FENOMEEN FISCHER
Verraderlijk
tweetje
SPORTMAN MOET ONTSPANNEN ZIJN
Twente's eerste
nos
18.5S uur
nederlind 2
23
R
provinciale
zeeuwse
courant
BPi
■laainiaiia
uiiiiiiiilllliiiliiJjiilliiilkl
llllllllilllllllllilllllillljllll
30 MEI 1970
ZATERDAGKRANT
fischer is na afloop van de te Belgrado gehouden match Rusland tegen de rest van de wereld nog
In Joegoslavië gebleven om deel te nemen aan een uiterst sterk bezet toernooi te Zagreb. Hij ver
baasde vriend en vijand door ondanks zijn geringe praktische ervaring van de laatste jaren (sinds
het incident van Sousse 1967 had Fischer vrijwel niet meer gespeeld) de eerste prijs te veroveren
met de fraaie score van 13 punten uit 17 partyen.
Kortchnoi, Smyslov, Gligoric en Hort deelden de 2de t.m. 5de
plaats met een achterstand op Fischer van niet minder dan twee
punten, Petrosjan werd zesde met 10y2 punt. Fischer begint lang
zamerhand een ernstige bedreiging voor de Russische schaak
hegemonie te worden. Er is sprake van dat hij alsnog een plaats
in het komende interzonale toernooi toegewezen krijgt. Officieel
heeft hij geen rechten (hij hield zich van het recente Amerikaanse
kampioenschap afzijdig) maar zijn deelname zou de strijd om de
wereldtitel wel veel interessanter maken.
ZAGREB 1970
Wit: D. Minic (Joegoslavië)
Zwart: R. Fischer (USA)
SIclllaanse verdediging
Najdorf variant
1. e2-e4
2. Pgl-f3
3. d2-d4
4. Pf3xd4
5Pbl-c3
6. Lcl-g5
7. f2-f4
5. Ddl-f3
9. 0-0-0
10. g2.f4
11. Lg5xf6
12. g4-g5
13. a2-a3
14. h2-h4
15. a3xb4
16. Lfl-h3
c7.c5
d7-d6
c5xd4
PgS.f6
a7.a6
e7-e6
Lf8.e7
Dd8.c7
Pb8-d7
b7-b5
Pd7xf6
Pf6-d7
Ta8-b8
b5-b4
Tb8xb4
0-0!
nog heel wat te analyseren.
17. Pd7-c5
Na 17. ef5: 18. Pd5 zou wit het
stuk met voordeel terugwinnen.
18. Pf5xe7t Dc7xe7
19. h4-h5 Lc8-b7
20. h5-h6
Wit zet alles op de kaart van zijn ko-
ningsaanval en geeft daartoe pion e4
prijs. De verovering van het centrale
knooppunt e4 komt echter tevens de
zwarte tegenaanval op de dame
vleugel ten goede.
20Lb7xe4
21. Pc3xe4 Pc5xe4
22. h6xg7 Tf8.cS!
Stelling na 22Tf8-c8!
Tot zover Is alles herhaaldelijk voor
gekomen, zvvart's laatste zet echter is
nieuw. Hij rocheert zeer verrassend
tegen de witte aanvalsstorm op de
koningsvleugel in. Echt iets voor Fi
scher, die de ingewikkelde conse
quenties van de korte rochade overi
gens ongetwijfeld reeds in de studeer
kamer aan een nader onderzoek zal
hebben onderworpen. Een dergelijk
onderzoek vooraf doet geen afbreuk
aan Fischer's originele conceptie, die
van grote durf getuigt.
