Breuk binnen SGP
in raad van Rijssen
,Mei 1940', het derde deel van Dr L.
de Jong's standaardwerk, verschenen
HUSAKS INVLOED IS NU STERK INGEDAMD
3
•tf&Ëikr
w
Dwarsgebakken
lekker!
Na brief bestuur kiesvereniging
De strijd in de meidagen van '40 in Nederland
WEERMACHT DOOR MODERN
OORLOGSGEWELD OVERROMPELD
BEDRIJFSGROEP-HAVENS VAN KBV
WIL PAKHOED ,TE LIJF'GAAN
Sihanoek bindt
strijd aan
lavona
kuurserie
DINSDAG 24 MAART 1970
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
Binnen een jaar, na het verschij
nen van liet eerste deel van de
serie ,Het koninkrijk der Neder
landen tijdens de tweede wereld
oorlog', heeft de schrijver dr De
Jong zijn derde deel aan de natie
gepresenteerd. Er is bij de staats
uitgeverij in Den Haag onder
hoogspanning gewerkt om het
derde deel, dat over de meidagen
handelt, tijdig van de persen te
krijgen om als piece de resistance
te dienen bij de dertigjarige her
denking van dit trieste stuk va
derlandse geschiedenis.
worden waarschijnlijk een vijftal
werken die zullen handelen over
Nederland in bezettingstijd en
over de handelingen van de re
gering in Londen.
Dr De Jong ziet dit onderwerp in
twee stukken; ten eerste de ont
wikkelingen in Nederland van mei
1940 tot de zomer van 1944, die
zich voltrokken zonder dat de re
gering in Londen daar invloed op
had, en ten tweede de periode na
de zomer van 1944, toen onder
meer door het intensieve contact
tussen het college van vertrou
wensmannen en de grote advies
commissie van de illegaliteit met
de regering in Engeland, de ge
beurtenissen aan weerszijden van
het kanaal zich in relatie tot elk
aar voltrokken.
Daarna heeft dr De Jong een
nieuwe rustperiode nodig om zich
te bezinnen op het stuk koloniale
historie dat zich tijdens de twee
de wereldoorlog heeft voltrok
ken. Uit zqn bevindingen over de
ze periode za.1 hij een afzonderlijk
deel schrijven dat de oorlog in
Nederlandsch Indië behandelt.
Nieuwe bezinning zal tenslotte
nodig zijn voor het schrijven van
het laatste deel van de serie, dat
de voorlopige titel
krijgen en handelt over de na
oorlogse periode en de complexen
die uit ae tweede wereldoorlog
zijn voortgevloeid.
De vaderlandse oorlogsdocumen
talist verwacht niet dat hij rond
1980 klaar zal zijn. zoals oor
spronkelijk zijn bedoeling was.
Zelfs als hij een aantal neven
functies bij televisie en weekbla
den laat vallen, zal er een goed
deel van het volgende decennium
verstreken zijn voordat zijn le-
venswerk voltooid is. Toch is het
zijn uitdrukkelijke bedoeling het
aantal te schrijven delen zo be
perkt mogelijk te houden.
ADVERTENTIE
IRIJSSEN (GPD)
Binnen de De heren Voortman. hij was in 1966
I lijstaanvoerder, Haase en Smeyers heb-
Staatklindig Gereformeerde Par- ben hieruit hun consequenties gelrok-
I. ken. In de gemeenteraadsvergadering
tij in Rijssen is verdeeldheid ont- van jq april zullen zij meedelen niet
staan. De reden ia. dat het bestuur
van de kiesvereniging drie gemeen
teraadsleden, de heren Jac Voort
man, W. Haasse en G. J. Smeyers
in een brief heeft medegedeeld, dat
bedanken, zodat de SGP. die 7 zetels in
de raad heeft, het tot 1 september met
4 vertegenwoordigers zal moeten doen.
Bovendien zal de heer Haase. die lid
is van de Twente-raad zijn functie neer
leggen, evenals het voorzitterschap van
de stichting, die de gemeentelijke cam-
zij bij de komende verkiezingen ping Gooinc Ketn exploiteert
niet meer op de lijst van de SGP
zullen voorkomen. Dat zal het be-
Vergaand
kiesvereniging adviseren.
