GERALD BROOKE: koerier uit Londen 15 Na 5 jaar ging poort naar vrijheid open GEEN ZITTEMBLIJVERS MEER Motorrijtuigen belasting 1968 542 miljoen Verlichtingsactie gashaarden die u moet zien DONDERDAG 16 OKTOBER 1968 PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT Nadat de man was uitgesproken, werd ilc weer weggeleid. Ik was bang, omdat ik niet be a reep wat deze KGB- functionaris precies bedoelde. Ik be greep in ieder geval dat. mijn vrij lating voor de Russische autoritei ten niet een vanzelfsprekende zaak zou zijn, wanneer de vijf jaren, waar toe ik was veroordeeld, om waren. Een paar dagen later herhaalde deze ontmoeting zich. Het was bij die ge legenheid dat ik ineens besefte waar men mij naar toe wilde. ,U moet niet langer 'de waarheid verdraaien', zei de KGB-officier. .Wij weten allang waaraan u zich schuldig hebt ge" maakt. Ilc moet u erop wijzen dat het voor ons een vrij eenvoudige zaak is om u ten tweede maal voor de rechtbank te brengen'. Nadat de man dit had gezegd, duizelde het me, Nog eens een proces? Weer een ver oordeling? Om hoeveel jaren zou het ditmaal 'gaan? Zwakjes probeerde ik de KGB-er van repliek Ic dienen. .Waar heeft u het over? Wat wilt u tegen mij bewijzen7', vroeg ik met zachte stem. De ondervrager keek mij een ogenblik peinzend aan. toen deed hij een stap in mijn richting en zei: ,Wij hebben bewijzen vaïi üw status als officieel agent van de Britse geheime dienst Dat is iets andei's dan zomaar een koerier, die geschenken brengt aan een bevrien de relatie in Moskou, begrijpt u? U zult zich afvragen hoe wij aan die bewijzen komen. Welnu, laat mij u onmiddellijk uit de droom helpen. Die bewijzen worden geleverd door uw landgenoot Kim Philby'. De man had langzaam gesproken, bij ieder woord Duivels plan De man, die ik gedurende de jaren van mijn gevangenschap in Rusland het meeste haatte, was geen Rus, maar een Engelsman. Zijn naam... Kim Philby, de dubbelagent die tenslotte koos voor de Sowjets en die tientallen Engelse spionnen verlaadde. Ik heb Philby nooit persoonlijk ontmoet, maar de KGB zorgde er wel voor dat hij maanden achtereen geen moment uit gedachten was. Dat was toen de Russische geheime 'dienst mij dagelijks dreigde met een nieuw proces, waarin Kim Philby, nota bene een landgenoot van mij, bereid was tegen mij te getuigen. Toen ik op 23 juli 1965 werd veroordeeld, dacht ik dat daarmee de zaak Brooke voorgoed uit de rechtzaal zou zijn verdwenen. Ik wist dat ik vijf jaar een gevangene zou zijn, maar ik troostte me met de gedachte, dat die vijf jaar ook eens voorbij zouden zijn en dat ik daarna weer vrij man kon zijn. Maar op een goede dag haal den ze me uit mijn werk. Bewakers brachten mij naar het bureau van de kampdirectie. Een officier van de KGB begon onmiddellijk op bijterige toon tegen mij te spreken,Wij kennen de NTS door en door. Met andere woorden: u bent een spion voor de officiële Britse overheid. Vertel ons alles wat u weet. Geen leugens meer, want dat kan voor u bijzonder vervelende gevolgen hebben. Denkf u de komende dagen eens rustig na over wat ik heb gezegd'. den de KGB-officieren, omdat er ze ker vijf gevangenen in het zieken huis waren die hadden bekend, dat ik contact rnet ze had gezocht om te praten over anri-communistische activiteiten. Dreiging officier vervolgde zijn monoloog: ,De heer Philby is bereid te getui dat de NTS een anti-Russische or ganisatie' is die werkt onder super visie van de Britse geheime'dienst. Dat betekent, meneer Brooke, dat u een Britse agent bent. Begrijpt u het nu misschien?' Ik ontleende natuurlijk, maar daar lachten ze om. Vanaf dat moment begonnen ze mij te dreigen met .een nieuw proces, dat uiteindelijk 'wei eens een veel zwaardere straf zou kunnen opleveren .dan de vijf jaar die ik nu had gekregen. Het was bij die