van
CIJFERS
naar
WOORDEN
Ssssft
ANDERE RAPPORTEN IN KADER
VAN VERNIEUWING
AFK'wto f~bÖ°Ó
AF8iT*Lui%-T* f J922-
f5000
e f2000
INSPECTIES:
POSITIEF
suggesties
voor een
weinig
tijdrovend
kerstdiner
thuis
prowineiale
zeeuwse
courant
17
U
VLISSINGEN Volgende week kerstvakantie 1969. Op vele scholen zijn
de kerstrapporten al uitgedeeld. Uit de cijfers hebben de ouders kunnen op
maken hoe goed of hoe slecht hun zoon of dochter het er in de nieuwe
klas heeft afgebracht. De cijfers worden vergeleken: de kinderen op school
beginnen ermee, de ouders doen het thuis nog eens over, vragen aan de
buren hoe hun dochter of hun zoon het er heeft afgebracht.
Cijfers op de rapporten. De tijd komt dat ze verleden tijd zullen zijn. Dat er
geen cijfers meer worden gegeven. Voor geen enkel vak, aan geen enkel
kind. Als onderdeel van de vernieuwing van het onderwijs. Op sommige scho
len in Zeeland heeft men er al een begin mee gemaakt. De kinderen, die hun
eerste rapport ontvingen, troffen daar al geen cijfer meer op aan. Een enke
le school, voorloper van de vernieuwing, is al verder. Daar krijgt geen van
de kinderen meer een cijfer voor rekenen, lezen, aardrijkskunde en al die
andere vakken. Op die scholen wordt de waardering voor de leerling uitge
drukt in woorden. De CIJFER-rapporten moeten onverbiddelijk ruimte ma
ken voor de WOORD-rapporten. In sommige delen van ons land is deze ver
nieuwing inmiddels al gemeengoed. Zeeland ,zij het nog wat aarzelend, gaat
ook deze weg van vernieuwing op.
Wat Is namelijk het geval met de rappor-
Op gTond va® de vernieuwing in het onder
wijs is men gaan inzien, dat een eijfer-
fjpport geen juiste graadmeter meer is om
de resultaten van kinderen op school te
nseten. Sinds de psychologen zich met ons
onderwijsstelsel bemoeien, wordt het kind
ciet langer gezien als een vat, waar zo-
teel mogelijk moet worden ingestopt. De
onderwijzers en onderwijzeressan zijn er
b hun studietijd wel op gewezan, dat zij
Boesten omgaan met .levend materiaal',
raar in de praktijk heeft men er toch
liet die inhoud aan kunnen geven, die men
or redelijkerwijs van mocht verwachten.
Zodra een onderwijzer de klas voor zich
kreeg, was de eerste gedachte: ,Hoe houd
ze stil en hoe kan ik er zo snel en effi-
tënt mogelijk leerstof inpompen' Er wa
ren goede en slechte leerlingen, maar dat
raakte voor de leerstof geen verschil. Als
fe kinderen de stof niet konden bevatten,
wel dan moesten ze het nog maar eens
over doen. Het belang van het kind zelf werd
to deze .ouderwetse conceptie' over het
toofd gezien. De goede uitzonderingen
0 die zijn er gelukkig genoeg geweest
daargelaten.
Thans evenwel gaat men bij het lager on-
ferwijs uit van een geheel andere benade
ring. Het kind is het belangrijkste en niet
fe leerstof. Om te weten hoe het kind is,
men het èbserveren. Alleen dan kun
de zwakke en de sterke punten wor-
gevonden. Alleen dan kan het kind
worden geholpen. Teineinde nu iedere leer
ing bij het basisonderwijs die kans te ge
ren die hij/zij nodig heeft voor het sla-
ren ui de maatschappij, heeft men het no
dig geacht een uitgebreide individuele ob-
Krvatie uit te voeren en de resultaten
Üervan vast te leggen in een rapport dat
wij nu verder .waarderingslijst' zullen noe-
aen. Bij het vaststellen van zo'n waar-
ferlngsldjst zal men moeten uitgaan van
fetwee volgende essentiële punten:
kwaliteit van het gegevem onder
wijs en
1 het doel va® het onderwijssysteem.
