LOM-SCHOOL
SPECIALE
BEGELEIDING
VAN
HET
KIND
zeeuwse
courant
DRIE IN ZEELAND
0 natrëna
CULI
NAIR
AVON
TUUR
provinciale
17
ZATERDAGKRANT
Een groep kinderen van de lom-school in Middelburg, de Driestromenscliool, aan het werk.
(Van onze onderwijsmedewerkster
VL1SSINGEN ,Maar meneer, dat lijkt op
een gewone klas üan een gewone school.
Deze wat ongewone reactie kreeg een hoofd van
één van de drie LOM-scholen in Zeeland on
langs te horen van een belangstellende ouder,
die de school even binnenwipte en een blik in
één van de lokalen wierp. Dit soort reacties,
dat de leerkrachten van de LOM-scholen maar
al te vaak te horen krijgen, bewijst welk een
verkeerde voorstelling de niet-ingewijden hebben
van deze scholen voor kinderen met leeren
opvoedingsmoeilijkheden. Want een klas in
één van de Zeeuwse LOM-scholen verschilt
weinig of niets met die van de basisscholen: de
leerlingen werken rustig in groepjes, de leer
kracht loopt rond en geeft hier en daar wat aan
wijzingen, inrichting en opstelling van de tafel
tjes en stoeltjes, geven het beeld van een op een
moderne leest geschoeide school. De LOM-
school moge dan een school zijn voor buitenge
woon onderwijs, een instelling, waar kinderen
met leerproblemen op deskundige wijze worden
begeleid met speciale aandacht voor het speci
fieke probleem, zó op het oog zijn er weinig ken
merkende verschillen met de gewone school.'
De nog jonge onderwijsvorm,
die LOM-school wordt ge
noemd, kent in Zeeland thans
drie scholen, te weten in
Middelburg, Goes en Terneu-
zen, ontstaan uit de noodzaak
van goede begeleiding van
kinderen, die door bepaalde
leermoeilijkheden niet vol
doende kunnen meekomen op
de basisscholen, mede door
een grote aantal leerlingen
in iedere klas. De scholen
zijn verbonden in de Stichting
samenwerkingsscholen voor
kinderen met leer- en opvoe
dingsmoeilijkheden in de pro
vincie Zeeland, waarin de
drie zuilen volledig samen
werken. De personeelsbezet
ting is een afspiegeling van
de levensbeschouwelijke op
vatting van de ouders van de
leerlingen.
De eerste lom-school in ons land
werd gesticht in de oorlog. Voor
al gedurende de laatste tien jaar
is een progressieve stijging gaan
de in het aantal lom-saholen in het
gehele land, dat met 150 instel
lingen als voldoende moet wor
den beschouwd voor de behoef
te, die thans aan deze vorm van
onderwijs bestaat.
Het feit, dat de lom-school be
hoort tot de groep onderwijs, die
gerekend moet worden tot het
buitengewoon lage- onderwijs
wekt bij velen verwarring. On
der de ietwat beladen term blo-
school wordt meestal verstaan een
sohool, die wordt bezocht door
minder- of zwakbegaafde kinde
ren. Toch houdt deze naam veel
méér in. Over het algemeen kan
worden gesteld, dat blo-scholen
worden bezocht door kinderen wie
het onmogelijk is door bepaalde
omstandigheden het gewone lager
onderwijs (glo) te volgen. In dit
opzicht kunnen als blo-instellin
gen worden genoemd, scholen voor
schipperskinderen en woonwagen-
kinderen. Door het reizen en trek
ken der ouders kunnen deze kin
deren niet geregeld een gewone
school bezoeken. Het gewone on
derwijs kan ook niet worden ge
volgd door gehoorgestoorde of
blinde kinderen, terwijl ook zwak
begaafde of kinderen met opvoe
dingsmoeilijkheden en leermoei
lijkheden om tot zo goed moge
lijke ontplooiing te komen aparte
söholen moeten hebben. Hieruit
blijkt duidelijk, dat de naam blo-
school een zeer breed terrein be
strijkt en heus niet inhoudt een
zogenaamde debielenschool te
zijn.
