Breuk binnen SGP in raad van Rijssen ,Mei 1940', het derde deel van Dr L. de Jong's standaardwerk, verschenen HUSAKS INVLOED IS NU STERK INGEDAMD 3 •tf&Ëikr w Dwarsgebakken lekker! Na brief bestuur kiesvereniging De strijd in de meidagen van '40 in Nederland WEERMACHT DOOR MODERN OORLOGSGEWELD OVERROMPELD BEDRIJFSGROEP-HAVENS VAN KBV WIL PAKHOED ,TE LIJF'GAAN Sihanoek bindt strijd aan lavona kuurserie DINSDAG 24 MAART 1970 PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT Binnen een jaar, na het verschij nen van liet eerste deel van de serie ,Het koninkrijk der Neder landen tijdens de tweede wereld oorlog', heeft de schrijver dr De Jong zijn derde deel aan de natie gepresenteerd. Er is bij de staats uitgeverij in Den Haag onder hoogspanning gewerkt om het derde deel, dat over de meidagen handelt, tijdig van de persen te krijgen om als piece de resistance te dienen bij de dertigjarige her denking van dit trieste stuk va derlandse geschiedenis. worden waarschijnlijk een vijftal werken die zullen handelen over Nederland in bezettingstijd en over de handelingen van de re gering in Londen. Dr De Jong ziet dit onderwerp in twee stukken; ten eerste de ont wikkelingen in Nederland van mei 1940 tot de zomer van 1944, die zich voltrokken zonder dat de re gering in Londen daar invloed op had, en ten tweede de periode na de zomer van 1944, toen onder meer door het intensieve contact tussen het college van vertrou wensmannen en de grote advies commissie van de illegaliteit met de regering in Engeland, de ge beurtenissen aan weerszijden van het kanaal zich in relatie tot elk aar voltrokken. Daarna heeft dr De Jong een nieuwe rustperiode nodig om zich te bezinnen op het stuk koloniale historie dat zich tijdens de twee de wereldoorlog heeft voltrok ken. Uit zqn bevindingen over de ze periode za.1 hij een afzonderlijk deel schrijven dat de oorlog in Nederlandsch Indië behandelt. Nieuwe bezinning zal tenslotte nodig zijn voor het schrijven van het laatste deel van de serie, dat de voorlopige titel krijgen en handelt over de na oorlogse periode en de complexen die uit ae tweede wereldoorlog zijn voortgevloeid. De vaderlandse oorlogsdocumen talist verwacht niet dat hij rond 1980 klaar zal zijn. zoals oor spronkelijk zijn bedoeling was. Zelfs als hij een aantal neven functies bij televisie en weekbla den laat vallen, zal er een goed deel van het volgende decennium verstreken zijn voordat zijn le- venswerk voltooid is. Toch is het zijn uitdrukkelijke bedoeling het aantal te schrijven delen zo be perkt mogelijk te houden. ADVERTENTIE IRIJSSEN (GPD) Binnen de De heren Voortman. hij was in 1966 I lijstaanvoerder, Haase en Smeyers heb- Staatklindig Gereformeerde Par- ben hieruit hun consequenties gelrok- I. ken. In de gemeenteraadsvergadering tij in Rijssen is verdeeldheid ont- van jq april zullen zij meedelen niet staan. De reden ia. dat het bestuur van de kiesvereniging drie gemeen teraadsleden, de heren Jac Voort man, W. Haasse en G. J. Smeyers in een brief heeft medegedeeld, dat bedanken, zodat de SGP. die 7 zetels in de raad heeft, het tot 1 september met 4 vertegenwoordigers zal moeten doen. Bovendien zal de heer Haase. die lid is van de Twente-raad zijn functie neer leggen, evenals het voorzitterschap van de stichting, die de gemeentelijke cam- zij bij de komende verkiezingen ping Gooinc Ketn exploiteert niet meer op de lijst van de SGP zullen voorkomen. Dat zal het be- Vergaand kiesvereniging adviseren. DEN HAAG (GPD) De strijd in de meidagen van 1940 in Ne derland heeft aan rond 