DIALOOG MET EN ZONDER ANGST FRANCISCUS VAN ASSISI kerken maatschappij Wij ontlopen elkaar niet veel KORTGEZEGD Zaterdag 18 ohtober 1969 zaterdagnummer PROFESSOR HROMADKA Waarop het aankomt, is dat de dialoog tussen christendom en marxisme geen gesprek is tussen vreemden, doch tus sen mensen, die in de omwenteling van de twintigste eeuw elkander zijn gaan zien in liet perspectief van een ge meenschappelijke, een universele toekomst. In dit perspec tief staan geen gesloten systemen tegenover elkaar, doch mensen stellen elkander en zichzelf oude én nieuwe vragen, stellen zichzelf en elkander onder kritisch en ontdekkend licht van een toekomst, welke al het bestaande en elk sy steem te boven gaat'. Aldus schreef in een speciaal num mer over communisme van het maandblad Wending (no vember 1968) dr A. Th. van Leeuwen (Kerk en Wereld, Driebergen) over de .Dialoog als de taal voor het atoom tijdperk'. In dat belangrijk opstel wijst hij er op, dat die dialoog in derdaad bestaat, zij het nog in zeer eenvoudige vorm en nog niet lang. En het is bepaald geen .uitvinding van con ferentie-managers, tijdschriften-redacties en uitgevers'. Het is namelijk een dialoog, die meer en meer op gang komt op wetenschappelijk niveau, dat wel. Een dialoog op het politieke vlak, anders dan in de vorm van het diplo matieke verkeer en de onder-handelingen met tanks achter zich, is er (nog) niet. Waarbij overigens moet worden ge zegd, dat men in de politiek wel langzamerhand gaat in zien, dat elkaar afslachten de gemakkelijkste, maar niet de meest menselijke manier is om zijn doel te bereiken. Niet exclusief Dat elkaar niet afslachten, maar zoeken naar de dialoog, naar gemeenschappelijke uitgangspunten is geer exclusief iets van de kei-ken, van theologen, het Vaticaans concilie of van een Wereldraad van Kerken. Zij waren er wel de eersten mee. Het was dan oolc wel het minste wat men van de kerken mocht verwachten. Ik schrijf kerken, maar het gaat hier natuurlijk om enkele eenzamen, leden van kerken, die buiten alle politieke consequenties om contacten onderhielden en een sport van dialoog voerden met ook weer voornamelijk individuen in Oosteuropese landen. Dat gebeurde al in de periode vam de koude oorlog. Die dialoog, tussen, marxisten, katho lieken, protestanten, filosofen en theologen, krijgt de laat ste jaren meer en meer gestalte. En in hun kielzog vindt men ook .gewone' geestelijken en leken. Merkwaardig is daarbij wel. dat veelal deze dialogen, deze ontmoetingen in Oost-Europa plaatsvinden in het kader van kerkelijke bijeenkomsten. Zo'n begin van een dialoog vind ikzelf terug op de recente conferentie in Hongarije van de Europese werkgemeenschap voor protestantse informatie, die juist op die 'eerste bijeenkomst in een Oosteuropees land via nieuwe statuten en dergelijke een bredere basis kreeg. Een meer bij de tijdse basis. De naam werd oecumenische werkgemeenschap voor informatie in Europa, en de moge lijkheid werd geopend tot bredere participatie, ook uit Oosteuropese landen. De deelnemers uit Oosteuropese landen op de conferentie in Hongarije kunnen, als zij ac tief zijn betrokken bij pers- en informaties rbeid op ker kelijk gebied, tot de werkgemeenschap toetreden. Ook dat betekent: ontmoeting en dialoog. De werkgemeenschap krijgt een basis voor deze tijd in dit Europa. gesticht in Praag: Hromadka gaat het ,om bevrijding van evangelie en kerk uit de ideolog:sche gevangenschap van een anti-communisme, dat niet alleen de westerse christen heid beheerst, doch waaraan ook de kerken in Oost-Euro- pese landen zeer moeilijk weerstand weten te bieden', al dus formuleerde dr A. Th. van Leeuwen het april 1965 in een speciaal nummer va.n De Heerbaan over nieuwe ver- lcondi gingsvormen als ievensruimte voor de