ZEELAND
Eén van deze soort scholen, de
lom-scholen willen wij in dit ka
der nader belichten. Wij hadden
hiertoe een gesprek met de drie
hoofden van "de thans in Zeeland
gestichte scholen: de heren A.
van Tol van de Anne Frankschoo!
te Goes, gestart in november 1968
voor het gebied Noord- en Zuid-
Beveland en Schouwen-Duiveland,
J. Tuinstra van de Drtestromen-
sohool te Middelburg, gestart in
Januari 1969 met als achterland
(ADVERTENTIE)
Het lekkere zoetmiddel,
zonder bijsmaak.
calorievrij zoet
Goed/cg-Iekkerzoetzeg... natuurlijkNalrena!
w «--B
Walcheren en M. J. M. de Wilt
van de Scheldeschool te Terneu
ren, gestart in maart 1969 voor
Zeeuwsch-Vlaanderen. (De kinde
ren van Tholen en St.Philipsland-
zijn aangewezen op Bergen op
Zoom).
Wanneer is nu een kind op zyn
plaats op een lom-school?
In de eerste plaats gaat men bij
de lom-school uit van het normaal
begaafde kind. Toch kan dit kind
ondanks zijn normale begaafdheid
dreigen achter te raken bij an
dere kinderen van het glo. Door
bepaalde omstandigheden kan het
het onderwijs niet volgen en de
leerkracht kan mede door de gro
te klassen het kind niet apart be
geleiden, waardoor het steeds ver
der afglijdt. Het kind voldoet dan
niet meer aan de bij het huidige
onderwijs gestelde eisen en krijgt
op school en thuis moeilijkheden.
Het gevolg hiervan is een terug
slag op de gezonde psychische
ontwikkeling van het kind, het
geen zich in vele vormen kan
uiten.
De leermoeilijkheden, die kunnen
ontstaan of reeds aanwezig zijn
kunnen van zeer complexe aard
zijn. De voornaamste factoren
zijn: problemen op het gebied van
lezen, taal en of rekenen. Vooral
als een kind leesproblemen heeft
en daardoor zijn taal niet beheerst
heeft dit een terugslag op vrij
wel alle vakken. Deze kinderen
zijn gemakkelijk af te leiden, kun
nen zich maar zeer moeilijk con
centreren en zijn onrustig, druk
en beweeglijk. Verder kunnen als
neurologische verschijnselen wor
den genoemd de kinderen, die zich
terugtrekken uit de omgang met
anderen, omdat zij toch nooit iets
hebben gepresteerd of zij, die dit
falen juist willen verbergen door
de clown uit te hangen. Tot deze
groep moeten ook worden gere
kend de agressieve kinderen. Som
mige daarentegen vallen terug
op het infantiele niveau (troetel
kind willen zijn) door duimzui-
gen of bedplassen. Ook kunnen de
—leermoeilijkheden worden veroor
zaakt door lichamelijke stoornis
sen, bijvoorbeeld minder goed kun
nen horen, bewustzijnsstoormssen
of traagheubsveïsohijnselen. Heel
belangrijk voor het kind wordt
geacht het leven on een harmo
nieus gezin. Is dit niet het geval,
dan zal het jonge kind hiervan
zeker de nadelige invloeden on
dervinden, terwijl ook bijvoorbeeld
veelvuldig verhuizen of het
steeds wisselen van personeel op
een school grote problemen met
zidh mee kunnen brengen. Boven
dien blijkt dat de Zeeuwse lom
scholen voor ongeveer tachtig pro
cent door jongens- worden be
zocht.
De heer Tuinstra: ,Van jongens
wordt over het algemeen meer ge-
eist dan van meisjes, zeiter als
het om de enigste jongen in het
gezin gaat. Het komt vaak voor,
dat deze jongens .overeist' wor
den. met alle funeste gevolgen
van dien. Het kind kan de leer
stof niet bevatten en wordt steeds
tot grotere prestaties aangezet.
