PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
BEROEP VAN V.S.
OP ENGELAND EN
DE SOW JET-UNIE
Zeeland heeft nu de kans te kiezen
voor een nieuw type samenleving'
Brandt:
gesprek
moet
doorgaan
Duits
disconto
verhoogd
DOOPLIEDEREN OP DE PLAAT
Vandaag
in de
krant...
Opkomstplicht
NIXON BEZORGD OVER SITUATIE LAOS
Hondsdolheid
in Engeland
Ramp Eurydice
AVERIJ
,TABARKA'
PREMIER DE JONG:
OVERLEG BENELUXMINISTERS
VERLOOPT NIET VLOT GENOEG'
DALING VAN
WERKLOOSHEID
Opnieuw?
OOK ITALIË
VERHOOGT
DISCONTO
PROF. P. J. A. TER HOEVEN OP ,WELZIJNSDAG'
.ANDERS WORDT
DAT POLITIEK
AFGEDWONGEN'
W
Biesheuvel: ,geen
stemhusakkoord
met VVD en D'fjfj'
213e jaargang - no. 57
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE. VLISSINGSE, GOESE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Zaterdag 7 maart 1970
Nieuwe rage:
interpelleren
Pagina 9
.1 22. Ml. «4J7
DEN HAAG (ANP) Prinses Beatrix, prins Claus en prinses Margriet
hebben vrijdag op kasteed .Drakensteyn' als eersten een exemplaar ont
vangen van de grammofoonplaat, die gemaakt is van de doopliederen. die
door een kinderkoor zijn gezongen bij de doop van prins Johan Friso en
bij de doop van de prinsen Constantijn en Bernhard in de Domkerk te
Utrecht. De opbrengst komt ten goede aan het Kinderfonds van de
Verenigde Naties, Unicef.
Op de foto boven: prinses Beatrix met haar zoon op de arm; onder:
vlnr: prins Willem Alexander, prins Johan Friso, prins Claus en prinses
Margriet.
NIET alle Zeeuwse gemeenten
liepen voor uil op de wijziging van
de kieswet. De tekst op de oude
kaarten, waarin gewezen wordt- op
de opkomst plicht bij de a.s. ver
kiezingen, wordt herroepen (paq.
2).
Binnen- en buitenlands
nieuws: pagina 1, 3 en 9.
Zeeuws nieuws: pagina 2, 5
en 11.
Sport: pagina 17.
Financieel nieuws: pagina 21.
Radio en tv: pagina 19.
pag. 25: Wat. doet de kiezer met
zijn stemEen beschouwing van
drs Frans Burger naar aanleiding
van de komende statenverkiezin
gen.
pag. 2G: Toneel in een aangepaste
ruimte brengen; disco-allerlei en
letterkundige kroniek door Hans
Warren.
pag. 27: Milovan Djilas, politi
cus en theoreticus over het. pro
bleem-Vletnamin zijn visie moet
men de oplossing zoeken in Ha
noi en Washington,
pag. 28: Wilhelmina Druclcer, de
eerste fiolle Mina', culinair avon
tuur en strandmode.
pag. 29: De kerken en de maat
schappij met artikel over het Gro
ninger informatiebureau voor
dienstplichtigen, naar aanleiding
van een dergelijk Zeeuws initia
tief.
pag. 81: Dammen, schaken, bridge,
puzzel, prijssteen en hengelen.
KEY BISCAYNE (FLORIDA) (RTR-AFP) President Nixon heeft vrijdag een beroep op de
Sowjet-Unie en Engeland gedaan te helpen bij het. herstel van de neutraliteit van Laos en tegelijker
tijd voor het eerst erkend dat Amerikaanse vliegtuigen gevechtsopdrachten uitvoeren ter onder
steuning van de Laotiaanse regeringstroepen.
In een 3.000 woorden tellende verklaring over de recente ontwikke
lingen in Laos zegt de Amerikaanse president: ,In het licht van de
toenemende massale aanwezigheid van Noordvietnamese troepen en
hun recente offensieven in Laos, heb ik de Britse premier Harold
Wilson en de Russische premier Kosygin geschreven, hun vragende
te helpen bij het weer in acht nemen van de Geneefse overeenkomsten
van 1962 betreffende dat land'.
