Komst van Jonckheer ernstige
bedreiging rust op Antillen
ACCENT
DE WEEKBLADEN VAN DEZE WEEK
morgen
erwtensoep
met kluif en worst
Gerechtspsychiater
kreeg gelijk: Toon B.
was levensgevaarlijk
Arbeiders dreigen met nieuwe demonstratie
Nederland is
verantwoordelijk'
weergaloos
Bolletje
Man overleden
armbanden met brillant
ELSEVIERS
de® ENE
VRIJDAG 23 JANUARI 1970
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
15
ADVERTENTIE
WILLEMSTAD (GPD) Tegen alle verwachtingen in, dreigt
dr. Efraira Jonckheer binnenkort zijn post als gevolmachtigd mi
nister te Den Haag te verlaten, om aan boord van een oorlogs
bodem van de koninklijke marine als de nieuwe gouverneur van de
Nederlandse Antillen de haven van Willemstad binnen te stomen.
Hoewel dr. Jonckheer op de Antillen beter bekend als ,Sjon
Fein' het koninklijk besluit met zijn benoeming, sedert begin mei
1969 in zijn zak heeft, was politiek Curagao er tot voor kort van
overtuigd, dat hij na de gebeurtenissen op 30 mei zijn be
noeming niet zou aanvaarden. Als compensatie zou hij dan am
bassadeur in Spanje worden.
Stanley Brown: .Bakker heeft een
spelletje met ons gespeeld. Toen wij
over Jonckheer begonnen zei hij, dat
hij dit varkentje wel even zou was
sen. Nu doet hij net of zijn neus
bloedt'. J
De Antilliaanse -egering heeft tot
nu toe geen enkel commentaar ge
geven op het bericht van de komst
van dr Joncklieerr. De voordracht
om hem tot gouvemeeur van de Ne
derlandse Antillen te benoemen is
afkomstig van de regering van ex-
premier Giro Kroon. Hierin was pre
mier Ernesto Petrona minister van
financiën. Ook de overige DP en
PPA-minister uit zijn kabinet heb
ben indertijd deze voordracht ge
steund. Zij kunnen nu dus moeilijk
tegen de komst van dr Jonckheer
protesteren.
Toen gouverneur Debrot, die al bij
na een jaar lang hezig is met zijn
afscheidsbezoeken, begin januari nu
toch echt aanstalten maakte om zijn
koffers te pakken, liet dr Jonck
heer via het ANP weten, dat men
maar vast de loper voor hem moest
uitleggen.
Dit herieht was voor minister-pre
sident Ernesto Petrona aanleiding
om zich ter observatie in het zie
kenhuis te laten opnemen, waar de
dokter zich over zijn zwakke maag
en hij zich over zijn zwakke positie
als premier kon bezinnen.
,Als Sjon Fein komt barst de bom',
zegt nu statenlid Stanley Brown. En
al aijn er dan weinig AntiilSanem,
die nog iets voelen voor een reprise
van 30 mei 1969, de traditionele in
tocht van de nieuwe gouverneur per
br. ms. oorlogsschip, zou dit keer
wel eens een iets ingrijpender bete
kenis kunnen hebben dan een cere
monie protocollaire. Want naar oud
Antilliaans gebruik, gooit het onte
vreden publiek bij dit soort gelegen
heden met stenen, omdat rotte to
maten voor dit doel te schaars en
te prijzig zijn.
Voor het overgrote deel van de An
tilliaanse bevolking is de nieuwe
gouvemeeur bij voorbaat al een per
sona non grata. ,Het volk neemt dit
niet', zegt papa Godet. .Hiier komen
grote moeilijkheden van'. Hij zou
wel eens gelijk kunnen krijgen. De
stemming onder de bevolking wijst
in ieder geval niet op een intocht
met vlaggen, erebogen en serpenti
nes.
