STUDENTEN WILLEN
SYSTEEM-NIX0N
VERNIETIGEN
VS IN EEN
GIGANTISCHE
OMWENTELINGS
PERIODE
provinciale
zeeuwse
courant
17
ZATERDAGKRANT
23 MEI 1970
y
Dc atemming in Jackson,
delijker op geworden. Eeti
ssippij ia er tui de schietpartij, waarbij twee negerstudentcn het leven verloren, niet vrutn-
Z weeds* fotograaf maakte deze foto, die de stemming symbolisch weergeeft.
(Van onze correspondent mr Henk L. Leffelaar)
WASHINGTON Als het niet zo dramatisch was, zou men
kunnen zeggen dat het explosieve beleid van de regering-Nixon
m Indochina en in de Verenigde Staten zelf, tot de dood van
twaalf Amerikaanse burgers heeft geleid: 4 blanke studenten in
Kent, Ohio, 6 in de rug geschoten negers in Augusta, Georgia,
en 2 zwarte studenten in Jackson, Mississippi.
Toch is deze dramatiek gerechtvaardigd, want tragische gebeurte
nissen als deze vinden alleen plaats in tijden van grote spanningen.
Daarmee wordt het verband duidelijk met de gevaarlijke stemming,
die nu in Amerika is ontstaan na de Cambodjaanse invasie en de
ophitsende retoriek van een in het nauw gedreven regering.
zingen niets is veranderd? Dat het
congres nog even ouderwets en ar.
chaïsch te werk gaat als altijd? Dat
er ondanks de verkiezing van hoog
stens een paar liberalen geên enkele
fundamentele verandering is aange.
bracht in het systeem zelf? De ge
volgen van deze teleurstelling kun
nen, denken zij, niet anders zijn dan
dat duizenden studenten, nadat zij
al zagen hoe het systeem ?n Nixon
produceerde en een McGovern en een
McCarthy afwees, voorgoed beslui
ten dat dit systeem vernietigd moet
worden.
WANSTALLIG
In de huidige situatie zijn drie nieu
we elementen waar te nemen.
IDe verbeten manier waarop de
blanke studenten zich hebben
geworpen op acties om het congres
te dwingen de oorlog stop te zetten
door de financiën ervoor te blokke
ren. In Washington is door deze jon
geren een computer geïnstalleerd, die
per seconde precies kan oplepelen
welke congresleden voor of tegen de
oorlog zijn, hoe zij in het verleden
hebben gestemd, wanneer zij tijd be
schikbaar hebben om bezoekers te
ontvangen, en wat hun herverkie
zingskansen in het najaar zijn. Deze
computer is voor congresleden op het
ogenblik de grote boeman. Niets is
onaangenamer dan om als volksver,
tegenwoordiger gedwongen te wor-
'en kleur te bekennen.
In de establishmont-kringen van de
universiteiten en ook van de rege
ring wordt over deze methode van
pressie uitoefenen op het congres
door studenten niettemin een grote
zucht van verlichting geslaakt. Men
is dankbaar dat cr binnen het be
staande politieke systeem wordt ge
werkt, en niet daarbuiten. Iedere stu
dent achter een computer, redeneert
men, is beter dan tien oproerkraai
ers op het terrein van een universi.
teit. Maar de meer liberale politici
hebben er hun bedenkingen over. Zij
vinden het, zoals alle politici, ook ir
ritant om op hun vingers te wor
den gekeken, maar zij waarschuwen
voor de teleurstellingen die kunnen
volgen.
Want, zeggen zij, wat zullen de ge
volgen zijn wanneer blijkt dat er
ondanks de computer en ondanks al
le persoonlijke inzet na de verkie
ty Het ziet er naar uit dat het ge-
Z welddadige en wanstaltige op
treden van de officiële ordebewakers
in Augusta en m Jackson, die 8 ne
gers doodden, het einde heeft gemar
keerd van de geweldloosheid, die ds
Martin Luther King predikte. Ne.
gerdominees in het zuiden, en zelfs
Kings gematigde erflater ds Ralph
Abernathy, hebben in de afgelopen
dagen gezegd dat er geen andere
keuze meer is dan om zelf te schie
ten, of om doodgeschoten te worden.
Omdat de negers zich altijd afzij
dig hebben gehouden van het pro
test tegen de oorlog en hun energie
reserveerden voor de verbetering van
hun verwaarloosde levensomstandig
heden, hun abominabele scholen, en
van hun ongelijkwaardige, maat
schappelijke positie (ook waar het
de rechtspraak betreft), betekent
hun militantie op dit ogenblik, in
combinatie met de verbetenheid van
de blanke studenten, een ontwikke-
Otvruatig Amerika: liggend op de grond demonstreren studenten tegen het beleid t
ling die tot een van de grootste
bedreigingen van de Amerikaan
se samenleving kan leiden.
