ZEEUWS-VLAAMSE BOND
VAN MUZIEKVERENIGINGEN
BLAAST NA 23 JAAR
DE AFTOCHT
WIELERVARIA
Cultureel Zeeuwsch- Vlaanderen
VLAAMS JO
,HET ZEEUWSE HONK' WIL VECHTEN
TEGEN DE ZWARTE VLEK
VRIJDAG 21 NOVEMBER 196?
ZEEUWSCH-VLAANDEREN
VOORZITTER OCKE,00K TOPKORPSEN KUNNEN GEVAAR LOPEN,
Voorzitter Oclcé ...kwijnend...
Een van de weinige florissante korpsen in de streek: harmonie ,De Volharding' uit Zaamslag
TERNEUZEN De Bond van Muziekverenigingen in Zeeuwsch-
Vlaanderen is ter ziele. Onlangs werd op een bijeenkomst in Oost
burg waar 8 van de 9 aangesloten korpsen waren vertegen
woordigd het al jaren dubieuze lot van de organisatie bezegeld.
Tot verdriet van de heer P. A. Ocké
(66) uit Terneuzen, voorzitter van de
bond sinds de oprichting in augustus
1946. ,De belangstelling voor de mu
ziekgezelschappen loopt terug, dat
blijkt ook uit ae gegevens van de fe
deratie van harmonie- en fanfarege
zelschappen. Zelfs de topkorpsen die
we hier in de streek hebben, de har
monie Zaamslag en de fanfare van
Zuidzande, die allebei uitkomen in de
vaandelafdeling, lopen de kans het
moeilijk te krijgen. Zij staan boven
aan de ladder en dat is gevaarlijk.
Als je eenmaal gaat glijden is er geen
houden meer aan. Daarbij komt ook,
dat deze korpsen helemaal afhangen
van hun dirigent. Als zo'n man weg
valt, door ziekte of verhuizing, kun
je praktisch geen opvolger met de
zelfde kwaliteiten vinden. Dat ligt in
een grote stad heel wat eenvoudiger".
De geschiedenis van de bond is
vooral de laatste jaren een triest
verhaal vol verdwenen (en in het
gunstigste geval: kwijnende) mu
ziekverenigingen. Van de 9 korpsen
die tot het laatste moment deel neb
ben uitgemaakt van de organisatie
zijn alleen die van Zaamslag, Zuid
zande, Aardenburg, Axel (.Hosanna')
en Terneuzen nog actief. Het tweede
Axelse korps, .Concordia", de muziek
van Sint-Kruis en de gezelschappen
van Breskens en Oostburg dreigen te
verdwijnen. Het zijn niet de enige.
De heer Ocké: ,Om wat namen te
noemen: Groede, Nieuwvliet, Hoofd
plaat, Biervliet, IJzendijke en Water
landkerkje. Allemaal plaatsen die
vroeger een bloeiend gezelschap had
den. Ze zijn één voor één verdwenen.
En de oorzaak? Ach, ik geloof niet
dat er minder aan muziek wordt ge
daan, zeker niet. Maar de mensen
richten zich op een ander soort: men
vormt groepjes, kiest andere instru
menten. De medewerking van de mu
ziekscholen is er. Met name meneer
Van Prooijen van die in Terneuzen
zou maar wat graag muzikanten op
leiden. Alleen kan zo'n man mensen
die bas of viool willen studeren, ook
niet dwingen om iets anders te kie
zen, omdat dat de muziekverenigin
gen ten goede komt.
Concoursen
De bond heeft In de 23 jaar van zijn
bestaan zo'n 23 concoursen georga
niseerd. Het eerste, in augustus 47
in Terneuzen, boekte 20 korpsen, het
laatste Hemelvaartsdag van djt jaar
in Aardenburg, had 6 Zeeuws-Vlaam
se verenigingen te gast. ,Maar nu
de bond weg is, betekent dat niet
dat er geen concoursen meer gehou
den kunnen worden. Sinds 1957 zijn
we namelijk opgenomen in de federa
tie en omdat ae verenigingen daar
van afzonderlijk deel uitmaken, heb
ben zij het recht om zelf federatieve
concoursen te organiseren. Ik heb al
voorgesteld om bijvoorbeeld twee ver
enigingen samen zoiets te laten doen.