2200 Nederlandse militairen het leven ge kost; verhoudingsgewijs zeer hoog lag daarin het aantal gesneu velden bij de militaire luchtvaart meer dan een kwart van alle officieren. Het aantal min of meer ernstig gewonden aan Nederlandse kant heeft ongeveer 2700 bedragen; van hen raakten plusminus 850 ernstig invalide 180 door het verlies van ledematen of het ge zichtsvermogen. Wat de Nederlandse burgers betreft: van hen verloor blijkens een officiële opgave een aantal van 2159 het leven. Tussen de zes- en negenhonderd (het juiste aantal zal nooit bekend worden) alleen al in het brandende puin van Rotterdam. Duitsers niet opgemerkt. De bevel hebber van de Heeïfesgruppe B. Von Bock, was bevreesd (een vrees, die naar wij aannemen door Hitier ge deeld werd). Dat de Engelsen via de haven van IJmuiden sterke hulptroe pen zouden zenden Het kwam er. volgens de conclusie van Von Bock op aan, de Vesting Holland snel te nemen' en die opdracht werd om 10 uur 's avonds op de 13de mei te lefonisch aan generaal Von Küchlers staf doorgegeven. Rotterdam Daar valt dan meteen de naam: Rotter dam. Toen hier op 14 mei de bommen uit de Heinkels vielen en 250 hecta ren binnenstad in een puinveld ver anderden, was de oorlog vier dagen oud. lOn al hadden de Duitse divi sies zich niet niet bijzonder grote moeite door de grensversperringen, de rivierbarrières, de Peel- en Greb- bestelling gewerkt, in het Duitse le gerhoofdkwartier was op de avond van de dertiende een uiterst nerveuze toe stand ontstaan. Het ging te lang zaam in Nederland, nog altijd bleef de kans op Britse landingen achter het Hollandse front bestaan waar door de weerstand hier wel eens lang gerekt zou kunnen worden. Wij komen hier dan al terstond op de meest opmerkelijke passage in het nieuwe deel van dr L. de Jong's reeks ,Het koninkrijk der Nederlan den in de tweede wereldoorlog'; de beschrijving van de situatie op de avond van de 13e mei in Neder land, maar ook in het Duitse hoofd kwart ier. Aan Nederlandse kant was de lucht macht praktisch weggevaagd. De pro vincies Friesland, Groningen, Drente, Overijesel, Limburg, Brabant en Gel derland grotendeels, waren in han den van de vijand. De Grebbelinie was aan zijn zuidelijke scharnier, de Grebbestelling, doorbroken. De ne gende Duitse pantserdivisie stond met een SS-Standarte aan de zuidelijke grens van Rotterdam. Ten noorden van Rotterdam hield een Duitse pa rachutistenmacht zich 6taande ir weerwil van herhaalde tegenaanval len. Aan het oostfront van de vesting Holland waren de resten van de troe pen uit de Grebbelinie ordeloos in stelling gegaan achter een Hollandse Waterlinie die nog maar nauwelijks enig water bevatte. Slechts ver in het noorden stond de stelling Kornwer- derzand, goed-ingericht, goed-geleid, ongebroken maar dat was dan ook het enige lichtpunt. Verwarring had grote delen van de landmacht bevangen en in heel de vesting Hol land waarde de angst voor de vijfde colonne, een vrees voor spoken, want die vijfde colonne bestond in feite slechts in de door geruchten gevoe de verbeelding. Situatie kritiek Opperbevelhebber generaal Winkelman en commandant van het veldleger, generaal-majoor Van Voorst tot Voorst, waren tot de conclusie ge komen,- dat de situatie als .kritiek' moest worden beschouwd. Maar zij waren besloten door te vechten. .Maar', zo schrijft dr De Jong in zijn gisteren uitgekomen derde deel, .wa ren de Duitsers tevreden? Allerminst. De Nederlanders vochten door. Dat was een lelijke streep door de rekening. Aanvankelijk was ge hoopt dat nun verzet op de 