17. Pd4-f5
De kritieke voortzetting lijkt 17. Pe6:
18, fe6: |Kh8 19. Pd5, Da5, of.
actioon zwart na 20. Pe7: over de ri
poste 20. Pe5 beschikt. Hier valt
-II
4
1
1
•V". 1
1
-5
I
A
'i
H
id H
S
Onder geen enkele beding viag zuid
sen. Zijn partners ,pas' in de
...ede biedronde is een straf pas' -
tuid moet doubleren óf bieden. Noord
heeft natuurlijk een formidabel spel
en hij 'dl zuid de kleur laten kie
zen. Zuid heeft, in ruitenheer en kla-
bijzonder waardevolle kaarten hij
ml daarom niet moeten doubleren
maar enig bod moeten doen dat tot
slem leidt. Vermoedelijk zullen OW
nog wel hóger gaan reddenin har
ten, maar dat is van later zorg.
Waardering: vijf SA 10, vijf schop
pen 6, zes klaver of zes ruiten
Zwart benut iedere zet om zijn troe
pen tegen de witte koning te mobili
seren. De witte pion op g7 betekent
eerder een bescherming dan bedrei
ging van de zwarte koning. Een
ogenschtjnHJk paradoxale situatie,
waarmee de ervaren schaker wel
vertrouwd is.
23. Thl.h2
24. Kcl-bl
Maakt de l(jn De7 nf
steunt tehloops Pe4. 0.
Pc3f. 26. bc3:, Talj met ondek-
baar mat. vandaar wit's volgende zet.
5. c2-c4 Ta4xc4
26. Lh3.fl Tc4.b4
27. Df3-h3
Wit is er eindelijk in geslaagd een
matdreiging langs de h-lijn op te stel
len, maar het is te laat. Zwart komt
met zijn aanval tegen de witte ko
ning op de damevleugel het eerst aan
Tb4.a4
d6-d5
iar a3 vrij
Er dreigt 25
36-31 23x43; 30-24 20x49;
33-28 22x44 31x24!
27Pe4.c3t
28. Kbl.cl Pc3-a4f
29. Kcl-bl Tb4xb2f
30. Th2xb2 Pa4-c3t
31. Kbl-cl De7_a3!
Fischer voert de aanval tegen de vij
andelijke koning met grote precisie.
Wit heeft tegen dit vertoon
kracht geen verdediging.
32. Lfl_d3 Da3-alj
33. Kcl-d2 Dalxb2f
34. Kd2.el Pc3-e4
Wit capituleerde.
(ADVERTENTIE)
I
Wereldkampioenschap voetbal
Mexico. Rechtstreekse repor
tage van de openingswedstrijd
Mexico-Rusland. Gevolgd
door Roemenië-Engeland op
2 juni om 23.00 uur (ned.I) en
Tsjechoslowakije-Brazilië op
3 juni om 22.55 uur (ned. 2).
Alles in kleur!
bekljkhetvanal
uweioeneretriliune
flristowa
mei kleuren tv
('t Kèn nog als u nu naar uw
Aristona dealer gaat!)
P
E
1
F
n
A
T
1
F
11
N
4
N
E
B
f
N
4
S
R
A
F
F
1
N
E
M
E
NI
T
L.
1
4
G
1
L
k
F
4
0
N
G
r
A
A
N
N
o|
A
T
1
A
S
|l
A
S
T
k
1
4
T
U
R
F
A
r
T
E
T
S
r
L
U
Ik
M
0
B
B
E
L
G
A
N
S
|s
k
E
4
R
1
0
k
A
T
S
L
0
u
1
K
A
N
J
Het beoefenen van een denksport vereist innerlijke concentratie,
die de mens een rustpunt in zichzelf geeft. Daarom kan juist in
deze tijd het belang van de denksport niet hoog genoeg worden
aangeslagen. Het damspel kan daarbij een bijzondere positie in
nemen, omdat het de strengste toets van rede en schoonheid kan
doorstaan. Aldus drs L. Lj'klema in zijn voorwoord tot het pro
gramma van het Eerste Open Damkampioenschap van Nederland
te Hengelo, t g v het 60-jarig bestaan van de damvereniging Twen-
te's Eerste. Met dit toernooi wilde de jubilerende vereniging een
bijdrage leveren voor de propaganda van het damspel, waarin zij
overigens uitstekend geslaagd is. Zowel pers als televisie besteed
den ruimschoots aandacht aan dit gebeuren.
