Nieuwe strategie voor vrede'
Vrijstelling voor
bouwvakarbeiders
BONN WAS GESPREK MET OOSTDUITSERS
GRAAG OP ANDERE MANIER BEGONNEN
3
TEKEN
IN
Twee jongemannen
aangehouden wegens
moord op chauffeur
Positie Vlaanderen, Wallonië en Brussel
VERKLARING BELGISCHE REGERING
OVER GEMEENSCHAPSPROBLEMEN'
WEER TANKBOOT
OP DE RIJN
LEK GESLAGEN
PROTEST TEGEN DUURDER WORDEN CRECHES...
EUROPEES
PARLEMENT
TWEE KINDEREN
GESTIKT
VAN DER LOUW
ZAL MOGELIJK
G. RUYGERS
OPVOLGEN
KAMERLID
RUYGERS
OVERLEDEN
DONDERDAG 19 FEBRUARI 1970
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
BOODSCHAP VAN NIXON OVER BUITENLANDSE POLITIEK:
(ADVERTENTIE)
ALGEHELE BETREKKINGEN MET DE
RUSSEN VERRE VAN BEVREDIGEND
(Van onze correspondent)
WASHINGTON Het door pre
sident Nixon bij het congres inge
diende rapport over de Ameri
kaanse buitenlandse politiek in de
komende jaren is een overwegend
conservatief document, dat de in
druk bevestigt, dat zijn beleid erop
gericht is de rol van de Verenigde
Staten in de wereld zoveel moge
lijk terug te brengen tot de behar
tiging van directe nationale belan
gen. Het is een sobere, af en toe
pessimistische, soms pompeuze
uiteenzetting, waaruit een beeld
ontstaat van een Amerika, dat te
midden van de grote sociale stro
mingen die de wereld sinds de
tweede wereldoorlog hebben be
roerd, onbewogen is gebleven en
nu een koers uitzet om vanuit de
ze uitzonderingspositie een effec
tief beleid te voeren.
Het ia ln dit verband opmerkelijk dat
in het hoofdstuk over Latijns-Amerika
geen enkele houding wordt bepaald ten
aanzien van het Cubaanse vraagstuk.
In het hoofdstuk over Vietnam wordt
er in principe nog steeds van uitge
gaan, dat de oorlog er een strijd is te
gen het internationale communisme, in
plaats van een nationalistische burger
oorlog. De Sowjet-Unie wordt benaderd
als een bedreiging van de Amerikaanse
invloedssfeer. In de afdeling over Azië
wordt niet gerept over de Philippijnen,
alsof dat gebied nog steeds een ver
lengstuk van Amerika zelf was, en alsof
de ontwikkelingen gedurende de laatste
maanden in dat land niet duidelijk heb
ben gemaakt dat ook daar een explo
sieve binnenlandse situatie is ontstaan.
minderen, wordt bevestigd door een ac
centverschuiving naar hulpverlening
door middel van het opleiden van tech
nici, onderwijs, en privé-investerningen
door het Amerikaanse .zakenleven. Wat
dit laatste betreft wordt Ghana als
voorbeeld gesteld, waar de hulpverle
ning in de afgelopen jaren de vorm
heeft aangenomen van een .multilate
raal consortium'.
Troepen
Eerste
Ten aanzien van West-Europa en de
NAVO wordt aangeduid, dat een be
langrijke vermindering van de Ame-
riakaanse troepenmacht onvermijde
lijk is. Terwijl hij uiteenzet dat de
NAVO-landen meer moeten bijdra
gen tot een eigen defensie, merkt
de president niettemin op: .Europa
moet in de toekomst, voorzover wij
dat kunnen zieh, de hoeksteen blij
ven van de structuur van een duur
zame vrede.'
Hij zegt verder: ,Wij moeten het pa
troon van Amerikaanse overheersing
(in West-Europa) veranderen en aan
passen aan de nieuwe, na-oorlogse toe
standen. Wij hebben geleerd om onze
strijdkrachten te integreren. Wat wij
nu 'nodig hebben zijn betere middelen
om ons beleid harmonieus te maken.
Wij hebben een rationele defensiehou
ding voor lange termijn voor de allian
tie nodig.'