WAK
it het eerste punt blijkt al direct welk
Wi enorme taak er is gelegd op de schou-
van de leerkrachten. Immers, zij be-
paien de kwaliteit van het onderwijs. Zij
1 wel hun leerplan en onderwijsme
nsen, maar hoe zij die brengen is hun
"gen werk. Daardoor zit er in iedere be
kering een stuk persoonlijke inbreng
k degene die voor de klas staat.
De individuele observatie van de leerling
&t een volledige concentratie en een zich
PIONEER
;<rfsT
fjfgg
MODERN REKENEN
volledig inzetten voor het welzijn van het
kind. Alleen da® kan men komen tot een
beoordeling op grond, waarvan differen
tiatie kan worden toegepast. Want differen
tiatie is de eerste eis, die wordt gesteld
bij de vernieuwing van het onderwijs. Ie
der kind zal naar eigen kunnen een plaats
je in het onderwijs dienen te vinden. Het
is de taak van het onderwijzend personeel
dit juiste plaatsje aan te wijzen.
Voor wat betreft het tweede punt, het
doel van het onderwijs, is het basisonder
wijs nog maar in de beginfase.
Men brengt vernieuwingen aan op het ou
de onderwijssysteem. Het blijft echter een
lapmiddel. Helaas kan het systeem we
gens gebrek aan goede hulpmiddelen en
geld en door het uitblijven van een forse
verlaging van de leerlingenschaal niet in
eens worden omgegooid. Toch zijn er scho
len ook enkele in Zeeland die zich
schuchter aan het experiment van de
waarderingslijst wagen als exponent van
totale vernieuwing op één front. Niet ver
geten mag worden, dat het geven van cij
fers een zaait is, die zich over honderden
en honderden jaren uitstrelct. En dan in
eens, plotseling een andere richting inslaan
is niet meer en niet minder dan een vorm
van revolutie. Een vreedzame revolutie
weliswaar, die als een stukje van een leg
puzzel in de onderwijsvernieuwing past.
r*i* VOO*0»" f2000
sen. Hoewel de heer Polderdijk met zijn
team dit plan inderdaad op verschillende
punten heeft gewijzigd en uitgebreid, blij
ven de hoofdzaken van het plan-Smits be
staan. Er is een verdeling gemaakt naar
de volgende vakken:
Uiterlijk gedrag ten opzichte van de leer
kracht: beleefd, behulpzaam, mededeel
zaam, niet-mededeelzaam, verlegen, te vrij
in zijn optreden. Hieronder valt ook de
inspanning bij het werk: groot, goed, vol
doende. matig gering; alsmede de werk-
verzorging en bijzonderheden over de wij
ze, waarop wordt gewerkt: concentratie,
tempo en geheugen.
KERNVAKKEN
Lezen, onderverdeeld in technisch lezen en
inzichtelijk lezen.
NEDERLANDSE TAAL.
Schriftelijk uitdrukken van gedachten,
toepassen van grammatica en spell ings-
moeilijklieden; taalschat en inzicht in de
zinsbouw (dit alleen voor de zesde klas).
SCHRIJVEN.
Schrijven geldt alleen voor de lagere klas
sen.
REKENEN.
Cijferen technisch hoofdrekenen, inzichte
lijk hoofdrekenen en redactierekenen
(vraagstukken).
ZAAKVAKKEN.
Aardrijkskunde, geschiedenis, natuurken
nis en verkeersonderwijs.
EXPRESSIEVAKKEN.
Muziek, gymnastiek, tekenen, handenar
beid en handwerken.
Een pionier op dit gebied is de heer M.
Polderdijk, hoofd van de openbare school
voor basisonderwijs ,De Bellefleur' in Goes.