De tijd, dat dr Efraim Jonckheer
als premier en als voorzitter, te
vens lijsttrekker van de Democra
tische Partij een zeer actieve rol
speelde in het politieke leven van
de Nederlandse Antillen, ligt nog
te vers in het geheugen, om hem nu
als onpartijdige gouvemeeur te kun
nen aanvaarden.
De stmt op
Bezwaren
Toch richten de bezwaren ach niet
allereerst tegen de persoon van de
nieuwe gouverneur. Het is veeleer
d? steeds toenemende macht van
de .Jor.cich eer-clan' die de weerstan
den oproept.
Met een Efraim Jonckheer, eerst als
premier, daarna als gevolmachtigd
minister en nu als gouverneur; met
een chicho Jonckheer als gedepu
teerde (wethouder) op Curasao en
met weer een andere Jonckheer als
gevolmachtigd minister in Washing
ton, heeft de .Jonckheer-clan' een
abnormaal dikke vinger in de An-1
tüliaanse pap.
Bovendien hebben zij een .kapitale'1
stem in de dagbladen .Beurs- en 1
Nieuwsberichten' en ,La Prensa'
de enige krant in het Papiamento.
De politieke maoht van de Jonck-
heren had en heeft natuurlijk ook
een gunstige invloed op de activi
teiten van ae firma Jonckheer.
Tijdens zijn premierschap bezorgde
dr Jonckheer dit bedrijf een zeer
lucratief sigarettenmonopolie en ie
dere hotelmanager heeft zich te hou
den aan de ongeschreven wet, dat
bi] de talrijke officiële gelegenheden
alleen dranken en sigaren geser
veerd mogen wonden, die' door de
firma Jonckheer geïmporteerd zijn.
Antilliaanse politici schuiven de ver
antwoordelijkheid voor de komst
van dr Jonckheer en de eventuele
nare gevolgeu hiervan, in de schoe
nen van de Nederlandse regering.
Oppositieleider Juaneho Evertz for
muleerde het zo: Nadat Nederland
eerst Nieuw-Guinea aan Indonesië
verkocht. dreigt men nu de
Antillen aan de Jonckheer-clan' te
verkoiien'.
Men verwacht hier van minister
Bakker, dat hij alsnog het konimk-
iijk besluit met de benoeming van
ar Jcinckheer tot gouverneur van
de Nederlandse An billen, ter vernie
tiging zal voordragen. Tijdens zijn
laatste bezoek aan de Antillen heeft
j Nederlandse vice-minister-presi
dent bij herhaling duidelijk gesteld,
dat hij de kwestie Jonckheer in
-Nederland zou regelen.
Maar voor de nteuwe coalitiegenoot
Frente Obrero is de nieuwe gouver
neur onaanvaardbaar. Partijvoorzit
ter Papa Godet heeft steeds ver
klaard. dat hij met zijn havenar
beiders de straat op gaat, zodra
Jonckheer voet zet op Antilliaanse
bodem. Stanley Bnvon verklaarde
nog onlangs, dat hij het kabinet zal
laten vallen als ,Sjon Fein' werke
lijk komt.
De vraag is echter of hij wel in
staat is om een kabinetscrisis te
veroorzaken. De regering Petrona
steunt op een tweederde meerder
heid in de staten. Zelfs als Godet
en Brown de regering in de steek
laten, is er nog geen man over
boord. Frente minister Amador Ni-
ta zal trouwens zeker niet bereid
zijn, om zijn comfortabele minister
zetel prijs te geven.
Het ziet er naar uiit dat de komst
van dr Jonckheer de prijs is, die
Frente Obrero moet betalen voor het
akkoord van Kralend!jk. waarbij zij
een monsterverbond aangingen met
de aartsvijand.
Democratische Partij. Welk besluit
de Frente-top ook neemt, de arbei
ders op Ouragao hebben het ver
trouwen in hun partij opgezegd.
Stanley Brown heeft zich er altijd
op beroepen de spreekbuis te zijn
van de jeugd, maar het laatste num
mer van het jongerenblad .Specta-
Bolletj'e is échte
eierbeschuit.
