Kerstmis '44: Zeeuwen, Hollanders
ontsnapten aan Duitsers
Raad Westerschouwen laat het
bedrijfsleven meepraten over
plan voor nieuwe riolering
Burgemeester Hack:
,Stel dorpsraden in'
Vrees voor te
hoge kosten
Somber
Raadsvergadering Bruinisse
RAADSLID: ,GANG VAN ZAKEN
ROND FEEST VOLSTREKT ONJUIST'
(/OENSDAG 24 DECEMBER 19Ó9
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
9
(Van onze correspondent)
GPD ,De mannen vertrokken te voet, per trein of per boot. Zij
die lopen moesten waren soms enkele dagen onderweg en sleepten
zich op den duur moeizaam voort. Zij die in treinen of boten wer-
den gestopt ook gegooid konden zich soms nauwelijks bewe-
gen: de ruimten waren vaak propvol. Somber en uitzichtloos zag
l de wereld er voor deze mensen uit. Hoop kwam weer als in steden
I en dorpen werd halt gehouden en de bevolking spontaan en met
gulle hand gaf van het weinige wat zij nog had. Deze solidariteit
plantte zich als een golf voort over de routes, die in Nederland
j werden gevolgd. Er waren er die wisten te ontsnappen, de meesten
gingen echter verder naar de verdedigingswerken in Oost-
I Nederland en naar Duitsland, waar velen grote ontberingen moes-
ten doorstaan'.
Citaat uit ,De Arbeidsinzet' van Ben
Sljes, in 1966 Uitgegeven door liet
Rijksinstituut voor Oorlogsdocumen
tatie. Sijes beschrijft uitvoerig hoe
i hoe duizenden Nederlanders als sla-
ven naar Duitsland werden gevoerd:
aan het eind van de oorlog waren
cr 381.000 op Duitse bodem werk-
üuum, zij moesten helpen de Duitse
oorlogseconomie op de heen te hou-
den, zij moesten het door geallieerde
bommen vernielde wegen- en spoor
wegnet herstellen, zij moesten puin
ruimen na moordende bombardemen
ten. De Nederlandse dwangarbeiders
waren de slaven van de jaren 1940-
11)15, rechteloos en geterroriseerd.
Razzia's
deerd aam de beurt: Goeree-Over-
flakkee en Schouwen-Duiveland wer
den door Gruene Poli zie leeggekamd.
Enkele dagen voor Kerstmis was dat
25 jaar geleden.
Kerstmis 1944 werd voor een grote
groep van deze mannen een keerpunt
in het trieste lot dat hen wachtte.
De trein, die hen naai- Duitsland ver
voerde, kwam door een geallieerde
beschieting bij Wierden tot stilstand.
Zij sprongen eruit, ontsnapten aan de
verraste Duitse bewakers en werden
door de Twentse bevolking in schuur
tjes, in hooibergen en op zolders ver
borgen, maanden lang. Ongeveer 160
van de circa 1400 onfortuinlijke
treinreizigers wisten zo aan de be
zetter te ontkomen. Vier lieten er het
leven. Zij waren in de trein dodelijk
verwond door mitrailleurkogels van
r;
I stad, die in twee dagen tijds van zijn
laatste weerbare mannen werd be-
roofd: 50.000 Rotterdammers werden
op transport gesteld. Andere grote
steden volgden en medio december
waren de Zuidhollandse en Zeeuwse
I eilanden voorzover niet geïnun-
Tweemaal schoot de formatie Spit
fires op de trein, waarmee een kleine
11)00 mannen naar Duitsland werden
vervoerd. De locomotief gaf het al
op na het eerste salvo. Toen de trein
stilstond en een deel van de dwang
arbeiders er al uit was gesprongen,
Vfllgde de tweede beschieting.
de geallieerden. De anderen kregen
de kans niet te ontsnappen of had
den de moed niet. Zij zijn later op
deze voor alle betrokkenen onverge
telijke eerste kerstdag in een nieuwe
trein geduwd en alsnog naar Duits
land getransporteerd. Veertig van hen
keerden niet weer. Vijfentwintig
jaar later velen staat de razzia,
de beschieting, de ontsnapping, het
onderduiken nog vlijmscherp voor de
geest. Met enkelen van hen hebben
we over deze dramatische gebeurte
nissen gesproken.
Bommenwerpers
In de vrieskou van de eerste kerst
dag 1944 het vroor 12 graden
liep ds D. B. vam Lokhorst tegen
kwart over negen op het erf van de
boerderij Hommers in de Wierdense
buurtschap Ypelo, waar hij was on
dergedoken. Het kerstevangelie, dat
hij die ochtend in de hervormde
dorpskerk zou verkondigen, speelde
hem door het hoofd toen vier gieren
de jachtbommenwèrpers laag over het
winterse landschap vlogen regel
recht op Wierden aan. Hij voorvoelde,
dat zich op korte afstand van zijn
onderduikadres een drama zou gaan
afspelen.
,Ik ben direct op mijn fietsje ge
stapt', herinnert hij zich. In Wierden
aangekomen, hoorde hij van alle kan
ten wat er gebeurd was. De meeste
dwangarbeiders waren toen al bij
eengedreven door de Duitse bewa
kers. Ze zagen er hongerig, koud en
verwaarloosd uit. .Laten we eerst
zien, dat we ze wat te eten geven',
zei hij tegen zijn vriend-in-het-verzet,
bankkassier J. Noltes. ,Ga jij maar
niet naar de kerk. Dat werk moet
eerst gedaan worden'.
