In toekomst fluor-uitstotende bedrijven in Sloegebied weren Ir Prins: bezwaren richten zich niet op geplande uitbreiding van Pechiney Noordzee-kering PLEIDOOI VOOR VERDERGAANDE ZUIVERING EN AANLEG VAN WSCOMPLEXEN Tuinbouw Bezoek Gevolgi en Akkerbouw LANDBOUW SCHAP KOMT MET EEN EIGEN NOTA Aanbesteding van bochtaf snij ding weg M'burg-Veere iJÉlftlS! GEEN JEUGD OP EERSTE AGENDERINGSVERGADERING VAN HERVORMD CONCILIE' Landbouwschap vraagt gs om bufferzone Ellewoutsdijk: deelname Zegam Weknemers- commissie Borssele MER1960 DONDERDAG 13 NOVEMBER 1969 PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT VRAAG IN RAPPORT STUDIEBEZOEK AAN VS: VLISSINGEN De cijfers van de vermoedelyke uitstoot van fluor, ZOivcl van liet Pechiney-bedrijf als van Hoechst in het Zuid-Sloe, als mede van de te verwachten gevolgen voor land- en tuinbouw, maken de vraag zeer actueel of niet duidelijk door de beleidsinstanties moet ff0rden uitgesproken, dat in de toekomst fluor-uitstotende bedrijven inliet Sloegebied moeten worden geweerd. pit is een van de belangrijkste conclusies uit het verslag, (jjt dr J. Tesink, de directeur van de Stichting Gezondheids dienst voor Dieren in Zeeland en ir J. Prins, voorzitter van de ZLM hebben opgesteld 11a hun studiebezoek aan twee aluminium fabrieken in de Verenigde Staten. In him rapport pleiten zij voor een verder gaande zuivering en de aanleg van boscomplexen rond de vestiging vaaPechiney. gelen', zo leest men in het rapport, ,kan worden gedacht aan a) verstrek king van rundvee-boekjes, waarin een fluorbindende stof is verwerkt b) het houden en aankopen van afgewisselde of bijna afgewisselde runderen'. Jong veefokkerij in dit gebied lijkt de rap porteurs uitgesloten. .Het in dit ge bied normaal te oogsten ruwvoeder is niet als veevoer te gebruiken, indien dit ruwvoeder hoofdbestanddeel van het rantsoen uitmaakt'. 05 ruimte tussen de bedrijfsgebouwen a de beplantingsgordel wordt dan als lafferzone aangemerkt. Binnen deze zo- - landbouw niet mogelijk. Gras, een Ten aanzien van de tuinbouw wordt opgemerkt: ,Een aanwijzing van het effect van de luchtverontreiniging van een aluminiumfabriek op de tuinbouw - z»ïn de onderzoekingen rond hit bedrijf de minst gevoelige gewassen, zo te Bellingham gedaan met gladiolen en lijgen de rapporteurs, is in deze zone Italiaanse prunus. Er is hierbij globaal MjMoliikt^yoor^veevoer^.Het^komt^onsjeen schadesector aan te wijz n varië- toödzaltelïjk voor' zo stellen zij, dat de roor deze gehele bufferzone benodigde pond van de betreffende boeren en tuinders wordt aangekocht. De vraag, nie de meest gerede partij is om deze jankoop te verrichten eii het onderhoud lan de bufferzone op zich te nemen, dient op korte termijn te worden beant woord'. Eet komt de heren Tesink en Prins ïMzakelijk voor. dat, tegelijk met de tierige aan Pechiney te stellen voor- len. over dit aspect overeenstem- wordt verkregen. Bovendien lijkt IS "ben noodzakelijk, gezien de onze kerheden waarmee de beoordeling van j> Pechiney-vestiging met betrekking K de kwestie van de luchtverontreini- omgeven, om indien later de t zou blijken de bufferzone uit !e breiden, hiervoor nu reeds de proce dure vast te stellen. De landbouw ach ter de bufferzone zal, aldus de rappor airs, met het optreden van fluor3chade ratëning moeten houden. Zij zijn daar om van mening, dat de regeling van de schadevergoedingen en die der taxaties iu reeds in beginsel geregeld dient te «orden. Gezien de waarschijnlijk aan- Éeolijk omvangrijker problematiek rond het Sloe in vergelijking tot het sebied rondom Zuid-Chemie verdient het anheveling de beroepsmogelijkheid met intrekking tot de schattingen van de laaliecommissie te bezien' zo merken r-j in hun rapport op. Een andere op merking heeft betrekking op de schuld vraag: .De aanwezigheid van nog een Suor-uitstotend bedrijf (Hoechst) kan hij het optreden van schade problemen seven met betrekking tot de schuld vraag. De vraag dient dan ook gesteld Ij «orden of de schadevergoeding niet au de gedupeerden dient te worden uit gekeerd door een fonds (bijvoorbeeld ferd door het provinciaal bestuur), Karin de