Elders: ,Er Is een natuurlijke neiging
om de voorkeur te geven aan de status
quo en om te blijven vasthouden aan
de gevestigde methoden en verhoudin
gen. die in het verleden zo goed hun
dienst hebben bewezen. Maar wij kun
nen in 1970 zien dat er geen .status
quo' is het enige zekere is de on
vermijdelijkheid van veranderingen. De
ontwikkeling in West-Europa heeft de
positie van dit gebied ten aanzien van
wereld veranderd, en daarom ook
zijn positie in de westelijke alliantie.'
De president zegt, dat sommigen de
nieuwe rol van Amerika zullen inter
preteren als een eerste stap naar vol
ledige terugtrekking (.disengagement'):
is als het losmaken van Amerika van
Alaska. ,Wij zijn ons ervan bewust dat
Amorika's bijdrage (tot West-Europa)
op sommige gebieden «ïniek zal blijven,
zoals het handhaven van een nucleair
afweermiddel en een mate van betrok
kenheid, die voldoende is om op te we-
Voorzover bekend is Nixon de eerste
president die het nodig heeft ge
vonden om zo'n uitvoerige uiteenzet
ting te geven over zijn visie op de
buitenlandse politiek. Het document
beslaat 120 pagina's en bestaat uit
vier delen, waarin de volgende on
derwerpen worden behandeld: ,De op
zet van de binnenlandse veiligheids
raad', .partnership en de Nixon-doc-
torine' .Amerika's kracht' ,een perio
de van onderhandelen' en ,een nieu
we definitie van de vrede.' De tekst
ls doorregen met citaten uit rede
voeringen, die Nixon het afgelopen
jaar heeft gehouden.
President Nixon legt voor alle delen
de wereld (Azië, Afrika en ook Euro
pa) de nadruk op een regionale samen
werking, die Amerika in staat moet
stellen om zijn betrokkenheid in deze
gebieden te verminderen. Dit komt er
i grote trekken op neer, dat Amerika
zo min mogelijk direct verwikkeld wil
raken in landelijke kwesties en moge
lijke inter-landelijke gewapende con
flicten. Alleen in het geval van Azië is
Amerika bereid de bescherming te bie
den van een .scherm' in geval van een
nucleaire dreiging van buitenaf. De in
het eerste jaar van de Nixon-regering
waargenomen tendens om de hulp aan
de onderontwikkelde gebieden te ver
gen tegen de machtige militaire positie
van de S»wjet-Unie en Oost-Europa.'
President Nixon laat hierbij uitkomen,
dat de Verenigde Staten niet voorne
mens zijn om de Westeuropese strijd
krachten volledig te laten delen in het
militaire beheer van wat hij .nucleair
afweermiddelen' noemt (kernraketten).
Wel spreekt hij over de noodzaak om
een gezamenlijk beleid te formuleren
ten aanzien van het gebruik van .tac
tische kernwapens' (kleinere atoomwa
pens). Uit het rapport ls verder op te
maken dat de president van mening is,
dat een oplossing van het Berlijnse pro
bleem de sleutel is tot de oplossing van
andere problemen tussen Oost- en West-
Europa.
Tenslotte geeft hij enige te beantwoor
den vragen aan: .Moeten wij de ont
spanning (tussen Oost en West) zien
in termen van algemene overeenkomst
tussen de NAVO en het Warschau-
Eakt? Of is er ruimte voor een aantal
ilat'erale pogingen?' .Veel. zegt hij, zal
afhangen van de bereidheid van de Sow-
jet-Ume om zijn eigen betrekkingen
met Oost-Europa te normaliseren.
Het rapport is pessimistisch over
de vredeskansen in het Midden-Oos
ten. .Wij zijn met het opstellen van
nieuwe voorstellen zo ver gegaan,
als wij denken dat nuttig is, totdat
er een reactie komt van een van de
partijen. Maar wij zullen blijven
deelnemen in de dialoog, zolang wij
daartoe kunnen bijdragen.' Op dit
punt uit de president een waarschu
wing aan het adres van de Sowjet-
Unie: ,de activiteit van de Sowjet-
Unie in het Midden-Oosten en in de
Middellandse Zee is de afgelopen ja
ren toegenomen. Maar de Verenigde
Staten zullen iedere poging van de
Sowjet-Unie om een overwicht te
zoeken in het Midden-Oosten als een
zeer ernstige aangelegenheid be
schouwen.'
betreft, herhaalt het rapport het reeds
bekende standpunt, dat de vrede alleen
bereikt kan worden door onderhande-!
lingen. Daar wordt, nadrukkelijker dan
voordien, echter aan toegevoegd, dat
Hanoi zich ook dient te verplichten om
de blijvende neutralitiet van Laos te ga
randeren. De president is opmerkelijk i
gereserveerd over het welslagen van de
door hem ingevoerde zogenaamde .Viet-
namisering' van de oorlog, waarbij het
Zuidvietnamese leger de gevechtstaken
moet overnemen van de Amerikaanse
troepen, maar hij is iets optimistischer
over het .pacificatie-programma.'