Dat Ton Sybrands weer eens met de
eer gtng strijken vóór spelers als drs
P. Roozenburg zelf lid van Twen
te's Eerste Hi sard en Baba Sy zal
nietmand meer hebben verrast. Zijn
overwinning is geen moment in ge
vaar geweest; de manier, waarop hij
een toch veelbelovend jongere speler
als De Ruiter aan zijn zegekar bond
is vooral door de snelle en effec
tieve wijze toch wel tekenend voor
zijn kracht.
Wit: T. Sybrands
Zwart: J. de Ruiter
Gespeeld te Hengelo 6 mei 1970
34-30
30-24
35x24
20-25
19x30
18-23
In deze dammevariant van de oud
Franse opening geldt zwarts derde
zet als de sterkste. 14-19 bijvoorbeeld
ls uit den boze wegens 32-28.23 en
zwart heeft een nadelig randstulc op
4. 40-34
5. 32.28
6. 37x28
7. 45-40
8. 41-37
9. 37-32
12-18
23x32
7-12
10. 46-41
11. 34x23
12. 41.37
13. 23x14
20x29
15-20
13-19
10x19
14. 40-34
15. 44-40
16. 50.45
17. 49.44
18. 28x19
Een wat paniekerige p
bewegingsvrijheid te 1
echter weinig baten.
19. 32-27
20. 37-32
21. 32.28
22. 34.29
23. 47-41
9-13
5-10
10-15
19-23
13x24
I
a a
s m w
"V
I S' <3 I
Met zijn achtste zet schakelt zwart
de 2 om 2 na 14-19 uit en opent hij in
principe de mogelijkheid van een aan.
val via veld 19 van 6 schijven op de
witte voorpost. Hij brengt hiervoor
het positionele offer van inklemming
van zijn korte vleugel. Enigszins
merkwaardig is In dit verband 14-20
wellicht tot zijn verrassing riposteert
wit met 34x23 en niet met 33x24.
24. 29-23
25. 27x18
26. 38x27
een partij n
komen.
Het spel van zwart maakt een onze
kere indruk, waardoor Sybrands zon
der enige moeite het 'betere spel
krygt. De toestand van zwarts korte
vleugel komt het zelfvertrouwen van
de Ruiter zeker niet ten goede.
'«A J//:j
Tore Sandgren is een meer dan twee meter lange Zweedse brid-
gejournalist Van het spel weet hij zéér veel en op zijn naam
heeft hij een Europese titel: behaald in 1939 in Den Haag, het
laatste toernooi voor het uitbreken van de tweede wereldoorlog.
Hlflll
De moeilijkheden zijn zwart boven
het hoofd gegroeid. Hoewel zjjn stel
ling weinig perspectief meer bood,
verhaast hij nu toch zijn einde door
een combinatie toe te laten, die wit
rechtstreeks de overwinning bezorgt.
18x29
12x32
29x47
17x28
47x49
49x40
Een eindslag die in
heel zelden zal voor-
PROBLEEM VAN DE WEEK
Van G. Mantel oprichter van
Twente's Eerste een probleem, dat
hij in 1925 componeerde. De gebr.
Mantel Gerand (80) en Arnold
(73) zijn o.&. als de pioniers voor
de damsport In Overijssel een be
grip ln de damwereld. Oplossing van
het probleem elders op deze pagina.
Sandgren's reputatie echter geldt niet zozeer zijn bridgespel, dat hij nog
maar zelden beoefent, maar veel meer zijn vlijmscherpe pen, waarmee hij
over bridgers en bridge-toeetanden pleegt te schrijven. Geen wonder, dat
hij zich daardoor veelvuldig de boosheid van .autoriteiten' op de hals
heeft gehaald, die geen gelegenheid voorbij lieten gaan hem beentje te
Lichten. Zo gebeurde het ,eens' dat Tore een beetje te diep ln de fles had ge
keken en daardoor met enkele andere broederschapdrinkers een wedstrijd
enigszins rommelig deed verlopen. Enkele dagen later las de verbouwe
reerde bridgewereld, dat vriend Sandgren voor het leven was geschorst..—
Nu zijn de woorden nooit' of .altijd' in de bridgewereld zéér rekbare be
grippen en de soepen die bondsbestuurderen koken, plegen meestal minder
heet gegeten te worden dan dat zij op tafel zijn gezet. Ook de Zweeds*
Bridgebond kon de doodstraf niet handhaven en een paar weken later zat
Tore weer rustig wedstrijdbrldge te spelen.