Barstensvol eieren:
luchtig en krokant.
moetje proeven!
bijna geheel gewijd
.het verraad van Brown'
Ook Papa Godet, die door zijn mar-
telaarsrol op 30 mei lange tijd min
of meer onschendbaar was, wordt in
de plaatselijke kranten niet meer
gespaard. Het feit dat hij tijdens
zijn proces verminderd toereke
ningsvatbaar is verklaard, is tot
voor kort in de kranten onvermeld
gebleven; nu wordt daar bij herha
ling op gewezen.
De derde Frente-man: minister
Amador Nita. is zelfs in zijn eigen
partij een ongewenst persoon. Stan
ley Brown spreekt over zijn partij-
EFRAïM JONCKHEER
...een van de clan...
i ADVERTENTIE)
(ADVERTENTIE)
Hoe doen ze dat?
Het is een fabeltje dat de
vrouw uitgeeft wat de man
verdient. Ook de huisvrouw
kan geld "verdienen", al is het
dan niet in een baan buitens
huis.
Zij kan zelfs véél geld ver
dienen. als ze maar oplet.
Neem bijvoorbeeld haar taak
om het pakket levensmiddelen
voor haar gezin zo voordelig
mogelijk in huis ie krijgen.
Hoe doet ze dat? Koopt ze
blindelings of koopt ze prijs
bewust?
De prijsbewuste huisvrouw let
op de prijzen, op kortingen, op
voordeligo aanbiedingen. Als
ze het goed doet, kan ze veel
geld verdienen. Als ze het
goed doet, zal haar gezin het
gevoel kunnen krijgen of het
over een "ruimer" inkomen
beschikt. Haar verdiensten
kunnen hel gezin beter helpen
dan die kleine loonsverhoging,
die haar man zojuist heeft ge
kregen.
van Jac. Herman»
Een goed stuk vlees hoort erbij
een echte, stevige, lekkere
je kunt 't slechter treffen!
Publicatie van de Slichting Voorlichtingsbureau Vlees. Vleeswaren en Vleesconserven
genoot als een gefrustreerde neger,
die zijn mmdenvaardighetdscom-
plex wil afreageren, door met veel
pracht en praal voor minister te
spelen.
Als dr Jonckheer komt is het voor
lopig weer gedaan met de politieke
rust" op de Nederlandse Antillen. De
oppositie is te verdeeld om georga
niseerde ongeregeldheden te verwach
ten, maar in ongeorganiseerde pro
test-en schuilt waarschijnlijk een "nog
groter gewaar.
Een ander punt is, dat de kwestie
Jonckheer ©en nieuwe rem is op de
wederopbouw van de economie van
Curagaö. De gedupeerde zakenlieden
van 30 mei hebben no-g steeds g'een
plannen om hun zaken weer op te
bouwen. Aan de rand van Willem
stad staa.n al enkele maanden een
paar kapitale fabriekshallen leeg.
De Antilliaanse regering heeft die
daar neer laten zetten voor NV So-
litron, een Amerikaanse elektroni
sche industrie. Maar Solitron laat
niets meer van zich horen. Mdddm
in het toeristenseizoen zijn de ho
tels bij lange na niet volgeboekt.
Het Hilton hotel heeft 1969 met
een fors verlies afgesloten en hotel
Bonaire is failliet verklaard. De bus-
tarieven zijn met 40 procent ver
hoogd en voor de wegenbelasting
moet in 1970 vijftig procent meer
worden betaald. Niemand maakt
zich illusies, dat het hierbij blijft.
Het is op Curacao de gewoonte, om
de griep, die ook hier ieder jaar een
vaste gast is. de naam te geven van
een actueel onderwerp van gesprek.
Dit jaar heet hij .Jonckheer': voor
dat je het weet heb je hem, of je
wil of niet.
VRIJGEMAAKTEN STOPPEN
GESPREK MET DE
CHR.GEREFORMEERDEN
HOOGEVEEN (ANP) De gerefor
meerde Kerken (vrijgemaakt) zullen het
gesprek met de Christelijke Gerefor
meerde Kerken niet voortzetten. Dat
heeft de synode van de gereformeer
de kerken vrijgemaakt in Hoogeveen
besloten.