Ds van Lokhorst ging wel naar de
kerk. Terwijl hij zijn preek hield,
zag hij voorin het kerkgebouw acht
voor hem onbekende mannen schich
tig bijeenzitten. Het waren de eerste
ontsnapten, waarmee hij in aanra
king kwam. Na de dienst verborg de
predikant hen op de zolder van de
consistoriekamer en ging hij op zoek
naar onderduikadressen voor het
achttal.
In het dorp was intussen een groot
scheepse voedselactie op gang geko
men.
Maar de Duitse wachtlieden gaven
de bakker geen toestemming de man
den met dikbelegde boterhammen
naar binnen te brengen. De dominee
moest er bij komen. JDat kwam zo',
vertelt hij, ,ik was niet bang en be
leefd brutaal. Men wist dat m Wier
den. Ik dus naar die schildwacht. Ik
zeg tegen hem: waarschuw je com
mandant en zeg dat de Pfarrer er is.
Het kwam voor elkaar. Het probleem
was alleen wie het eten naar binnen
moest brengen. Afgesproken werd,
dat alleen mensen met een ehbo
band om de arm dat zouden doen.
Een heleboel jongens en meisjes gin
gen toen met zo'n band om de arm de
fabriek in om het eten uit te delen.
Veel van die banden zijn terloops
weggegeven en met een ehbo-band om
wisten er heel wat nog uit de fa-
had li(j een ruit van zijn coupé in
getrapt. Hij liet zich eruilvallen en
lag al bont en blauw van de buite
lingen tegen de spoordijk toen <Ie
trem een tweehonderd meter voorbij
het Wierdense station stopte en ie
dereen eruit sprong. Direct daarop
volgde toen de tweede beschieting
van de locomotief. ,lk lag veilig',
herinnert hij zich, ,mooi in de vuur-
schaduvv van de dijk. Ik kon de zaak
zo vrij aardig bekijken. Die Duitsers
waren helemaal de kluts kwijt. De
macliinlst hing dubbelgevouwen over
het deurtje van zijn locomotief.'
De eerste wagon, waarin hij had ge
zeten, was ook onder vuur .genomen
realiseerde hij zich. Toen hij ging
kijken, waar zijn vrienden bleven,
zag hij dat Marius de Glopper uit
Renesse levensgevaarlijk gewond was.
Ondanks zijn verwondingen wist De
Glopper naar de boerderij van Jan
van der Klok te strompelen. Dat
was zijn oom, die vlakbij net station
woonde. De Glopper was waarschijn
lijk een van de zeer weinigen, die
wist waar hij was. Veel van de an
deren meenden al in Duitsland te zijn
van het dorp Wierden hadden zij
nog nooit gehoord. Uiteindelijk kwam
De Glopper in één van de Almelose
ziekenhuizen terecht, waar weken
lang voor zijn leven werd gevochten,
en met srucces: hij is nu huisarts in
Eindhoven.
EHBO-band
De Vos kwam wel ta de fabrieks
hal terecht, die in die tijd eigenlijk
voor het schurft- en ludsvrij maken
van evacués werd gebruikt. Wierden
se ehbo'ers deden dit onsmakelijke
werk soms dag en nacht achtereen.
In het .Entlausingsantalt' nu de
textielfabriek van Heek-Scholco kwa
men voornamelijk evacués uit Lim
burg, gevlucht voor het oorlogsge
weld in hun omgeving, die na de
ontiluizing verder noordwaarts reis
den.
Nu was de fabriekshal verzamel
plaats van opgejaagden, die dank
baar zagen, dat de bevolking
Wierden hen niet vergat.
,Ik had de hele dag geen kans ge
zien weg te komen', aldus De Vos,
.maar 's-avonds kwamen Frits Nol-
tus en mevrouw Hulsbeck met een
ehbo-band om bij me. Heb je lef ge
noeg om mee te gaan, zeiden ze.
Toen ben ik eruit gelopen, met een
van hun banden om mijn arm'.
Op de fiets
Tegen dijk
Een van hen was W. de Vos (49),
de huidige amanuensis van het ly
ceum in Zierikzee. Hij had kans ge
zien te ontsnappen nog voordat de
trein met een schok tot stilstand
kwam. Naderhand werd hij toch nog
gegrepen om later op de dag op
nieuw vrij te komen. Nauwelijks en
kele seconden nadat de formatie
Spitfires de locomotief voor de eer
ste keer onder scliot had genomen,
P. van Driel uit Sommelsdijk kwam
op deze manier vrij: ,Na de gewon
den in het noodziekenhuis in die
oude school te hebben afgeleverd, lie
pen wij wat doelloos rond. Ik werd
op de arm getikt door een bakker
op een fiets met een grote brood-
mand erop. Hij zette mij op de fiets
en gebood mij de straat uit te rijden
en Dij een smederij een slop ln te
rijden. De bakker kwam lopend ach
teraan. Al fietsende vond ik het slop
en werd direct in huis opgenomen,
zonder iets te vragen, als een van
zelfsprekende zaak terwijl ik eruit
zag als een schooier. We hadden ons
die dagen niet gewassen én gescho
ren'.