Enkele jaren geleden is hij met zijn perso
neel, in samenwerking met het Nutsse-
minarie te Amsterdam, begonnen met de
samenstelling van persoonslijsten. Hierop
werden gegevens over uiterlijk gedrag van
de leerling opgetekend. Dit was geheel
nieuw, daar de cijfers voor gedrag en
vlijt op het oude rapport twee vlaggen wa
ren, die de lading in geen enkel opzicht
dekten. Om nu te komen tot een lijst,
waarop zowel het gedrag als de prestatie
van de leerling tot uitdrukking kwam, is
men in Goes, na samenspraak met de ou
ders, overgegaan tot de samenstelling van
een waarderingslijst. Hierbij is men uitge
gaan van een voorbeeld, dat wordt gege
ven in het .Leer- en Werkplan voor de
basisschool', samengesteld door de heer
W. A. Smits, ihoofd van de Titus Brands-
maschool Venlo-Blerick en uitgegeven on
der auspiciën van het Katholiek Pedago
gisch Centrum. De heer Smits heeft dit
leerplan gemaakt voor zijn eigen school,
zodat iedere andere school het aan zijn
eigen onderwijssysteem dient aan te pas-
Van al deze vakken worden door nauw
keurige observatie van de leerling door de
leerkracht aantekeningen gemaakt, die la
ter door middel van het aankruisen van
een hokje op de waarderingslijst worden
samengevat. Als slotconclusie wordt dan
bijvoorbeeld bij het vak rekenen de vol
gende aantekening gemaakt:
resultaat in eigen niveau (een kind, dat
goed rekent zit" namelijk in een hoger ni
veau dan een kind, dat de kunst van het
rekenen minder goed onder de kiue heeft):
zeer goed, goed, voldoende, matig", germg.
Het zou tever voeren hier een uitgebreid
verslag te doen van dit lijvige rapport. La
ten wij volstaan met de conclusie, dat
het op zeer heldere wijze een inzicht geeft
in de prestaties en het gedrag van de kin
deren. Een beeld, dat voor de ouders spre
kender is dan alleen maar een simpel cij
fer.
Dit zegt de heer Polderman er zelf van:
,Ons streven is de waairdering voor het
werk van de leerlingen zo weer te geven,
dat deze waardering wordt aangepast aan
de nieuwe stromingen in het onderwijs.
We zijn nog niet geheel tevreden,
blijven we experimenteren'.
EENVOUDIGER
Van een veel eenvoudiger opzet is de
waarderingslijst, waarmee men vanaf de
eerste klas met het kerstrapport is gaan
werken op twee openbare basisscholen te
Vlissingen (Paauwenburg) en één openba
re basisschool in Oost-Souburg (H. K.
van Duyvenvoordeschool). Aangezien het
experiment op deze scholen zich nog in
een pril stadium bevindt, is het alleen nog
maar de eerste klas, die een dergelijke
waarderingslijst krijgt. De heer A. J. de
Koene, hoofd van de Paauweriburg-Lam-
merenburgschool (de noodschool aan de
Van Raaltestraait) zegt over dit experi
ment: ,We moeben voorzichtig en verant
woord beginnen.
Al willen we wel proberen de overige leer
jaren zo spoedig mogelijk in deze wijze
van waardering te betrekken. Wat mijn
school betreft: na bespreking met de ou
ders waren deze allen enthousiast, hoewel
er misschien een aanbal mensen is, dat er
niet achter staat, omdat zij nog niet be
grijpen, dat het onderwijs moet verande
ren. We kunnen de consequenties nog niet
geheel overzien, omdat ieder kind indivi
dueel moet worden bekeken. Dit eist erg
veel van de leerkracht. Toch zal dit
woordrapport (waarderingslijst) er moe
ten komen. Het kind wordt op een andere
wijze dan tot nu toe beoordeeld. Een an
dere, betere beoordeling komt alleen tot
uitdrukking in een woordrapport'. Tot zo
ver de heer De Koene.
ANDERE BENADERING
Een geheel andere benadering van de
waarderingslijst vinden wij op de St-
Bernaxdusschool voor basisonderwijs te
Clinge. Gezien het feit, dat de beoordeling
moet worden aangepast aan het doel van
het onderwijssysteem experimenteert men
hier met een andere rapportage, omdat
deze school gaat werken volgens het sy
steem van de .flexibele school'.
Men spreekt hier niet meer van klassen,
maar van stamgroepen, groepen die ont
staan naar aanleg en tempo van de leer
lingen van een bepaald schooljaar. De
leerlingen worden beoordeeld naar presta
ties en dienaangaande bevorderd naar een
volgend niveau.
