0LGA
13
Biafra verdient
Nederlandse steun
SUKRISTOL
Loze kreten over anti-Amerikanisme
LEZERS SCHRIJVEN
KVP EN PPR
SALZBURGER
EMIGRANTEN
TEVEEL MUREN,
TE WEINIG
BRUGGEN
Bodemonderzoek
Zetel en stoel
HERINDELING
PECHINEY
PECHINEY II
PECHINEY III
MIDDELBURG
WAAROM?
WOENSDAG 24 DECEMBER 1969
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
Engeland steunt Nigeria in zijn strijd
j tegen Biafra. De Nederlandse rege-
I ring valt tot nu toe de Engelse niet
af.
Beide regeringen hebben tot hoofd-
taak de belangen van bun volk te
I behartigen. Eén van die belangen,
welvaart, vraagt goede handelsmo-
1 gelijkheden. Daarom steunt Engeland
j wél Nigeria, en niet Biafra, dat
,nicts' le bieden heeft.
Ais Biafra zelfstandig zou zijn, zou
1 het minder of geen bindingen heb
ben met Engeland. Het zou één van
de werkelijk vrije volken zijn in
Afrika. Het zou zijn eigen pol.Meke
houding bepaien. Het zou zelf be
palen wie het land mag exploreren
en wat daarvoor betaald moet wor
den. Dat mag een aantrekkelijk denk
beeld zijn voor idealisten, maar is
het niet voor regeringen, industrieën
I en handel.
Evenmin is het aantrekkelijk voor de
Nederlandse regering om Engeland
voor liet hoofd te stolen door te pro-
testeren tegen haar politiek met be
trekking tot Biafra of door Biafra
op morele gronden en rechtsgron
den te erkennen.
I ls door de Bi afraaien nu nóg niet
I genoeg bewezen dait het een volik is
dat verdient ,land' te worden? Een
volk dat onder zulke verschrikkelijke
I omstandigheden niet instort maar
I saamhorig blijft, niet tot chaos ver
valt maar zichzelf blijft
I Is door de Nigeriaanse houding ten
I opzichte van Biafra .nu nog niet ge-
I noeg bewezen dat de Biafranen het
I volstrekt nodig hebben ,een land' te
zijn? Met eigen wetten, rechtspraak,
I bescherming van zijn inwoners? Met
de mogelijkheid zich naar builen te
I verdedigen tegen alles en iedereen
I die aan deze zaken wil raken
I Dait is toch wat men bedoelt met
I .een lamd'? Waarom dat dan niiet ge
gund aan dé Biafranen? Waarom
niet
Erkennen
Niemand kan ons wijsmaken dat de
Biafranen er niet mee gediend zou
den (bijvoorbeeld doordat hulpver
lening of vredespogingen in gevaar
1 zouden komen) als Nederland, door
I middel van zijn volksvertegenwoor
digers, zou besluiten nü Biafra als
land te erkennen. Wij zouden ons
I daarmee solidair verklaren met een
volk dat vecht voor zijn vrijheid en
onafhankelijkheid. Be geloof dat die
I laatste drie woorden ons toch niet
I vreemd in de oren klinken.
I Vecht het Biafraanse volk? Of is het
soms zo dat het ook nog eens onder
een dictatuur van ene kononel Ojoek-
woe zucht, die onder geen voorwaar
de een machtspositie wil prijsgeven?
Premier Wilson van Engeland sugge
reert iets dergelijks nogal eens als
hij spreekt (10 november) over .Ojoe-
fcwoe die uitgehongerde kinderen ge
bruikt in een politieke en militaire
strijd' en (8 december): ,Het principe
van Ojoeltwoe veroorzaakt de hon
gersnood onze politiek zou de hon
gersnood beëindigen'. (En een einde
maken aan vrij Biafra, zou men di
rect kunnen aanvullen).
De vraag over <le positie van Ojoel;-
woe werd voor mij duidelijk en vol
doende beantwoord in een gesprek
dat ik met de arts, nie.f. A. Voor
hoeve mocht hebben. Zij, die drie
jaar in Biafra werkte en er pas twee
maanden geleden terugkeerde, ver-
klaarde zonder enig voorbehoud, dat
de Biafranen achter Ojoeltwoe staan,
J hem steunen en vertrouwen, dat
Ojoeltwoe zich vrijwel overal in Bi
afra kan vertonen zonder (lat hem
gevaar dreigt van de kant van zijn
eigen mensen'.
Dat Ojoekwoe sommige voedselhuilp-
plonnen afwijst, is te begrijpen. Bi
afra heeft behoefte aan voedsel ên
wapens. Ieder voedsel'hulpplan dat
wapentransport naar Biafra prak
tisch onmogelijk zou maken moet
door Biafra worden verworpen, zo
lang de strijd duurt. Hoeveel miljar
den besteedt Nederland niet aan wa
pens? Zou het hebben en verkrijgen
Het verontrusting hebben wij kennis ge
nuien van de reactie van drs W. Looke
ter op de politieke (laad van de heer
in de Voorde. In verband met de
wgang van de lieer Van de Voorde,
Kt voor kort statenlid vau de KVP,
/Jar de PPR, gebruikte de heer Locke
«r uitdruk!dngen als .ruggegrantloos',
'waad', .vaandelvhichf en judaskus*.
|ïót de heer Van de Voorde heeft ge-
l&n is ons inziens onberispelijk. Hij is
fi ieder vrij om van politieke richting
fc veranderen. Het is zijn democratisch
pht. De heer Lockefeer heeft het recht
Weurgesteld te zijn. Maar als Ivij die
purstelling door een scheldtirade
pent te moeten ui/tem, vinden wij dat
volstrekt ondemocratisch en boven
ga ordinair handelt.