LONDEN (RTR) —Engeland heeft
vrijdag de invoer van honden en katten
verboden als voorzorgsmaatregel tegen
de verspreiding van hondsdolheid. In fe
bruari is in Engeland een geval van
hondsdolheid geconstateerd. Honden en
katten die al zijn ingevoerd, zullen in
plaats van acht maanden een jaar in
quarantaine moeten bUjven.
BONN (DPA) Bondskanselier
Willy Brandt van West-Duitsland
heeft vrijdagavond duidelijk ge
steld dat de gesprekken met Oost-
Berlijn zonder voorbehoud moeten
plaatsvinden.
Tijdens een televisie-uitzending zei
Brandt te hopen dat Oost-Berlijn zijn
houding ten aanzien van de voorberei
dende technische besprekingen .nog eens
onder de loep neemt.' De DDR zou er
daarbij wel van uit moeten gaan geen
.onaanvaardbare voorwaarden' te stel
len. Willy Brandt wees er nog eens op
dat beide gesprekspartners al eerder
verklaard hebben een ontmoeting tus
sen de leiders van groot belang te ach
ten. En het Is volgens Brandt zeer on
;ewoon dan voorwaarden te gaan stel
en aan de manier van reizen. Boven
dien kan een dergelijke maatregel niet
zo maar door één gesprekspartner wor
den vastgesteld. Oost-Duitsland vindt
niet goed dat Brandt na zijn ontmoe
ting met de Oostduitse premier Stoph
via West-Berlijn naar Bonn terugkeert.
Het officiële partijblad .Neues Deutsch-
land' schreef vrijdag dat de Westduit
sers dit tijdens het voorbereidend over
leg hadden geëist, kennelijk om te on
derstrepen dat het westelijk stadsdeel
tot de bondsrepubliek behoort. Dit was
niet alleen in strijd met de internationa
le overeenkomsten, maar zou ook de
voorbereidingen voor het komende vier-
mogendhedenoverleg over Berlijn ern
stig schaden, aldus het blad.
MARSEILLE (RTR) Het 1316 ton
nietende Tunesische schip .Tabarka'
vertoont aan stuurboordzijde en onder
de waterlijn schrammen en sporen van
verf en metaal, waaruit nien kan op
maken dat het in aanvaring is geweest
niet een voorwerp dat zich onder water
bevond.
Dit meldt de commissie die een onder
zoek heeft ingesteld naar het vergaan
van de Franse onderzeeboot .Eurydice'
die 57 man aan boord had. De commissie
zegt dat de .Tabarka' in de buurt van
de .Eurydice' voer toen de onderzeeër
•ten onder ging.
De Franse schouit-bij-naeht, Georges De-
vie had eerder tegen verslaggevers ge
zegd dat uit sporen op de .Tabarka' ge
bleken is dat dit schip een metalen
voorwerp heeft geraakt. Maar om
al te concluderen dat de .Tabarka'
aanvaring met de .Eurydice' is geweest,
gaat veel te ver, aldus schoiit-bij-nacht
Devie. De .Tabarka' Is woensdagmiddag
de haven van Marseille binnengelopen en
wordt sinds donderdag door deskundigen
onderzocht.
Nixon, die de verklaring uitgaf vanuit
zijn residentie in Florida waar hij het
weekeinde doorbrengt, zegt voorts dat
het doel van de Amerikaanse lucht
machtoperaties in de allereerste plaats
is de voortdurende stroom van Noord
vietnamese militairen en voorraden via
Laotiaans gebied naar Zuid-Vietnani
over de Ho Tsji Minh-route tegen te
houden. ,In aanvulling op de lucht
machtoperaties tegen de Ho Tsji Minh-
route zijn we verkenningsvluchten bo
ven Noord-Laos blijven uitvoeren en
voeren we gevechtsondersteuningsvluch-
ten uit voor de Laotiaanse strijdkrach
ten ais ons daarom door de koninklijke
Laotiaanse regering wordt verzocht.
Volgens de Amerikaanse president heeft
Hanoi de afgelopen maanden 13.000 man
Noordvietnamese troepen naar Laos ge
zonden waardoor de Noordvietnamese
sterkte daar op meer dan 67.000 man
is gekomen.