DEN HAAG (GPD) De strijd in de meidagen van 1940 in Ne
derland heeft aan rond 2200 Nederlandse militairen het leven ge
kost; verhoudingsgewijs zeer hoog lag daarin het aantal gesneu
velden bij de militaire luchtvaart meer dan een kwart van alle
officieren. Het aantal min of meer ernstig gewonden aan Nederlandse
kant heeft ongeveer 2700 bedragen; van hen raakten plusminus 850
ernstig invalide 180 door het verlies van ledematen of het ge
zichtsvermogen.
Wat de Nederlandse burgers betreft: van hen verloor blijkens een
officiële opgave een aantal van 2159 het leven. Tussen de zes- en
negenhonderd (het juiste aantal zal nooit bekend worden) alleen
al in het brandende puin van Rotterdam.
Duitsers niet opgemerkt. De bevel
hebber van de Heeïfesgruppe B. Von
Bock, was bevreesd (een vrees, die
naar wij aannemen door Hitier ge
deeld werd). Dat de Engelsen via de
haven van IJmuiden sterke hulptroe
pen zouden zenden Het kwam er.
volgens de conclusie van Von Bock
op aan, de Vesting Holland snel te
nemen' en die opdracht werd om
10 uur 's avonds op de 13de mei te
lefonisch aan generaal Von Küchlers
staf doorgegeven.
Rotterdam
Daar valt dan meteen de naam: Rotter
dam. Toen hier op 14 mei de bommen
uit de Heinkels vielen en 250 hecta
ren binnenstad in een puinveld ver
anderden, was de oorlog vier dagen
oud. lOn al hadden de Duitse divi
sies zich niet niet bijzonder grote
moeite door de grensversperringen,
de rivierbarrières, de Peel- en Greb-
bestelling gewerkt, in het Duitse le
gerhoofdkwartier was op de avond van
de dertiende een uiterst nerveuze toe
stand ontstaan. Het ging te lang
zaam in Nederland, nog altijd bleef
de kans op Britse landingen achter
het Hollandse front bestaan waar
door de weerstand hier wel eens lang
gerekt zou kunnen worden.
Wij komen hier dan al terstond op de
meest opmerkelijke passage in het
nieuwe deel van dr L. de Jong's
reeks ,Het koninkrijk der Nederlan
den in de tweede wereldoorlog'; de
beschrijving van de situatie op de
avond van de 13e mei in Neder
land, maar ook in het Duitse hoofd
kwart ier.
Aan Nederlandse kant was de lucht
macht praktisch weggevaagd. De pro
vincies Friesland, Groningen, Drente,
Overijesel, Limburg, Brabant en Gel
derland grotendeels, waren in han
den van de vijand. De Grebbelinie
was aan zijn zuidelijke scharnier, de
Grebbestelling, doorbroken. De ne
gende Duitse pantserdivisie stond met
een SS-Standarte aan de zuidelijke
grens van Rotterdam. Ten noorden
van Rotterdam hield een Duitse pa
rachutistenmacht zich 6taande ir
weerwil van herhaalde tegenaanval
len. Aan het oostfront van de vesting
Holland waren de resten van de troe
pen uit de Grebbelinie ordeloos in
stelling gegaan achter een Hollandse
Waterlinie die nog maar nauwelijks
enig water bevatte. Slechts ver in het
noorden stond de stelling Kornwer-
derzand, goed-ingericht, goed-geleid,
ongebroken maar dat was dan
ook het enige lichtpunt. Verwarring
had grote delen van de landmacht
bevangen en in heel de vesting Hol
land waarde de angst voor de vijfde
colonne, een vrees voor spoken, want
die vijfde colonne bestond in feite
slechts in de door geruchten gevoe
de verbeelding.
Situatie kritiek
Opperbevelhebber generaal Winkelman
en commandant van het veldleger,
generaal-majoor Van Voorst tot
Voorst, waren tot de conclusie ge
komen,- dat de situatie als .kritiek'
moest worden beschouwd. Maar zij
waren besloten door te vechten.
.Maar', zo schrijft dr De Jong in zijn
gisteren uitgekomen derde deel, .wa
ren de Duitsers tevreden?