verontrustende is, dat de lieer Locke-
ptr, die hier zijn ondemocratische aard
bedroevend bloot geeft, pretendeert
f inwoners van onze provincie in de
item te kunnen vertegenwoordigen. De-
zijn waarachtig wel waardiger ver-
Semvoordigers waard,
ij had ook moeten bedenken over wie
sprak. Van de heer Van de Voorde is
1Zeeuwsch-Vlaamderenniet alleen bij
Jn eigen NKV-ers beleend dat hij zijn
'Je werkkracht in dienst van de ge-
uanschap heeft gesteld. Dat een fi-
W van zijn formaat de KVP de rug
>keert is geen blamage voor hem,
•ar voor de KVP in Zeeland en even-
Hel in Nederland. Als de heer Lockefeer
:#n naden let zal hij zich herinneren
it sinds 1.966 wel meer personen de
EVP hebben verlaten, minder omdat zij
'Ji richting wensten te veranderen,
-i wel omdat de KVP zelf veranderd
Het zou wel eens kunnen zijn dat
Jheer Van de Voorde door zijn daad
d de ICVP zijn trouw heeft opge-
Sd, nadat zij hem en zijn kiezers on-
Ww was geworden, maar dat hij daar-
»r juiist zijn kiezers is trouw gehle-
'A in dat geval lijkt ons zijn besluit
Si op de lijst van de PPR vevkies-
fcrte stellen volkomen juist.
F. B. Baarends, Oostburg
Drs. J. A. Backerra, Schoondljke
H. C. J. Geurtz, Oostburg
Drs. J. A. M. van Gorp, Oostburg
J. M. A. Messagie, Oostburg
F. A. O. de Paauw, Oostburg
A. A. van der Heijden, Oostburg
ADVERTENTIE
Geen cyclamaten èn
geen calorieën!
de veilige zoetstof
In handig draaïdoosje.
400 tabletten 85 cent
Goedgekeurd door de Ned. Ver. van
Suikerzieken.
van wapens voor Biafra niet als le
vensnoodzaak mogen gelden
Argument
Dat door erkenning van Biafra de
hulpverlening in gevaar kan komen
of vredesbesprekingen nadelig zouden
worden beïnvloed is een argument
dat zo langzamerhand toch wel af
gevoerd kan worden. Nigeria en En
geland zullen nooit hulpacties toe
staan die Biafra in staat zullen stel
len zijn vrije positie te behouden.
Vredesbesprekingen zullen niet slech
ter verlopen als Biafra moreel ge
steund is door erkenning door een
vresters land. Tenzij men wil dat
Biafra het hoofd in de schoot legt
en zich aan Nigeria .toevertrouwt'
wat dat wil zeggen weet niemand
met zekerheid, behalve de Biafranen.
Dat er uit de thans door Nigeria be
zette gebieden geen alarmerende be
richten over pogroms tegen Biafra
nen komen zegt niets Nigeria en
Engeland zullen dat met het oog op
de wereldopinie nu trachten te voor
komen en zeker geen berichten er
over laten uitgaan. Als echter de
zaak zou zijn afgedaan doordat Bi
afra veroverd is of doordat Biafra
zich heeft overgegeven, dan let niets
meer om de willekeur te laten re
geren; het is sterk de vraag of de
Nigeriaanse regering er iets aan zou
kunnen doen.
Het vrije Biafra heeft nu nog een
gebied (lat half zo groot is als Ne
derland: waarin 8 miljoen mensen
leven. Het is te hopen, dat de volks
vertegenwoordigers - of zij nu tot de
regeringspartijen of tot de oppositie
behoren hegrijpen dat Biafra ge
steund moet worden. De belangrijk
ste moglijke steun die Nederland ban
geven is erkenhing van Biafra.
Ir J. Comelissen,
Burg. Stemerdinglaaai 54,
Oost-Souburg.
Ondergetekende ls momenteel bezig
met het verzamelen van materiaal
voor een te schrijven studie over de
geschiedenis van de evangeiisch-ln-
therse gemeente te Groede.
Deze gemeente ontstond toen in 1733
vanwege geloofsvervolgingen in
het aartsbisdom Salzburg en gebrek
aan arbeidskrachten in Zeeland
780 Dürrnbergers zich in Zeeuwsch-
Vlaanderen vestigden. Deze emigratie
is niet zonder problemen verlopen.
Allereerst was daar de zware tocht
naar ons land in de barre winter van
1732-33, waarbij velen onderweg
stierven en .het beloofde land' niet
mochten aanschouwen.
Voorts waren er de aanpassingsmoei
lijkheden in Zeeuwsch-Vlaanderen
zelf: eens werkzaam in de zoutmij
nen van Dürrnberg, dienden öe Salz-
burgers nu op het platteland te ar
beiden; hun huisvesting was onvol
doende en zo konden niet, zoals ze
gehoopt hadden, op één plaats sa
menwonen.
Daarnaast waren er de Zeeuwse
koortsen, die velen het leven kost
ten en anderen deed besluiten ons va
derland té verlaten. Wanneer we in
december van het jaar 1733 de ba
lans van deze volksverhuizing op
maken, blijkt dat er twee honderd
emigranten iin ons land zijn overge
bleven.
•Deze emigranten, die allen luthers
waren, zijn er de oorzaak van dat zich
in Groéde een lutherse gemeente kon
vestigen, "die de beschikking kreeg
over een eigen kerkgebouw en een
eigen pastorie, ja zélfs geruime tijd
een eigen school heeft bezeten.
Met het oog op ons onderzoek zou
den wij gaarne gegevens ontvangen
over:
A. Publicaties betreffende de (kerk
geschiedenis van Zeeuwsch-Vlaande
ren, waarin over ons onderwerp wordt
gehandeld;
B. Genealogieën betreffende de Salz-
burgers die naar Zeeuwsch-Vlaande
ren trokken;
B. de hierboven geschetste reis naar
ons land;
D. De numismatiek (schroefdoosjes
on penningen) betreffende deze naar
Nederland gekomen emigranten;
E. Titels van geschriften betreffen
de Salzburger emigranten die naar
Litauen en Amerika trokken.
