GEEF HET
AANEEN
STIER
SiSi Sinas
99
ZELANDICA
Baden in Vlissingen
MISLEIDENDE VOORLICHTING
OVER INDONESIË
Lozen op de
Westerschelde
BIDDEN VOOR
ASTRONAUTEN
bol;
don
FRISSE AANPAK
TBC EN
RÖNTGEN
ONDERZOEK
Poes of hond
DE WETHOUDERSBENOEMING
IN TERNEUZEN (III)
B EN W VAN MIDDELBURG
EN DE BLOTE BEATGIRLS
Westerschelde
D*>
WOENSDAG 22 APRIL 1970 PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
Do Indische culturele kring heeft de
omroepvereniging VARA verzocht de
voorstelling van /.aken in de kort
geleden onder dc titel .Indisch ABC'
uitgezonden tv-progTamma's over het
voormalig Nederlands-Indië, als zou
van het 350-jarige rijk overzee slechts
zijn overgebleven: ,Een Indisch blad
met 6000 abonnees, een nasi-bal en
wat gemengdblocdige Nederlanders-
Indo-europeanen, die zich aan een
uitgebreide rijsttafel te goed doen',
te rectificeren.
Wie deze tv-programma's van de heer
Jacobs cs destijds heeft gevolgd en
met verstand van zaken heeft kun
nen beoordelen, zal moeten toegeven
dat er van een objectieve weergave
nauwelijks gesproken kan worden.
Als het werkelijk waar is, dat van de
Nederlandse cultuur en werkzaam
heid gedurende 350 jaar in het grote
gebied overzee zo weinig overgeble
ven is. dan moeten de Indonesiërs
in de twintig jaar zelfbestuur toch
wel ontzaglijk veel door grof wan
beheer te gronde hebben gericht. Dat
tijdens de regering van de ijdele de
magoog ir Soekarno een ontstellend
gebrek aan economissh inzicht werd
tentoongespreid is voldoende bekend.
In het voorjaar van 1967 verklaarde
geur op economisch gebied van gene
raal Soeharto in een interview met
de onlangs overleden journalist Otto
Kuijk, dat volgens buitenlandse ex
perts nooit een land ter wereld er
economisch zo slecht had voorgestaan.
.Nergens ter wereld is zo potverteerd
als in de periode 1957-1966 onder het
bewind van president Soekarno, al
dus prof. Sadli.
De uitspraak van prins Bernhard na
zijn terugkeer uit Indonesië, dat
thans een eerste schrede is gezet,
ondanks de ontzaglijke schuldenlast
die op het land drukt, op de weg
naar een economisch herstel, doet
ons het beste hopen. Hoewel men
niet moet vergeten, dat men de prins
alleen .de zonnige kant' van de gor
del van smaragd heeft laten zien,
zoals bijvoorbeeld de Plantentuin te
Bogor (Buitenzorg), de kraton van
de sultan van Djoeja, het toeristen
eiland Bali, enzovoort, maar niet de
armoede in de overbevolkte land
bouwstreken van Midden-Java, waar
eertijds de suikerindustrie bloeide.
Rampzalig
hooglijk geprezen. Een theeonderne
ming als Malabas in de Preangei
(West-Java), destijds onder de be
kwame leiding van de heer K. A. R.
Bosscha, genoot wereldbekendheid.
Ik vraag me af wat er thans van
geworden is.
Tot de helft terug
De bekende Vlaamse televisierepor
ter Omer Grawet die in het begin
van de zestiger jaren een kort be
zoek aan Indonesië bracht, vernam
van de Indonesische administrateur
van een voormalig Europese thee-
onderneming in het Buitenzorgse (Bo-
got) dat de theeopbrengst op Java
toen de helft minder bedroeg dan
onder het beheer van de Nederlan
ders.
Een enkel voorbeeld hoe inspirerend
de arbeid van de Europese onderne
mingen op de Indonesische onderne
mers werkte.
In de landstreek Korlntji, ten zuiden
van Padang, (westkust van Suma
tra), een gebied dat pas In 1903 on
der Nederlands gezag was gebracht,
«en streek die tot die tijd volkomen
van de buitenwereld was afgesloten,
trof de militaire expeditie overvloe
dige rljstvoorraden aan, waarvan en
kele wel honderd jaar oud waren en
nog in bruikbare staat verkeerden.
Deze rljstvoorraden werden in de
rijstschuren aangetroffen in de vorm
van padi in de halm (dus niet ge
stampt of gepeld; in tegenstelling
met de gestampte of gepelde rijst
(nasi) die voor consumptie geschikt
De bevolking die, niettegenstaande
de grote rijstoogsten, In armoede leef
de, had eenvoudig geen gelegenheid
ruilhandel te drijven, en deze over
bodige voorraden te exporteren we
gens gebrek aan afvoerwegen.