Veel van de andere onderduikers ko
men nog geregeld ln Wierden. ,Ik
zal die verzorging en gastvrijheid
nooit vergeten', zegt bijvoorbeeld
Van Driel. .Ieder Jaar zijn we er nog
enkele dagen te gast. Ik denk, dat
we er straks met Kerstmis ook nog
even heengaan'.
Kort na de bevrijding was hij secre
taris van een comité dat op de eilan
den geld inzamelde voor een monu
ment ter nagedachtenis aan de vier
gevallenenA, Doornheïm uit Som
melsdijk, D. J. van der Graaf uit
Renesse, P. Kerp uit Achthuizen en
P. Lont nit Wleringen. Het werd een
sobere gedenksteen, die aan de Pa
rallelweg bij het Wierdense station
kwam te staan. De onthulling had
op 17 mei 1947 plaats.
Kerstnachtdienst
in St.-Jacobskerk
USSINGEN De kerstnacht van de
èderlandB hervormde lccrk te Vlissiin-
<n zal woensdagavond om elf uur be
nnen in de Sint Jacobskerk. De deu-
ngaan open om tien uur. Vanaf half-
is er samenzang. Aan de dienst wer-
a mee: het hervord kerkkoor uit
isslngen, het gereformeerd kerkkoor
c Souburg, Soli Deo Gloria uilt Kam
mand en het Middelburgs kamerkoor,
!e onder leiding van Bart Leijnse. Zij
Hen een aantal koralen uit het Weih-
ditsoratorium van J. S. Bach ten ge-
re brengen. De samenzang wordt be-
iicid door de harmonie ,Ons Genoe-
:B' onder leiding van A. Kleinepier,
et medewerking van M. C. Vutljk
ïompet) en A. Beekman (orgel). Ds
van der Schoot zal de kerstbood-
Siap brengen. Hij heeft als onderwerp
Sens omstandigheden gaat Kerst
De dienst staait onder leiding van
F. S. Kloosterman.
NOTA BEN W AANGEHOUDEN
Burgerlijke stand
VLISSINGEN
^boi-en: Willem-Jaap z v J. C. Lems
A. S. Segeler; Pascal P. z v P. J.
Koster eh J. Blokzijl; Arnold J. J.
L. P. F. Baert en M. A. M. Janse;
we J. M. z v R. H. Elders en J. W.
ee; Erwin P. z v P. J. Eversdiijk
W. F. v. d. Hoo-ven: Andreas G.
F. Jager en C. M. Pflug; Angela
J. G. Dobbelaar en W. M. Joosse;
ferdien B. d v J. C. de Nooijer en S.
- L. de Ridder: Jolanda d v I. de
'ooijer en A. M. v. d. Linden: Johan-
ea J. z v M. Peijpers en E. J. C. du
son: Johannes W. z v Geldof en
W. Kodde; Anton S. z v G. Meesen
■1 L. E. de Graaf; Jolanda C. d v J.
L ton Hacken en C. M. Visser: Adria-
a I-I. J. d v R, E. Lentze en S. W. P.
1 v d Branden; Jurgen A. z v A. R.
kirt en L-. Ch, M. Kips: Ingrid L. d v
L. den Hoed en M.. Besuijen; Petrus
J. z v I. Jozlasse en W. J. J. Dieven-
«ch; Abraham z v J. v. Keulen en P.
Provoost.
hdertrouwd: J. G. Brouwer 22 j en
Nieuwenhuize 21 j; E. de Jong 23 j
;-i J. Ventevogel 22 j; P. C. Jonkman
;5 j en J. A. A. Florussc 18 j.
fetrouwd: T. Mijnsbergen 22 j en M..
•va 18 j; A. W. Schwencke 22 j en
B. vah Eek 21 j: A. v. Keulen 23 j
SN. w. Heijnsdijk 22 j: N. P. J. Sey
mour 20 j eh N. Fe ij 19 j; J. W. Bol
in J. Stroo 23 j; C. M. de Jong
«.h W. Oosterwold 17 j; J. D. van
'(Hot 24 j en J. L. Voskuil 24 j; G
'rauwer 19 j en S. I. Erouwer 20 j;
G. den Exter 24 j en H. A. van
ktisichem 19 i; C. H. de Rooij 22 j
0-C. Bosschaart 21 j' P. M. Grozema
-5) en S. C. A. M. van Leeuwen 17 j;
F. Bert Ij n 22 j en M. Jomgepier
Ij; P. C. Brandes 23 i en A. Zoer 24
i: L p. Alewijnse 28 j en C J. Cop-
foolse 24 i; A. C. Weijts 23 j en D.
'OS 20 j; F. de Hamer 25 j en K. W.
feKam 19 j.
OverledenB. J. Lagerweij 45 j e
wsing; L. P. Brasser 76 j e v IV
fe Zanger: M. C. Lems 20 dagen; G.
Jri Rijssel 68 j e v G. L. Huilma.nd;
C, G. vaai Dicrendonck 87 j wed v
P. Schets; J. Stroo 66 j e v M. Cas tel;
C.C. de Rijk 21 j.
