Vliegtuig,knal' niet alleen schrik voor duinkonijn
mmm
Dodelijk ongeval kruispunt
St Anna met f 150,- beboet
Informatie aan kerken over
drugprobleem noodzakelijk'
y
1
Bii
iil
,Kunstmaand-
orkest' speelt
donderdag 5e Zuid-
landtfceater van
Terneuzen
Toename gebruik,
ook bij kerkjeugd
Zeeuwse renners
in België
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
WOENSDAG 18 MAART 1970 V/OE
KANTONGERECHT TERNEUZEN
EN ZES MAANDEN
VOORWAARDELIJKE
ONTZEGGING
TERNEUZEN Een boete van
250,- en een ontzetting uit de
rifbevoegdheid voor de tijd van 6
maanden, eiste de officier van jus
titie, mr Th. Lebret, dinsdagmor
gen voor het kantongerecht te Ter-
neuzen tegen M. A. v. cl H. uit
Axel, die op de kruising St-Anna
te Terneuzengeen voorrang aan
een auto uit de richting Zaamslag
- had verleend. De volkswagen van
de Belgische automobilist botste
op die van Van der H. Een mede
passagier werd hierbij gedood. Van
der H. zei op de eis, wel over de
geldboete heen te kunnen komen
,doch de ontzetting valt voor mij
niet mee'. Van der H. heeft zijn
auto nodig voor zijn werk.
Op 12 december kwam Van der H. met
rijn auto uit de richting Axel gereden.
By het naderen van het kruispunt liet
hij eerst het verkeer van richting brug
Sluiskil passeren, trok toen op tot de
middenberm en reed door toen hij ook
nit de richting Zaamslag niets zag ko
men. ,1k was byna over de weg toen
ik de klap hoorde. Het verbaast mij ge
weldig dat ik geen lichten van de Bel
gische wagen gezien heb'.
De officier zei in zijn requisitoir dat Van
der H. een kapitale verkeersfout ge
maakt had. Kantonrechter mr C. J. M.
van Hees noemde de trieste gevolgen var
het ongeval al een zware straf op zich
zelf. Hij veroordeelde Van der H. tot
150 gulden boete en 6 maanden ontzet
ting voorwaardelijk.
,In België krijgt men zoveel niet hoor,
daar bom je er met 300 franken af. Dit
zei mej. B. M. F. uit het Belgische Ar-
dooien op de eis van 110 galden van de
officier voor te hard rijden in de G. Ge-
zellestraat te Terneuzen. De juffrouw
moest naar een vergadering en was al
twintig minuten te laat. ,V\jf minuten
erby was niet erg geweest. Het gevaar
dat n schiep met uw harde rijden staat
daarmee in wanverhouding", aldus mr
Lebret. De uitspraak van de kantonrech
ter luidde: 90 gulden boete. Ook E. P. O.
nit Axel had een snelheidsovertreding
(64 km) begaan en wel op de Oostkade
te Sluiskil. Eis en uitspraak: 85 gulden
boete.
De buschauffeur C. A. O. uit Axel was
zich van geen schuld bewust. Hij was
onder moeilijke omstandigheden een
opgebroken trottoir, een geparkeerde
vrachtauto door de Gentse straat te
Hulst langs het postkantoor gereden. Hij
moest er postzakken ophalen. Hij bleef
even wachten tot de chauffeur van de
Transporteur
Twee keuringsambtenaren van de ar
beidsinspectie troffen voor een pakhuis
van J. M. de B. in Hulst na te zyn
.getipt", een transporteur aan, die niet
voldeed aan alle mechanische en elektri
sche eisen van deugdelijke constructie.
Beide getuigen, H. A. S. uit Goes en L.
K. uit Voorburg, wilden de tipgever niet
noemen. J. AL de B. bleef na de ontdek
king voor de beide ambtenaren onvind
baar. Pas na een maand konden zij op
het politiebureau te Hulst een gesprek
met hem voeren. De B. zei toen van geen
transporteur iets af te weten. ,In ied6r
geval 6taat hij er nu niet meer. Waar
hjj gebleven is moeten jullie zelf
uitzoeken'.