De heer P. Lansu, hoofd van de Slnt-
Bernardusschool is met zijn personeel al vol
op aan het werk voor dit nieuwe systeem.
.Met ingang van het volgende cursusjaar
willen wij defemtief op deze wijze aan de
slag", zegt deze hoofdonderwijzer. ,De eer
ste klas blijft bestaan, maar de tweede en
derde klas worden de zogenaamde onder
bouw in 4, 5 en 6 de bovenbouw. De onder
bouw gaat werken los van het klassicale
systeem. Omdat wij nog geen ervaring
hebben met deze wijze van onderwijs is het
moeilijk reeds nu iets over de resultaten
te zeggen. Wel hebben wij onze waarde
ringslijst provisorisch klaar'.
Die lijst gaat er dan als volgt uitzien:
Een algemene beoordeling in de volgende
termen: goed, redelijk, matig, zwak, voor
werklust goed of minder goed. De school
krijgt de volgende .vakken":
prestatie en interesse
niveaucursus rekenen: cijferen, tech
nisch en inzichtelijk hoofdrekenen en
vraagstukken.
niveaucursus taal: stijl, zuiver schrij
ven, spréken (vertellen, verhaaltjes uit
beelden) stillezen, technisch lezen enz.
wereldoriëntatie: aardrijkskunde, ge
schiedenis en natuurkennis.
musische vorming: handenarbeid, teke
nen, muziek, gymnastiek en handwerken.
Deze waarderingslijst wordt driemaal per
jaar gegeven met de aantekening: ,Gaat
naar het volgende niveau: nu na enige
tijd voorlopig niet.
Het voordeel van deze lijst Is volgens de
heer Lansu, dat zij veel beknopter is, dan
welke de heer Smits heeft uitgewerkt.
,Aan de andere kant moeten wij oppassen,
dat we geen vertaling geven van de hui
dige cijferlijst. Maar wij blijven werken
aan dit systeem en hebben hierbij geluk-
Samenvattind kunnen wij .tot de conclusie
komen, dat men zowel bij de basisscholen
als kleuterscholen zoekende is een weg te
vinden in het doolhof, dat heet: vernieu
wing van het onderwijs. Het zal ongetwij
feld een lange en moeilijke weg worden
C. J. DIELEMAN-VAN DE REEPE
VLISSINGEN De oudervAjsinspec-
tïes in Zeeland staan positief tegen-
over het experiment met de icaar-
deringslijsten, hoewel toch enige re
stricties worden gemaakt.
Mevrouw W. P. Bouwman, inspectri-
ce van het lager onderwijs in de in
spectie Goes, gaf haar mening als
volgt: r&ls ik moet kiezen tussen een
cijferrapport, een woordrapport of
een dj f er-woordrapport, een combi
natie van beide dus, dan geef ik aan
het laatste de voorkeur. Er blijven
immers altijd vakken of vakkencom
binaties over, die men objectief kan
beoordelen. Bij het vak rekenen zou
ik bijvoorbeeld cijferen' met een cij-
fer willen beoordelen, terwijl reken-
inzicht beter door woorden kan wor
den omschreven. Bij totalitextsonder-
wijs voor de leskern een djfer, maar
het aandeel in een groepsprestatie
weer door woorden weergeven.'
De heer J. Gélijns, inspecteur van
het lager onderwijs in de inspectie
Middelburg: Jk ben voorstander van
een woordrapport, zolang het voor de
ouders begrijpelijk is. In de praktijk
dreigt het vaak voor de ouaers on
duidelijk te worden. Overigens is een
voordeel van het woordrapport de
aparte beoordeling voor wat betreft
de kernvakken. Voor het kind heeft
dit soort rapport het voordeel, dat
het niet zo'n hard beeld geeft'.
De heer H. Verboom, inspecteur van
het kleuteronderwijs te Middelburg:
,Uit het oogpunt van experiment vind
ik beoordelingsfaten op de kleuter
school gunstig. Er blijven echter veel
vragen. Er ligt een zivare druk op
de kleuterleidsters bij het geven van
een positieve beoordeling van een
leerling. De invloed van de opleidings
scholen speelt hierin dan ook een
grote rol.'