En verder kunnen ze natuurlijk ook
in de toekomst altijd terecht op an
dere federatieve concoursen', vertelt
de heer Ocké, die het verdwijnen van
de bond kenschetst als een zaak die
zich in fasen heeft voltrokken, ,In
de vijftiger jaren verminderde ons
ledental met de helft, doordat de ka
tholieke korpsen op verzoek van
de bisschop een eigen organisatie
kregen. Die mensen zijn met pijn in
het hart vertrolcken,
Maar goed, we hadden nog altijd 13
korpsen over en omdat 12 aJ vol
doende zijn voor de organisatie van
een concours, zaten we zelfs even
over de streep. Toen het met de ver
enigingen steeds slechter ging, heb
ben we gezegd en dat ben ik mei
name geweest: laten bepaalde korp
sen het samen gaan doen. Je kreeg
dan bijvoorbeeld dat de 6 muzikan
ten van Groede en de 12 in Nieuw
vliet weer één vereniging vormden.
Maar ook dat liep niet. Het was op
het laatst zo, dat we voor bepaalde
bestuursfuncties niet eens meer kan
didaten kregen. Dan werd er gezegd:
ja, maar ik ga het commando over
dit zinkende schip niet overnemen.
En omdat het zittende bestuur dan
maar aanbleef, werd het bestaan van
de organisatie gerekt'.
Archieven
Overigens heeft de heer Ocké de hoop
op een toekomst waar meer muziek
in zit, nog niet helemaal opgegeven.
,Wij, ais bestuursleden, houden ons
beschikbaar om korpsen te adviseren
bij bijvoorbeeld de organisatie van
een concours. Ik heb wel gezegd: éts
er ooit nog eens een nieuwe bond
komt, dan ben ik daarvoor niet meer
beschikbaar, maar als ik wat voor
het muziekleven in de streek kan
doen: gréag. Naar mijn mening zijn
muziekgezelschappen gewoon nodig,
ze hóren erbij. Of 't nu om de Intocht
van sinterklaas, koninginnedag of an
dere feestelijke evenementen gaat,
zonder muziek zijn ze ondenkbaar'.
Over de opheffing van de bond (6
stemmen voor. 1 onthouding en 1
stem tegen): ,De heer Van dé Veeke
uit Zaamslag, die indertijd bij de op
richting was, vroeg, toen ik de laatste
rondvraag aan de orde stelde, het
woord. Die man stond daar met tra
nen in z'n ogen. Hij zei: het is héél,
heel'erg dat dit gebeurt. Zoiets kan
ik begrijpen'. De bescheiden van de
organisatie zullen straks een plaats
krijgen in de archieven van Hoek.
Twintig jaar muziek in één laatje.
De zesdaagse van Gent, die maandag in alle
hevigheid is begonnen, heeft het dit jaar moeten
stellen zonder de vedetten Merckx en Van Looy.
Dat neemt niet weg dat er nog tal van klinkende
namen op de affiche staan zoals uiteraard Peter
Post- (gekoppeld aan Seeuws), Sercu, Altig-Renz,
Bracke, Monseré, Theo Verschueren (gekoppeld aan
Koel), Loovesejjn en veel anderen. Zodat met name
voor de Zeeuws-Vlamingen een bezoek aan het Gent
se Knipje beslist de moeite waard is. De zesdaagse
van Gent eindigt zondagavond laat. In de kleine
zesdaagse (voor amateurs) rjjdt onder meer het
koppel De Scliipper-Hinneman.
In de zesdaagse van Munster maakt het Neder
landse koppel Piet de VYTt-Harm Ottenbros niet zo'n
beste indruk. Zondagavond stonden z\j al op de
negende en voorlaatste plaats met aclit ronden ach
terstand op de leiders Bugdahl-Kemper. De Wit
schijnt nog do beste van de twee te zyn.
