PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
H Verklaring van Brandt
de meest positieve
MATIG' OPTIMISME IN DEN HAAG NA
EERSTE EEG-DAG
Oostduitsers
bieden Bonn
verdrag' aan
Sociale werkplaats Oostburg geopend
Politie had handen
vol aan betogers
VS: geen
troepen
uit West-
Europa
Vandaag
in de
krant...
PLEIDOOI VOOR
MEER
SAMENWERKING
Komedie
Suikerprijs weer
vast op 1,17
212e jaargang - no. 283
Dinsdag 2 dec. 1969
Rioolbuizen contra
WAARIN OPGENOMEN DE M ID D ELBU RGSE, VLISSING S E, GOESE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN ANWB-mast
B. den Boer en W. de Pagter. Hooldied.: C. A. de Kok. 0 Abonn.prijk 5,05 per miend. of 15,00 per kwartaal, franco par po» 16.00 par kwartaal. Lo»<
n>. Middelburg, Markt SI. lel. 7651 (b g g red. 2078/3169, adv. 6248). Goo., Grote Markt 2. lel. 6140 (bgg red, 78S3. adv S213). Ooxtburg. tel. 2395. T
min. 1.85). .Brieven bur. v. d. bl
DEN HAAG De delegaties naar de'land), president Pompidou, premier De\premier Werner (Luxemburg)Da at
EEG-top: vlnr zittend: premier RumortJong', premier Eysken.s Belgie/pre-achter staand de ministers van buitel
(Italië), kanselier Brandt (W.-Duits-\mier Chaban-Delmas (Frankrijk) en landse zaken.
DEN HAAG Na afloop van de
eerste vergadering in het kader
van de EEG-topconferentie geven
minister Luns (IJ en premier De
Jong een persconferentie.
Frankrijk het financieel reglement voor
de gemeenschappelijke landbouwpolitiek
bij de onderhandelingen met adspirant-
leden ter tafel moet kunnen komen. De
landbouwfinanciering mag geen belem
mering vormen voor uitbreiding van de
gemeenschap en een akkoord over die
financiering moet worden gevolgd door
besprekingen met de kandidaat-landen,
daarmee waren ook de Fransen het vol
gens Luns eens.
Mijnsehade
HET RIJK zal een groot gedeelte
van de schade vergoeden, die door
ne ïmjnontploffing in Zierikzee is
veroorzaakt. (Pag. 2).
Loonwet
MINISTER Roolvink heeft het
ik j' van c'° Stichting van de
Arbeid een brief geschreven over
zjjn omstreden loonwet. Zowel
werkgevers als werknemers zijn
over deze stap zeer verwonderd.
(Pag. 3).
Reactie
CNV-secretaris Van Nierop heeft
Binnen- en buitenlands
nieuws: pag. 1, 3, 7, 9.
Zeeuws nieuws: pag. 2, 4, 5,
7.
Sport: pag. 11.
Radio en tvpag. 13.
Financieel nieuwspag. 15.
De Belgische minister-president Eys-
kens sprak in zijn rede met in concreto
over de opening van onderhandelingen
over uitbreiding. Hij zei later te hopen
dat die onderhandelingen inderdaad vol
gens de opvatting van Willy Brandt vol
gend voorjaar kunnen beginnen.
President Pompidou legde in zijn toe
spraak grote nadruk op de wenselijk-
(Zie slot pag. 3 kol. 2)
DEN HAAG (GPD) ,Ik loop niet over van optimisme', aldus gisteravond de reactie van minister
president De Jong na afloop van de eerste dag van de EEG-topconferentie in de Haagse Ridderzaal. Mi
nister Luns zei dat zijn .gematigd optimisme' van voor de conferentie niet was toegenomen, wat ver
band hield met het feit dat de Franse president Pompidou, had vermeden om een datum te noe-
voor onderhandelingen met Engeland en de andere kandidaat-leden over uitbreiding van de
gemeenschap.