kerk. Prof Hromadka's bemoeiingen om de dialoog, om de rela tie met het .Westen' levend te houden, door dik en dun, zijn hem niet altijd in dank afgenomen. Zij verdienste ligt met name daarin dat hij een generatie theologen en christenen leerde te leven met het communisme vanuit het evangelie. Maar de PCV nü trekt met name de jongere generatie iv een land als Tsjecho-Slowakije niet meer zo. Aldus was de conclusie van drs L. A. Kopmels onlangs in Hervormd Ne derland. Waarom niet: ,In de PCV wil men socialist met de socialisten zijn en deze maatschappij-ordening voorna melijk positief-beamend tegemoet treden. Dat zai deze jon geren (de jongste kerkelijke lichtingen noemt Kopmels ze eerder - WV) een zorg zijn. Hen gaat het om waarheid en gerechtigheid, of deze nu in een socialistisch of niet-socia- listisoh systeem worden gezocht. De weigering mee te doen aan dit sterk gecompromitteerde socialisme in het Oost- Europa van nu overweegt boven de positieve beaming. He wil deze opmerkingen overigens voor rekening van Kop mels laten. Het is erg moeilijk om deze Tsjecho-SHowaakse visie zomaar over te planten in een ander Oosteuropees land. Natuurlijk is duidelijk dat de Russische inval met sa tellietenhulp vorig jaar zeer grote indruk heeft gemaakt in de leiding van de Praagse christelijke, vredesconferentie. Prof ar A. J. Rakker daarover in Hervormd Nederland: AARTSPRIESTER SOKOLOWSKY bepaald ontbreekt. De dialectiseh-materialistische filosofie hoort niet thu s in het studieprogramma van de theolo gische faculteit. Een uitwisseling met andere faculteiten :s ook niet mogelijk, althans niet in Hongarije. .Jullie theo retische kennis van het marxisme is beter. Een dialoog •net het marxisme in Hongarije kan niet. Dan wordt men als kerk-vijandig beschouwd', aldus een opmerking van een jong theoloog. De dialoog met het marxisme ligt voorna melijk op het praktische vlak, het is een dialoog om 'het voortbestaan. .Dialoog :s mooi, maar hier hebben we de werkelijke situatie, die is niet te begrijpen voor jullie', was de koude douche, die de jonge theoloog zijn gespreks partners uit het westen niet bespaarde. Toch is de dialoog er, zeker naarmate het starre anti-com munisme van de kei-ken wordt verlaten. Over het lang zaam aan verlaten van dat kerkelijk anti-communisme schreef de theoloog A. M. J. Kreykamp (,De Hors tink', Amersfoort) een verhelderende bijdrage in het eerder ge noemde Wendingnummer. Hij wijst er op dat het officiële spreken der kerken over het communisme grondig anders is geworden en hij vraagt zich af of dat niet daarom was, .omdat de kerken ten aanzien van zichzelf in een crisis zijn geraakt, zichzelf tot vraag zijn geworden., zichzelf radi caler onder kritiek zijn gaan stellen'. Dat betekent dan ook, dat men zichzelf voor kritiek openzet, ook voor kri tiek van communistische zijde uiteraard. De dialoog bete kent naar elkaar leren luisteren, elkaar niet als vijand zien. maar als gesprekspartner, maar dan moet de moge lijkheid tot dialoog ook worden gegeven, oolc van Oost europese zijde. Zelfkritiek CHRISTENDOM IN OOST-EUROPA (IV) .Stellig heeft het gebeurde een ernstige crisis in de Praagse vredesconferentie veroorzaakt, maar geen van de deelne mende kerken of personen zijn van plan haar op te heffen. ,De Russen allerminst', en hij spreekt ook over de poging hoe men .ondanks een crisis de oecumenische broederschap probeert vast te houden'. Overigens liet in Hongarije de al eerder in deze artikelenreeks naar voren gekomen Russi sche aartspriester Sokolowsky, medewerker van het Jour nal Moskowskoy Patriarchii van de Russisch-orthodoxe kerk professor Hromadka vallen in -een discussie over de inval in Tsjecho-Slowakije. Hromadka had over die inval duidelijke informatie naar Nederland