Allerminst. De Nederlanders vochten
door. Dat was een lelijke streep door
de rekening. Aanvankelijk was ge
hoopt dat nun verzet op de 10de in
elkaar zou zakken. Nu lag de vierde
oorlogsdag achter de rug en hoe waa
de toestand?'
,De 1ste cavallerle-divislon zat muur
vast voor Kornwerderzand en was
aan het oversteken van het IJssel-
meer nog niet toegekomen... De te
rugtocht van het veldleger uit de
Grebbelinie naar het oostfront va-
de Vesting Holland was door d
GELDGEBREK STREMT DE
UITGAVE VAN ANDERE
OORLOGSDOCUMENTATIE
Geldgebrek verhindert de uitgave
van drie belangwekkende publica
ties over Nederland en de tweede
wereldoorlog. De manuscripten
liggen bij de secties krijgsgeschie
denis, maar het overheidsgeld ont
breekt om ze in druk te laten ver
schijnen. Het betreft hier ten eer
ste het belangwekkende ma
nuscript van generaal Nierstrasz
over de vooroorlogse jaren 1922-
1933, vervolgens de tekst van ko
lonel Molenaar over de Nederland
se luchtverdediging in mei '40 en
tenslotte de kopij van overste Van
Ooyen over de rol van de binnen
landse strijdkrachten in bezet Ne
derland.
Dr L. de Jong deelde dit gister
middag in Den Haag mede bjj
het aanbieden va.n het derde deel
van zijn reeks ,Het koninkrijk der
Nederlanden in de tweede wereld
oorlog' aan mevrouw M. C. Nier-
strasz-Sonnenberg, de weduwe
van de in 1967 overleden generaal
V. E. Nierstrasz. Dr de Jong heeft
bij het samenstellen van dit derde
deel, ,mei ,40' getiteld, op uitge
breide schaal gebruik gemaakt
van het manuscript van de Ne
derlandse militaire historieschrij
ver.
Na de capitulatie begon hij met
schrijven van studies over de ge
beurtenissen tijdens de Duitse in
val. I i de oorlog kwamen niet
minder dan tien van de dertien
delen van het stafwerk ,de strijd
op Nederlands grondgebied tijdens
de tweede wedeldoovlog' door zijn
toedoen tot stand.
Vóór alles kwam het erop aan. dat de
tanks van de 9de panzer in Rotterdam
de Maas zouden passeren. Maar daar
verdedigden de Nederlanders zich
taai. En: in Zuid-Holland voerden
de resten va.n Students 22ste lucht
landingsdivisie een wanhopige strijd.
General-feldmarscha.il Göring', zo
schrijft De Jong, ,liep rood aan bij
de gedachte dat men te laat zou ko
men om ze te ontzetten. Plausibel
ia, dat Hitier Görings bezorgdheid
en woede deeldeHij gaf op de 14de
een algemene instructie uit die luid
de: op de noordelijke vleugel is de
sterkte van de tegenstand van het
Nederlandse leger groter gebleken
dan werd aangenomen. Politieke en
militaire overwegingen eisen, dez<
tegenstand in korte tijd te breken'
,Voor dat breken moest gebruik ge
maakt worden van de Luftwaffe
Van Küehler seinde het bevel uit:
verzet in Rotterdam moet met alle
middelen gebroken worden, desnoods
moet met vernietiging van de stad
worden gedreigd en moet deze won
den uitgevoerd'.
Op de 13e mei was reeds het Kampge-
schwader 54, bestaande uit duikbom
menwerpers en zware bommenwer
pers aan de in België strijdende
Duitse troepen onttrokken om voor
Nederland bestemd te worden. Voor
dr. De Jong is er geen twijfel (en
hij steunt zijn stelling op uitlatin
gen van de Oberstleutnant Von Chol-
üitz, de veroveraar van Rotterdam),
dat om Nederland op de knieën te
dwingen de steden Utrecht, Den Haag
Amsterdam en Haarlem, evenals Rot
terdam uit de lucht vernietigd zouden
zijn geworden aan Utrecht werd op
de 14de feitelijk een ultimatum over
handigd.
generaal Kesselring verzekerde dat
hij aan duikbommenwerpers voldoen
de had om in Rotterdam het zwaar-
verdedigde stadsgedeelte bij de Wil
lemsbrug aan te vallen, werd hij
weggewuifd. Kesselrlng dacht in ter
men van militaire nuttigheid, maar
Hitler en Göring dachten anders
in termen van (zoals De Jong schrijft
,een misdadige mentaliteit, de men
taliteit van het agressieve, er-op-Ios-
slaan, elke tegenstand met alle mid
delen (geoorloofde en ongeoorloofde)
brekende nationaal-socialisme'.
