SCHIPHOL
TWEE MAAL
ZO GROOT
Mijn
enkele
explodeert
miljoenen
in Zierikzee: voor
schade aan huizen
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
Apollo-12 precies op koers
AR toch
eens met
belasting
plannen?
Maanwandelingen 's nachts op de radio en televisie
In 1974 klaar; kosten 400-500 miljoen
Stationsgebouw
verdubbeld en
2 nieuwe pieren
Opkomstplicht
MORATORIUMCOMITÉ: VOORLOPIG
GEEN MASSABETOGINGEN MEER
DRIEHONDERD WONINGEN BESCHADIGD
SLECHTS VIJF
MENSEN LICHT
GEWOND
Beroep officier
in zaak van
Haarlemse rechter
Vandaag
in de
krant...
Vanochtend vroeg
in baan om maan
HOUSTON (DPA) ApoUo-12
naderde vannacht met toene
mende snelheid de maan. Na
een vlucht van 68uur pas
seerde het ruimteschip maan
dag om 13.52 (Ned. tijd) de
denkbeeldige lijn waarachter de
aantrekkingskracht van de
maan sterker werkt dan die
van de aarde.
Deze tekening geeft de toelcomslvan de Amsterdamse luchthavenSchiphol
BAARN (ANP) In verband
met de maanreis van de Apollo-
12 zal de NOS-radio via Hilver
sum 2 twee nachten onafgebro
ken in de lucht blijven. In de
nacht van dinsdag op woensdag
zal tot vier uur voornamelijk lich
te muziek worden uitgezonden, af
gewisseld door nieuws over het
verloop van de maanreis. Rond
vier uur zal de NOS een recht
streeks radioverslag uitbrengen
vannde voorbereidingen voor de
landing van de Apollo-12 op de
maan. Woensdag zal de radio van
af 11.30 uur en de televisie van
af 11.55 uur in rechtstreekse re
portages de eerste maanwandeling
volgen. Ook in de nacht van
woensdag op donderdag blijft de
radio continue in de lucht van
af middenacht tot vier uur voor
namelijk weer met lichte muziek.
De mogelijkheid bestaat echter
dat in deze periode rechtstreekse
reportages van de belastingdebat
ten in de tweede kamer worden
uitgezonden. Vanaf vier uur mo
gen rechtstreekse reportages van
de voorbereiding op de tweede
maanwandeling en de wandeling
worden verwacht. De NOS zal via
de televisie vanaf 6.10 uur beelden
van de maanwandeling uitzenden.
SCHIPHOL (ANP) Hoe
wel het nieuwe Schiphol op
dit moment nog voldoende
capaciteit heeft om alle pas
sagiers en vracht te verwer
ken, heeft de directie beslo
ten het stationsgebouw twee
maal zo groot te maken, dus
er aan de noordzijde een
nieuw stuk aan te bouwen,
waardoor het een dubbele
capaciteit zal krijgen, terwijl
gelijktijdig twee van de drie
pieren zullen worden ver
lengd en er bovendien nog
twee nieuwe pieren bij zullen
komen.
Deze beslissingen zijn
grond van prognoses van het
luchtverkeer, dat naar verwacht
wordt nog zeer sterk zal toene
men. Met de nieuwe uitbreiding
zal een bedrag van 400 tot 500
miljoen gulden gemoeid zijn (ter
vergelijking: het nieuwe Schiphol,
dat ruim twee jaar geleden in ge
bruik werd genomen, het z.g.
Schiphol-centrum dus. kostte
eveneens 400 miljoen gulden). Vol
gens de prognoses zal het aantal
passagiersbewegingen van vijf mil
joen in 1970 stijgen tot 28 miljoen
in 1990, de omvang van de vracht
van 190.000 ton tot 2.900.000 ton.
Het stationsgebouw heeft in zijn
huidige opzet een capaciteit van ca
zes miljoen reizigers per jaar. Er
wordt naar gestreefd volgend jaar
met de werkzaamheden te begin
nen en deze in 1974 te voltooien.
Hetzelfde geldt voor de vierde
pier, de z.g. noordwestpier, waar
aan acht opstelplaatsen zijn gepro
jecteerd voor de B 747 (Jumbo
jet).
