PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
WESTEN WIL
MET RUSSEN
BERLIJN
BESPREKEN
Oliegeul vroeger klaar
Deskundigen rapporteren begin januari
overnieuwe' luchtvervuiling Pechiney
Vliegtuigroof op luchthaven
Rotterdam mislukte nog net
Brits lagerhuis
I schaft doodstraf af
Vandaag
in de
krant...
Kerstgeschenk
Bejaarden
Kwakzalver
Laakbaar
BIJ SCHOLTEN
HONIG STAKEN
500 MAN
Rotterdam bereikbaar voor tankers tot 250.000 ton
MILANEES BESCHULDIGD VAN
MEDEPLICHTIGHEID AANSLAG
Studenten in
Ardennen gevonden
WEER MACHTS
WISSELING
IN PANAMA
De,
OVERLEG
PARTNERS
CONVENANT
Libië wil zich over
jonge Jordaniër
ontfermen
212e jaargang - no. 296
WAARIN OPGENOMEN DE M ID D ELBU RG SE, VLIS SI N G S E, GOESE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Woensdag 17 dec. 1969
lah. Mi), vin O CV Provincial* Z.ouw.
WaUlr. S6-60. tel. 5144 (b 9 3 red. 3SI
tel. 3346. «dm. Iel. 2394 4 Adv prlji
e Paster. Hooldred.i G. A. da Kok. 0 Abonn.prlji S.05 aar mei
51. tel. 7651 (bil red. 2078/3169, adv. 6248). Goea, Grota Markt 2. te
tc, x tarief. Klein* adv. (max. 8 resell) 37 ct per resel (min. t 1.85). .Bri
15.00 per kwart
(b s S red, 7853.
MET INSTEMMING BONN
JIOSKOU (RTR) De VS,
Frankrijk en Engeland hebben
dinsdag de Sow jet-Unie voorge
steld binnenkort met hen bespre
kingen te beginnen over de verbe
tering van de toestand in en om
Berlijn, waaronder de kwestie van
de vrije toegang tot deze stad.
Hat voorstel is vervat in een aide mé-
laoire dat de ambassadeurs van de wes
telijke drie namens hun regeringen aan
m regering van de Sowjet-Unie hebben
werhandigd. Het moet gezien worden
is een antwoord op de Russische re-
riie van 12 september op de stappen
ie de westelijke drie hebben genomen
Ier verbetering van de toestand in en
m Berlijn en de verhouding van de
Mee Duitslamden.
Werkniveau'
Van westelijke diplomatieke zijde is
meegedeeld dat de VS, Frankrijk en
Engeland besprekingen hebben voor
gesteld op .werkniveau', in een
plaats en op een datum die nader
overeengekomen moeten worden.
Hat overleg zou onder meer moeten
Esn over de toegangswegen tot West-
rlijn over land en door de lucht en
«er het verkeer tussen Oost- en West-
Berlijn.
De VS. Frankrijk, Engeland en
Sowjet-Unie hebben een speciale ver-
i&woordelijkheid met betrekking tot
Iterlijn krachtens het in 1945 gesloten
ikkoord van Potsdam.
Bet nu gedane voorstel is een aanvul
ling op de pogingen van West-Duits-
lind om tot betere betrekkingen met
do Sowjet-Unie en de andere Warschau-
Faotlanden te komen. Van welingelich
te zijde in Bonn is meegedeeld' dat «le
Kostelijke grote drie willen dat de Rus-
len met hen samen gaan streven naar
jeperkiug van de kans op een crisis om
Berlijn.
West-Duitsland heeft inmiddels al la
ten weten dat het achter het voorstel
van de VS, Frankrijk en Engeland
raat. Een regeringswoordvoerder m
Bonn verklaarde dat concrete stappen
ter verbetering van de toestand in Ber
lijn een belangrijke bijdrage zullen vor
men voor de vrede en veiligheid in
Europa.