fluor-uitstotende bedrijven in hat Sloe storten aan de hand van een verdeelsleutel met als basis hun fluor- uitworp'. Daarom achten zij het be- schikbaar stellen van de gegevens van hd meetnet aan taxatiecommissies en tet landbouwschap noodzakelijk, ter- vrijl zij verdere uitbreiding van het meetnet bepleiten. rend naar mate van schade" tot 3 a 6 km'. .Steenvruchten moeten in een ruimere straal rond een aluminiumfabriek als onmigelijke teelt worden aangemerkt. Maar ook ten aanzien van de rond het Sloegebied aanzienlijk belangrijker pit vruchten dreigen grote moeilijkheden. Peren zijn over het algemeen gevoliger dan appels. De gevoeligheid verschilt voorts naar ras (gvoelig zijn onder andere Conference, Legipont en Cox). De straal waarbinnen bij de gevoelige De inhoud van het rapport kreeg reeds bekendheid door reportages in de PZC van 8 oktober jl. Het rapport behandelt uitvoerig de plaatsen, die door de Zeeuwse delegatie werden bezocht, de aluminiumfabriek Intal- co te Bellingham in de staat Wash ington en de aluminiumfabriek East- alco in aanbouw te Frede rick, Maryland, en de wijze van zui vering en de meting van de lucht verontreiniging in de omgeving. Het rapport bevat derhalve ook mede delingen over de maatregelen rond de in aanbouw zijnde fabriek te Frede rick, over welke situatie in de PZC Intussen eveneens uitvoerig is geschre ven. I11 het bijzonder wórdt aandacht geschonken aan de groene bescher mingszone. die in de beide gevallen rond de fabrieken ls aangebracht. Ten- ciniio wordt een vergelijk getrokken .1 de situatie in het Sloe en die te Rederick. Te Bellingham bezocht men verschillen de landbouwbedrijven. In zo'n be drijf, 1600 m oostelijk van de fabriek gelegen, voor een deel in de bufferzone constateerde men, dat het vee 40 stuks «onder uitzondering in een slechte conditie verkeerde, met name het jongvee. ,Dit kan als wrak worden bestempeld', aldus de rapporteurs zo bleek het doorgekomen blijvende ge bit van alle onderzochte koeien matig meter van de fabriek vond men de al leenstaande bomen dood, vrijwel dood of ze hadden kale toppen. .Ook in de boomgroepen doen zich tot op deze af stand dezelfde verschijnselen voor. met name in de zoom van de groepen die naar Intalco is gericht. Naarmate men verder in de boomgroepen komt. neemt de sterfte en ontbladering af. De fil trerende werking van langsstrijkende lucht door bomen (bladeren) kwam hier duidelijk tot uiting'. De rapporteurs gaan vervolgens nader in op de mogelijke gevolgen voor de agrarische sector rond het Sloegebied door de vestiging van Pechiney. ,Aan de hand van de eigen waarnemingen en met behulp van andere weten schappelijke waarnemingen en-of proefnemingen,, is een globale indruk niet moeilijk te geven'. In hun beschou wing zijn ze uitgegaan van een bepaal de fluor-ultstoot en afwezigheid van een bufferzone met beplanting. Bij een pro- duktie zoals in eerste fase bij Pechiney Is voorzien komt men in de berekenin gen aan een fluor-uitstoot van onge veer dertig kilo per uur. Uitgaande van deze factoren spre ken" de rapporteurs de verwachting: nit, dat binnen een straal van on geveer twee kilometer van het alu- miniumhedrijf in het Sloe geen ren dabele rundveehouderij en schapen houderij moor mogelijk zal zijn. Van twee tot vier kilometer zal dit, zon der nadere maatregelen, onzeker zijn. ,Ten aanzien van de te nemen maatre rassen schade zal optreden, is niet pre cies aan te geven. Van de zijde van het IPO gaf men als voorlopige mening dat het niet onmogelijk is, dat zich tot 10 km problemen zullen voordoen'. Ten aanzien van gladiolen en tulpen, aldus het rapport, bestaat wel de mogelijk heid van vervanging door ongevoelige rassen. Bij kleinfruit is dit niet bekend. Onderzoek naar eventueel economisch verantwoorde vervangende rassen ach ten de rapporteurs dan ook geboden. Bij de groenteteelt lopen de gevoelig heden van de diverse gewassen uiteen. ,Ook hier', aldus het rapport, ,is het de vraag of met de ongevoelige gewassen en-of rassen tot een verantwoorde be- drijfsopzet kan worden gekomen. Af gezien hiervan is het een klemmende vraag hoe de consument (i.e. veiling, handelaar, conservenfabrikant) zal reageren op bijvoorbeeld bladbeschadi- ging van produkben als spinazie en sla. Mogelijk is ook dat men in het geheel niet geïnteresseerd is in aankoon van groente en conservenprodukten uit het rebied rond het Sloe. De schade voor leze sector kan dan ook behalve een technisch aspect, (de te constateren aantasting van het produkt) eveneens een economisch en moeilijk te ach terhalen aspect hebben (invloed od afzet, prijsvorming en bouwplan)'. Bij het onderzoek in de akkerbouw bleek het de rapporteurs, dat de meer derheid vande akkerbouwgewassen ma tig gevoelig is voor fluor. De omvang van de te verwachten schade alsmede de straal waarbinnen de schade zal op treden achten zij moeilijk aan te ge ven. Omtrent de omvang en de aard van de schade merken zij op, dat een ge was als suikerbieten bij optredende bladscbade, een en ander afhankelijk van de mate van aantasting en dus af hankelijk van de afstand tot de fa briek, eerder kansen niaakt er door heen te groeien dan bijvoorbeeld de granen, waar aantasting tijdens de bloei voor de vruchtzetting funeste gevolgen kan hebben. De peulvruchten met een wat meer beschermde bloeiwijze reageren vermoedelijk wat gunstiger. Over de begrenzing van het schadege- bied leest men in het verslag: ,Er is geen reden om aan te nemen, dat het uitgangspunt ten aanzien van het scha- degebied in het rapport van de Zeeuwse raad voor de bedrijfsontwikkeling (straal van 5 km met naar het noord oosten een uitstulping tot 8 km) op fou tieve overwegingen "berust'. Over de aanleg van boscomplexen wordt nog op gemerkt, dat de indruk bestaat, dat de aanplant van circa een tot anderhalve kilometer afstand van de bedrijfsge bouwen moet reiken om een zo goed mo gelijk effect te sorteren. .Daar een en ander nauw samenhangt met de schoor steenhoogte zij er tenslotte op gewezen, dat land- en tuinbouw gebaat zijn bij een zo snel mogelijk neerslaan van de verontreinigingen. Een uitworp van gas sen via hogere schoorstenen is dan ook zeker niet aan te bevelen'. Bij het op werpen van de vraag of niet duidelijk door de beleidsinstanties moet worden uitgesproken, dat in de toekomst fluor- uitstotende bedrijven in het Sloegebied moeten worden geweerd, wijzen de rap porteurs op persberichten over een mo gelijke vestiging van een olieraffinade rij in het Sloe. Zij willen andere lucht verontreinigende bedrijven mede in deze vraag betrekken. Zij wijzen daarbij tenslotte nog eens op het streven naar een kritisch en selectief industrialisa tiebeleid, ,wat van meerdere zijden als richtsnoer van de ontwikkeling in het Sloegebied is aanvaard'. Zij vragen zich af of het niet noodzakelijk is dat de instanties, die beslissen of meebeslissen over vestiging van fabrieken, zich laten bijstaan door (meer) deskundigen van landbouwzijde. Met name wordt hierbij gedacht aan de adviescommissie van de gemeente Vlissingen. het havenschap en .De ontwikkelingen van een industrie- en havengebied, waar deze bezwaren minder kunnen zijn, is dan ook urgent* iet rapport bevat tenslotte een tabel, waaruit de relatieve gevoeligheid van gewassen voor een aantal luchtveront reinigingen wordt toegelicht. Tijdens een persconferentie van de gewestelijke raad voor Zeeland van het landbouw schap hebben de heren Tesink en Prins gistermiddag in Goes hun rapport na der toegelicht. TOELICHTING OP RAPPORT GOES Tijdens een gisteravond In verband met verschijnen van het rap- Sort van de heren Tesink en Prins oor de gewestelijke raad voor Zee land van hot landbouwschap heiegde persconferentie in hotel ,De Koren beurs' hebben de rapporteurs in hun kwaliteit van directeur van de stich ting gezondheidsdienst voor dieren in Zeeland en voorzitter van de ZLM hun verslag nader toegelicht. Als een reactie en een vervolg op dit ver slag komt de gewestelijke raad van het landbouwschap binnenkort met een eigen nota, in afwachting waar van reeds een brief naar het provin ciaal bestuur is uitgegaan. Het bleek tijdens deze persconferentie, dat de bezwaren tegen verdere fluor-uitsto tende bedrijven zich niet richten te gen de reeds geprojecteerde uitbrei ding