De synode besloot verder aan de sy
node van de christelijke gereformeer
de kerken te verzoeken alsnog gehoor
te geven aan het appél van de vorige
synode van Amersfoort-west om te
trachten een samengaan te bereiken
tussen de christelijk gereformeerde en
gereformeerde kerken vrijgemaakt. Zij
heeft erop gewezen ,dat het een eis
van Christus is om tegenover het val
se eenheidsstreven en temidden van de
afval onzer dagen de ware kerkelijke
gemeenschap te zoeken en te oefenen
met hen, die vasthouden aan het geloof
naar het woord Gods'.
In de discussie heeft de praese, ds J.
Kok, er bezwaar tegen gemaakt, dat
men de Christelijk Gereformeerde Ker
ken zou willen typeren als oecumeni
sche kerk en. ,Men moet niet met derge
lijke typen werken'. Wel zei hij dat de
christelijke gereformeerde kerken het
eigene willen bewaren en daarin zag
hij iets sektarisch. De rapporteur van
de commissie, ds. H. J. de Vries, wees
erop dat de christelijke gereformeerde
kerken voorwaarden gaan stellen die
uitgaan boven het woord Gods. Een
van de bezwaren van de gereformeer
de kerken vrijgemaatotwas de houding
d'i'e de christelijke gereformeerde ker
ken aangenomen hebben tegenover de
gereformeerde oecumenische synode en
de International cou-cil of christian
churches, ICCC.
ZEVENHUIZEN (ANP) Een vecht
partij in Zevenhuizen (Gr) heeft woens
dagnacht het leven gekost aan de 24-ja-
rigge kippenslachtor Otto Jougsma uit
Nieuw-Roden. De man kreeg met een
luchtbuks een klap op het hoofd ten
gevolge waarvan hij ter plaatse is over
leden.
De dader, een 18-jarige kippenslaehter,
is aangehouden. De beide mannen waren
woensdagavond in gezelschap van twee
vrienden in Groningen uitgeweest. Na
afloop van dit avondje werd besloten
het feest voort te zetten in een huis in
Zevenhuizen, waar éen van hen woont.'
Hier is later de ruzie ontstaan die uit
liep op een vechtpartij.
Burgerzinlening
in Hilvarenbeek
overtekend
HH.VARENBEEK (ANP) De bur-
gerzlnlening, uitgeschreven door burge
meester en wethouders van llilvnren-
beek, een 3U-jarige obligatielening te
gen 7 procent, is na een Inschrljvlngs-
termijn van een maand ruimschoots vol-
getekend. Het bedrag van de lening ad
500.000 werd aan de bevolking van
Hilvarenbeek te leen gevraagd ter ge
deeltelijke financiering van de stich-
tingskosten, begroot totaal op 1.298.060,
voor het bouwen van een overdekt zwem
bad en sporthal.
De realisering van deze plannen Is door
het succes van de lening en de te ver
wachten, nog toe te kennen subsidies nu
dichtbij gekomen, zo menen b en w van
Hil varen O eek. Onder het motto .door
burgerzin sporthal en zwembad in' werd
vanaf nieuwjaar een actie gevoerd die
vooral door de medewerking van de
jeugd- en sportverenigingen tot dit re
sultaat heeft geleid. Dinsdagmiddag
schilderde burgemeester Meuwese ten
overstaan van de directeuren van de
plaatselijke banken en een grote groep
juichende scholieren de eindstand (een
bedrag van ƒ508.100) met forse cijfers
op het standenbord, dat wekenlang de
laatste informatie op de Vrijthof be
kend maakte.