Volgens de zegsman van de ambtenaren
verkocht De B. de uit België clandestien
Ingevoerde transporteur aan boeren. Op
de transporteur zat geen goedkeurings
certificaat, geen merk en was het naam
plaatje van de fabrikant onleesbaar ge
maakt. Nadat de ambtenaren het werk
tuig hadden zien staan en De B. onvind
baar bleef, hadden zij bij diens vrouw
het adres van de Arbeidsinspectie achter
gelaten. S.: ,De B. had contact op kunnen
nemen, er was altijd nog wel iets aan
te doen geweest'.
De oficier achtte de feiten bewezen, hoe
wel niet van ernstige aard, omdat er nog
niets met de transporteur gebeurd was.
Hij eiste tegen de niet verschenen dus
ook nu weer onzichtbare De B. 150 gul
den boete. De kantonrechter vonniste
conform.
J. W. S. uit Axel zou op een terrein na
bij Axel de landschapsverordening heb
ben overtreden door er puin te stortén
en er een paar oude auto's neer te zet
ten, zonder het terrein daarna te hebben
geëgaliseerd. Puin en metaal was vanaf
de openbare weg zichtbaar. ,Nou, nou',
was het weerwoord van S. hierop, ,het
terrein ligt 150 meter van de openbare
weg, als je goed kijkt, kun je natuur
lijk alles zien, daar gaat het niet om'.
S. had wel een vergunning voor het puin-
storten, doch het afdekken met grond
en egaliseren was door verschillende om
standigheden achterwege gelaten, o.a.
omdat er niet genoeg grond was gestort
boen S. werd bekeurd.
De twee oude auto's mochten volgens
S. die naam niet meer hebben. ,In
één ervan zaten mijn schapen'. S.
verklaarde al bij voorbaat zich niet
bij een straf te zullen neerleggen:
.Maar jullie ben rechters, neem me
wiet kwalyk, dat ik het zo zeg. ,Voor
het niet egaliseren eiste de officier
50 gulden boete, voor het neerzetten
van de oude auto's: 25 gulden. De
kantonrechter achtte ,een rest aan
strafbaarheid, doch ook een zekere
hoeveelheid goede wil' bij S. wel aan
wezig. Hij veroordeelde hem tot in
totaal een boete van 50 gulden.
Franken
geparkeerde vrachtauto naar buiten
kwam. Deze liet de wagen echter staan.
O. reed toen door en raakte met de bus
luifel van een huis waardoor deze
beschadigd werd. De kantonrechter
noemde het een complexsituatie en O.
,voor een restant strafbaar'. De boete
bedroeg overeenkomstig de eis van de of
ficier die ook rekening hield met de
moeilijkheden 20 gulden.
Mej. M. P. L. T. uit Watervliet (B.)
werd conform de eis tot 50 gulden boete
veroordeeld. Zij had op de provinciale
weg te Hoek een vrachtauto ingehaald
en was toen te vroeg naar rechts ge
komen. De vrachtwagen moest krachtig
afremmen.
A. G. uit Terneuzen, van geboorte een
Tunesiër, moest zich bij laten staan door
een tolk. Hij had verboden geparkeerd
in de Noordstraat te Terneuzen. Het
kostte hem een tientje boete. De eis was
15 gulden.
Aanrijding met
veel schade
bij Breskens
GROEDE Maandagmiddag omstreeks
half vier deed zich op de kruising Bui-
tenlust bij Breskens'een aanrijding voor
waarbij een personenwagen geheel werd
vernield. Persoonlijke ongelukken deden
zidh edhiter 'niet voor.
De aanrijding ontstond doordat de auto
mobilist L. W. van G. uit Groede geen
voorrang verleende aan de vrachtauto,
bestuurd door J. A. N. V. uit Culenborg.
De vrachtwagen liep geen noemens
waardige schade op.
TERNEUZEN Aanstaande donder
dag concerteert het .Amsterdams Phil-
harmoniseh Orkest' (het vroegere
.Kunstmaandorkest'tn het Zuidland-
theater in Terneuzen. Het is voor de
tweede keer dit seizoen dat het orkest
hier optreedt.
