginsel van de Nasakom, het samengaan van de nationalistische (.nas' van .nasionalis') religieuze l.a' van .agama' godsdienst) en communis tische (.kom' van .komoenis') groepen in het land. Soekarno ontwikkelde voorts de idee van de .niet voltooide revolutie' waarin de strijd paste tussen de .nefo's'. ide nieuw opkomende machten) en de .oldefo's' (de oude gevestigde machten). Na de confrontatie tegen Nederland be gon Soekarno aan de confrontatie tegen Maleisië, compleet met enkele landingen van kleine groepjes militairen op de kust van het Maleise schiereiland om dat hij het nieuwe Maleisië zag als een anti.Indonesische structuur van de im perialisten. Toen Maleisië een zetel in de veiligheidsraad zou innemen was dat voor Soekarno aanleiding in jan. 1965 uit de Verenigde Naties te treden. Tegen die rijd waren er steeds nauwere betrek kingen ontstaan met de Chinese volks republiek. Ook de betrekkingen tussen Soekarno en de communistische partij die na de nederlaag van Madioen in 1948 langzamerhand weer een machtige politieke, factor was geworden, werden steeds nauwer. Het breekpunt in het politieke leven van Soekarno de communistische :tober 1966, waarvan de com mandant van een bataljon van'Soekar no's paleiswacht, luitenant-kolonel Oen- toeng, in het openbaar als leider optrad. De commandant van de strategische re serve van het leger, generaal Soeharto. greep :n en bedwong de opstandelingen in Djakarta vrijwel zonder strijd te le veren. Eten felle reactie volgde in vele delen van het land. waarbij vele tiendui zenden werden gedood. Aanvankelijk had net de schijn dat Soekarno aan de macht zou blijven. Maar meer en meer werden vragen ge steld over Soerkarno's rol tijdens de mis lukte staatsgreep. Na kritiek van stu. denten en scholieren op Soebrandio nam ook de kritiek op de president toe. De ontluisteringscampagne begon. In maart 1966 zag Soekarno zich genoopt gene raal Soeharto, toen legercommandant, belangrijke bevoegdheden over te dra gen. Nadat de commandanten van de strijd krachten de president op 22 februari 1967 duidelijk haddeai gemaakt dat zij pogingen van hem om met geweld aan de macht te blijven zouden neerslaan, ondertekende hij in de avond van de zelfde dag met al zijn ministers om zich heen de verklaring waarbij hij ai zijn bevoegdheden overdroeg aan generaal Soeharto.Het voorlopig volkscongres be noemde in maart 1867 generaal Soeharto tot .dienstdoend president' op welk mo ment Soekarno automatisch zijn titel van president verloor. Aanvankelijk mocht Soekarno nog in het zomerpaleis in Bogor wonen maar dart recht werd hem later ontnomen. Hij werd steeds meer een gevangene van de nieuwe re gering en zonder toestemming van de militaire autoriteiten mocht hij zich niet verplaatsen.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1970 | | pagina 3