LONDEN (RTR) Het Britse lager
huis heeft zich dinsdagavond met een
overweldigende meerderheid uitgespi
ken voor afschaffing van de doodsti
in Engeland.
De lagerhuisleden die vrij waren om
volgens hun eigen geweten te stemmen,
namen met 353 tegen 185 een voorstel
van de regering aan om de huidige si
tuatie sinds 1965 is bij wijze van
proef de doodstraf opgeheven per
manent te maken.
Statenschimmen
Een uitvoerige beschouwing over
de achtergronden van het schim
menspel dat in de staten naar
aanleiding van de luchtverontrei
niging door Pechiney is gespeeld,
(pag. 2).
Burgemeesters
Mr J. van Aarbsen in een open
hartig 'gesprek over ,open' en
.dlohte' sollicitaties naar burge
meestersplaatsen én over de ge
kozen of benoemde burgemeester
(pag. 2).
OOST-DUITSLAND heeft twee
Nederlandse .ontvoerders' die wer
den gevangen genomen wegens
het meesmokkeien van een Öost-
dnits meisje, bij wijze van kerst-
gebaar vrijgelaten, (pag. 3).
DE TWEEDE KAMER heeft gis
termiddag de motie-Van Leeu
wen aangenomen waarin wordt
gewaagd om een nationaal be
leidsplan voor bejaarden, (pag.
13).
PER JAAR laten ongeveer
100.000 Nederlandei's zich door
een .kwakzalver' behandelen, het
gaat meestal om chronische aan
doeningen. (pag. 13).
Zeeuws nieuws op pagina 2,
4,5,7 en 9.
Binnen- en buitenlands
nieuws op pagina 1, 3, 13 en
17.
Sport op pagina 15.
Radio en tv op pagina 19.
Beurs en financiën op pagina
21.
HET DRAMA
VAN DE
MARPESSA'
DAKAR De laatste ogenblikken
dat de mammoettanker Marges-
sa' nog boven water te zien was.
De tanker zonk zondagnacht, voor
DADER KON DOOR MISVERSTAND ONGESTOORD VERDWIJNEN
ROTTERDAM (ANP)
Een man van ongeveer 35
jaar heeft dinsdagavond op
de luchthaven Rotterdam ge
tracht een sportvliegtuig te
stelen. Hij kreeg geen kans
het luchtruim te kiezen: de
havendienst, geattendeerd
door de verkeersleiders, be
lemmerde de man die al op de
startbaan was om op te stij
gen. In verband met de aan
komst van een Brits vracht
vliegtuig maakte de haven
dienst de baan onmiddellijk
vrij. Intussen kon de man
rustig het luchthaventerrein
verlaten.
Om zes uur dinsdagavond zagen
de verkeersleiders een niet aan
gekondigd sportvliegtuig, een
Cessna van General Aviation, naar
een startbaan taxiën. Zij waar
schuwden de havendienst. Het
Britse vrachtvliegtuig, dat al bo
ven het vliegveld was. kreeg op
dracht de landing uit te stellen.
Men besefte niet dat de vreem
de vlieger een onrechtmatige
vluoht wilde maken. Toen hij wei
gerde even mee te lopen naar het
bureau van de havendienst, dacht
men de man wel te kunnen iden
tificeren via een contact met de
eigenaar, General Aviation, die 't
toestel wel af en toe verhuurt.
maar de dader had laten vertrek
ken. De politie beschikt over een
vrij compleet signalement. Kort
na de gebeurtenissen heeft men
op het vliegveld een blauwe per
sonenauto (type Renault Dauphi-
ne) zien wegrijden met een man
van een vrouw. De
kans bestaat dat deze man de
vliegtuigrover was. Diverse poli-
tae-instanfies zijn nu op zoek naar
de joy-vlieger.
Foto: het sportvliegtuig dat de
man wilde roven.