Twintig jaar later was dit gebied
door de aanleg van een honderden
kilometers lange kustweg naar Pa
dang en de vestiging van talrijke
Europese koffie- en theeondernemin
gen, een bloeiende landbouwstreek
geworden. Maar ook de Inheemse
bevolking had er profijt van getrok- -
ken. Ook zij begon in navolging van
de Europeanen koffiestrulken aan
te planten onder de deskundige lei
ding van de landbouwvoorlichtings-
dienst en wel met zoveel succes, dat
tussen de jaren 1920-1930 in het kof-
fieoogstseizoen, dat enkele maanden
duurde, per- dag gemiddeld voor een
50.000 gulden aan bevolkinskoffie
met eigen vrachtauto's naar Padang
werd vervoerd, ten einde aldaar naar
Europa en andere streken van de
wereld te worden verscheept.
Door openlegging van deze geïsoleer
de streek door de Nederlanders was
de bevolking van Korintji in korte
tijd van betrekkelijke armoede tot
grote welstand gekomen.
J. K. Mesu
Nieuw- en St. Joosland
Gaarne wil ik enkele opmerkingen
maken naar aanleiding van het lezers
schrijven van de heer Van Damme
uit Kortgene (PZC 15 april jl) over
lozen op Westerschelde. Wat de heer
Van Damme schrijft is juist. Wij zijn
al tien jaar te laat om nu nog te pro
testeren, want de Westerschelde is
al een vergaarbak van vuil. Het is
jammer, dat ik dat moet zeggen. Te
het bekend, wat de nieuwe fabrie
ken lozen in de Westerschelde boven
Bath en wat voor vuil er uit de Os-
sendrechtse geul komt? Volgens mij
weten ze bij gs wel wat er loos is op
de Westerschelde. De visvangst is al
enkele jaren stuk, vanaf Bath tot de
Belgische grens. Het kan niet an
ders meer blijkbaar. Nog een paar
jaar dan is de Westerschelde tot Vlis-
aingen één beerput, waar geen via
meer kan broeden. Dat is nu al dui
delijk merkbaar. Waarom moeten wij
een vuist maken tegen Brabant, ter
wijl onze zuiderburen het al jaren
doen. Laten we maar rustig toekij
ken en ons nergens diruk over maken,
want het is toch een verloren zaak!
Want moeders wil, is toch wet?
J. M. Baas,
Hansweert
Naar aanleiding van het bericht in
de PZC van woensdag 15 april:
.Amerikanen bidden voor astronau
ten' (samenvatting de Amerikaan
se senaat aanvaardde .unaniem' een
resolutie om ,alle Amerikanen op te
roepen dinsdagavond om 9 uur te
bidden voor behouden terugkeer
.Apollo 13'-mannen) het volgende: In
Oost-Zeeuwsch-Vlaanderen zijn naar
aanleiding van vorenstaand bericht
enige vragen, twijfels en geruchten
gerezen: allereerst: minister Luns
betreurt, dat de Nederlandse rege
ring deze oproep niet heeft doorge
geven aan ons volk dat immers met
zo sterke NAVO-strengen aan het
grote Amerikaanse lichaam verbon
den is. Hij vreest, dat door zulke
onachtzaamheden de NAVO-streng
doorgeknipt zou kunnen worden en
wie beschermt ons dan
Voorts;
ebedsbelanghebberij
gebedsfraude ln Amerika:
gebedsbelanghebberij gesaboteerd.
Nixon ernstig bezorgd over: onjuis
te of te late bestelling: communis
tische zwendel stal Apollogebeden
(voor Noord-Vietnam); geheime CIA
onderhandelingen: onderschépten ze
(voor Griekse kolonels?); gezant VS
bij de hogere gewesten meldt: God
weigert interview.
Desgevraagd verklaart gezaghebben
de theoloog ln Genêvaticaanwan
neer. men subsidie aanvraagt moet
men g
de boel
en Pentagon dat gedaan? Daar
hangt veel van af voor een eventuele
inwilliging. Bijvoorbeeld: Welke we
tenschappelijke en militaire projec
ten hebben belang bij de Apollo-pro-
gramma's? Moeten de Amerikaanse
negers meebidden, enz.
P. J. Pennings,
N-H predt..
Axel.
ADVERTENTIE
Voor jarigen tussen 22 april en 21 mei
Een Stier is een man met een nuchtere kijk op het leven. Hij weet wat hij wil.
Hij heeft een haarscherpe intuïtie. Hij is ordelijk. Geduldig. Verstandig. Laat een
Stier zijn gang maar gaan! Zijn karakter is vrolijk en hij geniet van de goede
dingen 'des levens'. Van Boldon bijvoorbeeld. De goede after shave met de
degelijke roller. En met een nuchter-manlijke geur.