Th. A. Fafié
Ereprijsstraat 211, Soest.
Nu de vakanties alweer tot het ver
leden behoren, blijft er een stukje
verleden, waaraan we met genoegen,
misschien met wat heimwee terug
denken. Het zijn vaak flitsen, korte
belevenissen, die zo'n indruk op ons
maakten, dat ze sterker tot ons spre
ken en langer in ons geheugen blij
ven dan vele andere. Voor mij was
zo'n belevenis een zin met blauwe
verf op een oranje blad geschilderd
en bevestigd aan de deur van een
kerk in één van de minder drukke
straten van Innsbruck. Deze zin
luidde: ,DIE MENSCHEN bauen zu-
viel Mauern und zu wenig Bracken'
(De mensen bouwen teveel muren en
te weinig bruggen).
In het zeer afgelegen bergdorpje in
de ötztaler Alpen, waar ik het druk
ke stadsgewoel ontvluchtte, en waar
ik onder de indruk kwam van de
machtige natuur, drongen toch nog de
nieuwsberichten tot mij door, de
nieuwsberichten die verhaalden van
grensgeschillen tussen buurlanden,
van agressie en discriminatie.
De mensen bouwen teveel muren en
te weinig bruggen. De muren van
verschil worden huizenhoog opge
trokken, de bruggen van tegemoet
koming, voor zover ze al bestaan,
vernietigd. In het leven van ons men
sen zijn vele muren. Over één daar
van zou ik iets willen zeggen, en wel
over de taalmuur. Wie op reis gaat,
wie handel drijft, wie op internatio
naal terrein politiek beoefent, onver
schillig ieder die in aanraking komt
met anderssprekenden, komt te staan
voor een taalmuur. Hoe kan men
deze taalmuur veranderen in een
taalbrug? Het antwoord kan kort
zijn: door het leren van een interna
tionale taal, een taal, die als nie-
mands .eigen' of liever als ieders
.eigen' beschouwd kan worden, die
voor allen die hem leren gelijke moei
lijkheden oplevert, moeilijkheden
overigens die tot een minimum be
perkt zijn.
Zo'n taal is ESPERANTO.
Meer dan driekwart eeuw wordt Es
peranto al gesproken door mensen
uit vele, vele landen, die jaarlijks
elkaar ontmoeten op de congressen
waar Esperanto en alleen Esperanto
de veortaal is. Het zijn deze mensen,
die de bruggen bouwen. Word ook u
zo'n .bruggenbouwer'
Drs Inge Kooij.
p/a Middelburgsestraat 30,
Oost-Souburg.
Biafraanse vluchtelingen.
Pas op de hond
Geachte hondenliefhebbers van
's-Gravenpolder. Wanneer u uw hond
uitlaat, leer hem dan oni zijn be
hoefte te doen, naast de stoep in de
goot. Men kan een hond van alles le
ren, ook dit. Zo komen de dames elke
dag 3 a 4 keer hun hondje luchten,
op het gazon van de bejaardenwonin
gen.
Het is gewoon een honde-w.c.
Die niet wordt geruimd.
Dus dames daar kan, uw lief dier een
besmetting oplopen. Er zijn dames
bij die thuis een mooi gazon hebben,
laat daar uw hond zijn behoefte doen.
Dan heeft hij een eigen w.c., veel hy
giënischer, en hrj zit niet zo op de
kijk.
En u spaart het gazon van een an
der!
Dus laat niet als dank voor 't aange
naam verpozen, (uw hond) zijn ont
lasting op het gazon van een ander
lozen.
Namens de bewoners van het be
jaardencentrum te 's-Gravenpolder,
C. C. Klap,
's-Gravenpolder.
Voor iedere (amateur) archeoloog is
het prettig, wanneer een dag- of
weekblad aandacht schenkt aan het
bodemonderzoek. Archeologie is iets
dat man kan vergelijken met een
ernstige ziekte, het is enorm boeiend
wanneer je archeologie als hobby of
beroep hebt. Buiten, hoe vreemd het
ook klinkt, ,de slapeloze nachten'.
Zo ook de PZC van maandag 8 de
cember, artikel .Bodemonderzoek in
Zeeland', schrijft men dot de tegen
woordige vondsten en gegevens de
kans lopen in de rijltsmusea te ver
dwijnen. Op zichzelf geen ernstig
geval, maar bedenk hoe boeiend en
interessant, wanneer in Zeeland ver
schillende gemeenten over een oud
heidkamer zouden beschikken, waar
van de kosten best meevallen.
Vergeet niet dat de bodem ons de
aankleding, de vondsten, schenkt!
Archeologie boeit een ieder, wanneer
een belangrijke vondst is gedaan,
heeft men daar zeker grote belang
stel liing voor. Dan is het een voor
deel als je in Bïggekerke woont en
niet naai- Den Haag of Amsterdam
moet reizen om te zien wat bij tante
Truus .achter' is gevonden. Zeeland
beschikt -toch ook over een archeo-
gisclie werkgroep. In hoeverre deze
aan het proces deelneemt is mij on
bekend.
Tevens zie ik om mij heen dat bij
voorbeeld in Vlissingen veel wordt
fesaneerd, waarbij soms enorme
ouwputten worden gegraven en geen
notie of controle plaatsvindt. Waar
vondsten door slopers en bouwvak
kers voorbij gelopen worden, ver
nietigd of aan particulieren en han
delaren voor belachelijke bedragen
door verkocht worden. Kan hier niet
van gemeentewege iets gedaan wor
den Mijn conclusie .Bodemvondsten
in Zeeland'; een zeer goed artikel.
Tevens verdient de uitspraak van de
heer Van Geesbergen alleen maar
lof .dat Zeeland bij wijze van'spre
ken geen dag zonder archeoloog kan'.
