Dank zij algemene rekenkamer
besparing van f 35 miljoen
Boerenverlanglijst
voor de ministers
Roger Garaudy brengt Franse communistische
partijleiding in een moeilijk parket
Fabery
de Jonge
NEDERLANDSE
DIPLOMATEN
WONEN TE DUUR
Wilton-Fijenoord
trekt Engelse
arbeiders aan
PRIJSVERLAGING VAN ZES
SIGARETTENMERKEN VERWACHT
Van Spaendonck in
Tilburg ontslaat
400 werknemers
Arrestatie wegens
schuld brand in
Amsterdamse haven
KRAKERS - MET BABY OP KOMST -
KRIJGEN RESPIJT VAN RECHTER
,Geen prijsverlagingmaar verhoging
ta
ZATERDAG 23 MEI 1970
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
■2
PREVENTIEVE WERKING NIET IN GELD UIT TE DRUKKEN
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG Ook in het afgelopen jaar heeft de algemene reken
kamer haar financiële bestaansrecht bewezen. Door haar bemoeiingen
werd maar liefst 35 miljoen gulden bespaard op onze belastingcenten.
Deze 35 miljoen zijn bepaald op jaarbasis, wat betekent dat het voor
komen van uitgaven over een langere periode slechts gedeeltelijk in
dit bedrag is verwerkt. Derhalve is in deze post een bedrag van 92
miljoen gulden niet opgenomen. De hoogte van deze besparing is wel
in het afgelopen jaar geconstateerd maar die besparing zelf heeft
zich uitgestrekt over een periode van enkele jaren. Los van deze dui
delijk meetbare financiële besparingen die ruim opwegen tegen de
jaarlijkse kosten van de rekenkamer ten bedrage van ongeveer 5
miljoen gulden, staat de sterk preventieve werking. Het bestaan van
de algemene rekenkamer is er immers borg voor dat tal van uitgaven
zeer kritisch worden bekeken.
tig worden verminderd. Dat zal geschie
den door overgeplaatste, afgekeurde of
met pensioen vertrokken loodsen niet
te vervangen. Aan deze verandering
wordt thans gewerkt.
Waterhuishouding
Met de waterhuishouding in ons land
blijken zich bijzonder veel instanties
te bemoeien. Zo zijn op dit terrein
een historisch zo gegroeide situatie
onder meer werkzaam het rijksinstituut
voor drinkwatervoorziening, het rnks.
instituut voor zuivering van afvalwa
ter en de rijks agrarische afvalwater-
dienst die alle drie onder een ander
ministerie resorteren. Dit betekent dat
een groot aantal zaken dubbel of zelfs
drie keer wordt verricht. De algemene
rekenkamer heeft dan ook geadviseerd
tot nauwei - samenwerking te komen.
Uitvoerig heeft de kamer onderzocht
of het tinanciële beheer van de ruim
woningen die het rijk als dienst
woning beschikbaar stelt wel verant
woord is. Met name heeft men onder
zocht welke vergoedingen de huurders
betalen. Hierbij is gebleken dat in vier
gevallen in het geheel geen vergoeding
wordt betaald. De vergoedingen worden
onder meer vastgesteld aan de hand van
het inkomen van de huurder, de
meenteklasse en het soort woning,
van onjuistheden werden hierbij ontdekt
die grotendeels waren veroorzaakt door
het bijzonder ingewikkeld susteem van
berekening. In to'aal is gebleken dat
een aantal bewoners teveel huur betaal
de, resp. dat hen teveel werd ingehou
den. Het gaat hier om een bedrag van
7800 gulden per jaar. Aanzienlijk meer
werd te weinig ingehouden. Hier beloopt
het bedrag 144.000 gulden per jaar.
