WILHELMINA
DRUCKER,
DE EERSTE,
MAAR LANG
DE LAATSTE
28
STRANDMODE
halm han°"gaaf an Mchi
provinciale
zeeuwse
courant
7'MAART 1970
hongaarse kalfsschotel
Bestel hiervoor 4 kalfsschenkels met
been, ongeveer zo dik als uw pink lang
is. Wrijf ze in met peper en zout én
haal ze luchtig door bloem. Laat 80 gr,
boter goed heet worden, en bak daarin
de stukken schenkel aan alle zijden snel
bruin. Neem ze uit de pan. Voeg wat
koude boter toe, leg daarin twee ge
snipperde uien, bestuif die royaal met
paprika en laat ze, op matig vuur, zacht
jes goudbruin fruiten. Leg de stukken
schenkel er weer bij, giet er een ghn
wijn op en een glas water en laat dit
met het deksel op de pan, een uur
tje zacht stoven. Neem de schenkels uit
de pan en haal met een lepeltje het
merg uit het been. Voeg dit toe aait
het achtergebleven stoofvocht. Roer
met een houten lepel de uien tot puree
in het stoofvocht. Voeg er enkele le
pels koffieroom aan toe. Hierbij geeft
u macaroni.
aardappel-goulash
Een gerecht voor een vegetarische maal
tijd of om te eten als u een dag vleet
hebt zonder jus, zoals een rest howl
vlees, of bijvoorbeeld worstjes, waar
van u geen jus kunt maken of sla mei
eieren etc. Smelt 2 lepels boter of mar
garine, roer er 2 lepels bloem door,
met wat zout, peper en minstens een
volle theelepel paprika. Roer dit glad
en voeg er dan 2,5 dl bouillon, die best
van blokjes mag zijn, toe tot u een
gladde saus hebt. Voeg er 6 geschilde
en in blokjes gesneden aardappelen bij,
roer even goed door en laat dit een
kwartiertje doorkoken. Voeg er dan en
kele lepels room aan toe en laat nog
eens 5 minuten zachtjes stoven. Strooi
er peterselie over. Houdt u van uien,
dan kunt u tegelijkertijd met de room
een of twee in ringen gesneden en met
wat paprika in boter gefruite ui toe
voegen en 5 minuten laten meestoven.
ananas-bavarois
Verwarm 2 dl ananassap en los er,
steeds roerend, 4 blaadjes In koud wa
ter geweekte en uitgeknepen blaadjes
gelatine en 50 gr suiker in op. Er ie
ook poeder gelatine. Neem daarvan SO
gr en roer dit met wat lcoud water tot
een dwn papje voor u het. gaat oplos
sen. Neem de pan met ananassap van
het vuur zodra de gelatine is opgelost.
Klap een achtste liter slagroom met
een eetlepel suiker stijf en doe eoen-
zo met een eiwit, waaraan u een mes
puntje zout hebt toegevoegd. De slag
room moet koud zijn, het eiwit daar
entegen niet. Als het ananassap kond
is geworden (maar nog niet stijf J mengt
h het luchtig roerend door de opgeklop
te slagroom, daarna 4 schijven ananas,
in kleinere stukjes gesneden er door.
Stort de massa in een met eiwit of
olie bestreken vorm en zet deze een
paar uur in de koelkast. Stort de ba
varois op een schaal en garneer met
stukjes ananas.
rijsttaartjes
Kok 150 gr rijst (geen snelkookj lang
zaam gaar in driekwart liter melk mei
100 gr suiker, twee theelepeltjes vanil
lesuiker en een stukje citroenschil. Ver-
ioijder de citroenschil en voeg 4 eet
lepels koffieroom aan de warme rijst
toe. Los er nu twee in water geweekte
en uitgeknepen blaadjes gelatine in op.