De Italiaanse en Westduitse delegatieleiders, premier Rumor en bondskanselier Brandt, noemden in
tun openingstoespraken, waarbij de Italianen het concreetst waren, wel een datum. Rumor zei dat het
j om onderhandelingen op gang te brengen eind maart 1970 moet zijn aangebroken. Brandt
achtte het mogelijk om volgend voorjaar met onderhandelen te beginnen.
Asdere thema's uit Brandt's gedeelte-
tjk uitgesproken rede, die algemeen als
positiefste werd beschouwd, waren
b,t de crisis in Euratom moest wor-
ta opgeheven en dat dc controlemoge-
Peücn van het Europese parlement
welen worden uitgeberid. Brandt
feed een beroep op president Pom-
ptóoa om mee te werken aan de vol
ding en uitbreiding van de gemeen-
nap. ,De Duitse Bondsdag en de open-
Ire mening van mijn land verwaeh-
n dat ik terug kom niet concrete
eerecnkomsten voor de uitbreiding van
k gemeenschap', aldus de Westduitse
tadskanselicr.
In de eerste discussieronde heeft
minister-president De Jong als voor
zitter vergeefs geprobeerd de kwes
tie van de uitbreiding der EEG (en
met name de Britse toetreding) als
eerste punt aan de orde te stellen.
President Pompidou, heeft er echter
aan vast gehouden, dat eerst de vol
tooiing van de EEG aan de orde
moest komen en dit punt heeft maan
dag verder de discussies beheerst.
De Nederlandse minister-president De
J'.ng zei in zijn openingstoespraak dat
e: een positieve reactie van de topcon
ferentie moet komen op de aanvragen
ran Engeland en de andere landen en
dat de onderlinge samenwerking in de
gemeenschap moet worden versterkt.
Als het probleem van de uitbreiding
is opgelost kan men komen tot ge
meenschappelijke doeleinden en zal snel
lere voortgang mogelijk zijn. Nederland
is bereid zeer ver te gaan op weg naar
een groter en sterker Europa ook wat
de politieke samenwerking betreft. Ook
«menwerking in de buitenlandse poli
tiek hangt echter weer op het vraag
stuk van de uitbreiding van de ge
meenschap. De onderhandelingen daar
over moeten zo spoedig mogelijk begin
nen en het zou wenselijk zijn daar
voor nu een datum vast te stellen.
De Nederlandse premier merkte ver
der nog op dat een financieel regle
ment, dat voorziet in eigen inkom
sten voor de Europese commissie,
voor het Nederlands parlement niet
aanvaardbaar zal zijn als niet tevens
de bevoegdheden van het Europese
parlement worden uitgebreid.
Minister Luns zei na afloop van de eer-
Se bijeenkomst het in de rede van pre
sident Pompidou wel een positief punt
it vinden dat ook naar de mening van
j^Aht lijn
Rumoer voor Mauritshuis
Eén Italiaan
gearresteerd
DEN HAAG (GPD) Vijf-
tig man Haagse politie heeft
gistermidag de handen vol
gehad aan betogers, die voor
het Mauritshuis, bij de in
gang van het Binnenhof, heb
ben geprobeerd de auto's met
deelnemers aan de EEG-top
conferentie te laten stoppen.
Het initiatief kwam van een groep
links georiënteerde Italiaanse stu
denten. De jongeren doorbraken
de politie-afzetting en gingen op
het kruispunt op de grond zitten.
Een 23-jarige Italiaanse student
werd gearresteerd, twee anderen
en een Italiaans meisje werden
buiten de afzetting gebracht.
De actie kwam als een verras
sing, want de protestmars van de
tweeduizend betogers van het ge
bouw Amicitia naar de Korte Po
ten was zonder incidenten ver
lopen. De betogers droegen borden
mee met opschriften als: .Europe
belongs to the people, not to the
governments', .Assez de bla-bla'
en .Retour au nationalisme; ja
mais, nie, nooit'. Een groep be
togers uit België, van de Ichec
uit Brussel, mocht het Binnenhof
op om premier De Jong en minis
ter Luns na aankomst een petitie
aan te bieden.