E'il'i
KOOG AAN DE ZAAN (ANP) De
staking bij Koninklijke Scholten Honig
NV te Koog aan de Zaan heeft zich
dinsdag in de loop van de middag en
avond uitgebreid tot circa 500 werkne
mers. Alle bedrijven van Scholten Ho
nig in Koog aan de Zaan liggen nu stil.
Alleen het administratief en leidingge
vend personeel heeft zover mogelijk
doorgewerkt.
De werknemers eisen een duurtetoeslag
van één procent. Daarnaast speelt een
rol of een kwartier arbeidstijdverkor
ting per «lag die in januari ingaat, 's
morgens of 's middags moet worden op
genomen. De werknemers wensen die
verkorting aan het einde van de mid
dag, de directie 's morgens aan het be
gin van de werkdag.
Rijkswaterstaat
studeert al op
nieuwe plannen
ROTTERDAM (ANP) Zelfs en
kele maanden vroeger dan werd
verwacht, is rijkswaterstaat
klaar gekomen met het graven
van de vaargeul in de Noordzee
voor Hoek van Holland, die de
Rotterdamse petroleumhaven
bereikbaar moet maken voor
supertankers van om en nabij
de 250.000 ton.
Het karwei, dat moest worden uitge
voerd om de Rotterdamse haven een
steviger concurrentiepositie te i
schaffen, heeft, ongeveer drie jaar
duiird en een bedrag van ongeveer
90 miljoen 15 miljoen meer dan
aanvankelijk was begroot gekost.
Het geulproject, dat werd uitgevoerd
met behulp van het allermodernste
baggermaterieel, bestond uit het uit
diepen van de reeds bestaande vaar
route, zodat tankers met een diep
gang van 62 voet Rotterdam no;
kunnen binnenlopen.
Tankers
ton, geheel beladen, via de geul de
Rotterdamse haven binnenstomen. In
de Maasstad wordt van deze gelegen
heid gebruik gemaakt om het gereed
komen van het geulikarwei een of
ficieel tintje te geven. De Milo is
overigens niet de eerste mammoet,
die vol beladen via de geul Europoort
bereikt. Vorige week al kwamen twee
Sheli-reuzen. ook vol beladen, naai
de raffinaderij om daar olie te los
sen.
Gedurende de afgelopen drie jaren heb
ben sleepzuigers van de aannemers
combinatie ,Hoek van Holland', waar
in deelnemen Adriaan Volker, de bag-
germaatschappij Bos en Kalis en het
aannemersbedrijf Van Hattum en
Blankenvoort, ongeveer 80 miljoen
Zie slot pagina 13 kolom 3
Jonge anarchist kan levenslang krijgen
Nog 11 anarchisten
en uiterst linksen
bij zaak betrokken
ROME (RTR) De Italiaanse
politie heeft Pietro Valpreda, een
jonge Milanese anarchist, beschul
digd van medeplichtigheid aan de
moord op 14 mensen die om het
leven kwamen bij een bomaanslag
op een bank in Milaan.
De politie neemt aam dat er nog 11 le
den van anarchistische en uiterst link
se groeperingen betrokken zijn geweest
bij deze aanslag en bij drie andere die
vrijwel gelijktijdig in Rome werden ge
pleegd.
LUIK (AP) De vier studenten uit
mist, zijn gisteren levend gevonden. Dit
heeft de Belgische radio gemeld.
De studenten, twee jongens en twee
meisjes, maakten deel uit van een groep
van 40, die een dagexcursie wilde ma
ken naar de besneeuwde hooglanden
langs de Duitse grens.