Pessimistisch
Speculatie
breke blijven van de Sowjet-Unie om
invloed uit te oefenen op de Noordviet-
namese delegatie bij de onderhandelin
gen in Parijs, en de wapenleveranties
aan Hanoi afbreuk doen aan de vrede.
Het rapport voorziet verder grotere ri
valiteit tussen de twee grote mogendhe
den in het Midden-Oosten. Wat Vietnam
De Amerikaanse regring speculeert
erop, dat deze .Vietnamisering' in
samenspel met de .pacificatie' de
vijand zal dwingen om van zijn
guerrilla's een conventioneel leger te
maken, waarbij het (omdat het dan
door de pacificatie niet meer op de
steun van de Zuidvietnamse bevol
king zal kunnen rekenen) ernstig
gehandicapt zal worden door de lan
ge aanvoerlijnen uit Noord-Vietnam,
die dan voor de bevoorrading van
het leger nodig zullen zijn.
President Nixon heeft, met andere woor
den, de oorlog geenszins afgeschreven.
Integendeel, hij stelt zich voor om door
middel van een andere oorlogsvoering,
waarbij overwegned gebruik wordt ge
maakt van de Zuidvietnamezen zelf, de
vijand te dwingen consessies te doen
aan de conferentietafel. Hij vraagt zich
echter wel af, in hoeverre de platte
landsbevolking van Zuid-Vietnam zich
inderdaad van de Vietkong heeft afge
wend, en of het de opzet is van Hanoi
om een zeer langdurige strijd te voeren
met een minimum aan grote confron
taties. om daarna het initiatief weer
op te nemen.
De Amerikaanse president heeft met
zijn visie op het buitenlandse beleid
geen belangrijke progressieve, nieuwe
initiatieven geformuleerd. Zijn positie
bepaling gaat uit van de gedachte, dat
len te helpen, dat het tjjd wordt dat
zij hun eigen boontjes gaan doppen, en
dat de Verenigde Staten aan een periode
van inkeer en rust toe zijn. In de oude
terminologie zou deze houding isola
tionistisch genoemd worden. In de nieu
we kan men misschien spreken van
.waaltzame afzondering.'
DE GESCHIEDENIS
VAN DE TWEEDE
WERELDOORLOG
Zend uw opgave met naam, adres,
woonplaats en handtekening aan
ANTWOORDNUMMER
Markt 51
Middelburg
Geen postzegel plakken
MINISTER LUNS SPRAK
MET IERSE AMBTGENOOT
DEN HAAG (ANP) De minister van
buitenlnndse zaken, mr J. M. A. II. Luns,
heeft zijn Ierse ambtgenoot, dr I'. Hil
lary. woensdag giwgt!. diens standpunt
te delen dat «l«- onderhandelingen over
toetreding van I< rland. Denemarken en
Noorwegen g. lijktijólg moet-.; begin
nen en .in.;., .11 niet die over Groot-
Brittannië's toetreding.
T.jdrrna de hunch had minister HMIegr
ge-zogl dat Ierland veel
aan gX.jktiJd ge ondertiajv
hecht
OSSENDRECHT (GPD) In het
Franse plaatsje Pontallïer, op 15 km
van de Zwitserse grens, zijn de 19-jarige
Ossendrechtenaar J. de G. en z(jn 20-ja-
rige Belgische vriend E. V. uit Heule
bij Kortrijk aangehouden, die ervan
worden verdacht vorige week vrijdag
de 61-jarige Taxichauffeur Gilbert de
Lange uit het Belgische Harelbeeke te
hebben vermoord.
Het lijk van de taxichauffeur werd
terdagmorgen in zijn wagen gevonden
op een verlaten landweg in de polder
van Sint-Gilli6 - Waas in de omgeving
van Kortrijk. Zijn geldtas was leeg. In
een vijver bij de wagen werd een dolk
mes gevonden, waarmee de moord ge
pleegd moet zijn.
