verzuiling
houdt
in zeeland
ontwikkeling
tegen'
S0UDARIDAD MET
ZUID-AMERIKA
zeeuwse
courant
DR H. M. VOS OVER
MAATSCHAPPELIJK WERK:
mÊmmÊÊÊÊKÊÊÊÊÊÊÊÊmÊmmmm
m
LAATSTE VOORBEREIDING
provinciale
18
20 DECEMBER 1969
,De verzuiling, in het bijzonder in het maatschappelijk werk, houdt in
ons land en zeker ook in Zeeland de ontwikkeling naar grotere func
tionele eenheden tegen. Eenmansposten zijn bepaald ook in Zeeland
geen zeldzaamheid.'
Dit zegt dr H. M. Vos (30), secretaris van
de Zeeuwse raad voor het maatschappelij
werk, die onlangs m Utrecht tot doctor
in de godgeleerdheid promoveerde, maar in
zijn studie stevig tegen de mens- en ge
dragswetenschappen aanleunde. Zowel zijn
functie in Zeeland als het karakter van zijn
proefschrift (een cultuur-diagnostische stu
die over de menselijke beperktheid), getui
gen van het belang dat hij hecht aan een
dergelijke benadering van de problemen
voor mens en maatschappij. Dit te meer
gezien de ontwikkelingen die momenteel
binnen het traditionele geloof plaats vin
den een situatie die door dr Vos in zijn
proefschrift vanuit het subjectivisme wordt
verklaard.
De eerste stelling bij zijn proefschrift
mét de laatste de enige die door zijn hui
dige werk is geïnspireerd luidt: ,De ver
zuiling van verschillende vormen van maat
schappelijke dienstverlening bijvoorbeeld
hel algemeen en gespecialiseerd maatschap
pelijk werk betekent een verzwakking
van de eigen methode van de onderscheiden
werksoorten en een omtkennig van de spe
cificiteit van de functie zielzorg'.
Hij verklaart deze stelling als volgt .Wan
neer men meent dat de verzuiling op dit
moment nog steeds te verdedigen is, dan
betekent dit drie dingen. Allereerst dat men
de godsdienstige onderscheiding nog steeds
van belang acht ondanks het feit dat het
maatschappelijk werk zich steeds meer be
wust wordt van zijn taak, dat wil zeggen
steeds meer een eigen methode ontwikkelt,
niet afhankelijk van geloof. Het betekent
ook dat men de secularisatie niet ernstig
neemt, waardoor toch zeker op de gang
van zaken in deze wereld een bijzonder ac
cent komt te liggen. Tot slot betekent 't
dat men meent dat iedere maatschappelijk
werker in meer of mindere mate voor do
minee of pastoor kan spelen'. Dit acht dr
Vos onjuist: ,Het maatschappelijk werk
heeft zich tot een werksoort ontwikkeld,
wij leven in een misschien in Zeeland
nog niet maar elders toch wel volle
dig gesaeculariseerde welvaartsmaatschap
pij'. Toch acht hij het echte pastoraat
van groot belang. De zielenood is ïm onze
tijd niet geringer dan vroeger.
Dr Vos blijkt het bijzonder verheugend te
vinden als men in Zeeland tot samenwer
king zou kunnen besluiten hetzij in de
vorm van een stichting hetzij in de vorm
van een federatie ongeacht levensbe
schouwing. Hiermee zou men volgens hem
in Zeeland een stap voor zijn op een ontwik
keling waar in de rest van Nederland on
herroepelijk binnen tien jaar wordt ge
duwd. In Zeeland hebben de samenwer
kingsorganen overigens reeds een vooruit
strevend voorbeeld gegeven. Zij immers
gaan in een federatie samen.
(Een gevolg van de verzuiling noemt dr Vos
dal typische taboegevallen aan bepaalde
instellingen worden toegeschoven. In Lim
burg bijvoorbeeld komen problemen, ont
staan door homosexualiteït, alleen terecht
bij Humanitas.)
Op de vraag wat dit concreet voor zijn
werk betekent zegt hij: ,dat we in een ne
derzetting, die men nauwelijks gehucht kan
noemen, op korte termijn geen hervormde,
gereformeerde, katholieke enzovoort Instel
lingen voor maatschappelijk werk aantref
fen'.
Welke functie ziet u in de toekomst voor
de priester en de predikant t
.Zeker niet die van pseudo-psychotherapeut.