ondervragingen dat steeds weel de naam van die door mij zo gehate Engelsman Kim Philby werd ge bruikt. Hij immers was hun kroon getuige en hij kon er voor zorgen dat ik nog in geen jaren vrij zou komen. Deze geestelijke intimidatie ging ge lijk op met een langzame ondermij ning van mijn lichamelijke gesteld heid. De gevangenen kregen net ge noeg om niet dood le gaan, maar het gebrek aan variatie op ons dage lijks voedsel - dag in dag uit wa tergruwel en dunne soep was ver schrikkelijk. Een paai maanden la ter kon ik in de kamptum wat extra kweken door de bewakers om de tuin te leiden. Toen ze me naar de tuin volgden, maakte ik ze wijs dat ik van tuinieren hield. Ik wees ze de wegkwijnende spinazie-, asperge- en rabarberplanten aan, die ik met kunst en vliegwerk in het leven hield, en vertelde ze dat het bloemplan ten waren. Ze geloofden het, of mis schien niet. In ieder geval, ik mocht doorgaan met mijn .hobby'. Mis schien dachten ze wel dat ik vol slagen getikt was geworden. Op zekere dag vond ik mijn tuin verwoest en ik kreeg de waarschu wing voortaan niet meer in fle buurt van de tuin te komen. Ik vond het vreselijk, voorul ook omdat ik als enige buitenlandse gevangene geen pakjes met extra voedsel van mijn rouw mocht ontvangen. Alle buiten landers in het kamp kregen van tijd tot tijd een pakje. Ik heb grote man nen zien huilen van geluk als ze een stuk kaas hadden gekregen. Ik had dergelijke kleine-grote attenties niet nodig, vond de K(iK. Ik was diep geschokt. De gedachte aan een nieuw proces, waarbij een landgenoot tegen mij zou getuigen, maakte mij ziek. l)i! was wel liet meest duivelachtige plan dat de KGB met betrekking tot mij had uitge bracht. Ik begreep op dit moment maar al te goed waarom agenten van de Russische geheime dienst .mon teurs van de menselijke ziel' wor den genoemd. Maar laat ik u van het begin af aan vertellen hoe men probeerde een tweede proces legen mij voor te be reiden. Het begon vrijwel onmiddel lijk nadat ik was teruggekeerd uit het ziekenhuis van het Dubrav-werk- kamp. De KGB had het kleine stukje papier gevonden, waarop een adres was geschreven, 'li had het van een Russische gevangene gekregen, die ik in het ziekenhuis had leren ken nen. De man had het mij op de dag, waarop ik als genezen werd ontsla gen, in de handen geduwd. Bij mijn aankomst in liet werkkamp vonden de bewakers het in de voering van mijn jas. Sinds die dag werd ik her haaldelijk uit mijn werk gehaald om ondervraagd te worden in het kan toor van de directeur. Het had geen zin om de betekenis van dat stukje papier nog langer te ontkennen, zei- Geestkracht In deze moeilijke dagen was het voor al mijn landgenoot John Weatherly die mij op de been hield. Weartherlv zat een straf uit omdat hij tijdens het passagieren in Leningrad hij was zeeman in een vechtpartij verwikkeld was geraakt en kennelijk nogal hard van zich had afgeslagen. Jolin deelde alles wat hij extra kreeg van buiten het kamp met mij. Vaak hadden we nachtelijke ontmoetingen met elkaar en zijn enorme geest kracht gaf mij veel moed. Een andere vriend, "die mij in het kamp enorm heeft geholpen, was de Oekraïner dr Volodimir Horbovy, een man van zeventig, die meer dan twintig jaar van zijn leven in Russische gevan genissen en werkkampen had door gebracht. Zijn gezondheid was be slist slechter dan de mijne, maar zijn geest was nog zo helder als glas. Inmiddels gingen de ondervragingen door. Vaak legde de KGB mij zoge naamde bekentenissen voor. Ik hoef- deze alleen maar te teknn. dan was eerste orde was. Ook mochten we ge bruik maken van de kampbiblio- fcheek, die voor negentig procent ge- Eerste bekentenis Ze zouden niet ophouden totdat ik had bekend en ik besloot de eerste bekentenis die zii mii hadden voor gehouden te tekenen. Daarmee gaf ik toe dat ik het stuk je