van Pechiney. ZLM-voorzïtter, ir Prins zei: ,We zijn voldoende zelf ondernemer 0111 te beseffen dat men een bedrijf niet in zijn ontwikkeling moet belemmeren als dat economisch gewenst zou zijn'. Voor v/at betreft de verlangens van de landbouw op langere termijn deel de de heer Prins mee, dat de georga niseerde landbouw naar zijn mening vooral aandacht zal gaan vragen voor planologische vraagstukken in breder verband. Het zal hierbij vooral gaan om de vraag in hoeverre met name het Land van Saeftinge in de toe komst als industriegebied kan wor den aangemerkt. Dat zou namelijk betekenen, dat niet aan industrialisa tie rondom Ossen isse behoeft te wor den gedacht en dat wellicht ook al ternatief voor Reimerswaal op tafel komt. Daarmee zou dan tevens de voor de landbouw zwaarwegende kwestie van nieuwe kanalen zijn op- felost. Overigens erkende de heer rins dat een bestemming van het Land van Saeftinge tot industriege bied de Nederlandse schatkist ook geld zal kosten, een probleem dat nu al moet worden aangevat in het kader van de onderhandelingen met België over het Baalhoekkanaal. Ten aanzien van recente uitlatingen van dr Mansholt verklaarde ir Prins desgevraagd, dat hij de opmerkii over de noodzakelijkheid, groi aan het landbouwareaal niet juist vond voor Zeeland: ,Het zou onjuist zijn om rationeel gelelde bedrijven aan de Nederlandse landbouwproduk- tie te onttrekken het gaat toch immers om de goedkoopste en de bes te produktiemethoden en boven dien hebben de veehouderijbedrijven 121 Zeeland de laagste kostprijs'. gegevens uit het verslag intus sen zijn voorgelegd aan de plan- tenziektenlcundige dienst in Wage- ningen. Het rapport is naar di verse instanties uitgegaan. Dr Tesink stelde met nadruk, dat men ten aanzien van de schaderege lingen bij Pechiney een gewillig oor heeft gevonden: ,Men stelt zich bij Pechiney positief op'. Eerder zei hij: .Toen wij onze ongerustheid doorga ven aan de mensen van Pechiney is een invitatie van het concern ge volgd het valt mee, zei men, wij slagen er in de lucht aardig te zui veren, komt u eens kijken'. Dit leid de dus tot het bezoek aan de Ver enigde Staten, waar de Zeeuwse de legatie twee bedrijven één in aan bouw in ogenschouw nam. Dr Te sink had daarbij geconstateerd, dat men er in slaagt negentig procent van de nare afvalstof fluor te elimi neren. ,Een bijzonder agressieve stof', aldus dr Tesink, voor dier en plant. de directe omgeving van de fa briek zou ontstaan; toe: ,Het is een strook grond, waar je niet economisch rendabel landbouw kunt bedrijven'. In die strook wil men dus graag een bufferzone, een singel van vier a vijfhonderd meter open grond en daaromheen nog eens een vijf a zes honderd meter diepe groenstrook be- Mens Later verduidelijkte dr Tesink, dat het voor de mensen buiten het bedrijf, door de hoge verdunnings- graad ongevaarlijk is. Hij lichtte tevens zijn eerder gedane uitla ting van .woestijngebied' (dat i MIDDELBURG Op het kantoor van de provinciale waterstaat te Middelburg vond dinsdag de aanbesteding plaats voor het maken van een bochtafsnijding en het bouwen van een duilcerbrug na bij Veere in de weg Middelburg - Veere. De hoogste inschrijver voor dit bestek was het aannemingsbedrijf voorheen B. M. v. Noordenne te Hardinxveld-Gies- sendam. Hij schreef in voor een bedrag van 390.000. De vijf laagste insehrijvm- fen kwamen van aannemingsbedrijf chouwen-Dulveland Zierikzee 295,30 fa. Duinhouwer t.e Goes 339.000; fa. gebrs. Otte te Nieuwdorp 340.000; fa. De Jonge te Zierikzee 342.000 en fa. Leenhouts te Sluis 347.000. singel m HH - lucht beduidend minder. Op een vraag of men nu al niet te laat is met het inplanten van een dergelijke groen- singel Pechiney komt in 1972 in bedrijf antwoordde de heer Tesink. dat acht meter de maximale hoogte van de bomen behoort te zijn. een hoogte die door de geschikte soorten snel wordt bereikt. Als belangrijk beklemtoonde hij nog eens, dat ach ter die singel van fluorharde gewas sen met nog eens een fabriek moet worden gesticht, die zwaveldioxyde uitstoot, want dan zou een onmoge lijke situatie ontstaan. Ir Prins vulde hem aan: die buffer