Inplaats van blaadjes kunt u ook poeder-
gelatine gebruiken. Roer dan eerst een
dun papje van 5 gr poeder gelatine met
pen beetje water. Roer gesneden gecou-
fijte vruchtjes door de rijst en verdeel
het mengsel over kleine vormpjes, rfie
u eerst met koud water hebt omge
spoeld. Zet de vormpjes een paar uur
in de koelkast. U kunt desgewenst ook
enkele druppels maraskijn uit. een keu-
keitflesje door de rijst mengen.
hamrolletjes
Snijd de onderzijde van 8 dunne struik
jes lof weg en hol de voet even uit.
Kok ze bijna gaar, en laat ze goed uit
lekken. Snijd dikke struiken overlangs
in tweeën. Wikkel elk struikje in een
plak gekookte ham. Kook 1 kg aardap
pelen goed gaar. Smelt 50 gr boter en
meng er 25 gr bloem door. Voea gelei
delijk een kwart, liter melk toe en blijf
steeds roeren tot een dikke saus is ont
staan. Meng er een snufje nootmus
kaat, zout, een paar druppels aroma
en 50 gr. geraspte kaas door. Stamp
de gekookte aardappelen fijn en roer
ze met. l dl melk en een snufje noot
muskaat tot een gladde puree. Leg de
hamrolletjes in een licht beboterde, vuur
vaste schaal en giet het grootste ge
deelte van de saus er over. Bedek alles
met een laag aardappelpuree en be
strijk de oppervlakte hiervan met hel
restje saus. Strooi er wat geraspte kaas
over, leg hier en daar een klontje bo
ter en zet de schaal 10 minuten boven
in een voorverwarmde, hete oven of
enkele minuten onder de ovengril.
spaghetti Syracuse
Laat een ruime hoeveelheia water met
wat zout aan de kook komen en leg
er 250 gram spaghetti in Aanvankelijk I
pussen ze niet in utv pan maar in aan
raking met het hete water buigen zij
gauw door. Houd u aan het aantal
minuten dat de gebruiksaanwijzing op
het pak aangeeft. Maak inmiddels een
SiciUaanse, dus nogal .frenetieke' to
matensaus, als volgt: bak een klein ge-
snipperd uitje m olie heel zachtjes licht
goudgeel, op een laag vuur. Meng et
een klein bhkje tomatenpuree door een
paar fijngesneden groene olijvenen I
ansjovtsfileetjes een eetlepel kappertjes
en een snufje oregano In plaats van
oregano kunt 11 ook eens experimen
teren met basilicum ol rozemarijn.
Voeg een afgestreken eetlepel bloem
toe en daarna ongeveer een dl. water.
Blijf steeds goed roeren tot zich een
dikke saus lieeft gevormd. Laat de ga
re spaghetti goed uitlekken en giet de
saus er over
WINA BORN
DEN HAAG (GPD) Wilhelmina Elizabeth Drucker werd op 30 september 1847 gebo
ren, als een onecht' kind een eigenschap die blijkbaar van veel belang was. Want
waarom anders wordt iemand tot na haar dood nog met die kwalificatie getekend? Nn
was het voor Mina inderdaad een gegeven dat haar hele leven beïnvloedde. Eerst haar
jeugd, die («lardoor moeilijk was, vervolgens haar volwassenheid, die een verbitterde re
actie werd op die jeugd.
Ze was zeer begaafd, autodidact, ontwik
kelde zich tot een invloedrijk socialiste en
feministe, ze was in '89 een der oprichsters
van de vrij vrouwenvereniging (VVV) en in
1893 werd ze redactrice van het door haar
zelf ln het leven geroepen onafhankelijk
vrouwenblad .Evolutie.' Haar activiteiten en
haar gesproken en geschreven woorden vie
len nogal uit de toon van die dagen, bewust
of onbewust choqueerde ze en ze riep daar
mee veel weerstanden op, maar anderzijds
heeft ze daardoor juist veel bereikt. En nu
leeft ze dan voort in de groep jonge vrou
wen die zich naar haar Dolle Mina' noe
men, die kastelen bestormt, urinoirs met
een rose lint dichtbindt; miss-verkiezingen
verstoren en voor de hoofdstedelijke jonge
mannen de straten onveilig maakt.