WESTERSCHOUWEN De
Westerschouwse raad zal met de
nen rond de tafel gaan zitten voor
wordt besloten tot vaststelling van
de nota, die b en w hebben gepro
duceerd over de financiering van
aanleg van riolering in de gemeen
te. De raad heeft daar maandag
avond op voorstel van de WD-er
M. J. Steur toe besloten na een uit
voerige discussie, waarbij steeds
weer de vrees werd uitgesproken,
dat het aandeel dat de exploitan
ten moeten leveren voor de riole
ring, te boog zal zijn. Het riole
ringsproject zal ruim 12 miljoen
;ulden kosten. De raad was het er
wel over eens, dat de riolering er
moet komen.
B en w hadden in him nota reke
ning gehouden met een heffing van
3.750 per hectare voor de bestaan
de kampeerterreinen waar tenten
staan, Voor de bestaande bedrijven,
waar huisjes staan wilde b en w
een heffing van 7.500 per hectare.
Het college wilde nieuwe bedrijven
het dubbele laten betalen. Burge
meester H. P. Everwijn rekende ~de
raad maandagavond voor, dat de
heffing van 3.750 een verhoging
van ongeveer twee cent per over
nachting zou betekenen. Hij ging
ijaairbij uit van afschrijving van de
grond over 75 jaar en hij steldeH dat
de heffing kan worden beschouwd
als een onderdeel van de grondkos-
ten.
De hogere rioolrechten na totstandko
ming van de riolering zou de exploi
tanten S cent per overnachting meer
gaan kosten. Een belangrijk bezwaar,
dat de heer B. J. Kloosterman (wd)
herhaalde malen naar voren bracht,
was, dait de kampeerterreinhouders de
heffing moeten betalen en dan nog
eens zelf riolering op eigen terrein
moeten laten aanleggen. De heer Kloos
terman vond het daarom onjuist bij
de vaststelling van de rioolrechten er
van uit te gaan, dat voor een tent
evenveel moet worden betaald als voor
een huis waar de belasting 100 zou
komen. ,De woningen worden aangeslo
ten op de riolering, de kampeerterrein
houders moeten zelf voor riolering op
hun terrein zorgen. Dan gaat die ver
houding niet op', vond de heer Kloos
terman. Burgemeester Everwijn ant
woordde, dat voor aansluiting van een
niemv huis een uitkering van ƒ137,40
binnenkomt via een verfijningsregeling,
terwijl men voor aamsluiting van een
kampeerterrein niets in de gemeente
kas krijgt. Overigens stelde burgemees
ter Everwijn, dat verschillende kam
peerterreinen in de gemeente al zelf
riolering hebben aangelegd en dat dat
kennelijk dus toch mogelijk is.
Een belangrijk bezwaar vonden
schillende raadsleden het feit. dat van
De heer L C. Hoogerhuis (pc) zag de
zaak somber in. Hij vond, dat de sub
sidies behoorlijk omhoog moesten en
dal aan andere ministeries dan dat van
verkeer en waterstaat een bijdrage
moet worden gevraagd.
Overigens meende de heer Hoogerhuis,
dat het hele project nog wel vee! duur
der zou worden en hij was stellig van
mening, dat de lasten voor de exploitan
ten van kampeerterreinen te znvaar zou
den worden. Met name nieuwe onderne
mers zouden een heel moeilijke start
hebben meende hij en hij wees erop,
dat de positie in de fruitteelt ongun
stig is en dat uit die hoek nieuwe be
drijven zouden kunnen komen.
Ook de heer J. C, Hendrik se (pvda)
vond het een moeilijk te verteren zaak.
Hjj wilde meer subsidie van hogere
overheden, om dezelfde redem als de
heer Hoogerhuis: een te zware ex
ploitatie. Overigens toonde hij zich be
vreesd voor de toekomst. Als de Ooster-
schelde dicht gaat en daar gaat men
op lozen dan moet opnieuw bekeken
worden hoe Westerschouwen het afval
water moet lozen. Burgemeester Ever
wijn stelde, da.t men zo snel mogelijk
een riolering moet hebben en dat men
dan tegen 1980 moet zien hoe verder
moet worden gewerkt. De heer M. J.
Steur voelde aicli niet caipabel een op
deel te vormen over de hele kwestie
hij kwam met het voorstel het bedrijfs
leven te horen. De heer A. D. Dalebout
(pc) deelde de bezwaren van de andere
raadsleden en hij vond bovendien de
100 voor edke aansluiting be hoog.
De heer Everwijn wees erop, dat men
die toch zal móeten laten betalen wil
men op een gegeven moment werken
uitvoeren, waarvoor een aanvullende
bijdrage van het rijk nodig is.
In tweede instantie bleek, dat alle
raadsleden veel voor het voorstel van
de heer Steur voelden. Ook het colle;
vam b en w was het ermee eens, d;
met het bedrijfsleven gepraat kan wor
den voor een uitspraak wordt gedaan
over de financiering van de riolering.
Burgemeester Everwijn aan het slot
van de discussie: ,Ik wil over uw hoof
den heen wel tot het bedrijfsleven zeg
gen, dat we de keus hebben tussen rio-
leren en dan kunnen we de recreatie
mogelijkheden uitbreiden. Rioleren we
niet aan duurt de bevriezing voort'
Burgemeester Everwijn had eerder
delljk gemaakt, dat geen enkele s
die binten de 50 procent zal worden
verkregen. Akkoora ging de raad n
een voorstel in beroep te gaan tegen
beslissing vam gs, die een ontheffing
van het hebben van een vliegveld in
een waterwingebied weigerden. De raad
was het met b en w eens, dat eens
goed moet worden bekeken wat wel en
wat niet kan in een waterwingebied
los vam het feit, of er ooit motor
vliegtuigen van het vliegveld gebruik
zouden maken.