Geruchten
Nixon noemt de geruchten over een
sterk toegenomen Amerikaanse be
moeienis met Laos, over deelneming
van Amerikaanse grondstrijdkrach
ten aan de strijd in Laos en bewe
ringen volgens welke 't optreden van
PVDA ZUID-HOLLAND:
COMMISSARIS MOET
GEKOZEN WORDEN
DEN HAA G (GPD) —De PvdA
spreekt zich in haar programma voor
de statenverkiezingen in Zuid-Holland
uit voor een verkiezing van de commis
saris der koningin door de bevolking.
In afwachting van een grondwetswij
ziging die dat mogelijk maakt wenst
men benoeming en herbenoeming op
aanbeveling van provinciale staten.
de Amerikaanse luchtmacht een es
calatie van het conflict tot gevolg
heeft .grovelijk onjuist' en voegt
hieraan toe ,er zijn geen Amerikaan
se gevechtstroepen in Laos en we
zullen ze ook niet sturen.' De Ame
rikaanse president erkent in zijn ver
klaring dat het niveau van de Ame
rikaanse hulp aan de regering in
Vientiane evenredig met de toene
ming van de Noordvietnamese ge
vechtsactiviteit is gestegen.
Zie slot pag. 3 kol. 2)
WEEKEINDE
BLIJFT KOUD
(Van onze weerkundige medewer
ker)
Voor maartse begrippen blijft het
weekeinde koud. Bij Noord-Dene-
niarken ligt het centrum van een
depressie, die de laatste dagen
met veel sneeuw over Polen en
Duitsland is getrokken. Aan de
west-flank staat boven de Noord
zee en onze omgeving een krach
tige noordwesten wind, waarin
nog steeds hagel en sneeuwbuien
voorkomen, 's Nachts in het bin
nenland lichte vorst, overdag tem
peraturen Ibissen 3 en 5 graden.
Het is een schrale troost dat het
grootste deel van Europa in deze
te koude lucht ligt. Alleen 's mid
dags tijdens opklaringen en uit
de wind is het te merken dat de
zon op kracht gaat komen. Zo
dra de koude luchtstroom weg
valt zal dit nog duidelijker merk
baar worden, al verwachten wij
dit voor maandag niet.
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG De onderhande
lingen in het Benelux - ministers-
comité lopen volgens minis
ter-president De Jong niet zo goed
als Nederland wel zou willen. De
ministerraad heeft vrijdagmiddag
nogal uitvoerig gesproken over de
vergadering van het comité, die op
woensdag 11 maart weer in Brus
sel plaatsheeft.
Een belangrijk punt op de agenda voor
Brussel is steeds weer de .voortgangs
controle' van de uitvoering van de be
sluiten die door de regeringsconferen
tie in april 1969 zijn genomen.
Op de agenda staan verder het onder
tekenen van twee Benelux-verdragen.
Het betreft allereerst een overeenkomst
gevaarlijke werktuigen. Men wil
komen tot uniforme veiligheidsvoor
schriften. Ook wordt een overeenkomst
ondertekend inzake de metrologie. De
gelijkschakeling van meetmiddelen, ijk-
wezen en dergelijke zaken.
DEN HAAG (ANP) Aan het eind
van februari 1970 waren 54.500 mannen
zonder werk. Dit aantal bomt overeen
met 1.9 pet van de afhankelijke manne
lijke beroepsbevolking. Een maand ge
leden waren 59.800 mannen werkloos,
zodat sindsdien een daling is opgetreden
van 4800. Een jaar geleden waren
63.800 mannen zonder werk. Het aantal
werkloze mannen is sindsdien dus ge
daald niet 9300.
MINISTER SCHILLER
NEDERLAAG SCHILLER
BONN De centrale raad van
de Westduitse Bundesbank heeft
gistermiddag besloten het discon
to van 6 op 7,5 procent te verho
gen, na een vergadering, waaraan
ook de ministers Schiller (econo
mische zaken) en Möller (finan
ciën) deelnamen, verklaarde bun-
despresident Klasen er op te ver
trouwen dat deze maatregel sa
men met de bezuinigingen waartoe
de regering heeft besloten, vol
doende zijn om de stijgende prijzen
in de bondsrepubliek weer onder
controle te krijgen. Hij noemde de
prijsstijgingen op zich nog niet
verontrustend. Het is echter on
aanvaardbaar dat deze ontwikke
ling zich voortzet.