Bij een onderzoek in de dorpen Hoo-
gerheide en Ossendrecht, herkenden di
verse getuigen het mes. waarmee de
moord gepleegd moet zijn. Het tweetal
is in Frankrijk gearresteerd wegens
diefstal. Zij zouden tegenover de Fran
se politie de moord op de taxichauf
feur hebben bekend en zullen binnen
kort door Frankrijk worden uitgeleverd
aan de Belgische autoriteiten.
KAMERLID WIL NOTA
OVER SOCIAAL-
ECONOMISCHE PLANNING
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG Het tweede-kamerlid
drs P. Janssen (ppr) heeft minister
Ronlvink in schriftelijke vragen ver
zocht te komen met een proeve van een
veelomvattende sociaal-economische
planning.'
Het kameriM wijst erop dat in de eersite
kamer de motie De Gaay-Fortman
in het debat over de loonwet is aange
nomen, waarin de regering wordt ver
zocht om een totaal-inkomensbeleid,
Daahbij heeft een mede-ondertekenaar
van deze imotie, prof. Albeda, (arp) op
een congres van het CNV verklaera
dat een inkomensbeleid slechts zin
heeft in het kader van een veelomvat
tend sociaal-economische planning. Drs
Janssen vraagt of minister Roolvïnk
de motie van het kamerlid De Gaay-
Fortman wel zal kunnen uitvoeren ais
hij geen kans ziet een dergelijke proeve
te geven.
BRUSSEL (ANP) Eerste minister
Eyskens heeft woensdagmiddag in de
Belgische kamer van volksvertegen
woordigers in een regeringsverklaring
de hoofdlijnen aangegeven van de op
lossing die zijn kabinet voor ogen staat
voor «le zogeheten gemeenschapsproble
men. De oplossing behelst nieuwe re
gelingen voor de betrekkingen tussen
Vlaanderen en Wallonië, en voor de op-
sitie van de hoofdstad Brussel.
Ze zal 'bereikt moeten worden, aldus
blijkt uit die regeringnsveiMarimjg, door
twee soorten maatregelen enerzijds
het vastleggen van een aantal nieuwe
beginselen in de grondwet en ander
zijds het vaststellen van een aantal wet
ten die 'die nieuwe beginselen nader uit
werken. De kamer heeft besloten de re
geringsverklaring volgende week dins
dag in discussie te nemen De nieuwe
f-ondwet.telijke bepalingen, welke de
elgisehe regering voorstelt, omvatten
drie gebieden, namelijk de cuflturele
autonomie, de regionale organisatie en
hervormingen van de staat, met in
begrip van bescherm ng van minderhe
den op nationaal zowel als provin
ciaal en plaatselijk vlak. De nieuwe
grondwettelijke principes betreffende
ae culturele autonomie linden als volgt:
BLegië omvat vier taalgebieden, een Ne
derlands, een Frans, een tweetalig ge
bied Brussel-hoofdstad en een Duits
taalgebied. Het tweetalig gebied Brus
sel-hoofdstad strekt zich uiilt over die
(huidige) 19 gemeenten.
Drie gewesten
De grondwet zal) wat de regionale
organisaties betreft vastleggen, dat
België drie gewesten omvat; name
lijk het Vlaamse, het Waalse en het
Brusselse. Een nieuwe wet zal ge
westorganen in het leven roepen die
nader te regelen bevoegdheden krij
gen.
Eventueel krijgen de gewesten een ei
gen fiscaliteit. Op nationaal vlak zal
de grondwet onder meer gaan vastleg
gen dat er geen discriminaties mogen
zijn, dat er regels moeten komen ter
voorkoming van"ernstige aantasting
STUTTGART (DPA) De met 1200
Ion benzine geladen tanker .ÏVIysia' uit
Rotterdam is woensdag tegen de pij
ler van dc Europa-brug tussen Kelil en
Straatsburg gebotst en lek geslagen.
Vierenveertig ton van de lading stroom
de weg.
Harde wind en een sterke stroom zorg
den er echter voor dat de explosieve
dampen en de benzinemassa snel ver
spreid werden. Een vonk zou voldoende
zijn geweest om een explosie of een
brand te veroorzaken.
de strekkingen tussen de gemeenschap
pen. dat de ministerraad (de eerste mi
nister eventueel uitgezonderd) evenveel
Franstalige als Nederlandstalige minis
ters moet tellen, en dat in kamer en se
naat taalgroepen worden ingericht. Op
provinciaal en plaatselijk vlak moet de
grondwet het beginsel van versterking
van de provinciale en plaatselijke in
stellingen vastleggen en van oprichting
van agglomeraties en federaties van ge
meenten.