Maar ik ben er van overtuigd, dat er voor
goede zielzorgers niet voor clichéfabrie
ken een even duidelijke taak ligt als
voor de werksoorten die zich tot op heden
hebben uitgekristalliseerd (kinderbescher
ming, alcoholistenzorg, reclassering, gezins
verzorging, maatschappelijk werk). Het is
alleen zaak dat ook de functie zielzorg in
de toekomst wordt uitgekristalliseerd of,
zoals ik dat in mijn stelling heb gezegd,
specifiek wordt, want ik heb sterk de in-
druk, dat zij dit nog niet echt is. Voor de
kerk als zodanig, laat staan voor de kerk
als verzuild instituut, zie ik echter in onze
tijd géén plaats meer'.
Is de verzuiling in Zeeland sterker dan el
ders?
.Ongetwijfeld! maar men moet heed Zee
land niet over een kam scheren. De situa
tie verschilt van eiland tot eiland'.
Zeeland wordt ook nogal eens over een
kam geschoren met de rest van Nederland?
.Jazeker, deze opmerking is me uit het
hart gegrepen. Het ligt in onze bedoeling
in Zeeland ongeacht het grote oppervlak en
het geringe aantal Inwoners die voorzie
ningen te krijgen waaraan een bepaalde
niet al te groot te nemen streek behoefte
heeft, ook al wordt niet aan de subsidie
normen voldaan, die veelal op personenaan-
tallen en dus op bezettingsgraad van een
bepaald instituut zijn gebaseerd. In dit ver
band denk ik aan buitenlandse werknemers,
gastarbeiders, aan geestelijk gehandicap
ten categorieën die beide in vele geval
len niet voldoen aan de gehanteerde nor
men. Maar ook hierbij geldt: laat men niet
verzuild optreden'.
Een dergelijke voorziening is bijvoorbeeld
aangepaste kosthuizen voor mensen met
een licht lichamelijk of geestelijk gebrek.
Er i3 een plan voor oen dergelijk kost
huis, voor zo'n vijftien lichtgehandicapten.
Het komt waarschijnlijk in Middelburg,
gezien de ligging van de sociale werkplaat
sen van Vlissingen en Middelburg. Er is ook
een plan voor een tehuis voor alleenstaande
blinden.
PLANNEN
Welke plannen hoopt u als secretaris van
de Zeeuwse raad voor het maatschappelijk
werk op korte termijn te verwerkelijken?
.Samen met een groot aantal andere lie
den maak ik me nogal zorgen over de huis
vesting en .opvang' van personen die zich
aan de rand van onze samenleving bevin
den. Wij hopen hier op korte termijn wel
licht in samenwerking met de welbekende
Stichting verpleeg- en rusthuizen Zeeland
een geschikte voorziening voor te treffen.
Ik noemde er zoeven al twee. Hetzelfde
geldt voor de financiering van de gezins
verzorging: ook hierin hoop ik met hulp
van de leden van de werkgroep waarvan
ik secretaris ben en de medewerking van
vele instanties verbetering te brengen. Ook
het openbejaarden werk krijgt in onze pro
vincie de aandacht die het behoeft. Naast
het vanouds bekende bejaardentehuis, te
genwoordig verzorgingstehuis, wordt de be
hoefte gevoeld aan verschillende voorzle-
aingen voor min of meer zelfstandig wo
nende bejaarden: bejaardenwoningen, dien
stencentra. intensieve hulp van verschillen
de dienstverlenende instanties aan di,t
alles wordt gewerkt. Verder is er natuurlijk
nog het regionale centrum, dat plan van de
Zeeuwse raad dat door de ontwikkelings-
schets voldoende bekendheid heeft gekregen
Als ik hiernaast en naast de administratie
ve en andere besognes nog gelegenheid heb,
dan verdient ook het in Zeeland nog onbe
kende medisch-maatschappelijk werk bij
voorbeeld in ziekenhuizen nog aandacht,
om maar af te zien van de ongehuwde moe
der. Wat betreft het woonwagenwerk is het
aetreurenswaardig dat het zogenaamde
particuliere initiatief harder loopt dan de
gemeentelijke overheid zodat het gevaar
bestaat, dat het eerste enigszins moet wor
den afgeremd'.