BOLDONAfter shave, pre shave, scheercréme, haar lotion, haarcréme
AFTER SHAVE
't is wonderkoel, 't is wonder f ul.
De VARA-presentators hebben in de
ABC-programma's de indruk gewekt
dat het Nederlandse bestuur over In
donesië voor het Indonesische volk
rampzalig zou zijn geweest.
Met uitzondering van mr Van Tijn,
oud-rechter te Djoeja, geboren te Pa
dang uit een joods-Indonesische fa
milie, kan men de heren Jacobs ca
een volslagen gebrek aan kennis van
het Nederlands-Indië vóór 1940 ver
wijten.
Natuurlijk is de heer Van Tijn als
oud-voorzitter van de vroegere Indi
sche Sociaal-democratische Vereni
ging niet van partijdigheid vrij te
pleiten, maar hij is tenminste des
kundig. De Nederlanders hebben on
noemelijk veel voor de Indonesische
bevolking gedaan. Natuurlijk gingen
zij er niet heen om vliegen te vangen.
Maar rijk werd er maar een betrek
kelijk klein deel. De tweede wereld
oorlog is er oorzaak van geweest
dat vele Nederlanders uit het voor
malige Nederlands-Indië hun vader
land nebben teruggezien.
Voor deze oorlog gold afla axioma
dat circa 40 procent van de Neder
landers en andere Europeanen die
naar Indië waren getogen om aldaar
hun geluk te beproeven, door diverse
omstandigheden hun geboorteland
ooit meer zouden terugzien. Hetzij
dat zij er jong stierven, hetzij dat
zij door huwelijking met een vrouw
van het land een gezin stichtten,
maar vooral door gebrek aan de no
dige middelen om de reis naar Euro
pa te bekostigen, bleven zij hun gan
se leven in dit mooie tropenland,
dikwijls geplaagd door een verschrik
kelijk heimwee naar de koude oor
den, waar zij geboren waren.
De Nederlanders hebben dit grote ge
bied door noeste arbeid opengelegd
en gecultiveerd. Wat er op bestuur
lijk en economisch gebied is gepres
teerd, wekte destijds de bewonde
ring van de Franse bestuurder» ven
Inao-Chlna.
De cultuurondernemingen, die door
de Nederlanders gesticht werden, wer-
J"~ door buitenlandse bezoeker»
We mogen, meen ik, van de volksver
tegenwoordigers in onze nog zo nieu
we Zeeuwse gemeenten een frisse
aanpak van dé belangrijkste proble
men verwachten. Des te teleurstellen
der is het wanneer het ook hier lijkt
alsof het standpunt dat zij innemen
ten aanzien van een van die proble
men alléén maar afhangt van partij
politieke overwegingen.
Volgens uw verslag van de laatste
raadsvergadering van Nieuw-Borsele
werd daar een voorstel gedaan om
bij gs erop aan te dringen om de nu
bereikte graad van lucht- en water
vervuiling bekend te maken en nor
men te stellen voor het toelaatbare.
Waarschijnlijk tot ieders verbijste
ring werd het voorstel zonder meer
afgewezen. Dat deze verbijstering ge
grond is blijkt ten overvloede
uit een inleiding van de heer Lied-
meyer, oud-secretaris van Concawé
(Conservation Clean Air and Water
in Europe) op 8 april voor nijver
heid ©n handel in VIis6ingen. Men
mag aannemen dat deze heer des
kundig is, en ook dat de oprichters
van Concawé. de samenwerkende olie
maatschappijen in Europa, geen we
reldvreemde idealisten zijn. Welnu,
de heer Liedmeyer drong aan op het
stellen van normen, precies hetzelfde
wat door de raad-sm eerderheid van
Nieuw-Borsele met zo veel gemak
van de hand werd gewezen. Welke
overweging kón deze meerderheid bij
het nemen van haar besluit hebben
releid? Er zijn drie mogelijkheden:
Zij vond dat het met die vervuiling
weil los liep. Welnu, edelachtbare per
sonen kan men niet voor zó oninozel
houden.
2 Zil was van mening dat gs geen
aandrong nodig hebben. Men hoeft
eahter het zittende college echt geen
boos hart toe te dragen om zo'n me-
nin» rijkelijk naïef te vinden.
3 Het voorstel werd gedaan door de
fractie PvdA en PPR. Indien dit
laatste voldoende reden was om het
af te vijzen en wat kan anders
de reden geweest zijn dan kunnen
we de andere fracties niet met hun
houding feliciteren.
