BIJBEL EN KIND WORDEN SERIEUS GENOMEN' ROME ANGLICANEN provinciale zeeuwse courant 19 MEJ. DR J. L. KLINK MERKWAARDIG CONFLICT: BIDDEN: WAT DOET HET ERTOE? IIIIlllllllllllM ZATERDAGKRANT MEJ. DR J. L. KLINR Het is reeds enige maanden geleden dat we het berichtje lazen dat het Vaticnan plan nen had, en daarmee nu haast wil maken, voor ,de heiligverklaring van veertig Engelse martelaren die het leven lieten tijdens de Engelse reformatiestrUd W 1535'. Aldus het bericht Daarop is vanuit de kringen der Anglikaanse kerk gereageerd. Men is zeit* .in beroering gekomen door de plannen van het Vaticaan' De vree* werd uitgesproken dat de toenaderingspogingen tussen dc beide kerken door deze stap van Rome .ernstige weerslag zuilen ondervinden'. .Zulk een heiligverklaring zou een ernstig obstakel' kunnen zijn. Zelfs werd Noord-Ierland er bjj gehaald, waar de gemoederen als gevolg van de godsdienstige tegenstellingen, ln grote onrust zijn. Men vreest hier een nieuwe reden tot moeilijkheden. KINDERACHTIG Het traditionele koopmanschap gepaard met de calvinis tische Instelling voor godsdienstige zaken hebben ons land de naam bezorgd het kinderbijbelland bij uitstek te zijn. Stads eind vorige eeuw verschenen meer dan honderd nieuwe kinderbijbels of herdrukken. De kinderbijbel van Anne de Vries, het commerciële pronkstuk van ons reli gieus besef werd reeds in achttien talen vertaald. Onlangs werd op de 7e internationale kinderboekenbeurs in Bolog na het bijbels vertel- en werkboek .Vertel het uw kinde ren'. een uitgave van de Nederlandse Zondagsschool Vere niging te Amsterdam, bekroond met de eerste prijs. Nij vere auteurs en penseelvaardige illustrators leven zich uit in treurige voorvallen, blijde gebeurtenissen en wonder lijke ervaringen van het Oude en Nieuwe Testament, die dramatisch hoog genoteerd staan in de fantasiewereld van kinderen. Jeugdbijbeis en religieuze vertellingen vormen een dankbaar object voor uitgeverijen en superkruideniers. De waterdichte garanties voor een kassucces liggen voor het grijpen: het geboortecijfer loopt nauwelijks terug, de inspiratiebron blijft onuitputtelijk. BUSINESS Enigszins terughoudend over deze ontwikkeling is mej. dr. J. L. Klink, remonstrants predikante, die zich de af gelopen tien jaar intensief verdiept heeft in de godsdient- opvoeding en kindercatechese. Tien jaar geleden verscheen van haar hand de .Bijbel voor kinderen', naar opzet en vorm geheel nieuw voor ons land, met liederen, gedichten en veiltelsels en inmiddels vertaaild in het Engels en Duits. Eind juli verschijnt haar nieuwe boelc ,Kind en geloof' waarin gesprekken zijn opgenomen met katholie ke en protestantse ouders met hun kinderen. Het godsbe- grip bij kinderen, de plaats van het kind in de kerk en VEROUDERD de godsdienstige opvoeding staan centraal in .Kind en geloof'. ,Het is jammer dat er een soort uitgeversbusiness wordt gemaakt van jeugdbijbels. Je kan beter een paar goed doordachte boeken hebben dan zo'n massa, waarbij men door de bomer, het bos niet meer ziet. Plotseling komt er een nieuwe uitgave van eeai jeugdbijbei, die dan klak keloos wordt gekocht. De kopers reageren niet kritisch. Enig verwijt treft ook de ouders, die zich zonder naden ken maar wat laten aanprijzen. Zonder het boek eerst te lezen wordt het aan kinderen verstrekt. De ouders zijn verlamd door het idee ,wij weten toch niets af van deze theologische materie, het zal wel goed zijn'. Op alle andere levensgebieden wordt wél kritisch en ver antwoord gehandeld, maar wanneer het over de godsdien stige