De rechten die Mina Drucker os indertijd
bepleitte, heeft de vrouw- (intussen in the
orie) allemaal gekregen, maar nog altijd
is de grote rem 0111 van die rechten gebruik
te Ininnen maken, gebrek aan tijd. Die be
zit een vrouw dank zij het huishouden
nooit.
De eerste plicht moet dan ook zijn, door
onderling overleg het huishouden op alle
mogelijke manieren te verlichten. Dat moet,
naast geestelijke ontwikkeling, de eerste
stap zijn die leidt tot al het andere.'
Zo stond het al 1889 in het manifest van
de vrij vrouwenvereniging, voor wie één
van de programmapunten was het verkrij
gen van .stedelijke stoomwasscherijen'
waarmee het huishouden, vergemakkelijkt
zcfu kunnen worden.
literatuur
Dat de hedendaagse Dolle Mina niet zo
nieuw is als ze lijkt, dat ze op een radikale
manier weer opneemt wat tachtig jaar ge
leden radikaal begonnen was, kan ieder
vaststellen die het boek .van moeder op
dochter' leest. Meer over Wilhelmina Druc
ker en haar streven staat daarin; de lotge
vallen van Aletta Jacobs, ook toen de als
eerste meisje wilde gaan studeren, worden
erin verteld, een indrukwekkende catalogi
sering van de ervaringen van strijdbare
vrouwen en soms ook mannen die sinds
1789 zich voor de bewustwording van de
vrouw hebben ingezet. Achterin het boek
staat een lijst van vrouwelijke leden van
het parlement van 1922 tot 1967 Die lijst
is minder indrukwekkend de tweede ka
mer heeft er gedurende die tijd veertig ge
kend, de eerste kamer zes. Pas in 1937 deed
daar een vrouw haar intrede.
Het boek, samengesteld onder redactie van
dr W. Posthumus van der Groot en dr An
na de Waal, is door Bruna als zwart beer
tje uitgegeven.
Voor wie zich op dit gebied nog helemaal
moet oriënteren en graag van de grote lij
nen wil kennis nemen ls (was) er een heel
overzichtelijk boekje van de ao-reeks, na
melijk .Vrouwenemancipatie' door Henry
d'Ancona. Het is uitverkocht maar een her
druk staat op stapel en verschijnt over een
paar weken. Voor drie kwartjes kan men
het bestellen bij de stichting TVIO. Konin
ginneweg 62, Amsterdam.
In dat boekje wordt ook de in 1968 opge
richte actiegroep Man-Vrouw-Maatschap-
pij genoemd. Ze telt ongeveer 800 leden,
vrouwen én mannen, wier doel het is om de
starre rolverdeling mankostwinner en
vrouw-huishoudster te doorbreken. Een van
de middelen om dat doel te bereiken is
een kortelings uitgegeven werkje, samen
gesteld uit bijdragen van drie bestuursle
den, te weten J. E. Kool-Smit, E. E. En
gelsman en H. A. J. F. Misset. Het kreeg
de fraaie naam ,Rok en Rol' mee en werd
door de arbeiderspers uitgegeven. .Vrouw
(en man) in een veranderende samenle
ving* is de ondertitel, het pittige voorwoord
is gesigneerd door eerder genoemde Henry
d'Ancona.
Elsje Engelsman legt «rit wat de actiegroep
wenst en wat zij doen om de wensen ver
vuld te krijgen: ,Wij kunnen proberen te
helpen bij het opheffen van de weerstand
tegen veranderingen Bewustwording en
waarneming stimuleren, onbehagen absor
beren door het aanbieden van alternatieven,
argumenten leveren voor onze Ideeën, In
spireren tot het zoeken naar nieuwe mo
gelijkheden. Concreet betekent dat Invloed
uitoefenen op mensen, op politieke Instan
ties en politieke partijen door middel van
gesprekken, brieven, artikelen' en dit
boekje dus.