De vergadering van de centrale bank-
raad in Frankfurt genoot grote belang
stelling aangezien krasse maatregelen
werden verwacht. Een week geleden had
de regering om politieke reden voor
stellen van minister Schiller (onder an
dere een vooruitbetaling van bepaalde
belastingen) verworpen zonder er an
dere acties voor in de plaats te stellen.
De daarop volgende mededeling dat de
vergadering van de bankraad zou wor
den afgewacht, is in brede kring uitge
legd als een nederlaag voor Schiller in
het kabinet en een teken van onmacht
der gehele regering.
Ster gedaald
Door deze situatie was de minister
van economische zaken de afgelopen
week de meest besproken bewinds
man in Bonn. Tot dusver gold hij
als de .sterke man' in de regering-
Brandt. Vooral aan het grote ver
trouwen in Schiller dankte de SPD
haar overwinning bij de verkiezin
gen in september. .Bonn's Schiller
heet nu Möller', schreef het econo
mische tijdschrift Capital in zijn
maartnummer, waarmee een alge
meen heersende opvatting in een
paar woorden werd samengeperst:
de ster van Schiller is gedaald en de
op het financieel-economisch vlak
meest invloedrijke en meest ver-
(Zie slot pag. 21 kolom 2
Te hebben begrepen, dat de
W politieke show van de he
ren Kaland en Van Ben-
nekom nog altijd niet is afge
lopen. Nu gaan ze weer met
elkaar debatteren op uitnodi
ging van de Anti-Revolutionai
re Kiesvereniging in Middelburg: dat
feest zal zich dinsdag aanstaande afspe
len. Moet dat nu zo doorgaan? Is het
bestuur van de bewuste kiesvereniging
nu werkelijk niet verstandiger? Er zijn
heus belangrijker dingen aan de orde in
Zeeland dan de nuanceverschillen tus
sen een lid van de AR-partij en één van
de CHTJ. Laten de heren het met elkaar
uitpraten en verder een beleid samen
uitstippelen, waar Zeeland in de toe
komst iets aan heeft.
it is nu eigenlijk de kern van het
gekrakeel? Het begin ligt in een
betoog van de heer Van Benne-
kom in de statenzitting van december,
toen hij zonder bronnen te noemen
er op zinspeelde, dat er bij de lucht
verontreiniging door Pechiney meer aan
de orde zou zijn dan alleen maar fluor-
uitstoot. Op dat moment begreep een
kleine groep ingewijden in de statenzaal
waarop de AR-woordvoerder in werke
lijkheid doelde, namelijk op een korte
tijd tevoren gehouden vergadering van
de Zeeuwse raad voor de luchtverontrei
niging. De omstandig
heid, dat de heer Van
Bennekom in één
adem op openbaar
heid van de vergade-
ringen van dit colle
ge aandrong, wees nog eens extra in die
richting. Gedeputeerde staten voelden
zich door het optreden van de AR-frac-
tievoorzitter in een moeilijke positie ge
manoeuvreerd: zij gingen er namelijk
van uit, dat de bewuste vergadering en
de daar door rijksambtenaren geopperde
veronderstellingen vertrouwelijk waren.
Wat er nu werkelijk aan de gang was
bleef door deze houding verborgen, ook
op de tweede dag: de feiten werden niet
genoemd. Waarop tenslotte niet in de
staten, maar in deze krant de werkelijke
gang van zaken werd uiteengezet.
ROME (RTR) Het Italiaanse mi
nisterie van financiën heeft bekendge
maakt dat Italië het bankdisconto vrij
dagavond heeft verhoogd van vier tot
5,5 procent,
VLISSINGEN .Terwijl elders
de industrialisatie heeft plaats
gehad en de cultuur is gemoder
niseerd maar niet tegelijker
tijd is er in Zeeland sprake
van industrialisatie en van de
strijd tegen een samenleving,
die toch kansen aan de indivi
duen ontneemt. Die twee punten
vormen het meest boeiende van
wat zich hier afspeelt. Hier
botst een latere fase van indus
trialisatie direct op een samenle
ving, waarin de voorkeur tot
,zelf bepalen' naar voren komt.