Op het programma staan voor de
fauze passacaglia uit de opera .Pe
er Grimes' van Benjamin Britten en
het bekende klarinetconcert van Mozart.
Solist daarbij is Emile Kleymeer.
Na de pauze speelt het .Amsterdams
Phnlharmonisch Orkest' dat. zoals
gewoonlijk, onder leiding staat van An
ton Kersjes-Tsjaikowsky's vierde sym
fonie. Het concert is opgenomen in de
reeks abonnementsuitvoeringen van de
TSC.
EXAMEN
Aan de christelijke pedagogische acade
mie te Middelburg slaagden voor het
Ve-Hkeersexaimen 1970 de volgende kan
didaten:
M. Anthowise te \s-Gravenpolder, J.
B-aaij, L. Prins te Bergen op Zoom, K.
Brouwer, H. Griffioen en J. de Jager
te Kapelle, N. Dieleman te Oostburg, J.
Geelhoed, L. Adriaanse, J. Boone, O.
Hwijsman, R. Pos, E. de Rijke, T. Soe-
ting, Y. Wagenaar, A. Kameitnans, E.
tnnig, Y. Wagenaar, A. Kamermans, E.
Niieuwenhuijse, N. Siljée, H. Vermeu
len en L. Westdorp te Middelburg, A. de
Jonge en B. van de Wege te Terneu
zen, J. Kamerman®, E. de Boevere, F.
Doppegieter, R. Kwuijt, J. Pals, P. van
S abb en, J. W. van Soelen, L. Speckens
en W. Kwast te Vlissmgen, J. de Koeijer
K. VijflhiUiae en W. Scïieele te Yerseke,
B. de Leeuw te Zaamslag. M. van der
Maas te Oosterdand, H. Miehielsen te
Nieuwvliet, M. Niewwenhuise te Groede.
P. de Pooter en F. Hany te Axel, J.
vam Hoorn, en J. Vermaal te Zierikzee,
K. van der Schuit te Halsteren, T. Geer-
se te Veere, W. Jansen te Hoek, N. Mei-
se en A. de Wolf te Oost- en West-Sou
burg, .P de Wolf te Koudekerks, M.
Bernard en F. Ronner te Domburg. L.
Bosselaar te Oudelande, H. Hedjnsdijk
te Wilihelminadorp, G. Heuseveldt te
Wissenkerke, K. op 't Hof te Biezelin-
ge, ,J. Kredcelberg, E. Remijn, K. Sijp
en C. Tcrbijn te Goes, E. Merkens te
Tricht, B. de Muijnok te Driewegen
(ZB), J. Pesters te 's-Heerenhoek en
B. Koole te Serooskerke (W).
Vier. van de 66 kandidaten moesten wor
den afgewezen.
Aan de opleidingsschool voor het chris-
teüiijke kleuteronderwijs te Middelburg
slaagden voor het Vetlkeersexamen 1970
de volgende kandidaten:
De dames: H. Allewijn te Kruiningen;
L. Arensmam te Stad aan list Haring
vliet; J. de Baar te Lewedorp, R. Bak
ker te Zaamslag, Y. Bouterae te Kam
perland, A. Dieleman te Axel, T. van
Dis te Willemstad. E. Franse en E.
Proost te Goes, C. Hubregtse te 's-Gra-
ven/polder, A. Lodders en A. Sneep te
Heijnimgen, J. Speelziek te Wemeldin-
ge, M. Verpoorten te Stavernsse en A.
de Wild te Kats, J. Boom, I. Kunnen,
R. Lenselink en M. Verstraate te Mid
delburg, A. va.n Gulst, G. Hontelé, H.
de Kok en L. van ZantvTiet te Vh'ssin-
gen, R. la Grand te Ktoetinge, H. Ja
ger, A. Loeve, A.Vaüken E. de Visser
te Goes, L. Volmer te Oostkapelle
S. Joaiasse te Vlissüngen.
DS WESSEL TOT PARTICULIERESYNODE:
GOES ,Het is een uitgemaakte
zaak, dat ook onder de kerkjeugd
in toenemende mate gebruik van
.geestverruimende' middelen toe
neemt', aldus ds J. Wessel, direc
teur van het gereformeerd cen
trum voor jeugd en jongerenwerk
in Zeeland in een jaaroverzicht
aan de particuliere synode van
zijn kerk.
Hat rapport werd maandag de particulie
re synode aangeboden. Ds Wessel acht
het niet ongewenst, dat de particuliere
synode de gereformeerde kerkei-aden en
speciaal de predikanten, op diit verschijn
sel attendeert. Een goede informatie over
benadering van dit probleem is nood-
telijk, ald/u3 da Wessel in bet rapport.
In overleg met het Zeeuws consultatie
bureau voor alcoholisme wordt gewerkt
aan voorlichting aan jongeren.
Ook ambtsdragers zouden zich wellicht
kunnen laten informeren, zo meent ds
Wessel.
De particuliere synode behandelde maan
dag de reeks rapporten nog niet, die ter
tafels kwamen. Men heeft zich verdeeld
in commissiea, die elk een deel voor hun
rekeniing zullen nemen.
Op maandagmiddag 20 maant, om twee
uur, weer in de achterzaal van de Wes-
terkerk in Goes, wordt dan een tweede
zitting gehouden om de resultaten te
Enkele punten uit ds Wessels rapport:
de jongeren, die als teamleden in Zee
land komende zomer zuilen meewerken
in de reereatieteams, krijgen dit jaar,
voor het eerst, hun training in Zeeland
zelf, tijdens een weekeinde op ,Hede-
nesse'. Er ia een ,Pdrk' een provincia
le interkerkelijke recre&tiecommissie, in
de maak, die onder andere deze zaak
zal meehelpen tot een jaarlijks goed
vervolg te krijgen.
Gehandicapten
Ds Wessel acht contact met andere ker
ken noodzakelijk om voor de catechese
voor gehandicapten te komen tot een
voorziening, diie op een duidelijke wijze
de verantwoordelijkheid der kerken de
monstreert, zowel inhoudelijk als fi
nancieel. Hij verzorgt zelf twee jonge
rengroepen in .Zonneveld' en er ligt nog
een verzoek van twee andere instellin
gen van geestelijk gehandicapten.
In het rapport van de deputaten voor dev
geestelijke verzorging van land-, zee- en
luchtmacht wordt niet alleen het vraag
stuk aangestipt van de weinige gere
formeerde legerpredikanten (dit voor
jaar zijn landelijk maar twee van de
noodzakelijke acht gevonden), v maai'
wordt ook gesproken over het op te
richten informatiebureau voor dienst
plichtigen (en anderen) ten aanzien van
militaire dienst, gewetensbezwaren
alternatieve dienstplicht.
De gereformëerde kerken hebben in prin
cipe al besloten mee te doen. De gere
formeerde deputaten vragen zich af,
nu geen recrutemdagen meer worden ge
organiseerd, wegens gebrek aan belang
stelling, wat de taak van dit deputaat-
schap kan zijn.
Zij vragen daarom de particuliere
synode zich uit te spreken of ook tot
de taak dient te behoren de plaatse
lijke kerken te stimuleren tot bezin
ning ^op het vraagstuk van oorlog
Dan gaat het dus niet alleen meer
de-jonge mensen, die in militaire dienst
moeten. Die bezinning kan door middel
van catechisaties, op wijlcavonden, in
gespreksgroepen en mét themadiensten.
Behalve stimulerenzouden de deputa
ten dan ook tót taak moeten hébben ge
ïnformeerd te zijn over activiteiten op
dit terrein in de plaatselijke kerken, in
de eerste plaats op classikaal niveau.
Gesuggereerd wordt de deputaten dan
ook een andere naam te geven; deputaat-
sdhap in verband met de vragen rondom
oorlog en krijgsmacht.
Recreatie
De synodecommissie, die het rapport
van de deputaten evangelisatie (vooral
handelend over kerk en recreatie) zal
bespreken kreeg op verzoek van diverse
synodeleden ook als opdracht de geza
menlijke reoreatiediensten met eucharis
tievieringen in Breskens vorige zomei
te bekijlten. D3 .P van Til uit Middel
burg vroeg om een nader onderzoek en
voorzitter ds A. G. v. d. Stoel, Bergen
op Zoem, wees er op dat de generale
synode alleen uitspraak in het alge
meen heeft gedaan. Deze synode heeft
de kerken gevraagd niet tot gezamenlij
ke vieringen over te gaan met rooms-
katholieken. Er moet eerst een studie
over ambt en avondmaal komen. Ds J.