Drama in Oosterhout
BREDA (GPD) Toon B., 37
jaar, uit Oosterhout die in de
nacht van maandag op dinsdag
zijn vrouw, de 35-jarige Elisa
beth B.-Fijneman in haar wo
ning in Oosterhout heeft ver
moord en daarna zich door ver
drinking in het Wilhelminaka-
naal van het leven beroofdde,
had ter beschikking van de re
gering gesteld dienen te wor
den.
Overeenkomstig het advies van de ge.
rechtspsychiater dr J. Zitman uit
Bergen op Zoom. De rechters in Bre
da en Den Bosch beslisten anders,
waardoor Toon B. werd vrijgelaten.
Achter het trieste drama in Oos
terhout gaat het verhaal schuil van
de berechting en poging tot reclas
sering \an Toon B., die een jaar in
de gevangenis heeft gezeten, gro
tendeels in voorarrest, wegens ver
krachting van zijn eigen oudste
dochter van zestien juar.
(ADVERTENTIE)
heetmanyj
edelsteenkundige f.g.a.
diamantexpert g.i.a.
LIJNBAAN 92 tel. 116670
filiaal:oostzeedijk155-157,
rotterdam
Een brillanten armband is een uiterst
persoonlijk geschenk.
En tevens een waardevaste belegging.
Kies het daarom zorgvuldig.
Kijk, alvorens u besluit, in elk geval
ook bij Heettnan.
De brillantexperts met een volkomen
unieke collectie en een al even uniek
certificaat, dat elk risico uitsluit.
De prijzen beginnen bij f565.
DEN HAAG (GPD) ELSE-
VIERS WEEKBLAD geeft
commentaar op het drama
Biafra onder de kop: Biafra,
Jong Afrika en de werkelijkheid
(p. 53). ,Het drama-Biafra
heeft gespeeld. Aan die realiteit
kan ook een motie, aangenomen
tijdens het PvdA-congres, waar
in de houding van de Labour-
regering werd veroordeeld, niets
veranderen. Vondeling en Den
Uyl hadden dat kunnen weten.
Het was voor de derde maal
al dat zij (nog eenmaal) de
waarschuwende vinger ophie
ven tegen de Britse kameraden.
En net zoals bij de vorige gele
genheden ligt bij Labour van
deze Nederlandse waarschu
wing niemand wakker. Tenslot
te immers: ook Wilson heeft ge
lijk gekregen. Ook hij gokte op
de sterkste'.
WBPQK»
Drs, F. A. Hoogendijk waarschuwt de
"PvdA ztoh niet op glad ijs te beg-e
ven (p. 54. 55). ,De Partij van de
Arbeid heeft in Groningen haar
kaarten op tafel gelegd. Zij heefy be
kend gemaakt wat zij wil, niet hoe
ze het wil financieren Daarmee be
geven de socialisten zich op glad ijs.
Wat dit betreft was het symbol i6ch
dat. zaterdagavond in grote - letters
op het mededelingenbord werd ge
projecteerd: IÜzel en sneeuw, daling
temperaitiuiuir -4 graden, wegen glad'".
DE NIEUWE LINIE schrijft (op p.
1) over de Mstonisdhe uiiitspraak van
de bisschoppen: ,We weten allemaal
wel hoe en waarom deze omme
zwaai tot stand is gekomen, maar
de bi33dhoppen wekken een beetje
de imdruk dait ze bat allemaal wel
tegen haddien wiltlien honden, maar
het niet oneer konden en: vooruit
dan maar. Bisschop Jansen vergeleek
in Noordwijkerhout de trouwende
priester met een piloot met slechte
ogen. Dus nu accepteert hij in zijn
kerk maar piloten met slechte ogen'.
DNL voorspelt niet veel goeds voor
het komende regeringsjaar van het
kabinet-De Jong. Na een opsomming
van de moeilijkheden eindigt dit ar
tikel (p,l) met de volgende lange
verzuchting1: ,Zo stapelen de econo
mische perikelen aton op rond een
kabinet dat mank gaat aan het
euvel van een tekort aan poMiieke
doortastendheid tegenover de finan
ciële problemen dié ziah onvermijde
lijk aandienen. De spanningen die
daardoor ontstaan, zijn voor ieder
een tastbaar. Alleen minister Witte-
veen, die zijn belastingverlaging er
door sleepte, blijft het goed maken.