Maar Sandgren heeft aan de vooravond van de wereldkampioenschappen
te Stockholm opnieuw Iets schokkends gedaan Iets. waarvoor men hem
bepaald niet aan de jas kan trekken. In Z wed ens prachtige bridgeblad
.Bridgetidnmgen' publiceerde hij een artikel, waarin hij spreekt ver wat
hij het .zwakke punt van wedstrijöbridge' wil noemen Hij haalt daarbij
twee spellen aan. waarin he* brldgeverloop gaat: zuid één schoppen
OW passen noord drie schoppen zuid vier schoppen. In spel 1 ls «Je
situatie in de bijkleur harten de volgende:
Tafel
B 8 6
A H V 3 wo *942
V 10 7 5
West start met hartenvrouw, oost gooit .ongeïnteresseerd' de harten twe*
bij. West maakt vervolgens nog twee hartens er. «lat is dan dat- Maar
in het spel 2 hebben west en noord precies dezelfde kaarten en was het
biedverloop identiek. Maar nu is de situatie:
Tafel
B 6 6
V 10 9 7 4 2
V 5
Tegen vier schoppen start west met hartenvrouw, oost vermoedt weS «Jat
zuid weinig hartens heeft en oost ,w3 graag' klavernaspel forceren. Oo*
.denkt diep na' en speelt vervolgens harten twee bij. Het «ilepdenken van
oost ls west niet ontgaan ter handhaving van het decorum gaat we*
op zijn beurt óók piekeren en legt tenslotte het door oost gewenste kla
vertje op tafel. Dit soort dingen is meer regel dan uitzondering zegt Sand
gren, en rij wekken bijna altijd wrevel der tegenpartij. Wat moet dat
wel worden met de wreldkamploenschappen vraagt Tore rich verder af.
Een lastig kind, die Tore, om zulke vragen te stellen waarop ,men' natuur
lijk geen antwoord weet. En wij maar zuchten: bridge is a game for
gentlemen
BRIDGEVRAAG VAN DE WEEK:
West gever, NZ kwetsbaar- Yiertallenwedstrïjd. Zuid heeft:
8754 *753 H 9 2 V 7 6
West past noord twee klaver (zeer sterk spel, grote forcing, behoeft geea
klaver te hebben) oost twee harten zuid past west vijf harten
noord past oost past wat moet zuid doen Antwoord elders.
AMSTERDAM (GPD) ,Ilet In retfalte gaan met een elftal
to «Uemaal poespas.' Dit zegt drs Peter Blitz (33), psycholoog
en verbonden aan «Ie afdeling functieleer van de Amsterdamse
universiteit. ,De voorbereiding voor een wedstrijd moet zo kort
mogelijk zijn. De zogenaamde .concentratie-kampen' (in allerlei
vormen, tot zelfs Olympische dorpen) zweert hij dnn ook reso
luut af. Hij meent: .liet kan best zijn dat deze retraite een ave
rechtse uitwerking hoeft op een sportman. Je hebt te maken met
elf volwassen mannen bij zo'n voetbalteam. Lang niet iedereen
vindt het leuk in een ander bed te slapen als hij thuis naast zijn
vrouw kan liggen. In een ander geval kan een sportman er weer
bij gebaat zijn als hij kort voor een duel geen sexueel contact
hoeft. Een gehuwde sportman komt er in dit verband gunstiger
af dan de vrijgezel, die sexueel een over het algemeen ongere
geld leven leidt.'