zone moet flexibel zijn, omdat men nog niet precies weet, hoe groot het gebied zal zijn, waarin ernstige schade ontstaat. Het provinciaal be stuur, aldus ir Prins, zal moeten uit maken, wie de gronden voor de zone moet aankopen. Hij vroeg tevens de aandacht voor een sluitende, geen vragen openlatende schaderegeling: „Het is onverantwoord de boeren het slaohtoffer te laten worden strijd tussen de wetenschapsmensen en de industrie'. Hij vroeg daarom mede om inspraak van de landbouw, om de consequenties van de vestigln- fen tijdig te kunnen overzien. In e kringen van de landbouw heeft men zich thans moeten stoten aan het feit, dat bij de introductie van Pechiney werd gezegd, dat het een schoon bedrijf zou zijn. In Goede Herderkerk Terneuzen Pleidooi voor intercommunie TERNEUZEN De jonge mensen, tot omstreeks 25 jaar, ontbraken dinsdag avond op de eerste agenderingsverga- dering in Zeeland in het kader van de algemene kerkvergadering van de Ne derlands Hervormde Kerk. Zoals men weet is deze AKV bedoeld om meer in spraak te geven in het toekomstige be leid van de hervormde kerk in ons land. Zeeland telt vijf regionale avonden, waar men punten voor de agenda van de AKV, die met Pinksteren volgend jaar bijeen komt, kan aandragen. De eerste avond was dinsdag, in de Goede Herderkerk te Terneuzen. Ruim veertig voorname lijk ouderlingen, predikanten, diakenen en voorts .gewone' lidmaten waren aan wezig. De heren E. J. P. Bauwens en J. P. Ar nold, respectievelijk arts en schoolhoofd in Terneuzen en de heer VV. A. van de Linde, ing., waterbouwkundige in Hoek, kwamen ""ter tafel met .blauwdrukken', de overige deelnemers aan het gesprek hadedn een mondelinge inbreng. De heer Bauwens pleitte onder andere voor in- tercommunicatie tussen de kerken en de heer Arnold vroeg zich af of de avond maalsgang niet moet worden losgekop peld van de belijdenis. Hij sprak ook over een ,avondmaalsgangerskaste-stel- sel'. De heer Van de Linde vroeg een meer rationele benadering van het kerkinstatuut, met bijvoorbeeld enquê tes en statistieken. Hij wenste een be ter classikaal beleid ten aanzien van be langrijke zaken als industrie, recreatie, jeugd, en wilde een minder vrijblijvend christendom en idem prediking. Predikanten moeten hun eigen mening (durven) zeggen in de prediking. Ook andere zaken kwamen op deze avond aan de orde, zoals het verlies van jeugd en intelligentia, de vermaterialisering van de kerk, het teveel .dominocen- trisch' werken, waarbij dus de predi kanten op .sleutelposities' zitten, de mocratisering, richtlijnen voor het han delen ten aanzien van geestelijk gehan dicapten, gezinscommunie, en een duide lijke uitspraak van de hervormde kerk in de varhouding Noord-Zuid (rijke-ar me landen) en een daarmee gepaard gaande politieke en economische beke ring, zoals één van de deelnemers aan het gesprek het noemde. Deze en ande re zaken zullen in leder geval vanuit oost en midden Zeeuwsch-Vlaanderen (het oostelijk deel van de classis) wor den doorgegeven naar de AKV-agende- ringscommissie, Vanavond, woensdag, is een regionale bijeenkomst in het her vormd verenigingsgebouw in Oostburg (aanvang 8 uur). Daarna komen: Goes, morgen, donderdag. Prins van Oranje, 8 uur, Zierikzee 18 november, hervormd verenigingsgebouw, 8 uur en Middel burg 20 november, half acht Ontmoe- tingskerk. GOES De gewestelijke raad voor Zeeland van het landbouwschap heeft zich, naar aanleiding van het rapport van de heren Tesink en Prins, in een brief tot gs gericht. Daarin wordt on der meer gewezen op de dringende nood zaak van het aanbrengen van een buf ferzone. het ontwerpen van een scha deregeling. die sluitend is en geen vra gen openlaat en het inspraak verlenen aan deskundigen van landbouwzijde bij de besprekingen rond beleidskwesties aangaande de" toekomstige haven- en in dustrieterreinen- De raad heeft zich op het standpunt gesteld, zo wordt in de brief gezegd, .dat het noodzakelijk is een aantal pun ten uit dit verslag nader in studie te nemen, daar zulks van groot belang moet worden geacht voor het in dé toekomst te voeren beleid'. Ten aanzien van de schaderegeling wordt een