10de in elkaar zou zakken. Nu lag de vierde oorlogsdag achter de rug en hoe waa de toestand?' ,De 1ste cavallerle-divislon zat muur vast voor Kornwerderzand en was aan het oversteken van het IJssel- meer nog niet toegekomen... De te rugtocht van het veldleger uit de Grebbelinie naar het oostfront va- de Vesting Holland was door d GELDGEBREK STREMT DE UITGAVE VAN ANDERE OORLOGSDOCUMENTATIE Geldgebrek verhindert de uitgave van drie belangwekkende publica ties over Nederland en de tweede wereldoorlog. De manuscripten liggen bij de secties krijgsgeschie denis, maar het overheidsgeld ont breekt om ze in druk te laten ver schijnen. Het betreft hier ten eer ste het belangwekkende ma nuscript van generaal Nierstrasz over de vooroorlogse jaren 1922- 1933, vervolgens de tekst van ko lonel Molenaar over de Nederland se luchtverdediging in mei '40 en tenslotte de kopij van overste Van Ooyen over de rol van de binnen landse strijdkrachten in bezet Ne derland. Dr L. de Jong deelde dit gister middag in Den Haag mede bjj het aanbieden va.n het derde deel van zijn reeks ,Het koninkrijk der Nederlanden in de tweede wereld oorlog' aan mevrouw M. C. Nier- strasz-Sonnenberg, de weduwe van de in 1967 overleden generaal V. E. Nierstrasz. Dr de Jong heeft bij het samenstellen van dit derde deel, ,mei ,40' getiteld, op uitge breide schaal gebruik gemaakt van het manuscript van de Ne derlandse militaire historieschrij ver. Na de capitulatie begon hij met schrijven van studies over de ge beurtenissen tijdens de Duitse in val. I i de oorlog kwamen niet minder dan tien van de dertien delen van het stafwerk ,de strijd op Nederlands grondgebied tijdens de tweede wedeldoovlog' door zijn toedoen tot stand. Vóór alles kwam het erop aan. dat de tanks van de 9de panzer in Rotterdam de Maas zouden passeren. Maar daar verdedigden de Nederlanders zich taai. En: in Zuid-Holland voerden de resten va.n Students 22ste lucht landingsdivisie een wanhopige strijd. General-feldmarscha.il Göring', zo schrijft De Jong, ,liep rood aan bij de gedachte dat men te laat zou ko men om ze te ontzetten. Plausibel ia, dat Hitier Görings bezorgdheid en woede deeldeHij gaf op de 14de een algemene instructie uit die luid de: op de noordelijke vleugel is de sterkte van de tegenstand van het Nederlandse leger groter gebleken dan werd aangenomen. Politieke en militaire overwegingen eisen, dez< tegenstand in korte tijd te breken' ,Voor dat breken moest gebruik ge maakt worden van de Luftwaffe Van Küehler seinde het bevel uit: verzet in Rotterdam moet met alle middelen gebroken worden, desnoods moet met vernietiging van de stad worden gedreigd en moet deze won den uitgevoerd'. Op de 13e mei was reeds het Kampge- schwader 54, bestaande uit duikbom menwerpers en zware bommenwer pers aan de in België strijdende Duitse troepen onttrokken om voor Nederland bestemd te worden. Voor dr. De Jong is er geen twijfel (en hij steunt zijn stelling op uitlatin gen van de Oberstleutnant Von Chol- üitz, de veroveraar van Rotterdam), dat om Nederland op de knieën te dwingen de steden Utrecht, Den Haag Amsterdam en Haarlem, evenals Rot terdam uit de lucht vernietigd zouden zijn geworden aan Utrecht werd op de 14de feitelijk een ultimatum over handigd. generaal Kesselring verzekerde dat hij aan duikbommenwerpers voldoen de had om in Rotterdam het zwaar- verdedigde stadsgedeelte bij de Wil lemsbrug aan te vallen, werd hij weggewuifd. Kesselrlng dacht in ter men van militaire nuttigheid, maar Hitler en Göring dachten anders in termen van (zoals De Jong