Het uitvoerend college van de Brusselse
agglomeratie moet weer (de voorzitter
eventueel uitgezonderd) evenveel Frans-
als Nederlandstaligen kennen. Voorts
moet de mogelijkheid geschapen wor
den om bepaalde gebieden aan de inde
ling der provincies te onttrekken.
Als gold het. een belegering door
opstandelingen, zo iva-s het Am
sterdamse stadhuis woensdag
middag afgegrendeld om een
groep van enige tientallen jonge-
vrouwen, met een veelvoud daar
van aan kleine kinderen, buiten
te houden .De vrouwen protes
teerden tegen het duurder won
den van de kinderdagverblijven.
Bootsmawaar blijf jewerd ge
roepen, maar wethouder mr' J.
Bootsma, die met de sociale za
ken is belast, verscheen niet. Hij
bleef in de (openbare) gemeen
teraadsvergadering, die echter
door de gesloten hekken en de
politie ervoor niet meer bereik
baar was.
Uiteindelijk waren wel enkele
raadsleden bereid een afvaardt>-
ging van de vrouwen te ontvan
gen. De rest bleef kleumend op
de Oude Zijdsvoorburgwal achter.
Op de Dam, dichtbij het stad
huis want wegens de kinde
ren kon de optocht niet te lang
zijn was de wandeling naar
het stadhuis begonnen, protest'
meldde een bordje dat een kleine
peuter aan de hand van zijn moe
der meedroeg. ,Wij werken niet
voor de lol', was de leus op een
kinderwagen, Crèches niet duur
der', was dan weer wel dan weer
niet te lezen, al naar gelang de
demonstrante het te druk had
met haar kroost.
Het protest, van de vrouwen geldt
de intrekking van de subsidie op
kindercrèches. Slechts ongehuw
de werkende vrouwen kunnen nog
aanspraak maken op een bijstand.
DIENSTPLICHTIGEN LICHTING 1970
cedure vastgesteld: de vrijstelling moet
worden aangevraagd door tussenkomst
van de burgemeester, zodra bekend is
dat de betrokkene voor de militaire
dienst Ls goedgekeurd. Men moet dus
niet wachten totdat de oproep voor het
in werkelijke dienst komen is ontvan
gen. Samen met de werkgeversverkla
ring gaat de aanvraag van de burge
meester naar het gewestelijk arbeidsbu
reau.
Nadat de directeur van dit bureau zl>i
zienswijze kenbaar heeft gemaakt, gaat
ze naar de burgemeester terug. Het ge-
januan door de minister-president heel gaat naar het ministerie van de-
aangekondigd om de uitetadeljike
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG In overleg met de
minister van volkshuisvesting en
ruimtelijke ordening heeft de mi
nister van defensie de richtlijnen
van vrijstelling van militaire
dienst voor bouwvakkers bekend
gemaakt Deze regeling, die eind
wordt genomen.
Initiatief-wetsontwerp
reeds was
achtergebleven woningbouw weer
op peil te brengen, geldt voor
dienstplichtigen van de lichting
1970 voor wie de eerste oefening f^£QJ-J'P5TREE.KSE.
nog niet U begonnen. j VERKIEZING
(Van onze parlementaire redacite)
DEN HAAG Het tweede kamerlid
drs Ph. Westerterp (kvp zal binnen
kort een initiatief-wetsontwerp indienen
om de re«-htstreekse verkiezing van de
Nederlandse leden van het Europese
parlement in Straatsburg mogelijk te
maken.
De heer Westerterp. tevens lid van de
christen-democratische fractie van dit
parlement, wil dat de parlementiërs
voortaan tegelijk met bijvoorbeeld de
staten- of kamerverkiezingen m ons
land worden gekozen. Daarmee zou Ne
derland het derde EEG-land worden
na Italië en België dat zijn .Euro
pese vertegenwobrdigers' rechtstreeks
door de bevolking zal laten kiezen. Op
het ogenblik worden de parlementariëers
aangewezen door de tweede kamer.