Om nu aan de leerproblematiek
van al deze kinderen tegemoet te
komen kunnen ze bij ons terecht.
Onze söholen zijn in de eerste
plaats instellingen voor onderwijs
bij leermoeilijkheden. Mot die .O'
(van opvoeding) In de naam van
onze scholen zijn wij met zo ge
lukkig. Kinderen met karakter
moeilijkheden horen niet op de
lom-scholen'. Tot zover de heer
Tuinstra, die op een jarenlange
ervaring kan bogen op dit terrein.
Moet nu ieder kind, dat op school
moeilijkheden heelt, maar direct
worden doorgezonden naar een
lom-school? En als dat het geval
Is, wordt dat kind daar dan ook
zonder meer aangenomen?
Deze vragen werden door de drie
hoofden met een volmondig .neen'
beantwoord. .Ieder kind moet de
kans krijgen het gewone basis
onderwijs te volgen', zegt de heer
De Wilt. ,Het is weliswaar zaak,
dat de kinderen met een duidelijk
afwijkend gedrag in het leerpa-
troon zo gauw mogelijk worden
aangemeld, maar wel moet eerst
al het mogelijke worden gedaan
om het kind bij het gewoon lager
onderwijs te houden. Bovendien
kunnen de kinderen pas op zeven
jarige leeftijd bij ons worden toe
gelaten. Deze toelating is wette
lijk geregeld. Daarom kunnen wij
kinderen niet zomaar opnemen'.
Vertoont een kind op de basis
school zodanige leerproblemen, dat
het het gegeven onderwijs niet
kan volgen dan kan dit kind %vor-
den aangemeld op een lom-school
door de ouders, hoofden van ba-
sissdholen, artsen, schoolartsen of
een medisch opvoedkundig bureau.
Na een dergelijke aanmelding
vindt dan een nauwkeurig onder
zoek plaats bij de ouders, op ba
sisschool enz., waarna een volgens
de wet ingestelde toelatingscom
missie het kind grondig onder de
loep neemt. Deze commissie be
staat uit het hoofd van de school,
die de schoolvorderingen test, een
psycholoog, die de mogelijkheden
van het kind onderzoekt en een
arts, d-.e de lichamelijke en mo
torische aspecten bekijkt. In de
toekomst zal aan deze commissie
een maatschappelijk werker wor
den toegevoegd. Hiermee is men
gedurende de laatste twee jaren
in een experimenteel stadium. Aan
de hand van de conclusies wordt
een gezamenlijke verklaring uit
gegeven of het kind al dan niet
kan worden toegelaten. Het be
sluit van de toelatingscommissie
is wettelijk en bindend. Wordt
een kind op grond van het inge
stelde onderzoek afgewezen, dan
moet het op de gewone basis
school blijven.
leg en tempo het geboden onder
wijs goed volgen en tevens, dat
hun persoonlijkneidsontwikkehng
gunstig is beïnvloed. .Daarom', al
dus dit schoolhoofd, .blijkt in de
praktijk terugvloeiing naar het
glo geen haalbare zaak. De kin
ieren moeten nu eenmaal als kas
plantjes worden behandeld. Bo
vendien lopen de resultaten per
vak sterk uiteen en zou de aan
sluiting te moeilijk worden. De
zwakke punten kunnen door ons
eind van de lom-school wordt de
leerlingen een verklaring meege
geven, dat zij met goed gevolg de
school hebben doorlopen'. Aldus
de heer Van Tol.
In de korte praktijk van de lom
scholen in Zeeland blijkt, dat na
het verlaten van de school 20-25
procent van de leerlingen na een
beroepskeuze-onderzoek wordt toe
gelaten tot de brugklas voor mavo
en de overigen onder meer naar
huishoudschool, lts, leao gaan of
een grafische opleiding volgen.