lectuur van hun kinderen gaat, verdwijnt plotseling ieder kritisch inzicht en treedt verlamming op. Het is toch zo eenvoudig twee of vijf jeugdbijbeis te nemen, een paar verhaaltjes te vergelijken, een beetje het gezond verstand gebruiken, en men is er. Ouders denken veelal, het is allemaal vakwerk van theologen, stuur de kinderen naar de zondagsschool, daar leren ze het wel. In feite is er sprake van een lekenminderwaardigheidscomplex ten opzichte van dominees en pastoors. We leven weliswaar in een moderne tijd, waarin de leek een steeds belang rijkere rol krijgt ln de kerk, maar in de geest van de men sen leven nog altijd de oude ideeën, dat theologie het onvervreemdbare recht is van dominee of pastoor. gemaakt, ontbreekt volkomen. Deze evolutie ging voorbij aan de godsdienstopvoeding van kinderen. Bij de katholieken werd deze kortsluitlmg tijdig ingezien en het roer wend volkomen omgegooid. Het godsdienston derricht voor jongeren is bij de katholieken zeer modern, zeer psychologisch. Bij de protestanten komen de veran deringen langzamer". Over de artistieke presentatie van jeugdbijbels zegt dr. Klink: .Illustratief probeert men van alles te doen, te wei- nog wordt echter gerealiseerd dat de kinderen de illustra ties opvatten als: zó is het geweest, of zó heeft Jezus er- uitgeziem. God worrit afgebeeld als een poppetje in een wolk. Dit zijn zeer riskante, gevaarlijke dingen, volko men onaanvaardbaar. Je geeft een bepaalde voorstelling aan de kinderen. Volwassenen denken, als je het maar zo kinderachtig mogelijk maakt, dan vinden kinderen het wel prachtig. Kindei-en zijn op dit gebied veel volwassener dan ouderen. De tekeningen worden soms te kinderachtig omdat de illustrator het beeld niet werkelijk kan over brengen. Met kinderachtige voorstellingen van God breek je de zaak af. De tekeningen van kinderbijbels lijken veel al op elkaar, alsof de illustrators het van elkaar hebben overgenomen.- popperig, abstraherend'. ONCHRISTELIJK ,Te sterk overheerst die Van de Hulst-De Vries-bijbeltra- ditie, kinderbijbels, die voor en na de tweede wereldoorlog uitkwamen. Deze traditie, zoals wij in de kinderbijbels terugvinden, leeft in de gemoederen van de grote massa van christelijk Nederland'. ,In de zondagsscholen wil men wel vernieuwingen, maar te weinig wordt gerealiseerd hoe sterk de Van de Hulst-De Vries-tradrtie vastgewor- teld z.t in de gedachtenwereld van de mensen. De van Hulst-De Vries kinderbijbels leggen bijzondere nadruk >p het hiernamaals, wat typisch uit de middeleeuwen imt. ,Let op dat je in de hemel komt', zit nog sterk de kinderbijbels. ,Als je maar gelooft gaat het goed, dan kom je in de hemel en als je niet gelooft kom je er niet'. Met naam en toenaam wordt aangegeven wie er wel en wie er niet komen. Dit is zo onbijbels en zo onchriste lijk, dit klopt helemaal niet. Luther en Calvijn hebben dit aspect willen overwinnen, maar toch wordt het doorgegeven aan de kinderen'. VERLAMMING Dr. Klink pleit ervoor, dat nu er een gestadige stroom is van kinderbijbels, de zaken nauwkeuriger moeten worden bekeken. .In de afgelopen eeuw werd de kinderbijbel niet theologisch behandeld, omdat het kind in de kerk, in de theologie, niet aan de orde kwam. De basis van het werk moest verricht worden door anderen, niet-theologctn. En nü schrikken de theologen van de gevolgen. De mensen zijn opgevoed met bepaalde gedachten en voorstellingen, die niet bijbels-gefundeerd genoemd kunnen worden. De leef tijd 4 tot 12 jaar bleef volkomen braak liggen. Deze leef tijdsfase is het begin