De vrijstelling van militaire dienst geldt
voor twee jaar, maar kan voor eenzelf
de periode worden verlengd ais de be
trokkene dan nog ln de bouw werkzaam
is. Daarna kan de vrijstelling definitief
worden. Voor wie in de zogenoemde toe
leveringsbedrijven werkt geldt de rege
ling echter niet.
Vrijstelling kan worden verleend aan
dienstplichtigen die zijn goedgekeurd
voor militaire dienst en werkzaam zijn
ais bouwvakarbeider :n de nieuwbouw
van waningen in Nederland. Voor ar
beiders in woningfabrieken geldt de
zelfde regeling. Onder bouwvakkers
wordt in dit verband verstaan: tarief
calculators. arbeidsanalisten, opzichters
en adjunct-opzichters, tekenaars. uit
voerders en adjunct-uitvoerders, metse
laars, voegere, betonwerkers en beton-
vlechters, heiers, opperlieden, stuka
doors, steengaaswerkers, tegelzeters,
Terrazowerkers, timmerlieden, sciillders,
loodgieters, elektriciens, dakdekkers en
centrale-verwarmingsmonteu rs
Diploma
De betrokkenen moeten in het bezit
zijn van een «iiploma of getuig
schrift, voor zover dat voor hun func
tie bestaat. Indien dit niet het geval
is moeten ze aan de hand van een
werkgeversverklaring kunnen aan-
nen hoelang ze ln de douw werkzaam
AMSTERDAM (ANP) Woens
dagochtend om negen uur ontdekten de
baby Richard de Wit, dat het kindje in
Ook moeten ze kunnen aantonen door zjjn bodje was gestikt. Het had zijn ge-
middel van een werkgeversverklaring, I ^'chtje in het kussen van zijn wieg ge-
dat ze bij voortduring Ln de bouw werk- drukt en zich daarna kennelijk niet
zaam blijven. Voor arbeidsanalisten enmeer kunnen oprichten,
tarief calculators geldJt bovendien, dat ze De 5. jarige Dido Koopman is woensdag-
in loondienst moeten zijn
nlagbouwbedrijf in Nederland.
Bij de aanvrage is de volgende pro-
DEN HAAG (ANP) Het is niet uit-
gesloten dat het dinsdagnacht overleden
tweede-kamerlid voor de PvdA, Geert
Ruygers, zal worden opgevolgd door
André van der Louw, vice-voorzitter
van de PvdA en een van de voormannen
van Nieuw-Iinks.
André van der Louw staat weliswaar
als derde op de lijst van opvolgers na
W. J. Schuitmaker (Apeldoorn) en A.|
van Ruk (Nijmegen) maar men houdt
rekening met de mogelijkheid dat bie
den zullen afzien van een benoeming.
De heren Schuitemaker en Van Urk
hebben reeds eerder deel uitgemaakt
van de PvdA-fractie ln de tweede ka-
(Van onze correspondent in Bonn)
TLJoe zal de ontvangst in Oost-Berlijn ver
lopen Een plechtige erewacht van de
volksarmee met hamer- en passervlaggen,
waar de hoge gast uit Bonn langs heen
stapt alsof er geen DDR bestaat? Onge
twijfeld zullen honderden journalisten naar
Berlijn reizen om er getuige van te zijn,
want in de .heroriënteringscampagne', die
bondskanselier Brandt met zijn regerings
verklaring van 28 oktober begon, is het
aannemen van de invitatie om voor een ge
sprek naar Oost-Berlijn te komen, de tot
dusver interessantste gebeurtenis.
Het is bovendien een duidelijk symptoom van
een verandering in het politieke klimaat, al hou
den Westduitse waarnemers, die de gedragingen
van Walter Ulbricht met groot .fingerspitzen-
gefühl' analyseren, het er op dat de Oostduitsers
vooral willen praten, omdat zij na de voorbeelden
van Moskou en Warschau met goed fatsoen niet
anders kunnen. Kern van de zaak is, «lat vijf
maanden na het aan de macht komen van de
socialistisch-liberale regering in Bonn al een ge
sprek mogelijk is tussen dc regeringsleiders van
de beide Duitslanden.