.SEARCH FOR THE SDN'
METKERSTPOP-
KOMMVNIKAASIESHOW'
VLISSINGEN In het ontmoetings
centrum .Search for t.he Sun' te Vlis-
singen wordt 27 december een kerst-
pop-kommunïkaasieshow' georganiseerd
met een reeks interessante ingedieënten,
waarbij ook de zelfwerkzaamheid van de
aanwezigen Is geweten. De show begint
om half acht en omvat onder andere de
opgroup .Static' uit Venlo, de groep
Jpirit of Beth Cherem uit Souburg met
fonlksongs, negrospirituals en gospel
songs en enige jongelui, die zich mani
festeren onder de naam .Plastic Pay'.
.Search for the Sun' zal zorgen Voor
animerende muziekinstrumenten, als
bongo's, fluitjes en tamboerijnen, ten ge
rieve van de belangstellenden, die zich
daarmee kunnen amuseren. En dan is er
na afloop nog een jamsession met de
Venlose groep voor iedereen, die een
instrument enigszins muzikaal kan han
teren. Er zijn thans dergelijke voorzie
ningen in .Search ofr the Sun' getroffen
dat de akkoestiek volgens de leiding
driemaal zo goed is gewórden-
NIEUWE LEIDERS IN
PARENCOMPETITIE ABC
MIDDELBURG Tijdens de 4e ronde
van de clubparencompetitie veroverde
het paar FiliusVermeulen door een
goede Je plaats van 61% de eerste
plaats ln de A-groep en verdrong hier
mede het koppel De KoningKooinan
naar de 2e plaats. De 2e en 3e plaats
In deze 4e ronde waren voor de paren
mevr. JlastSchrjjnenberg en de da
mes Van TilburgLeijnse met resp. 57
en 53%.
De totaalstand in de A-groep na 4
ronden is thans: 1 FiliusVermeulen
222%; 2 De KoningKooman 213%;
3 echtp. De Vlieger 210%; 4 Bastiaan-
se 205%; 5 AertsVerduijn 203%; 6
dames LeijnseWeststrate 202%; 7
echtpaar Van Tilburg 194%; 8 echt
paar Lezer 176%; '9 Loekemeijer
Verstrate 165%.
De B-lijn kreeg eveneens een nieuwe
lijstaanvoerder: met een prachtige sco
re van 70% verdrong het paar Ekke-
busDe Jong het paar mevr. Rogiers
De Smet van de eerste plaats. Twee
de werd hier mej. De RijkeKleijn met
60% terwijl de derde plaats was voor
UylStep met 52%. De stand hier
luidt:
1 EkkebusDe Jong 237%; 2 mevr.
RogiersDe Smet 219%; 3 echtpaar
Uyl 212%; 4 mevr. De Koningwes-
trate 211%; 5 Van GiesenBos 194%;
6 mej. RijkeKleijn 192%; 7 mevr.
De SmetRogiers 189%; 8 echtpaar
Stouthart 169%.
In verband met de feestdagen ls
competitie stopgezet tot 8 januari. Wel
is er gelegenheid om op 3e kerstdag,
t.w. zaterdag 27 december 1969, deel te
nemen aan een feestelijke kerstdrive
die open staat voor alle bridgers, aan
vang 19.30 uur.
AFSCHEID RAAD WOLPHAARTSDIJK
Maak dorpen geen
vijfde wiel aan
Goese wagen'
IVOLI'HAARTSDIJK IVaarne-
mend burgemeester A. Hack van
Wolphaartsdijk heeft maandag
avond tijdens de in het Dorpshuis
gehouden afscheidsbijeenkomst
van de raad en van het college van I
b en w gepleit voor instelling van
dorps- of wijkraden Ln die dorpen,
die vanaf 1 januari tot de nieuwe
gemeente Goes zullen behoren. ,!k
zou dit met nadruk willen stellen:
willen die dorpen geen vijfde wiel
aan de Goese wagen worden, dan
zullen deze raden het gemeentebe
stuur van Goes gevraagd of on
gevraagd advies moeten geven
over de dorpshuishoudingen', al
dus de heer Hack.
De burgemeester, die eerst had gewe
zen op de levenskrachtige gemeenschap
met een goed verzorgingspeil en goede
hestaansbronnen in recreatie en land
bouw, die Wolphaartsdijk is, merkte op,
dat onder meer het onlangs genomen be
sluit tot aanleg van een instructiezwem
bad een hew(js is van het verzorgings
peil van Wolphaartsdijk.
Hij vroeg z:ch af of <Lt beslui', m h<-t
nieuwe gemeentelijke verband wel zou
zijn genomen ,Ln ieder geval zou het
veel langer hebben geduurd', zei de
heer Hack die duidelijk stelde dat de
ze afscheidstoespraak hem .verre van
aangenaam was'. .Wij staan hi -r met
een traan in het oog en een brok in de
keel. Het kost oas rnoote het hoofd
niet te laten hangen als wij zten hoe
een gemeente, rijk aan gemeenschaps
zin, met een goed verenigingsleven, haar
zelfstandigheid rnc*<t opgeven als g-
volg van de wet op de herindeling', al
dus de burgemeester.