Waar nodig zijn de in te houden be
dragen aangepast.
andere basis is geschiedt dan aanvan
kelijk de bedoeling was Ongeveer 15
geleden werd door het toenmalige
sterie van oorlog een offerte ge
vraagd in verband met de Hunter-straal-
vhertuigen. - advies van een technisch
deskundige en op aanraden van de al.
g-emene rc.ienkamer is deze offerte toen
niet aanvaard. Ben tweede op basis van
een lagere prijs werd eveneens gewei
gerd. Besloten is toen de levering te
aanvaarden op regiebasis waarbij dus
pas achteraf de werkelijke kosten wor.
den betaald. Alhoewel deze manier var
levering als regel duurder is blijkt ir
dit eeval de som van maar liefst 92
miljoen gulden te zijn bespaard. De
hoogte van het bedrag is pas kort ge
leden vastp-citeld vandaar dat het jaar
verslag van de algemene rekenkamer
het niet zonder trots vermeldt.
Ben van de opmerkelijkste zaken die
de algemene rekenkamer in haar jaar
verslag over 1969 onder de loep heeft
genomen is de dreigende begrotingsover-
schveidlng bij de bouw van de medische
faculteit tn Rotterdam. Het gaat hier
om een bedrag van 234 miljoen gulden
op een t otaalbedlrag dat volgens de
jongste cijfers 436 miljoen beloopt.
In 1968 heeft de algemene rekenka
mer een aantal onvol komendheden van
organisatorisch en administratieve aard
ontdekt. Omwille van de spoed werd
de concurrentie bii de bouw geheel uit
geschakeld terwijl met een bouwteam
werd gewerkt zonder dat van de zijde
van de medische faculteit voldoende te
genwicht aanwezig was om dit bouw
team goed te doen functioneren. De al-
genuie rekenkamer is tot de conclusie
gekomen dat (le kosten aanmerkelijk
hoger zullen zijn dan wanneer met min
der spoed was gewerkt en dat de be
waking van de kosten tekort heeft ge
schoten omdat er niet voldoende in
zicht was.
Honderd miljoen
Door temporisering is het wellicht nog
mogelijk het bedrag van 234 miljoen
enigszins te beperken aldus de reken
kamer, die meent dat in elk geval ge
rekend moet worden met hogere kosten
van ongeveer 100 miljoen gulden. Een
ministeriële werkgroep zal de zaak nu
nader gaan bestuderen.
Los van het kostenaspect laat de re
kenkamer in haar jaarverslag weten
zich af te vragen of de keuze van de
bare terrein is te klein, de grond is
erg duur. en het scheppen van par
keerruimte zal tenminste 30 miljoen gul
den kosten terwijl de verbouwing en
de aanpassing van het Dijkzicht-zie-
kenhuis tenminste nog 210 miljoen gul
den zal bedragen waarbij er dan de
vraag blijft of de outillage even goed
is als wanneer buiten het centrum van
Rotterdam een geheel nieuw complex
zou zijn gebouwd.
Overlappende taken
n a
I ■geriMS
langrijk werk verricht. Zo is er een
onderzoek Ingesteld naar de werk
wijze van het rijksinltoopbureau en
de rijkskantoormachinecentrale wel
ke laatste werkt ten dienste van de
PTT. Gebleken is dat beide instan
ties nagenoeg dezelfde taken ver
richten en mot dezelfde leveranciers
werken. De kamer heeft dan ook
aan de minister van verkeer en wa
terstaat gesuggereerd beide instellin
gen samen te voegen. Een interde-
parmentale werkgroep onderzoekt de
mogelijkheid hiervan.
De algemene rekenkamer heeft ook ge
wezen op de onbevredigende situatie
van de dienst van het loodswezen in
het Noordzeekanaal. Door het reograni-
seren van het werksysteem en het ge
bruik maken van taxi's waardoor er
minder verleturen zijn, kunnen aanmer
kelijke besparingen worden verkregen.
Niet alleen functioneert de dienst daar
door beter maar kan het aantal lood
sen bovendien met elf tot eenentwin.
Een zeer opmerkelijke be. -aring is ont
staan doordat de levering van defensie,
materiaal voor de luchtma' - op een
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG Nederlandse diploma
ten en andere personen in buitenlandse
dienst kosten de schatkist te veel aan
huur van hun huizen en appartementen,
meent de algemene rekenkamer.
Hoe hoog ae huur van dergehjke wo
ningen ook is, de schatkist betaalt en
de betrokken ambtenaar hoeft daar
geen cent aan bij te dragen. De alge
mene rekenkamer heeft vastgesteld, dat
mede daardoor de huren van woningen
van dereelijke ambtenaren in buiten
landse dienst tweeëneenhalf tot drieën
eenhalf maal zo hoog liggen als de in
het betrokken land gebruikelijke huren
voor dergelijke functionarissen. Gesug
gereerd is dan ook een deel van de
huur te laten betalen.