Bet ls één van de voorlopige conclusies van een onderzoek dat
tz en NTTB-,revolutionair' Mauri Coltof, student Nederlands
met als bijvak psychologie, begin dit jaar zijn gestart om te ko
men tot een oplossing van het probleem van de concentratie-
stoornis bij tafeltennissers. NTTB-coach Dusan Tlgerman was
het, die dit vraagstuk destijds had gebruikt als excuus voor het
geregeld falen van zijn pupillen. Blitz en Coltof beperkten zich
echter niet tot de tafeltennissers alleen. Ze observeerden ook de
Japanse tafeltennissers - Coltof: .de besten ter wereld' Ame
rikaanse atleten en spraken met voetballers, badmintonspelers
en de Nederlandse tennissers Niek Fleury en Jan Hordijk. Met
als achtergrond deze observaties en tweespraken, die Blitz al in
voorafgaande onderzoekn naar zwemmen en atletiek (met onder
andere Wil Westphal) pleegde, viel hem en Coltof op, dat de
Nederlandse sportman veel te gespannen aan een wedstrijd be
gint. De fouten en misslagen komen voort uit die hevige mate
van overgeconcentreerdheid', meent Blitz -Oorzaak hiervan ligt
'n die voorbereidingstijd.
NONCHALANT
Mauri Coltol' licht toe: ,Kijk dan maar eens naar de Japanse ta
feltennissers. Nonchalant, bijna onverschillig, bewegen ze zich
voor de wedstrijd. Ze maken grapjes en doen of het ze allemaal
mets interesseert Tot op het moment van de service. Als ze
de bal kunnen verwachten. Dan pas zijn ze één brok concentra
tie.' Bhtz: .Hetzelfde zie je bij de Amerikaanse atleten. Pas in de
startblokken zijn ze met hun gedachten bij de prestatie, die ze
moeten leveren. Daarvoor lopen ze net alsof alles al achter de
rug is.' De overbelasting, die de sportlieden zichzelf aandoen
is ook duidelijk merkbaar bij voetballers. Deze dragen een aantal
factoren op de schouders, die hun het voetbal- en wellicht ook
net privéleven erg zwaar maken. De club en het publiek. Voor
neide speelt hij op een veld, waar de tegenstanders hem on
barmhartig op de huid zitten. En daarbij moet hij nog uitste
kend spel laten zien ook. Het is daarom dan ook juist voor die
voetballer van belang dat hij ,kalm en rustig* het stadion be
treedt. Doet hij dit niet, heeft hij zijn verwachtingen voor de
wedstrijd al vastgelegd dan zal deze hieruit voortvloeiende ge
spannenheid zijn spel sterk beïnvloeden als de .papieren' acties
in de praktijk niet zo best uitkomen. Evenzeer geldt dit voor de
tafeltennissers en andere sportlieden. Blitz dan meent na de
eerste wetenschappelijke stappen (in januari gezet) al enkele
richtlijnen gevonden te hebben, die hem de weg zullen bewijzen
naar de .genezing" va» de NTTB-top en hopelijk ook de andere
sporttoppen. Logische gevolgtrekking namelijk was dat de sport
man zijn rust moet bewaren. Daarom ziet drs Blitz de oplossing
van het probleem concentratie-stoornis in de relaxatiemethode.
Voorzichtigjes formuleert hij ,De mensen moeten leren zich
'losjes en gemakkelijk te bewegen. Net als die Japanners en die
Amerikanen. Ze moeten aanleren zich niet druk te maken over
begane fouten. Tijdens de rustpunten die zich in elke wedstrijd
bevinden bal oprapen, bril schoonmaken, bij volleybal een
time-out, bij voetbal een speler geblesseerd moeten ze relaxen,
even die tijd gebruiken om de spanning te vergeten. Het aan
kweken van dergelijke eigenschappen vereist natuurlijk een ge
heel andere trainingsmethode. Daar gaan we ons de komende
maanden mee bezigliouden.'