De Belgische grote vier Eric en Roger de Vla-
mlnck, Berten van Damme en Freddy Nys blyven
de toon aangeven bij de cyclo-crossers. Waar de De
Vlaniincks afwezig zijn, wint Van Damme of Nys,
maar als ze tezamen in één koers zitten, is de uit
slag meestal zoals zondag in ErembodegemI. Eric
de Vlaminck, 2. Roger de Vlaniinck, 3. Albert van
Damme. In dit selecte- gezelschap crossers kwam
Cor Rutgers tot een 14e plaats.
De ploeg van Faema speelde zaterdag een voet
balwedstrijd tegen ,De rest van de wereld". ,De rest'
ging de rust in met oen 2-0 voorsprong, gescoord
door Paul in 't Ven en Herman van Springel. Na de
thee maakten de Faema's gelijk door doelpunten
van Willy Scheers en Vic van Schil. Om een winnnar
te verkrijgeii (die moet er bij wielrenners altjjd zyn)
werden er strafschoppen genomen en wel door de
toeschouwers Polleunis en Van Himst. Van de vijf
scoorde Van Himst er vier en Polleunir drie, waar
door de ,Europaploeg' won.
Nu het actieve wegseizoen achter de rug is, dui
ken weer overal geruchten en berichten op over
trafisfers van wielrenners. In sommige gevallen wor
den ook de nieuwe lonen openlijk genoemd. Zo zou
de Belg Guido Reybroeck, aangeworven door Ger-
manvox, een maandsalaris Itrygen van 5.500. Mon
seré en Zoetemelk, moeten het als beginners stellen
niet ongeveer 2.000 per mnand. In Italië gaat het
allemaal nog wat grover. Zo zou het nieuwe maand
salaris van Michelotto 7.000 per maand gaan be
dragen. En dan weten we nog niet eens wat Merckx,
Van Looy, Poulidor, Altig, Janssen, Gimondi, Van
Springel en Motta per maand toucheren. Exclusief
de normale prijzen uiteraard, maar dat zult u wel
begrepen hebben!
De provinciale kampioenschappen cyclo-cross '70
zullen op zaterdag 10 januari worden gehouden.
Belangstellende verenigingen kunnen zich nu reeds
kandidaat stellen bij de provinciale consuls. Op die
dag mogen geen andere veldritten of hometrainer-
wedstrijden worden verreden. Aldus .Wielersport'.
Iets voor d.e mannen van ,Er op of er over?'.
Datzelfde .wielersport' kondigt aan dat er begin
.1970 weer oen cursus komt voor kandidaten-jury
leden. De cursus zal tien avonden vergen, waarna
een examen moet worden afgelegd. Na het slagen
volgt een praktijk-stage, waarna bij gebleken ge
schiktheid een benoeming volgt tot jurylid. De kan
didaten moeten minstens 21 en nog geen 50 jaar oud
zyn. Voorts dienen, zjj werkend lid van de KNWU
te zjjn of te worden. Geïnteresseerden kunnen zich
tot 6 december aanmelden bij de KNWU (Nieuwe
Uitleg 15, Den Haag), met vermelding van naam,
adres, woonplaats, leeftijd en eventueel lidmaat-
schapsnummer van de KNWU. De examenplaatsen
zullen nog nader worden aangewezen.
De Wiener Eisrevue heeft het Sportpaleis van Ant
werpen verlaten, hetgeen betekent dat men zich
daar weer gaat voorbereiden op het wielrennen.
Liefhebbers van baantralning kunnen vanaf maan
dag 24 november weer cabines huren. Woensdag
10 december, aanvang 15.00 uur beginnen weer de
traditionele 'midweekmeetings, die doorgaan tot en
met 28 januari 1970. Zondag 14 december wordt ge
start met de bekende medaillekoersen. Aanvang 10
uur 's morgens. Finales op de openingsavond zes
daagse op vrydag 6 februari. Ook Nederlandse ren
ners zyn, zoals altijd, weer van harte welkom.