Hoe lang nog
Hoofdthema van deze politiek schijnt
te zijn het afbreken van de maat
schappij, om vervolgens op de dan
ontstel ie puinhopen een soort pro-
Memeniloze samenleving op te
wen, een maatschappij
zit ieen schandaal ds'.
ACCENT geeft een verslag van het
PvdA-congres in Groningen en merkt
daarbij op (p. 5,e.v.): .De construc
tieve en positief ingestelde politiek
van de partij, zo kei-merkend voor
het beleid van de kabinetten Drees,
is gewijzigd in een ongemotiveerd
radicalisme, dat alles wil omvormen,
wijzigen, vernieuwen en veranderen.
HP - MAGAZINE publiceert ee;
gesprek met PvdA-fractievoorzitte:
drs. Joop den Uyl, die over de radi
calisering van zijn partij de volgen
de opmerking maakt (p. 8, 9): ,We
zijn op een breukpunt gekomen in
de na-oorlogse ontwikkeling. We zijn
opnieuw begonnen. Na twintig jaar
verzorgingsstaat zijn we gaan door
denken of het ons heeft geleid naar
de doelstellingen die ons voor ogen
stonden. We hebben een enorme voor
uitgang gezien in welvaart en socia
le zekerhe-d in die 20 jaar. Maar het
heeft niet die vrijheid gebracht, die
sociale harmonie en vooral niet die
verandering in machtsverhoudingen
en dus de directe betrokkenheid van
mensen, die uitgangspunt was van de
socialistische benadering. Nieuw-
Lmks heeft daarbij katalyserend ge
werkt'.
HP schetst het beeld vam Ojoekwoes
nutteloze oorlog (,p. 18,e.v.). De Bia-
fraanse leider vergiste zich enkele
malen. En zo ging Biafra haar on
dergang tegemoet en gleed over de
olie uit. .Over die olie is Ojoekwoe
tenslotte zelf uitgegleden. Want de
belangen van Shell en BP gaven
Wilsons regering nog een argument
om hun schepping Nigeria op de been
te houden. En eland stuurde gewe
ren, houwitsers en tanks. Britse of
ficieren adviseerden Gowon's troepen
en maakten de plannen voor de aan
vallen op Biafra. De Sowjet-Unie
hielp met bommenwerpers en kanon
nen'.
VRIJ NEDERLAND (op p. 1) komt
tot de conclusie dat de PvdA op het
congres in Groningen aan vlijt ten
onder ging. Over Nieuw Links deze
passage: .de grote verdienste van
Nieuw Links is geweest, dat met die
verouderde principes is afgerekend.
Ze waren er ook niet meer, de gro
te kanonnen van vroeger, de partij-
leides die op ieder congres een be
zwerende functie hadden. Telkens als
zo'n congres dreigde af te glijden
naar de door bestuur en fractie als
fataal afgeschilderde dwaalwegen,
stormden ze naar voren om het ge
vaar te keren. Al die jaren is het
gelukt, telkens weer werd een mor
rende minderheid het zwijgen opge
legd. Nieuw Links is óe enige groe
pering geweest die met veel tam
tam, een gunstig gezinde pers, ver
kiezingsrozetten en vreugdedansen de
ouderen tot zwijgen wist te brengen.
Het geweld van nu tegenover het ge
weld van vroeger'. Vorige week ont
dekte men in Praag een .complot'
tegen de regering. VN geeft een
analyse van de nieuwe situatie en
stelt" ondermeer (p. 11): ,De ecorio-
normsche toestand in Tsjecho-Siovva-
kije is slecht, de produktiecijfers to
nen een somber beeld, het verzuim
als vorm van passief verzet is
enorm. De massa van de bevolking
heeft weinig andere mogelijkheden
om zijn protest te laten horen. Men
zoekt daarom zondebokken, de na
men van Sik, Goldstucker, Winter en
Lobl, alle vier slachtoffers van het
stalinisme en tijdens de Dubcek-
periode naar voren gekomen, zijn al
gevallen. Deze vier leven in het bui
tenland, en men kan nu al wel voor
spellen dat tijdens de processen zal
worden geprobeerd een samenhang
te construeren tussen hen alle
vier joden! en de gearresteerden'.