Drs .T. A Baekerra
Schoondijke
In .Het Beroepsonderwijs' van 14
maart 1970 en in het orgaan van de
algemene bond van onderwijzend per
ming leerlingen tegen besmettings
gevaar' waarin het Jaarlijks of 2-
jaarlijks röntgenologiscii onderzoek
op tbc van ambtenaren en onderwij
zend personeel lichtzinnig wordt ge
noemd en getuigend van een blinde
organisatiewoede. Enkele hoofdzaken
uit het artikel mogen hier volgen.
Ie. Tbc is geen volksziekte meer. Dit
is slechts voor een deel te danken
aan het röntgenologlsch onderzoek,
voor een ander deel aan verbeterde
woon- en lichaamshygiëne, gewijzig
de eetgewoonten en wellicht ook een
veranderd bewustzijn. Het geeft te
denken dat heden elke vijfde mens
aan kanker, de tegenvoeter van tbc,
sterft.
2e. Het aantal gevallen van tbc ont
dekt door röntgeonderzoek ls verge
leken met dat welke op andere wijze
ontdekt werd gering. Dit werd in
Amerika. Engeland, Duitsland en Rus
land op overtuigende wijze aange
toond. Dr med. Martin Weiser ver
klaarde .Geen enkele arts of hij
huisarts, specialist of arts bij een
ambtelijke instantie is kan op
grond van slechts één thoraxfoto be
oordelen of een long gezond is'.
3e. De kans dat 'nleerling sterft aan
tbc als gevolg van besmetting door
zijn leraar (op een dagschool) als
deze niet geröntgend wordt is vol
gens prof. dr E. Witte (Göttingen)
225x kleiner dan de kans dat de leraar
door regelmatig röntgeonderzoek als
fevolg daarvan sterft aan leukaemie
bloedkanker). Wanneer een muziek
leraar zich voor een half of heel uur
les per week ook al moeten laten
röntgen, waarom de bakker en de
melkboer dan niet? Men heeft zelfs
onlangs het massaal röntgenologisch
bevolkingsonderzoek op tbc, om wel
ke reden dan ook, gestaakt!
4e. Veel gevaarlijker is echter, vol
gens versohillende stralingsdeskundi
gen, de erfelijke schade. Prof. dr F.
H. Sobels (Leiden): .Er is geen drem
pelwaarde en in genetisch opzicht
bestaat geen tolerantiedosiswant
blootstelling van veel individuen aan
kleine stralingsdoses, zal evenzeer
mutaties verwekken a.ls hogere do
seringen bij weinig individuen'.
5e. Evenals Nederland (onder andere
de heer De Kort) kent ook Duitsland
zijn .Strahlenverweigerer". Zij wer
den aanvankelijk veroordeeld, doch
in hoger beroep werd hun vonnis uit
gesteld ln afwachting van een uit
spraak van het Bundesverfassungs-
gericht. Sommigen wachten al 8-10
jaar. Dit pleit niet voor de veilig
heid van röntgenologische diagnos
tiek.
6e. Aldus mag hier met klem een be
roep gedaan worden op de rechten
van de mens waarin vervat het recht
op .lichamelijk ongedeerd blijven'.
J. R. Westra,
Zeist
Weer hebben we een poes gevonden
in de polder, van ongeveer 1 jaar
met 5 dode jonge poesjes (van de
honger omgekomen). Poes werd 14
dagen geleden in het veld gezet. Het
was nou wel genoeg geweest zal de
eigenaar hebben gedacht. Een poesje
is leuk, maar als ze jongen krijgen
moeten ze maar weg. Wist die eige
naar dan niet dat er ook voor poe
zen ,een pil' is? Wist de eigenaar
ook niet dat je jonge poesjes (pas
geboren) naar een dierenasiel of die
renarts kunt brengen, die ze pijn
loos wegmaken. Zelfs kan een poes
gesteriliseerd worden, zoals een kater
gecastreerd kan worden. En treft u
nu reeds een regeling voor de va
kantie, voor uw huisdieren. Honden
kunt u makkelijk bij familie of even
tueel kennissen uitbesteden, als het
maar tijdig genoeg wordt afgespro
ken. Kan dit niet, dan Runt u uw
hond laten logeren tegen een zeer
redelijke prijs in een dierenasiel,
maar hier geldt ook: ,Doe het tijdig'.
Poezen kunt u ook in het asiel laten
logeren. Maar het .houden van' die
ren in tweeërlei betekenis, valt veel
mensen nog moeilijk. Bedenkt u ech
ter voordat u een huisdier neemt, dat
er bij de vele voordelen er dus ook
nadelen zijn. die wel degelijk over
wogen moeten worden. Deze nadelen
zijn onder andere:
1. de hondenbelasting:
2. het uitlaten van de hond ln we«r
en wind;
3. de vakantieproblemen en eventuele
uitstapjes tussendoor;
kosten van de dierenarts.