Tweede gebouw
Tegen 1980 zal echter 't reizigers
verkeer een zodanige omvang heb
ben aangenomen, dat zelfs het ver
dubbelde Schiphol te klein dreigt
te worden. Op papier heeft men
daarom reeds een tweede stations
gebouw geprojecteerd, dat net zo
groot zal zijn als het verdubbelde
eerste stationsgebouw en dat dus
een capaciteit van 12 miljoen rei
zigers per jaar zal hebben. De
twee stationsgebouwen zullen met
elkaar zijn verhonden door de nog
te bouwen noordwestpier, die dan
'Zie slot pagina 11 kolom 1
D
ISRAËLISCHE BOMMEN
OP JORDAANSE DOELEN
AMMAN (RTR) Een militaire
woordvoerder van Jordanië heeft maan
dag gezegd, dat een Jordaanse militair
gedood en twee gewond zijn tijdens een
reeks Israëlische, luchtaanvallen onge
veer 30 km ten westen van Amman.
De acht Israëlische straaljagers hadden
raketten, napalm en bommen gebruikt.
Uit Tel Aviv is gemeld, dat Israëlische
straalvliegtuigen maandag een Egypti
sche radarpost in Jordanië hebben aan
gevallen. De radarpost werd ernstig be
schadigd.
Volgens een Israëlische militaire woord
voerder ging één Israëlisch toestel ver
loren door toedoen van vuur van lucht
doelartillerie. Het Israëlische toestel
kwam op Israëlisch gebied terecht. De
piloot landde veilig per parachute.
e vlucht is tot dusver zo precies 1
lopen, dat de koerscorrecties, die voor
maandag op het schema stonden,
niet uitgevoerd behoefden te worden.
Op het moment dat Apollo-12 de
denkbeeldige lijn passeerde, bevond
hij zich op een afstand van 62.700 km
van de aard. Het was er toen rustig
BERGAMO (Italië) Giacomina
Grassi, een 30-jarige onderwijze
res uit Catania (Sicilië), die op
reis was in Noord-Italië moest
daar hals over kop opgenomen
worden in een ziekenhuis: de door
haar verwachte bevalling zou, 2
maanden te vroeg, plaatsvinden.
Voor haar man, die haar verge
zelde zal het wel een bijzondere
verrassing geweest zijn, toen hij
hoorde dat hij vader was gewor
den van een vierling
aan boord, want een half uur eerder
was de rustperiode van acht uur voor
de ruimtevaarders begonnen, de laat
ste voordat de commandocapsule
.Yankee Clipper' en de maanlander
.Intrepid' aaneengekoppeld in een
baan om de maan moesten komen,
vanochtend om 04.47 uur.
Inspectie
Goed geluimd hebben Conrad en Bean
maandagochtend voor de derde maal
de maanlander geïnspecteerd. Dit
was via de televisie op aarde te vol
gen. Men zag hoe Bean in de nauwe
cabine van de LEM magazijnen voor
de filmcamera opborg, die hij op de
maanwandeling zal meenemen. .In
trepid' zal woensdagochtend 7.53 uur
(Ned. tijd) met Conrad en Bean aan
boord op de maan landen in de ,Zee
der stormen' landen.
Nu acties met landelijk karakter
Actieprogram voor
december
WASHINGTON (AFP) Het Ameri
kaanse nioratoriumcoinité tegen de oor-
in Vietnam heeft maandag een nieuw
actieprogram voor december bekendge
maakt, "dat geen massabetogingen in
houdt, maar mikt op plaatselijke ge
meenschappen, volksvertegenwoordigers
en jonge militairen.
De voor 12, 13 en 24 december vast
gestelde acties zullen zich ook niet
meer concentreren in Washington,
maar een landelijk karakter dragen.
Plaatselijke comités zullen er vorm
aan moeten geven.
De mogelijkheid dat er volgende maand)
toch grootscheepse protestdemonstraties]
zullen worden gehouden, is overigens
lang niet uitgesloten. Het .nieuwe mobili
satiecomité', ook wel ,new mobe' ge
naamd, dat de jongste mars naar Wash
ington organiseerde, is radicaler dan de
möratoriumbeweging en werkt dan ook
al nieuwe plannen uit.
Een van de leiders van het moratorium-
comité, Sam Brown, zei maandag op een
persconferentie dat met kerstmis Ameri
kaanse militairen .pacifistische' kaarten
en cadeaus zullen worden toegestuurd om
de ,anti-Vietnam'-gevoelens in het leger
aan te wakeren. Het comité zou, als de
oorlog bleef voortduren, mogelijk in het
voorjaar weer tot het organiseren van
massabetogingen overgaan.