schrijft ,een misdadige mentaliteit, de men taliteit van het agressieve, er-op-Ios- slaan, elke tegenstand met alle mid delen (geoorloofde en ongeoorloofde) brekende nationaal-socialisme'. Capitulatie Op de vernietiging van Rotterdam en op het ultimatum aan Utrecht volgde op 14 mei 1940 de capitulatie van generaal Winkelman. Daarmee kwam een einde aan de strijd (althans voor het deel van het land buiten Zee land). die op 10 mei 'e morgens even na middernacht metluchtlandingen in Zuid-Holland en bij de Moerdijk, met bombardementen op de vliegvelden, met het overschrijden van ae oost grens en met de sluip-overvallen van de Abwehr op de bruggen begonnen was. Dr De Jong geeft van heel het gebeu ren tijdens die meidagen een naar dag en uur ingedeeld overzicht, tel- DEN HAAG Dr. L. de Jong heeft het derde deel van zijn boek Hét konikrijk der Nederlanden in de Tweede Wereldoorlog' getiteld Mei '1,0' gepresenteerd aan me vrouw M. C. Nierstrasz-Sonnen- berg, weduwe van de in 1961, overleden V. E. Nierstrasz, die in mei 191,0 hoofd van de sectie Ge nerale Staf van het Hoofdkwar tier van de Commandant Veldle ger was, in de rang van luitenat- kolonel. Rechts dr. L. de Jong, links mevr. Nierstrasz. kens de diverse sectoren van het land en de sferen van de krijgs machtonderdelen landmacht, mili taire luchtvaart en koninklijke ma rine) aftastend. Uitvoerig staat hij stil bij de wijd-verspreide paniek over vermeende vijfde colonne-acti viteiten, die in de loop van vijf da gen oorlog Nederlandse troepen sterk heeft gebonden en uitgedund. Zeer uitvoerig ook gewaagt dr De Jong van het eindeloze vergaderen van het kabinet, een machteloze groep heren aan het Haagse Bezuidenhout, van de lotgevallen^ van prinses Juliana, prins Bernhard (die na zijn vertrek uit Nederland snel naar Zeeland is teruggekeerd) en de prinsesjes, van het doen en laten van de koningin, een monument van kalmte in deze tumultueuze dagen. Paniek én moed Dr De Jong registreert aan de hand van gevechtsverslagen en journaals hoe onderdelen en individuele mannen zich hebben gehouden hij regis treert chaos, verwarring, paniek e- venzeer als voorbeelden van nuchter heid en grote moed en hij con cludeert: het moderne oorlogsgeweld heeft de Nederlandse soldaat over rompeld. Dat de oorlog zo kort duur de, liet aan deze Nederlandse sol daat de tijd niet te gewennen aan zijn nieuwe situatie er zijn voor beelden (op het Eiland van Dordt, in de noordelijke Grebbelinie, in Kornwerderzand en elders) van ge wenning aan te wijzen waaruit on middellijk een veel flinkere houding ontstond, maar ook: meer coördina tie en niecr begrip van hoe men In de strijd met zichzelf en de troep overeind kan blijven. De Nederlandse troepen, zo schrijft dr De Jong. hebben het in mei'40 moei lijker gehad dan de troepen van de omringende geallieerde landen. Dat blijkt bijvoorbeeld al wel uit het ver liescijfer, dat naar verhouding in Ne derland twee keer zo hoog is'geweest als dat van de Belgen. Vooral bij de landmacht was de verzorging ten vel de vaak beneden alle peil, schoot de leiding volstrekt tekort en had de bewapening som6 de primitiefste al lure. Zodra de strijd was aangevat vielen vaak de verbindingen totaal weg en ontstond er een gat tussen alle mogelijke onderdelen, die dan ook verder niets meer van eikaars handel en wandel wisten. Dat hogere en lagere commandanten in het al gemeen over ofwel geen ofwel to taal foutieve inlichtingen beschikten was schering en inslag. De Neder landse militair ten velde had op z'n beste een half jaartje opleiding ge had en kon ook in dat opzicht niet in de schaduw staan van de tegen stander die volmaakt afgetraind was en aan wie een felle offensieve geest was ingepompt. Toch, zo releveert dr De Jong, zijn er niet alleen bij zee- en luchtmacht, inaar ook hij de landmacht vele voor heelden geweest van grote moed. Aan 926 land- en luchtmacht-mili tairen zijn na de capitulatie onder scheidingen uitgereikt: aan personeel van de koninklijke marine 162. 