van je leven en wat je dan gehoord en beleefd hebt raak je niet meer kwijt. De opleiding van het jonge kind geschiedt volgens geheel verouderde denk patronen. Kijk hoe het is gegaan bij de katholieken. Als je de oude katechismus leest dan vraag je je af hoe dit mogelijk is in de 20ste eeuw. Het is allemaal zo onpeda gogisch, onpsychologisch en theologisch volkomen verou derd. Bij de protestanten werd bijbelse geschiedenis gege ven, te goeder trouw, maar dan in een verpakking, die echt oud rooms-kabholfiek is en die dateert uit de mid deleeuwen. Iedere aansluiting met de officiële kerkelijke theologische traditie, die allerlei ontwikkelingen heeft door- ,Ik juich het toe, dat er grote belangstelling bestaat voor kinderbijbels, maar ik geloof dat de werkelijke serieuze aandacht voor de bijbel en het kind, en de samenhang tus sen beide, vaak verloren gaat in het enthousiasme van de internationale uitgaven. De bijbel en het kind zijn tot nu toe weinig ernstig genomen, ondanks de goede bedoelingen.' Over de gruwelepisodes in de bijbel, die ook in de jeugd vertellingen vaak breed worden uitgemeten, zegt dr Klink: .Moderne kinderen zijn door het wereldnieuws en de tv wel gehard. Het oude testament zit vol gruwelelementen, nog al sterk militaristisch. Je moet het niet zien als griezelig of niet griezelig, maar Kijken op welke wijze het beeld van God wordt doorgegeven. In het Nieuwe Testament gaat het er kalmer aan toe. Jezus heeft het zwaard niet opgeno men. Je kan de gruwelelementen niet zonder meer uit de kin derverhalen houden, je mag het beeld niet retoucheren. De bijbel is een realistisch boek, misschien dat daarom het kind er zo bijzonder door wordt geboeid. In de toekomst zal de plaats van het kind in de kerk veranderen, zoals men nu ook eindelijk de vrouw een taak wil geven. De po sitie van het kind in de kerk is sterk verwaarloosd. Die hele geloofsafval en al die rancune hangen met de kindererva ringen, opgedaan in het godsdienstonderricht, veel meer sa men dan men zich realiseert.' Achttien rk priesters in Liverpool en omgeving hebben een manifest van 38 pun ten opgesteld voor hun collega's in Enge land. Eén van de eisen is dat priesters die willen trouwen volledig priester moeten kunnen blijven. Ook wordt gevraagd om vrijwillig celibaat, toelating van vrouwen tot het priesterambt en in plaats van een priesterschap voor het leven uitoefening van dit ambt voor vijf a tien jaar. Er is al veel instemming ontvangen. Niet van de Engelse bisschoppen; die hebben laten we ten dat zij de paus steunen. De Hongaarse bisschoppen hebben even als de Italianen verklaard, dat zij voor het handhaven van het celibaat zijn. Het recept voor een Zuidafrikaanse .skriftuurbek' kan men vinden in de Plat telandsvrouw, het orgaan van de bond van plattelandsvrouwen, het werd daarvoor o- vergeschreven door mevr. Zandee-Zwaan uit Utrecht. Het is het recept waarbij in elke bijbeltekst in het recept één der beno digde ingrediënten voor de koek wordt ge noemd. De bijbelgedeelten zijn onder ande re genomen uit Koningen, Jeremln, Rich- teren, Samuel, Nehemia, Amos en Leviti- ous. ,In de kerken komt men veelal een over wicht aan opvoeders, ambtenaren en han deldrijvende middenstand tegen', aldus F. J. Wijkhuizen in .Woord en Dienst'. ,In deze tijd, zo vlak voor de gemeen teraadsverkiezingen is het zaak om iedere politieke partij duidelijk te maken dat ge- meenteprogramma's er niet zijn om kie zers te trekken, maar om in daden te wor den omgezet', aldus de Sjaloomgroep in Leïdachendam, die aan de