Paozy, Oostburg, merkte op, dat in de
elass.kale vergadering, die enige tijd go-
leden uitvoerig over deze zeer goed
Met droefheid geven
wij kennis dat na een
bezit van enkele uren
weer van ons is
weggenomen ons
dochtertje en zusje.
A. Oppeneer
C. A, N. Oppeneer-
Klaassen
Leo en Jan
Middelburg,
16 maart 1970
Wibautstraat 2
Heden werd van onze
zijde weggenomen,
door een noodlottig
ongeval, ons innig ge
liefd zoontje en
broertje
PIETER WILLEM
MARTINUS
TINBERGEN
op de leeftijd van 3
jaar.
Goes:
H. H. W. Tinbergen
E. Tinbergen-
Mieras
Liza
Goes. 16 maart 1970
Rembrandtlaan 4.0
De teraardebestelling
zal plaatsvinden op
vrijdag 20 maart '70,
om 2 uur, op de alge
mene begraafplaats
te Goes.
Martin ligt opge
baard in de rouwka
mer van ziekenhuis
St-Joanna te Goes.
Gelegenheid tot be
zoek 's morgens van
11-12 uur en 's mid
dags van 15-16 uur.
Heden werd van ons
ontnomen ons geliefd
kleinkind
MARTIN
op de bloeiende leef
tijd van 3 jaar.
Zijn diepbedroefde
oma en opa:
Goes:
W. Mieras
M. J. Mieras-
Paauwe
Heden werd van on:
weggenomen on:
neefje
MARTIN
Hoek:
J. J. Mieras
C. Mieras-Deij
Jan
Carine
Ovezande
R. E. de Kunder-
Miera
P. L. de Kunder
Inge
Wim
Tandarts
E. KlINKERT
IN MAART
SPREEKUUR
VAN 11-12.
Zeer zwaar valt ons
het verlies van ons
innig geliefd klein
zoontje en neefje
MARTIN
op de aanvallige leef
tijd van 3 jaar.
Middelburg:
Fam. P. Tinbergen
Bree 45
Middelburg:
C. J. Nagtegaal-
Tinbergen
M. C. Nagtegaal
Peter, Renata
O.- en W.-Souburg:
P. M. Tinbergen
J. M. Tinbergen-
Johanseil
Santina
Veere:
P. A. J. de Visser-
Tinbergen
A. de Visser
Heden werd plotse
ling, door een onge
val, tot onze diepe
droefheid, van ons
weggenomen, onze
geliefde zoon,broe
der en kleinzoon
JAN PIETER
VAN RIJN
op de leeftijd van 18
jaar.
J. A. van Rijn
M. van Rijn-
de Bruijne
Marianne en Kees
Fam. Van Rijn
Fani. De Bruijne
Axel, 16 maart '70,
Kerkdreef 17.
De begrafenis zal
plaatsvinden op don
derdag 19 maart om
2 uur vanaf het ver
enigingsgebouw,
Kerkdreef 15.
Gelegenheid tot con
doleren na de begra
fenis in bet vereni
gingsgebouw.
RECTIFICATIE
In de rouwadverten
tie, geplaatst in de
PZG van 17 maart
1970, van mevrouw
JOHANNA KODDE
geboren Mesu,
overleden te Nw- en
St Joosland op 16
maart 1970, is ver
zuimd de leeftijd te
vermelden.
De overledene be
reikte de leeftijd van
81 jaar.
De begrafenis zal
plaatshebben op don
derdag 19 maart '70,
op de algemene be
graafplaats te Nieuw
en Sint Joosland.
Vertrek verenigings
gebouw om 13.15 uur
E. KANT, arts,
Vlisslngen
AFWEZIG
19, 20 en 21 maart.