verzonden, maar So- kójowslcy vond dat Hromadka ,niét "méér meedoet, Wat kan hij ernu van weten, hij heeft niet gezien wat ik heb gezien'. Voor hem had Hromadka dus afgedaan, voor som mige deelnemers een nogal ontnuchterende ervaring. Geen basis Begin Eon van de eerste expérimenten op het gebied van de dia loog was de Praags christelijke vredesconferentie, waarvan de Praagse theologische hoogleraar Joseph Hromadka één der meest prominente representanten is. Deze PCV werd Men mag dan Hromadka, zoals de Russische aartspriester deed, afvallen, een dialoog op wetenschappelijk niveau wordt er zeker gevoerd, en breidt zich uit, tussen christen dom en marxisme. Maar hoever gaat die in Oost-Europa? Kritiek op de overheid is mogelijk binnen, het socialisme, BflTrSP'ICP'ï aldus citeerde ilc al eerder 'een Oost-Europees gesprèkspairt- ner. Een hoogleraad in de sociologie zei het zo: ,De staatsoverheid is door God gegeven, soms ook als straf, maar men kan kritiek hebben'. Maar ik hoorde ook, dat de theoretische ondergrond voor een dialoog met het marxisme in sommige studierichtingen, zoals de theologie. De Hongaarse bisschop dr Tibor Barbha wees op het feit, dat de kerken hun eeuwenoude historische ver zuim moeten inzien, dat zij de belangrijkste uitdagingen van de maatschappelijke veranderingen en. ontwikkelingen niet hebben begrepen. En daarbij behoort het feit, dat de verhouding tussen de moderne arbeidersbeweging en de kerk zeer veel te wensen overlaat en van de kerk voor al les zelficritiek eist. Kreykamp en Bartha spreken hier in wezen, dacht ik over hetzelfde. Bisschop Bartha wees er evenals Kreykamp op dat in het kader van de christelijk- marxistische dialoog de laatste tijd een hele reeks vragen in een nieuw licht verschijnt. En zijn lutherse collega dr Zoltan Kaldy, de oudste bis schop in Hongarije, lid van de wereldvredesraad, wees er op dat de .tegenwoordig zoveel besproken, mode geworden dialoog, geenszins een of andere absracte, polemiseh-clia- logische discussie is. Wij protestanten in Hongarije, voeren de dialoog ai meer dan twintig jaar door ons leven, in woord en gedrag. Wij voeren die eohter ook zo, dat wij steeds opnieuw die gebieden opzoeken, waar wij zonder een enkel compromis in het geloof, ja zelfs van uit ons geloof, m'et mensen kunnen samenwerken, die weliswaar van een andere wereldbeschouwing zijn, maar die zich evenzeer voor het welzijn van ons volk en de mensheid inspannen. Wij zijn echter natuurlijk ook voor een principiële dialoog ontvankelijk, waar deze voor het genoemde gezamenlijke doel een hulpmiddel betekent'. Geen nan lager wal geraakte scheepjes der oecumene, ma ar jachten i jachthaven van het Balatonmeer, Hongarijes ivatersportcentrwm. Het dialoog kreeg enige kans en gestalte tijdens de confe rentie van de Europese werkgemeenschap voor protestant se informatie in Hongarije. Men zal samen moeten toele- ven naar ,een open maatschappij', waarvoor de derde as semblee van de Wereldraad van Kerken (New Delhi 1961) pleitte: .Om een rechtvaardige vrede op te bouwen, moeten barrières van wederzijds wantrouwen op elk niveau wor den aangevallen. Wederzijds vertrouwen is de meest waar devolle hulpbron in de wereld van vandaag. Geen hulp middel mag worden verspild: er zullen er meer gevonden moeten worden. De grondslagen van een open maatschap pij zijn van wezenlijke betekenis, opdat contacten van per soon tot persoon en van volk tot volk zich vrij kunnen ont- wllelcelen. Hinderpalen voor onderling verkeer moeten ver dwijnen, vooral waar zij volken, kerken, ja, zelfs gezinnen, verdeeld houden. Vrijheid van persoonlijk contact, voorlichting en culturele uitwisseling zijn van wezenlijke betekenis voor de opbouw van de vrede'. Diezelfde assemblee ze.i ook, in een andere uitspraak: .Ee- palen officiële idiologieën werkelijk het nationale staats beleid? Is er werkelijk een volle dat volgens zijn leerboe ken leeft? De marxistisch-leninistische opvatting, waaraan de strijd tegen het kapitalisme ten grondslag ligt, betekent niet noodzakelijk, dat een wereldomvattende atoomoorlog onvermijdelijk zal plaats vinden. Anderzijds brengen de doelstellingen van de westerse samenleving niet noodza kelijkerwijs een gewapende kruistocht met zich. Toch blijft er argwaan, dat de tegenpartij erop uit is, een volle dige overwinning te behalen. Het feit, dat de Sowjet-Unie er sterk op vertrouwt dat zijn levensstijl die van het Wes ten overtreft en de overhand moet behalen, mag niet ge bagatelliseerd worden. Het Westen heeft eenzelfde overtui ging omtrent zijn maatschappelijk besteli Toch blijken de verantwoordelijke leiders in beide machtsblokken te blij ven hopen, dat de twee grote politieke stelsels naast el kaar kunnen bestaan en zelfs op vreedzame wijze met el kaar kunnen wedijveren. De vraag is zelfs gewettigd of de beide stelsels wel zo in elk opzien verschillend zijn, als men van beide zijden veronderstelt' (alles te vinden in de Carillon-pocket over de New Dellhi-assemblee met de offi ciële rapporten). Die argwaan kan in ieder geval al een stuik verminderen door ontmoeting in dialoog. Wat dat betreft kan angst al leen maar een slechte en met-christelijke raadgever zijn. WILL. J. VERKERK (De vorige artikelen in deze reeks verschenen in de zater dagkranten van 27 september, 4 en 11 oktober). ,ln een katholieke onderwijsinrichting van het Kortrijkse wordt een jonge lerares in de directiekamer geroepen. Zij wordt ei ontvangen door de directrice en een kanun nik-Inspecteur, die haar versoeken vrijwil lig' haar ontslag te tekenen. Zij wei gert aanvankelijk. Er wordt van sancties gesproken. Er komen tranen bij. Er wordt getekend. Wat betekent dit allemaal? Wat zit hier achter Een huwelijk met een ge scheiden man, veel liefde en veel angst.' Aldus gelezen in het nieuwe maandblad JSxodus' van de gelijknamige Belgische werkgroep, die nu een jaar bestaat. Aan vankelijk ivas Exodus vooral actief voor de aanvaarding van gehuwde priesters. Daar mee gaat de werkgroep door, maar het ac tieprogramma is inmiddels aanzienlijk uit gebreid en omvat nu kort samengevat het i/veren voor meer gerechtigheid in dc maatschappij. Daarom Is 't niet vreemd dat ir nauwe relatie bestaat met de Nederland se Sjaloom-groep. Een paar punten van het actieprogramma: de groeiende doe-mentalitelt, in en om de r- k kerk begeleiden, de problemen bespreken en helpen oplossen die echtscheiding op werpen, vooral door de houding van heel wat r-k autoriteiten in België. Voorts ko men ook de actuele internationale vraag stukken aan de orde. In een artikel over de echtscheidings- problematiek in Exodus' zegt een woord voerder van de Belgische werkgroep katho lieke echtscheidingsproblematiek onder an dere over de invloed van de r-k kerk inzake echtscheiding dat deze er in het verleden zeer zeker was en ook nu nog zeer groot in grote delen van de gemeenschap, zij het dan grotendceld negatief: ,De volwassen ge neratie gelovigen is nog meestendeels opge voed in een geest van blinde volgzaamheid aan het kerkelijk gezag. Eerst vóór enkele laren is men begonnen, en dan zeker nog niet algemeen, met een opvoeding tot eigen verantwoordelijkheid, tot eigen gewetens vorming.' Gezien de kerk ook nu nog rechtstreeks of onrechtstreeks vrij grote sectoren van de samenleving beheerst, en er minstens een sterke invloed kan doen géidenis het dui delijk dat ze deze macht en invloed kan ge bruiken en ook gebruikt, om mensen te weerhouden of te straffen fik denk hierbij aan broodroofzo dezen haar wetten of opvattingen overtreden; wat met