Capitulatie
Op de vernietiging van Rotterdam en op
het ultimatum aan Utrecht volgde
op 14 mei 1940 de capitulatie van
generaal Winkelman. Daarmee kwam
een einde aan de strijd (althans voor
het deel van het land buiten Zee
land). die op 10 mei 'e morgens even
na middernacht metluchtlandingen in
Zuid-Holland en bij de Moerdijk, met
bombardementen op de vliegvelden,
met het overschrijden van ae oost
grens en met de sluip-overvallen van
de Abwehr op de bruggen begonnen
was.
Dr De Jong geeft van heel het gebeu
ren tijdens die meidagen een naar
dag en uur ingedeeld overzicht, tel-
DEN HAAG Dr. L. de Jong
heeft het derde deel van zijn boek
Hét konikrijk der Nederlanden in
de Tweede Wereldoorlog' getiteld
Mei '1,0' gepresenteerd aan me
vrouw M. C. Nierstrasz-Sonnen-
berg, weduwe van de in 1961,
overleden V. E. Nierstrasz, die in
mei 191,0 hoofd van de sectie Ge
nerale Staf van het Hoofdkwar
tier van de Commandant Veldle
ger was, in de rang van luitenat-
kolonel. Rechts dr. L. de Jong,
links mevr. Nierstrasz.
kens de diverse sectoren van het
land en de sferen van de krijgs
machtonderdelen landmacht, mili
taire luchtvaart en koninklijke ma
rine) aftastend. Uitvoerig staat hij
stil bij de wijd-verspreide paniek
over vermeende vijfde colonne-acti
viteiten, die in de loop van vijf da
gen oorlog Nederlandse troepen sterk
heeft gebonden en uitgedund. Zeer
uitvoerig ook gewaagt dr De Jong
van het eindeloze vergaderen van het
kabinet, een machteloze groep heren
aan het Haagse Bezuidenhout, van
de lotgevallen^ van prinses Juliana,
prins Bernhard (die na zijn vertrek
uit Nederland snel naar Zeeland is
teruggekeerd) en de prinsesjes, van
het doen en laten van de koningin,
een monument van kalmte in deze
tumultueuze dagen.
Paniek én moed
Dr De Jong registreert aan de hand van
gevechtsverslagen en journaals hoe
onderdelen en individuele mannen
zich hebben gehouden hij regis
treert chaos, verwarring, paniek e-
venzeer als voorbeelden van nuchter
heid en grote moed en hij con
cludeert: het moderne oorlogsgeweld
heeft de Nederlandse soldaat over
rompeld. Dat de oorlog zo kort duur
de, liet aan deze Nederlandse sol
daat de tijd niet te gewennen aan
zijn nieuwe situatie er zijn voor
beelden (op het Eiland van Dordt,
in de noordelijke Grebbelinie, in
Kornwerderzand en elders) van ge
wenning aan te wijzen waaruit on
middellijk een veel flinkere houding
ontstond, maar ook: meer coördina
tie en niecr begrip van hoe men In
de strijd met zichzelf en de troep
overeind kan blijven.
De Nederlandse troepen, zo schrijft dr
De Jong. hebben het in mei'40 moei
lijker gehad dan de troepen van de
omringende geallieerde landen. Dat
blijkt bijvoorbeeld al wel uit het ver
liescijfer, dat naar verhouding in Ne
derland twee keer zo hoog is'geweest
als dat van de Belgen. Vooral bij de
landmacht was de verzorging ten vel
de vaak beneden alle peil, schoot de
leiding volstrekt tekort en had de
bewapening som6 de primitiefste al
lure. Zodra de strijd was aangevat
vielen vaak de verbindingen totaal
weg en ontstond er een gat tussen
alle mogelijke onderdelen, die dan
ook verder niets meer van eikaars
handel en wandel wisten. Dat hogere
en lagere commandanten in het al
gemeen over ofwel geen ofwel to
taal foutieve inlichtingen beschikten
was schering en inslag. De Neder
landse militair ten velde had op z'n
beste een half jaartje opleiding ge
had en kon ook in dat opzicht niet
in de schaduw staan van de tegen
stander die volmaakt afgetraind was
en aan wie een felle offensieve geest
was ingepompt.