Uw laatste stelling luidde: .Wanneer in een
welvaartsstaat regeringspolitieke overwe
gingen van beslissende invloed kunnen zijn
op de mate waarin bijstand wordt verleend
aan de minst bedeelden, dan wordt de ver*
antwoordelijkheid van de bevolking ter
zake niet ernstig genomen'. Wat was nu
directe aanleiding tot het formuleren van
deze stelling
,De pressie die minister Bee mink in een
brief heeft uitgeoefend Inzake de uitvoering
van de algemene bijstandswet. Bij de ver
dediging van deze brief is nogal eens een
beroep op de rijksfinanciën gedaan. Dit acht
ik onjuist: wie geeft mij de garantie dat
er voldoende belasting wordt geheven en
dat deze op de juiste wijze over de verschil
lende ministereis en posten is verdeeld. Het
enige wat telt is dat in een samenleving
waarin verreweg de meesten een inkomen
genieten waarmee ze gemakkelijk in
de noodzakelijkste levensbehoeften tege
moet kunnen komen, geen personen op de
rand van een bestaans minimum mogen le
ven. Maar vanuit een marxistisch-humanis-
tische gedachtewereld kijkt men soms wat
vreemd tegen onze kapitalistische samen
leving aan'.
WILL. J. VERKERK
Gereformeerde studenten in Groningen hebben er in een
resolutie bij de gereformeerde synode op aangedrongen per
jaar minstens 12 leidende figuren uit met name de kring
der christenen uit de derde wereld (ontwikkelingslanden)
uit te nodigen naar ons land te komen om per provincie in
reformeerde kerken te treden om hen te helpen van de ge
reformeerde kerke te treden om hen te helpen tot inzicht
en Inkeer te komen en de herstructurering van de samen
leving ter hand te nemen. De sLudenten hebben daarbij
overwogen dat bij de bezinning over het vraagstuk van de
ontwikkelingssamenwerking blijkt, dat grondmotieven,
drijfveren en doeleinden van de zogenaamde westerse be
schaving zodanig aangepast zijn door zonden als winzucht,
materialisme, machtstreven, genot en consumptiedrang, dai
gesproken moet worden over een onderontwikkeldheid var.
de rijke landen in dit opz.cht.
De Braziliaanse politieke veiligheidspolitie in Sao Pau
lo en in Porto Allergre heeft de militaire rechtbanken in
die steden verzocht de preventieve hechrenis te gelasten
van 29 personen, van wie 14 paters dominicanen. Tot hen
behoort de Nederlander Ludovicus Josephus Verdonksehot
Allen worden ervan beschuldigd te hebben samengewerkt
met de groep van de communistische ex-afgevaardigde Car
los Marighela. De meesten zijn de afgelopen twee weken
gearresteerd. Verscheidene van hen worden beschuldigd var,
gewapende overvallen op banken en militaire instellingen,
het vermoorden van schildwachten en diefstal van auto's.
Drie kerkelijke groeperingen in Maassluis (gerefor
meerden, hei-vormden en de rooms-katholieken) zullen sa
men met de gemeente Maassluis een gebouwencomplex in
Maassluis-West bouwen. Dit gebouwencomplex is bedoeld
als kerkelijk centrum met sociaal-culturele nevenaspecten
In september 1972 hoopt men de gebouwen in gebruik te
kunnen nemen.
Jonge progressieve priesters in Argentinië hebben ziel
verzet tegen "het besluit van president Juan Carlos Onga-
nia om het land toe te wijzen aan Maria, de moeder van Je
zus. De .beweging van de derde wereld', een organisatie
van 400 jonge priesters, keurde dit Ongania-besluit scherp
af. Zij noemden het een politieke manoeuvre waarmee de
regering het wil doen voorkomen alsof de R-K Kerk en het
Argentijnse volk haar politiek steunen. De bisschoppen
hebben al hun steun betuigd aan het besluit van de presi
dent.
Ter ondersteuning van de actie voor financiering van
kerkelijke activiteiten, heeft het bisdom Breda een blad
uiig.geven in een oplage van 130.000 exemplaren. Dit blad,
verschenen als extra uitgave van het Informatieblad Over
weg, is aan een kant voor het grootste deel gevuld met een
brief van bisschop Ernst, dié zich hiermee voor het eerst
sinds zijn wijding in 1967 met een oproep om geldelijke
steun tot zijn diocesanen wendt. De andere zijde heeft het
■aanzien van een affiche en is vooral bedoeld als een appèl
op de jonge generatie.
o De belangstelling voor het .concilie' der Nederlandse her
vormde kerk, de algemene kerkvergadering, is veel groter
dan men aanvankelijk had verwacht. Dit blijkt uit de nu
bijna verwerkte resultaten van de meer dan 30 agende-
ringsvergaderingen van de eerste ronde. Meer dan zeven
duizend hervormden bezochten de regionale verga delingen,
terwijl men hooguit op 3 a 4000 mensen had gerekend.