Lichtpunt
Als een lichtpunt zag hij het feit dat
twee raadsleden mirt. Wolph aartsdijk
straks de belangen van deze gemeen
schap m de Goese raad zullen verdedi
gen .waarbij de belangen van nieuw
Goes als geheel uiteraard zufilen preve-
leren'.
De heer Hack wees op de diverse voor
zieningen op recreatie- en ander ge
bied, die wolphaartsdijk heeft weten
te verwezenlijken: voorzieningen, die
gerealiseerd zijn zonder rijkssubsidie.
.Dat is onze Inbreng in de nieuwe ge
meente'. zei de heer Hack. ,En het is
jurist dit, dat ons met zorg vervult'.
Actiecomité Bru
onder strijdpunt
BRUINISSE Tijdens de laatste open
bare vergadering van dit jaar, van d<
gemeenteraad van Bruinisse, vergde de
vragen en opmerkingem van het raads
lid M. J. van de Velde (pvda) en de be-
antwoordingen de meeste tijd. Hij eiste
onder andere rekening en verantwoor
ding van de festiviteiten Bruinisse
van dit jaar. Op de rekening stond een
bedrag van 1355 vermeld als opbrengst
van de standplaatsen. ,Dit geld', aldus
de heer Van de Velde, .behoort aan de
gemeente toe. Het is echter ten eigen
bate aangewend. Dat is een volstrekt
onjuiste gang van zaken en daar neem
ik geen genoegen mee'.
Wethouder S. A. Jmmetet (ohu), die
oogje iin het zeil heeft gehouden, voor
al wat betreft de financiële kant van
de zaak, legde uit dat men er altijd
van uit was gegaan dat het feest
zich zoveel mogelijk zelf betaalde en
dat de inbreng van de standhouders
altijd weer aan het feest werd uitge
geven. De heer Van de Velde bleef
onvermurwbaar en eiste dat de raad
dit beter zou regelen: ,Ze hebben niet
eens de vormen van fatsoen in acht
genomen om het te vragen'. Op voorstel
van waarnemend burgemeester W. van
Gilst besloot de raad alsnog om de
gelden die zijn ingekomen van dr
standplaatsen te schenken aan de fes
tiviteiten Bruinisse.
Een ander strijdpunt van Van de
Velde b en w bleek het actie
comité Bruinisse te zijn. Dit comité
vroeg een subsidie aan voor diverse
activiteiten. In het verleden ging
het comité naar Antwerpen om daar
op verschillende wijzen mosselen te
bereiden en zo meer bekendheid aan
Bruinisse als .mosselstad' te geven.
Ook werd er in Belgisch Vlaanderen
een advertentiecampagne gevoerd
met reclame voor de gemeente Brui-
De heer Van de Velde was van me
ning dat dat best had kunnen wachten,
omdat Bruinisse nu nog niets te bieden
heeft aan ae mensen die op zo'n adver
tentie zouden reageren en was boven
dien emiigszin3 verboteen over het feat
dat er weer de aandacht op mosselen
s gevestigd. .Waarom geen bloemko-
zo vroeg hij zich af, .de mosselen
gaan verdwijnen uit Bruinisse' De an
dere raadsleden waren het niet met hem
;ens en gingen akkoord met het voor
stel van b en w om een subsidie van
275 te verlenen.
Sluitende begroting
In deze vergadering werd een sluitende
begroting voor 1970 aangeboden. In de
volgende raadsvergadering zal de be
groting behandeld worden.
De gemeenterékening 196S en de reke
ning van het gemeentelijk woningbe
drijf 1968 werden vastgesteld.
De raad ging voorts akkoord met de
aankoop van drie krotwoningen aan de
Kerkstraat; b en w zullen trachten ook
de vierde krotwoning aam te kopen.
De raad stemde verder vlot in met voor
stellen van b en w betreffende het be
schikbaar stellen van een krediet voor
een grondonderzoek in de .Stoofpolder'
het verlenen ran kredieten voor aan
schaffen van leermiddelen voor beide
scholen, het instellen van een parkeer
verbod voor de brandweer garage en met
het voor kennisgeving aannemen van
een kostenberekening van de PZEM
j.lichtpunten
voor de
op de fc w
Alleen de heer J. Verspoor (a%. bel)
was tegen.
De heem Van de Velde vond dat de bij
zondere school bijzonder weinig mede
werking wilde verlenen aan het reali
seren van een verbindingspad tussen de
Burg. Hagelaan en de Pr. Margriet-
straat en de raad stelde op voorstel
van de raad van Asten het presentie
geld beschikbaar voor Blafra.
Tenslotte besloot de raad om zich ate
laatste gemeente toch maar aan te slui
ten bij de gemeenschappelijke regeling
vleeskeuringsdienst. Alleen de heer C.
Kik (sgp) stemde tetgen.
Hij gaf het gemeentebestuur van nieuw
Goes een advies: .Stel voor de begelei
ding van deze recreatie een ambteruiar
als diensthoofd aan. Stel een aparte
portefeuille voor recreatie, aangevuld
met sport ln, en geef die in handen
var. een burgemeester of van een wet
houder, die verstand van deze zaken
heeft'.
