PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
ISRAËLIËRS
KLAAR VOOR
UITBUNDIG
WELKOM
Rotterdamse brandweer
had de handen vol
Kerncentrale Borssele krijgt contouren
Schepen vanmiddag verwacht
Nu ontploffing op
Noorse supertanker
Franco
blijft
Vandaag
in de
krant...
Nieuwjaar met
strenge vorst
VONNIS IN JERUZALEM: ROHAN
ONTOEREKENINGSVATBAAR
Aan opdrachten
f110 miljoen
de deur uit
Bevoogding
212e jaargang - no. 306
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE. VLISSINGSE, GOESE. BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Olrartl. N V Bah. MIJ. i
C V Provincial* Zaauwia Couranti P. v. 4. VaUa, P. Ba» Baar m W. Ba Pi
ll. 5144 (bil rad 350», adv. 01188.584, aap. 2751). MIBdalburf, Markt 51,
tel. 2094 0 Adv prlla 37 ct par mm. Min oar adv. 5.55 Injax. maB. 2% x
0 Abono.prlJ» 3.0» par mainB. a» 1»,00 par kwartai
09. adv. 5248). Goar, Grota M.rH 2. tal. 5140 (bi
tela) 37 ct par ratal (min. 1.83). .Brlevan bur. v. B
oit ƒ15.00 par ka
v 3213). Oottburi.
■ar (alle adv. prljrci
25 cant (tncl.
Woensdag 31 dec. I960
Rotjes: rotstreek
Pagina 2
VLIEGTUIG
SNAPTE'
KANONNEER
BOTEN
MIDDELLANDSE ZEE
Luchtopnamen van een van
de kanonneerboten, hier ten oos
ten van het eiland Malta, op vol
le kracht richting Israël varend.
HAIFA (RTR, AFP) In Haifa
verwacht men dat de vijf kanon
neerboten die uit de haven van
Cherbourg zijn ontsnapt, net zo
stilletjes de Israëlische wateren
zullen binnenvaren als ze in de
kerstnacht uit de Franse haven
verdwenen. Desondanks staan dui
zenden inwoners van Haifa klaar
om naar de haven te rennen en de
vijf schepen uitbundig te verwelko
men.
Van doorgaans welingelichte zijde in
Tel Aviv is dinsdagavond vernonien dat
de vijf kanonneerboten niet voor van
daag in de namiddag in Israël zullen
aankomen. Men verwacht dat zij in
Haifa voor anker zullen gaan.
Het Israëlische blad .Maariv' sclu-eef
dat de schepen niet gestolen en ook
miet uiit de haven van Cherbourg zijn
gesmokkeld. Ze zijn met toestemming
van de Franse autoriteiten op normale
wijze gekocht en geheel overeenkomstig
de voorgeschreven procedure uit Cher
bourg weggevaren. .Haariitz', een ander
Israëlisch blad, wist te melden dat Is
raels minister van buitenlandse zaken,
Abba Eban, maandag tegen de Franse
ambassadeur heeft gezegd dat Israël
het internationale recht en het Franse
wapenembargo niet heeft geschonden
omdat de transactie geen betrekking
had op oorlogsmaterieeL
ROTTERDAM: Een beeld van de felle brand.
Starboat
Inmiddels heeft een woordvoerder van
.Maritime fruit carriers", een Israëlische
scheepvaartmaatschappij die in Haifa
is gevestigd, met nadruk ontkend dat
zijn maatschappij op de een of andere
wijze verbonden is met de maatschap
pij .Starboat SA', die de vijf kanon
neerboten gekocht zou hebben. Maan
dag hadden de Noorse televisie en Mila
Brenner, een van de directeuren van
.Maritime Fruit Carriers', laten weten
dat de Israëlische scheepvaartmaat
schappij de grootste aandeelhoudster
van de maatschappij .Starboat SA' is.
Dinsdag zei ook Brenner dat beide
maatschappijen geen rechtstreekse
zakelijke relaities met elkaar onder
houden. Wel verklaarde hij dat hij
persoonlijk aan beide maatschappij
en verbonden was. Brenner zei voorts
dait de maatschappij .Starboait SA'
(Zie slot pagina 9 kolom 6)
Winkelplanning
DE winkelplanning in Middel
burg brengt lieel wat in beroe
ring: met Albert Heijn worden,
voor de Lange Geere, onder
handelingen gevoerd, G én A zou
eveneens zijn geïnteresseerd en
de zaak van Simon de Wit aan
de Lange Delf t wordt geheel op
geheven (pagina 2).