Maar naai- mijn mening zijn er ook
mensen die dit voor minder dan
30.000 gulden kunnen daar dit bedrag
een bezwaar is voor gedeputeerde
staten van Zeeland.
G. A. A. Kloeg,
Vlissingen.
Naar aanleiding van het artikel An
ti-Amerikaanse ergernis op tv' van
de lieer Vervest voel ik me gedwon
gen gezien de loze kreten daarin
aangeheven en de verdachtmakingen
daarin gespreid hem zo van re
pliek te dienen.
Geneert u zich toch vooral niet de
programma .Brandpunt' en ,Ac3i-
ter het Nieuws' ronduit links te noe
men, meneer Vervest, uit de rest van
uw verhaal wordt ongewild duidelijk
dat u daarmee progressief bedoelt!
Ik wil nu proberen de punten die hij
in zijn betoog noemt te weerleggen;
hem overtuigen zal, gezien zijn voor
ingenomenheid, wat moeilijker val
len.
Wat betreft het betaald worden van
de redacteuren van .Brandpunt' en
.Achter het Nieuws' voor hun voor
lichting door zekere zijde, moet de
geschokte teeveekijker Vervest het
bij een .zich afvragen' laten. Aan de
andere kant is het een vaststaand
feit dat de Amerikaanse CIA jaren
lang door middel van fondsen (ver
geefs) gepoogd heeft de Westeurope-
se (ook Nederlandse) studentenorga
nisaties infiltreren om deze, aldus
een haar wat welgevalliger koers te
doen varen. Hier dus een feiit tegen
over uw verdachtmaking!
Het is vandaag-de-dag gelukkig niet
meer zó. dat alleen die uitverkorenen
en die hier en daar wat kruitdamp
gesnoven hebben zich een oordeel
over de oorlog mogen aanmatigen:
dankzij pers, teevee, documentaires
en de hier gewraakte informatieve
programma's, durven ook de toekom
stige slachtoffers van de militaire
plannenmakers heden ten dage de
vrijheid te nemen zich in zaken van
oorlog en vrede een bepaald stand
punt aan te meten; iets wat naar
net oordeel van de heer Vervest ook
wel weer zo'n jammerlijk brok in
spraak en bemoeizucht zal beteke
nen!
Terugkomende op de kantlijn van
10 december jl .zetel en stoel' meen
ik in alle oprechtheid dat men aan
de democratie een slechte dienst zou
bewijzen door het besluit van de ge
meenteraad van Terschelling te vol
gen. Wamt men kan de zaak ook om
draaien en stellen dat het juist een
eerbetoon ia dat men als voorzitter
van het college een jacquet draagt
en op een zetel plaats neemt. Het is
een denkfout dat men zulks doet
voor eigen glorie, integendeel iets
van die vaardigheid straalt juist af
op het college dat men dient en wiens
adviseur inen is.
Voor het inderdaad rake citaat van
Bernard Shaw .Elke waarheid be
gint als heiligschennis' heb ik een
ander raak citaat van prof. Bolland:
,Een feit is een feit, maar honderd
feiten is nog geen waarheid' uit de
almanak van Benjamin Franklin
komt eveneens een toepasselijke stel
ling voor: ,Eet terwllle van uzelf,
kleed u terwille van anderen'. Stijl
•en decorum behoren bij het leven,
zo neen, dan is het gevaar niet denk
beeldig dat men het kind met het
badwater weggooit. Van harte hoop
ik dat het besluit der gemeente Ter
schelling en kamervoorzitter Van
Thiel in Nederland geen navolging
zal vimden.
J. F. den Beer Poortugael,
Middelburg.
Kerstactie in Veere
voor Biafra
Wij, de jongeren van Veere, zouden
het zeer op prijs stellen indien u het
volgende ter harte zou willen nemen:
Over enkele dagen gaat u weer uw
kerstfeest vieren. U doet dat geheel
op uw eigen wijze. Dat is uw goed
recht.
Ongetwijfeld zult u ook dit jaar weer
veel geld uitgeven aan uw kerst
feest; kerstboom, hulst, kaarsen en
vooral veel en lekker eten.
Ook dat is uw goedi recht. Het kan
en mag want we hebben het hier al
lemachtig goed.
U moet echter op dit .feest van de
vrede' wel even stilstaan bij het
droevige feit dat een groot deel van
uw medemensen tengevolge van oor
logen nog niet voldoende eten heeft
om in leven te kunnen blijven. U
moet op dit .feest van de vrede' be
denken dat terwijl u in overvloed
leeft u gooit soms eten weg er
mensen sterven van de honger; zo
sterven in BIAFRA dfegelijks vele
CADVERTENTIE
PERFOLATEX
Qmatras
super aktiverende nachtrust
Oorzaak-gevolg
Vreemd dnct het aan in het betoog
(lat hij wél de gevolgen (hier volgens
hein anti-Amerikaanse voorlichting)
signaleert, maar do oorzaken die de
laatste jaren tot een scherpere stel-
lingname jegens het officiële Ame
rikaanse standpunt dwingen, ge
makshalve niet noemt.
Natuurlijk kan hij moeilijk over de
door Amerikanen in Vietnam ge
pleegde misdaden heen lopen, maar
mei in deze verschrikkelijke zaak
over .openheid' te gaan praten, vergt
hij net iets teveel van zijn lezers.
Het gaat hier tenslotte om een feil,
dat zowel, de regering als het Penta
gon anderhalf jaar iang ui de veilige
beslotenheid van de doofpot wisten
te houden tot afzwaaiende soldaten
niet langer beducht om repercus
sies de affaire in de openbaar
heid brachten. Zij zal nu door de .aan
deelhouders in deze gewelddaad' i.e.
de strijdkrachten worden .onderzocht'
een onafhankelijk onderzoek zoals
bij de moord op Kennedy zou im
mers teveel aan het licht kunnen
brengen en er zal wel één kop moe
ten rollen van iemand die de expo
nent is van de hele Amerikaanse lei
dinggevende mentaliteit van dit
ogenblik, maar de door de heer Ver
vest zo hoog geroemde Amerikaanse
openheid verwordt er mee tot een
.farce majeur'.