Hiehnaar zal titans door het minis
terie van buitenlandse zaken een onder
zoek worden ingesteld.
VERBETERING
BUITENGEWOON
PENSIOEN
DEN HAAG (ANP) Binnen
kort zullen ontwerpen van wet
aanhangig worden gemaakt tot
verbetering van de wet buitenge
woon pensioen 1940-1945 en van
de wet buitengewoon pensioen zee
lieden-oorlogsslachtoffers.
Dit is vrijdagavond, na afloop van het
wekelijks kabinetsberaad bekend ge
maakt. De beide wetten zullen worden
aangepast aan bepaalde ontwikkelingen
en aan gewijzigde opvattingen. De in
het ontwerp van wet. voorkomende voor
stellen houden dn:
1 een vereenvoudiging van de keurings
procedure voor de vaststelling van hel
causaal verband ten aanzien van deel
nemers aan het verzet, die de Duitse
gevangenschap hebben verbleven;
2 een verbetering van de pensioenposi
tie van hen. wier pensioen is afgeleid
van de minunvnm-pensioengrondslag:
3 invoering van een beperkte mogelijk
heid voor buitengewoon pensioenge
rechtigden om herziening van hun pen
sioengrondslag te verkrijgen:
4 de verruiming van de voor de kos
ten van behandeling en verpleging ter
zake van het verzetsletsel en
5 de wijziging van 'le bepaling inzake
de beëindiging van het buiteng-woon pen
sioen bij overlijden van de pensioenge
rechtigde.
92 mi/joen
SCHIEDAM (GPD) Om ln een steeds
dringender wordende vraag naar ge
schoolde krachten in de scheepsbouw te
oorzien zal de scheepswerf Wllton-
Feijenoord NV in Schiedam 50 Engelse
werkkrachten aantrekken. Z\] zijn allen
geschoolde krachten, die ook in hun land
ih de scheepsbouw werkzaam zyn.
De' werf is tot de aantrekking vai
Engelsen overgegaan omdat heit water,
gebied nauwelijks meer ln de vraag naar
geschoolde krachten kan voorzien.
De vijftig Engelsen zijn ln dienst van
Wall Trade Ltd, een bedrijf dat ar
beidskrachten aan andere bedrijven over
de hele wereld .uitleent'. Hoe lang de
vijftig man in Schiedam zullen blijven
staat nog niet vast. Voorlopig zal dit
zeker 3 a 4 maanden zijn, terwijl daarna
zal worden bekeken of de tewerkstelling
zal worden voortgezet.
LANDBOUWSCHAP GAAT
MET REGERING PRATEN
DEN HAAG (ANP) De minlster.pi
sident heeft het Landbouwschap naar
aanleiding van de brief die het op 29
april tot het kabinet richtte, meegedeeld
dat hij bereid is op 1 juni een delegatie
van het schap te ontvangen.
Van de zijde van de regering zullen aan
dit gesprek deelnemen de minister-pre
sident en de ministers van landbouw en
visserij, van financiën, van economische
zaken'en van sociale zaken. De delega
tie van het Landbouwschap zal bestaan
uit het dagelijks bestuur.
terie van landbouw en visserij werk- j pannen van de daken geslagen
-i. In"
D
guld
Een klein aantal bewoners liep verwon-
Kleinere posten
Tal van andere zaken worden ln het
jaarverslag nog belicht, Zo blijkt dat
de universiteit van Amsterdam op ad
vies van de rekenkamer 14.000 gulden
heeft bespaard door verlichtingsbuizen
te doen vervangen door eigen pei
neel in plaats van door een technisch
bureau. Zoals aanvankelijk de bedoe
ling was. Ook heeft men geconstateerd
d'at een prijsverhoging van 1 cent van
de koffie en thee in de militaire kan.