Toch, zo releveert dr De Jong, zijn er
niet alleen bij zee- en luchtmacht,
inaar ook hij de landmacht vele voor
heelden geweest van grote moed.
Aan 926 land- en luchtmacht-mili
tairen zijn na de capitulatie onder
scheidingen uitgereikt: aan personeel
van de koninklijke marine 162.
'eremglng,
inderdaad een voordracht heeft gemaakt
waarop de namen van de drie zittende
raadsleden niet voorkomen: ,deze voor
dracht moeten de leden goedkeuren. De
heren Haase, Voortman en Smeyers
I trokken vergaande consequenties, name
lijk dat ze de zittingperiode niet meer
willen volmaken.
De motieven die tot ons besluit hebben
geleid zijn van principiële aard. Wij als
bestuur achten betrokken raadsleden
zeer bekwaam als het gaat om materië
le zaken, maar men stemt niet princi
pieel volgens SGP-standpunt. als het
gaat over subsidieverlening aan een bi
bliotheek, waarin goddeloze boeken zijn
opgenomen en men stemt ook voor toe
treding van de gemeente Rijssen tot
het Twents recreatieschap, waarin zich
veel activiteiten op zondag afspelen.
Bovendien werden SGP-bijeenkomsten
door betrokken raadsleden niet druk be
zocht', aldus de heer De Rooy.
Dat de SGP bij de statenverkiezingen
in Riissen 5 procent heeft gewonnen
is verheugend, maar we vinden dat de
principes moeten prevaleren. Indien de
SGP van onze maatregel materieel scha
de zou hebben, aanvaarden wij dat', zei
hij verder.
Duitse verliezen
De Duitsers leden zware verliezen In,
hun luchtmachtsector. Zij verloren
tussen de 310 en 345 machines bo
ven Nederland, waarvan vooral de
verloren gegane 231 transporttoestel
len zwaar hebben geteld. Aan doden
en gewonden verloren de Duitsers in
Nederland ongeveer evenveel mensen
als de Nederlanders. Maar veel erger
is het voor het Duitse algemene
hoofdkwartier geweest, dat vóór de
capitulatie van generaal Winkelman
1200 Duitse krijgsgevangenen naar
Engeland konden worden afgevoerd.
Dit waren ofwel vliegers, ofwel in
structeur-vliegers ofwel parachutis-
,Dit laatste', zo schrift dr De Jong
,is voor de Duitsers een zware tegen
slag geweest'.
Juridische mogelijkheden in onderzoek
Bond ziet verkoop
als contractbreuk
UTRECHT (GPD) De be-
drijfsgroep havens van de Katho-
holieke Bond van Vervoersper-
soneel (kbv) bezint zich op ju
ridische mogelijkheden om Pak
hoed aan te pakken. De Bond ziet
de verkoop van het stuwadoors-
bedrijf Presto NV aan Quick Dis
patch en de overdracht van
veemactiviteiten aan de Rijnha
ven in Rotterdam aan het handels
veem als contractbreuk.
Of dit tot gerechtelijke activiteiten zal
leiden is overigens nog de vraag. Men
bezint zich thans voorts op do vraag
of van de contracterende Scheepvaart-
vereniging Zuid (de werkgeversorgani
satie waar Pakhoed deel van uitmaakt)
verwacht mag worden dat zij de nale
ving van het afgesloten contract bij
Pakhoed kan afdwingen. De KBV is be
zig deze gedachte met de twee andere
bonden in de bedrljfsgToep-havens
der uit te werken.
Dit verklaarden de voorzitter van de
KBV de heer A. F. Jentjes en de voor
zitter van de bedrijfsgroep-havens
Vrouw dood
gevonden tussen
huisdieren
HAARLEM (GPD) ln een totaal ver
waarloosde woning in het Rozenprieel in
Haarlem heeft de politie zondag een 76-
jarige vrouw dood aangetroffen!