hand van raads vergaderingen en perspublikaties zal na gaan of gedane beloften door christelijke en andere politieke partijen worden waar gemaakt. Speciale onderwerpen: ontwikke lingssamenwerking. bejaarden- en jeugd werk, sociale gerechtigheid, maatschappij vernieuwing. Li lutherse kring wordt opnieuw gedis cussieerd over de vergaderplaats van de vijfde assemblee van de lutherse wereld bond. LWF, dit jaar van 14-24 juli in dic tatoriaal Brazilië, waar politieke gevange nen uit verschillende lagen van de bevol king door de politie op de meest wrede wij ze worden gemarteld De voorzitter van de lutherse kerk in Brazilië, ds Kar! Gottwald, heeft nu aan h'-t secretariaat van de We reldraad van Kerken in Genève (regerings documenten gestuurd, waaruit zou blijken dat de berichten over folteringen niet op feiten berusten, maar door .subversieve groepen' in handen van de pers in Noord- Amerika en Europa gespeeld zouden zijn. Op het gebied van vertalingen heeft Le nin de bijbel verslagen: van zijn werk ver schenen in 1968 225 vertalingen waarvan 131 in de talen van de Sowjet-Unie De bij bel volgt met 187 vertalingen, aldus het in formatiebulletin van de Unesco. Andere veel vertaalde auteurs zijn Shakespeare (135). Simenon (134) en Jules Verne (133). Karl Marx werd 112 keer vertaald en Friedrich Engels 94 keer. Daarmee liggen zij ver voor op Mao Tse Toeng, die in 1968 slechts 37 vertalingen boekte tegen 57 m 1967. Che Guevara werd 40 keer vertaald en Regis Debray 15 keer. Marcuse steeg van 7 naar 20 vertalingen. Een tweedelige bijbel, die door Johan Gutenberg is gedrukt, wordt te New York te koop aangeboden voor 2.500.000 tot 2.750.000 dollar. De bijbel is eigendom van Hans P. Kraus, een vooraanstaand New Yorks handelaar in zeldzame boeken. Hij kocht de bijbel van de verzamelaar Arthur Houghton jr. De bijbel is een van de 13 Gutenbergs in de Verenigde Staten. Augustus dit jaar zullen 25 middelbare scholen in Noord-Brabant (21.000 leerlin gen, 1600 docenten) beginnen met een cur sus godsdienstonderwijs, die is geënt op de opvattingen in de Nieuwe Katechismus. Er wordt de leerlingen veel objectieve infor matie gegeven en zij worden betrokken bij het denken over de vragen van religie en leven. Er is de nadruk gelegd op de actua liteit van de christelijke waarden, ook voor deze tijd. Het is de bedoeling dat een der gelijke cursus ook voor de lagere klassen van de middelbare scholen wordt gemaakt. De scholen behoren bij do vereniging ,Ons middelbaar ondersijs' (OMO). De Anglikaanse) bisschop van Wake field. in Engeland, heeft gezegd dat de mo derne vormen van de eredienst de status van God hebben verlaagd tot die van een makker, een ouwe jongen De moderne mens vereert, zoniet aanbidt, zijn materiële bezittingen zoals zijn cheque boek, zijn auto, zijn 6portuitrusting en zijn televisietoestel,aldus bisschop dr Eric Trdcy. ,Ik ben het er nog niet helemaal over eens of de manieren van verering van vandaag de dag in onze kerken niet veel hebben gedaan om het mysterie van de aanbidding en de majesteit van God te ver nietigen'. De bisschop, die een en ander In zijn kerkblad schrijft, had verder kritiek op .alledaagse' taal waarin men de Heilige Schrift heeft vertaald, de lawaaiige infor maliteit en het deelnemen van leken aan de kerkdiensten en ,de afwezigheid van het gevoel van het heiligste van het heilige te naderen. De 20-ste-eeuwse mens heeft het element van het bovennatuurlijke uit zijn leven verloren. ,En al deze dingen', aldus de bisschop, .heb ben de almachtige God volgens mQ ach teruit gevoerd tot de status van een mak ker,die men tegemoet kan treden zonder het gevoel dat wij onze schoenen moeten uitdoen en barrevoets gaan omdat wij op heilige grond staan. De synodale commissie der Evangelisch- Lutherse Kerk heeft, onlangs aan de raad van kerken gevraagd, namens de bij deze raad aangesloten kerken, bij regering en parlement aan te dringen op het voeren van een handelspolitiek, die erop gericht is. steun te verlenen aan ontwikkelingslan den. Dit is een uitvoering vam het synode besluit van 1969. Voorafgaand aan deze stap i6 er in de Lutherse kerk een financië le actie gevoerd voor de ontwikkelingshulp, als gevolg waarvan aan de Wereldraad van Kerken een .belangrijke' steun kon worden gegeven voor een ontwikkelingsproject in Noord-Kenia. Daarnaast zal geld gestuurd worden aan de John Knox Foyer in Ge nève, in verban met de wenselijkheid om de mentaliteit in de rijke landen te veran deren. In deze ontmoetingsplaats van des kundigen uit rilke en arme landen wordt gezamenlijk gezocht naar mogelijkheden voor de ontwikkelingslanden, en naar vor men, waarin men de rijke landen tot an dere uitgangspunten bijvoorbeeld de han delspolitiek kan bewegen. Tenslotte wordt overwogen een belangrijk deel van het geld beschikbaar te stellen aan het Mozambique- instituut voor de financiering van een Ne derlandse leraar, In totaal bracht de actie ƒ165.000 op, hetgeen deze kerk voor haar doen een zeer behoorlijk bedrag vindt. Juist doordat deze financiële actie is .aan geslagen', wenst men een volgende stap te doen. door-als kerken gezamenlijk bij de overheid aan te dringen op een rechtvaardi ger handelsbeleid. Er zullen geen aanbeve lingen worden gedaan hoe dat beleid zou moeten veranderen, omdat er door allerlei deskundigen rapporten genoeg over deze materie geschreven zijn (zo heeft het rap port van de commissIe-Pearson uitgege ven door het ministerie van buitenlandse zaken met een aanbeveling van de minis ter voor ontwikkelLr.gshulp, minister Udink duidelijke richtlijnen). Het gaat er dus niet om te vertellen hoe het moet gebeuren, maar dat het moet gebeuren, en naai de [Lutherse kerk meent hebben de ker ken het recht en de taak (volgens de be sluiten van Uppsala), hierop namens haar leden aan te dringen. Paus Paulus zegt in een boodschap aan bisschoppen, gelovigen en alle mensen van goed wil, met name jonge mensen': .Pere. radio, film en televisie staan op het punt alles te overstemmen, ja terzijde te schiult ven, wat in vroegere generaties door het samenleven in gezin, school en gemeente, door het onderricht '.-an leraren en opvoe ders. kortom door dc totdusver gebruike lijke weg van de cultuuroverdracht, aan het nageslacht werd doorgegeven. Tegen woordig overstromen nieuwe bronnen van kennis en -vorming de gemoederen en gees ten en werken suggestieve voorstellingen in beeld en klank op fantasie en begrip'. De paus toonde zich in deze boodschap ter gelegenheid van de Vaticaanse werelddag der communicatie, dit jaar gewijd aan mas samedia en jeugd, vooral bezorgd over de negatieve invloed die van de moderne mas samedia uitgaat. Kinderen en jonge men sen, zegt hij, mogen niet als gemakkelijk te beïnvloeden consumenten worden gebruikt om hen op ,de hellende paden van erotiek geweld te lokken of op dc gevaarlijke wegen der onzekerheden, vrees en angst.' De massamedia zijn prachtige middelen om iemands blik te verruimen en contacten te leggen, aldus paus Paulus, maar zij kunnen slechts waardevol zijn als middel" tot een doel namelijk het dienen van de gehele