Heden overleed, in verpleeghuis ,Ter Valcke'
te Goes, na een langdurig, geduldig gedragen
lijden, toch nog onverwachts, onze lieve man,
vader, behuwdvader en opa
GERRIT TEERLINK
echtgenoot van J. C. van Ballegojen,
In de ouderdom van 72 jaar.
Middelburg: J. C. Teerlink- v. Ballegojen
Zwijndrecht: G. J. Teerlink
A. M. Teerlink-Marnpaey
Mare
Irene
Middelburg, 17 maart 1970
Statenlaan 98
De overledene ligt opgebaard in het mortua
rium van het Gasthuis te Middelburg. De ter
aardebestelling zal plaatshebben op zaterdag
21 maart op de algemene begraafplaats te
Middelburg. Vertrek van ,De Schakel', Back
ten Steene, om 11,30 uur. Gelegenheid tot con
doleren in ,De Schakel' na afloop der plech
tigheid.
Heden overleed, in verpleeghuis ,Ter Valcke'
te Goes, na een geduldig lijden, onze beste
GERRIT TEERLINK
echtgenoot van J. C. van Ballegojen,
in de ouderdom van ruim 72 jaar.
Middelburg: C. C. Worrell-van Ballegojen
J. J. Worrell
Amsterdam: L. Klaassen-van Ballegojen
Middelburg: H. Wlessner-van Ballegojen
W. F. Wiessner
Middelburg: G. van Ballegojen
J. M. van Ballegojen-
Simonse
Middelburg, 17 maart 1970
Met leedwezen hebben wij kennisgenomen van
het overladen van de heer
P. M. O. LINDENBURG
lid van het Vlissings hts-corps
Namens het corps,
L. W. v. d. Linde, voorzitter
A. J. Guldemond, secretaris
Vlissiingen, 17 maart 1970
Hiermede vervullen wij de droeve plicht ken
nis te geven van het overlijden van onze ge
liefde vader, schoonvader, groot- en overgroot-
AARNOUT GOETHART
weduwnaar van C. J. Mulder,
op de leeftijd van bijna 85 jaar.
Hoek van Holland: J. A. A. Goethart
C. Goethart - van Sprang
Vlissingen: L. H. Krijger - Goethart
Oost-Souburg: H. Meijer - Goethart
Klein, en achterklein
kinderen
Vlissingen, 17 maart 1970
Leeghwaterstraat 9
De rouwdienst zal gehouden worden op vrij
dag 20 maart 1970 om 14.00 uur in het Dr
Woltershuis, Hogeweg 85, waarna de begra
fenis zal plaatsvinden om 14.30 uur op de
N oorderbegraafplaats.
Na de plechtigheid gelegenheid tot condoleren
ih de aula van dé begraafplaats.
D. C. BOM, arts,
Plaats uw
te Vlissingen, t
1 rammebenchten
donderdag en vrijdag
AFWEZIG
in de PZC
bezochte en inspirerende recreatiedien-
stftn in Breslcens sprak met ds W. .J
Musoh was meegedeeld dat deze diensten
ween kerkdiensten waren en miet onder
de verantwoordelijkheid van de kerke-
raad van Breskens staan. .Hef. is een
privé-aangelegenlield van ds Musoh'.
Drs J. Helderman, Domburg, noemde de
diensten ,zo ingrijpend dat de synode-
commissie ze uitvoerig moet bekijken'.
De gereformeerde kerk van Vlissingen,
zo blijkt uit het evangelisatierapport van
de deputaten, heelt behoefte aan een
derde predikant, die zich grotendeels
met de evangelisatie (onder andere op
zet van strandpastoraat) zal bezig
houden.
Toneelspel voor
Juliana'
.Phoenix' uit Bergen op Zoom voerde
het toneelstuk .Pat-rioia' op, een blijspel
in drie bedrijven. Na afloop kon er ge
danst worden op de muziek van ,The
Rytheme Stars' onder leiding van A.:
Augustijn.
Theo Poedlce uiit Koewacht plaatste zich
derde in de 110 km wegwedstrijd in d»
Belgische plaats Deerlijk. Antoon vat
den Bunder uit IJzendijxe bezette er da
8ste plaats. Winnaar werd de Belg Ju-
lien Vermote in een tijd van 2.47 uur.