een twee de huwelijk tot nog toe hef. geval is.' Een steeds groter aantal priesters wordt zich echter van de problematiek bewust en han delt naar eigen verantwoordelijkheid. Maar ondanks alle goede wil staan ook zij ,voor de muur van verstarde juridische standpun ten, en het totaal verouderde kerkelijke recht, waartegen zij machteloos zijn,' al dus het Belgische maandblad JSxodus.' Op een van de laatste dagen van de maand september werden in de Sint- Pieter in Rome zevenenveertig kleine zusters van het kind Jezus geordend, nadat zij hun belofte hadden afgelegd. Het gebeurde in het koor van deze kerk, achter de plaats waar de paus troont wanneer hij een zogenaamde receptie houdt onder het negenentwintig meter hoge baldakijn. De dienst werd geleid door de bekende Franse kardinaal Tisserand, die er praalde in al zijn kerkelijke waardigheid en de ze dienst, voor zover ze niet in het La tijn werd gezongen, was geheel in het Frans, waaruit kon worden opge maakt dat die zevenenveertig zuster kes uit Frankrijk afkomstig zullen zijn geweest, of althans grotendeels. Achter hen zaten, de ene rij na de andere, in hetzelfde vaalblauwe katoenen habijt, met eenzelfde doek over het hoofd, dezelfde kleine zusters, die de beloften reeds eerder hadden afgelegd. Met elkaar vormden ze een tegenstelling tot de pompeuse pracht van de Sint-Pieter, die de grootste kerk van de wereld moet zijn. Op de marmeren vloer staat aangege ven hoever bijvoorbeeld de lengte van de dom in Keulen en andere enorme kerken reikt in vergelijking tot deze. die een deel uitmaakt van het Vaticaan. Een 80.000 men sen kunnen hier een plaats vinden in deze ruimte. Zo hebben we het gelezen. We hadden deze kleine zusters van het kind Jezus (eveneens zijn er kleine broeders) nog nergens gezien en we hadden zelfs niet van hen gehoord. Ze zijn ook een vrij jonge verschijning temidden van de vele orden en congregaties die de kerk van Rome kent. Ze zijn ontstaan uit de idealen die Oharles de Foucauld (1858-1916) bezielde. Deze man voelde niet veel voor de kerk en haar ge loof. Hij koos een militaire loopbaan en werd als officier bij de cavalerie naar Al giers gezonden. Daar voltrok zich in hem een innerlijke verandering. Hij nam ontslag en sloot zich aan bij de Trapisten, maar dit teruggetrokken kloosterleven bevredigde hem niet, omdat hij niet inzag hoe hij op deze wijze de stem van het Evangelie die hij gehoord had. zou kunnen volgen. Na af loop van de termijn van de tijdelijke ge loften verliet hij deze orde en is terugge gaan naar het Hand waar hij als luitenant zijn ruiters had aangevoerd, om daar in. een zeer afgelegen oase te gaan léven precies zoals de inboorlingen er leefden. Hij wilde in hun midden zijn als een toonbeeld van zelfverloochening, om zo onder de meest veriatenen iets te laten zien van de solida riteit van Jezus van Nazareth met armen en veriatenen. In 1916, toen er een op stand tegen het Franse gezag uitbrak, is hij vermoord. Tijdens zijn leven heeft hij geen volgelingen gehad. Eerst na zijn dood zijn zijn gedachten door anderen over ge nomen en toen pas zijn ontstaan die broe derschappen en zusterschappen die nu be leend staan als de kleine broeders en zus ters van het kind Jezus. Ze willen alleen maar door hun aanwezigheid liet van Chris tus onder de armsten van de armen laten zien. Ze passen zich helemaal aan in de om geving waar zij gaan wonen. Ze gaan leven en werken als die armen het doen. Ze willen zélfs niet proberen om mee te helpen om be tere levensomstandigheden te krijgen. Ze gaan ook niet evangeliseren. Zo Heven ze in de binnenlanden van Afrika en Azië. Zo zijn te vinden onder de eskimo's "binnen de poolcirkel, maar eveneens zetten zij zich neer in de lugubere buurten van onze mo derne steden. Die