Het meest opmerkelijke verschijnsel
sinds 1964 is immers geweest dat
de negers ook de liberale blanken uit
hun organisaties weerden. Er brak
een tijd aan waarin druk werd ge.
praat over zwarte enclaves; over
.black capitalism' gepraat waar
de Nixon-vazallen met grote vredig
heid op ingingen, want niets zou
voor hun doeleinden beter zijn dan
om de neger het gevoel te geven
dat hij zijn eigen, weliswaar zwarte
plaats zou kunnen hebben in de re-
f>ublikeinse droom van een kapita-
istischr samenleving.
De mogelijkheid dat de radicale en
liberale blanke jongeren zich op
nieuw aansluiten met radicale jon
ge negers is een aspect dat in de
komende maanden niet verontacht-
zaamd kan worden, omdat deze com.
binatie de structuur van de huidige
Amerikaanse samenlevir - effectief
zou kunnen ondermijnen. Misschien
was het om die reden, dat de mi
nister van justitie, John Mitchell
overigens niet bekend om zijn be
langstelling voor alles wat niet-
blank is naar Jackson, Mississip
pi werd gezonden, om met de plaat
selijke autoriteiten te confereren. Bij
zijn aankomst, onder zwaar bewa
pend geleide overigens, zei hij dat
de toestand in het zuiden tot de al
lergevaarlijkste zou kunnen behoren
van die er in de recente weken zijn
ontstaan. Maar het cynisme en het
wantrouwen jegens de Nixon.rege
ring is zo groot geworden, dat ook
dit soort persoonlijke ondernemingen
alleen nog maar gezien wordt
als nietszeggende public-relation-ge-
baren.
ONDERWERELD
3 Er tekent zich een situatie af,
ook tevoren niet bekend, die ge
heel voor reken ng komt Van Nixon
zelf. Dat is de toestand waar de
radicale en liberale jongeren niet
langer demonstreren tegen het uit
zichtloze en ondraagzame oorlogsbe-
leid van de regering, maar zich ook
teweer hebben te stellen tegen het
geweld van Nixons aanhangers. Dit
aspect openbaarde zich enkele dagen
geleden in New York, waar bouw
vakkers demonstranten te lijf gin
gen, terwijl de politie werkeloos zijn
instemming betoonde. Deze uitbar
sting van geweld, te vergelijken met
de vergeldingsacties van een onder
wereld, zijn het directe resultaat van
vice-president Agnews opruiende
toespraken, waarin hij de zogeheten
fictieve .zwijgende meerderheid' in
het leven riep.
Het ls nog te vroeg om te zeggen
in hoeverre dit sooit vergeldingsac
ties tegen de anti-oorlogsgroepen
zich tot andere delen van het land
zal uitbreiden, maar het is niet te
vroeg om vast te stellen dat de
bouwvakkers de steun en sympathie
hebben van tienduizenden Amerika
nen. Dit is het alarmerende aspect
van Agnews aanmoedigingen: niet
dat hij appelleert aan de grove sen.
timenten van inderdaad een zeer
groot aantal Amerikanen, maar aan
d&t deel van de bevolking dat zich
ger.enen voelt om op traditioneel
Amerik. ,nse wijze, het recht in ei
gen hand te nemen.
(Van onze correspondent mr Henk L, Leiffelaar)
WASHINGTON Minister van defensie
Meivin Laird verklaarde maandag, ten
overstaan van de senaatscommissie voor
buitenlandse betrekkingen, dat de regering
een mogelijke breuk in de gesprekken met
de Sowjet-Unie in Wenen over een weder
zijdse beperking van het kernwapenarse
naal als gevolg van de Cambodjaanse inval,
minder belangrijk achtte dan de resultaten,
die er met die inval te boeken zouden zijn.
Nu steeds meer blijkt, dat de actie in Cam
bodja om geen enkele andere reden is op
gezet dan de hoop Noord-Vietnam toch mi
litair op de knieën te dwingen en Hanoi tot
concessies in Parijs te brengen, rijst de
vraag welke maatstaven de Nixon-regering
voor het veelvuldig beleden verlangen naar
een wereldvrede 'aanlegt. Want Laird's
uitlating weegt een mislukking van de kern-
gesprekken en de resulterende uitbreiding
van de installatie van de super-dodelijke,
meervoudige kemkopraketten af aan het al
of niet gezichtsverlies lijden door Amerika
in Indochina.