papier inderdaad in het kampzie kenhuis had aangenomen, maar dat ik ontkende een agent van de Britse geheime dienst te zijn Tli hoopte dat ze me nu verder met rust zouden laten een belachelijke hoop na tuurlijk. Het KGB-hoofdkwartier in Moskou maakte mijn ondervragers onmiddellijk duidelijk dat de affaire- Brooke met deze bekentenis niet was afgedaan. Ze waren niet tevreden. Ik begreep donders goed waar ze naar toe wilden. Immers, als ik toe gaf spion te zijn. in dienst van mijn regering, dan hadden ze een gevan genen van hetzelfde kaliber als het echtpaar Kroger, en dan konden ze met Londen gaan praten over uit wisseling op gelijk niveau. Mijn verzoeken om contacten met Britse diplomatieke vertegenwoordi gers in Moskou werden genegeerd. Alle buitenlandse gevangenen moch ten ieder half jaar contact hebben met de ambassade van hun land. Tn al die jaren gevangenschap had ik slechts twee maal een gesprek van een paar minuien met de Britse consul. Pakjes van Barbara bereik ten mij niet; van het geld dat ik voor mijn werk in de gevangenis deed mocht ik slechts een heel klein bedrag zelf besteden. Dit kwam er in de praktijk op neei' dat ik niet icon .handelen' op de zwarte markt in het werkkamp, waar een ons thee een gulden of tien kostte en waar voor een ballpoint ongeveer eenzelfde be drag moest worden neergelegd. Onze .ontspanning' bestond uit film avonden. Om de veertien dagen kre gen we een nieuwe film voorgescho teld, die in het gunstigste geval over het Russische verzet tegen de Duit- Vandaag de vierde en laatste af levering over de Engelse leraar Gerald Brooke, die vijf jaar in Russische gevangenissen door bracht op verdenking van spio nage. vuld was met werken van Marx, Le- communistische propagandis- alles af. kreeg ik dan Le ho ren. Tot nu nad ik geweigerd dit soort stukken te tekenen en dat Jing d heren kennelijk verveln. Zon- er voorafgaande aankondiging kwa men ze me op een morgen halen. Ik moest mijn bezittingen pakken en meegaan. Mijn mede-gevangenen werkten zogenaamd door, maar ik voelde dat ze aan mii dachten. Toen ik weggebracht werd, keken ze me na en bij de deur draaide ik me om. Ik knikte naar de mannen en voelde me enorm met hen verbon den. De KGB bracht nie naar de Vavas- gevaugenis, die op betrekkelijk korte afstand van het Diibravltamj» lag. Het leven was er verschrikkelijk. Er werd niet geweckt. Per dag mochten we één uurtje wat gymnastiekoefe ningen doen, voor d< rest bestond mijn leven uit vechten tegen de een zaamheid, de verveling en de gees telijke terreur van de geheime dienst. Dagelijks moest ik urenlang voor mijn ondervragers verschijnen. Tel kens weer begonnen ze over dat adres op het witte stukje papier, dat ik in het Icanipzièkenhuis had gekregen. Volgens dc- KGB hadden de gevangenen niet wie ilc in het zie kenhuis contact had, bekentenissen afgelegd. .Ontkennen heeft geen zin, Brooke. Zie dat nu toch eindelijk eens in. Je hebt die mannen willen overhalen om te spioneren voor het westen, als ze weer vrij zijn'... se Nazi's ging en in het ongunstigste geval een stuk propaganda van de eens mondelinge lessen in het com munisme. Maar op een gegeven mo ment zweeg onze .leraar1 en barstte uit: .Wat heeft dit gedoe eigenlijk /oor zin. Jullie weten waarschijn lijk meer van de communistische fi- osofie dan ik. ivn als je er niets van weet, dan wil je er niets van weten. Tk praat niet langer tegen mensen die het allemaal al weten of die hun oren dichtstoppen' en weg was hij. Jaardag Ik vierde mijn dertigste verjaardag in 1968 (28 juli) en ik kon die dag zelfs lachend de felicitaties van mijn medegevangenen m ontvangst ne men. Ik was weer terug in het Du- bravkamp en de KGB liet me de laatste tijd met rusi. Maar tegen het unde van het jaar was het weer ge daan met mijn betrekkelijke rust. De