Onderscheidingen
Behalve weemoedigheid over heit af
scheid van de zelfstandigheid waren
er ook prettiger dingen: burgemees
ter Hack kon meedelen dat het da
koningin had behaagd om gemeen-
tesecretars J. P. J. Ruissaard die
na 32-jarige trouwe dienst op grond
van de herimdelingiswet eervol ont
slag krijgt te onderscheiden met
de gouden medaille van de orde van
Oranje Nassau.
De burgemeester prees de heer Ruis-
aard om zijn weritkradtó: ,Het was
een voorrecht met u te mogen 'ver
ken'. Ook kreeg de heer Ruisaamd het
ere-burgerechap van Wolphaartsdijk
aangeboden, evenals de beide wethou
ders J. Verhage en D. Vleugel jr. Z.j
kregen de oorkonden en de daaroij be
horende legpenningen in zilver.
De burgemeester sprak woorden van
dank en erkentelijkheid tot de raads
leden en de wethouders, het gemeente-
personeel, de gemeentearts, de gemeen»-
tearchitect, het onderwijzend personeel,
de rijkspolitie, de lijkdienaar, de
schoonmaaksters en de brandweer.
Allen kregen als herinnering een foto
van het raadhuis aangeboden. Voor ge
meentebode D. Kloosterman en mevr.
Fraaije-Kloosterman waren er geschen
ken. De brandweerlieden M. T. Schuit
en J. M. Meijaard kregen oorkonden in
verband met hun 12^-jarig jubileum als
brandweerman.
J. Bosschaart 40
jaar bij Vitrite
MIDDELBURG In de kantine van
de NV De Vitrite Fabriek te Middel-
hurg waren dezer dagen directie, Staf,
bedrijfsleiding en een aantal genodig
den bjjeen voor de huldiging van de heer
J. Bosschaart, .medewerker personeels
zaken, in verband niet zjjn 40-jarig ju
bileum. De bijeenkomst stond tevens in
liet teken van afscheid, aangezien de
heer Bosschaart op dezelfde dag in het
hedryf verliet wegens het bereiken van
de pensioengerechtigde leeftijd.
Directeur ir G. Kranen dankte de heer
Bosschaart voor de uitstekende wijze
waarop hij zich altijd van zijn veelzijdige
taak heeft eekweten, feliciteerde hem
met zijn jubileum en sprak de hoop uit,
dat hij nog vele jaren van zfln pensioen
zal kunnen genieten.
Daarna overhandigde de directeur hem
de jubileumgeschenken. Mevrouw Bos
schaart ontving een bloemstuk. Namens
de Nederlandse maatschappij voor nij
verheid en handel overhandigde ir
Kranen het getuigschrift, dat deze maat
schappij beschikbaar stelt voor personen
met 40-dienstjaren, alsmede hef daarbij
behorende gouden insigne. Daarna voer
den de heren J. J. Claas en drs J. R.
Glaubitz, het woord. Mevrouw N. Ploos
van Amste!-de Waal bood een cadeau
aan. Verder werd de heer Bosschaart
toegesproken door de heren P. J. van der
Geest en J. Vernooys, die eveneens een
geschenk overhandigden. Tenslotte dank
te de heer Bosschaart directie en spre
kers voor de waarderende woorden en
Advies
Ere-burger
Wethouder Verhage dankte de burge
meester en bood hem het e re-burger
schap met de medaille In goud, alsme
de een schilderij aan.
Er werden nog meer geschenken aan
geboden ook aan de heer Ruisaardj
terder spraken nog de heren P. J. Po-
leïj namens het gemeentebestuur, J. Ka-
kebeeke (Oranjevereniging), A. Schuit
(verenigingen), ds A. v. a. Berg (geref.
kerk). Ph. Reinhoudt Ned. her.-, ge
meente), J. Gideonse (openb. onderw.),
L. Pieterse (openb. onderw.), A. Bcone
(geref. school, ten D. J. Lmderibergh
(Gym. ver..
Ook voerden hei woord de beide oud
burgemeesters van Wolphaartsdijk B.
H. G. Ter Haar-Romsny en P. A. C.
Beelaerts van Bloekland.
De heer Ruisaard sprak een dankwoord.
Na de afscheidsbijeenkomst voor geno
digden volgde een afscheidsreceptie voor
de bevolking, waarvoor de belangstel
ling minder groot was.
Afscheid raad
Kloetinge
AANVARING OP SCHELDE
WAS BEDRIJFSONGEVAL
VLISSINGEN De raad voor c.
scheepvaart heeft uitspraak gedaan In
zake een aanvaring van de Groninger
kustvaarder Harry' met het Engelse
motorschip ,Hero' nit Bristol, 24 februari
dit jaar op de Westerschelde nabij boei
90.