(ADVERTENTIE)
kig de steun van de ouders'.
KLEUTERSCHOOL
Een belangrijk punt, dat ook door vele
schoolhoofden naar voren werd gebracht,
is de samenwerking met de kleuterscho
len. Om nu de basisscholen enig inzicht te
geven in de mogelijkheden van hun toe
komstige leerlingen zijn sommige kleuter
scholen er toe overgegaan beoordelingssta-
ten samen te stellen. De basisscholen, die
op grond van differentiatie zullen moeten
werken, hebben op deze wijze al een aan
knopingspunt, hoewel zij hierop niet blind
moeten varen. De praktijk moet uitwijzen
hoe deze samenwerking ral verlopen.
boutique
to&pimtf
voor exclusieve
feestelijke kleding
en sieraden
aagje dekenstraat 7, teL 3833
vlissingen
kreukelmarkt 36, teL 8799
goes
GEDURENDE DE KERSTVERKOOP
'S AVONDS GEOPEND.
KERNVAK
lKEN:
Lezen
tempo
O zeer goed
O goed
O normaal
O langzaam
O traag
resultaat
O zeer goed
O goed
0 voldoende
O matig
O onvoldoende
Ned. taal, vertellen van les
jes, alsmede maken van ver
haaltjes op de letterdoos en
in het schrift
inspanning
O groot
O g°etl
O voldoende
O matig
0 gering
resultaat
O prima
O goed
0 voldoende
O matig
O gering
Sehrqven
verzorging
O keurig
O goed
O voldoende
O matig
O slordig
inspanning
O groot
O goed
0 normaal
0 matig
O gering
resultaat I.v.m. aanleg
O prima
O voldoende
O matig
0 gering
ZATERDAGKRANT
20 DECEMBER 1969
Voor de gastvrouwen die met de feestda
gen niet al te lang in de keuken willen
staan, stelde chef-kok Chris van de As
sem van het internationaal perscentrum
Nieuvjspoort' een vliegensvlug klaar te
maken kerstdiner samen. Chef-kak
Chris, bewees met zijn exclusieve sug
gesties voor een kerstdiner, dat feeste
lijk eten ook bij een gebrek aan tijd
wel mogelijk kan zijn.
citrus cocktail
Voor vier personen benodigdheden: i
grapefruits, 2 sinaasappels, 100 gram
chutney, 150 gram advokaat.
Pel de citrusvruchten en maak er par
tjes van. Snijd de chutney fijn en klop
het door de advocaat. Doe in hoge gla
zen een deel van dit mengseldaarop
de partjes grapefruit en sinaasappel en
tot slot ter garnering een restje advo
caat (met chutney). Zet de cocktails
enige uren in de koelkast.
filets sole du chef
Voor 4 personen. Benodigdheden: 8
iongfilets, 200 gram garnalen, S toma
ten, 1 paprika, 1 teentje knoflook, 1 ui,
50 gram boter, aardappelpuree, peterse
lie.
De ui en knoflook zeer fijn snipperen,
ten. De 8 tomaten pellen en in plak
ken snijden en bij de uitjes en de knof
look doen. Dit geheel tien minuten in
een afgedekte pan laten sudderen. De
paprika in kleine blokjes snijden en te
zamen met de garnalen bij de tomaten
voegen. Even laten doorkoken. Op
smaak maken met peper en zout. Voor
■ee maken. B
i schaal schikken en de saus fdia
nog dik is) er overheen gieten. Ser
veer of spuit de puree erbij. Eet ge
heel bestrooien met flink wat grof ge
hakte peterselie.
filets de porc espagnole
Voor lf personen. Benodigdheden: 4 var
kenshaasjes, 1 potje olijven (zonder pit
ten), 10 sjalotjes, 2 teentjes knoflook,
300 gram droge sherry, 200 gram ge
droogde pruimen, olijfolie, 10 ansjovis-
jes.