Misset kor.it met zeer nuchtere argumen
ten en praktische wenken om de maatschap
pij zo in te richten dat meisjes en vrou
wen dezelfde kansen kunnen krijgen als
icmgens en mannen.
door de cultuur
Joke Kool-Smit speurt naar de dieperè oor
zaken van het feit dat na honderd jaar van
emancipatie nog steeds geen symmetrie ls
bereikt in de posities van mannen en vrou
wen. Zelfs het kinderen krijgen heeft geen
belemmering te betekenen, meent ze, want
die activiteit neemt slechts enkele uren van
'n mensenleven in beslag.' Ze wil af van de
algemene dreiging om alle verschillen uit
de natuur te interpreteren. Het is de cul
tuur die de ongelijkheid teweeg brengt. Dat
is heel goed mogelijk, maar om als reactie
dan de cultuur dan maar helemaal te ne
geren ls doorslaan naar hetandere uiter
ste. Wel heeft ze gelijk als ze zich afvraagt
waarom kinderen behalve door moeders ook
verder grotendeels door vrouwen worden
opgevoed, waarom zijn er bijvoorbeeld geen
kleuterleidsters Niet omdat, is haar ant
woord, opvoeden zo natuurlijk vrouwelijk
ls, maar omdat het kleuteronderwijs zo
slecht betaalt: verplegers kwamen er toch
ook pas toen de ziekenhuissalarissen ge
normaliseerd waren. Bvelyne Sullerot be
toogde het al eerder, voor de vrouwen zijn
de laagst gesalarieerde baantjes.
wisselen
Dezelfde Joke Kool komen we tegen in ge
zelschap van twee andere vrouwen, name
lijk Andrea Burnier en Mary Zeldenru6t-
Noordanus en een andere man, dr H. Bal-
ner in ,De rechten van de vrouw,' een cyclus
lezingen uitgegeven door de universitaire
pers Rotterdam. Daar somt zij op wat er
aan de theoretisch de vrouw toegekende
rechten in feite nog ontbreekt en wat er
zou moeten gebeuren om die rechten te ver
wezenlijken, zo lijkt het haar noodzakelijk
dat sommige mannen .van een minderwaar
digheidscomplex afralien: van het minder
waardigheidscomplex dat zij als mens al
leen maar iets zouden voorstellen wanneer
zij uitsluitend de kost verdienen voor het
gezin.'
Mary Zeldenrust ontleedt heel voorzichtig
de rollen die wij allemaal zoal kunnen ver
vullen en met name 'die van ,de man' en
van ,de vrouw' en ze zoekt daarmee naar
een mogelijkheid ,van de wisselende rolpa
tronen, van de Inwisselbaarheid van taken,
van een véél minder grote rigiditeit in de
een doet dit en de ander doet dat.' En om
dat te bereiken acht ze de opvoeding van
groot belang. Tijdens de opvoeding, in ie
der geval in hun jeugd, wordt de mensen
de rol ingeprent, al was het nog alleen
maar door te zien en te ervaren hoe anderen
het doen.
Tussen Joke Kool en Ma.ry Zeldenmu-sf staan
Andreas Burnier en H. Balner, die elk van
uit hun tegenover elkaar 'liggende stand
punten onbedoeld een rake karikatuur ge
ven van de situatie
Kort na de tweede wereldoorlog kreeg de
Zweedse Alva Myrdal 't verzoek van de In
ternational Federation of University Wo
men om een onderzoek in te stellen naar d?
maatschappelijke hervormingen die noodza
kelijk waren om het de vrouw mogelijk te
maken gezin en werkkring te combineren.
In samenwerking met Viola Klein werd in
1956 het onderzoek voltooid en gepubliceerd
onder de titel .Woman's two roles.' Alweer
dié rollen dus, maar nu de dubbele rol die
de gehuwde vrouw wordt geacht te vervul
len: die van een beroep en die van echtge
note en moeder, dat wil zeggen van huis
vrouw. Het feit dat Iemand ook echtgenoot
en vader is legt hem geen tweede rol op.