ZIERIKZEE Een explode
rende zeemijn heeft maandag
morgen in Zierikzee voor enke
le miljoenen guldens schade
aangericht aan 300 woningen.
Om kwart over elf ontplofte het
projectiel op het terrein van de
oud-yzerhandelaar L. Groen-
leer aan de Gravenstraat. Vlak
bij het projectiel had de heer J.
W. Roggebrand met een snij
brander platen ijzer van elkaar
gebrand. Er vlogen vonken
over naar de mijn, die met een
enorme klap explodeerde. De
gevolgen waren verschrikkelijk:
door de luchtdruk werden de
dakpannen als herfstbladeren
van de daken geveegd, deuren
werden uit de sponningen ge-
rukt, honderden ruiten ver
splinterd, meubels in de wonin
gen vernield, muren werden ont
zet. Als door een wonder bleel
persoonlijk letsel zeer beperkt.
Slechts vijf mensen raakten
licht gewond.
Direct na de explosie begaf burge
meester D. W. Kastelein zich naar
de plaats van de ramp, gewaar
schuwd door de assistent civiele ver
dediging in Zierikzee. de heer T. C.
Hekman. Binnen zeer korte tijd
kwamen hulpacties van burgerbevol
king, rode kruis, politie, brandweer,
gemeentewerken en burgerbevolking
op gang. Artsen uit Zierikzee en
omgeving spoedden zich naar het
rampgebied, waar zij tot de ont
dekking kwamen, dat er weinig ge
wonden waren. Bui-gemeester Kaste
lein nam zijn intrek in de woning
var. de wachtmeester eerste kla:
der rijlcspolitie, de heer J. Struyk
die zijn huis aan de Karnemelkse-
vaart 1 heeft. Op .het stadhuis zorg
de de heer Hekman voor de coördi
natie van de hulpacties. Gezinsver
zorgsters werden ingeschakeld on
de bejaarden te helpen. Ooggetuigen
verklaarden 's middags, dat ze een
(Zie slot pag. 2 kol. 1
maand heeft minister
Beernink een wetsontwerp
'/?V-^A)1 ingediend, waarin wordt voor-
U»U zien in de afschaffing vun de
I opkornstplicht bij verkiezingen.
1* J We hebben de indruk toe-
gegeven: meer dan een indruk
is het niet dat maar weinig Neder
landers zich over een dergelijke zaak
druk maken. Hooguit wordt hier en
daar de opmerking gemaakt, dat het
toch eigenlijk vanzelfsprekend is, dat
opkomst bij verkiezingen niet verplicht
wordt gesteld, maar verder zal men
wel over willen gaan tot de orde van
de dag. Wanneer men evenwel de stuk
ken over een dergelijke eenvoudige zaak
erop naslaat, schrikt men: in de loop
der jaren is zo intensief en zo omstan
dig over de opkomstplicht geschreven
en gesproken, dat men bijna zou gaan
denken, dat het om een werkelijk be
langrijk onderwerp gaat.
Sinds 1917 is de opkomstplicht aan de
orde en omstreden. In de kamer is
erover gesproken in de jaren 1921.
1923, 1925, 1928, 1933, 1946, 1950 en
1965. Daarop is de discussie even ge
stopt, want de toenmalige minister nam
het besluit om er maar eens een com
missie over te laten studeren. Ingesteld
werd toen de .adviescommissie opkomst-
plicht', die een rapport van dertig pa
gina's druks produceerde. De meerder
heid van de commissie was voor af
schaffing van de opkornstplicht, hoe
wel één lid zich
daarmee niet kon
verenigen en een
tweede lid er nogal
genuanceerd over
dacht. Het is overi
gens opvallend, dat beide laatste stand
punten in dit rapport van november
1967 nog helemaal uitgaan van wat
men zou kunnen noemen .bevoogden
de' opvattingen: de hierbedoelde com
missieleden gebruiken uitdrukkingen
als .opvoedende werking van de op
kornstplicht", .aansporing om zich be
wust te zijn van de taak als staatsbur
ger' enz. We geloven niet, dat derge
lijke terminologieën en de daarachter
verscholen opvattingen op de huidige
kiezer veel invloed hebben. Dat stadium
zijn we in Nederland allang voorbij. In
ieder geval: in meerderheid wilde de
commissie de opkomstplicht afschaffen.