BOLBLIKSEM
RICHT RAVAGE
AAN IN BOLNES
tines een vermeerdering van de inkom
sten van 200.000 gulden per jaar kan
opleveren. De rekenkamer acht een der
gelijke prijsverhoging aanvaardbaar omBOLNES (GPD) Een hllksemlnlag
de grote :oi n van deze kantmedienst heeft donderdagmiddag rond vijf uur In
Iets terug te dringen. 1 Bolnes gemeente Ridderkerk een
Aandacht heeft de algei. ,e rekenka-reusachtige ravage aangericht. In twee
mer ook gevestigd op het feit dat in straten in de omgeving van Het Diikje
de departeinentsgarage van het minis-1 werden honderden ruiten vernield, dak-
zaamheden worden verricht aan parti-
culiere auto's. Deze werkzaamheden zijn; De
inmiddels stopgezet. Bovendien blijken
hoofden van scholen wel eens grotere
aantallen leerlingen op te geven dan
in werkelijkheid de school bezoekt. Dit
heeft tot gevolg dat het rijk te hoge
uitkeringen aan deze scholen verricht.
Dankzij de rekenkamer zullen de onder-
wijsinspeoteurs voortaan nauwkeuriger
op dergelijke onjuistheden letten.
De algemene rekenkamer let er niet
alleen op of overheidsinstanties niet te
verkwistend zijn met de belastingcen.
ten. Ze besteedt ook aandacht aan on
juiste, betaling door diezelfde overheid
waardoor de burger een te laag bedrag
ontvangt. Zo is vastgesteld dat een aan
tal militairen bij land- en luchtmacht
om verschillende redenen te weinig kin-
derbyslag ontvangen. Het onderzoek leidt
de tot nabetalingen van ongeveer 10.000
gulden en ook tot het verhogen van
de jaarlijkse uitkeringen met totaal
3600 gulden.
dingen op door rondvliegende glasscher
ven. Niemand behoefde echter naar een
ziekenhuis. Een arts heeft hen ter
ilaatse verbonden.
LEVERING VOORLOPIG GESTAAKT
DEN HAAG (GPD) Opnieuw wordt de prijsconcurrentie in
de sigarettenbranche scherper aangetrokken. Ditmaal door de
British American Tobacco Company, die naar verwachting bin
nenkort zijn marktbeleid sterk zal veranderen. Het gaat om zes
merken: Arsenal, Chief Whip, Lucky Strike, Alaska, Miss Blan
che en Three Castles. Al deze merken staan thans op een prijs
van 20 voor 1,75 .behalve Miss Blanche waarvan de prijs voor
een pakje van twintig stuks 1,60 is. Voor deze merken wordt
verwacht dat zij ofwel naar 25 voor 1,75 gaan, ofwel naar
f 1,50 per pakje.
De fabriek zwijgt over de op handen zijnde wijzigingen nog in alle talen
en ook de handel weet daardoor niet waar zij aan toe is. Bevoorrading met
de genoemde merken is door de fabriek stilgezet tot einde deze maand.
In vele winkels zyn zij al uitverkocht.
De prijzenslag in de sigarettenbranche is destijds ingeluid door de accijns
verhoging van 1 januari 1969. Nieuwe, goedkope merken beleefden toen
een ongekende opkomst. Als eerste antwoordden daarop in april 1969 de
Turmac-fabrieken, die met de merken Pall Mall en Peter Stuyvesant over
gingen op pakjes van vijfentwintig voor dezelfde prijs van 1,75. Daarna
zyn heel wat bekende merken op de 25-stuks verpakking overgegaan. De
British American voert zelf reeds een agressieve prijspolitiek met de mer
ken Mantano en Belinda in pakjes van vijfentwintig voor 1.40.
liggend tegen de grens i
i Rotterdam
bui insloeg, was de schade rondom
Dijkje het grootst. De stroom viel in
vele woningen uit. Ook een waterlei
ding werd door de bliksem getroffen,
waardoor enkele straten gedeeltelijk
blank kwamen te staan.
Tot laat in de avond zijn de bewoners
bezig geweest met het opruimen van
de rommel en het met hardboard dicht
maken van de ramen.
Een bewoonster van de Generaal Smuits-
straat mevrouw Visser zag de
bliksem Inslaan. Zij constateerde een
vurige bol. die achter de huizen aan
Het Dijkje verdween. De meeste ge
troffen huizen maken deel uit van het
bezit van een woningbouwvereniging.