200 gram pruimen weken. Tien sjalo
tjes grof snipperen en tezamen met de
fijngehakte knoflook in olijfolie licht
aankleuren. De ansjovisjes in stukjes
snijden en bij de sjalotjes voegen. Het
geheel blussen met de sherry
pruimen toevoegen. He'
tier heel zacht laten
kenshaasjes zouten en er peper aan
toevoegen. De haasjes gaar braden in
olijfolie. Wanneer deze gaar zijn, de
olijven verwarmen in de braadjus. De
varkenshaasjes op een diepe schaal
doen tezamen met de olijven (zonder
de olie. Daarover wordt de saus met
pruimen gegoten. Serveer er warm
stokbrood en droge rijst bij.
poulet noël
Voor 4 personen. Benodigdhedenn: 1 kg
kip, 1 blik perziken, 1 ui, 1 glas cog
nac, 250 gram room, (peper, liefst uit
molen).
Allereerst de kip in stukjes snijden en
even licht aanbraden. In een ruime pan
een gesnipperd uitje fruiten, daarna
de kip erbij voegen. De cognac erover
heen gieten en aansteken. De vlam
blussen met de room, flink wat gema
len peper erop strooien. De pan afslui
ten en ongeveer een half uur zachtjes
laten sudderen. Wanneer de kip gaar
is, de in stukjes gesneden kip erbij
doen, voorzichtig doorroeren en de kip
weer aan de kook brengen. Serveren
met droge rijst en Franse selderij.
crepes surprises
Voor 4 personen. Benodigdheden: 100
gram bloem, 400 gram melk, 3 eieren,
snufje zout, 4 bananen, 2 chocoladere
pen (puur), 1 doosje dadels (zander
Pit).
Vermeng in een kom de bloem met
wat zout. In het midden een kuiltje
maken en hierin de eieren doen. Vanuit
het midden, al roerend, met langzame
toevoeging van de melk, een glad be
slag maken. De flensjes bakken. Ver
volgens in elk flensje een overlangs
doorgesneden banaan rollen, de flensjes
in een vuurvaste schaal leggen, waarop
u vervolgens de in plakjes gesneden da
dels legt. Over dit geheel strooit u üs
geraspte chocoladerepen. Plaats nu de
schaal tien minuten in een matig war
me oven. Zo warm mogelijk opdienen.
steak de veau pikant
Voor 4 personen. Benodigdheden: 4
kalfsoesters van 150 gram. 4 eieren, 1
sjalotje, 1 klein blikje champignons, 100
gram geraspte kaas, sambal oelek.
Allereerst de kalfsoesters insmeren met
sambal oelek en zout 1 n boter bijna,
gaar braden, daarna overdoen in vuur
vaste schaal. De champignons in de
braadjus mooi bruin laten icorden en
met jus en al op de kalfsoesters doen.
Het sjalotjes ragfijn snijden en in een
beetje boter op een zacht vuurtje gla-
zia laten worden. Een half theelepel
tje sambal toevoegen. De eieren opklop-
De Vlissingse scholen, dia mot het woordrappo-rt beginnen, komen met waarderingslijsten, die er ongeveer zó et
tot de eieren gaan stremmen, maar
niet geheel droog worden. De roereieren
gelijkmatig over de kalfsoesters strij
ken, vervolgens bestrooien met de ge
raspte kaas. Het geheel in een voor
verwarmde oven plaatsen, zodat er een
mooi bruin korstje ontstaat. Serveer
erbij: salade van omaten, groene pa
prika en appel, aangemaakt met zout,
peper, olie en azijn. Enige uren van te
voren klaargemaakt. Spaghetti: in ruim
water koken, koud spoelen en met bo
ter weer warm maken. Op smaak ma
ken met zout en peper.
pêches au rhum modern
Voor 4 personen. Benodigdheden: 1 blik
perziken, 200 gram bitterkoejes, 50 gr.
bicareaux. 50 gram gember, 150 gram
rhum.
Week de bitterkoekjes in de rhum, hak
de bicareaux en de gember zeer fijn
en doe dit geheel bij de bitterkoekjes.
Verwarm de perziken en leg ze met
de boBe kan boven op en schaal, ver
warm nu de bitterkoekjes en roer de
met een houten lepel glad. (Wanneer
de saus te dik is geworden, kunt u
er een scheutje siroop van de perziken
bijgieten, zodat een mooi lopend saus
je ontstaat). Deze saus over de perziken
gieten. Zo warm mogelijk opdienen.