Naast een beroepskeuzeonderzoek
aan het eind van de schooltijd
worden de kinderen gedurende de
gehele schoolperiode begeleid door
de toelatingscommissie, die tevens
als begeleidingscommissie fun
geert, terwijl ieder kind om de
twee jaar 'n herhalingsonderzoek
krijgt. De kinderen krijgen ieder
trimester een rapport mee. (Cij-
ferrapport, al dan niet voorzien
van aantekeningen of een woord
rapport) en de leefkrachten bren
gen een interne rapportage uit.
Verder wordt er een handelings
plan vastgesteld, dat met de ou
ders wordt besproken om te zien
hoe het kind in de toekomst moet
worden aangepakt.
Wat is de functie van het ge
woon lager onderwijs ten opzich
te van de lom-scholen
GARANTIE
De te behandelen leerstof is de
zelfde als bij het gewoon lager
onderwijs, de basisschool dus. Al
leen de aanbieding van de stof
toont een duidelijk verschil. Er
wordt gewerkt volgens een sterke
differentiatie, waardoor men niet
met vaste leerjaren werkt, maar
met groepen. Deze groepen be-
staan"uit 16 tot 18 leerlingen en
zijn samengesteld naar leeftijd,
maar worden per vak gesplitst
(differentiatie) ui leesgroepen,
taalgroepen, rekengroepen enz. De
groepen kunnen als volgt worden
samengesteld:
A-groep: 7-9 jaar; B-groep 9-11
jaar; C-groep 11-12 jaar; D-groep
13-14 jaar.
Deze samenstelling kan in ver
ingang van de nieuwe cursus krij
gen Goes en Middelburg vijf groe
pen en Terneuzen drie. De lessen
worden gegeven met een grote
hoeveelheid hulpmiddelen voor de
diverse vakken, aangepast aan de
problemen van het kind. Over de
sfeer in de scholen zegt de heer
Van Tol: .Er moet een pedago
gisch klimaat heersen, dat guns
tig is. Wij spreken dan ook graag
over een leefgemeenschap, de
kinderen moeten zich op hun ge
mak voelen en duidelijk worden
gemaakt, dat ze met meer op hun
tenen behoeven te staan om het
onderwijs te volgen. Als de kin
deren het prettig hebben, zullen
er ook vast en zeker betere resul
taten op onderwijsgebied komen.
Vaak wordt al spoedig na de toe
lating naar de leerprestaties ge
vraagd, maar een eerste vereiste
is het kind zijn zelfvertrouwen
te geven. Na enige tijd blijkt dan
ook, dat deze kinde en naar aan-
De heer Tuinstra: ,De ontwikke
ling van het glo moet voldoende
garantie bieden voor het kmd.
Het onderwijssysteem moet ver
anderen, omdat de ontkoppeling
van leerstof en leerjaar uiterma
te belangrijk is voor het kind.
Door gedifferentieerd werken zul
len de kinderen zich beter kun
nen ontwikkelen en door de be
geleiding van remedial teachers
zullen minder kinderen voor de
lom-scholen in aanmerking ko
men. Wel zal de lom-school moe
ten blijven bijspringen zodra de
niveau-verschillen té groot wor
den, want dan zit er duidelijk
iets fout. De onderwijswet zal
dan ook grotere specialisatiemo
gelijkheden voor lom-scholen met
zich meebrengen'.
den van de drie Zeeuwse lom
scholen de instelling van een
schooladviesdienst. Deze dienst
zou reeds op de kleuterschool de
probleemkinderen kunnen bekij
ken en ze zodoende op de voor
hen juiste plaats brengen. Mede
hierdoor zou worden voorkomen,
dat kinderen eerst een beroerde
tijd bij het glo zouden moeten
doormaken en dan te laat op de
lom-scholen terecht komen. Daar
op deze instellingen dezelfde leer
stof wordt behandeld als bij het
glo. zij het dan meer individueel
gericht, zou men ook op het ge
bied van het scihoolbegeleidmgs-
werk, waartoe mede behoren een
voorliohtings- en documentatie
centrum (waaraan ook in deze
kring grote behoefte bestaat) bij
zonder graag tot vruchtbare ea-
verkmg willen komen met
lever in peterselie-
citroensaus
Snijd 500 gr varkenslever in dobbelste
nen. Buk de stukjes lever tn 50 or bo
ter net gaar. Houd het vuur hierbij
vooral laag. Schep de .stukjes lever uit
de pan en voeg nog 25 gr boter toe.