'eremglng, inderdaad een voordracht heeft gemaakt waarop de namen van de drie zittende raadsleden niet voorkomen: ,deze voor dracht moeten de leden goedkeuren. De heren Haase, Voortman en Smeyers I trokken vergaande consequenties, name lijk dat ze de zittingperiode niet meer willen volmaken. De motieven die tot ons besluit hebben geleid zijn van principiële aard. Wij als bestuur achten betrokken raadsleden zeer bekwaam als het gaat om materië le zaken, maar men stemt niet princi pieel volgens SGP-standpunt. als het gaat over subsidieverlening aan een bi bliotheek, waarin goddeloze boeken zijn opgenomen en men stemt ook voor toe treding van de gemeente Rijssen tot het Twents recreatieschap, waarin zich veel activiteiten op zondag afspelen. Bovendien werden SGP-bijeenkomsten door betrokken raadsleden niet druk be zocht', aldus de heer De Rooy. Dat de SGP bij de statenverkiezingen in Riissen 5 procent heeft gewonnen is verheugend, maar we vinden dat de principes moeten prevaleren. Indien de SGP van onze maatregel materieel scha de zou hebben, aanvaarden wij dat', zei hij verder. Duitse verliezen De Duitsers leden zware verliezen In, hun luchtmachtsector. Zij verloren tussen de 310 en 345 machines bo ven Nederland, waarvan vooral de verloren gegane 231 transporttoestel len zwaar hebben geteld. Aan doden en gewonden verloren de Duitsers in Nederland ongeveer evenveel mensen als de Nederlanders. Maar veel erger is het voor het Duitse algemene hoofdkwartier geweest, dat vóór de capitulatie van generaal Winkelman 1200 Duitse krijgsgevangenen naar Engeland konden worden afgevoerd. Dit waren ofwel vliegers, ofwel in structeur-vliegers ofwel parachutis- ,Dit laatste', zo schrift dr De Jong ,is voor de Duitsers een zware tegen slag geweest'. Juridische mogelijkheden in onderzoek Bond ziet verkoop als contractbreuk UTRECHT (GPD) De be- drijfsgroep havens van de Katho- holieke Bond van Vervoersper- soneel (kbv) bezint zich op ju ridische mogelijkheden om Pak hoed aan te pakken. De Bond ziet de verkoop van het stuwadoors- bedrijf Presto NV aan Quick Dis patch en de overdracht van veemactiviteiten aan de Rijnha ven in Rotterdam aan het handels veem als contractbreuk. Of dit tot gerechtelijke activiteiten zal leiden is overigens nog de vraag. Men bezint zich thans voorts op do vraag of van de contracterende Scheepvaart- vereniging Zuid (de werkgeversorgani satie waar Pakhoed deel van uitmaakt) verwacht mag worden dat zij de nale ving van het afgesloten contract bij Pakhoed kan afdwingen. De KBV is be zig deze gedachte met de twee andere bonden in de bedrljfsgToep-havens der uit te werken. Dit verklaarden de voorzitter van de KBV de heer A. F. Jentjes en de voor zitter van de bedrijfsgroep-havens Vrouw dood gevonden tussen huisdieren HAARLEM (GPD) ln een totaal ver waarloosde woning in het Rozenprieel in Haarlem heeft de politie zondag een 76- jarige vrouw dood aangetroffen! Zij woonde daar op een kamertje samen met haar psychisch gestoorde dochter alsmede 25 honden en vijf katten. De be jaarde vrouw is een natuurlijke dood ge storven. De dierenbescherming