Na tien jaar bleek dit boek nog steeds ac
tueel te zijn. in 1968 werd het herdrukt en
in 1969 verscheen bij de universitaire pers
Rotterdam een Nederlandse vertaling: ,De
werkende vrouw.'
Omdat Myrdal en Klein een groot optimis
me over de verenigbaarheid van de twee ge
noemde rollen aan de dag legden, een op
timisme dat gefundeerd is op gegevens uit
vier landen, namelijk de VS, Engeland,
Frankrijk en Zweden, schrijft mevrouw H.
in 't Velde uitvoerig, gedocumenteerd en
voor de Nederlandse situatie relativerend
voorwoord. Immers, stelt mevrouw in 't
Velde ,In hun huidige (Nederlandse) vorm
zijn deze rollen niet verenigbaar.' Wat al
leen tot gevolg heeft dat er in ons land een
soort .natuurlijke selectie' plaatsvindt.
.Rolconflict' zou zij het boek hebben wil
len noemen als het in Nederland geschreven
was. En het gezin zoals dat in Nederland
functioneert, met de strenge scheiding tus
sen vader en moeder, is daarvan de oorzaak
Myrdal en Klein wijzen erop dat er een tijd
is geweest waarin voor man en vrouw bei
de de natuurlijke omgeving was en dat
daarbinnen de taken evenwichtig waren
verdeeld. De industrialisatie bracht daainn
verandering en ,we zijn er niet in geslaagd
een dergelijk evenwichtig levenspatroon te
hervinden' stellen ze spijtig vast.
mogelijkheden
Het tweedelige ,De werkende vrouw' van
Evelyne Sullerot is hier al eerder bespro
ken. Tevoren schreef Sullerot ,de vrouw
van morgen', eveneens door Paul Brand uit
gegeven, een poging om uit de gegevens
van verleden en heden mogelijkheden voor
de toekomst af te leiden. Het geeft voor
wie de moeite wil nemen een prachtige ge
legenheid om zich bewust te maken wat er
nu allemaal in en rondom het leven van dp
vrouw aan de hand is: .Iedere vrouw moet
iets met haar onrust weten te doen zonder
zich totaal en uitsluitend te verlaten op de
leefregel van de berusting. Het alternatief
is een bestaan zonder enig zelfbewustzijn...'
Van Simone de Beauvoirs ,Le denxieme
sexe,' het klassieke werk dat van 1948 da
teert is intussen ook een Nederlandse ver
taling verschenen bij Bijleveld ,De tweede
sexe.' We kunnen er nu dus op een wat
eomfortabler manier kennis van nemen en
dat is nog steeds bijzonder de moeite waard
al kost het wel enige volharding om van
het begin tot einde te lezen. Beide delen be
latten samen meer dan 800 dicht hedrukte
pagina's.
Tenslotte ls daar nog Maria de Leebeeck,
een Belgische die huwelijks- en gezlnspsy-
chologie doceert aan de hogeschool voor
vrouwen in Antwerpen: ze heeft tien kin
deren (Bvelyne Sullerot, die aan de univer
siteit van Parijs-Nanterre en het Franse
instituut voor perswetenschappen doceert,
heeft er maar vier over een dubbele rol
gesproken...). Haar boek, uitgegeven bij
Lannoo, Tielt-Den Haag, noemde ze vrouw
zijn' noodlot of keuze' en kennelijk heeft ze
daarbij gedacht aan de eerste regel van De
Beauvoirs tweede deel: ,Je komt niet als
vrouw ter wereld, je wordt vrouw.'
ingewikkeld
De modern-romantische omslag van het
boek, het portretje van een moederlijke
Maria de Leebeeck, het duidelijke en direc
te voorwoord van de schrijfster veroorza
ken gemengde verwachtingen. En dan blijkt
het boek aan geen van die verwachtingen
te beantwoorden.