GRIMASSEN
naai een capaciteit van honderd procent. Stoornissen (applaus,
slechte bal) verminderen de goede verwerking in het kanaal
en zorgen voor een irrelevante .output.' Blitz: ,Bij onderzoekjes
lieten we de proefpersonen dubbeltaken doen. Tafeltennissers
moesten een bal slaan en tegelijkertijd getallen opnoemen. Bij
de meeslen liep hierdoor de concentratie de goede verwerking
van die informatie terug.' Blitz bespreekt hierna de selecti-
viteitstheorie van de Amerikaanse psycholoog D. O. Hebb. Deze
kwam na experimenten tot de conclusie dat informatie (een an
der woord is stimuli) wordt geselecteerd naar de mate van aan
dacht voor bepaalde dingen.' Is een speler .gevoelig' voor roepen
dan is hij zeer snel afgeleid wanneer het publiek zich roert.
En heeft hij een concentratie-stoornis.
TE OPGEPEPT
Moeilijkheid aan het begin van het onderzoek was «iat het woord
.concentratie' in de psychologische handboeken zelden of nooit
voorkwam. De eerste aanpak was dus het gesprek met de sport
man. Wat verstaat deze onder concentratie-stoornis? De menin
gen liepen uiteen. Blilz: .Bij sommigen was het het applaus,
het roepen vam het publiek, bij anderen weer de grimassen van
zijn tegenstander, de bal. de gladde tafel of de vloer, die te
stroef was. Het opmerkelijkste was echter, dat de sportman dc
oorzaak van zijn fouten meestal bij zichzelf zoekt.' .Hij verwijt
zich dat hij door zulke kleinigheden te beïnvloeden is. Je ziet
dat ze zich bezighouden met dingen die niet tot het wezenlijke
spel behoren, die niet relevant zijn.' Juist die aandacht voor der
gelijke irrelevante zaken trof Blitz het meest. Bij de observaties,
nodig voor de theorie-vorming, van tennissers als Jan Hordijk en
Niek Fleury bijvoorbeeld: ,Z? staan te schelden en smijten met
hun racket tegen de grond als het fout gaat. Bij de volgende bal
zijn ze nog steeds bezig met die fout. Ze verwijten zich zo stom
te zijn geweest. De concentratie is dan weg, althans verminderd
en de andere slagen zijn fout. Zo kom je in een vicieuze cirkel.
De partij is verloren.' Zo kwam Blitz tot een aantal vaste gege
vens, waarmee hij een basistheorie kon vormen. Een informatie
theorie, die hij eigenlijk al kende uit zijn vorige onderzoeken met
tennissers, zwemmers en atleten. Ze berust op de hoeveelheid
gegevens, die de sportman krijgt toegegooid. Hij verwerkt die in
wat Blitz het kanaal noemt. Het centraal zenuwstelsel, dat de
informatie (input) verwerkt. In optimale conditie heeft dat ka-
Derde en laatste theorie waarvan Blitz zich bedient is die ver
band legt tussen motivatie (de geneigheid van organismen om
georganiseerd en doelgericht gedrag te vertonen) en .arousal"
(de mate van geëmotioneerd, opgepept, zijn). Hij maakt in een
lange psychologische .les' duidelijk dat iemand, die een te hoge
.arousal' heeft, niet beredeneerd kan handelen. Voorbeeld uit de
praktijk: Bij brand in een warenhuis springen mensen zonder
nadenken van de zevende verdieping naar beneden. Ze onderzee,
ken niet eerst of de lift het wel doet of dat ze via de trap nog
hoger kunnen Als een sportman een te hoge .arousal' heeft
zich te veel heeft zitten oppeppen zijn zijn acties gespannen.
Tijdens de wedstrijd heeft hij geen tijd meer om zich te norma,
liseren en meestal helpen rustpunten ook niet meer. De overspan
nen toestand zal in dt meeste gevallen alleen maar toenemen. Hij
gaat zich immers stee«ls drukker maken over gemiste kansen en
foute slagen: paniek Een donderspeech, zoals in de voetbalkleed,
kamer wel gebruikelijk is, helpt in een .heleboel gevallen niets.