Adri Duiljiker uit Axel' was 2de In d«
115 km wegwedstrijd te Ingelmuijster.
Winnaar werd de Belg R. van Linden i
de ttjd van 3.15 uur.
,Die vliegers denken dat in het dui
nengebied alleen maar konijnen wo
nen. Ze knallen maar raak met hun
straaljagers en hebben blijkbaar niet
in de gaten, dat bier nog heel wat
mensen huizen. Je schrikt niet al
leen elke keer lam als de vliegtuigen
door de geluidsbarrière gaan, maar
de trillingen die er nog bijkomen tas
ten volgens mij op den duur ook je
punt
hom ma
y.OUÜliti
huis aan'. Dat zegt een verbolgen
heer J. A. Witte, bewoner van een
fraai, nog maar enkele jaren oud,
landhuis aan een binnenweg tussen
Vrouwenpolder en Domburg.
De bewoners van dit zo rustieke stuk
je Walcheren zijn bevoorrechte men
sen. Zij wonen nog in een omgeving,
tegen het bos van Oranjezon aan, die
de oudtijdse benaming van Walcheren
,tuin van Zeeland' nog ten volle ver
dient. Het landschap, afwisselend
duin, bos en landerijen, ligt er nog on
bekommerd bij. Het stedelijk geraas
is er verre van gebleven. Nu en dan
echter, op de meest onverwachte
momenten, doet de twintigste eeuw
zich met oorverdovende klappen gel
den. Dat onverkwikkelijke geluid
wordt voortgebracht door superso-
ne jachtvliegtuigen bij het finnen-
gaan en verlaten' van de snelheids-
grens van het geluid.
De heer Witte heeft er meer dan zijn be
komst van: ,Af en toe zijn het net donder
slagen. De vogels vliegen in doodsangst
v/eg, het huis staat op zyn grondvesten te
schudden'.
Op een gegeven moment - al weer geruime
tijd geleden - werd het de heer Witte te
bar. Hij belde de commandant van de vlieg
basis Woensdrecht op. Die commandant
vertelde, dat het onmogelijk zijn vliegtui
gen konden zijn die daar de rust kwamen
verstoren, maar hij zou er toch alles aan
doen'. Het was daarna, zo constateerde de
heer Witte, inderdaad enige tijd rustig.
Plotseling echter was het .gedonder' weer
niet van de lucht. In de laatste weken al
leen al telde de heer Witte zes van die voor
hem zo ergerniswekkende knallen.. De bewo
ner van het landhuis hoeft de commandant
van Woensdrecht niet meer te bellen. De
militaire basis daar werd opgeheven. Hij
vraagt zich nog af, tot wie hij zich nu zal
kunnen richten. Ais de hinder niet minder
v/ordt wil hij op een of andere wijze een
scherp protest laten horen. .Desnoods zal ik
er bij kamerleden op aandringen om vra
gen over deze kwestie aan de minister te
stellen'. Zo zegt de heer Witte, die duide
lijk laat uitkomen, dat het hem er niet orn
te doen is om zo maar een grote mond op
te zetten.
Jk weet ook wel, dat het die vliegers ons
niet doelbewust willen pesten. Volgens mij
is het meer een kwestie van nonchalance
en misschien ook de gedachte van: ,We zit
ten hier toch buiten de steden, dus vooruit
maar'.
Bijzonder vervelend vindt de heer Witte
het ook, dat als hij scheurtjes in de muren
van zijn huis zou vinden en de stellige over
tuiging zou hebben, dat die waren veroor
zaakt door da geluidstriiüngen, dat toch
nooit afdoende zou kunnen bewijzen. ,Men
kan toch gemakkelijk zeggen, dat de scha
de op een andere manier is ontstaan'. Aldus
de heer Witte, voor wie het ook volslagen
onmogelijk is om precies te achterhalen
v/elke vliegtuigen zich aan de geluidshinder
bezondigen. Niet alleen is hij een leek, zo
geeft hy zelf grif toe, op het terrein van
ae luchtvaart, maar alles gaat ook zo snel
in zijn werk, dat na het horen van de knal
voor het blote oog niet veel meer te zien
is dan een yl eonoensstreepje en soms nog
een stipje.