Als er dan ook iets van de huidige toe
stand in Amerika gezegd kan worden, dan is
het dat de liberalen gealameerd zijn, de mid
denwegbewandelaars bezorgd en zlfs de con
servatieven, ondanks hun aanhankelijkheids-
betoon, hun vragen hebben over het intrin
sieke karakter van de Nixon-regering. Wat
moet men denken van een regering, waar ten
minste drie, en waarschijnlijk vier, van de elf
ministers ernstige bezwaren hebben tegen het
denwegbewandelaars bezorgd en zelfs de con
cluderen, wanneer grote aantallen medewer
kers van drie ministeries protesteren tegen
de koers die hun ministers volgen? En wat
moet men tenslotte denken van een president,
die keer op keer in gebreke blijft om zelfs
maar de gebruikelijke betuigingen van mede
leven te betonen wanneer staatsburgers door
de militia worden neergeschoten? Om niet
te spreken van het uitblijven van, bijvoor
beeld, een nationaal uitgezonden rede. waarin
het regeringshoofd belooft de kwesties van
Kent, Augusta en Jackson onpartijdig te la
ten uitzoeken?
STUNTS
in de plaats daarvan nam de Nixon-regering zijn toe
vlucht tot oude en nu niet langer vertrouwde public
relation-stunts. Minister van justitie Mitchell werd
na de dood van twee negerstudenten naar Jackson
gestuurd een gebaar dat na de dood van de vier
studenten in Kent niet nodig werd gevonden. Toen
zeiden de president en de vice-president alleen, dat
ze altijd wel gewaarschuwd hadden tegen de stu
dentendemonstraties. Het communicatie-manusje
van-alles, Herbert Klein, vloog naar Chicago om
uit te leggen dat de resultaten van de inval in Cam.
bodja alleszins de moeite waard waren: zoveel ton-
Minister Laird van defensie hield voor de senaats
commissie voor buitenlandse betrekkingen vol, dat
het deelnemen van een paar honderd Amerikaanse
adviseurs aan Zuidvietnamese acties in Laos nood
zakelijk was voor de beveiliging van de Amerikaanse
onderdanen in dat land, die nog maar enkele maan
den geleden als simpele burgers werden afgeschil
derd. En president Nixon keerde maandagavond
bruinverbrand van zijn vakantieoord in Key Biscane
naar Washington terug. Een verslaggever rappor
teerde, dat hij de president met een ongebruikelijk*
sigaar had gezien het rooksignaal, volgens Inge
wijden, dat hij zich lekker zou voelen.
WANHOPIG
De opsomming van deze feiten doet in Europese ogen
het beeld ontstaan van een noodtoestand in ieder
geval van een toestand waarin de regering van een
parlementaire democratie door een motie van wan
trouwen van de oppositie tot aftreden zou zijn ge
dwongen. Amerika heeft deze uitlaatklep niet. Pre
sident Nixon is voor vier jaar gekozen en zelfs de
geleerde wanhopigen, die zoals de professoren van
Columbia University een actie op touw hebben
gezet om Nixon en Agnew uit hun ambt te ontzet
ten geheel volgens de overigens zo goed als niet uit
voerbare regels van de Amerikaanse grondwet), we
ten dat zij dit tweetal als de leiders van him land ge
durende die periode hebben te aanvaarden.
Er zijn Amerikanen, zoals de schrijver Gore Vidal,
die menen dat het land alleen kan overleven wan
neer hei wordt opgedeeld in een aantal zelfstandi
ge regionen, die voldoende met elkaar gemeen heb
ben om een eenheid te vormen en die het dan zonder
een federaal gezag moeten stellen. Er zijn anderen,
zoals George Reedy, de voormalige perschef van
Johnson, die geloven dat de president een soort
symbolische monarch moet worden met daaronder
het regeringsapparaat, zoals dat in Engeland be
staat. Weer anderen zien heil in een verregaande
decentralisatie van het huidige gezag, waardoor da
staten meer zeggenschap zouden krijgen dan nu (al)
net geval is.
SOCIALISME
Waar deze uiteenlopende meningen van diepbezorgde
en de traditioneel ontevreden Amerikanen op dui
den, is dat het land zich in een gigantische omwen
teling bevindt, die alleen door een verregaande ver-
socialisering van de maatschappij kan worden opge
vangen. Maar zelfs ook de liberale Amerikanen
dus niet wat hier .radicalen' worden genoemd
zijn zo verankerd in de eeuwige waarden van het
kapitalisme, dat er heel wat water door de Mississip
pi zal moeten vloeien, voordat zelfs de primaire be.
ginselen van het socialisme ooit een kans zullen
krijgen: namelijk het principe dat iedereen de zorg
voor zijn naasten aanvaardt. Want bij bijna alle
Amerikanen die iets bereikt hebben ligt hetzelfde ge
zegde op de lippen bestorven: .Waarom zou iemand
anders er minder hard voor moeten werken dan ik?'
De vraag anno mei 1970 is, of Amerika de tijd
heeft om op die enorme waterverplaatsing in de Mis
sissippi te wachten. Er zijn er, die geloven dat daar
geen tajd meer voor is.