Er zijn er nog vele op te noemen,
maar houdt u werkelijk aan uw huis
dier, dan z(jn de nadelen, echt ggeen
belemmering voor u en uw gezin.
Informeert u alvast bij een dieren
asiel, waar u zowel een hond of poes
kunt halen, als eentje bren
Middelburg zijn er twee asiel
Vlissingen is er één. (Het poesje is
zolang bij ons Ln huis om wat op
krochten te komen).
V. C. J. L, Houtman Hordijk,
Kooiweg 3,
Wilhelminaaorp.
In uw blad van woensdag 15 dezer
meent de heer Kes te moeten ingaan
op mijn stukje in het nummer van
7 april.
Naar aanleiding van mijn medede
ling, dat de bewering van de heer
Huybrecht dat het maar een haar
zou hebben gescheeld of de heer Hol
zou helemaal niet meer op de kan
didatenlijst van de PvdA zijn voor
gekomen een pertinente onjuistheid
vertelt de heer Kes datdit een
halve waahheld is omdat in de geza
menlijke besturenvergaderlng ver
schil van mening zou znjn geweest
over de aan de heer Hol toe te keu
ren plaats op de lijst. Een ieder zal
echter direct inzien, dat dit iets ge
heel anders is. Feit blyft dan ook,
dat de heer Hol door de ledenverga
dering (het hoogste gezag in de af
deling) op de kandidatenlijst met 20
namen met vrij ruime meerderheid
van stemmen op no. 3 werd geplaatst.
De bewering van de heer Huybrecht
was dus pertinent onjuist. Ik neem
aan dat men mij wel op mijn woord
zal willen geloven als ik verklaar
dat uiteraard ook mijn overige me
dedelingen volledig juist zijn. Als
leugenaar sta ik, hoop ik. niet be
paald bekend. Op de rest van het
sdhrijven van de heer Kes zou ook
nog wel het een en ander zijn aan te
merken (hij redeneert bijvoorbeeld
aardig naast hetgeen ik gesteld heb
heen) maar daarop ga ik niet ln.
Het was mijn bedoeling mij volledig
uit de politiek terug te trekken en ik
voel er weinig voor mij door fouten
en onhandighden van anderen toch
weer in allerlei verwikkelingen te la
ten betrekken. Bovendien neeft dat
geschrijf niet de minste zin. Het
leidt alleen maar de aandacht af van
het feit ,dat de verenigde christelijke
partijen, die in de gemeenteraad van
Terneuzen 8 van de 23 zetels bezet
ten, met medewerking van enkele
kleine partijen 3 van de 4 wethou
derszetels hebben ingepalmd. Het la
vooral dat wat in het oog gehouden
en onthouden dient te worden. Men
kan zich echter wel afvragen of men
hun dat niet wat moeilijker had kun
nen maken. Mijn stukje is uw blad
van 7 dezer had uitsluitend de bedoe
ling voor het betrachten van eerlijk
heid en oprechtheid te pleiten, wat
vooral ook in de politiek een eerste
vereiste is om geloofwaardig te zijn
en te blijven. Zonder dat hebben alle
mooie praatjes over openheid en over
inspraak van de bevolking niet de
geringste betekenis.
Het antwoord van burgemeester Wol-
ters mede namens de wethou
ders op de vragen van de raads
fractie der SGP over de blote beat-
girls bij ,Jeugd en Muziek' is niet
alleen 'n treffend staaltje van moderne
besluiteloosheid en besluiteloos mo
dern-zijn, maar ook van de taai-deva
luatie die aan de gang is. Bestuur
ders en reclame-technici hullen zich
in een schijnbaar belangrijk vak-jar
gon van nietsmeerzeggende woorden.
.Snelle evolutie in moderne cultuur
uitingen'. Snel, dat is al bijzon
der ,in' (,Koop uw eigen driftige
snelle wagen...:).
.Evolutie', een machtig woord: we
zijn in ontwikkeling (dus niet on
derontwikkeld!) we zijn op weg, on
derweg, dat suggereert toch ,op
weg naar eindelijk betere toestanden
.Uitingen', dat klinkt ook zo oor
spronkelijk, zo fris, niet dat duffe
in zichzelf gekeerde zwijgen, maar ex
perimenteren, gedurfd, pittig.
.OultuUr'! hoe ver staan wij reed»
af van de barbaren. Wij zijn be
schaafd en worden het steeds meer.
(Overigens zijn barbaren wel bloot).
/Ja, ja, zegt meneer de Uil' en
ga nu maar lekker slapen, Middel
burgse kindertjes, burgemeester en
wethouders waken wel over jullie ze
delijke heil. Want, o, wee, als het
eens de grens van het pornografische
gaat naderen dan zullen wij heus
wel ingrijpen.'
