TERREUR IN VS BOMAANSLAGEN VERONTRUSTEN AMERIKANEN i De zwarte stilte van de angst Wi JONGE RADICALEN EISEN EEN NIEUWE MAATSCHAPPIJ courant provinciale zeeuwse 17 28 MAART 1970 Amerika wordt overspoeld door een golf van terreur. Xa de hete zomers van '68 en '69 is nog lang geen eind gekomen aan de troe belen. Waren liet de afgelopen twee jaar met name de negerop standen, die de aandacht van de wereld gevangen hielden, thans zijn het de bomaanslagen op regeringsgebouwen en dergelijke In tal van grote steden, die opnieuw de aandacht vestigen op de explo sieve toestand' in de VS. Amerika lijkt zo langzamerhand het. ter rein te worden van een guerrilarevolutie, opgezet door ontevreden radicale groeperingen, die een nieuwe maatschappij eisen. Midden deze week heeft president Nïxon verklaard, dat de bommengoolers zeer zware straffen boven het hoofd hangen. Hij sprak in dit ver band zelfs van de doodstraf. Onze correspondent in Washington, mr Henk L. I.efl'elaar, gaat in een drietal beschouwende artikelen nailer in op deze verontrustende ontwikkeling in de Amerikaanse samenleving. In de afgelopen anderhalf jaar zijn honder den gebouwen, die op een of andere wijze symbolisch waren voor de onwrikbaarheid van het gezag in de Verenigde Staten, het doelwit geweest van bomaanslagen. In het gebied rondom San Francisco werden in de laatste twaalf maanden zestig, kennelijk met zorg geselecteerde kantoren door dynamiet- explosies verwoest. In Seattle, Denver en Detroit werden ieder ruim twintig zulke aan slagen gepleegd. De recente ontploffingen in de kantoren van drie grote bedrijven in New York en de totale verwoesting van het huis in Greenwich Village, waar bommen worden gefabriceerd en waarbij drie studen ten de dood vonden, duiden verder op wat F De meeste aanslagen vinden 's ochtends plaats. geen enkele functionaris in de Nixon-rege- ring hardop durft te beamen, namelijk dat Amerika hef terrein is geworden van een guerrillarevolutie. Deze guerrillarevolutie onderscheidt zich van an dere historische revoluties, doordat zij in essentie lei derloos is, wordt, uitgevoerd door een aantal niet al tijd samenwerkende groepen radikaien, en niet steunt (zoals bijvoorbeeld in de Franse en Russische revo luties) op de sympathie en medewerking van een bre de laag van de bevolking. De taktiek van de .con structieve vernietiging', zoals de radikaien hun bom aanslagen noemen, levert niettemin een patroon op dat moeilijk anders is te zien dan een revolutionaire poging om ingrijpende veranderingen in de Ameri kaanse samenleving aan te brengen. Dit patroon is te herleiden uit het soort doelwitten dat voor de aan slagen werd geselecteerd: de kantoren van zulke machtige .establishnient'-bedrijven als IBM. Bank of America, Mobil Oil, General Telephone and Electro nics, de kade van de United Fruit Company (die eer tijds als schild diende voor de ondergrondse activi teiten var. de Amerikaanse buitenlandse inlichtingen dienst in Guatemale), en de lokalen van de ROTC-fi- lialen (een semi-leger-organisatie die studenten m de gelegenheid stelt om gedurende hun universitaire jaren een reserve officiersopleiding te laten volgen). In San Francisco werd bovendien een bom geplaatst in een politiebureau, die aan een agent het leven kostte en negen anderen verwondde. De meeste van deze aanslagen vonden vroeg in de morgenuren plaats en meestal werden de betrokken gebouwen van te vo ren telefonisch ingelicht, opdat er geen slachtoffers te betreuren zouden zijn. In sommige gevallen werd achteraf door middel van een pamflet of door een brief de Identiteit van de dader bekendgemaakt. Zo werd na de bomexplosies in New York een medede ling, ondertekend door Revolutionary Force 9' (re volutionaire groep 9), de wereld ingestuurd, gericht aan .Amerika.' Deze mededeling luidde: in het op de dood georiënteerde Amerika staat maar één weg open naar een leven van love and freedom, namelijk het aanvallen en vernietigen van de machten des doods en exploitatie, om een rechtvaardige samenleving op te bouwer. revolutie.' Voor zover bekend nemen niet meer dan een paar honderd jongeren actief deel aan het vervaardigen en plaatsen van de bommen. maar het laat zich aanzien dat zij de morele en fi nanciële steun hebben van een aanzienlijk groter