mensheid en de gehele mens. De Westduitse rk primaat heeft de be schuldiging van de hand gewezen, dat de passiespelen van Oberammergau anti-semi- tiseh zijnu. Het bureau van kardinaal Dopf- ner, de aartsbisschop van München heeft oen verklaring uitgegeven volgens welke de kardinaal blijft bij zijn besluit, de ope ning van de spelen over twee weken bij te wonen De spelen in de Beierse plaats Oberammergau zijn door Joodse or ganisaties, vooral in de V. S., reeds lang gekritiseerd. Een Beierse joodse leider heeft zondag het voornemen van de kardinaal om de spelen bij te wonen, bestempeld als een stap terug in de betrekkingen van de R-K Kerk met het jodendom. Het Vatikaan heeft officieel de deugden erkend van twee Belgische geestelijken, wat als eerste stap geld tot zaligverkla ring. De twee geestelijken zijn broeder Louis Viaux van de broeders der christe lijke schoolgemeenschap, die in 1917 ie overleden, en de Franciscaner pater Va lentine Paquay, die in 1905 is overleden. De afkondiging van de dekreten tot er kenning van de .heroïsche deugden' van beide geestelijken werd door paus Paulus bijgewoond. Deze twee berichten waren we al nagenoeg vergeten, toem we op het Pastoraal Concilie in Noordivijkerhout er weer aan werden herinnerd ln een persoonlijk gesprek. Het zou doorgaan. Kardinaal Heenan, de rk aartsbisschop van Westminster, zou er ten zeerste op aandringen da', de heiligverkla ring van een veertigtal rk Engelse marte laren spoedig afkwam. De waarheid van deze mededeling laten we voor rekening van onze zegsman. Maar waarom zou het niet waar kunnen zijn? Het proces van de hei ligverklaring zal wel mede door hem zijn gestimuleerd en misschien wel op gang ge zet. Het werd ons verteld als een bewijs van de starheid van de paus en van de kringen rond hem in het Vaticaan. Als die heiligverklaring doorgaat, kan men reke nen op een meerder verzet van de Angli kaanse kerk. Twee Engelse rk martelaren uit die tijd zijn reeds heilig verklaard, na melijk bisschop John Fischer en de kanse lier Sir Thomas More. de schrijver van Utopia. In 1535 werden ze onthoofd en in 1935 heilig verklaard. En nu moeten er nog een veertigtal bijkomen. Nu zouden we kunnen zéggen: Waar ma ken die Anglikamen zich druk om? Als de paus mensen heilig wil verklaren, is dat zijn zaak. Daarvoor behoeft hij toch geen toestemming te vragen aan de Angli kaanse kerk? Om enigszins te kunnen ver staan waar de gevoeligheden hier liggen, moeten we wel even teruggaan in de ge schiedenis van Engeland en wel naar ko ning Hendrik Viu, die regeerde van 1509- 1547. Dat deze vorst als een wreedaardig tiran heeft geheeret, is voldoende bekend. Van twee vrouwen heeft hij zich laten scheiden en twee andere heeft hij laten ont hoofden. De vijfde heeft hem overleefd. De ze Hendrik is een getrouw volgeling van de paus geweest. Hij heeft zelfs de pen op genomen om tegen Luther te schrijven, waarom hij met de pauselijke titel .verde diger van 't geloof' werd beloond. De moei lijkheden met Rome begonnen toen de paus er niet in wilde toestemmen dat Hendrik zich van zijn eerste vrouw liet scheiden. In woede hierover maakte hij de kerk van Engeland los van Rome en deed zich zelf in deze kerk het hoogste gezag toe, .direct onder God, voorzover het gebod van Chris tus dit toestaatBisschop Fischer en kanselier More, de vtiend van Erasmus, bleven zich houden aan de uit spraak van de paus en moesten deze trouw met de dood bekopen, waarvoor ze dan ook 400 jaar later beloond zijn. Vóór 1534 zijn er ta Engeland hele aantallen protestant