door de provincie in te stel len fonds, dat richting zou kunnen ge ven aan de regelingen, die op terrein moeten gelden, wenselijk geacht. .De raad verzoekt uw college beleefd ten aanzien van de hiervoor genoemde punten bepalingen te willen opnemen in het met Pechiney af te sluiten conve nant, opdat over deze voor de landbouw uitermate belangrijke onderdelen in de toekomst geen verschil van mening kan bestaan', aldus de brief. ELLEWOUTSDIJK De gemeente raad van Ellewoutsdijk ging dinsdag avond akkoord met het voorstel tot deelname in de NV Zegam en tot het verlenen van een garantie voor de aard gasvoorziening. De Zegam verlangt een garantie van 110 aansluitingen van per manent bewoonde woningen in de dorps kern. Aangezien uit een enquête bleek, dat slechts 90 percelen zullen worden aangesloten, zal de gemeente 20 maal 75 gulden jaarlijks moeten betalen. De Zegam bleek niet bereid het aantal te garanderen aansluitingen te verminde- ren. De raad besloot in principe de ge vraagde garantie te verlenen, hoewel de deelname toch opnieuw door de nieu we gemeente Borsele zal moeten worden bezien. Tenslotte ging de raad akkoord met een verordening op de heffing en invordering van havengelden. Wetsontwerp functies bij herindeling Zuid-Beveland (Van onze correspondent) DEN HAAG (GPD) By de tweede ka mer is een wetsontwerp ingediend ter wijziging van de wet inzake de gemeen telijke herindeling van Zuïd-Beveland. Hierdoor wordt bereikt, dat alle fimctio- narissen, ongeacht of zy al dan niet uit hun hoofdbetrekking worden ontslagen, (derhalve ook de burgemeesters, secreta rissen en ontvangers) in hun nevenfunc ties worden gehandhaafd. Het bestuur van de nieuwe gemeente zal dan kunnen vaststellen of - en, zo ja welke - functionarissen eervol uit die be trekkingen worden ontslagen. Gevolg hiervan zal zijn dat bijvoorbeeld burge meesters, secretarissen en ontvangers van de op te heffen gemeenten, die niet als zodanig in de nieuwe gemeenten wor den benoemd (zolang de raad van die gemeente met anders besluit) als ambte naar van de burgerlijke stand worden gehandhaafd. Slot van pagina 1) ringen aan de waterschappen, zal het volgens de inleider gewenst zijn, te overwegen of de belangrijkste wa terschappen In hun huidige organisa tie zullen moeten worden gehand haafd. .Wellicht moet de wetgeving op dit punt Ingrijpend worden her zien', betoogde hij. Mr SchllthulB vroeg zich voorts af of een andere wijze van belastingheffen al of niet gecombineerd met rijksbelastingen niet mogelijk zou zijn. waarbij clan ook een andere bestuursvorm hoort, die niet alleen invloed toekent aan eigenaren van onroerende goederen. Verweven De kwestie van het beheer van de Noordzeekust was één van de on derwerpen. die minister dra J. A Bakker noemde als een voorbeeld van de ontwikkeling van de waterschap pen naar schaalvergroting en verwe venheid van belangen. Met de unie voorzitter mr J. W. v. d. Hoeven meende de bewindsman dat deze ont wikkeling vaak grotere of andere organisatorische eenheden vraagt, j Hij signaleerde dat er zaken zijn die: op de waterschappen afkomen en waarvoor het Initiatief elders ligt'1 de minister doelde daarbij op onder meer de verhoging van alle zeewa terkeringen langs de Westerschelde. en benoorden Hoek van Holland en op de verhoging van de bandijken langs de bovenrivleren. En hij vroeg zich af: ,V1 de wa terse van de w wegingen gespeeld die betrekking hebben op gebieden, veel groter dan van de enkele waterschappen. De waterschappen hebben hierbij geen bijdrage kunnen leveren, enerzijds omdat van het niet verwacht mag worden een overzicht van het geheel te hebben, anderzijds omdat zij daarvoor ook niet uitgerust zijn. Er zijn nog enkele vraagstukken waar van men zich kan afvragen of zij nog In de waterschapssfeer kunnen worden overzien. Ik denk met na me aan de waterkering langs de Noordzee en de oeverwerken langs de Westerschelde'. Naarmate de wa terschapszaken meer verweven ra ken met wat daarbuiten gebeurt, rijst volgens minister Bakker de vraag of nadere bezinning op de be staande decentralisatie met nodig is om een goed functioneren van het