Slot van pagina 1
verklaarde op de persconferentie geëmo
tioneerd voor het plan-Diephuis te zijn
eest. Hij stelde dat doorvoering van
plan verdere fusies mogelijk zouden
hebben gemaakt in de strijkgaren- en
kamgarenwollenstoffenlndustne en bo
vendien zag prof. Diephuis geen heil in
interne sanering van het bedrijf. Na de-
se verklaring verliet de heer J. van
Spaendonck de persconferentie. Hij dis
tantierede zich daarmee van het beleid
van zijn broer. Die vertelde volgende
week een bespreking te zullen hebben
op het ministerie van economische za
ken. Hij zei niet te weten of de bank
bereid is zijn plan als basis voor
verstrekken van nieuwe kredieten
aanvaarden.
,Maar Ik wil geen beroep meer doen
op investeringsbanken die ik bovendien
nog tien procent rente moet betalen en
ik Iaat de Nederlandse belastingbetaler
niet bloeden. Eerst zal mijn bedrijf de
concurrentie weer moeten aankunnen.
Daarna zullen wij verder zien,' aldus de
heer Cli. van Spaendonck.
MOEDER STUURT
ZOONTJE OP
HET DIEVENPAD
ENSCHEDE (GPD) De Ensehedcse
derdagmiddag bij het stuwadoorsbedrijf politie werd donderdagmiddag geconfron
P. ter Haak en zoon op de Javakade in(teerd met een klein drama, ia een zclf-
het Amsterdamse havengebied woedde,bedien in gszaak van Simon de Wit bi-
zijn aangehouden de monteurs G. A-j trapte winkelpersoneel een zesjarig Jon-
V. (24) en N. K. C. (32). Het vuur ont-jgetje erop, dat hij levensmiddelen ter
stond doordat de mannen met een snij-1 waarde van zes gulden meenam zonder
brander werkten aan hun \Taehtauto, deze te In-talen. Het kind vertelde arge-
waarop 450 balen naftaline lagen. In de loos, dat hij er door zijn moeder op
nabijheid waren bovendien nog 1100 ba- uit was gestuurd.
opgestapeld. De schade wordt op
0.000 geschat.
TILBURG Exterieur van de Ja-
brielc van Spaendonck en Zn
vrollenstof fenbedrijven.
RECHTBANKPRESIDENT BIEDT HULP AAN
DEN HAAG (GPD) De
president van de Haagse
rechtbank heeft vrijdag het
woningkrakersgezin Ten ka-
te tot zaterdag 30 mei de tijd
gegeven om de gekraakte wo
ning Reitzstraat 79 in Den
Haag te ontruimen. Tevens
heeft hij toegezegd dat hij
maandag persoonlijk de
Haagse huisvestingsdienst
zal opbellen om te vragen of
er voor Jacques ten Kate
(22), diens zwangere vrouw
en hun kind van 1*4 jaar een
woning beschikbaar kan wor
den gesteld.
Dit bijzondere vonnis en deze unie
ke toezegging deed mr. J. A. C.
Slotemaker nadat chauffeur Jac.
ten Kate vrijdag in wanhoop had
verteld dat zijn vrouw ai drie da
gen gei eden had moeten bevallen
en dat hij niet weet waar hij
met zijn gezin moet blijven in
dien hij dezelfde avond nog op
straat zou worden gezet.
Het gezin kraakte de sinds half
december leegstaande woning om
dat men niet ianger kon inwonen
op oma's zolderkamer, sinds oma
een hartaanval heeft gehad nadat
kleinzoon onlangs bij -en
nachtelijke racepartij op de Vall-
lantlaan was doodgereden.
De eigenaar van het pand Rcitz-
straat 79 eiste vrijdag in kort ge.
ding dat de krakers er nog de
zelfde dag uit zouden worden ge
zet omdat hij een koper heeft
die er direct wüde Intrekken.
.Woningnood kan nooit dienen nl*
motief om de woning van <-cn
ander te roven', Z'l de president
.maar in dit geval staat tegen
over het zakelijk belang van de
eiser een zo groot persoonlijk be
lang van de gedaagde dat wij een
ruime termijn voor ontruiming ln
acht willen nemen*.