Enige incident
De zit-deinonstratïe van de Italia
nen bleek gistermiddag bij het op
maken van de balans het enige
incident van betekenis. Agenten
probeerden de op de grond zitten
de jongelui weg te dragen, maar
de tijd drong, want de auto's met
premier De Jong en minister Luns
waren al in zicht.
Enkele betogers sloegen met stok
ken van spandoeken, waar punten
van spijkers doorheen staken. En
kele agenten maakten gebruik van
een gummiknuppel, waarop de po
litie door de Italianen voor .fas
cists werd uitgekreten. Agenten
op zware motoren deden alsof zij
op de betogers wilden inrijden,
maar de jongelui weken niet.
Agenten te paard reden vervol
gens stapvoets op de betogers in,
echter zonder gebruik van knup
pels. Met zoveel paardebenen zo
dicht bij, kwamen de jongeren
overeind en zochten een goed
heenkomen.
De politie dirigeerde snel verster
king richting Binnenhof. Pogingen
van de studenten om de zit-de-
monstratie bij de komst van de
volgende delegaties te herhalen,
mislukten. Wel bleef het rumoe
rig. Bij het voorbijrijden van de
Franse president Pompidou wer
den echter nog slechts leuzen ge
schreeuwd en één student gooide
een handvol muntjes op straat.
DEN HAAG Een overzicht van
de conferentietafel in de Ridder
zaal te Den Haag.
Nigeria vernielde
mini-vliegtuigjes
op Biafraans gebied
LAGOS (AP) Een zegsman vooi
Nigeria heeft gisteren verklaard, dat
Nigeriaanse straaljagers twee Biafraan-
se .Minieon' vliegtuigjes hebben achter
volgd en na de landing op een geheime
plaats vernietigd.
Tegelijkertijd werd vernomen, dat fede
rale troepen op vijf punten zware aan
vallen op Biafra zijn begonnen.
Volgens de regering hebben Nigeriaan
se Migs de in Zweden gebouwde Mini-
cons boven het westen van het land op
gespoord, waar zij sinds mei grote scha
de heben toegebracht aan de olieproduk-
tie. Toen de op boomhoogte vliegende
Minicons in Ozoeboeloe landden, 25 km
ten zuiden van Oobawsja bij de Niger
werden zo door de Migs in brand ge
schoten.
WASHINGTON (AP/RTR) De
Verenigde Staten zullen in het be
lastingjaar 1970-1971 geen troe
pen uit West-Europa terugtrek
ken, aldus heeft het Amerikaanse
ministerie van buitenlandse zaken
maandag bekendgemaakt.
Deze troepen, aldus verklaarde woord
voerder Carl Bartch op een perscon
ferentie, zijn in Europa ,ter ondersteu
ning van onze eigen veiligheid en inge
volge door ons in NAVO-verband
aangegane verplichtingen'. De regering-
Nixon, aldus Bartch, heeft reeds offi
cieel laten weten dat zij in het belas
tingjaar 1970-71 niet voornemens is de
sterkte van dé Amerikaanse troepen in
Europa terug te brengen.
Uitdaging voor regering-Brandt
Ulbrichts partners
vóór toenadering
(Van onze correspondent)
BONN West-Duitsland heeft
van de DDR het aanbod gekregen
het verkeer tussen beide landen
in een verdrag vast te leggen.
President Heinemann
voorzitter Ulbricht zouden hun ministers
van verkeer opdracht moeten geven het
-erdrag, waarvoor de Oostduitsers tij-
lens onderhandelingen over het verkeer
orige week woensdag al een ontwero on
tafel legden, uit te werki
het door de parlementen van beide lan-
moeten worden geratificeerd.
regering in Bonn vraagt zich nu af
wat ze met dit aanbod moet beginnen.
Het is door ,de andere kant' (aldus de
formulering waarvan een woordvoerder
zich gistermiddag herhaaldelijk bedien
de) gepresenteerd als een verdrag tus
sen twee onafhankelijke staten. De hui
dige Westduitse regering is echter van
mening dat beide delen van het voorma
lige rijk elkaar niet als buitenland kun-
Mansfield
De leider van de democratische frac
tie in de Amerikaanse senaat, Mike
Mansfield, is inmiddels een nieuwe
actie begonnen voor inkrimping van
de Amerikaanse troepensterkte in
Europa.