Die problemen rond het begrip
welzijn zijn niet met een aan
tal subsidies op te lossen: ze
vragen de ontwikkeling van een
nieuw type samenleving. Er is
daarvoor nu de mogelijkheid
anders wordt dat politiek wel
afgedwongen'.
Zó zag vrijdagmorgen de situatie
schets eruit, die prof. dr P. J. A. ter
Hoeven gaf van Zeeland, toen hij
in een inleiding over .Leven in Wel
zijn eigentijdse dilemma's' stof
aandroeg voor de discussie op de
.welzijnsdag' van de stichting Zee
land in het volle Vlissingse
.Britannia'. De inleider betoogde,
dat de Zeeuwse situatie planning
vereist, en dat daarvoor ,een zeer
ruime hoeveelheid informatie voor
nodig is'. En hij meende, dat er te
weinig onderzoek is om aan die in
formatie-behoefte te voldoen.
Prof. ter Hoeven benadrukte, dat
welvaart en welzijn moeten worden
geïntegreerd, zoals eerder ook prof.
mr A. Klijn eveneens van de
economische hogeschool te Rotter
dam had gedaan, toen hij de .the
oretische onderbouw' van het wel
zijnsbeleid aan de orde stelde. ,We
vinden die relatie erg duidelijk, maar
in het dagelijkse bedrijf is het de
vraag of men in beleidsvisies tege
lijk het welzijn verwerkt. Dit is een
periode, waarin in ieder geval ge-
experimenteerd moet worden, mis
schien moeten er eisen aan de me
dezeggenschap bij vestiging van be
drijven gesteld worden', aldus prof.
Ter Hoeven.
Hij kwam tot die .Zeeuwse opmer
kingen', nadat hij had betoogd, dat
welzijn het .eigentijdse maatschap
pelijke probleem' is en dat de snel
le populariteit van het begrip wijst
op vrij algemeen gevoelde mat
schappelijke tekorten. Het streven
naar welzijn achtte prof. Ter Hoe
ven ten dele onbeaoeld gericht
op een ander type samenleving.
.Tegenover de trits afhankelijkheid
- gehoorzaamheid - ontzeggen van
de huidige samenleving wordt de
brits zelfstandigheid - verantwoorde
lijkheid - medezeggen van een nieuw
bestel geplaatst'.
KOEKOEKSEI
De inleider: ,De welvaart is een
koekoeksei geweest. Ze heeft een
stuk vrijheid gegeven, maar op het
moment, dat men de kansen wilde
grijpen, bleek dat dit niet mogelijk
was. Toen men kon gaan genieten
van de natuur hl eek dat niet te
kunnen door de milieu-verontreini
ging'-
Het welzijnsst reven achtte hij een
streven naar een verbreding van de
kansen, naar ,de emancipatie van
de gewone man. .Prof. Ter Hoeven:
,Dat streven zal geen willig oor
linden in die kringen, waar de
macht, wordt uitgeoefend. Het aan
trekkelijke is nu, dat dit een demo
cratie is. De gevoeligheid van de
bestuurders voor de wensen van de
mensen neemt toe, alleen is het
jammer, dat het verkiezingstijd is.
Maar we hebben er zoveel achter
elkaar, dat het effect toch interes
sant zal zijn'.
Politieke tegendruk achtte hij be
langrijk in de huidige situatie. En
de inleider wees erop, dat de span
ningen in het huidige politieke be
stel een aanwijzing zijn voor het
wegkwijnen van de traditionele po
litieke formules en scheidslijnen, dat
de opkomst van een veelheid van
actiegroepen .het be eon bij Pro
vo' als" vorm van poliïiek zelfdoen
de veroudering van de traditie nog
eens onderstreept.
,ü.en vrij omvangrijke politieke mo
bilisering is niet meer geheel on
denkbaar'. was zijn conclusie.
Daarbij attendeerde hij erop, dat
die ontwikkeling samenvalt met de
modernisering van de cultuur, die
veel grotere speelruimte geeft aan
nieuwe denkbeelden.