Maria de Leebeeck bedoelt een bezinning
te schrijven, ,Niet voor specialisten' maar
voor .al wie uit persoonlijke beleving of in
teresse met de emancipatie van de vrouw
is begaan.' Maar haar veronderstelt op zijn
minst een gymnasiumopleiding. Ook al
houdt men rekening me* 't feit dat ze
Vlaamse ie, dan nog vraagt men zich af of
woorden als alteriteit, revidikatiegeest, re
cyclage wel onvermijdelijk waren. De lezer
die het zonder kennis van Grieks en Latijn
moet stellen, vindt bij Van Dale geen hulp.
De schrijfster heeft bovendien de .gave' om
eenvoudige zaken heel ingewikkeld te for
muleren en zinnen van een kwart of derde
pagina zijn niet ongewoon. Dat is jammer
allemaal, want nfu bereikt ze niet wat ze
had kunnen en willen bereiken. Juist om
niet bepaalde groepen maar iedereen aan
te spreken is eenvoudige en op de praktijk
gerichte literatuur zo noodzakelijk.
Het wa« de kracht van Mina Drucker dat
ze door haar ongecompliceerd» op Ie
dereen zo'n Invloed had.
AMSTERDAM Leden van de actiegroep Dolle Mina in actie in het gebouw van de Geïllustreerde Pers te Amsterdam.
llllllilllllllllllll
Ook al werkt net wee: niet zo best mee om nu al aan strandmode
te denken, toch is het weer zo ver. De eerste badpakken- en bikini
shows zijn achter de rug en die hebben weer veeï fraais opgeleverd.
Het kon natuurlijk niet uitblijven: ook in de badmode krijgt de
natuurlijke lijn de overhand. Er worden geen zware beha's meer
gebruikt, geen harde cups, geen stijve banden, zeker niet in de
kleinere maten Daar is veelal volstaan met een simpele stofvoe-
ring of soms heeft men de bikini's helemaal ongevoerd gelaten, en
dat heeft dan de ,No-bra-uitvoering Natuurlijk geldt dat niet voor
de badpakken en bikini's voor de zwaardere figuren, maar ooit
daar wordt eerder gebruik gemaakt van de zogenaamde .soft cups'
Ook de stoffen die gebruikt worden voor de badmode zijn over het
algemeen wat dunne: van kwaliteit: er is veel lycra jersey, er zljr
veel dunne poiyesterkwaliteiten en veel dunne katoentjes.
Naast de minikini's zijn er ook veel bermuda's en badpakjes dit
het hele lichaam tot de 'hals bedekken Het raffinement van die
pakjes iigt dan ook meestal in het dunne of grofgeweven en du:
doorzichtige materiaal
De combinatie van strepen en noppen in een badpakje of bikini i.'
het gevolg van een modedetail van vorig jaar in de zomerkleding
die overigens niet heeft doorgezet
Ook de heren der schepping hebben meer keus in deze sector: er
zijn kleine slipjes en ei' zijn .standaardmodellen' en er zijn de ber
muda's met korte pijpjes Tenslotte is er ook een fabrikant die voo:
sigarettenrookjes een zakje op de zwembroekjes heeft gemaakl
waar precies een pakje sigaretten en een klein doosje lucifers in
past.
De herenbermuda's worden in dezelfde dessins gebracht ais bikini's
en badpakken voor de dames, en ook voor jongens en meisjes zijn
er zwembroekjes en bikini's van dezelfde stof, zodat de hele familie
wel bijzonder eensgezind en gelijkgestemd naar het strand kan!
Bij de foto's: 1 Een strandpakje dat meer'bedekt dan de laatste
jaren gebruikelijk was: alleen verkrijgbaar ln wit. 2 De naam
van deze modellen: .Poker face' hij en zij in het zelfde bloemetje
tïw'IHdNDEW. RUWE (MNDEU.WINTE/WANDE*''
Als zelfs het beste afwasmiddel uw handen niet meer
voldoende beschermt, dan moet u eens San Balm handcrSme proberen.
Laten we u niet gaan vermoeien met de samenstelling,
u een zorg, als 't maar helpt En dèt doet 't!
U hebt al een tube voor 11,70 bij uw drogist of apotheker.
3Éfe
maakt uw hander