aan tal radikaien. Het is bovendien opmerkelijk dat de regering er tot nog toe niet in is geslaagd om de bomploegen op te rollen of om enkelingen te arreste ren. Uit de restanten van het verwoeste huis in Greenwich Village, dat per ongeluk de lucht moet zijn ingegaan, toen men bezig was explosieven te ver vaardigen, is gebleken dat de ultra-linkse .Weather man' een fractie van de SDS (studenten voor een de mocratische samenleving) vermoedelijk een aandeel heeft gehad in de aanslagen. Maar zo min als dit te bewijzen valt, zo min is ook aan te tonen dat een aantal ultra-radikale negergroeperingen erbij be trokken is, zoals algemeen wordt verondersteld. Ame- rika's uitgestrektheid, de belangrijkste verschillen van de staat tot staat, de uiteenlopende belangen van de radikale groepen zelf en het gevaar van te openlijke activiteiten, zijn redenen waarom deze guerrillarevolutie (voor zover bekend) geen pyrami- de-opbouw heeft, met echte leiders aan de top. De conservatieve Amerikaan grijpt dit gebrek aan coördinatie en organisatie aan om zijn ogen te slui ten voor het eigenlijke streven en karakter van deze verspreide .symbolische' aanvallen op de bestaande orde. Hij geeft er de voorkeur aan deze activiteiten toe te schrijven aan een handje vol .gevaarlijke gek ken' met wiens arrestatie en veroordeling de orde weer hersteld zou zijn. Dit is de manier waarop con servatieven door de eeuwen heen hun eigen bolwerk van onaantastbare zekerheden geweigerd hebben open te stellen voor veranderingen en dialogen, en het precies om die reden dat de ultra radikale Ame rikaanse jongeren niet meer geloven in passiviteit. In wezen is het geweld waartoe deze jongeren hun toevlucht nemen, even Amerikaans als het Witte Huis. Tenslotte werden er sinds 1882 bijna driedui zend negers en blanken gelyncht, en vonden er in het zuiden in de afgelopen tien jaar een vijfhonderd bom aanslagen plaats op kerken en huizen van negers en zij die met hen sympathiseerden. Maar wat nieuw is in de laatste ontwikkelingen, is dat de activiteiten van de ultra-radikalen zich tegen de gevestigde or de richten (de lynchings en de bomaanslagen in het zuiden waren immers ter bescherming van de .belan gen' van de blanken) en dat zij een politieke ach tergrond hebben. Wat de conservatieven nog meer verontrust, is dat het merendeel van de radikaien en ultra-radikalen afkomstig is uit de min of meer wel gestelde blanke middenstand van het land. President Nixon's faillissement. I. F. Stone, één van de weinige oudere radicalen, die nog steeds van zich laat lioren door middel van een eigenhandig geschreven tweewekelijkse publikatie, denkt dat Amerika aan de rand staat van een .woeste omwenteling'. Naar aanleiding van de bomaan slagen van ultra-radicalen schreef hij: ,Ik kan in Nixon en zijn medewerkers geen pijnlijke bezorgdheid ontdekken, geen begrip voor wat er gaande is, geen werkelijk inzicht. Wanneer is er ooit ©en stompzinniger nationaal leiderschap geweest, terwijl de stormwolken zich samenpakken?' De ultra-radicalen stellen zul ke vragen niet meer. Zij hebben hun conclusies al getrokken. Stone is niet de enige die het gevaar ziet van een gevestigde orde, die, hetzij uit onwil of uit onmacht, niet bij machte is om tege moet te komen aan de fundamentele voorwaarden voor een hu mane samenleving. Kort geleden verscheen onder de titel .Punten van rebellie' een beknopt boekje van William O. Douglas, één van de progressieve rechters van de hoge raad. Hij zegt daarin: ,De spanningen en krachten in ons (Amerikaan se) systeem zijn zo groot geworden, en het verzet zo gewelddadig en voortdurend dal het land in de greep is geraakt van een groot gevoel van onzekerheid'. Op het internationale vlak zijn wij vrijwel paranoïde geworden. De wereld is vol gevaarlijke men sen. Iedere onruststoker waar dan ook ter wereld, is een commu nist Het land is in de macht van een zwarte stilte van angst, die er de oorzaak var. is dat wij sommige van onze liberale tradi ties overboord gooien Johnson predikte de doctrine dat de rest van de wereld aast op wat wij hebben en, tenzij bestre den, dat van ons af zal nemen. Deze angst heeft van ons allen mi litaire experts gemaakt. Militaire strategie voert in ons denken inderdaad de boventoon, en het overheersen