Roer er, als de,ze geheel gesmolten is,
40 gr bloem door, en laat deze fruiten
tot er geen spoortje wit meer te zien
is. Voeg dan geleidelijk en goed roerenel
5 dl melk toe en blijf roeren tot dit als
saus gebonden ia. Breng deze saus op
smaak met zout, versgemalen peper,
enkele druppels aroma en een eetlepel
citroensap. Voeg er de stukjes Ier er
weer aan toe én een lepel gehakte
peterselie. Laat dit met elkaar goed
warm worden maar niet koken. Geef er
gekookte rijst bij en doperwtjes of sla
als groente.
Joegoslavische notenrol
Kneed een soepel deeg van 500 gr bloem,
25 gr gist, opgelost in een beetje lauw
vyater, 125 gr suiker, 2 eidooiers, een
mespuntje zout, 2 dl melk, 100 gr ge
smolten boter, een eetlepel rum en een
theelepel citroensap. Laat het deeg op
een warme plaats 2 uur rijzen. Leg er
een vochtige doek overheen om uitdro
gen van de buitenzijde van het deeg te
voorkomen, rol het deeg uit tot een lap
van 1 cm dikte. Roer 125 gr zachte
boter tot een romige creme en meng er
een eidooier200 gr suiker, 250 gr zeer
fijn gehakte walnoten, 100 gr gewelde
rozijnen en een mespunt kaneel door.
Klop 2 eiwitten stijf en roer ze door het
notenmengsel. Bestrijk de deeglap met.
de notenvulling en rol de lap op. Laat
de rol nog een half uur rijzen en bak
de notenrol dan in een vrij warme
oven ongeveer drie kwartier.
yoghurt-vruchtendessert
Een heel eenvoiulig toetje, dat zo klaar
is en heel gezond. Gebruik er dikke Bul
gaarse yoghurt voor. Maak één grote
of twee kleine bananen goed fijn met
een vork, voeg er 2 eetlepels dunne ho
ning bij en het sap van 2 sinaasappelen.
Roer dit goed door elkaar en voeg er
dan 2 bekertjes Bulgaarse yoghurt aan
toe. Roer alles zo glad mogelijk door
elkaar en strooi op de yoghurt wat fijn
gehakte walnoten. Een springlading' ge
zondheid, en als hapje-missendoor voor
de kinderen heel wat beter dan .pa-tal
met mayonaise'.
varkensoesters
in roomsaus
Laat 12 gedroogde pruimen enkele uren
weken in 11/2 dl water en 1 dl rode
wijn of nog liever: port, en kook ze
daarin zachtjes gaar met een blaadje
laurier en een flinke theelepel brume
suiker als u géén port hebt gebruikt.
Bak 4 varkensoesters tmen zegt ook
wel varkensbiefstukjestn 75 gr boter
in ca. 10 minuten bruin en gaar. Neem
ze vit de pan en houd ze warm. Roer
door de achtergebleven boter SO gr
bloem, en voeg er geleidelijk het stoof
vocht van de pruimen bij. Laat dit tot
saus binden, waarbij steeds goed ge
roerd wordt. Voeg dan 4 lepels koffie
room toe. Gameer de biefstukjes met
de pruimen en giet de saus erover. Geef
er gekookte aarappelen of puree bij.
m ossobucco milanese
Bestel bij de slager J, kalfsschenkels
met been van ieder ongeveer 200 gr.