Dagelijks komen nog tientallen brieven binnen in Drieber
gen bij de velen die al werden ontvangen.
De agenda komt half januari bij de drukker vandaan
om opgestuurd te worden aan alle predikanten, kerkera
den en verdere geïnteresseerden in Nederland.
9 Het is noodzakelijk dat de kerken deskundigen in diens;
nemen voor ontwikkelingssamenwerking en het bevorderen
van de mentaliteitsverandering voor de problemen van de
derde wereld. De kerken hebben daarin een belangrijke
taak. In feite wordt nu roofbouw op vrijwilligers gepleegd.
Dit ls een van de conclusies van een conferentie van het in
terkerkelijk vredesberaad. In het kader van de laatstge
houden vredesweek heeft het studiecentrum voor vredes-
vraagstukken van het instituut voor politicologie van de
Nijmeegse universiteit een schriftelijke enquête gehouden.
Daarbij bleek dat hervormde predikanten minder snel re
ageerden op het verzoek tot medewerking aan deze enquête
ian hun gereformeerde collega's.
Op de vraag of militaire machtsblokken zoals de NAVO
nodig zijn om de vrede m de wereld te handhaven, ant
vvoordde 44 procent van de priesters en predikanten posi
tief. De vraag of Nederland de wereldvrede niet een grote
dienst kan bewijzen door gelden van de defensie over te
bevelen naar de ontwikkelingsbegroting, werd door 59 pro
cent van de priesters en dominees positief beantwoord. Van
de priesters noemde 67 procent zich progressief in kerke
lijke aangelegendheden en 51 procent achtte zich progres
sief in politieke kwesties. Van de predikanten noemde 57
procent zich prog, .-ss-cf in kerkelijk aangelegendheden.
Van de hervormde predikanten achtte 63 procent zich pro
gressief in politieke aangelegendheden en van de gerefor
meerden 57 procent.
Conservatief in politiek opzicht noemde zich 6 procent
van de priesters, 8 procent van de hervormde en 9 procent
van de gereformeerde predikanten. 41 procent van de pries
ters wist niet of zij zichzelf politiek gezien als progressief
of als conservatief moest beschouwen. Hetzelfde gold voor
34 procent van de gereformeerde predikanten en voor 28
procent van de hervormde predikanten.
Het vaiticaan heeft officieel meegedeeld dat de oude
hout met ivoren zetel, die door de rooms-katholieken lang
is vereerd als de troon van Petrus. In werkelijkheid heeft
behoort aan de middeleeuwse keizer Karei de Kale. Een
woordvoerder van de commissie van deskundigen die door
paus Paulus was aangewezen om de zaak te onderzoeken,
zei dat gebleken is dat deze keizer de zetel naar Rome heeft
laten brengen voor zijn kroning in de basiliek van de Sint-
Pieter, in het jaar 875 door paus Johannes de achtste. Ver
moedelijk heeft de keizer hem nadien aan de paus geschon
ken.
.Meer dan tachtig organisaties houden zich in Neder
land bezig met ontwikkelingsbeleid en in sommige geval
len is er zonder meer sprake van concurrentie," zo meent
het Informatie centrum ontwikkelings samenwerking
(ICOS) in Rotterdam. Het ICOS ondergebracht in een
gebouw van de witte paters i.n de Maasstad is begin dit
jaar met het informatiewerk begonnen, omdat door de on
derlinge concurrentie van diverse organisaties de mensen
die zich voor de ontwikkelingslanden inzetten het slacht
offer dreigen te worden van .versluierde informaties.'
De Wereldraad van Kerken heeft een bedrag van
ruim 3,7 miljoen gulden goedgekeurd voor hulp aan de
Palestijnse vluchtelingen en aan de mensen die door de
Zesdaagse oorlog van 1967 tussen Israël en de Arabische
landen dakloos zijn geworden. Voor dit doel is in totaal
7,2 miljoen gulden nodig. De Wereldraad van Kerken heeft
de aangesloten kerken gevraagd dit bedrag in de komen
de twee jaar bijeen te brengen. Een gedeelte van dit geld,
namelijk 720.000 gulden, zal op verzoek van de kerken in
het Midden-Oosten worden besteed aan voorlichting. Voor
1970 is hiervoor 216.000 gulden uitgetrokken. Voor volgend
jaar zijn ook de volgende objecten goedgekeurd: werk
plaatsen voor beroepsopleiding in Libanon en Gaza, ge-
ainsverzorgingscentra in Jordanië, Gaza en Libanon en
ontwikkelingsprojecten in Jordaanse en Israëlische dorpen.