ie inge schakeld om de huisdieren onderdak te versohaffen. de KBV, de heer Th. Windt gistermid dag op onze vraag over de kwestie van de re-organisatie bij Pakhoed. Achtergrond van de gedachte om Pak hoed aan te pakken, is het feit dat de bonden van oktober vorig jaar tot februari dit jaar met de scheepvaart- verenigingen over een nieuwe cao waarin onder andere de bepaling werd opgenomen dat bij fusies en reorganisaties de vakbonden en de ondernemingsraad zullen worden inge licht, onderhandelden. Terwijl deze za ken werden besproken was Pakhoed, al dus de heren Jentjes en Windt al druk over het afstoten van presto- en veem activiteiten aan 't onderhandelen. Hier door is bij de bonden de vraag opge komen, hoe betrouwbaar contracten zijn en welke waarde ze hebben als indi viduele leden zoals Pakhoed nu doet, ze aan de laars lappen. Voor het blok Wat is de betekenis van een contract, zo zegt de heer Jentjes, als je daar dwars doorheen kunt handelen. De scheepvaartverenigingen hebben een contract afgesloten en ik vind dat zij de morele verplichting van haar leden moet vragen om het gecontrac teerde na te komen. Ik zie het ver der overigens zo, dat Pakhoed de eigen vereniging (de scheepsvaart- vereniging Zuid) voor het blok heeft gezet. Intussen meent de heer Jentjes dat .te rugdraaien' van de transacties die Pak hoed heeft afgesloten er niet meer in zit, maar misschien kunnen we met on ze actie voorkomen dat er in de toe komst meer van dit soort transacties waarbij personeel, ondernemings raad, en vakbonden voor het blok wor den gezet worden afgesloten. Voorts meent de heer Jentjes dat de Pakhoed-affaire in strijd is met de vrij willige fusiecode van de Sociaal Econo mische Raad, waar in dit geval op on begrijpelijke wijze van wordt afgewe ken; het schokt ons vertrouwen in de fusiecode en de waarachtigheid waar mee werkgevers praten over meer me dezeggenschap en meer invloed van de werknemers bij fusies en reorganisaties, waar de werknemers toch sterk bij zijn betrokken. Fusiecode wettelijk Naar mijn mening moet binnen korte tijd de fusiecode tot een wettelijke re geling worden'. Slot van pagina 1 lijst van 15 personen aan wie de toe gang tot Cambodja woïdt ontzegd. Het nieuwe bewind heeft lucht- en scheep vaartmaatschappijen verzocht hun pas sage met bestemming Cambodja tot na der order te weigeren. Het Cambodjaanse persbureau deelde mee dat nagenoeg alle Cambodjaanse vertegenwoordigingen in het buitenland de nieuwe machthebbers steun hebben toegezegd. De regering in Pnom Penh heeft voorts opdracht gegeven tot het houden van bijeenkomsten in het hele land om de bevolking de redenen uiteen te zetten waarom prins Sihanoek werd afgezet. Het Verenigd Koninkrijk heeft inmiddels laten weten het verzoek van de nieuwe Cambodjaanse regering om de internationale controle commissie haar werk te laten hervatten, in een geest van samenwerking' te bestuderen. Hoewel Moskou, eveneens medevoorzit- Ler van de Geneefse conferentie van 1954 over Indo-China, een afwijzende houding heeft aangenomen, is er van die zijde nog geen officiële reactie op het verzoek. Beneden peil De heer W. Haase, die 17 jaar ln de raad zat voor de SGP vindt de ver rassende brief van het bestuur bene den peil. .Wanneer men ons had ver vangen om jonge krachten de kans te geven, waren we weggegaan. Maar zonder overleg ontslag te krijgen, dat heeft ons diep gegriefd. Wij hebben het bestuur ernstig gewaar schuwd voor de consequenties. Er wordt druk op ons uitgeoefend om in juni met een eigen lijst uit te komen, maar