Hier enkele vragen (omdat het mij
nog niet helemaal helder is):
1 Hoe lang zal het duren voordat
b en w weten, waar de grens tussen
toelaatbaar en ontoelaatbaar bereikt
is? Of is de snelle evolutie dan id
weer .voortgeschreden' In Denemar
ken is deze grens officieel losgela
ten en de Nederlandse rechtspraak
verkeert hierover in een totale ver
warring. De burgemeester zegt zelf
ook, dat het .uiterst moeilijk vast
te stellen is'. Dissertaties worden er
aan gewijd.
Het kon echter wel eens zijn, dat
het uiterst makkelijk blijkt, wanneer
de eigen zoons of dochters van de
bestuurders dergelijke grapjes gaan
uithalen. Dan zouden zij waarschijn
lijk op zeer eenvoudige oud-holland-
se wijze een flink pak op hun don
der" krijgen van hun ouders. Tenzij
dit ook weer hopeloos ouderwets is.
Deze beatgirls zullen echter ook wel
.ergens' ouders hebben.
2 Ik ken mensen, die er samen met
hun families onder lijden dat zij een
ziekelijke afwijking hebben: naakt-
lopen en het tonen van bepaalde li
chaamsdelen. die volgens de wet (ten
minste tot voor kort) bedekt moeten
blijven. Deze mensen draaien hier
voor drie of zes maanden de gevan
genis in. Misschien zijn zij toevallig
niet om aan te zien. Maar als .Jeugd
en Muziek' enkele fraaie dames in
vergelijkbare toestanden aanbiedt
heet dit ,een openbare vermakelijk
heid, waarvoor geen voorwaarden
hoeven te worden gesteld' (aldus b
en w) ofschoon de Nederlandse wet
geving deze toestanden evenmin heeft
wensen te bevorderen.
3 Wanneer men met vooruitstrevende
geesten spreekt, dan zeggen zij om
strijd: ,och het geeft allemaal niets,
denk je nu heus. dat de jeugd zich
om dergelijke dingen nog druk
maakt?!' Het zijn de ouderen, die
zich hieraan vergapen en die uit de
sex-shops de vieze blaadjes kopen.
Voor de jeugd schuilt hier geen en
kel gevaar.'
Wanneer dit zo zou zijn, dan zie ik
niet in, waarom er bij .Jeugd en
Muziek' behoefte was aan deze voor
stelling. Misschien la dan het bestuur
teveel bevolkt door ouderen. Het ia
mij wel bekend, dat er wel degelijk
'n aantal jongeren onthutst was over
deze onverwachte tractatie, maar dat
zij niet wilden opvallen door weg te
gaan.
4 Wanneer onze plaatselijke overheid
van evolutie spreekt, waarheen
evolueren wij dan Als regeren voor
uitzien is, moeten b en w toch een
idee hebben van de richting en het
doel? Het k-n natuurlijk ztjn, dat
het allemaal vanzelf voorbij gaat, en
dat er binnenkrt weer een maxi
mum aan kleding op de planken la.
Het kan ook zijn, aat wij snel af
koereen op de Cleopatra-toestanden
van de gedegeneerde Romeinse .be
schaving'. Wanneer er in Nederland
al ergens een jeugdsodëteit gesloten
(ja, toch maar gesloten) moest wor
den omdat da jeugdige voorzitter in
het openbaar ging vertonen wat tot
de meest intieme levensgebeurtenis
sen behoort, dan is deze vraag
niet geheel ongewettigd.
En wanneer het christendom, toen
het aan het begin van onze jaartel
ling een nieuwe moraal in deze chaos
binnendroeg, bezwaar maakt tegen
een terugval in wat Paulus noemt
.hoererij, onreinheid, hartstocht, boze
begeerte en hebzucht, die niet anders
rijn dan afgoderij en de toorn van
God opwekken', dan kan dit niet
alleen maar worden afgedaan met
de term .daar heb je die fatsoen
rakkers weer', doch dan ia hier een
totale visie op het leven, huwelijk.
fezin, opvoeding, zelftucht in ge-
me.
5 Het komt mij voor, dat bij vele
autoriteiten in one land, die zeggen
dat rij het niet weten, alleen maar
een panische angst heerst om voor
ouderwets te worden versleten, en te
moeten verschijnen voor de inquisi
tie (bloedraad) van de twintigste
eeuw: Mies Bouman en haar mede-
uïtbenere voor de TV. Wanneer je dan
ais burgemeester zo aan de tand ge
voeld en belachelijk gemaakt wordt
dat je in tranen uitbarst of bij mi
nister Beernink je matten kunt gaan
Zie ik de lichtjes van de \\v
de!!! Als straks West-Br. o-tt. in
ongezuiverd rioolwater a k>;''>.
meter per uur op de Wester-.-schelde zal
lozen, kan men met 'n kleine var.at .e
op bovenstaand lied zingen: .Z
de stront op de Westerschelde.' Kr
als er dan nog eens iemand m'
ZeeuwBch-Vlaanderen. Zu d -Bevela.-.d
of Walcheren in de Schelde durft te
zwemmen zal hij kotsmisselijk wer
den. Maar Je wordt nog kotsrr, s
lijker als je denkt aan de enori
leugen van de regering die zeg: da',
vervuiling. Dag sportvissers, d&z bad-'
zij wat doet tegen water en lucht -
gasten, dag toensten.