Zij woonde daar op een kamertje samen
met haar psychisch gestoorde dochter
alsmede 25 honden en vijf katten. De be
jaarde vrouw is een natuurlijke dood ge
storven. De dierenbescherming ie inge
schakeld om de huisdieren onderdak te
versohaffen.
de KBV, de heer Th. Windt gistermid
dag op onze vraag over de kwestie van
de re-organisatie bij Pakhoed.
Achtergrond van de gedachte om Pak
hoed aan te pakken, is het feit dat
de bonden van oktober vorig jaar tot
februari dit jaar met de scheepvaart-
verenigingen over een nieuwe cao
waarin onder andere de bepaling
werd opgenomen dat bij fusies
en reorganisaties de vakbonden en de
ondernemingsraad zullen worden inge
licht, onderhandelden. Terwijl deze za
ken werden besproken was Pakhoed, al
dus de heren Jentjes en Windt al druk
over het afstoten van presto- en veem
activiteiten aan 't onderhandelen. Hier
door is bij de bonden de vraag opge
komen, hoe betrouwbaar contracten zijn
en welke waarde ze hebben als indi
viduele leden zoals Pakhoed nu doet,
ze aan de laars lappen.
Voor het blok
Wat is de betekenis van een contract,
zo zegt de heer Jentjes, als je daar
dwars doorheen kunt handelen. De
scheepvaartverenigingen hebben een
contract afgesloten en ik vind dat
zij de morele verplichting van haar
leden moet vragen om het gecontrac
teerde na te komen. Ik zie het ver
der overigens zo, dat Pakhoed de
eigen vereniging (de scheepsvaart-
vereniging Zuid) voor het blok heeft
gezet.
Intussen meent de heer Jentjes dat .te
rugdraaien' van de transacties die Pak
hoed heeft afgesloten er niet meer in
zit, maar misschien kunnen we met on
ze actie voorkomen dat er in de toe
komst meer van dit soort transacties
waarbij personeel, ondernemings
raad, en vakbonden voor het blok wor
den gezet worden afgesloten.
Voorts meent de heer Jentjes dat de
Pakhoed-affaire in strijd is met de vrij
willige fusiecode van de Sociaal Econo
mische Raad, waar in dit geval op on
begrijpelijke wijze van wordt afgewe
ken; het schokt ons vertrouwen in de
fusiecode en de waarachtigheid waar
mee werkgevers praten over meer me
dezeggenschap en meer invloed van de
werknemers bij fusies en reorganisaties,
waar de werknemers toch sterk bij
zijn betrokken.
Fusiecode wettelijk
Naar mijn mening moet binnen korte
tijd de fusiecode tot een wettelijke re
geling worden'.
Slot van pagina 1
lijst van 15 personen aan wie de toe
gang tot Cambodja woïdt ontzegd. Het
nieuwe bewind heeft lucht- en scheep
vaartmaatschappijen verzocht hun pas
sage met bestemming Cambodja tot na
der order te weigeren.
Het Cambodjaanse persbureau deelde
mee dat nagenoeg alle Cambodjaanse
vertegenwoordigingen in het buitenland
de nieuwe machthebbers steun hebben
toegezegd. De regering in Pnom Penh
heeft voorts opdracht gegeven tot het
houden van bijeenkomsten in het hele
land om de bevolking de redenen uiteen
te zetten waarom prins Sihanoek werd
afgezet. Het Verenigd Koninkrijk heeft
inmiddels laten weten het verzoek van
de nieuwe Cambodjaanse regering om
de internationale controle commissie
haar werk te laten hervatten, in een
geest van samenwerking' te bestuderen.
Hoewel Moskou, eveneens medevoorzit-
Ler van de Geneefse conferentie van
1954 over Indo-China, een afwijzende
houding heeft aangenomen, is er van
die zijde nog geen officiële reactie op
het verzoek.
Beneden peil
De heer W. Haase, die 17 jaar ln de
raad zat voor de SGP vindt de ver
rassende brief van het bestuur bene
den peil. .Wanneer men ons had ver
vangen om jonge krachten de kans
te geven, waren we weggegaan. Maar
zonder overleg ontslag te krijgen,
dat heeft ons diep gegriefd.