Bewogenheid, meneer Vervest, is
links noch rechts georiënteerd, zij is
of echt of geveinsd. Wanneer in de
tweede kamer een mr Van Schaick
zich inzet voor de invrijheidstelling
van het Bredase trio kan men dé
bewogenheid van dit kamerlid res
pecteren en het verder helemaal niet
niet hem oneens zijn.
Wat de Indonesische kwestie aan
gaat: ziet u het als het bijstellen
van een vertekend beeld: namelijk
dat men er tot dan toe vanuit was
gegaan dat wreedheden slechts door
Over enkele maanden staat de herin
deling van de Zeeuws-Vlaamse ge
nieenten ook hier voor de deur. De
Zuldbevelandse is dan al een feit ge
worden. Als ik zo hoor wat zich daar
allemaal afspeelt, dan is het voor ve
len te hopen, dat men zich hier
nat beter opstelt en zich niet zo laat
ringeloren.
Hef gesol en geleur met burgemees
ters, gemeentesecretarissen, gemeen-
tepersoneel en politiemensen, dat op
Zuid-Beveland plaats vindt zijn naar
mijn misschien wat te f.jne smaak
geen woorden te vinden. Er wordt
van alle kanten om Inspraak ge
schreeuwd en verkregen, maar de in
spraak, die betrokkenen hebben is
helaas tot 0,0 gereduceerd. Wanneer
in het particuliere bedrijfsleven op
deze wijze met werknemers zou wor
den omgegaan, stonden de vakbon
den op hun kop en schreeuwden de
politieke partijen, vooral de oppo
sitie, moord en brand. De bonaen
zwijgen schijnbaar in alle talen en
de politieke groeperingen spelen min
der fraai politieke spelletjes met
mensen en gezinnen. De grootste
monden hebben blijkbaar de meeste
invloed. Wanneer je dit allemaal na
gaat, dan is het geen wonder, dat
men tabak krijgt van al het poli
tieke gedoe. Bij de politie is het
al niet veel beter met do inspraak.
Mensen, die al vele mensen hebben
moeten verhuizen, mogen weer op
stap, terwijl een aantal, dat op grond
van protectie of anderszins al jaren
op dezelfde plaats zitten, rustig kan
blijven. De leiding decreteert wel en
de ondergeschikten hebben maar te
gehoorzamen. Ook burgemeesters heb
ben daar schijnbaar geen invloed op.
Ik snap niet, dat men zich zo kan
laten trappen. Mij liesver daarom niet
bij de overheid in dienst gezien. Tot
slot, voor velen hoop ik, dat in deze
streek voor dat alles bewaard te blij
ven.
B. Hazneünk
Terneuzen.
Geen kerstconcert
Vele vrienden van mannen zang en
van het Middelburgs Mannenkoor
met name, zullen het tweede kerst
dag zonder kerstconcert moeten stel
len.
Sedert een reeks van jaren was het
kerstconcert in de Nieuwe Kerk te
Middelburg, onder bekwame leiding
van Jan Kuiler ,elk jaar opnieuw een
belevenis.
De verslagen in de plaatselijke bla
den waren altijd vol lof over de met
toewijding gezongen kerstliederen.
Sedert twee jaar zwaait de jonge
Zeeuwse musicus Daan Manneke de
dirigentstof over het Middelburgs
Mannenkoor en zou het koor in hem
een kundig pleitbezorger voor reper-
toirvernieuwing hebben gevonden.
In het kerstconcert van vorig jaar
kwam dit goed tot uiting en wél met
medewerking van het koperkwintet
Theo Mertens.
Het blijkt thans, dat het toen al min
der felschljnencte kaarslicht in het
Middelburgs Mannenkoor, door dit
ensemble geheel werd uitgeblazen.
K. A. Graafland,
Serooskerke.
mensen de hongerdood: baby's, kleu
ters, volwassenen en ouden van da-
Wij, Veerse jongeren, vinden dit even
als u te erg. Wij besloten iets te doen
om aan onze plicht om deze mensen
te helpen inhoud te geven:
Zo zullen op kerstavond om half acht
de klokken luiden. Deze kerstklok
ken luiden het begin in van een huis-
aan-hurs geldinzameling voor deze
van honger stervende Biafranen.
Het klokgelui zegt: .Doet iets aan de
vrede op aarde. Help een mensenle
ven redden!!!'
Wij vragen de Veerenaren ons niet te
willen afschepen met een kleinig
heidje. U moet geven zoveel u kimt.
U moet helpen mensenlevens te red
den.
Helaas konden wij op korte termijn
niet veel meer doen dan deze tot (de
stad) Veere beperkte actie. Wij wil
len echter op deze plaats ook alle an
dere lezers wijzen op hun plicht iets
te doen aan deze hongersnood. Ook u
dient, vooral nu met Kestmis, iets te
doen.
U kunt helpen .door storting van gel
den op diverse girorekeningen, ker
ken kunnen helpen door hun kerst
collectes te bestemmen voor dit land,
u zelf kunt ook een actie gaan voe
ren zoals wij dat hebben gedaan, nu
of over veertien dagen; alls uw echt
uil helpen vindt u wel een manier.
De Veerse kerkstklok zal niet verder
reiken dan Veere zelf; toch roept zij
u uit de verte op ook eens aan het
touw te gaan trekken in uw woon
plaats.
Ga vooral niet zitten wachten tot een
ander het doet, doe het dit keer zelf.