Solidaiïdad is vertaald: solidariteit
en bedoeld is solidariteit met de lan
den van Zuid-Amerika. Dit is een ker
kelijke actie geworden in de advents-
weken van dit jaar.
Er wordt een stukje medeleven ge
vraagd en wel zó, dat ook onze beurs
open gaat. In de laatste twee jaar is
er actie voor Latijns-Amerika (Mid
den- en Zuid) gehouden door de r.k.
bisschoppelijke adviescommissie.
Dit jaar heeft zich daarbij aangeslo
ten de Stichting Oecumenische Hulp,
waarbij aangesloten zijn de hervorm
de kerk, de evangelisch lutherse, de
oud-katholieke, de doopsgezinde- en
remonstrantse broederschap, de unie
van baptisten, de bond van vrije
evangelische gemeenten, de evangeli
sche broedergemeente en de Ned.
protestantenbond.
DON HELDER CAMERA
Het gaat om solidariteit met de bevolking
van landen die in overgrote meerderheid
rooms-katholïek zijn. Verheugend is het
dat nu zulk een actie een oecumenische
gestalte kan krijgen en het is te hopen
dat het tot op het grondvlak van al deze
genoemde kerker, en geloofsgemeenschap
pen doordringt dat de gelijkenis van de
barmhartige Samaritaan er nog altijd voor
ons in de bijbel staat. Er zullen de kerk
leden het evangelie dat hen verkondigd
wordt, in daden moeten omzetten en ze
zuilen het zó moeten doen dat de linker
hand niet weet wat de rechter doet en
schone gelegenheid daartoe wordt door de
ze adventsacnie voor Latijns-Amerika gebo
den aan de leden van die gemeenten waar
men aan deze actie meedoet. Een schone
kans ook om eens even boven de eigen
kring uit te grijpen. Ook dat leert ons de
gelijkenis van de barmhartige Samaritaan.
,Doel van deze actie is: het verlenen van
steun aan de activiteiten die van de kerken
en christelijk-sociaal geïnspireerde organi
saties uitgaan en gericht zijn op hervor
ming en ontwikkeling van de maatschap
pelijke structuren in Latijns-Amerika'. Na
der worden deze activiteiten dan omschre
ven als kaderwerk, vormingswerk, cursus
sen, scholingscentra en dergelijke. .Honger
noch ziekte is er direct bij betrokken'. Het
is wat anders dan de actie voor Biafra
en van het NOVIB. Laten degenen die aan
deze actie meedoen en we hopen dat
het er zeer velen zullen zijn wel weten
dat het doel, gezien het regime dat er
daar over het algemeen heerst, allesbehal
ve zo onschuldig is als het lijkt. In de zo
genaamde vredesweek van dit. jaar is de
aandacht van de kerken gericht op hetzelf
de werelddeel als waarvoor nu onze aan
dacht wordt gevraagd. Wanneer we denken
en praten over de vrede op onze aarde
zo is er toen gesteld kunnen we de ver
houding van de arme landen niet ontgaan.