eerste tekenen van hernieuwde KGB-belangsteiling voor mijn doen en laten w. ren de loerende ogen van mijn bewakers, die soms met elkaar gingen staan praten en dan van tijd tottijd in mijn richting keken of knikten. Het maakte me zenuwach tig wat ongetwijfeld hun bedoeling Op 18 april van üil jaar werd ik van mijn bed gelicht en naar Mos kou gebracht. Ik werd in een cel in de Lefortovn-gevangenis gezet en probeerde'te berusten in de toekomst, die daar was ik nu wel zeker van een nieuw proces en een nieu we veroordeling voor mij zou bren gen. Een paar dagen later moest ik ver schijnen voor luitenant-kolonel Kuz- michov van de KGB Hij deelde me mee, dat ik zou worden beschuldigd van spionage-activiteiten in het kampziekenhuis. Een van de belang rijkste getuigen zou de gevangene zijn, die mij liet stukje papier met liet adres erop had gegeven. Nu had ik uitgerekend met déze man zo goed als geen contact gehad en dat ver telde ik de KGB-officier. Deze lachte alleen maar geheimzinnig en trok een paar vellen papier naar zich toe. Hij begon mij de bekentenissen van andere zieke gevangenen voor te le zen. Een van hen verklaarde, dat ik had beloofd hem in contact te bren gen met de Britse geheime dienst. Dat was een pure leugen. Ik herin nerde mij. dat deze man mij had ge vraagd hem te betrekken in het Brit se spionagewerk. Ik had hem toen medegedeeld, dat ik daar niet eens zélf bij betrokken was en dat ik dus waarschijnlijk niets voor hem kon doen. Als .bewijsstukken' liet de KGB-er mij een stuk papier zien, waarop ik mijn Dngelse adres had geschreven en een Engelse postzegel met mijn handtekening erop. Mijn verdediging dat ik adres en postze gel alleen maar- bij wijze van sou- venier had gegeven, wuifde hij weg. Dagen van ondervraging en beschul digingen volgden. Ik bleef ontken nen een Brits agent te zijn. Deze dagen waren de moeilijkste van mijn lielc gevangenschap. Ik was zeer de pressief, weigerde zelfs nog van mijn bed te komen om te eten en over dacht herhaaldelijk hoe ik een einde nan mijn leven kon maken. ik plofte op een stoel neer. ,Je gaat naar huis, Brooke, jp gaat terug naar Engeland', zei hij, langzaam en bijna fluisterend. Ik reageerde niet. Hij herhaalde zijn woorden: .Man, kijk me aan je gaat naar huis! Je bent vrij'. In het vliegtuig naar Londen, naar huis kneep ik. mijzelf een paar maal in mijn arm Nee, ik droomde niet. Ik vloog; Rusland was ik al uit. Nog even en ik zou boven de Noordzee zijn. nog even en de wie len van het vliegtuig zouden Engelse bodem raken. Het laatste bedrijf van mijn .avontuur' in Rusland was heel kort geweest en waanzinnig vlug gespeeld. Op het moment dat ik dacht te worden gehaald voor een nieuw proces kreeg ik de vrijheid terug. Nadat Viktor Mikhai'lovitch Kuzmi- chov mij van mijn spoedige invrij heidstelling op de hoogte had ge bracht, (ingeruild tegen Peter en He len Kroger) kwam hij achter zijn bureau vandaan om me geluk te wen sen. Hij zei dat ilc het geld, dat ik met het snijden van schaakstukken had verdiend, en dat de kampleiding voor mij had bewaard, niet mee naar huis mocht nemen. .Geen bezwaar', zei hij joviaal, terwijl hij een arm Naar huis 23 juli 1969: een bewaker bracht mij naar de kamer van Kuzmichov. Mijn hersens werkten niet meer en een juwelier en mijn gehate onder vrager en mijn nieuwbakken .vriend' legde de winkelier uit dat ik iets moois voor mijn vrouw wilde heb ben. Ik kocht een horloge voor Bar bara en voor mijn moeder een broche Na het winkelen werd ik naar mijn cel teruggebracht: mijn laatste nacht in Russische gevangenschap. Ik heb geen oog dicht gedaan. De volgende morgen om half zes mocht ik eruit: met een auto van de KGB werd ik naar het Sheremetevo-vliegveld ge bracht. Vier uur later zette ik voet op Engelse bodem. Ut was nog maar een paar dagen De