waterschapsbestuur te waarborgen. Als voorbeeld haalde hij de ramp van 1953 aan, ,toen het een absolute noodzaak was de verdediging tegen de zee meer centraal aan te pak ken'. Als andere zaken die de vraag doen rijzen of het naar een vermin derde decentralisatie moet, noemde minister Bakker ook de waterhuls- houding, de wet verontreiniging op pervlaktewater en de zuiverings- taak van de waterschappen. Een sterkere centralisatie zag minister Bakker niet als een verarming van de waterschappen. ,Als men dit slechts wil beschouwen uit het Het hij nog weten: ,In de kringen van de waterschappen wordt het uitermate belangrijk geacht dat het aanhangige gistingsproces niet wordt verstoord en dat niet wordt getracht geforceerde ingrepen tot stand te brengen. Het i» onze over tuiging dat drastische wijzigingen afbreuk zullen doen, niet slechts aan goed functionerende waterschappen aoch ook aan een gezonde beharti ging van primaire landsbelangen, waaronder al direct is te verstaan om Nederland vrij te houden van wateroverlast en voldoende water van goede kwaliteit beschikbaar te stellen'. KWADENDAMME De .commissie van werknemers' in de nieuw te vor men gemeente Borsele heeft (uuncn niet de gemeen teraadskandidate 11 van dc werknemerslijst een programma opge steld. Tijdens deze 111 Kwadendamme gehouden bijeenkomst kwam men tot de conclusie, dat de raadsleden van dc werknemerslijst in Borsele zich ge steund kunnen weten weten door men sen van de vakbeweging. I)it werd als een belangrijk voordeel gezien, omdat raadsleden van de werknemerslijst zich dan altijd goed kunnen informeren en kunnen aten adviseren door de vakbe weging. Commissie «-n raadskandidaten besloten run de commissie ook na dr: raadsverkiezingen voort te laten bestaan dit om vanuit alle kerkdorpen in Bor sele contact te kunnen blijven houden met de raadsfractie. In het programma werd opgenomen, dat gemeentebestuur zo, de taak van de waterschappen wordt inhoudelijk dieper en omvang rijker, er is meer kennis en meer bestuurskracht nodig om oude en nieuwe taken op adequate wijze te vervullen, er ls meer samenspel en dus inzicht vereist met betrekking tot de belangen van andere dan wa terstaatkundige aard. Ook de kring- van belanghebbenden zelf heeft zich uitgebreid'. Unievoorzitter mr J. W. v. a. Hoeven had ten aanzien van de schaalvergroting in zijn openings om in alle dorpskerken dorpsrad? te stellen. Deze dorpsraden zouden jaar lijks een openbaar gehoor moeten or ganiseren in het bijzijn van het gemeen tebestuur. Wat de burgemeesterbenoe ming betreft werd gesteld, dat het er niet in de eerste plaats 0111 mag gaan tot welke politieke partij de nieuwe burgemeester behoort. Voorop dient te staan, aldus de commissie van werkne mers in de nieuwe gemeente Borsele, een goed inzicht in de problematiek van een uitgestrekte plattelandsgemeen te, die zich zeer snel omschakelt van landbouw naar industrie en waar plano logisch zeer ingrijpende wijzigingen voor de deur staan. Voorts acht de .commissie van werkne mers' het van het grootste belang, dat phet nieuwe gemeentebestuur van Borso le een zetel opeist in het hav?nschap Vlissingen. Dit gemeentebestuur zal van gedeputeerde staten nog krachtiger maatregelen moeten vragen tegen lucht verontreiniging. Men kwam tot de con clusie, dat het Sloegebied door een groengordel zal moeten worden omgeven om de omliggende dorpen Eorsse'.e, Nieuwdorp, 's-Heerenhoek en Lewedorp leefbaar te houden. De industrieën, al dus één van de conclusies, zullen moe ten meebetalen aan het .schoonhouden' van de streek. Tenslotte vraagt de werk nemerscommissie in het verkiezingspro gramma bijzondere aandacht voor het hieraan volgens de vergadering, in vele gemeenten nog wel het een en ander woord al opgemerkt dat de wa' er- ppen zich in bela' ae ontwikkelingen gepast en dat zij zien dat het eind stadium nog lang niet is bereikt. Ten aanzien van een verdergaande samenvoeging van de waterschappen Examens Voor het voorlopig diploma scheeps- werktuigkundige slaagde te 's-Gravên- hage de heer R. Flips e te Oost- en West- Souburg. Aan de gemeentelijke universiteit van Amsterdam slaagde voor