De raad ziet in deze aanvaring een be
drijfsongeval, tot stand gekomen in eer
complexe situatie, welk ongeval triet
duidelijk leidt tot verwijten aan de
stuurman van de ,Harrv'. zodat te zij
nen aanzien geen maatregel behoort te
worden opgelegd. Dat geldt ook voor de
kapitein, aldus het oordeel van de raad,
die zich niet o pde brug bevond. Dit laat
ste is, zo gaat de raad verder, nu het
scihip ander loodsaanwijzimg voer, aan
vaardbaar, hoewel het in het algemeen
aanbeveling verdient, dat de gezagvoer
der zijn tijd zo in deelt, dat hij tijdens
meer gecompliceerde gedeelten van de
reis zelve op de brug is en zijn admi
nistratie tot rustiger momenten uitstelt-
Het heeft de raad, aldus het oordeel
verder, getroffen dat de kaarten aan
boord niet waren bijgewerkt. Nu de loods
adviseerde en geacht kan worden, de
toenmalige situatie te hebben gekend,
staat deze tekortkoming niet in causaal
verband met de ramp. Bij de aanvaring
kreeg de Harry (420 brt), die 115 ton
stukgoed vervoerde, schade boven de
waterlijn, die op de Scheldenoortwerf
in Vlissingen-Oost is gerepareerd. De
,Hero' voer na de aanvaring door. Dit
schip (1598 brt) was met deklast bela
den. De raad voor de scheepvaart merkt
onder andere op over de complexe situ
atie dat de aanvaring benedenstrooks
van een wrakboei plaatsvond, die een
versmalling van het vaarwater van 300
tot 200 meter markeert. De .Hero' na
derde toen de .Harry' juist het schir
.Geulborg' had gepasseerd. Eerst bij o:
na het passeren van de .Geulborg' werd
rekening gehouden met de .Hert? die de
Schelde opvoer. Dit schip hield rekening
met een eventuele ongebruikelijke pas-
seermanoeuvre van de Harry', de .Har
ry' veranderde echter de koers naar
stuurboord om zo snel mogelijk aan
stuurboordzijde van het vaarwater te
komen en voor de ,Hero' uit de wee te
gaan. De manoeuvreerruimte was echter
te beperkt.
Afscheid van
gemeentebestuur
De gemeenteraad van Waarde zal nog
eenmaal bijeen komen in 1969 en wei
op 29 december. De bijeenkomst begint
om 18.30 uur. Van 20.15 uur af tot 21.30
uur is er gelegenheid voor de inwoners
afscheid t.e nemen ran het gemeente
bestuur. Op 30 december om 10.30 uur
zal het voltallige gemeentepersneel
afscheid nemen van b en w.
Dezer dagen nam de vrijwillige brand
weer te Waarde afscheid ran b en w.
De commandant de heer M. Kopmels
bracht het gemeentebestuur dank" voor
de medewerking. Burgemeester A. de
Kam ontving een aandenken. Burge
meester De Kam bracht zijn dank over
voor de plicht en ijver, en wenste
brandweer in de nieuwe gemeente
groot verband ook een goede samen
werking toe.
Laatste vergadering
van raad Wemeldinge
WEMEL-DINGE Zaterdag 27 decern- I
ber wordt in het dorpshuis van Wemel
dinge afscheid genomen van de raad van
die gemeente. Om drie uur is er een j BURGH Ds N. J. Flink, sinds 1965
bijeenkomst van de raad met een aan- hervormd predikant in Eurgh heeft een
tal bestuursleden van verenigingen en beroep naar Waddinxveen aangenomen
tussen half 5 en 6 uur wordt een recep-| Hij zal daar een buitengewone wiik-
tce voor de bevolking gehouden, gemeente opbouwen.
scheidsvergadering. Dat gebeurt om 3
uur in het gemeentehuis. Van 4 uur tot
half 6 is er ten gemeentehuize een af
scheidsreceptie voor de bevolking. Tus
sen half 3 en 3 uur onthult mr N. H. Ba
ron Schimmelperm inek van der Oye uit
Voorschoten, de oud-burgemeester van
Kloetinge het naambord .Schimtnelpen-
ninckstraat'. In de raadsvergadering van
3 tot 4 uur wordt een boekwerkje" over
Kloetinge overhandigd.
Afscheid van
raad Kruiningen
KRUINEN GEN In verband met de
opheffing van de gemeente Kruiningen
wordt maandag 29 december om 3 uur
in de grote zaal van .Ons Dorpshuis' de
laatste openbare vergadering van de
raad gehouden worden. Men zal afscheid
nemen van de raad en ran een aantal le
den van het gemeente-personeel, in het
bijzonder van degenen, die niet Ln dienst
van de nieuwe gemeente Relmerswaal
komen: burgemeester A. Schipper, ge
meentesecretaris C. J. de Visser, ge
meenteontvanger P. D. Blok en de heer
G. Boneschanser, directeur van de vlees
keuringsdienst van half 5 tot half 6 is
er een afscheidsreceptie voor de bevol
king.
BEDRIJFSVOORLICHTING
THOLEN - ST.-PHILIPSLAND
SCHERPENTSSE De vereniging
voor bedrijfsvoorlichting Tholen en St-
Phiiipsland houdt donderdag S januari
de algemene jaarvergadering. Er worden
inleidingen gehouden door ir L. Th. J,
H. de Wit. consulent voor de akker
bouw en de rundveehouderij te Goes en
door de heer M. J. Robijn, hoofd van
de bedrijfseconomische afdeüne van het
boekhoudbureau van de ZLM~te Goes.
De onderwerpen zijn: ,Hoe krijgt men
het bouwplan vol om nog een goede
winst te kunnen behalen?' en .Economi
sche aspecten bij de bedrijfsvoering-'. Na
de inleiding wordt een forumdiscussie
gehouden. In het forum zitten de heren
M. C. J. Kosten, L. Th. de Wit, if. J.
Robijn, J. C. Kooyman en A. A. van
Nieuwenhuijzen. De vergadering wordt
fehouden in het .Holland Huis' in
eherpenisse. Men begint om 2 uur.
Ds Flink verlaat
Burgh