Dit ls een uiterst moeilijk vraagstuk en
liet heeft allerlei kanten die nauw met el
kaar samenhangen. We krijgen te maken
met een stuk menselijke ellende en deze
hangt weer samen met een bepaalde eco
nomische opbouw, welke weer niet los te
denken is van een technische ontwikkeling
en dit alles heeft in Zuid-Amerika bepaal
de politieke achtergronden. Het regime dat
er heerst heeft dezelfde kenmerken als dat
van het huidige Griekenland waarover we
de laatste weken zo het een en ander heb
ben gehoord in verband met de Raad van
Europa. Wanneer de kerken in Latijns-
Amerika aan vormingswerk gaan doen,
komt men aam de wortels van heel die sa
menleving waarvan wij zeggen dat ze door
en door verziekt is, evenals wij dat con
stateren van Griekenland, Spanje en Por
tugal. De grote meerderheid van die vol
ken leeft niet alleen in een grenzeloze ar
moede, maar moet tevens leven onder een
militaire dictatuur, die om een mensenle
ven niet geeft. Het boekje dat voor de vre
desweek is uitgeschreven om het in ge-
sprekskringen te behandelen, geeft ons een
informatie over die landen, zodat tot ons
komen de kreten van mensen van vlees en
bloed, zoals wij allen zijn, mensen die lie
ver niet verhongeren en hebben hem eens
ver niet verhongeren die ooit begeerte
hebben hun vleugels eens wat wijder te
kunnen uitslaan. In cijfers wordt ons bijna
voorgerekend de noodzaak van een sociaal-
economische revolutie. Uit zulk een boekje
kunnen we ook begrijpen welk een invloed
een land als Cuba hier moet hebben en een
man als Ernesto Che Guevara. Door het feit
dat hij, twee jaar geleden, in de strijd is
gevallen, is zijn invloed nog groter gewor
den dan ze vroeger reeds was. Het is reeds
een jaar of zes geleden dat we onder ogen
kregen het rapport van een r-k ontwikke
lingsteam dat werkte in een van de landen
van Latijns-Amerika. Na een hoopvol begin
werden deze jonge mannen steeds meer
ontmoedigd door de houding van het heer
sende regime. Het rapport eindigde met de
opmerking dat je deze mensen misschien
beter eerst kunt leren hoe ze op een fat
soenlijke manier revolutie moeten maken
dan dat je hen leert op meer produktieve
wijze de landbouw te bedrijven. Wanneer
nu, in deze adventsactie gevraagd wordt
voor kaderwerk, vormingswerk enz. in deze
landen, moeten we wel weten dat het gaal
om activiteiten die .gericht zijn op hervor
ming en ontwikkeling van de maatschap
pelijke structuren', in landen die groten
deels beheerst worden door militaire dic
taturen.
Ruim een week geleden hebben er uit ei
van die Zuidamerikaanse landen, en nog
wel het allergrootste, twee berichten in oi
ze dagbladen gestaan. Het eerste was dat
Dom Helder Camara, de bisschip uit Bra
zilië, die zich radicaal aan de kant heeft
geplaatst van de armen en onderdrukten in
zijn werelddeel, en die naar ons land zou
komen om de actie .solidaridad' te starten,
besloten had niet te komen, zodat we het
in de week van 15-21 december hebben moe
ten doen zonder zijn tegenwoordigheid in
ons midden. Het andere bericht hield ii
dat een twaalftal priesters was gevangen
gezet, waaronder een Nederlandse pater die
met name werd genoemd. Deze laatste bij
zonderheid droeg er waarschijnlijk vooral
toe bij dat er zoveel aandacht is besteed
aan dit bericht. Wanneer er ergens iets gi
beurt met een volksgenoot, maakt zulk ee
mededeling gewoonlijk meer indruk en dat
is zelfs het geval zoals we hebben kun
nen constateren bij mensen die in het
dagelijks leven niet veel met enige gee
lijkheid te maken willen hebben. Die t
berichten hangen zo goed als zeker met el
kaar samen. De Braziliaanse bisschop zal
wel weggebleven zijn omdat er bepaalde
maatregelen zijn genomen tegen priesters
die, evenals hij zelf, er blijk van hel'
gegeven dat zij het radicaal oneens zijn
met de binnenlandse politiek van het a
het bewind zijnde regime. De naam v
Dom Helder Camara is een begrip gewor
den, niet alleen in zijn eigen land, r
in heel de wereld en het is voldoende be
kend dat men in Rome met deze bisschop
wat verlegen zit. De politiek van het Va-
ticaan is tot nu toe er een geweest w
bij men in de beste verstandhouding wilde
leven met de dictatoriaal geregeerde lan
den en dat zijn, die achler liet IJzeren
Gordijn dan niet meegerekend, ongeveer al
lemaal landen met een bijna uitsluitend
rooms-katholieke bevolking, tenminste in
naam.
.Het is een koud kunstje geweld te veroor
delen van op afstand en uit een ivoren
ren, zonder de verschillende aspecten ervan
voldoende te onderscheiden en zonder jo
genoeg te verdiepen un de bittere en be
treurenswaardige oorzaken ervan, of er,
eveneens uit de verte, toe aan te h-!sen
als je je geroepen voelt een salon-Che Gue
vara te zijn'.