MANSFIELD
nen beschouwen. Het zonder meer aan
vaarden van het aanbod lijkt dan ook
uitgesloten.
Anderzijds heeft echter Brandt in
zijn regeringsverklaring ge
over het bestaan van twee s~
Duitsland. Bovendien heeft de FDP,
de liberale coalitiepartner van
Brandts SPD, in haar regeringscam
pagne uitsluitend een algemeen ver
drag met de DDR bepleit. Heeft het
voorstel van de DDR tot doel de
Westduitse politiek te testen? Laat
,de andere kant' zich zover in met de
politiek van Bonn, dat zij speculeert
op tegenstellingen binnen de rege
ringscoalitie? Het zou immers mo
gelijk zijn dat de SPD niet zo ver
wil gaan als de gemoderniseerde
FDP.
Vrij algemeen is in Bonn de reactie dat
Ulbricht met een onredelijk voorstel is
gekomen. Op de subtiele toenaderingspo
gingen van Brandt antwoordt hij met
een concreet plan en hoe redelijk dat
buitenlanders wellicht in de oren moge
klinken, Bonn is er duidelijk (nog) niet
aan toe. De vrees bestaat dat de Oost
duitsers het moment voor de .lancering'
topgesprek dat woensdag in Moskou be
gint.
In Bonn meent men namelijk dat Ul
bricht in Moskou door andere Oosteu-
ropese leiders zal worden onderhouden
over zijn halsstarrig weigeren Brr
tegemoet te komen. Polen is bereid
de Bondsrepubliek over verzoening te
praten, de Sowjet-Unie wacht een ge
sprek met de Westduitsers over het we
derzijds afzien van geweld. Ulbricht zou
de bedoeling kunnen hebben deze bila
terale activiteiten te verstoren door met
een actie zijn gesprekspartners ervan
te overtuigen dat er in feite aan de Rijn
niets is veranderd.
Nu uit de DDR de met spanning afge
wachte reactie op de politieke verschui
ving in Bonn komt, is men er daar dus
na het bekend maken van het nieuws
verklaarde gisteren echter een rege
ringswoordvoerder dat het verdrag is
aangekondigd als een basis voor discus
sie. Oost-Berlijn, zo kon enigszins ge
rustgesteld worden geconcludeerd, stelt
verder contact niet zonder meer afhan
kelijk van aanvaarding van het voor
stel. Of die interpretatie
worden afgewacht.
juist i
moet
DOOR MINISTER ROOLVINK
OOSTBURG Minister B.
Roolvink van sociale zaken en
volksgezondheid heeft gisteren
de in oktober gereedgekomen
regionale sociale werkplaats te
Oostburg officieel geopend. Hij
pleitte bij die gelegenheid voor
meer samenwerking op het ter
rein van de sociale werkvoorzie
ning. Van de bereidheid die ten
aanzien daarvan in Zeeland be
staat getuigt volgens de be
windsman de totstandkoming
van drie werkplaatsschappen in
Zeeuwsch-Vlaanderen en de on
derlinge samenwerking van de
ze werplaatsschappen, onder
meer voor wat betreft de ar-
beidsrevalidatie.
Minister Roolvink verklaarde veel
belang te hechten aan een goede lei
ding in elk sociaal werkverband.
,Een sociale werkplaats staat of
valt in' f.eite met het gehalte van de
leiding,' zei hij.
In de leiding zal hoogwaardig vak
manschap op het gebied van perso-
neelsleiding en personeelsbeleid als
mede op het gebied van bedrijfsad
ministratie gepaard dienen te gaan
met grote commerciële capaciteiten
en bedrijfseconomisch- en arbeids
kundig inzicht, aldus de minister, die
er aan toevoegde dat de leiding het
gehele bedrijfsgebeuren voortdurend
dient te toetsen aan eisen van doel
matigheid. Hij kondigde in dit ver
band een circulaire aan over de doel
matigheidsbevordering in de sociale
werkvoorziening.