van de mili taire houding heeft een treurig effect gehad op ons nationale leven'. Om deze visie van een paranoïde Amerikaan te staven, citeer! Douglas feiten: Sinds 1947 zijn tenminste 20 miljoen Amerikanen aan een zo genaamde .royaliteits' test onderworpen. Redenen om iemand al te wijzen voor een baan in het federale apparaat waren ondei meer het bijwonen van een bijeenkomst, die later .subversief' werd geacht, het voorspellen van de val van Tsjang Kai Tsjek, oppositie tegen Amerikaanse steun aan de Fransen in Vietnam (dus voor 1954), net propageren van de toelating van communis tisch China tot de Verenigde Naties. Een privé-organistaie houdt er een archief op na van 5 miljoen jonge Amerikanen die aan protestdemonstraties hebben deelge nomen, of die zich destijds inzetten in de strijd voor de burger rechten in het zuiden. De namen worden tegen betaling verstrekt. De leiders van zulke organisaties, studenten voor een democra tische samenleving, moratoriuimgroepen tegen de oorlog enz. wor den constant gesurveilleerd. Pogingen worden in het werk gesteld om mogelijke radicalen van de universiteiten te weren door bij hun aanvraag bepaalde .maatstaven' aan te leggen: wanneer de aankomene student niet is aangesloten bij een kerk, politiek liberaal is en belangstelling heeft voor artistieke zaken, en als hij bovendien afkomstig ia uit een ontwikkeld en welgesteld milieu, dan moet volgens deze maatstaven worden aangenomen dat hij een potentiële onrust stoker kan worden, Van iedere telefoon In de regeringsgebouwen moet worden aan genomen, dat hij wordt afgeluisterd, zo ook van iedere regerings- conferentiezaal. In Washington zijn hotels die speciale kamers hebben waarin aile gesprekken opgenomen kunnen worden, en waarin de bezoekers gefilmd kunnen worden door een spiegel die, aan een kant doorzichtig is. Daar kan nog aan worden toegevoegd dat sinds het aan de macht komen van president Nixon het ministerie van justitie nog gro tere bevoegdheden heeft gekregen om telefoongesprekken van particulieren af te luisteren, dat post uit het buitenland geopend itan worden en dat de politie in Washington de bevoegdheid heeft gekregen om zonder bevel huizen binnen te dringen en er huis zoeking te verrichten (deze maatregel diende ter bestrijding van de handel in verdovende middelen, maar er is geen enkele ga rantie dat deze bevoegdheid ook niet in andere gevallen zal wor den toegepast). Uit deze gegevens rijst een in het buitenland een weinig bekend jeeld op van een Amerika dat alleen nog in naam, en in zijn pro paganda, progessief en liberaal is. Een Amerika dat is wezen ang stig dicht komt te staan bij wat doorgaans onder een autocra tisch land wordt verstaan: een land waarin een gevestigde, heer sende klas de lakens uitdeelt, het contract met lagere groepen en wat zij wensen heeft verolren, en dat zijn belangen beschermt door repressieve maatregelen. Amerika's jonge radicalen en ultra-radi calen, of zij symbolische' bomaanslagen voorstaan of niet, zijn het er in ieder geval over eens dat de Verenigde Staten niet kun nen voortgaan op de ingeslagen weg. Deze weg leidt naar liun mening naar het om- leefbare regime van een politiestaat, naar verpaupering van grote delen van de be volking, naar verontmenselijking van de sa menleving. Het nieuwe' Amerika dat het voor ogen staat, moet afstand doen van het kapitalisme en op socialistische grondslag jpnieuw worden opgebouwd. Er is geen en kele visie die zo regelrecht indruist tegen de gevestigde en geheiligde Amerikaanse ipvattingen over het land, als deze. De oppositie van deze jongeren is niet, zo- ils in conservatieve kringen nu wordt aan gevoerd, het gevolg van een verwende jeugd, van conflicten met ouders, of van de inter nationale spanningen waarmee zij opgroei den. Htm streven is gebaseerd op feiten: Er zijn minstens anderhalf miljoen Ame rikanen, die geen enkele bron van In komsten hebben. Ongeveer zes miljoen verdienen niet meer dan 300 dollar (1200 gulden) per jaar; 29 miljoen gezinnen verdienen minder dan 3000 dollar per jaar, ongeveer de helft van wat officieel als een minimum basisinkomen wordt geacht. De kans dat een 24-jarige neger meer dan 3000 dollar per jaar gaat verdienen is 41 procent (voor blanken van die leeftijd: 78 percent). Het