Engelse zeeman John Wea therly, die in hetzelfde kamp als Brooke verbleef, wist deze foto uit het kamp te smokkelen. thuis, toen ik een brief uit Rusland kreeg: .Beste kameraad Brooke, ik heb gehoord dat u weer vrij man bent. Wij hopen dat u, ondanks al les, gunstig over het volk van Rus land zult blijven denken. Wij zou den het erg vinden als u niet lan ger onze vriend zcu willen zijn. U kunt ervan verzekerd zijn, dat wij uw naam nimmer zullen vergeten. U bent één van de strijders voor on ze vrijheid. Tot weerziens, uw vrien den in Rusland'. En dan volgde nog een ps: ,Wij kunnen onze namen niet noemen. Wij schreven dit brief je met z'n tweeën, maar wij weten dat wij «preken uit naam van velen n Rusland'. Ik was ontroerd, na het lezen van deze brief. Ik heb mijn geloof in de vriendschap van het Russische volk niet verloren. Ik weet dat er in de Sowjet-Unie zijn, die hunke ren naar een klein beetje vrijheid. Hun strijd zal een strijd van jaren worden. Ik hoop van ganser harte dat mijn ervaringen anderen niet zullen afschrikken naar Rusland te gaan. Wanneer men als toerist naar Moskou gaat en zich niet inlaat met activiteiten, die volgens de KGB val len onder het nooldstuk spionage en subversieve activiteiten, hoeft "men niets te vrezen. Het is de moeite waard, een reis naar Rusland, om dat het Russische volk de moeite waard is! Sinds ik terug ben in Engeland en langzaam herstel van mijn ervarin gen, denk ik vaak aan die ongeluk- kigen in het Dubravkamp. Ik ben mij ervan bewust, dat ik niets voor de ze mensen kan doen. Een vreselijke gedachte Maar vergeten zal ik ze nooit. Als was het een regeringsdocument kondigde het AM' in de pers (PZC van 8-10-1969, bi. 3) de ophanden zijnde publicatie aan van een aan de staatssecretaris van onderwijs en wetenschappen uitgebracht advies over zitten blijven en klassegrootte. Dit advies werd samengesteld dooi de Stichting voor Onderzoek van liet Onderwijs (SVO), een indertijd dooi de regering in bot leven geroepen instelling en zal in de vorm van een boekje bij dc staatsuitgeverij verschijnen. Hel kan nuttig zijn, nog vóór dit boekje verkrijgbaar is. een blik te werpen op de lange uiteen zetting in de pers, die ongetwijfeld afkomstig is van het ministerie \.-,n onderwijs. Deze uiteenzetting: handelt voorna melijk over het zittenblijven en de veranderingen in dc schoolorganisa tie, die nodig zijn om het te voorko men. .Gelijkwaardigheid van ontwik kelingsgelegenheid is verzekerd voor advies. Dit wordt dan nader ver breed en verdiept. ,Het programma voor vlugge begaafde leerlingen wordt zo zinvol mogelijk gereduceerd tot het essentiële'. Dit zijn gerust stellende woorden, die zeker een gun stige stemming voor het advies zul len kweken. Maar is die geruststel ling gerechtvaardigd? Om het zittenblijven op de lagere school, tegenwoordig dikwijls basis school genoemd, te voorkomen, wordt de indeling van de school in klas sen afgeschaft cn vervangen door een gedifferentieerd onderwijs, dat wil zeggen, een moeilijker voor de be- gaaiden en een gemakkelijker voor ae minder begaafden. Dit klinkt zeer aannemelijk, jammer genoeg beschikt men over geen enkel betrouwbaar middel om de meer begaafden van de minder begaafden te onderschei den. al suggereert de uiteenzetting in de aanvang dat wel. Fouten bij de selctie zijn dus onvermijdelijk en moeilijk te herstellen, wanneer een maal het kind verkeerd is ingedeeld. Verder zijn kinderen uit een gezin, waar de ouders niet de gelegenheid hebben gehad zich intellectueel te ontwikkelen, duidelijk achter bij leeftijdgenoten, die in een intellectu eel gunstiger omgeving leven en ma ken dikwijls de indruk niet erg be gaafd te zijn, terwijl zij toch een goede aanleg kunnen hebben, die slechts op een gunstige voedingsbo dem wacht om tot groei te komen. Dit