Tot slot van deze (magere) wielervaria een paar
data: aanstaande, zaterdag is er In St-Annastraat te
Sluis een wedstrijd op hometrainers voor amateurs,
nieuwelingen en adspiranten. Zaterdag in het Kra-
lingsebos te Rotterdam een cycle-cross voor ama
teurs en nieuwelingen, aanvang 14 uur. Zondag in
het Limburgse Berg en Terblyt voor profs, ama
teurs, nieuwelingen en adspiranten, aanvang 13.30
uur. Als laatste nog een opwekking aan organisa
toren van wedstrijden. Als u volgend jaar een
dnmeswedstryd op uw programma wilt hebben, dan
moet u dat reeds vóór 13 december aanstaande op
geven aan de KNWU maar wel via uw consul.
Muziek
Gzien het grote succes van de drie voorafgaande tour
nees zal Met Zwarte Theater' weer een tournee in Neder
land maken. Vandaagvrijdag 21 november komt dit
wereldberoemde Praagse theater in Me HaTle' ie Axel.
Aanvang 20 uur. Met Zwarte Theater' heeft door zijn
eigen kunstvorm grote publieke belangstelling in de
wereld. Het theater bestaat sinds 1961 en heeft sindsdien
met een nieuwevolkomen onconventionele theatervorm
een groot internationaal publiek bereikt.
Zwarte Theater in Axel
Tijdens de tournee door ons land worden onder andere
voorstellingen gegeven in Roosendaal, Venlo, Goes, Maas
tricht, Arnhem, Axel, Middelburg, Enschede en Delfzijl.
Dit vermaarde Praagse gezelschap maakte verder tour
nees door praktisch geheel Europa, Noord- en Zuid-Ame-
rika, Egypte, Australië en nam verder onder andere deel
aan het Bergen festival (Noorwegen) Edinburg Festival,
Berliner- en Wiener Festwochen, het Festival Serajevo
In Joegoslavië en aan nog vele andere culturele mani
festaties.
Op artistiek gebied kermen de Tsjechen soms tot ver
bluffende resultaten, die uniek in de wereld mogen wor
den genoemdZij zijn befaamd om hun teken- en poppen-
films, waarvoor Trnka de basis legde. Hun dramatische 0p6F6tt6"COnC6rt
kunst, is wereldvermaard en ook in ons land, evenals
overal, op onze aardbol oogsten unieke gezelschappen
zoals jLafeme Magica' en Met Zwarte Theater' grote
zich slechts manifesteren in het bewegen van allerlei
voorwerpen en mysterieuze gebeurtenissen.
Dit wordt gebracht door de al even befaamde leden van
hel zogenaamde fzwarte kabinet'. Het was de jonge
Tsjech Jiri Srnec, ook thans directeur en leider van het
gezelschap, die deze artistieke vorm gestalte gaf en die
naar diverse experimenten tot verrukkelijke resultaten
kwam, Humor, poëzie en ironie, om enkele facetten te
noemen, worden in nieuwe effecten gepresenteerd. De
scenes vanuit het donker dragen een groot aa/ndeel bij
in het verrassende succes.
De handeling wordt gestimuleerd door de door Jiri
Srnec speciaal hiervoor gecomponeerde muziek. Het gaat
daarbij niet bi de eerste plaats om de uitbeelding van
de handeling, maar om het oproepen van een bepaalde
gemoedsstemming. Het is Jiri Srnec in de eerste plaats
te doen om de poëtische belevenis en niet om op zich
zelf staande optische trucs. ,Het Zwarte Theaterdat
ook wel toverende theater' wordt genoemd, is alles
zins het bezoeken waard.
Laatst genoemd theater brengt een nieuwe kunstvorm,
die In feite afgeleid is van zeer oude Chinese toneel
kunst: naast de acteurs en actrices die men ziet, spelen
anderen mee, die volledig in het duister blijven, maar
In het Zuidlandtheater te Terneuzen komt, e
daag vrijdag 21 november, de Walcherse Operette- en
Musical Vereniging. Aanvang 20.00 uur. Ter ere van
haar vijf-jarig bestaan zullen operette-melodiën ten ge
hore worden gebracht uit: Die lustige Witwe, Fran
Luna, Victoria umd ihr Husar, Der Zigeunerbaron en
Der Graf von Luxemburg.