ordening van die 47 kleine zusters heeft op ons verreweg de meeste in druk gemaakt van alles wat we in Rome hebben beleefd en gezien en dat nog wel in de kerk van de kerkvorsten, waar de paus wordt rondgedragen als een oosters vorst uit de oude tijden in de kerk, die door haar grootheid en massaliteit een beeld moet zijn van de kerk die haar centrale ze tel in Rome heeft. Dit alles geschiedde ter wijl het licht viel door een glas-in-lood- raam in de uiterste wand van de Sint-Pie ter, welk raam geheel gevuld was met een duif, het zinnebeeld van de H. Geest. Enige dagen later werd in Assisi het feest gevierd ter herdenking van de dood van Franciscus van Assisi in 1226. Een ui temt merkwaardige en boeiende figuur, deze Francicus, zowel voor rooms-kathoheken ais voor protestants-katholieken. Het leven van deze stichter van de Franciscaner klooster orde, die de armoede zocht om Christus" wil, is voldoende bekend. Toch blijft het merkwaardig dat hij, de zoon van een la kenkoopman, wiens maatschappelijke toe komst gewaarborgd was voor zover dat in deze wereld mogelijk is, als een arme is gaan leven en als het moest, met bedelen aan de kost kwam. Hij heeft geleefd als de Damsiapers en is als zij, voortdurend op reis geweest. Hij heeft dit echter gedaan om overal te kunnen prediken, zonder dat hij daarvoor enige kerkelijke bevoegdheid had. Hij kon niet loskomen van een stuk van het Evangelie waarin ons verteld wordt hoe Jezus zijn discipelen uitzond zonder goud of zilver of zelfs maar koper in hun gordels, geen knapzak voor onderweg, geen twee hemden en sandalen. Zo heeft hij zijn weg willen gaan in uiterste navolging van Christus. Bij het kapelletje van Portiuncu- la (nu is er een massale bedevaartskerk overheen gebouwd) vlak bij Assisi levend in hut van leem en riet, is hij zijn werk begonnen en aldaar is hij ook gestorven. Ter ere van hem is er boven zijn graf in As sisi een geweldig bouwwerk opgetrokken, drie kerken boven elkaar. In de middelste van deze werd het feest van zijn sterven feestelijk gevierd- Wie zo iets ziet. weet waarom ze in de middeleeuwen ook bij ons zulke grote kerken bouwden. Wat trok er, vanaf de hoofdingang, al niet door deze kerk heen. Bazuinblazers in kledij van ze ven eeuwen geleden gingen voorop. Solda ten met helm en piek ontbraken natuur lijk niet. Vaandels uit heel wat steden en delen van Italië, met daarachter hoogwaar digheidsbekleders van hun stad of provin cie, zoals dat bij zulke gelegenheden het geval is. Ze waren natuurlijk vergezeld van hun vrouwen in het mooiste frak. Ridders van het H. Graf in hun lange witte man tels. Daarna kwamen de kerkelijke groten van deze aarde, een kardinaal, een aantal bisschoppen, oversten van orden, uitgelezen Franciscanen enz. En na deze alle het dom koor uit Milaan. Heel het koor van de kerk zat opgepropt vol met deze hooggeboren, hoogedelaohtbare, weledelgestrenge, hoog eerwaarde en gewoon eerwaarde eminen ties en heren. En dit alles terwiüle van een man die de armoede had verkozen, omdat hij de smaad van Christus groter rijkdom achtte dan de schatten van deze wereld en die gestorven was met een steen als hoofd» kussen. De preek of de toespraak die een bisschop hield, zal wel mooi geweest zijn en Francicus zal daarin wel op allerlei wij- se geprezen zijn en het domkoor heeft mach tig mooi gezongen en toch klopt er iets niet, alleen reeds omdat zulk vertoon in tegen stelling is tot heel het leven van Franciscus en eveneens tot dat van Christus. Francis cus leefde in een tijd toen de macht van de paus en daarmee van de kerk, op een van z'n hoogtepunten was. de macht van de .kerkvorsten' werd al groter. Hoewel hij er STEMMEN UIT DE KERKEN niet aan dacht rebellerend zijn weg te gaan, is heel zijn houding en heel zijn leven toch