A. Bracke
IJzeDdijke
oprollen wegens teveel gezag en te
weinig gevoel voor je eigen f:;d,
dit lokt schijnbaar weinigen aan.
6 Kan er naast allerlei gepraat over
de ook door mij hartgrondig ver
wenste en gevreesde verpesting van
de Zeeuse lucht door een tweede Rot
terdam aan de Schelde, ook eens ge
dacht worden aan de kwestie van de
geestelijie luchtvervuiling van onze
samenleving, die door de reclame,
geldzucht, het eindeloos gekletst over
pillen, abortus, en door het aan de
openbare weg tonen van vieze plaat
jes in nette hoekzaken en speciale
sexshops hoe langer hoe meer kots
misselijk gemaakt wordt van va t
God heel lang geleden zo mooi had
bedoeld? Straks zal een nieuwe ge
neratie ons verwijten dat v-j ze heb
ben laten opgroeien in een maat
schappij waarin zij geen enkele vaste
lijn en geen enkele hogere waarde
meegekregen hebben.
7 Tenslotte: ais ik mij af traag,
wat ik wél onder behoorlijke be-
stuursopvattingen rangschik, dan zoek
ik het inde richting van de voor
treffelijke opmerkingen, die de zojuist
afgetreden burgmeester van Alk
maar in het Elseri er-interview van
21 maart 1970 heeft gemaakt over
net gezag in onze samenleving. ,Een
barst in het glazen huis en de gaaf
heid van het ambt is er niet
meer.' (biz 123).
Laten wij oppassen dat er niet te
veel barsten komen.
J. E. L. Brummelkamp,
Middelburg.
(ADVERTENTIE)
3 bekertjes of
driekantjes voor
De zogenaamd geruststellende mede
delingen van dr Gryson (PZC 15
april, pag. 11) zijn naar lk heb begre
pen gebaseerd op de situatie aan de
Belgische Noordzeekust. Deze mogen
niet zonder meer van toepassing wor
den verklaard op de Vlissingse stran
den, omdat hier andere omstandighe
den heersen. Hierop wijst trouwen»
reeds het feit. dat Vlissingen een
slechtere kwalificatie kreeg van de
Belgische Verbruikersunie dan de
Belgische Noordzeekust.
Het Vlissingse stand bevindt zich
aan de monding van een zeearm met
een aanzienlijk getij vermogen, waar-
In bovendien de (zoete) Schelde uit
mondt, die eahter slechts betrekkelijk
heden geldt voor Vlissingen ln min
dere mate dan voor de Belgische
kust. dat snelle verspreiding en ver
dunning van de afvalstoffen belang
rijke elementen zijn. Het water van
de Westerschelde pendelt met de eb-
en vloedbeweging heen en weer, waar
bij uiteraard wel een zekere uitwisse
ling met de Noordzee plaatsvindt.
Dat deze echter beperkt is, komt tot
uiting in het lagere zoutgehalte dan
dat van het Noordzeewater (het ln
het PZC-artikel genoemde getal van
35 gram per liter geldt voor het
Noordzeewater, en niet voor de Wes
terschelde!) en in de zomer de aan
merkelijk hogere temperatuur van
het water van de zee-armen vergele
ken met die van het zeewater. Beide
factoren, een hoog zoutgehalte en een
lage temperatuur, worden door dr
Gryson genoemd als remmingen voor
de ontwikkeling van microben. Voor
de Noordzee gelden ze echter in ster
kere mate dan voor de Westerschelde
en andere in soortgelijke omstan
digheden verkerende estuaria, als
gevolg van de in het voorgaande aan
geduide verschillen. De vermelding
van dr Gryson. dat hem in zijn 20-j
Jarige ambtsperiode nooit gevallen
gemeld zijn van aandoeningen die ba
ders in zee hebben opgelopen, heeft
naar mijn mening niet "de minste be
tekenis, in elk géval voor wat Vlis
singen betreft, waar de omstandighe
den niet alleen van de Belgische ver
schillen. maar bovendien aan sterke
verandering onderhevig zijn door de
toenemende afvalwaterlozing. Het
lijkt me schadelijk voor de me
ningsvorming om dergelijke zaken te
berde te brengen, en dan bovendien
nog onder het hoofd .Baden in zee is
niet gevaarlijk", wat overigens niet
door de Belgische deskundige gecon
stateerd wordt als ik het "goed be
grepen heb. maar hem in ae mond
gelegd door uw correspondent. Als
waakzaamheid geboden blijft, wat dr
Gryson ondanks alle geruststellende
omstandigheden toch wel nodig blijkt
te vinden, dan lijkt me een meer ob
jectieve voorlichting toch wel op zijn
plaats.