ENIGE HONKBALCLUB IN ZEELAND
OOSTBURG Zeeland is op de kaart van
honkballend Nederland een zwarte plek.
Eén van de mensen die daaraan wat willen
doen: de Oostburgse leraar lichamelijke
opvoeding W. J. Vermeulen, secretaris van
de in mei opgerichte honkbal club .Het
Zeeuwse Honk'. Tot dusver de enige in de
provincie. Er zijn vorige week propagan-
da-avonden in Terneuzen en Oostburg ge
weest. Voorlopig resultaat: 1 nieuw lid,
wat het totaalaantal op 17 brengt. Tóch
zegt Vermeulen, die tijdens zijn opleiding
aan de sportacademie met honkbal te ma
ken kreeg: .Volgend jaar gaan we mee
spelen in de competitie van het district
Brabant-Zeeland. Onderaan en dat bete
kent bij de honkbal in de tweede klas.
Waarom onze sport in Zeeland niet van de
grond is gekomen? Ik zou het zo niet kun
nen zeggen. Misschien spreekt het minder
aan dan voetbal. Een factor van betekenis
is natuurlijk ook. dat de mensen het moe
ten kennen. Op vele scholen wordt het nooit
gespeeld. En verder ontbrak het in de pro
vincie aan contactmensen, die eens echt
propaganda wilden voeren voor de honk-
balsport. Er is eens een tijdje een club ge
weest in Middelburg, maar die verdween
na verloop van tijd weer'.
In afwachting van de officiële wedstrij
den waarvan er, ten dienste van de pu
bliciteit. wellicht ook enkele in Zeeuwse
plaatsen worden gespeeld trainen de
leden van ,Het Zeeuwse Honk' iedere week
op een terrein bij de camping Napoleon
hoeve in Nieuwvliet. ,Onze mensen heb
ben op enkele uitzonderingen na no;
nooit aan honkbal gedaan. Ze waren ge
woon enthousiast, dat is het enige. Hu;
leeftijden variëren van 15 tot 30. De groej
van zo om en nabij de 20 is goed vertegen
woordigd'.
Om ile kosten hoelt volgons Vermeule:
niemand het to laten. ,Het Zeeuwse Honk
vraagt per maand 3,50 contributie (,du
ben je al met ai als voetballer ooi
kwijt'), de uitrusting (toch al gauw eei
honderd gulden) kan worden gekocht O]
afbetaling. Vermeulen: ,Je hebt. om te be
ginnen een handschoen van ,f 30,- nodig er
daar komen de kosten van een pak, schoe
nen en kousen bovenop. Maar voor de be
taling bestaat eon regeling. De honkbal
bond heeft het zg BIcezerfonds, dat geel
renteloze voorschotten voor liet kopen va
spullen. Die moeten dan weer in termijnci
worden terugbetaald. We hebben bijvoor
beekl keel wat leden die een handschoen ii
een aantal termijnen afrekenen'.
Wat honkbal aangaat: Amerika is de ba
kermat van deze sport. Zij heet daar .bas;
ball* en wordt er al zo'n 100 jaar gespeeld
Bij honkbal wordt er gewerkt met twe
9-tallen, wie er in slaagt de bal het veld ii
te slaan en langs 4 honken lie
thuiskamp te bereiken maakt een punt
Maar dat is maar één facet van het uit
gebreide pakket spelregels. Vermeulen: .Ir
Amerika zijn er mensen rijk mee geworden
héél rijk. Dat zie ik hier niet zo gauw ge
beuren'.
MENSEN IN DE SPORT
Secretaris Vermeulen
...rijk geworden...
Oranje-Zwart
Het clubblad van .Terneuzense Boys',
.Oranje-Zwart', deelt in het onlangs
verschenen novembernummer een
fraaie pluim uit aan de 70-jarige
scheidsrechter Hendrik Hamelink.