we weten niet of we daaraan gevolg zullen geven. Dat wij voor de subsidie van de bibliotheek hebben gestemd is juist, maar we konden het niet verant woorden te stemmen tegen de uitlening van 20.000 studieboeken, want die zijn er ook in de bibliotheek. Ik weet niet wie onze opvolgers zullen zijn. Naar men zegt zijn het zeer redelijke mensen. Misschien dat zij het besluit van het be stuur zullen herzien', aldus de heer Haasse. Wethouder J. Goosen, die ook tot de SGP behoort, zei zaterdag, dat de brief van het bestuur van zijn partij een gro te slag is. Wij vormden een homogene GEEN KASSTUKIN HOLLAND FESTIVAL ROTTERDAM (ANP) .Dit jaar zal het Holland Festival geen kas stuk bieden zoals de experimentele opera .Reconstruction' die in 1969 gepresenteerd werd'. Dit zei Hol land Festival-directeur mr J. den Daas tijdens een maandag gehou den persconferentie in De Doelen in Rotterdam. ,Wij zijn niet in staat, ieder jaar een opdraht te geven die zo'n uitwerking heeft als .reconstruction' vorig jaar', aldus mr Den Daas. Hij zei voorts dat er in de komende jaren voor het Reconstruction-team in het kader van een Holland Fes tival wel weer een opdracht te verwachten valt. Bijzondere manifestaties zullen plaats vinden in Amsterdam. Rot terdam en Den Haag. Ook gebeur tenissen in andere steden van het land staan op het programma Haarlem, Alkmaar, Leiden, Gou- 3a, Zwolle. Breda. Eindhoven, Arn hem, en Middelburg). Het Hol land Festival zal op 15 juni ge opend worden in De Doelen in Rot terdam. EINDE AAN CRISIS ITALIË Slot van pagina 1 onder meer een compromis opgesteld voor de belangrijke kwestie vain le galisatie van de echtscheiding een geschilpunt tussen de christen-demo craten en de andere drie partijen. Onderzoek Blijkens een onderzoek, verricht door het instituut voor statistiek ,Doxa' en gepubliceerd in het Italiaanse weekblad .Gente' zijn twee van de drie Italianen gekant tegen de invoering van echt scheiding in Italië. Van de 100 Italianen willen 61 niets echtscheiding weten, 30 staan er positief tegenover en 9 hebben geen me- r. De voorstanders zijn wel, zii het jzaam, in opmars, want in 1941 -.va ren er van de 100 Italianen 68 tegen de echtscheiding en 28 voor, terwijl wier geen mening hadden. Uit het onderzoek van ,Doxa' is geble ken dat het vooral vrouwen, mensen van boven de 55, landarbeiders en Zuid-Ita lianen zijn die ,neen' zeggen tegen echt scheiding. De voorstanders zijn voorna melijk beoefenaars van de vrije beroe pen, ambtenaren en kantoorpersoneel in de grote steden. Sommige waarnemers menen uit het on derzoek de conclusie te kunnen trek ken dat de meerderheid van het kie- zerkoips het op dit punt niet eens is met de afgevaardigden in het parle ment. (Van onze correspondent in Wenen) Cinds Dubcek eind september als voor zitter van het parlement werd afgezet en uit het partijpresidium werd gestoten, is er een verbitterde strijd uitgebroken tussen de zogenaamde .realisten', die de zaak-Dubcek daarmee als afgedaan be schouwden, en de orthodoxen, die hem een proces wegens hoogverraad wilden aandoen. Zeer pijnlijk is die controverse tot uiting gekomen, toen Dubcek kort voor Kerstmis op het laatste nippertje zijn reis naar Ankara, waarheen hij als ambassa deur van Tsjechoslowakije op een zijspoor zou worden gerangeerd, moest afzeggen. Pas een maand later kon hij die reis on dernemen, maar pas nadat hij daarvoor de door de orthodoxen vastgestelde prjjs in de vorm van een vrijwillig uittreden uit het centrale comité had betaald. Eind januari verloor partijleider Husak. die