700.000 geschat.
De 21 .jarige los werkman A. J. V. die
met zijn auto door de poütieafeetting
bij de brand wilde rijden, werd wegens
tot doodslag en belemmering
w touden. Hij zou zijn ingereden op
een politieman, die hem opdracht gaf
om te rijden.
Toen bij de moeder navraag werd ge
daan bevestigde zij onder tranen het
verhaal van haar zoontje. Ze zei met
te weinig huishoudgeld te moeten rond
komen met haar vier kinderen en heeft
toen haar heil gezocht in deze man
van Inkomstenverruiming. De politie
heeft de zaak in onderzoek.
GRONINGEN, (ANP) ,Ik be
schouw mezelf niet als een boeren
leider, die zijn mensen in de hand
moet houden, maar wel als diege
nen die zichzelf met de problemen
identificeert, ze selecteert op rede
lijkheid, billijkheid en uitvoerbaar
heid en dan zeg ik tegen de minis
ter van landbouw: vergeet uw
prijsverlagingen, maar tracht daar
waar nog ruimte aanwezig is, tot
prijsverhogingen te komen'.
Zo begon drs R. Zijlstra, voorzitter
van de Nederlandse Christelijke Boe
ren. en Tuindersbond, vrijdag in de al
gemene vergadering van zijn organisa
tie in Groningen eeen verlanglijstje voor
ministers. Voor minister Lardinois had
hij er nog twee punten op staan: treedt
de voorstellen inzake een verbeterende
saneringsregeling of een verlichting van
de financieringspolittek positiever tege
moet. Voer de door de tweede kamer
met algemene stemmen aangenomen mo
tie, waarin voor 1 april aanvullende
maatregelen voor de fruitteelt worden
gevraagd, naar de letter en de geest
uit, zodat dit in ieder geval voor 1 juni
aanstaande een regc"~
vensonderhoud confc
getroffen.
Ccrfcerus
ds commissie Van Soeat Ir.zake een be
lastingvrije reserve voor zelfstandigen,
over te nemen en de voorstellen ter
zake zo spoedig mogelijk aan de twee
de kamer te doen toekomen.
Aan de hele regering zou ik willen vra
gen, aldus drs Zijlstra, ons urgentie
programma met de grootste zorg te le
zen en ons bij het onderhoud, dat wij
binnenkort ongetwijfeld zullen hebben,
van haar welwillendheid te doen blij
ken. (De door de heer Zijlstra gebe
zigde tweede persoon meervoud sloeg
in dit geval op het landbouwschap, dat
zoals bekend een urgentieprogramma
heeft opgesteld en onlangs om een on
derhoud met de mlnisterrraad heeft
verzocht - red anp).
Kritisch
Tot de leden van zijn bond zei de
heer Zijlstra, dat ook bij realise
ring van het door hem gevraagde
beleid de problemen op vele bedrij
ven niet zullen zijn opgelost en dat
ook in het licht van ue internatio
nale verhoudingen een uiterst kri
tische houding ten opzichte van be
langrijke investeringen dringend
noodzakelijk is.
De totale produktiecapacitelt is nu een
maal te hoog en de bedrijfsomvang
in zeer veel gevallen te gering. Dat
betekent dat wanneer de produktie te
ruggebracht zal worden, toch de aan
de grond gebonden bedrijven worden
vergroot, de uittocht uit de landbouw
in versterkte mate door moet zetten.
Deze bedoelingen, aldus de heer Ziji-
stra, kunnen niet binnen hel kader
van de landbouwpolitiek in engere zin
gerealiseerd worden, maar zullen"gereali
seerd moeten worden door middel van
regionale plannen.
Tegen de minister van economische
zaken zou de heer Zijlstra willen
zeggen: .Bewaak uw prijzen als een
Cerberus, maar zie in dat u de De spanningen in landbouw ziin vol
prijs voor de consuptiemelk voor 1kcns de heer Zijlstra alleen^oplosbaar
juni aanstaande behoort dg
gen.'
te verho-1 wanneer niet alleen het recht
i sterkste wordt gehanteerd, maar wan
neer ook het onrecht van de zwakken
De minister van financiën wilde hij wordt onderkend. Er zijn namelijk groe-
vriendeiijk docht dringend verzoeken, de pen die zich tegen inflatie kunnen in-
zijns inziens positieve voorstellen van. dekken en groepen die dat niet kunnen.