,Een voetballiefhebber' schrijft: ,Als
er één sportman is, die een woord
van ere toekomst op het voetbalveld,
dan is het zeker de heer H. Hame
link. Ondanks zijn hoge leeftijd (70
jaar) is Hendrik de man die vele
verenigingen uit de nood helpt, als
een van zijn collega's verstek laat
gaan. Zo was hij jongstleden zater
dag 4 oktober ook weer de redden
de hand voor onze vereniging. Hij
nam niet alleen de juniorenwedstrijd
Terneuzense Boys B2 - Graauw BI.
maar ook nog Terneuzense Boys 3 -
Ycrseke 2 voor zijn rekening. Al
met al een prestatie waar vele jon
geren jaloers om kunnen zijn. om
op zo'n leeftijd nog zo tweeëneenhalf
uur over het veld te sprinten, wat
meer dan een woord van dank waard
is'. Enfin: dal moet de heer Hame-
link dan maar eens merken.
Tn dit nummer van Oranje-Zwart'
verder een uitvoerige beschouwing
over het vèrenigings wel en wee door
,een krabbelaar' en een voorwoord
van penningmeester J. A. Oostdijk,
waarin deze enkele cijfers van de af
deling Zeeland van de KNVB verge
lijkt met die binnen de vereniging.
Gezien de stijgende belangstelling
voor het zaterdagvoetbal verwacht
de heer Oostdijk dat Terneuzen bin
nen de kortste keren een gebrek aan
velden krijgt. .Hopelijk gaat en kan
er snel iets gebeuren', schrijft hij.
Expositie
Tot 12 december exposeert bij ga
lerie Troutzaerte m Westdorpe de
kunstschilder Roel Frankot.
Pyramidenbouwers
In hotel .Rotterdam' in Terneuzen
houdt prof. dr J. Zandee woensdag
26 november binnen het ZVU-pro-
gramma een lezing over ,Hoe leef
den de Egyptenaren in de tijd van
de pyramidenbouwers'.
Professor Zandee was van 1939 tot
1945 predikant van de hervormde
gemeente van 's-Heer-Hendrikskin-
deren. In 1948 promoveerde hij aan
de rijksuniversiteit in Leiden tot
doctor in de theologie, in 1960 tot
doctor in de letteren. In 1957 werd
hij na een predikantschap m War
mond wetenschappelijk hoofd
ambtenaar aan de rijksuniversiteit
in Utrecht, daarna volgde een benoe
ming tot buitengewoon hoogleraar
in de egyptologie aan de gemeente
universiteit van Amsterdam. Sinds
kort is professor Zandee gewoon
hoogleraar aan de rijksuniversiteit
van Utrecht.
Opera Gent
De liefhebbers van bel canto kui.
nen zondag in de koninklijke opt
ra van Gent hun hart ophalen aar.
Donizetti's l'Elisir d'Amore. De voor
stelling begint om 14.30 uur.
De Italiaanse tenor Gianni Iaia, ver
bonden aan de Milanese Scala, zingt
de rol van Nemorino, Adina is Ame
lia Benvenuti. Op 28 en 30 novem
ber om 20 uur eveneens: l'Elisir
d'Amore.
Vandaag (vrijdag) en zondag om 20
uur .Friederike', Lehar's Goethe-ope-
rette.
Tentoonstelling
Volgende week dinsdag en vrijdag
wordt er in de Jacob Catsschool
voor christelijk individueel onderwijs
aan de Jacob Catsschool in Terneu
zen een tentoonstelling gehouden. Er
is werk van de leerlingen te zien en
bovendien kunnen bezoekers er -
aan de hand van onder meer een dia
serie een inzicht krijgen in de
manier waarop er aan de school on
derwijs wordt gegeven. Er is ook les
materiaal tentoongsteld.
Schaatsles in Antwerpen
Het Antwerpse Sportpaleis heeft
kennelijk met het oog op een guur
wintertje iets willen doen voor
die arme jeugd. Van 29 november af
kunnen kinderen onder de 15 op za
terdagmorgen schaatsles krijgen.
Dat gebeurt tussen 10 en 11.45 uur
ïn onder leiding van .bevoegde pro
fessoren'. Prijs: 20 franken.
Gianni Iaia, de Italiaanse tenor die
de rol van Nemorino zingt in Doni
zetti's l'Elisir d'Amore