DE GROENE ivm
het PvdA-con
gres in Groningen en schrijft hier
over (p. 1, 8) het volgende: .toch zal
het vooral Niieuw-Linkse bestuursle
den hebben verrast dat de partij nu
heel anders bleek te denken dan het
Louw beweert dat Nieuw Links zich
alleen al vanwege de eigen mentali
teit niet lean laten inkapselen. Hij
heeft alleen gelijk voor de gewone
congresgangers. De voorlieden in het
bestuur blijken daarentegen evengoed
beïnvloed te zijn door het .bij praten'
in het partijbestuur als Vondeling en
Den Uyl. Ook de oude leiders radi
caliseren'.
De Groene schrijft (p.lover emo
ties, oogkleppen en Biafra. ,De grote
inzet waarmee de Biafranen enige
jaren lang de ongelijke strijd heb
ben volgehouden, heeft hun evenzeer
morele aanspraken gegeven op onaf
hankelijkheid. als de moordpartijen
waren. Al moeen we ook daarbij be
twaarvan ze eerder het slachtoffer
denken dat Ojoekwoes gevangenissen
overvol waren met allen die "zich te
gen zijn politiek verzetten en binnen
Biafra pleitten voor een eervolle
overeenkomst niet de federatie'
NIEUWE REVU vertelt over de kos
ten vam een staatshoofd en publi
ceert een overzicht van de inkom
sten, uitgaven en bezittingen van vor
sten en presidenten (p. 5 e.v.) uit
deze opsomming blijkt dat koningin
Juliana verweg de rijkste monarch
ter wereld :s. In het artikel ,Ik,
Apoüo-Henk'.e' kan de lezer kenis-
maken met een portret van tv-pre-
se.ntator Henk Terlingen (p. 12, e.v.)
IJshockey beleeft in Nederland een
explosie, constateert Nieuwe Revu
p. 25. e.v.Jarenlang heeft de Ame
rikaanse neger gelooft dat hij min
derwaardig en lelijk is. Nu is dat
anders geworden: kijk.'zwart is mooi
(p. 36, e.v.).
Tri PANORAMA lacht hartchirurg
Chris Barnard de lezer toe: einde
lijk heeft hij het geluk gevonden in
de armen van de 19-jan.ge Barbara
Zoellner (p. 12. e.v.). In paniek om
de aapmens wordt een nieuwe Hollv-
••vood-produktie besproken, waarin
harige aapvrouwtjes voor de verras
sing zorgen lp. 30, e.v.) Sex is vrij,
vrij is de sex. Maar niet alleen bij
ons, maar ooit op de markiezen-ei
landen in de Stille Zuidzee (p. 50,
e.v.).
Een verhaal, zoals er in de Neder
landse rechtspleging veel worden ge
schreven en welke stuk voor stuk
toch wel getuigen van de zorg, wel
ke de Nederlandse samenleving1 via
reelassermgsorgamsattes en advies
instanties schenkt aam de mens, die
met de justitie in aanraking komt.
Een menselijk verhaal van pogen
naar bestwil en ook van falen, zoals
in dit geval.
Zorgenkind
Toon B. was al jarenlang een
genkind van justitie en recta
ring. Begin 1969 werd hij gearre
steerd wegens verkrachting van zi jn
eigen dochter. Voor dit ernstig mis
drijf moest hij voor de Bredase
rechtbank verschijnen, waar in eer
ste instantie de officier van justitie
drieënhalf jaar gevangenisstraf eis
te, terwijl in het dossier het advies
lag van de rijkspsydhiater dr J. Zit
man, die na een grondig onderzoek
tot de conclusie was gekomen dat
Toon B. onvoorwaardelijk ter be
schikking van de regering diende
te worden gesteld- Volgens deze des
kundige was B. zo ernstig gestoord
dat lüj in vrijheid levensgevaarlijk
moest worden geacht, vooral voor
zijn naaste omgeving. Deze man
moest verpleegd worden, aldus het
deskundig oordeel.