se martelaren gevallen. Na dat jaar liepen zij gewaar die zich bleven scharen achter het pauselijk gezag en die veertig man nen waarom het nu gaat, zullen dat zon der twijfel hebben gedaan, evenals Fischer en More. Je kunt echter niet zeggen dat Hendrik protestant was. Om de geschiedenis van Engeland nog even te vervolgen: na de dood van Hendrik VHI kwam zijn zoon Eduard VI aan de regering. Onder hem heeft de Anglikaanse kerk de vorm gekregen die zij tot nu toe heeft be waard. De kerkstructuur en de vorm van eredienst doet in vele dingen aan Rome denken, tenminste in een groot gedeelte van deze kerk. De belijdenis is echter een pro testantse, zelfs een calvinistische. Toen Eduard in 1553 stierf, kwam zijn zuster Maria aan de regering. Zij was getrouwd met onze Philips II. We kunnen wel enigs zins vermoeden hoe haar regering was. Dat ze de bijnaam ,de bloedige' kreeg, zegt ge noeg. Er zijn toen weer hele reeksen pro testantse martelaren gevallen. Deze historie nu vormt de achtergrond van het confilkt tussen Rome en de Anglïka- nen over de ophanden z.jnde heiligverkla ring. De Anglikaanse kerk heeft onder de kerken een tussen-positie ingenomen, zo iets als de Oud-Katholieke kerk in ons land. Van 1921 tot 1926 zijn er in Mechelen een vijftal besprekingen geweest, onder leiding van kardinaal Merc er, over toer.."-di-r-:ng tot Rome. Ze zijn echter op niets uitgelo pen. Het grote struikelblok was het pri maatschap van de paus. Sindsdien is het stil gebleven tussen beide kerken, tot in 1966" de primaat van de Anglikaanse kerk, de aartsbisschop van Canterbury. ;n Rome een bezoek bracht aan paus Paulus, wat met 'n buitengewone hartelijkheid gepaard gmg. Er werden zelfs vredeskussen gege ven. Toen is er ook een studiecommissie ingesteld om de mogelijkheid tot eenwor ding te bestuderen. Om nu op de kwestie van de heiligverkla ring terug te komen, volgens kardinaal Heenan is het belangrijk bij deze veertig martelaren dat .zij hun leven onder meer gaven voor de zaak van het pauselijk ge zag*Dat is natuurlijk iets wat voor paus Paulus VI een grote bekoring zal hebben. We weten in ons land nu zp langzamer hand wel hoe hij dit gezag opvat. Als de paus spreekt, is het laatste woord gesproken en is er geen discussie meer mogelijk. De celibaatkwestie is er een voorbeeld van. Dit nu geeft een bepaald reliëf aan het Anglikaanse verzet. De besprekingen ln Me" cheïen z:jn juist daarop vastgelopen. En wat moet een studiecommissie tussen Ro me en de Anglikanen nu nog bestuderen? Indien de paus toch het laatste woord heeft, kan men wel ophouden met vergaderen. De Anglikaanse aartsbisschop van Canter bury, die met de paus de vredeskus heeft gewisseld, heeft inmiddels ook reeds zijn mening over d.t geval gezegd. Hij is er vast van overtuigd .dat de heiligverklaring schadelijk zou zijn voor de oecumenische zaak in Engeland en dat juist die gevoelens worden aangewakkerd welke met de oecu mene in strijd zijn'. We kunnen het begrij pen dat men in dit geval niet zo maar zegt: als de paus r-k martelaren heilig wil ver klaren, is dat zijn zaak; waarom mag hij het dan niet doen? Wanneer men in Rome de veertig r-k martelaren na 1534 in Engeland gevallen, ,tot de eer der altaren' wil verheffen, waarom zouden de Angli kanen dan niet komen aandragen met hun martelaren die er vóór 1534 zijn geweeet en met die, welke gevallen zijn onder de rege ring van Maria de bloedige? Alleen het laatste getal reeds loopt over de driehon derd. In een martelarenboek kunnen wij er tientallen vinden en hun getuigens gaat