Terugdringen van religieuze waar
den. de verandering van gezagsop-
vattingen, verschuiving in arbeids
voorkeuren, de verpersoonlijking van
(Zie slot pagina 11 kolom 6)
ftutiihji
gehoopt. Gedeputeerden meenden
al dan niet terecht tot geheimhou
ding verplicht te zijn en waren kenne
lijk ontstemd over de houding van de
heer Van Bennekom, omdat die niet
rechtuit zei wat hij wist, vagelijk sugge
reerde en als bron een biologenrapport
van een Londense wetenschappelijke
conferentie noemde. Terwijl iedere inge
wijde als vaststaand aannam, dat de
kern van zijn informatie al dan niet
rechtstreeks uit de raad voor de lucht
verontreiniging kwam. Enfin, de poli
tiek had zich meester gemaakt van de
affaire en heeft die tot dusver nog niet
losgelaten. Men mag aannemen, dat ge
deputeerde Kaland zijn antirevolutio
naire broeder er op aanzag (en ziet)
dat deze de zaak vooral aan de orde
stelde mede met het oog op zijn ook in
Zeeland af en toe roerige linkervleugel:
vandaar het accentueren door Kaland
Van Bennekoms medeverantwoor
delijkheid voor het tot nu toe gevoerde
industrialisatiebeleid. Aan de andere
kant stelt de AR-woordvoerder, dat hij
tot zijn opmerkingen is gekomen omdat
hij in brede kring in Zeeland verontrus
ting heeft geconstateerd.
men dit alles samenvat en
daarbij tevens overweegt wat
sindsdien door beide Zeeuwse po
litici naar voren is gebracht, dan is het
verschil tussen beiden als volgt te for
muleren: Kaland is nijdig over de me
thodiek van Van Bennekom en vindt dat
iemand duidelijk moet zeggen als hij
van standpunt verandert, Van Benne
kom betoogt daarentegen met bewogen
heid niet van standpunt te zijn veran
derd, maar vindt dat in de toekomst er
ten aanzien van nieuwe industrieën eer
der openheid zou moeten komen. Dat
laatste acht Kaland onmogelijk en hij
gaat er voorts van uit, dat Van Benne
kom in zijn hart eigenlijk ook wel van
die onmogelijkheid overtuigd is. Ziehier
in onze eigen bewoordingen samenge
vat wat het verschil tussen beide heren
in feite is.
Maar moet daarover nu opnieuw een
openbaar debat worden gehouden?
De heren beginnen aan beroeps
deformatie te lijden, een verschijnsel dat
bij politici vaak optreedt in de verkie
zingsstrijd. Nogmaals: ze kunnen maar
het beste eens bij elkaar gaan zitten
om de zaak eens goed uit te praten. Dat
is beter, veel beter dan een openbare
debatavond, waar toch weer allerlei din
gen worden bijgehaald, die eigenlijk niet»
met de zaak te maken hebben. De ini
tiatiefnemers tot deze avond hadden wij
zer moeten zijn: discussies zoals die tot
nu toe zijn gevoerd doen de bewuste par
tgen geen goed en evenmin de politiek
in het algemeen. Bovendien: waarom al
tijd de lijstaanvoerders Ook de andere
kandidaten op verkiesbare plaatsen zijn
belangrijk.
MEPPEL (GPD) De fractievoorzit
ter van de ARP In de tweede kamer,
mr B. W. Biesheuvel, heeft zich gister
avond in Meppei nadrukkelijk gedistan
tieerd van het plan van zijn liberale
collega Geertsenia om een stembnsak-
koord te vormen tussen de drie grote
confessionele partijen, de VVD en D '66.
.Vooral de keuze van D '66 is verba
zingwekkend, omdat mr Van Mlerio
maar één begeerte heeft, namelijk dat
de andere partijen zo snel mogelijk ont
ploffen. Het is dan ook logisch dat je
met D '66 op zo'n manier moeilijk tot
een akkoord kunt komen', aldus de heer
Biesheuvel.
Fel kantte de heer Biesheuvel zich
voorts tegen de uitlatingen van de so
cialisten drs Den Uyl en dr A. Vonde
ling om de provinciale staten-verkiezin-
gen sterk te belichten tegen de achter
grond van de landelijke politiek.
Met betrekking tot de partijpolitieke
situatie in het algemeen merkte mr
Biesheuvel op, dat ïiij verwacht dat er
een .zeer grote' samenwerking za! ko
men tussen KVP, ARP en CHU.