Honiderdvijftig parachutisten en com
mando's hielpen de 500 vrijwilligers bij
het zoeken.
gen. Hij werd beschuldigd van mede
plichtigheid na op het hoofdbureau
van politie in Rome geconfronteerd
elle reden om terug te
komen op onze beschou
wing van gisteren over
eventueel nieuwe gegevens in
zake luchtverontreiniging door
Pechiney. Wij meenden, dat er
gisteren aanleiding was om
twee concrete vragen te stellen, name-
lijk of cr tijdens een recent-gchouden
vergadering van de raad voor de lucht
verontreiniging nieuwe feiten naar vo-
ren waren gekomen, feiten die de relatie
met de volksgezondheid betreffen; zo
ja, welke feiten dit dan wel zouden zijn
en welke gevaren er in concreto voor da
volksgezondheid kunnen bestaan. In de
debatten van dinsdag ls echter om de
hete brij heengelopen, om het zo maar
eens te zeggen: noch het statenlid Van
iBennekoni noch gedeputeerde Kaland
'hebben duidelijk gemaakt waarover het
precies gaat. Vandaar dat wij op pagina
I twee uiteenzetten wat er nu eigenlijk
1 aan de hand is. Als het niet in de staten
gebeurt, dient het elders te geschieden;
het lijkt ons in dit stadium onjuist om
er verhullend over te doen.
De zaak zelf nu buiten beschouwing
latend wij verwijzen daarvoor
naar het artikel op pagina twee
is het interessant om na te gaan of de
in de staten gevolgde procedure een al
dan niet laakbare zaak is. Ter verdui
delijking enkele elementen uit deze pro
cedure: een fractievoorzitter zinspeelt
op nieuwe gegevens ten aanzien van een
nieuw te vestigen aluminiumbedrijf in
het Zuid-Sloe, maar
blijft in gebreke aan
te geven wat hij nu
precies bedoelt; ver
volgens zet een gede
puteerde globaal uit
een, dat er inderdaad wat aan de orde is,
maar komt niet met details; in de loop
van het debat vorderen andere staten
leden de eerstgenoemde fractievoorzitter
op orn feiten en bronnen te noemen,
maar hij blijft in gebreke en poogt zich
achter een mysterieus rapport en inlich
tingen van biologen te verschuilen; ten
slotte is er een vrij algemeen gevoel
van onbehagen, maar nochtans blijft het
debat een schimmige zaak.
Al dan niet een laakbare zaak Jawel,
zonder de minste twijfel. In tech
nisch opzicht was het debat nu en
dan aantrekkelijk, vooral omdat er span
ning in zat en dat ontbreekt in de mees
te gevallen in de Zeeuwse staten. Maar
verder was de hele gang van zaken te
leurstellend en zelfs meer dan dat; we
willen over onze opvatting te «üen aan
zien geen misverstand laten bestaan. In
de eerste plaats ligt de oorzaak naar
onze mening bij de bewuste fractievoor
zitter: hij had zich niet mogen ver
schuilen achter vaagheden, daarvoor is
deze zaak te belangrijk. Waarom niet
gezegd dat hij ervan op de hoogte was
dat in de laatste vergadering van de
raad voor de luchtverontreiniging nieu
we elementen naar voren waren geko-
.ntlijH
De chauffeur, die dinsdag van Milaan
naar Rome is gevlogen, heeft verklaard
dat hij vlak voor de aanslag een main
die een zwarte aktentas droeg, naar de
buurt vain de bank heeft gereden.
De taxi-chauffeur meent dait Valpreda
de mam met de zwarte aktentas is ge
weest. Hij had hem herkend van een fo-,
to uit het politie-archief. Valpreda be
hoort tot dezelfde groep anarchisten in
Milaan als Guiseppe Ptnelli die maan
dagavond tijdens een verhoor op het
hoofdbureau van politie in Milaan uit
het raam sprong en «laarbij om het le
ven kwam. Valpreda, die bij zijn tante
in Milaan woont, is eerder veroordeeld
wegens roof.
Het Italiaanse persbureau .Italia* had
eerder gemeld, dat de politie, de verant
woordelijken voor de bomaanslagen had
geïdentificeerd en dat nog slechts enke
le punten moesten worden opgehelderd
alvorens officieel in staat van beschul
diging te stellen.