Wij hebben het bestuur ernstig gewaar
schuwd voor de consequenties. Er wordt
druk op ons uitgeoefend om in juni
met een eigen lijst uit te komen, maar
we weten niet of we daaraan gevolg
zullen geven. Dat wij voor de subsidie
van de bibliotheek hebben gestemd is
juist, maar we konden het niet verant
woorden te stemmen tegen de uitlening
van 20.000 studieboeken, want die zijn
er ook in de bibliotheek. Ik weet niet
wie onze opvolgers zullen zijn. Naar
men zegt zijn het zeer redelijke mensen.
Misschien dat zij het besluit van het be
stuur zullen herzien', aldus de heer
Haasse.
Wethouder J. Goosen, die ook tot de
SGP behoort, zei zaterdag, dat de brief
van het bestuur van zijn partij een gro
te slag is. Wij vormden een homogene
GEEN KASSTUKIN
HOLLAND FESTIVAL
ROTTERDAM (ANP) .Dit jaar
zal het Holland Festival geen kas
stuk bieden zoals de experimentele
opera .Reconstruction' die in 1969
gepresenteerd werd'. Dit zei Hol
land Festival-directeur mr J. den
Daas tijdens een maandag gehou
den persconferentie in De Doelen
in Rotterdam. ,Wij zijn niet in
staat, ieder jaar een opdraht te
geven die zo'n uitwerking heeft als
.reconstruction' vorig jaar', aldus
mr Den Daas.
Hij zei voorts dat er in de komende
jaren voor het Reconstruction-team
in het kader van een Holland Fes
tival wel weer een opdracht te
verwachten valt.
Bijzondere manifestaties zullen
plaats vinden in Amsterdam. Rot
terdam en Den Haag. Ook gebeur
tenissen in andere steden van het
land staan op het programma
Haarlem, Alkmaar, Leiden, Gou-
3a, Zwolle. Breda. Eindhoven, Arn
hem, en Middelburg). Het Hol
land Festival zal op 15 juni ge
opend worden in De Doelen in Rot
terdam.
EINDE AAN
CRISIS ITALIË
Slot van pagina 1
onder meer een compromis opgesteld
voor de belangrijke kwestie vain le
galisatie van de echtscheiding een
geschilpunt tussen de christen-demo
craten en de andere drie partijen.
Onderzoek
Blijkens een onderzoek, verricht door
het instituut voor statistiek ,Doxa' en
gepubliceerd in het Italiaanse weekblad
.Gente' zijn twee van de drie Italianen
gekant tegen de invoering van echt
scheiding in Italië.
Van de 100 Italianen willen 61 niets
echtscheiding weten, 30 staan er
positief tegenover en 9 hebben geen me-
r. De voorstanders zijn wel, zii het
jzaam, in opmars, want in 1941 -.va
ren er van de 100 Italianen 68 tegen de
echtscheiding en 28 voor, terwijl wier
geen mening hadden.
Uit het onderzoek van ,Doxa' is geble
ken dat het vooral vrouwen, mensen van
boven de 55, landarbeiders en Zuid-Ita
lianen zijn die ,neen' zeggen tegen echt
scheiding. De voorstanders zijn voorna
melijk beoefenaars van de vrije beroe
pen, ambtenaren en kantoorpersoneel in
de grote steden.
Sommige waarnemers menen uit het on
derzoek de conclusie te kunnen trek
ken dat de meerderheid van het kie-
zerkoips het op dit punt niet eens is
met de afgevaardigden in het parle
ment.
(Van onze correspondent in Wenen)
Cinds Dubcek eind september als voor
zitter van het parlement werd afgezet
en uit het partijpresidium werd gestoten,
is er een verbitterde strijd uitgebroken
tussen de zogenaamde .realisten', die de
zaak-Dubcek daarmee als afgedaan be
schouwden, en de orthodoxen, die hem
een proces wegens hoogverraad wilden
aandoen. Zeer pijnlijk is die controverse
tot uiting gekomen, toen Dubcek kort voor
Kerstmis op het laatste nippertje zijn reis
naar Ankara, waarheen hij als ambassa
deur van Tsjechoslowakije op een zijspoor
zou worden gerangeerd, moest afzeggen.