'De noordelijke provincies zou de heer
Zijlstra tot landbouwkundig ontwikke-
Lingsgebeid willen verklaren. Met ver-
sterke activiteit op cultuurtechnisch
gebied en bijzondere maatregelen van 't
ontwikkelings. en saneringsfonds zou
men er de aanpassing en omschakeling
van bedrijven dienen te vergemakke
lijken.
partijcongres ln de ban deed en die hij nu. sa
men met Fajon. als de schuldige ontmaskert,
die Dubcek de dolksteek in de rug heeft gege-
(Van onze correspondent in Parijs)
^lexander Dubceks Praagse lente, die
twee jaar geleden, overging in de Sibe
rische kou der Russische en voorlopig
permanente winter, heeft in Parijs on
verwachts nieuwe stormen opgewekt, die
de huidige leiding van de Franse commu
nistische partij niet zo gemakkelijk zal
kunnen bezweren. Het is de voormalige of
ficiële partijfilosoof en tegenwoordige re
bel, prof Roger Garaudy, die de directe
oorzaak is van dit politiek-metereologische
fenomeen.
steden aan. Met enkele kameraden, onder wie de
eveneens al bejaarde directeur van het partijblad
l'Humamite, Etienne Fajon ondernam Rochet en
kele reizen naar Moskou en Praag, in een lof
waardige, maar mis/lukte poging een brug tussen
de beide hoofdsteden te slaan. Van die verschillen
de gesprekken zijn, volgens goed communistisch
gebruik ook stenografische verslagen gemaakt, die
evenwel niet voor publiciteit waren bestemd. Dat
L'Humanite dezer dagen een volle pagina reser
veerde om een der lange dialogen tussen Waldeck
it och et en Alexander Dubcek tóch wereldkundig
te maken, is het opzienbarende gevolg geweest van
het slag-vaardige tegenoffensief, dat rebel Ga
raudy na zijn .excommunicatie' tegen de opvol
ger of plaatsvervanger van de secretars-
generaal Georges Maroha.is, heeft ontketend. He
lemaal volledig was dat l'Humaniite-verslag nu
ook weer niet, maar niettemin heeft het partij-
De crisis tussen de Sow jot-Unie en het nieuwe °la*i 11,11 zoveel vuile was gespuid, dat Marchais
bewind van Dubcek, die socialisme en vrijheid
weer onder één en dezelfde noemeir poogde te
brengen, kwam in 1968 speciaal voor de toenma
lige secretaris-generaal van de Franse communis
tische partij, Waldeck Rochet, op een bijzonder
ongelegen ogenblik. De vroegere schaapsherder
Rochet, die door noeste zelfstudie, na de dood
de populaire oprichter van de partij, Maurice
Thorez, tot de hoogste post was opgeklommen,
had in die dagen zijn handen vol met de destali
nisatie Deze was een eerste conditie voor de ves
tiging van een nieuw volksfront, waarvan toen
ook andere linkse partijen best wilden weten. De
naderende Russische interventic in Tsjecho-Slo-
wakije en de bezetting van da.t land dreigde een
spaak tussen de wielen te steken. Om die reden
bood de Franse communistenleider zijn goede
diensten als bemiddelaar tussen de bedde hoofd-
zeer oncomfortabel pairket is geraakt
Fee punten zijn in deze nieuwe affaire vooral
van belang. Terug uit Moskou had Wa.ldeck
Rochet in de zomer van 1968 tegenover zijn gast
heer Dubcek tn Praag zijn .ongerustheid' uitge
sproken over de heroprichting van een Tsjeolm
Slowaakse Sociaal-Democratische Partij, waar
mee hij zich vermoedelijk vooral de tolk maakte
van de Russische leiders, die hij even tevoren had
ontmoet. Die .ongerustheid' werpt achteraf met
name een ietwat verdacht licht op de .geavan
ceerde democratie,' waarvan Rochet zich in Pa
rijs als pionier had opgeworpen, en die voor de
Franse toekomst de dictatuur van het proletari
aat lees communistische partij van de hand
wees. Zelfs wanneer men incalculeert dat Wal
deck Rochet als bemiddelaar van geven en nemen
moest weten en alle uitlatingen dus niet uitslui
tend op zijn rekening behoeven te worden ge
schreven. dan blijft niettemin het feit bestaan
dat hij, op een kardinaal punt. m Praag stellin
gen verkondigde, die hij in Parijs tegenover zijn
socialistische gesprekspartners en kandidaten vooi
een volksfront met stelligheid verwierp. Tweede
punt van belang is dat. na de ontknoping of de
ontluistering van de Praagse lente, de Franse
communistische leiders zich niet hebben ontzien
de vertrouwelijke verslagen van de gesprekken
tussen Rochet en Dubcek in ha.nden van diens
Tsjechoslowaakse tegenstanders te spelen, die
van dat document grof gebruik hebben gemaakt.