PAN A3 LA-STAD (MTR-AFP) - Briga
de-generaal Torrjjos keerde dinsdag naar
Panama terug, waar hij met steun van
officieren van de nationale garde het
hoofdkwartier vam de garde in handen
kreeg en de leider van de staatsgreep
van maandag, kolonel Ramiiro Silvera,
zijn naaste medewerker, gevangen zet-
men? Hij was van «üe vergadering op
de hoogte, zo bleek wel uit zijn betoog
eerste aanleg. Het schennen met
een ongepubliceerd rapport de spre
ker zei het zelf nog maar ten dele te
hebben gelezen maakte dan ook wei
nig indruk en werkte zelfs irriterend.
Voorts leek ons het gebruik van woor
den als .gevaarlijke ziekte, waarvan ik
de naam niet wil noemen' uiterst laak
baar: in zo'n geval moet men exact aan
geven, waarom het nu precies gaat. En
fin, opmerkingen in deze geest zijn gis
teren in de staten duidelijk aan het
adres van de bewuste voorzitter ge
maakt. Het was alles bijeen een vreem
de zaak, die in de verte deed denken aan
het optreden onlangs van een fractie
voorzitter in de tweede kamer rond de
belastingverlaging.
toen eenmaal deze zaak in
discussie was gekomen gedeputeer
de staten onvolledig opening van zaken
hebben gegeven. Het verweer van die
zijde was formeel weliswaar juist, men
had de gegevens vertrouwelijk gekregen
van hoofdambtenaren van inspectie
milieuhygiëne, nochtans was de zaak nu
eenmaal aan het rollen gekomen en
hadden de staten en de Zeeuwse bevol
king op dat ogenblik het recht te we
ten wat er precies aan de hand was. Ze
zijn echter niet ingelicht, althans niet
de statenzaal.
GEDEPUTEERDE A. J. KALAND IN STATENZITTING:
zelf tenslotte toch in ogen
schouw nemend, menen wij dat een
definitief oordeel moet worden op
geschort: begin januari zullen de des
kundigen opnieuw over deze affaire
spreken en daarbij zal komen vast te
staan of het bewuste bedrijf aan de
eisen van milieuhygiëne zal willen en
kunnen voldoen. Eén «iing is gisteren
wel duidelijk geworden: men gaat aan
overheidskant niet lichtvaardig te werk,
maar men eist alle noodzakelijke zeker
heden. Begin januari zal meer bekend
zijn
MIDDELBURG Begin vol
gend jaar om precies te zijn
op 5 januari zullen de des
kundigen op het terrein van de
milieuhygiëne een afgerond rap
port uitbrengen over de vraag,
welke eisen aan de aluminiiun-
fabriek van Pechiney in Vlissin-
gen-Oost moeten worden ge
steld om te voorkomen dat
luchtverontreiniging van een
andere stof dau fluor de volks
gezondheid in de toekomst (bij
een verhoogde produktie van
het. bedrijf) in gevaar zal kun
nen brengen. De deskundigen
zijn het op het ogenblik nog
niet met elkaar eens over de ,ge-
varengraad' van die stof.
Op grond van het rapport en het
advies zullen liet rijk, de provin
cie Zeeland en de gemeente Vlis-
singen in overleg met Pechiney
moeten nagaan of het. bedrijf toe
stemming kan worden verleend
bepaalde installaties in liet Sloe-
gebied te bouwen. Zo niet,
dan raakt, men in een .bestuur
lijk moeilijke situatie'. Voorop
staat intussen, dat .met het oog
op «le volksgezon«lheid geen en
kel risico zal worden genomen.