.Moeilijker wordt het echter over geweld
te spreken als je er middenin aait, als je
ziet dat heel dikwijls sommige van c
edelmoedigste en bekwaamste mensen voor
de verleiding van het geweld zwichten of
er reeds door gegrepen zijn'. .Persoonlijk
word ik liever duizendmaal gedood c"
te doden. Dit persoonlijke standpunt is ge
baseerd op liet evangelie'. Dit zijn woorden
van Dom Helder Camara, die hij, ruim een
jaar geleden, te Parijs heeft uitgesproken.
In deze woorden tekent hij zijn eigen moei
lijkheden en tegelijk die van zijn priesters,
van wie er voor de verleiding van hel ge
weld zijn gezwicht. Het is geen gemakke
lijke zaak te willen gaan staan naast de
ontrechte paria's en de tot slavernij g
dwongen Indianen in zijn land. .Als wij.
de christenen van Latijns-Amerika, on
verantwoordelijkheid aanvaarden met t
trekking tot de ontwikkeling van het co
tinent, kunnen en moeten wij ingrijpende
hei-vormingen helpen bevorderen op ieder
terrein van het maatschaopelijk leven en
vooral in de politiek en het onderwijs'.
Wanneer we meedoen aan de actie .solida
ridad' mogen we wel weten waarom het
gaat.
Daarmee plaatsen wij ons achter geeste
lijken die bang zijn voor een chaos, maar
die zich toch hebben gesteld naast de or'
rechten in hun la/nden en die er diep v
overtuigd zijn dat er iets moet gebeuren.
Over enkele dagen vieren wij het kerst
feest, het feest van Hem, die zich naast
armen en hulpelozen heeft geplaatst. Is het
geld dat wij besteden aan kerstbomen en
wat er zoal meer wordt gekocht, niet be
ter besteed aan .solidaridad'?
Er was een bedelaar. La
zarus genaamd, vol zwe
ren, neergelegd b|j zijn
voorportaal.
Lukas 16 20.
Als een arme' Lazarus is
Christus Jezus neergelegd in
da kribbe in de stal van
Bethlehem. Daarom zullen
wij het. kerstfeest vieren.
Met hoeveel romantiek men
die stal en die kribbe ook
mag versieren en op welke
wijze wij er een overvloedig
feest van maken, het evan
gelie zal ons altijd weer her
inneren aan de hardheid van
dit gebeuren, aan de hard
heid, van het leven van hen,
die geen dak boven hun
hoofd hebben, die als paria's,
als uitgestotenen moeten le
ven en die nog blij moeten
zijn als zij het leven kunnen
rekken met wat er afvalt
van de tafel van de rijke
man. De geboorte in Bethle-
hems stal laat ons zien
waarmee wij in het evange
lie te maken krijgen en
waarop wij ons hebben voor
te bereiden wanneer wij
over een paar dagen hel
kerstfeest hopen te vieren.
Het gaat. om de komst van
Hem, die geen gedaante had
dat wij Hem zouden hebben
begeerd, ,Hij was veracht er
wij hebben hem niet geacht'
Hij heeft zich solidair q»
welen met de arme Lazaru.
Die gelijkenis van d6 rijkt
man en de arme Lazarus
heeft tegenwoordig een we
reldwijde dimensie gekregen.
Als een bedelaar, vol zwe
ren, liggen de arme landen
aan de poort van de rijke en
het blijft de vraag of wij,
niet. zo zeer weten van wat
barmhartigheid. wanneer
we eerst zelf rijkelijk verza
digd. zijn) maar enig besef
hebben van het recht der ar
men, een bekend bijbels be
grip, maar nog steeds geen
bekend begrip in ons me" -
schappelijk leven.
Er zijn vele tegenstellingen
in deze wereld; ouden en
jon gen. zieken en gezonden
ijelukkiqen en ongehiltkigen
Hieraan kunnen wij mensen
weinig veranderen. Maat
-/au de tegenstelling rijk-
arm, kunnen Wij wel na-
toen. Het evangelie van vn-
kas 16 wil verhinderen dal
we er ons als vanzelfspre
kend bij zouden neerleggen
Het evangelie van Lukas n,
de stal, de kribbe en de don
ken zal ons in dezelfde rich
ting wijzen, tenzij wij em
kerstfeest vieren zonder
Christus. Maar dan moeten
we ons ook niet wijs maken
dat het nog een christelijk
feest kun zijn.