In de stellige overtuiging dat ook u
aan uw verplichtingen zult voldoen,
tekenen wy, u goede kerstdagen toe
wensend,
De Veeree Jongeren.
de tegenstanders werden begaan. De
uitzendingen hebben er toe bijgedra
gen dait beide zijden elkaar op dat
punt niets te verwijten hebben en
we moeten ons in deze maar liever
niet laten informeren door publika-
ties onder auspioiën van het minis
terie van overzeese gebiedsdelen;
tenslotte gaven ook de nazi's in 1939
fraaie boeken uit over door Polen
aan Volksduitsers begane gruwelda
den ter .rechtvaardiging' van wat
ze de komende jaren n. dat deel van
de wereld aan onmenselijkheden zou
den begaan. Ik geef toe dat het jam-
mor is voor dc ,onze jongensmythe',
maar liever de mythe dan onze jon
gens om zeep. meneer Vervest!
Het vrome verlangen naar een neu
trale goede pers kan op een lijn ge
steld worden met de wens van een
weinig perspectieven biedende rege
ring naar een brave, volgzame oppo
sitie, maar ook hier ziet hij om
wille van de bekoring van de een
voud maar weer over het hoofd, dat
de andere kant ook niet stil zit.
Was bijvoorbeeld .The Voice of Ame
rica' een net zo'n onpartijdige en
eerlijke nieuwsweergever als Radio-
Nederland Wereldomroep, dan was
er geen vuiltje aan de lucht. .Maar
deze in haast alle landen uitzendende
regeringsspreekbuis met steumzen-
ders ran 1000 kw in vrijheidslieven
de democratieën als Griekenland, Li
beria, Thailand en de Philippijnen.
alsmede de van CLA-gelden bestaan
de. vanuit Spanje en Portugal ope
rerende .Radio Free Europe' en ten
slotte dan de US Information Ser
vice' met zijn gratis ter beschikking
staande films, doen niets anders dan
het verspreiden van eenzijdig gerich
te propaganda en eisen derhalve het
geven van tegengif om het even van
welke zijde die komt
En waar haalt de heer Vervest het
vandaan dat het dezelfde Amerika
nen zijn als die hem tóen bevrijjd
hebben? Misschien was het wel lui
tenant Eugene McCarthy en kreeg
Als men de kranten leest, krijgt men
sterk de indruk, dat steeds meer
mensen steeds meer Iwzwaren zien in
de komst va» Pechiney. De dag,
waarop bekend werd, dat- Pechiney
zich hier zou vestigen lijkt ons geen
blijde dag geweest voor Zeeland. In
tegendeel! Waarschijnlijk heeft inen
indertijd niet alles geweten. Nu weet
men veel meer.
Wat de volksgezondheid betreft, men
spreekt van net vrijkomen van 10,
20 en later zelfs van 50 maal zoveel
fiuor als bij Hocchst, van het vrijko
men van zwaveldioxyde (de slechte
werking van de zwaveïdioxyde zou
nog verergerd worden door de fluor),
van koolmonoxyde (giftig) en van
benzpyreen kankerverwekkend
Er komen grote moeilijkheden voor
veetelers, fruittelers en akkerbou
wers. En al komen er .schaderegelin
gen. wat voor plezier kan een boer
in zijn werk nebben, wanneer hij
weet, dat zijn koelen ondanks al zijn
zorgen iedere dag een beetje vergif
binnenkrijgen en gedoemd zijn om
langzaam ernstig ziek te worden?
Zullen melk on vlees van dergelijke
koeien nog echt goed zijn voor de
consumptie? Veel landbouwproduk-
ten kunnen niet meer gekweekt wor
den of worden tweederangs. Dicht
om de fabriek komt een strook grond,
waar zowat niets meer kan groeien.
Men moet de zaak ook landelijk be
zien. Zeeland, met zijn zee, strand en
landelijk schoon is een recreatiege
bied bij uitstek, waar velen in hun
vakantie nieuwe krachten opdoen. Is
zo'n gebied verknoeid, dan is men
het kwijt. Voor heel Nederland een
verlies! Economisch bezien :s het ook
ongunstig. Men wil van VMssingen
een grote badplaats maken. Zullen
er nog toeristen komen als de zuivere,
gezonde zeelucht er niet meer is?
Boseomplexen rond Pechiney helpen
misschien ook niet veel omdat het
de vraag is of de bomen aan de
Schelde wel gedijen en omdat ze een
deel van het jaar zonder bladeren
zijn (PZC 17-12-*69). Natuurlijk
moet er werkgelegenheid zijn. Maar
er zijn ook industrieën, die niet zulke
nare dingen met zich meebrengen.
Het lijkt ons toe, dat velen, die eerst
blij waren met de komst van Pechi
ney, nu graag terug zouden willen,
met andere woorden dat zij o. zo blij
zouden zijn als de komst van Pechiney
niet door zou gaan.
Laten wij alle mogelijkheden nagaan,
die er zijn, om de komst van Pechiney
alsnog te verhinderen.
Praten met Pechiney. een beroep
doen op het goede in Pechiney. We
zouden bijvoorbeeld kunnen zeggen:
,We hebben het verkeerd gedaan. We.
hadden uw bedrijf hier nooit moeten
aantrekken. De bevolking ds er tegen.
Deskundigen betreuren net ten zeer
ste. Het is jammer voor heel Ne
derland. Alstublieft, vestig uw bedrijf
ergens anders. Wij begrijpen, dat dit
buitengewoon onprettig voor u is.
Maar bezie de zaak ook eens van on
ze kant, wat het voor de mensen, land
bouwers en burgers, de streek en heel
Nederland, verlies van prachtig re
creatiegebied in dichtbevolkt land,
betekent'. We zouden Pechiney een
schadevergoeding kunnen geven. Voor
het geval Pechiney niet volkomen
open is geweest in het meedelen van
de nadelige gevoigen. bijvoorbeeld
voor de volksgezondheid, of voor het
geval de luchtverontreiniging bepaal
de grenzen gaat overschrijden, zijn
er misschien mogelijkheden om de
vestiging van Pechiney alsnog te ver
bieden.