Haal ze door bloem met zout en bak ze
snel in halfom boter en olie aan alle
kanten goudbruinNeem ze uit de pan,
en leg in de achtergebleven boter een
gesnipperd uitje, 1 cat rozemarijn en een
stukje citroenschil Laat even /ruiten,
en voeg dan een lepel tomatenpuree toe
en een dl witte wijn en een klein scheut
je water. Leg de stukken vlees er weer
bij en laat die, op zeer zacht vuur, in
een afgedekte pan ongeveer 2 uur heel
zacht sudderen. Neem ze uit de pan,
verwijder citroenschil, en bind de saus
desgewenst met wat aangemaakte maï
zena. Het is de bedoeling dat ieder op
het bord met het mes de merg uit het
stuk been haalt en dit door de saus
roert. Er hoort, zoals 1t wel begrijpt,
macaroni of spaghetti bij en het is e*>i
feestelijk paasgerecht.
chocoladetaart
Roer 50 gr zachte boter tot een romige
crème. Meng er een volle eetlepel sui
ker en twee kopjes cornflakes door.
Strijk het mengsel op een plaat of plat
te bakvorm uit. tot een vierkant met een
dikte van 0,5 cm en laat de crème
op een koele plaats koud en hard wor
den. Meng 25 gr cacaopoeder met 100 gr
suiker door elkaar en voeg steeds, goed
roerend, 2 dl kokend hete melk toe en
twee theelepeltjes vanillesuiker. Los in
de hete vloeistof 5 blaadjes tn koud
water voorgeweek'.e en uitgeknepen ge
latine op. U kunt ook 10 gr poederge-
latine gebruiken, met een ibeetje water
tot een dun papje geroerd. Zei het
mengsel op een koele plaats totdat het
begint op te stijven. Klop er nu l
stijfgeklopte slagroom door en schep
de massa op de laag corn flake-cre
me. Als het chocolademengslel geheel
koud en stijf is geworden snijd u de
taarf tn vierkantjes. Strooi er even
tueel wat hagelslag, chocoladevlokken
of een geraspte bittere chocoladereep
schoenlapperstaart
Zet 1 kg goudrenetten, geschild en in
partjes gesneden, op met enkele lef/els
water (n laat ze niet langer dan 10
minuten zachtjes koken. Druk heel ge
bleven stukjes appek met een houten
lepel fijn. Meng door de warme appel
moes 12 fijngewreven beschuiten u
kunt dimet een deearollen heel snel
fijndrukken), 5 eetlepels suiker of brui
ne suiker, 1 theelepel kaneel, 100 gr
geweekte rozijnen en twee losgeroerde
eidooiers. Klop de eiwitten met een
mespuntje zout stijf en schep het ei
wit luchtig door de appelmoes. Stort
de massa tn een beboterde vorm en vak
de taart' een half uur in een voorver
warmde, matig hete oven.
spinaziesoep
Er is weer verse spinazie. Voor ren
heerlijk licht en gezond l^ntesoepje heb
ben toe maar een klein beetje nodig.
Fruit een gesnipperd uitje m 25 gr bo
ter heel licht aan. Voeg 250 gr goed ge
wassen spinaziebtaderen toe. laat ze een
minuut mee/ruiten en giet rr dan ruim
1 l water bi). Laat de soep 10 minuten
koken, samen met een bouillonblokje en
een mespuntje zout, e~n stukje foelie en
een blaadje laurier. Wrijf iU spinazie
door een zeef en meng de spinaziepu
ree weer door de soep. Ro-r een aun
papje van twee eetlepels rijstebloem en
5 eetlepels melk en voeg het mengsel
geleidelijk aan de soep toe. Blijf roeren,
boven laag vuur, tot de soep licht,
bindt. Ais u geen foelie gebruikt kunt
u eventueel wat nootmuskaat toevoegen,
vlak voor het opdienen. 1st at er in wat
boter gebakken goudbruine dobbelsteen
tjes brood tn drijven.
zuppa pavese
Trek een geurige bouillon van 250 gr
magere kippepoulet, een stukje foelie,
een blaadje laurier, zout, een wirteltje
en een uitje. Heeft u wel eens k'rppe-
iiekjes geprobeerd voor een lichte mage-
te bouillon T Ze kosten bijna niets.' Bak
vier kleine sneetje wittebrood in weinig
boter. U mag ze nu met knoflook in
wrijven, maar het hoeft niet. Leg de ge
bakken sneetjes brood elk in een vuur
vaste soepkom en breek op elk een rauw
ei. Strooi er genepte kaas over en giet
er de warme, gezeefde bouillon op. Zet
de kommen enkele minuten in een voor
verwarmde, hete oven. Ook zonder over
kunt u dit gerrecht op tafel brengen,
zorg dan dat de bouillon dus op de eieren
giet absoluut kokend is.