De regering-Brandt heeft een imponerende acti
viteit ontplooid. Op 15 november werd de Sowjet-
Unie besprekingen over het afzien van geweld
voorgesteld, vijf dagen later werd besloten con
tact met de Polen op te nemen, 28 november on
dertekende dc bondsregering het non-proliferatie
verdrag. En, al zou van volkenrechtelijke erken
ning geen sprake kunnen zijn, ook de DDR werd
onderhandelingen aangeboden over het grote pak
ket gemeenschappelijke problemen. In Bonn,
waar een hypergevoelige antenne werd opgericht
om de reacties in het oosten te vernemen, regis
treerde men een algemene waardering en sinds
dien zijn Brandts politieke en diplomatieke reizi
gers in verschillende Oosteuropese hoofdstede'1
-irtief geweest.
De gesprekken met Russen en Polen genoten di
meeste belangstelling maar een volledig beeld
van het Westduitse offensief geven zij niet. Zij
vielen samen met tal van minder opmerkelijke
gebeurtenissen: het Roemeens-Westduits akkoord
over intensiever economische samenwerking, een
bezoek van staatssecretaris van economische za
ken Arndt en SPD-politicus Wischnewskï aan
Hongarije, economische besprekingen met Polen
en de Sowjet-Unie, het sluiten van een verdrag
met de Sowjets over de levering van Siberisch
aardgas en bijvoorbeeld het gesprek over de di
recte vliegtuigverbinding Frankfurt-Moskou, het
geen interessant is, want de DDR wil nog altijd
geen Lufthansa-toestellen boven haar grondge
bied.
Het conservatieve deel van de Westduitse pers
stelt vast. dat de overal verkondigde bereid
heid om over betere betrekkingen te praten,
niet meer oplevert dan dat men inderdaad praat.
Van grote betekenis is echter de manier waarop
dat gebeurt. De vrees dat de Sowjet-Unie het
aangeboden gesprek onmiddellijk zou gebruiken
om erkenning van de DDR als voorwaarde voor
welke overeenkomst ook te stellen, is praktisch
vergeten. Maar een paar maanden geleden be
stond die bepaald in brede kring. Er zijn In Mos
kou inderdaad nog geen concrete resultaten ge
boekt, maar staatssecretaris Bahr (die als de
voornaamste architect van de huidige Duitse
oostpolitiek kan worden beschouwd) confereerde
de afgelopen drie weken vijf keer met minister
Gromyko en werd door premier Kosygin ontvan
gen voordat hij woensdag voor een .denkpauze'
van vermoedelijk een week naar Bonn terug
reisde.
De kans bestaat, dat daarbij het .lief zijn voor
politiek geheim pleegt uit te lekken, voert in
Moskou een reeks onderhandelingen, die volstrekt
vertrouwelijk blijft, hetgeen door de van nature
zwijgzame Sowjet-politici wordt gewaardeerd.
Het is hoogst waarschijnlijk dat twee politici, die
zo doorkneed zijn in de materie als Gromyko en
tahr, vjjf vergaderingen nodig hebben voor het
oespreken der (bekende) wederzijdse standpunten
en daarna besluiten het algemene overleg nog
voort te zetten. Zonder twijfel bespreekt Bahr
in Moskou een breed scala van vraagstukken,
inclusief het Berlijnse. En zonder twijfel bestaat
in Moskou grote bereidheid om met de huidige
egering in Bonn tot overeenkomsten te komen
De kans bestaat, dat daarbij het lief zijn voor
Brandt' een rol speelt, want de eerste Westduitse
kanselier voor wie in het oosten waardering be
staat, regeert nu eenmaal met een heel kleine
meerderheid. In Bonn zelf vraagt men zich ove
rigens juist de laatste dagen af (vooral ook bij de
behandeling van da Oostduitse uitnodiging), of
de oppositie werkelijk onverzoenlijk tegen de re-
geringspolitiek blijft. Niet voor rede vatbaar ls
alleen nog alt(jd Frans-Josef Strauss, maar die
is zo langzamerhand meer een probleem voor zijn.
politieke vrienden dan voor de regering.
Nee, het klimaat is vijf maanden na het aan de
macht komen van Willy Brandt aanzienlijk
verbeterd. Tegen die achtergrond bereidt de
kanselier zich nu voor op het gesprek met collega
Stoph. De DDR is in zijn beleid een hoofdstuk
apart. De concrete voorstellen zijn tot dusver van
Ulbrichts kant gekomen, helaas zonder de hoop
op een succesvol overleg groter te maken. Ul
bricht heeft de Westduitsers al een ontwerpver
drag over de wederzijdse erkenning voorgelegd,
men behoeft wat hem betreft slechts te onder
tekenen. Bonn sluit erkenning weliswaar niet
nog lang niét aan toe, wil haar in de tweede
meer volstrekt uit, maar is er in de eerste plaats
plaats langs allerlei zijweggetjes (volkenrechte
lijk opgezette verdragen over onderwerpen als
het afzien van geweld) bereiken en tenslotte ook
liefst nog zo, dat een erkenning, zoals tussen
geheel los van elkaar staande landen gebruikelijk
is, wordt vermeden.