werkloosheidspercentage voor blan ken is ongeveer 3.1 percent. Voor negers S,7 percent. Ruint 6V2 miljoen Amerikanen van Mexicaanse oorsprong leven in ai-moe de. Hun werkloosheidspercentage is tweemaal zo groot als dat voor het ge hele land. Ze hebben doorgaans niet meer dan zeven jaar onderwijs gehad (de ne gers halen een gemiddelde van negen jaar). De jonge radicalen verzetten zich tegen de structuur van de Amerikaanse samenle ving, die de welgestelden meer bevoordeelt dan de armeren. In Texas, bijvoorbeeld, ontvingen de boeren (2,1 procent van de bevolking van die staat) ongeveer één mil jard gulden aan subsidies voor het niét ver bouwen van land. De armen van die staat (bijna 29 percent van de bevolking) kre gen daarentegen 28 miljoen gulden uitge keerd in voedsel de regering geeft jaarlijks iets minder dan 1 miljard gulden uit aan het opslaan van agrarische overproduktie). De achtergrond van deze schrille contras ten is te zoeken in een curieuze puriteinse filosofie, afkomstig van de eersten die Amerika bevolkten, die aan zoveel Ameri kaanse opvattingen ten grondslag ligt. De ze filosofie werd door William O. Douglas, een van de meest progressieve leden van de noge raad, in zijn boekje .Punten van rebellie' omschreven als: .De puriteinse ethiek, dat vlijt en hard werken iedereen aan de top van de samenleving doet belan den'. Douglas zegt dat deze redenering een groot deel van het denken van Amerika nen heeft geconditioneerd, en verantwooi-- delijk is voor de traagheid waarmee het land zich bezighoudt met zulke problemen ils de honger en de getto's van de grote steden. Ren recent artikel van Robert Sherrill in ,The New York Times Magazine' raakt een ander aspect van ditzelfde fenomeen: ,De lokalen van de wetgevers en de afdelingen van de regering worden op ieder niveau bevolkt door mensen die geloven dat ieder een die honger lijdt en hulp zoekt, een schooier is'. Sherrill zegt. dat een statis tisch onderzoek heeft uitgewezen dat on geveer één procent (50.000) van de 71 miljoen mensen die een minimale toelage van de regering kregen, bestempeld kan worden als .parasieten'. ,Maar, zegt hij, .niettemin geloven de meeste politici nog steeds dat iemand die honger lijdt, tekort komt omdat hij een zondaar is en een niets nut'. Inderdaad is een van de meest gehoorde argumenten in Amerika, wanneer dit pro bleem ter sprake komt: ,Ik heb er zelf hard voor moeten werken om te bereiken wat ik bereikt heb, en in dit land kan iedereen hetzelfde doen als hij maar wil'. Deze ge- dachtengang is zo geworteld in de Ameri kaanse mythologie, en tegelijkertijd ook zo nauw verweven met het geheiligde ,free enterprise'-systeem (wat in werkelijkheid meestal neerkomt op de regel dat ieder een zijn eigen boontjes moet kunnen dop pen), dat de radicalen die met deze redena ties willen breken voor een bijna onover komelijke opgave staan. Hun frustraties zijn dan ook vooral het gevolg van deze mentaliteit. De revolutie, waarin Amerika zich bevindt, is in de eer ste plaats gericht tegen de heersende na tionale filosofie. Het doel van de revolutie schrijft William O. Douglas, ,is niet om het technologische regime te vernietigen. Het is om het bestaande systeem menselijker te maken, om de machine ondergeschikt te maken aan de mens, en om ruimte te laten voor de bloei van een samenleving waarin iedereen tot zijn recht kan komen én gerespecteerd kan worden'. Hij zegt verder: ,Het protest waarvan wij getuige zijn is de herbevestiging van het vertrouwen in de mens. Het is een pro test tegen het moeten leven onder voor schriften en vooroordelen en houdingen die de extremen van rijkdom en armoede ver oorzaken, die ons toegewijd maken aan de vernietiging van mensen door middel van wapens, bommen en gassen'. Maar Douglas emdigt zijn geschrift met een pessimistische gedachte: ,Het zou een revolutie kunnen worden in de zin van een explosieve politieke wedergeboorte. Het hangt ervan af hoe verstandig de geves tigde orde (establishment) is. Wanneer men echter, met de aanwezige grote voorraad wapens, besluit om de protesterende jon geren te onderdrukken, gaat Amerika, vrees 'ik. een vreselijke worsteling tegemoet'. De verpauperden komen in opstand.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1970 | | pagina 17