Op da* stuk van misbruik van vertrouwen ligt de
verantwoordelijkheid bij Etienne Fajon en
Georges Marchais, die op het laatste partijcon
gres (december vorig jaar) als plaatsvervanger
van de zieke en verzwakte Waldeck Rochet lot
voorlopige secretaris-generaal werd j
men zegt op Russisch bevel.
zijn aanvallen vooral richt op de ,groep-Mar-
chais' en Waldeck Rochet buiten schot laat. Ook
met Waldeck Rochet heeft, getuige zijn laatste
ooek. Roger Garaudy in het jongste verleden heel
wat ideologische en tactische appeltjes geschild,
maar diens fatsoen als ,man van geweten', werd
van de zijde van de vroegere partijfilosoof toch
nooit m discussie gebracht. Heel anders denkt
Garaudy over Marohaou, die hem op hat laatst*
ln ieder geval is Marchais nog lang niet af
van Garaudy. Als partijbureaucraat kan Mar
chais rekenen op de actieve steun van zijn Rus
sische geestverwant Breznjev, die uit hetzelfde
hout als hij is gesneden, maar als debater en
tacticus heeft hij zich nu al duidelijk de mindere
van zijn uitgestoten tegenstander Garaudy ge
toond. Garaudy. die in zijn geschriften belang
rijke bijdragen heeft geleverd aan de ontwikke
ling of vernieuwing van het marxisme als in
strument voor maatschappij-analyse, wordt door
le officiële communistische woordvoerders en or
ganen natuurlijk weer met modder en vuil be
spoten maar het is de vraag of Marchais en
zijn volgelingen het effect van die aanvallen op
den duur niet sterk overschatten. Garaudy laat
in de pers, bij de radio of de televisie geen
legenheid passeren om Marchais fel en deskundig
van repliek te dienen. De methodes, waarmee de
communistische machthebbers ook elders hun te
genstanders moreel zo niet fysiek poogden
te vernietigen, is zojuist met een tweede film
van de Franse cineast Costa Gravas, ,1'Aveu',
over een eerdere paleisrevolutie in Praag, dra.
matisch geïllustreerd Een film, die momenteel
in Parijs een record aan bezoekers en recettes
slaat en zo dan toch veel Franse communisten
eens iets te denken moet geven.
Dat denkproces is de grote verdienste van prof.
Garaudy, die men wel eens een Don Quichotte
heeft genoemd Desalniettemin kan men zich nu
al afvragen of Marchais op dit moment ai niet
betreurt, dat hij de intellectueel Garaudy als
rebel, zo niet als martelaar, buiten de partijge
lederen heeft gestoten Er zijn inderdaad tegen
standers die je beter naast, dan tegenover je
kan hebben en in die categorie moet Garaudy
nu ook worden geplaatat.
ADVERTENTIE
r
ENTOURAGE RINGEN
Prachtige zettingen van diep-
flonkerende granaat, of koele
oesterparels cultivé. Ook vaak
in kombinatie met briljant.
Prijzen variëren van f 60.- tot
f 250.-
JUWELIERS - HOHLOSEHS - SINDS 1834
LANGE KERKSTR. 30 - TEL. SOOS GOES