protest geweest tegen alle kerkelijke glo rie. Dat werd ook zo gevoeld door Neder landse Franciscanen met wie we deze fes tiviteiten mochten meemaken. E-r is ons ver teld hoe men in ons land tracht weer terug te gaan naar de grondgedachten van Fran ciscus, die geen wettische regels heeft ge geven, maar wel een aantal grondregels dia in vrijheid, naar de omstandigheden zijn, kunnen worden gehanteerd, doch waarbij men er altijd op bedacht moet zijn het hei lig Evangelie op. te houden, in trouw aan de kerk. Zo geeft men tegenwoordig kloosters op en verkoopt de gebouwen om in gewone woonhuizen, temidden van de mensen als een communauteit met elkaar te leven naar het woord van Christus: één is uw Meester en gij zijt allen broeders. Het bedelen, of ter- mineren, om de oude term te gebruiken, kan tegenwoordig niet meer. Daarvoor zijn de omstandigheden te zeer veranderd. Men werkt waar dat mogelijk is, waarbij echter nadrukkelijk voorop staat dat het er niet om gaat schatten te verzamelen of om roy aal van te kunnen leven. Men moet ook me de zorgen voor degenen die niet in staat zijn zelf in hun onderhoud te voorzien. Terwijl de feestelijke herdenking in de mid delste van de drie kerken te Assisi voort ging en het koor vol zat met allerlei dure kleren en gewaden, dwaalde er achter in die zelfde kerk een kleine zuster van het kin- Jezus in haar vaal-blauwe katoenen kleed. Wie haar zag. gevoelde dat hier iets ging van dezelfde geest waarin Franciscus had geleefd. ■H. En de zoon zeide tof hem: Vader, ik heb gezondigd te gen den hemel en voor u, ik ben niet meer waard uw zoon te heten. ('Lucas 15: 21). De gelijkenis van de verlo ren zoon vertelt, dat de jongeman, die een deel van liet vermogen van zijn ou ders verkwist had, niet zegt: Vader, ik heb 'gezon digd tegen den hemel en voor u, ik ben niet meer waard uw zoon te heten; stel mij gelijk met een uwer dagloners. Deze laat ste toevoeging ontbreekt. Zo omhelsde de vader zijn zoon. Deze omhelzing had den wij niet verwacht. Daarvoor had de jongste zoon zich te erg misdragen. Blijkbaar heeft de verande ring bij de verkwistende zoon de vader zo ontroerd, dat. hij zjjn jongen wel ver giffenis moest schenken. Daarentegen bestond de fout. van de oudste soon hierin, dat hij dit zijn va der kwalijk nam. Dit verhaal liet Jezus ho ren aan mensen, die niet. al te precies leefden, ook al stonden zij als zeer gods dienstig bekend. Alle 'men sen schieten tekort, wij ook, ook al valt er wellicht op ons niet veel te zeggen. De oudste en de jongste zoon ontlopen elkaar niet veelal zouden wij onbil lijk zijn de oudste een ze kere waardering te onthou den. Hij dacht immers aan TER OVERDENKING zijn toekomst. Dat dacht hij tenminste, totdat bleek, dat hij het contact met zijn vader dreigde te verspelen. Dat was toen zijn vader hem toevoegde: JSind, gij zijt altijd bij mij en al het mijne is het uwe. Wij moesten feestvieren en vrolijk zijn, want uw broe der hier was dood en is le vend geworden, hij v:as ver loren en is gevonden'. (Lu cas 15:31 en 32). Waf hebben de meesten van ons het goed, ondanks de heel menselijke en begrij pelijke moeilijkheden. Laten wij voor onze toe komst zorgen. Vooruitzien is regeren, als het maar met gnat ten koste van or.-- ze nabije en verre naasten. Zo ja, dan verspelen wij het ware geluk en staan wij het contact tussen God en de mensen in de weg. De levende God blijkt dan voor ons dovemansoren te hebbenEn om dat te voorkomen, vertelt Jezus, de Heer van tollenaren en zondaren, ons deze gelijke nis. Hij heeft de dood over wonnen, opdat wij hei le ven zouden hebben in Zijn naam, als zonen en doch te ren van den Vadermei als diens huurlingen. CADZAND W. C. Luuring

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1969 | | pagina 21