In het kort is dit het feitelijke
nieuws, dat gedeputeerde A. .J Ka-
land, gisteren in een bewogen zitting
van de staten van Zeeland over het
vraagstuk .Pechiney en de luchtver
ontreiniging* aan de openbaarheid
wilde prijsgeven. Het kwam eruit,
nadat de voorzitter van de AR-frac-
tïe, de heer J. A. van Bennekom een
aantal vragen had gesteld die waren
geïnspireerd op het oordeel .van in
binnen- en buitenland bekende bio
logen en een concept-rapport van de
biologische raad van de koninklijke
academie van wetenschappen'.
Een rapport dat hij overigens niet
uiit honden gaf ook niet aan het
college van gs omdat het geheim
zou zijn.
Er bleven nog heel wat vragen over,
die niet werden beantwoord. Het col-
Gedeiiuteerde Kaland wilde die
aan de staten verstrekken. Ze ware**
hem verstrekt in zijn functie als
voorzitter van de provinciale raad
inzake de luchtverontreiniging door
een hoge functionaris van .milieu
hygiëne' aan Svie der verplichting
van geheimhomling is opgelegd.
Hij noemde dat begrijpelijk, omdat
hier informaties over de procestech
niek van Pechiney in het geding
zijn, fabrieksgeheimen dus. ,Gs zijn
eensgezind van oordeel dat 't schen
den van het vertrouwen niet voor
ziene consequenties zal hebben. Bo
vendien zou het bestuurlijk niet fat
soenlijk zijn, nu deze gegevens open
baar te maken. Wel kon hij meede
len dat de problemen eigenlijk pas
in. een latere fase van de produktie
gaan spelen, wanneer Pechiney jaar
lijks 300.000 tot 350.000 ton alumi
nium uit de fabriek op de markt
zal brengen. ,De moeilijkheden lig
gen niet m de eerste twee fasen.
Het is bovendien prematuur nu nog
niet eens zeker of de fabriek van
Pechiney zelf wel tot een zo grota
produktie in het Sloegebied zal be
sluiten, de zaak al overhoop te ha
len'. De gedeputeerde deed dan ook
een dringend beroep op de staten
af te wachten tot het overleg tussen
de partners in het convenant (de
schriftelijke afspraak over eisen
voor luchtverontreiniging aan het
bedrijf tussen twee ministeries, de
provincie Zeeland en de gemeente
Vlissingen) achter de rug is.
Dat de" zaak zeer hoog" wordt opge
nomen bleek nog uit de mededeling
van de heer Kaland dat het aange
kondigde overleg tot stand komt via
persoonlijke bemiddeling van - de
staatssecretaris van het ministerie
van volksgezondheid. Ook zal een
vertegenwoordiger van het ministe
rie van economische zaken bij het
overleg aanwezig zijn.
(Voor achtergronden van
deze zaak verwijzen wij
naar pagina 2; voor een
verslag van het debat
naar pagina 4).
DEN HAAG (ANP) De Libische re
gering heeft dinsdag bekendgemaakt de
Nederlandse regering te hc-bben ver
zocht de zestienjarige Arabische jóngen
(Taysir Ali-El-Attar), die in Nederland
terechtstaat wegens een aanslag op de
Israëlische ambassade op 8 september
in Den Haas, iu de gelegenheid te stel
len naar Libië te gaan, aldus meldt
Reuter uit Tripoli. Volgens de bekend
making zal Libië alle noodzakelijke
waarborgen geven en de jongen op een
Libische school plaatsen om hem temid
den van Arabieren te doen zijn.
De woordvoerder van het ministerie van
buitenlandse zaken in Den Haag heeft
desgevraagd bevestigd dat de Neder
landse regering een dergelijk verzoek
van de Libische regering heeft ontvan
gen. Het wordt bestudeerd. De woord
voerder wees erop dat op dit ogen
blik de strafzaak nog niet afgesloten
is. Het gerechtshof in Den Haag zal,
zoals eerder gemeld, vrijdag aanstaan
de arrest wijzen in de zaak tegen de
jongen, die de Jordaanse nationaliteit
heeft.