Neerslag
Het onderzoek van TNO Delft,
naar de verontreiniging van de
buitenlucht in liet Sloegebied
heeft aangetoond, dat er sprake
is van een duidelijke toeneming
van de fluorideneerslag op het
meetpunt te Souburg (pagina 2).
Uitlaatgas
HET IS NOG NIET bekend wan
neer de in Amerika ontwikkelde
benzine, met de helft minder kool-
monoxyde in de uitlaatgassen dan
normaal, aan de Nederlandse pom
pen verkrijgbaar zal zijn. (pag.
3).
De PZC-ondejaarsbijlage opent op
Pag. 17 mei, enkele beschouwingen
over de toekomst van Zeeland,
Tussen akker en toren', Niet re
deneren op hel randje 'van twee
uitersten', een gesprek met. ETl-
directeur di-s M. C. Verburq en
,We moeten aan de praat blijven',
de visie van jengdpredikant J.
Wessel;
Pag. 18 Zeeland in 1060', foto's
van hoogtepunten
Pag. 10 ,De jaren zestig een
terugblik uit 2000', een 'door Jac
ques Prince geïllustreerd ima
ginair drein pelkijkje;
Pag. SO Uitstel van de doodkan
sen steeds beter';
Pag. 21 Het. binnenland in 1060,
beelden van de belangrijkste ge
beurtenissen;
Pag. 22 Ontwikkelingshulpaflos
sen van een schuld';
Pag. 23 Het buitenland in 1060, in
foto's;
Pag. 25 Spookbeeld van honger
snood kan verdwijnen' en Kerk en
geloof in groeiend conflict'.
Binnen- en buitenlands
nieuws: pagina's 1, 3 en 9
Zeeuws nieuws:
pagina's 2, 4, 5 en 7
Sport: pagina's 11 en 13
Financieel nieuws: pagina 29
Radio en tv: pagina 27
KAPITEIN EN HELFT BEMANNING NOG AAN BOORD
itploffing voo
ist gezonken.
Bemanning ,Mactra'
nog aan het blussen
LONDEN (DPA, ANP, GPD)
Op de 219.000 ton grote Noorse
tankboot .Koning Haakon Vii'
heeft zicli in de nacht van maan
dag op dinsdag een ontploffing
voorgedaan. Het schip voer toen
180 mijl uit de luist van Liberia,
aldus het Noorse persbureau
NTB.
De tankboot raakte in brand en de be
manning ging aan boord van een Ita
liaans vrachtschip. Nadat het vuur uit
zichzelf was uitgegaan, zijn de kapitein
en de helft van de bemanning dinsdag
ochtend weer aan boord gegaan. Men
zou proberen op eigen kracht Monrovia
aan te lopen. Het deze zomer pas van
stapel gelopen schip was in ballast op
weg van Schotland naar de Perzische
Golf.
Er hebben zich de laatste tijd meer
ongelukken met tankboten voorge
daan. Maandag raakte voor (1e kust
van Oost-Afrika de Britse Shell-tan-
ker Mantra' van 208.000 ton in brand
en op 15 december is de Shell-tanker
.Marpessa' van 207.000 ton na een
•oor de Westafrikaanse
kust gezonken.
De bemanning van de .Mactra'
dinsdagochtend nog steeds bezig met de
blussing van een smeulend vuur aan
boord van het schip. Volgens een woord
voerder van de Shell in Londen is de
brand evenwei. onder controle en loopt
het schip geen gevaar om te zinken.
1,3 MILJOEN SCHADE BIJ GROTE BRAND
ROTTERDAM (GPD) Een loeiende vlammenzee, in zeer korte
tijd hoog opgezweept door de felle wind, heeft gisteravond geen
spaan heel gelaten van een opslagruimte en een zeilmakerij aan de
IJsselstraat in Rotterdam. Tientallen brandweerlieden vochten uren
tegen het vuur, dat een onverwacht grote omvang aannam en aan
vankelijk nauwelijks te temmen leek.
ping, de naai-afdeüng, het gebouw bin
nen en zette korte tijd later de onder
gelegen kantoorruimte eveneens in vlam.
De brandweermensen wisten te voorko
men dat de vlammen oversloegen naar
Zie slot pagina 9 kolom 1
De grootste zorg van de brandweerlie
den was het nathouden van de ernaast
;elegen panden, waarnaar de vlammen
reigden over te slaan. Zij slaagden erin
de schade voor deze gebouwen te beper
ken. De totale schade is voorlopig ge
raamd op 1,3 miljoen gulden. Persoon
lijke ongelukken deden zich niet voor.