Minister Roolvink z;-i het een recht
vaardige zaak le achten dat ook de be-
genheid krijgt aan het arbeidsproces
deel te nemen. Het aantal werkne
mers van de sociale werkvoorziening
steeg van enkele duizenden in de be
gin jaren tot rond 43.000 medio van
dit jaar. In 1965 waren het er nog
28.000.
Regionaal
Het regionale karakter van de nieu
we werkplaats in Oostburg, waarvan
de bouw en inrichtingskosten 1.5
miljoen bedroegen, komt vooral tot
uiting in het feit dat bij de exploi
tatie alle 14 West-Zeeuwsch-Vlaam-
se gemeentebesturen zijn betrokken.
Dat gebeurt sinds 1965 op basis van
een gemeenschappelijke regeling, ter
wijl daarvoor vijf jaar lang in stich-
tingsverband was gewerkt. Van 1956
tot 1960 was de sociale werkplaats
Voorzitter P. F. van Hootegem
van het bestuur van de werkplaats
vertelde dat er momenteel 103
mensen werken. Hij noemde het
teleurstellend dat de doorstro
ming naar het vrije bedrijf slechts
6 procent bedraagt.
Op deze opmerking werd later nog
ingehaakt door dokter Smulders van
het Zeeuws instituut voor de gees
telijke volksgezondheid, die verklaar
de dat er bij het vrije bedrijf eeni
merkbare weerstand bestaat om men
sen uit de werkplaatsen op te nemen.
Hij zei, dat het percentage min of
meer geestelijk gehandicapten nu
gemiddeld 42 procent zal toene-
(Zie slot pag. 2 kol. 2)
f\p 25 september van dit jaar
VaAa/ \J verscheen minister-presi-
dent De Jong noga] onver-
wfpAif wacht in de tweede kamer. Dat
gebeurde bij de behandeling
van de loonwet en zijn verschij-
*-^2# ning trok toen zo de aandacht,
dat in de wandelgangen niet zonder
ironie werd gesproken over .Piet-en-
scène'. De minister-president kwam na
melijk op verzoek van zijn collega Rool
vink meedelen, dat het zwaarste geschut
zou worden opgesteld rond één bepaling
van de wet: als namelijk artikel acht zou
worden verworpen, zou het kabinet óf
aftreden óf tot kamerontbinding over
gaan. Dit artikel acht hield in, dat de
minister de bevoegdheid kreeg cao's on
verbindend te verklaren, een bevoegd
heid waartegen met name de vakbwe
ging zich fel had verzet. Er was verwon
dering over de houding van de regering:
was deze zaak nu echt zo belangrijk, dat
de kabinetskwestie moest worden ge
steld? Van Mierlo sprak in de discussie,
volgend op de verklaring van de minis
ter-president. over een .ongelooflijke ko
medie'. Zij had echter tot resultaat, dat
de bewuste bepaling werd aanvaard.
Vorige week heeft deze loonmuis een
merkwaardige staart gekregen. Het
voorlopig verslag over deze wet van de
eerste kamer is namelijk verschenen en
daarin dringt de senaat er bij minister
Roolvink op aan alsnog met de stichting
van de arbeid te overleggen over het
bewuste artikel acht. .Zeer* vele leden' -
zoals dat in de terminologie van een
voorlopig verslag heet - zijn namelijk
van mening, dat het ernstige bezwaren
heeft een loonwet tot stand te brengen
als die wet tegen ,het
gevoelen van een be
langrijk deel van het
bedrijfsleven' ingaat.
Het komt er eigenlijk
op neer dat een
groot deel van de eerste kamer de mi
nister via een achterdeur wil dwingen
het bewuste artikel in te trekken. Im
mers. de vakcentrales hebben zich in de
stichting van de arbeid zo duidelijk vast
gelegd - zelfs twee van de drie centrales
hebben meegedeeld niet meer aan het
centrale loonberaad mee te doen als de
wet wordt aanvaard - dat er voor hen
geen weg terug is. In feite zegt een
groot deel van de senaat nu tot minister
Roolvink: ,Kijk maar eens. wat u aan
artikel acht kunt doen, anders voelen
we niets voor uw wet'.