e zich in deze zaak wenst te ver
diepen, is echter nog lang niet
klaar: niet alleen de historie-van de op
komstplicht dient hij te bestuderen, niet
alleen het rapport van de commissie na
te lezen, er is nog meer aan stukken te
vinden. Er is namelijk op dit ogenblik
een staatscommissie van advies aan het
werk, die allerlei rapporten uitbrengt
over grondwet en kieswet, de commïs-
sïe-Cals/Donner. Deze commissie nu
heeft ook al over de afschaffing van de
opkomstplicht gerapporteerd. Welis
waar slechts in twee bladzijden en bo
vendien met verwijzing naar het werk
van de .afschaffings'-commissie, maar
men moet de bewuste passages toch wel
even nalezen. En als men dat dan heeft
gedaan, dient men ook weer na te gaan
wat de regering op haar beurt heeft ge
zegd over de opvatting van de commis-
sie-CalsDonner: ze heeft die mening
duidelijk gemaakt in een nota aan de
tweede kamer op 2 december van het
vorig jaar. Daarin zijn de diverse stand
punten nog weer eens samengevat en
voorzien van een voorlopige mening van
de regering, een mening die in de rich
ting gaat van afschaffing. Enfin, dat
voorlopige standpunt is nu omgezet in
een definitief: het wetsontwerp, dat be
gin deze maand werd ingediend, maakt
dat duidelijk.
De eenvoudige burger bestaat die
eigenlijk nog wel? vraagt zich in
gevallen als deze toch wel enigszins
vertwijfeld af: was dat nu allemaal wel
nodig? Was het nodig om een speciale
commissie in het leven te. roepen om te
adviseren de opkomstplicht af te schaf
fen? Was het nodig, dat ook de staats-
commissïe-Cals/Donner en vervolgens
ook nog weer eens de regering met op
vattingen en stukken kwamen vóórdat
eindelijk een wetsontwerp kon worden
ingediend Staatsrechtsgeleerden zul
len wellicht te dien aanzien betogen, dat
men niet voorzichtig genoeg kan zijn
met voorschriften uit de kieswet, zij
vormen immers de basis voor de demo
cratische techniek. Dat moge zo zijn,
toch ziet het er in dit geval naar uit,
dat een heel omslachtige procedure is
gevolgd. Als elke regeringsmaatregel
zo zou moeten worden voorbereid als
deze opkomst-affaire, dan zou er in Ne
derland vrijwel niets meer tot stand ko
men. Gelukkig is thans de eindfase in
zicht: de regering stelt voor de op
komstplicht af te schaffen. Nu de kamer
nog een paar bladzijden vol schrijven in
een voorlopig verslag en er nog een
middagje over praten. En als vervolgens
ook de eerste kamer een beetje vlot
doet, zal werkelijk in Nederland die
zonderlinge opkomstplicht vervallen
zijn. Maar het heeft wel moeite (papier,
presentiegelden, salarissen en wat niet
al) gekost. Sinds 1917.
Acht jaar geëist
voor moord
BREDA (ANP) De 22-jarige Iosar-
beider Andrré van B. uit Prineenhage.
moest maandag voor de rechtbank in
Breda terecht staan, verdacht van dood
slag, gepleegd in de nacht van 16 op
17 februari van dit jaar in een doodlo-
Pend steegje van de Heilaarstraat in
rincenhage. op de 29-jarige druk
ker Jan Mallens uit Etten.
De officier van justitie mr K. Thijssea.
eiste wegens doodslag acht jaar ge
vangenisstraf met aftrek. De raadsman,
mr B. Drion uit Breda, achtte geen en
kel bewijs geleverd en vroeg vrijspraak
en onmiddellijke invrijheidstelling van
verdachte. Dit laatste werd door de
rechtbank afgewezen. Uitspraak op 1
december.
Bejaarde man
onder trein
ROLDE (ANP) Op een niet-bevei-
ligde overweg bij Zuidlaren (Dr) is
maandagmiddag om 15.45 nur de 87-ja-
rige heer P. Nymeijer uit Rolde onder
de sneltrein Groningen-Rotterdam te
rechtgekomen. Hij was op slag dood.