in zo'n geval als nu, weer spreken. We moe ten alle respect en eerbeid hebben voor mannen als bisschop Fischer en kanselier More. Zo ook voor die veertig waarom het nu gaat. Zij hebben in alle getrouwheid naar hun geweten gehandeld. Maar we moeten "net ook volop kunnen begrijpen dat de Anglikanen (en wij met hen) dan in de geschiedenis gaan duiken en met de namen naar voren komen van mensen die voor hun kerk van betekenis zijn geweest en die eveneens in alle getrouwheid naar hun ge weten hebben gehandeld, wat ook hen de marteldood bezorgde. Zo kan er van toena dering niet veel terecht komen en blijft men, via de martelaren nog wel, leven in de sfeer van de godsdienststrijd van vier honderd jaar geleden. Toch is deze kwestie zeer tekenend voor de gedachten van de Vaticaan en eveneens zien we dat er zo de mogelijkheid blijft om gevoeligheden op te vraagt wat ge maar wilt en het zal u ge-worden' (Joh. 15 7). Kortgeleden is het nog maar: de oproep van de Amerikaanse senaat om toch te bidden voor de be houden terugkeer van de bemanning aan boord van genoeg gezegd. In ieder geval is het een aanleiding weer eens tot bezinning te komen omtrent de beteke nis van het gebed. Die be zinning is niet nodig wan neer je meent dal wij men sen tenslotte zélf alles moeten regelen en oplos sen. Of ook, wanneer je ergens-' een Iets, een Ho gere Macht' vermoedt waar tegen toch toch mots valt te ondernemen: het lót be paalt, kun je dan net zo goed zeggen. En die christenen dant Ach, hun God is zeker goed genoeg om ,in te grij pen' als vjij radeloos, mach teloos staan tót het al weer beter gaat! Ja, deze godskarikatuur en dus ge bedskarikatuur is deels op geroepen door gebedsprak tijken r«ui veel christenen. Vroeger en nu. Bidden icas en is dan een verlanglijstje doorseinen of mededelingen doen: God tóe-spreken in plaats van aanspreken Waardeloos. Laten we eens voor altijd luisteren naar Jezus Christus' eigén visie op bidden. Tenslotte heeft Hij het ons geleerd, ,Onze Vader1 te zeggen. Welnu in het stukje evangelie over Hem als de wijnstok en de. gelovige als de rank, zegt Hij: als je ln Mij blijft als rank en Ik in jou zoals het sap uit de stam in de rank: vraag wat je maai wilt en liet zal je ge-wor den. Wat staat er in het Grieks (de oorspronkelijke bewoordingt Genèsetai. Daar hoort k genesis" ge boorte in.' Dus Jezus leert ons: bid zó, dat je in het oog houdt, dat er uit jouw leven, werk, inspanning plannen iets ontstaat voor het groter geheel van alle mensen: voor Gods Toe komstplannen dnee rloor ionw werk) geright op de nieuicg aarde. Niet: je zult je gewórden! Allicht .wat je maar wilt.' je eigen no den én blijdschappèn wie harmonisch (blijis, kón wat aanHém zeggen. Maar de golflengte, waarop fe. met je II"er spreekt, is die win UKK Uw ko ninkrijk home! Laat me met heel mijn hebben (ntet-heb- beuen houden saprijke rank' mogen zijn rit laat er nóg een rankje bij mo gen komen, ook door Uw vervulling van mijn per soonlijke behoeften! Dan .doet bidden veel toe aan de uitgroei van de hele u?ij»t- stok: Gods nieuwe, lever achtig komende wereld! Dnn is je leven één. vóórt- durend ónt-staan; geboorte: GE-W A AR- WORDING! Je ontdekt God weer. In dank baar vertrouwen je door Hem laten leiden. Zie Zijn feestgids voor de komende wereld: de bijbeL Terugge keerde astronauten horen bij de aankomst van -, de uitgroei van tie nieuwe aar de. Voor Hem deed het er veel toe. Heer Jezus leer ons (weer) bidden Domburg, J. Helderman.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1970 | | pagina 19