Pas een maand later kon hij die reis on
dernemen, maar pas nadat hij daarvoor
de door de orthodoxen vastgestelde prjjs
in de vorm van een vrijwillig uittreden uit
het centrale comité had betaald.
Eind januari verloor partijleider Husak. die Dub
cek tot dan toe de hand boven het hoofd had ge
houden, zijn belangrijke steunpilaren als minis
ter-president Cernik en de Slowaakse partijlei
der Sadovsky. Husak's actieradius werd daardoor
zienderogen kleiner, terwijl de orthodoxen onder
leiding van partijsecretaris Bilak snel aan in
vloed wonnen. Het bezoek van de Russische mi
nister van buitenlandse zaken Gromyko in de
afgelopen week bevestigde deze nieuwe machts
verhouding. Niet Husak, maar Bilak begeleidde
de gast uit Moskou op zijn reis door het land.
Nu was het de domatici al lang een doorn in het
oog, dat Husak tegenover de politieke gevan
genen zo ondoortastend optrad. Mensen als de
schaakkampioen Pachmann en de televisiecom
mentator Skutlna zitten al maandelang in de ge
vangenis zonder dat er een proces tegen hen
wordt begonnen. De reden daarvan is, dat zowel
de rechterlijke macht als de politie dergelijke
zaken zoveel mogelijk saboteren en opzettelijk
in gebreke blijven om het benodigde belastende
materiaal over te leggen. Daarnaast eisten de
neo-stalinisten een gerechterlijke vervolging van
de belangrijkste hei-vormers als Dubcek, Smrkov-
ski, de vroegere parlementsvoorzitter en Kriegel,
de vroegere voorzitter van het nationale front
Terecht duchten de extreem linksen, die onder
de bevolking geen enkel gezag bezitten, de on
gebroken populariteit van de idolen uit de Praag
se lente, wier namen nog steeds op muren en
pleinen opduiken. Op deze eisen heeft Husak con
sequent geweigerd in te gaan. Het is waarschijn
lijk de enige concessie, die deze eerzuchtige fi
guur niet bereid is geweest te
machtspositie te redden.
zonder moeite kunnen constateren, dat het
regime in de elf maanden, dat Husak aan de
macht is de interne toestand nauwelijks heeft
kunnen consolideren. Hoewel er geen openlijke
anti-Russische demonstraties meer zijn, is de
verzetsgeest van de bevolking ongebroken. Van
de duizenden arrestanten na de razzia's eind
ADVERTENTIE
januari en half maart is 't overgrote deel dankzij
de solidariteit van de rechters vrijgesproken of er
met een uiterst licht vonnis afgekomen. De eco
nomische situatie is nagenoeg catastrofaal. Het
gebrek aan steenkool heeft zelfs tot het tijdelijk
sluiten van openbare gebouwen geleid. De voor
ziening van de bevolking met vlees en groenten
wordt steeds slechter. Ook onder de hoogste par
tij- en regeringsleiders heerst allesbehalve eens
gezindheid, hetgeen zich uit in elkaar voortdurend
tegensprekende verklaringen en maatregelen.
Deze indruk heeft bij Gromyko wellicht de
overtuiging gewekt, dat alleen nog radikalere
maatregelen uitkomst kunnen bieden. Daarbij zal
het hem van tevoren zonder meer duidelijk zijn,
dat het uitsloten uit de partij van Alexander
Dubcek en zijn vrienden alleen de eerste stap zou
zijn. Mocht ook daardoor niet tot zelfkritiek en
zelfbeschuldiging te bewegen zijn, die hij tot nu
toe zo standvastig heeft geweigerd, dan is 'n pro
ces de onvermijdelijke consequentie, zoals dat
uit de jaren vijftig nog in levendige herinnering
is. Als Husak zou weigeren hieraan mee te wer
ken, dan bieden zich genoeg Quislings aan om
zulke karweitjes als Moskou-horige partijleider
maar al te graag op te knappen. v
haarproblemen?
droog en dor haar?
lavona crèmebehande-
ling v.a. 1.80
voor meerdere
behandelingen
vet haar?
lavona tegen vet haar
2.40 voor 2 behandelingen
slap en fijn haar?
lavona haarhersteller
va 1.95 voor
meerdere behandelingen
ving uit model?
lavona haarverstevïger
V3.0.80
kent u hetere?