De advocaat van Toon B. verzette
zich terecht tegen de zeer hoge ge
vangenisstraf en stelde dat zijn
cliënt ziek was en dus behandeld
moest worden. Zoals wel meer voor
komt besloot de rechtbank een na
der psychiatrisch onderzoek te 1a.
ten instellen in de psychiatrischs
observatiekliniek in Utrecht waar
men dan los van de bevindingen van
de gerechtspsychiater tot een twee
de advies zou kunnen kamen.
Geen tbr
Het advies van de POK luidde: geen
terbeschikkingstelling noodzakelijk.
Het onderzoek had zes weken ge
vergd. Intussen had de reclassering
ook gebruikelijk de nodige
contacten niet de verdachte B. en
diens vrouw, die haar man toch wel
lar
oal:
durfde.
De Bredase rechtbank veroordeelde
Toon 15., na een tweede behande
ling, tot tien maanden gevangenis
straf, maar legde verder slechts een
voorwaardelijke ter beschikking stel
ling op met. een proeftijd, iets waar
toe het POK evenmin had geadvi
seerd.
De officier van justitie ging toen ln
hoger beroep en op 24 december
diende de zaak evenals in Breda
achter gesloten deuren, voor het ge
rechtshof in Den Bosch. Dr Zitman,
die als zeer ervaren bekend staat,
bleef bij zijn conclusie dat Toon B.
als zeer gevaarlijk voor de samen
leving ter beschikking moest wor
den gesteld. Een mening die door
de deskundige van het POK in
Utrecht niet werd gedeeld. De rech
ters in hoger beroep straften Toon
B. met een straf ongeveer gelijk
a3n het voorarrest en legden geen
ter beschikkingstelling op.
Acht dagen geleden kwam Toon B.
op vrije voeten en hij werd door de
reclassering bij een broer geplaatst
die in Roosendaal woont. Vandaar
uit ondernam hij toenaderingspogin
gen tot zijn vrouw en na een ont
moeting en een gesprek kwam hij
deze week weer terug in zijn wo,-
ning. De noodlottige gevolgen zijn
bekend: de vrouw" werd vermoord
en Toon B. benam zichzelf het le
ven. Er blijven vijf kinderen als
wezen acheitr
Oi'et>e indruk
In de kringen van justitie, de re
classering met de sociaal-psychiatri
sche nazorg, de kinderbescherming
die steeds heeft, aangedrongen op
het in veiligheid stellen van vrouw
en kinderen en dan ook tegen de
terugkeer van de man was en
psychiatrische deskundigen die de
iustrtie adviseren heeft het drama
in Oosterhout diepe indruk ge
maakt. Er is vee! zorg aan deze
zaak. de mens Toon B. en drens ge-
zm. b^s'eed door alle betrokkenen.
Desondanks :s er sprake van een
falen, waarbij het moeilijk zo niet
onmogelijk is verwijten te" maken of
enige schuld aan te wijzen.
Dr J. Zitman had helaas gelijk.
Achteraf bezien staat vast dat de
justitie het advies van de eigen ge.
rechtsnsychiater in het arrondisse
ment Breda beter wel had kunnen
opvolgen.
Maar het POK in Utrecht, ook van
mening dat Toon B. ernstig ziek
was, achtte die ter heschikking stel
ling niet nodig. De rechtspleging ln
ons land is met velp zorgen omge
ven maar menselijk falen blijft toch
mogelijk. Dit drama is voor alle
betrokkenen aanleiding tot her
nieuwde bezinning op het eigen
vaak zo moeilijke werk.