Misschien zijn er nog andere moge
lijkheden. Verliezen wij zo ons ge
zicht? Eerst een industrie aantrek
ken en dan proberen de vestiging van
die industrie weer te verhinderen?
Neen! In de gewone omgang tussen
mensen is het al zo, dat wie eerlijk
fouten bekent en tracht het goede te
doen, zijn gezicht niet verliest. Inte
gendeel! Zo ook hier. En ai zouden
wij ons gezicht verhezen? Wat dan
nog? Als wij het goede maar doen.
Hebben wij al voorzieningen getrof
fen voor de bouw van Pechiney Bouw
van een kerncentrale en een school
bijvoorbeeld? Ook hiervoor geldt:
.Beter ten halve gekeerd dan ten hele
gedwaald'. Liever nu verliezen gele
den, eventueel ook door de toekenning
van een schadevergoeding aan Pechi
ney, dam de boel voor de toekomst
verknoeid.
Blijft de vraag: Waar moeten indus
trieën als Peohiney dan gevestigd
worden
Laat men de zaak bezien vanuit
't oogpunt van welzijn voor de hele
wereld. Als dergelijke industrieën er
werkelijk moeten zijn, laten zij dan
gevestigd worden in onbevolkte of
dunbevolkte gebieden en laat men
de werknemers op veilige afstand
huisvesten en met bussen of derge
lijke naar en van hun werk brengen.
Moeilijk? Ja zekeT. Maar als we de
wereld niet op dergelijke en vele an
dere manieren gaan organiseren, gaat
alles steeds verder mis.
J. C. Osterman-Timmers
Wielingenlaan 9
Vlissingen.
Ten zeerste heb ik my verwonderd
over uw kantlijn van 17 dezer, geti
teld: ,Laalvbaar'. Met laakbaar be
doelt ii dan kennelijk het optreden
van het statenlid Van Bennekom.
Volgens u is zijn optreden laakbaar,
hij zijn eerste medische verzorging
van een toen nog onbekende leger
arts Spock, hoewel ik voor zijn ge
moedsrust hoop dat het .private' Er-
nest Medina is geweest, «lie toen nog
zijn aanloop aan het nemen was!
Een integer man als generaal Eisen
hower kon met goea fatsoen zijn
oorlogsherinneringen te boek stellen
en het als titel meegeven: .Kruis
tocht door Europa' en het zal in
memands hoofd zijn opgekomen hem
toen met barbaren te vergelijken,
maar het door regering en officieren
gesanctioneerde optreaen jegens de
uitgebuite, dc verjaagde, de geteis
terde, verschroeide en gemartelde me
demens in Zuid-Vietnam. geeft hun
alle recht op deze benaming.
En wanneer er teeveeprogramma's
zijn d.e onze ogen en ons gemoed
als hel ware openbreken voor dit
soort zaken, betaal ik daarvoor graag
mijn kijkgeld en dan mag meneer
Vervest met alle soorten van genoe
gen zijn hait ophalen aan de sym
pathiebetuigingen van de kolonel'b.d.
Kanters van liet Griekse regime in
Avro's televizier.
Mogen we de heer Vervest, zij het
beschroomd, erop wijzen, dat zijn
tijdige bevrijding niet alleen te dan
ken was aan Anglo-Amerikaanse in
spanningen, die een half miljoen aan
doden kostten, maar toch ook wel
enigszins aan Rusland, dat daarbij
zo'n 20 miljoen doden telde! Tenslot
te dan blijkt de heer Vervest zijn
pro-Amerikaanse gezindheid te ont
lenen aan het feit, dat hij door de
Amerikanen werd bevrijd uit een Ja
pans kamp. De voormalige gouver
neur-generaal van Nederlands Oost-
Indië, jhr. Tjarda van Starkenborg
Stachouwer werd in Mansjoerije in
1945 door de Russen bevrijd uit een
Japans kamp; dat hij deswege een
overtuigd communist zou zijn gewor
den, werd evenwel nooit vernomen!
E. J. Ph. v. Essen,
Statenlaan 32,
Middelburg.
omdat h(j niet met details komt en
z(jn bronnen niet noemt. In feite is
dit onbelangrijk. Waar het op aan
komt ls of hetgeen hij zei juist was
en de moeite waard. En daaraan kan
niet worden getwijfeld. Dit blijkt
trouwens duldeiyu uit wat op pagina
twee van genoemd nummer gepubli
ceerd wordt. Vérder staat daar O.ra
to lezen: .Waarom liet de heer Ka-
land verdere gegevens in liet mid
den?' Is dit dan niet laakbaar of
meet n met twee maten
In ieder geval staat als een paal bo
ven water dat de fluoruitstoo*. bene
vens andere ernstige verontreinigin
gen veel en veel erger ls dan men
aanvankelijk verwachtte. De opmer
king van de heer Sehlingemann doet
helemaal vreemd aan, nl. dat «ré heer
Van Bennekom onrust zaaide. Die
onrust was er reeds en terecht. Dr
Tesink. dr Prins en professor Eilers
c.s. zijn zeker ook onrustzaaiers?
Al met al kom ik tot dc conclusie
dat de heer Van Bennekom ons aller
dank verdient voor zijn optreden. Hij
is de vertolker geweest van de on
rust die bij velen heerst. Hij heeft
gesproken waar het geboden w;is orn
te spreken en anderen orn de één of
andere reden er liever het zwijgen
toe gedaan hadden. In uw kantlijn
van een dag later komt u terug op
Pechiney. U vraagt zich af hoe een
dergelijke situatie kon ontstaan en
noemt dan als mogelijke oorzaken:
Kortsluiting, mental lteitsverschil
taalproblemen, enz. terwijl het dui
delijk is dat de oorzaak van de moei
lijkheden ligt ln het feit dat de lucht
verontreiniging meer dan onrustba
rend zal zijn en erger dan verwacht.