Een individuele benadering op rustige toon heeft veel meer nut.
Methoden om «ie trainings vorm te vinden, die dit soort stoornis
sen v<x«rkomt, worden in het psychologisch laboratorium be.
proefd.
Blitz is van plan de tafeltennissers ontvangertjes in het oor te
stoppen en ze hierdoor te coachen. Een bandrecorder staat dan
klaar om het nodige geroezemoes en geschreeuw van het pubilek
weer te geven. Hij en Colthof vertellen de spelers dan dat die
fout helemaal niet zo erg was. ,Je komt er wei overheen. Pieker
er niet over. En let op de volgende bal. Dat wordt een back
hand. Ontspan je. Nu weer klaar staan.' Misschien, zo vraagt
drs Blitz zich af had Jesse Owens wel gelijk toen hij onder
smalend gela«Ji verklaarde, dat een atleet eigenlijk.op een bran
card naar de start moet worden gebracht? Terecht, zegt Blitz
.misschien.' Want zekerheid is iets dat het onderzoek in dit
stadium nog lang niet kent. Prof. dr J. Hueting zei met voor
niets, op de vraag hoe lang het onderzoek wel ou duren:
.Wellicht een mensenleven.'
HORIZONTAAL: i inheemse moer&splant6 inela.en staal; 11 nruod;
14 heldendicht v. Homerus; 15 meisjesnaam; 16 gravin van Holland; 17
elm. Nicolum afk.; 18 spat. 20 door middel van. 21 levensomstandig
heden; 22 Turks bevelhebber; 24 ritueel gebruik; 26 muziekteken in de
Psalmen; 28 de pauselijke macht; 30 ooi; 32 niet-steeds; 35 emballage
voor boter; 38 toestemming -39 boomwol; 41 god v. d. liefde; 43 vlakte
maat; 44 voorzetsel; 45 rivier In Siberië; 47 delfstof; 49 titel, afk.; 50
recht stuk v. e. rivier; 52 uitheemse graansoort; 54 imitatie; 56 kaarten
die overblijven na rondgeven; 58 kostbaarhedea; 60 eiland in Indon.; 62
vervoeging v. h. werkw. rijden; 63 van een; 66 strandwachter (gew.);
68 tik; 70 opwaarts., weer- Gr. voorv.71 Ned. omroepver., afk; 73
een zekere; 75 zijrivier v. d. Donau; 77 elem. Tantallum, aflt.; 78 roof.
dier; 79 niet dikke; 81 sierheester; 83 fijngehakt varkensvlees; 84 groef,
gleuf; 85 stukje bedrukt karton.
VERTIKAAL: 1 munteenheni (Balkan 2 weinig-: Gr. voorv.; 3 dit Is,
afk.; 4 roofdier; 5 uitdrukkingsvol, afk. muz.; 6 hond; 7 .buis: lamp;
8 hoge berg; 9 verv. v. h werkw. nieren; 10 in veiligheid; LI ziekte;
12 wereldtaal; 13 nuisdier; 19 niet toegankelijk voor raadgeving; 23
openbare betrekking; 25 erf, 27 groente; 29 zeer Innge tijdsduur; 31 tij.
ding; S3 verworpeling; 34 krachtig; 36 taai, zwart produkt; 37 wervel
stormen; 39 hardgebakken oppervlakte; 40 beroemd vioolbouwer; 42 ge
meente; 46 emiraat aan de Rode Zee; 48 -kolen: zeer fijne steenkolen;
51 mengmest; 53 mijt; 55 meisjesnaam; 57 rund; 59 verhoogd beeld
werk; 61 al; 64 eenjarig dier; 65 vervoeging g. h. werkw. razen; 67
vent; 69 plantsoen; 71 luchtv. Mij., afk.; 72 roede; 74 een zekere; 76
meisjesnaam; 80 op dit moment; 82 uitroep van afkeer.