Andere bewoners, overwegend landbouwers
van dit gedeelte van Walcheren bleken, of
schoon minder geërgerd dan de heer Witte,
toch al evenmin in hun schik te zijn met
deze luidruchtige activiteiten Ir. hun lucht
ruim. Een van hen vergeleek het lawaai
met de .dreunen' bij het opblazen van bun
kers. Een boerin vertelde: .Sorns klapperen
tie ramen en de deuren. De kinderen wor
den zo bang van de klappen, dat ze naar
binnen rennen'. Ofschoon niemand van hen
tot nu toe directe schade had ondervonden
hoopten ze toch, zonder uitzondering, van
deze overlast te worden verlost. De rnccs-
ten vroegen zich ook af, waarom de piloten
hun machines niet hoven volle zee door de
geluidsbarrière jagen. ,Daar hebben ze toch
alle ruimte', zo zei een jonge landbouwer.
Majoor vlieger M. Cosijn van de lucht
machtstaf In Den Haag. op wiens bureau
de ingediende klachten over geluidshinder,
uit welk deel van het land dan ook, neer
dalen, zei ronduit dat de knallen in een aan
tal gevallen gewoon niet te vermijden zijn.
,We laten de supersone jagers zoveel mo
gelijk boven zee door de geluidsbarrière
vaan. In driekwart van de gevallen gebeurt
dat ook'.
Dikwijls zyn deze .booms', zoals ze in lucht
machtjargon worden betiteld, echter ook
boven land noodzakelijk omdat ook daar
bijvoorbeeld regelmatig de werkingssfeer
van de boordradar tiidens deze hoge snel
heden, dient te woraen nagegaan en ook
bepaalde .onderscheppingsoefeningen' bo
ven het vaste land moeten worden gehou
den. ,Ook de luchtmacht moet in training
blijven', zo stelde majoor Cosijn, die voorts
wees op de vervelende neveneffecten van
een ,boom'. ,De door de knallen ontstane
geluidsgolf kan zich in sommige gevallen
tot zelfs over een afstand van honderd ki
lometer voortplanten. Daardoor wordt liet
in ,ons kleine land' al bijzonder moeilijk om
bepaalde gebieden weloverwogen van de
geluidshinder te vrijwaren'. Majoor Cosyn
wees' er in dit verband dan ook op, dat de
op Noord-Walcheren gehoorde knallen ge
makkelijk in bijvoorbeeld Noord-België,
door Belgische jagers, kan zijn veroorzaakt.
De vliegers zjjn bovendien verplicht, zo
lichtte de heer Cosijn nog toe, om de ge
luidsbarrière op een hoogte van ten minste
elfduizend meter te passeren. Komen de
toestellen lager, dan dienen de snelheden
ook aanmerkelijk geringer te zijn.
Voor wat betreft de trillingen en als mo
gelijk gevolg daarvan schade aan huizen,
zei majoor Cosijn dat onderzoekingen door
T.N.O., na uit Arnhem ontvangen klachten,
hier geen verband tussen oorzaak en ge
volg hebben kunnen leggen. ,Ook bij veel
zwaardere klappen, dan door de straalja
gers kunnen worden veroorzaakt, traden
geen scheurtjes of scheuren in de muren
op. Trouwens voor het zover zou komen,
zouden toch eerst alle ruiten in de huizen
rnocten springen'.
Aldus majoor Cosijn, die zei toevalliger
wijze juist: bezig te zijn aan het antwoord
op een brief van burgemeester en wethou
ders var: middelburg, waarin dit college
onder meer de recentelijk in de raadsver
gadering geuite klachten over geluidshin
der door vliegtuigen ter kennis van de
luchtmacht haa gebracht.
Eón zin uit zijn brief aan het gemeente
bestuur van Middelburg wilde de majoor
alvast verklappen, namelijk de vermelding,
dat in het gebied van Zeeland in de perio
de december tot en met februari vliegtui
gen va.n de koninklijke luchtmacht in totaal
ëlf keer een ,boom'' hebben gedaan.
ill/M v?J -
till
lf>
ÜNMH
HHIKHI
iiSpf!
m
.v. w