Voor die goocheltoer van Brandt h
Voor die goocheltoer gaat Brandt niet naar Ber
lijn. Hij had zich de gang van zaken dan ook an
ders voorgesteld. Het is ongebruikelijk met een
.tapgesprek' een reeks onderhandelingen in te lui
den. waar voor de papieren nog niet eens gesor
teerd zijn. Maar afwijzing past niet in Brandts
beleid, terwijl hij zich dat tegenover zijn gespreks
partners in Moskou en Warschau waarschijnlijk
bovendien niet meer zou kunnen veroorloven. En
waarom zou zo'n begin verkeerd zijn. Willy
Brandt is niet de slechtste politicus, die Bonn
voor een moeilik overleg te bieden heeft.
ochtend op een kleuterschool in Anv-
sterdam gestikt. Terwijl de kinderen
met grote blokken aan het spelen wa
ren, kreeg Dido plotseling ademnood.
De kleuterleidster kon het kind niet
meer helpen. Er zal sectie worden ver
richt om de doodsoorzaak vast te stel
len.
BUITENLAND-EXPERT
PVDA-FRACTIE
DEN HAAG (GPD) Het (weede-ka-
merlid van de Partij van de Arbeid,
G. J. N. M. Ruygers, is dinsdagnacht
in Den Haag overleden.
De heer Ruygers was ruim een maand
geleden ernstig ziek geworden enin ta
ziekenhuis in Den Haag opgenomen. HIJ
bereikte de leeftijd van 58 jaar.
De Rijswijker Ruygers was sinds 1946
3:d van de tweede kamer. In zijn partij
gold hij als een buitenlandexpert. Hij
maakte tal van vergaderingen van de
Veren.gde Naties mee De laatste jaren
legde hij zich vooral toe op de interna
tionale ontwikkelingssamenwerking.
Verder was hij actief in de Pax-Christi-
beweging. de Raad van Europa en als
medewerker van enkele dagbladen. Hij
was r:dder in de Orde van de Nederland
se Leeuw.
Voor de opvolging van de heer Ruygers
komt als eerste in aanmerking de'heer
W. J. Schuitemaker uit Apeldoorn. De
ze staat bekend als sympathisant van
de stroming Democratisch Appèl in de
Partij van ae Arbeid.
De secretaris van de kiesraad mr W. J
van Ommen Kloeke zei ons dat het al
dan niet aanvaarden van een kamerze
tel een persoonlijke beslissing is voor
de heer Schuitemaker. De Partij van de
Arbeid kan daarop geen invloed uit
oefenen.
De tweede kamer heeft woensdag
middag het overleden PvdA-kamer-
lid Geert Ruygers herdacht. De heer
Ruygers is bijna 24 jaar kamerlid
geweeest. Voorzitter mr Van Thiel
prees vooral de inzet van de overle
dene voor de mensheid. De heer Ruy
gers w§s in zijn fractie specialist
op het terrein, van de buitenlandse
politiek en de ontwik kei ;r. ^samen
werking.
,Meer en meer werd hij gegrepen door
de tegenstelling tussen rijke en arme
landen,' aldus mr Van Thiel. .Samen
werking tussen twee groepen van lan
den met het doel te komen tot een be
tere verdeling van de welvaart in de
wereld, werd vooral in de Laatste jaren
van zijn leven het belangrijkste onder
werp dat hem bezighield, ja, dat hem
voortdreef'
Namens «Ie regering betuigde vice-mi
nister-president Bakker zijn medeleven
niet mevrouw Ruygers. Minister Bak
ker sprak van een constructieve per
soonlijkheid die zich in dienst heeft ge
steld van het ontwikkelingsbeleid. Vol
gens hem heeft de heer Ruygers tij
dens zijn loopbaan bewezen een uitste
kend parlementariër te zijn.
De kamer nam vervolgens enige ogen
blikken Van state in acht ter nage-
dachtenta vaxti de heer Ruvgers.