Deze suggesties heeft een opvallende
staatsrechtelijke kant, omdat de eer
ste kamer geen recht van amendement
heeft. Zij kan de wet aannemen of ver
werpen, ze kan er echter geen wijzigingen
in aanbrengen. Als zij nu de minister
wil dwingen een omstreden artikel uit
zijn wet toch maar te wijzigen, dan
houdt dat een verkapte vorm van amen
dement in. Een dergelijke situatie heeft
zich in 1960 al eens voorgedaan: op 21
juni van dat jaar verwierp de eerste
kamer de archiefwet omdat men meen
de, dat de tweede kamer bepaalde be
langrijke dingen over het hoofd had ge
zien. Na de verwerping paste de toen
malige staatssecretaris Scholten het ont
werp aan de verlangens van de eerste
kamer aan en diende het aldus bijge
werkt opnieuw bij de tweede kamer in.
Men zou kunnen zeggen: de senaat
eigende zich op die manier een verkapte
vorm van het amendementsrecht toe.
Er zijn daarover in de tweede kamer toen
heel wat staatsrechtelijke beschouwin
gen gehouden, waarbij met name pro
fessor Oud en rar J. W. Burger (thans
senator) zich weerden. Een verwant ge
val deed zich in 1966 voor, toen de rege
ring op aandrang van de senaat nog eens
naging of niet door een wijzigingsont-
werp aan bepaalde bezwaren tegen de
noodwet-Arbeidsinzet tegemoet kon wor
den gekomen. De regering besloot toen
echter die wijziging niet in te dienen,
met als gevolg dat de eerste kamer de
wet afstemde. De grote vraag is nu:
wat zal er bij deze loonwet gebeuren?
Zal minister Roolvink alsnog met de
stichting van de arbeid gaan praten?
Dat heeft vermoedelijk alleen zin, als hij
bereid zou zijn artikel acht te wijzigen.
Die bereidheid evenwel is er - naar we
aannemen - in géén enkel opzicht: het
zware geschut van de minister-president
op 25 september jl laat geen terugtocht
toe. De senaat heeft nu minister Rool-
ink in een zeer lastig parket gebracht.
Zij wil bovendien pas met de openbare
behandeling van het wetsontwerp be
ginnen als de minister heeft meegedeeld
tot welke resultaten zijn overleg met de
stichting van de arbeid heeft geleid.
Minister Roolvink heeft gisteren het
verzoek van de eerste kamer over
gebracht aan de stichting van de arbeid.
Gesteld nu, dat de bewindsman wel over
leg pleegt, maar dat dit tot geen enkel
resultaat leidt, wat zal dan de eerste
kamer doen? De toon van het voorlo
pig verslag doet vermoeden, dat een ver
werping van het wetsontwerp niet is
uitgesloten. De senaat kan - bovenge
noemde voorbeelden uit de afgelopen
jaren wijzen erop - in zulke gevallen bij
zonder lastig zijn en trekt zich dan niets
van de tweede kamer aan.Misschien gaat
het in de richting van een weinig fraaie
tussenoplossing: omdat de minister geen
overleg met de stichting van de arbeid
met enig succes kan of wil voeren, houdt
de eerste kamer de behandeling van de
loonwet voorlopig maar aan. Daar kan
de minister niets tegen doen. ook al weet
hij dat een dergelijk uitstel in feite leidt
afwijzing van het ontwerp zon
der dat het werkelijk is verworpen. Als
de loonwet inderdaad op deze manier op
zacht pitje zou worden gezet, krijgt
Van Mierlo over de .Piet-en-scène' van
25 september jl helemaal gelijk: een on
gelooflijke komedie.
DEN HAAG (ANP) Het Centraal
Bureau Levensmiddelenbedrijf, waarin
samenwerken vakorganisaties, commer
ciële organisaties, coöperaties en groot
winkelbedrijven, deelt mede, dat dé sui
ker-oorlog geëindigd is.
De bij het CBL betrokken bedrijven, die
voor lagere prijzen verkochten, zijn niet
ingang "van maandag geweerd naar de
suikerprijzen van 1,17 per kilogram.