Op ie vlucht
dellijk groot alarm. Doortastend werd
het vuur in het staaldraadmagazijn
(1200 vierkante meter groot) bestreden.
De brandweer kon echter niet verhinde
ren dat de vlammen oversloegen naar
het drie verdiepingen tellende, uit 1913
stammende gebouw van de zeilmakerij
H. Veder.
Het vuur kwam via de bovenste verdie-
De brand brak omstreeks kwart over
vijf uit in liet schaftlokaal van het
pakhuis van do NV Handelsmaat
schappij Zwyssen. Waarschijnlijk
heeft de oliekaehel niet goed gefunc
tioneerd. De vlammen grepen in hel
35 jaar oude, binnen geheel houten
gebouw, zo snel oni zieh heen, dat de
ongeveer 25 personeelsleden, die in
het schaftlokaal zaten, snel moesten
vluchten. Het enige wat zjj konden
redden waren twee schrijfmachines
en een telmachine.
De brandweerlieden, die na het middel
alarm binnen vijf minuten op de plaats
van de brand waren, troffen een felle,
uitslaande brand aan en sloegen onmid-
Franse keiler
Het Britse schip ,Ne\v Calaiid Star' heeft
dinsdag de bemanning aan boord geno
men van de 35 ton nietende Franse trei-
ler .Koroller Armor', welk schip ruim
30 mijl uit de Britse kust ter hoogte van
Point Lizard bij stormweer was lekge
slagen. Kort voor het Britse schip na
een noodoproep bij de Franse treiler ar
riveerde, was de bemanning in een rub
berboot gegaan.
Duils schip zonk
Op twintig mijl noordnoordoost
Kiel is dinsdagmorgen het Westduitse
vrachtschip ,Heinrieh Hausschïldt' ge
zonken. Zes drenkelingen zijn opgepikt.
Er wordt een man vermist. Schepen in
de buurt zoeken naar hem.
Gerei
Drie Belgische en een Britse sportvaar-
der zijn dinsdag door een Britse helicop
ter gered van een- rubbervlot waarop zij
op zee ronddreven. De dramatische en
gevaarlijke redding vond plaats bij het
(Zie slot pag. 3 kol. 3)
(Van onzo weerkundige
medewerker)
GPD) Zoals de weerkaart er
vandaag op de laatste dag van
het jaar bij ligt wijst alles erop
dat wij het nieuwe jaar ingaan
weggedoken in een dikke winter
jas en de gas- en oliekachels op
de hoogste stand.
Het sterke Scandinavische hoge-
drukgebied dat als krachtige mo
tor functioneert doet de strenge
kou uit Rusland via Duitsland
naar het westen uitvloeien. In
Moskou vriest het 's nachts bijna
30 graden, in Polen 18 graden, in
Berlijn ruim 10 graden en in ons
land zal het kwik geleidelijk van
5 tot 6 naar 10 graden onder het
vriespunt dalen.
Door de nog krachtige oosten
wind zal de felle kou ook tot het
westelijke kustgebied doordrin
gend.
Het zal eeu van de koudste jaar
wisselingen van de laatste 25
ja-ar worden. Niet alleen nieuw
jaarsdag zal in het teken van de
ze koudegolf komen te staan,
zeer waarschijnlijk ook nog het
daaropvolgende weekeinde.
{Van onze correspondent)
MADRID Generaal Franco heeft eens
te meer de speculaties over zijn mogelij
ke aftreden de bodem ingeslagen. In zijn
traditionele nieuwjaarsboodschap, die
gisteravond door de staatsradio en -tele
visie werd uitgezonden, liet het Spaanse
staatshoofd blijken dat hij absoluut niet
van plan is het voorbeeld te volgen van
zijn militaire en staatkundige collega De
Gaulle.
Generaal Franco beëindigde zijn toe
spraak van twintig minuten met de vol
gende slotzin: .zolang God mij leven
schenkt, zal ik aan uw zijde blijven en
voor het vaderland werken'.
De rest van zijn toespraak was van ge
heel onpersoonlijke aard en leek meer
op een soort troonrede geschreven om de
huidige toestand en de toekomstplannen
van dë Spaanse regering te omlijnen.
Op de foto Rohan tijdens de uit
spraak in zijn kogelvrije kooi.
JERUZALEM (REUTER) De Australische schapenscheerder De-
nis Michael Rohan is dinsdag door de rechtbank te Jeruzalem ontoe
rekeningsvatbaar verklaard wegens zijn brandstichting in de El Ak-
sa-moskee in Jeruzalem eerder dit jaar.