het kandi daatsexamen medicijnen de heer C. H. Sinke uit Goes. Met blijdschap geven wij kennis van de geboorte van onze dochter KARIN. J. G. Versteeg H. A. Versteeg-de Vries Middelburg, 11 nov. 1969. Segeersstraat 34. Plotseling heeft de Heere tot Zich genomen, onze geliefde zwager en oom CORNELIS VAN DE SCHRAAF. echtgenoot van E. van Elsacker, op de leeftijd van 59 jaar. Goes: A. J. van Elsacker- D(jk8lag Kapelle: C. Kloet- van Elsacker L B. Kloet Goes: D. van Elsacker Tholen: A. Contant van Elsacker M. L J. Contant Nichten en neven. Heden overleed In het ziekenhuis Sint-Joanna te Goes, tot onze diepe droefheid, nog onver wachts, mijn lieve man, onze zorgzame vader en opa IZAK WILLEM V. D. VLIET in de ouderdom van ruim 81 jaar. Hansweert: M. A. v. d. Vliet- Openneer I. W. v. d. Vliet T. v. d. Vliet-Cernoga J. v. d. Vliet W. A. v. d. Vliet- v. Strien Kruiningen: W. D. Impens- v. d. Vliet F. J. Impens Hansweert: L. M. A. v. d. Vliet A. J. v. d. Vliet-Kole En kleinkinderen Hansweert, 12 nov. 1969 Nieuwstraat 27 De begrafenis zal plaatshebben op zater dag 15 november a.s., 's middags om 12.00 uur op de algemene be graafplaats te Kruinin gen. Vertrek van ,Kaj Munk' te Hansweert om plm, 11.30 uur. Tot ons leedwezen vernamen wij, dat op 84-jarige leeftijd ls overleden, de heer F. D. G. PRINS Zijn toewijding en voorbeeld als oprichter van het bedrijf zullen bij ons altijd in dankbare herinne ring blijven. Personeel Verf- en Glashandel F. D. G. Prins Zonen NV Vlissingen-Roosendaal-Zierikzee Vlissingen, 11 november 1969 Van ons ging heen, mijn lieve man, onze toege wijde vader, opa, zoon, broer en zwager ADRIANUS JACOBUS WITTE op de leeftijd van 63 jaar. Voorhout: N. Witte-Koelewijn Warmond: M. E. Snijders-Witte J. M. Snijders Maryska Marrjn Bedford Hills USA: Th. H. A- Lunsïngh Tonckens- W. W. Lunsïngh Tonckens Annely Adriëtje Wynclcje Den Haag: A. M. Witte Voorhout: Nelleke Witte Vlissingen: M. J. Witte-Wanner Rotterdam: K. W. Witte S. Witte-van der Merk Vlissingen: C. de Looff-Witte M. Th. de Looff De crematie heeft in stilte plaatsgehad. Heden overleed, nog onverwachts, onze zorgzame moeder, be huwd-, groot- en over grootmoeder LEINTJE LUDIKHLTZE, weduwe van Hendrik Koster, in de ouderdom van ruim 79 jaar. Uit aller naam, A. Kentin-Koster Middelburg, 12 nov. '69 Selsweg 86. Condoleantieadres: Seisweg 182. De teraardebestelling zal plaatsvinden maan dag 17 november 1969. Vertrek om 11.00 uur van het sterfhuis. Heden ls in haar Heer en Heiland ontslapen, onze geliefde zuster, schoonzuster en tante LEUNT JE GESCHIEBE in de ouderdom van 67 jaar. Psalm 147 6 (oude ber.) Middelburg: J. C. Geschiere Kloe tinge 's-Gravenpolder- seweg: M. G. Geschiere F. Geschiere-Proos Neven en nichten Middelburg, 11 november 1969 Bejaardentehuis .Swerfrust' L. Stommesweg 1 Correspondentieadres Blauwedijk 21, Middelburg De begrafenis zal plaatshebben op vrijdag 14 no vember a.s., vanuit het bejaardentehuis .Swerf rust'. Vertrek vanuit genoemd tehuis om 11.15 uur. Vooraf vindt een rouwdienst plaats voor familie en belangstellenden in Swerfrust', die aanvangt om 10.45 uur en geleid zal worden door de weleer waarde heer ds H. van Benthem. Na afloop van de plechtige teraardebestelling ge legenheid de familie te condoleren in de aula op de begraafplaats. Plaats uw familieberichten in de PZC Algemene kennisgeving Heden overleed, geheel onverwacht, onze lieve vader, behuwd-, groot- en overgrootvader ANTHONY JOHANNIS KLOMPE, weduwnaar van Elizabeth Jacoba Wisse, in de ouderdom van ruim 90 jaar. Kloettnge: J. W. Lagendijk- Klompe L. J. Lagendijk 's-Heer-Arendskerke: P. K. Polderdijk J. P. Polderdijk* Lindenbergh Dubbeldam: J. E. Snoep- Polderdijk A. P. L. Snoep en kinderen Mijdrecht: W. E. van der Waal- Lagendijk P. C. van der Waal- en kind Kloetinge: Els Lagendijk Mare ia Lagendijk Koudekerke, 11 november 1969 Verpleeghuis .Ter Poorte'. Condoleantieadres Vijverweg 2. Kloetinge De teraardebestelling is bepaald op vrijdag 14 november 1969 op de oude begraafplaats te Nieuw- en St.-Joos- land, om 14 uur.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1969 | | pagina 7