Dub cek tot dan toe de hand boven het hoofd had ge houden, zijn belangrijke steunpilaren als minis ter-president Cernik en de Slowaakse partijlei der Sadovsky. Husak's actieradius werd daardoor zienderogen kleiner, terwijl de orthodoxen onder leiding van partijsecretaris Bilak snel aan in vloed wonnen. Het bezoek van de Russische mi nister van buitenlandse zaken Gromyko in de afgelopen week bevestigde deze nieuwe machts verhouding. Niet Husak, maar Bilak begeleidde de gast uit Moskou op zijn reis door het land. Nu was het de domatici al lang een doorn in het oog, dat Husak tegenover de politieke gevan genen zo ondoortastend optrad. Mensen als de schaakkampioen Pachmann en de televisiecom mentator Skutlna zitten al maandelang in de ge vangenis zonder dat er een proces tegen hen wordt begonnen. De reden daarvan is, dat zowel de rechterlijke macht als de politie dergelijke zaken zoveel mogelijk saboteren en opzettelijk in gebreke blijven om het benodigde belastende materiaal over te leggen. Daarnaast eisten de neo-stalinisten een gerechterlijke vervolging van de belangrijkste hei-vormers als Dubcek, Smrkov- ski, de vroegere parlementsvoorzitter en Kriegel, de vroegere voorzitter van het nationale front Terecht duchten de extreem linksen, die onder de bevolking geen enkel gezag bezitten, de on gebroken populariteit van de idolen uit de Praag se lente, wier namen nog steeds op muren en pleinen opduiken. Op deze eisen heeft Husak con sequent geweigerd in te gaan. Het is waarschijn lijk de enige concessie, die deze eerzuchtige fi guur niet bereid is geweest te machtspositie te redden. zonder moeite kunnen constateren, dat het regime in de elf maanden, dat Husak aan de macht is de interne toestand nauwelijks heeft kunnen consolideren. Hoewel er geen openlijke anti-Russische demonstraties meer zijn, is de verzetsgeest van de bevolking ongebroken. Van de duizenden arrestanten na de razzia's eind ADVERTENTIE januari en half maart is 't overgrote deel dankzij de solidariteit van de rechters vrijgesproken of er met een uiterst licht vonnis afgekomen. De eco nomische situatie is nagenoeg catastrofaal. Het gebrek aan steenkool heeft zelfs tot het tijdelijk sluiten van openbare gebouwen geleid. De voor ziening van de bevolking met vlees en groenten wordt steeds slechter. Ook onder de hoogste par tij- en regeringsleiders heerst allesbehalve eens gezindheid, hetgeen zich uit in elkaar voortdurend tegensprekende verklaringen en maatregelen. Deze indruk heeft bij Gromyko wellicht de overtuiging gewekt, dat alleen nog radikalere maatregelen uitkomst kunnen bieden. Daarbij zal het hem van tevoren zonder meer duidelijk zijn, dat het uitsloten uit de partij van Alexander Dubcek en zijn vrienden alleen de eerste stap zou zijn. Mocht ook daardoor niet tot zelfkritiek en zelfbeschuldiging te bewegen zijn, die hij tot nu toe zo standvastig heeft geweigerd, dan is 'n pro ces de onvermijdelijke consequentie, zoals dat uit de jaren vijftig nog in levendige herinnering is. Als Husak zou weigeren hieraan mee te wer ken, dan bieden zich genoeg Quislings aan om zulke karweitjes als Moskou-horige partijleider maar al te graag op te knappen. v haarproblemen? droog en dor haar? lavona crèmebehande- ling v.a. 1.80 voor meerdere behandelingen vet haar? lavona tegen vet haar 2.40 voor 2 behandelingen slap en fijn haar? lavona haarhersteller va 1.95 voor meerdere behandelingen ving uit model? lavona haarverstevïger V3.0.80 kent u hetere?

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1970 | | pagina 3