Volgens de Israëlische wet is een bevel tot opneming in een inrichting voor
geesteszieken een vonnis. Rohan kan binnen 45 dagen beroep aantekenen.
Op 24 november heeft Rohans verdediger verzocht zijn cliënt onschuldig te
verklaren wegens schizofrenie, die uitvoerig door psychiaters was aangetoond.
Rohan heeft tijdens het proces bekend de moskeebrand te hebben gesticht om
dat God hem daartoe opdracht had gegeven.
NA DE KWARTIERMAKERS' (RUWBOUW) NU DE MONTEURS...
BORSSELE Kraftwerk Uni
on AG, de speciale Siemens-
onderneming die zich bezig
houdt met de bouw van kern
energiecentrales, is in deze laat
ste dagen van het jaar bezig een
eigen kantoor in te richten aan
de zeedijk bij Borssele. Het
staat daar in de schaduw van
een ruim -30 meter hoge cilinder
van beton, het grijze omhulsel
van de kerncentrale (450 mega
watt) die in opdracht van de
NV PZEM nu een half jaar in
aanbouw is.
De mannen van Bre.dero's Bouw
bedrijf Nederland NV zijn op het
25 hectaren grote terrein de kwar
tiermakers geweest voor dit pro
ject. De heiers, do grondwerkers,
de betoncoiistructeurs. In de loop
van februari volgend jaar komt
de metaalsectie aantreden: de
ploeg monteurs voor de stalen bol
van het reactorgebouw.
Een half ja-ar geleden, toen op het
bouwterrein bij Borssele de eerste
betonnen paal voor de kerncentrale
de grond ingedreven werd, was in
Nederlandse industriële kringen nog
steeds het rumoer niet verstomd rond
om de opdracht aan Siemens voor
de bouw vaai deze eerste commercieel
opgezette kerncentrale in Nederland.
Actueel was toen de vraag of het
Siemens zou lukken de .verplichte'
76 procent van de opdracht onder
te brengen bij het Nederlandse be
drijfsleven.
Hoe is de stand van zaken nu, tegen
het begin van 1970? Ir R. Brouwer,
adjunot-dii'ecteu-r van Siemens Ne
derland: ,Er is nu al weer geruime
tijd voor de bouw ran deze kerncen
trale een samenwerkingsovereen
komst tussen de Rijn-Scheldegroep,
VMF Stork-Werkspoor, Bredero's
Bouwbedrijf en Siemens. We hebben
(Zie slot pag. 4 kol. 1
BORSSELE Zo moet de
kerncentrale Borssele er over
enkele jaren uitzieneen
maqueltefoto.
Eén van de onvermijdelijke
woorden in deze tijd is
.paternalisme': in menige be
wogen discussie wordt het bij
herhaling gebruikt en meestal
wordt in dat geval de overheid
verweten, dat zij té paternalis
tisch zou zijn. Misschien kan men het
nog het beste omschrijven met .bevoog
ding', een overheidstoezicht waarmee
dan tekort zou worden gedaan aan de
eigen verantwoordelijkheid van de bur
ger. Overigens werd die bevoogding
roeger min of meer normaal geacht,
_t waren namelijk heel wat mensen, die
het vanzelfsprekend vonden, dat de
overheid voor haar onderdanen en
dat is dan een woord, dat bijna uit de
tijd is als een voogd diende op te tre
den. In die sfeer zijn destijds heel wat
wettelijke maatregelen genomen, waar
mee men nu min of meer in de maag
zit. Zoals om een voorbeeld te noe-
reeks bepalingen uit de
bioscoopwet, in het bijzonder die welke
de filmkeuring regelen.
We hebben over dat onderwerp hier
al meermalen geschreven, het i»
namelijk voortdurend in discussie, om
dat allerlei ontwikkelingen deze keuring
Lot een wassen neus hebben gemaakt.
In de praktijk komt het herhaaldelijk
voor, dat bepaalde films, die in de bio
scopen niet voor minderjarigen mogen
worden gedraaid, wel via het tv-scherm
in de huiskamer verschijnen. De tv ver
toont vele films, die niet aan de film
keuring behoeven te worden voorgelegd,
maar zou men ze in
een theater willen
draaien, zou dat weer
wel nodig zijn. Begin
van dit jaar heeft een
adviescommissie van
de regering de commissie-Witte -
geadviseerd om de filmkeuring maar af
te schaffen, met dien verstande dat al
leen voor jongeren een jeugdkeuring ge
handhaafd zou blijven. Geen hemelbe
stormend advies, zou men zo zeggen.