P. A. Walhout
Vlissingen
Eén van om uit de streek van Cadzand heeft
eigenhandig zijn merkwaardige levensge
schiedenis te boek gesteld op eenvoudige nuch
tere manier, die hem tekent als een intelligent
auto-didact. Hij heeft niet alleen bijzonder goed
rondgekeken, maar zijn veelsoortige ervaringen
ook levensecht neergeschreven.'
In het pas uitgekomen jaarboek van de Heemkundige kring West-
Zee uwsch -Vlaanderen 1967-'68 heeft J. CJh. Cornelia het hand
schrift van Adriaan Sehietekafcte opnieuw uitgegeven, da*, in 1943
is gepubliceerd in het Algemeen Advertentieblad voor West-
Zeeuwsch-Vlaanderen. .Wij vonden ze voor onze streek zo belang
wekkend. dat ze een beter materiaal dan het grauwe krantenpapier
waard zijn.' Adriaan Schietekatte was de huisknecht van Iman de
Jonge, hoofd van het College van het Vrije van Sluis, die van zeer
nabij de inval van de Fransen in 1747 heeft meegemaakt. Van zijn
broodheer zegt Schietekatte: .Den goeden heer zaliger was een man
die een goedt verstand! en vee! geld hadde. Ook was bij van een
hoog geboorte, maar was duijvels gierig.' De Jonge was ernstig ziek
toen de Fransen Sluis naderden. Mr Iman vond het noodzakelijk dat
zijn geld zou worden begraven, hetgeen zijn knecht met een dienst
bode heeft gedaan. In het hoenderkot werd een enorme wastobbe
geplaatst. In flessen werden de munten van allerlei waarden gedaan
en vervolgen» de wastobbe gevuld. ,Bc dagt, dat ik al de schatten
van Peru en Mexico handelde.' In tussen werd Sluis belegerd en de
Fransen beschoten de stad. Toen Schietekatte een poolshoogte ging
nemen bemerkte hij dat hij veiliger was als hij thuisbleef gezien de
kogelregen. ,Ik veriiaalde mr Iman alles wait ik geslen hadde, ge-
noegsaam met een gebrooke stemme. Hij belastte mij scherp van
sulks niet meer te doen en versogt mij maar bij hem te blijven,
wijl hij er misschien niet lange meer sljn sou. Hij seijde mij ook
teffens dat ik daghelijks moest kijken op de plaatsen daar ik s:;n
geldt hadde begraavenIn de literatuur zijn genoeg voorbeelden
bekend van gierigaards, maar De Jonge mag onder de kampioenen
worden gerekend.
i strijd om de Hoofdplaat waarop later het gelijknamige dorp
kwam te liggen is een voorbeeld van de problemen over het ei
gendomsrecht en de rechtspraak van dit gebied. Partijen in het ge
ding waren de Staten Generaal en de Staten van Zeeland. ,De Raad
van State gaf als zijn mening te kennen, dat de Hoofdplaat niet
uitsluitend domein van Zeiand geacht kon worden, maar behoren
de aan de bondgenoten tezamen. Hun zienswijze brachten zij mede
ter kennis van de Generaliteit en evenzo ter kennis van de Staten
van Zeeland in maart 1775.' Het is mr Willem Schorer geweest die
in een spits betoog hef recht van Zeeland op de Hoofdplaat heeft
uiteengezet.
J. J. Lambert beschrijft onder de titel: Twee limiet-palen monu
menten van een jarenlange strijd om de Hoofdplaat de geschie
denis van de strijd over het eigendomsrecht. Onvermoeibaar is G. A.
C. van Vooren. die in talrijke artikelen de rijke geschiedenis van de
streek weergeeft. Hij geeft thans het vervolg van de Fran.sc inval :n
1794 aan de hand van het memoriaal van Elias Vermere te Aarden-
burg. Zo langzamerhand zal hij in staat zijn de geschieden.s van
westelijke Zeeuwsch-Vlaanderen van de laatste drie eeuwen samen
vattend te beschrijven. Het zou een aanwinst zijn voor de geschie
denis van Zeeland. Er rijn nog verschillende andere bijdragen ln dit
jaarboek, die een goed beeld geven van de activiteiten van deze
kring. Een en ander is een gelukwens waard.