pittig aardbeienslaatje
I boterham
of met slagroom te eten. Een heerhik
fris lenteachtig voorgerecht is een
aardbeienslaatje met kip: u hebt hier
voor koude kip nodig, u kunt hiervoor
bijvoorbeeld magere kippepoelet in wal
kokend water met. kruiderij leggen en
zachtjes gaat laten worden, of u kunt
ook restjes kip proberen over te houden.
Snijd het kippevlees in nette blokjes.
Reken ongeveer gelijke hoeveelheden
kip en mooie, stevige aardbeien. Maak
een saus door gelijke delen mayonaise
en opgeklopte slagroom te vermengen en
dit op smaak te brengen met een klein
scheutje port eventueel sherry), pa
prika en enkele druppels sinaasappel
sap. Roer kip en gehalveerde aardbeien
luchtig door dit sausje, schep het slaat ie
op groene slablaadjes en garneer met
enkele achtergehouden aardbeien.
marokkaanse grape
fruit-cocktail
Snijd de malse stelen van rauwe bleek
selderij (u ziet ze in vele groentewin
kels, in plastic verpakt en afkomstig
uit. Amerikatn stukjes gesneden koude
kip eventueel kalsvleesi. Voeg aan 1
dl mayonaise zoveel grapefruitsap toe,
dat een dun sausje ontstaat. Meng *-r
een klein mespuntje kaneel en kerrie
door en een scheutje tomatenketchup.
Zorg dat geen van deze drie de smaak
gaan overheersen. Roer bleekselderij en
kip door het sausje en voeg er nog
wat klein gesneden stukjes grapefruit
bij. Verdeel het mengsel over 4 wijde
glazen. Dien de cocktail vooral goed
koud op, gegarneerd met een tak je pe
terselie en een stukje grapefruit. In
plaats van in glazen kunt u de cock
tail ook in halve grapefruitschillen eer-
kaasfondue
Op verzoek het originele recept van de
Zwitserse en nog steeds populaire
kaasfondue. Deze wordt bereid in een
plat aardewerk pannetje, de caquelon'.
die men van te voren inwrijft met een
teentje knoflook. Snijd 500 gr emmert-
thaler en 300 gr gruyere tZwitserse"
in fijne schilfers. Wilt u Nederlandss
kaas gebruiken, dan een eerlijke Goudse,
niet te oud en niet te jong, maar in
geen geval de zogenaamde Hollandse
Gruyere, die te zout en te scherp is.
Leg de kaas tn de caqueln en voeg
4 dl droge witte wijn tod, liefst Zwit
serse, maar het mag ook een eenvou
dige witte bourgogne zijn, bijvoorbeeld
bourgogne ahgote. Zet de caquelon bo
ven een spiritusvlam en roer, de houten
lepel steeds in de vorm van een 8 be
wegend over de bodem, tot de kaas be
gint te smelten. Blijf roeren, tot u een
mooie zalfachtige massa hebt. Maak 1
afgestreken eetlepel maizena aan met
baar). Voeg dit toe aan de fondue
kirsch zorgt ervoor dat dit gerecht niet
al te zwaar op de maag ligt., evenals
wat versgemalen peper en een snufje
gemalen nootmuskaat. Laat nog 1 riu-
nuut pruttelen. Houd de fondue voor
al goed warm op een spirituslichtje.
Lauwe fondue gaat draden trekken en
wordt oneetbaar. Doop aan een lange
vork stukjes brood in de fondue. Wie
zijn stukje brood verliest moet op de
wijn trateren. Als het lekkerste van de
fondue geldt het aangezette korstje op
de boden.
WINA BORN
C. J. Dielenian-\