Men zou dan ook mogen aannemen, dat
het zonder meer voor aanvaarding in
aanmerking komt. Maar zo simpel gaat
dat niet, zo heeft minister Beemink
ruim een week geleden aan de kamer
uiteengezet: paternalisme valt blijkbaar
niet zo makkelijk op te ruimen.
De reactie van de gewone burger waa
in de kamer aanvankelijk geuit door
het kamerlid Kieft. Hij had de bewinds
man gevraagd: ,Waar toch in vredes-
I naam liggen hier de moeilijkheden?'
Naar buiten was namelijk nog niet van
definitief vervolg gebleken op het
advies van de commissie-Witte in die
zin, dat de regering nu ook filmkeuring
zou willen afschaffen. De minister som
de nu in de tweede kamer al zijn zwa
righeden op. Het gaat namelijk niet al
leen om afschaffing van de filmkeuring,
maar ook om allerlei verwante bepalin
gen in andere wetten, bijvoorbeeld ar
tikel 221 van de gemeentewet. Dat arti
kel draagt aan de burgemeester het toe
zicht op over schouwburgen, herbergen,
tapperijen en alle voor het publiek open
staande gebouwen en samenkomsten,
benevens de openbare vermakelijkheden.
De burgemeester waakt aldus het
tweede lid van de bewuste bepaling
.tegen het doen van met de openbare
orde of zedelijkheid strijdige vertonin
gen'. Weliswaar is de controle door de
burgemeester op films ingekrompen op
grond van artikel 19 van de bioscoop
wet, maar toch kan hij de vertoning van
een film verbieden als hij verstoring van
de openbare orde ducht. Tussen haakjes
een fraai voorbeeld: eind 1926 werd in
Goes de inmiddels klassiek-geworden
film Potemkin van S. M- Eisenstein
door de burgemeester verboden, een
vorm van .paternalisme', die nu stor
men van verontwaardiging zou veroor
zaken. Toen werd het geval echter met
twee regels in de krant afgedaan, men
vond het kennelijk heel normaaL
De minister heeft overigens gelijk: als
men de filmkeuring wil afschaffen,
dient ook bekeken te worden of het toe
zicht van de burgemeester op film- en
toneelvoorstellingen niet eveneens dient
te verdwijnen. In het rapport-Witte
wordt echter juist bepleit de burgemees
ter het volledige toezicht op filmverto
ningen te geven: ,Zo krijgt dit toezicht
een plaatselijk accent', aldus de com
missie. Een nogal onhoudbare stelling
in deze tijd van massacommunicatie en
grote mobiliteit. Wanneer een burge
meester een bepaalde film zou verbie
den stappen immers alle bioscoopbezoe
kers uit die plaats op de brommer of in
de auto om in een gemeente twintig,
dertig kilometer verder de verboden
vrucht wél te consumeren. Het besta
zou inderdaad zijn dergelijke vormen
van preventief toezicht maar af te
schaffen: achteraf kan altijd een be
roep op de strafrechter worden gedaan,
een situatie die voor de drukpers al be
staat sinds in 1848 de drukpersvrijheid
ln artikel zeven van de grondwet werd
gewaarborgd.
Het vraagstuk blijkt overigens nog
complexer: de minister heeft ook
gewezen op artikel 240 van het wetboek
van strafrecht, het pomografie-artikeL
De vraag dringt zich namelijk op of af
schaffing van centrale filmkeuring en
van preventief toezicht door burgemees
ters niet óók moet leiden tot afschaf
fing van de strafbaarstelling van por
nografie. Eigenlijk is de vrijheid van
meningsuiting in het algemeen in het
geding: het is boeiend om het tweede
rapport van de grondwetscommissie-
Cals-Donner van september jl daarover
eens na te lezen, er blijkt namelijk uit,
dat deze commissie met dit onderwerp
nogal heeft geworsteld. Sommige leden
vinden een .zekere mate van preventief
overheidstoezicht' op mondelinge me
ningsuitingen wel terecht, met name ten
aanzien van film en toneel. Andere le
den delen die mening helemaal niet.
Men ziet: een ogenschijnlijk eenvoudige
zaak opheffing van een verouderde
filmkeuring blijkt allerlei problemen
op te roepen. Problemen, die te maken
hebben met snel-veranderende maat
schappelijke denkbeelden. Minister Beer-
nink zal nu een commissie instellen, die
zo snel mogelijk rapport moet uitbren
gen over deze totale problematiek. Het
(Voor vervolg zie pagina 3
kolom 1X