WAARIN OPGENOMEN DE MI DD ELBU RGSE, VLI SSI NG SE, GOESE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Dindsdag 18 nov. 1969
Half miljoen is
niet teveel
Pagina 2
212 jaargang - no. 271
u TEGENZETVAN
iflINISTER WITTEVEEN
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG De anti-revolutio
nairen zullen vandaag bij het de
bat in de tweede kamer over het
voorstel van minister Witteveen
lot verlaging van de loon- en in
komstenbelasting met 600 miljoen
waarschijnlijk afzien van hun po
ging de operatie te beperken tot
450 miljoen. Minister Witteveen
(financiën) heeft het hen door een
wijziging in zijn dekkingsplan ge
makkelijker gemaakt met zijn
voorstel mee te gaan. De AR-frac-
tie moet echter vanmorgen haar
definitieve houding bepalen.
Minister Witteveen heeft zoals gemeld
besloten de teruggave van omzetbelas
ting op voorraden voor grotere onder
nemers extra te vertragen, waardoor hij
jq.ï miljoen gulden meer in de wacht
sleept. Hij heeft echter bij de dekking
van de uitgaven ook rekening te houden
met enkele tegenvallers, maar ziet al
met al toch kans die dekking met 50
miljoen gulden te versterken. De angst
van de anti-revolutionairen, dat van de
belastingcorrectie een te grote beste-
dingsimpuls zal uitgaan, is daardoor
enigszins weggenomen.
Drs B. Goudzwaard, de financ.ieel-
economische specialist van de frac-
lic, sprak gisteravond reeds van een
opvallende .tegenzet' van de bewinds
man. Het conjuncturele effect van
de belastingoperatie is volgens hem
,wat onschuldiger gemaakt'.
Voor de anti-revolutionaire fractie be
tekende de verbetering van het dek
kingsplan wellicht een motief om haar
verzet tegen het regeringsvoorstel te
staken. Zou zij dat niet doen dan ont
staat de kans op een kabinetscrisis. Noch
de fractie van de WD, noch het kabi
net is namelijk van plan de anti-revolu
tionairen op dit punt tegemoet te ko
men. De liberale fractie zit met een
uitspraak van de algemene vergadering
van de WD. dat de belastingoperatie
onverkort dient te worden uitgevoerd.
Minister Witteveen heeft de fractie van
mr Biesheuvel zelfs voorgehouden dat
een geringer belastingoperatie het reëel
besteedbare inkomen volgend jaar voor
een kwart procent in gevaar zou bren
gen.
HAARLEM (GTD —De strafzaak te
gen de Haarlemse rechter mr H. G.
Kanilionnet zal ook nog voor het ge
rechtshof in Den Haag dienen. De Haag
se officier van justitie, mr A. W. Ro-
singh, heeft besloten in beroep te gaan
tegen het vonnis van de rechtbank,
waarbij de rechter een boete van 1000
gulden en een jaar ontzegging van de
rijbevoegdheid is opgelegd. De. officier
luid drie maanden gevangenisstraf en 2
Jaar ontzegging geëist.
Zierikzee
DE exploderende zeemijn in Zie
rikzee heeft aan driehonderd hui
zen zoveel schade aangericht, dat
de schade gisteravond op enkele
miljoenen werd geschat. Als door
een wonder raakten slechts vijf
mensen licht gewond (pag 1 en 2)
Oude Nol
OUDE NOL staat voor het Am
sterdamse gerechtshof in hoger
beroep tereent. Gisteren kwam het
weer tot de gebruikelijke inciden
ten. (pag. 3 j.
In de cel
IN DE Japanse hoofdstad Tokio
is na enkele dagen van harde ge
vechten tussen politie en studen
ten de rust weergekeerd: prak
tisch alle studenten zitten in de
cel (pag. 3)
Zetels
DE kandidaten voor de gemeente
raad van het nieuwe Kapelle heb
ben zulke goede verwachtingen,
dat er wel zeventien in plaats
van dertien zetels te verdelen zou
den moeten zijn wil men ieder
een tevreden stellen (pag. 7)
Overleg
IN Helsinki zijn gisteren de be
sprekingen tussen de VS en Rus
land begonnen over heperking van
de bewapeningswedloop (pag. 11)
Binnen- en buitenlands
nieuws: pagina's 1, 3 en 11
Zeeuws nieuws: pagina's
2, 5 en 7
Sport: pagina 8 en 9
Financieel nieuws: pagina 17
Radio en tv: pagina 15