Dat Ls de hoofdzaak, de ernstige
luchtverontreiniging. In beide kant
lijnen legt u de nadruk op bijzaken
zoals het optreden van de lieer Van
Bennekom dat formeel niet juist zou
zijn, de Franse lijn. mentaliteitsver-
schfl enz. Jammer dat de hoofdzaak
heeft moeten wijken voor de bijza
ken. Verder heet het dat Pechiney
via de publiciteit heeft moeten '."er-
nemen dat er moeilijkheden waren.
Dacht u dat men bij Pechiney zelf
niet wist wat er uit de schoorstenen
van hun bedrijven komt? Het- is niet
de eerste fabriek die ze bouwen en
ze zijn niet achterlijk denk ik.
Het beste is dat Pechiney alsnog af
gewezen wordt. Beter ten halve ge
keerd dan ten hele gedwaald. Anders
betalen we door middel van miljoe
nen subsidie mee aan de vernietiging
van onze eigen biologische omgeving.
D. J. Blom.
Thorbeckelaan 33,
Vlissingen.
Even een complimentje voor ons al
ler PZG, die in het nummer van 17
dec. '69 een brok juiste voorlichting
gaf ten opzichte van öe vestiging
van Pechiney en ds daarmee samen
hangende vergrote luchtverontreini
ging. Hiermede doet de redactie uit
de doekjes, wat in de vergadering
van gs bij vaagheden bleef.
Kopend dat de ogen van aBe Zeeu
wen nu eindelijk eens opengaan voor
de gevaren van deze indtistrieyesf: -
gingen en niet al-leen zij die in de
directe gevarenzone wonen zoals
Nieuwdorp, 's-Heerenhoek en Borse-
le. welke plaatsen, wanneer een en
ander doorgaat, ten dode gedoemd
zijn.
A. C. Adriaanse,
Jacob Catsstraat 56,
Middelburg.
Als oud-Middelbburger zo af en toe
weer eens terugkerend in de oude
vertrouwde omgeving, ziet men
meestal wel ergens een verandering.
Het leven gaat ook hier gewoon door,
denk je dan, en je ziet weer meer
nieuwe gezichten, en minder onde.
Ook heit aanzicht van de stad ver
andert: verbouw, restauratie en
nieuwbouw, het één wat meer ingrij
pender dan het ander, zorgen er sa
men voor dat de aanblik zich ver
jongt. Over de schoonheid van deze
aanblik valt te twisten, maar, zo zegt
men dan, dat is een kwestie van ver
schil in smaak. Evenwel als ik zo
eens terugdenk aan de moeilijkheden
die men kon hebben met een schoon
heidscommissie en ik weet niet wat
nog meer, over bijvoorbeeld een go'.f-
plaatje op het kolenhok in plaats
van dakpannen, of, over een latje
meer of minder in het venster, op
dat de sfeer in de straat niet zou
worden verstoord, dan sta ik nu toch
wel eens verwonderd te kijken. Zo
als onlangs, toen ik over de Balans
kwam. Daar staat me warempel weer
in bijna oude glorie de St-Jorisdoe-
len. maar nu, in deze nieuwe uit
gave, als het ware omarmd door een
brok baksteen van haast onvoorstel
baar wanstaltige vorm, een vorm
niet van vroeger en niet van nu. Hoe
krijgt men het voor elkaar Overi
gens moet gezegd, dat het de meest
directe omgeving niet verstoord, de
gevel van het rijksarchief schuin te
genover is minstens even lelijk, en
het hierop aansluitende gebouw van
de provinciale griffie mag. wat sma
keloze vormgeving betreft, ook ge
zien worden. Wie kan iets dergelijks
ooit langs alle commissies hebben ge
kregen Misschien lukt zo iets alleen
aan de rijksgebouwendienst, afdeling
nieuwbouw. Alles even lelijk, alles
even degelijk, alleen een ramp kan
ons hiervan nog verlossen! Maar on
dertussen kos: het handen vol geld
aan de gemeenschap. Er zal voor
met-ingewijde wel een warnet van
instanties zijn, die zich op dit ge
bied van bouwen, naast, langs, onder
boven en door elkaar bewegen, en
zich zodoende allen achter elkaar
kunnen verschuilen (-wie weet?),
maar men kan zich dan toch nog
wel eens afvragen wat voor beleid
hier eigenlijk wordt gevoerd. Mid
delburg, waarom, als men een bepaal
de sfeer wil behouden of hei-schep
pen, gaat men zich dan te buken
aan stenen gezwellen, als hiervoor
zijn aangeduid?
Waarom moest zo nodig daar. waar
niets meer was van een papiertje het
genoemde St.-Joris worden nage
bouwd? Waarom liet men dan inder
tijd de stutten tegen de vrijwel com
pleet bewaard gebleven gevel van het
huis ,In de steenrotse' wegrotten, zo
dat de gevel toch nog om kon waai
en, en in duizend stukken rallen?
Waarom werd de .eveneens gespaard
gebleven gevel van de oude provin
ciale bibliotheek eerst tegen de Se-
'geersstraatkerk' opgeslagen, om hem
later met een vaartje in de kelder
van Dam 6 te laten verdwijnen?
Waarom staat er in de tuin van het
Zeeuws Museum, aan 't oog onttrok
ken door een roestig hek er. hoge
bomen, groen uitgeslagen, doelloos
tegen een blinde muur. nog zo iets
als de houten gevel van het huis .De
Sint-Pieter' Waarom als er dan
per se op dat grasveldje gebouwd
moest worden, staat de laatstee-
noemde gevel bijvoorbeeld niet op de
hoek van de Balans? Dat had m:j
en, naar ik hoop ook vele anderen
heel wat prettiger aangedaan, dan
het ongeïnspireerde bouwsel, dat daar
nu uit de steigers is gekomen.
A. J. Hubregtse
Serooskerke (Sr.h.-D.)