verklaart, dat in de grote ste den het ondenvijspeil van de lagere scholen sterk wisselt niet het sociale karakter van de buurten, waarin zij gelegen zijn. Het nieuwe plan zal er praktisch op neer komen, dat het bestaande verschil in kwaliteit van het onderwijs, gevolg van de socia le afkomst van de kinderen, nog eens extra nadruk zal krijgen. Nu moeten wel volgens het advies der Stichting binnen eenzelfde school afzonderlijke groepen van lal of niet goed) gese lecteerde kinderen gevormd worden, maar de Stichting erkent: ,de kos ten zullen niet gering zijn'. (ADVERTENTIE) Inderdaad zullen zij, om het nieuwe onderwijs goed te doen lopen, veel en veel hoger zijn dan nu, bij de indeling in klassen, het geval is, om dat. er veel meer onderwijzers no dig zullen zijn. Aangezien dat meer dere geld er niet is, zullen hetzelfde aantal reeds zwaar belaste leerkrach ten voor een nog moeilijker taak ge steld worden. Men keert dan terug tot een soort individueel onderwijs, zoals dat bestond voor de invoering van de indeling der scholen in klas sen vóór 1800. De hoedanigheid van het onderwijs zal nog minder wor den en de geringe kans voor kinde ren uit de financieel zwakke buur-, ten om tot de hogere studies door te dringen, nog kleiner. Maar ook de school wier leerlingen onder gunstiger ïntellectuële omstan digheden leven en die wel over het ligt. Van de waardering der presta ties in het vak, ,zeer goed', .voldoen de' of .ontoereikend' (deze grove, zeer onvolkomen zeef vervangt de veel fijnere van dc cijfers) hangt af. of de leerlingen naar een hoger niveau van het vak stijgt, bij zijn niveau blijft, of naar een lager ni veau verwezen wordt, of wel het vak moet opgeven. Dit laatste maakt inderdaad het zittenblijven radikaal onmogelijk. Alleen de leerling kan nu niets meer van het vak leren; het middel is erger dan de kwaal van- het zittenblijven. Hoe dit stel sel toegepast kan worden op het technisch onderwijs is niet duide lijk. De Stichting acht een aange paste vorm nodig, maar laat de le zer geheet in het duister over de aard van die vorm. Door de afschaffing van het zitten- nodige personeel beschikt, moet in een onmogelijke toestand geraken. Immers, de ouders zullen, anders dan bij uitgesproken onvermogen hun ner kinderen, er zich niet bij neer leggen, dat hun kinderen naar de af deling der .zwakken' worden verwe zen, want zijn zij eenmaal daar, dan wordt de toegang naar het voor hen gewenste voortgezette onderwijs, dat opleidt voor de universiteit, versperd. Zij zullen zich in dat geval verzet ten en de school in deze buurt zal noodgedwongen met de ouderopvat tingen rekening moeten houden, waardoor het stelsel niet werken kan. Alle leerlingen van het basisonder wijs gaan zonder uitzondering naar het voortgezet onderwijs, Dit wordt mogelijk door een stelsel van kern en keuzevakken, gecombineerd met onderwijs op verschillend niveau. Ze worden niet per klas, maar per vak ingedeeld, een tussenoplossing die de Stichting voor een lange peri ode van 10 tot 15 jaar aanbeveelt. Het vak wordt diis op verschillend niveau gevolgd. (Eenvoudiger of moeilijker). Het zal dan blijken liet advies laat dit geheel buiten be schouwing dat de leerlingen, die reeds op de .basisschool' een laag .ïiveau volgde, onherroepelijk tot het laagste niveau bij het voortgezet onderwijs wordt veroordeeld, indien zelfs dat niet boven zijn kunnen blijven zal het aantal leerlingen der scholen belangrijk dalen, omdat nie- mund op de school zal blijven dan de cursus duurt. Daardoor wordt een aanzienlijke bezuiniging mogelijk, door sommige aanhangers van de nieuwe methode op enkele honderder. miljoenen per jaar geschat. Maar bij goede uitvoering van de plan nen zal dit voordeel grotendeels ver loren gaan door het groter aantal benodigde leerkrachten. Daarbij komt nog de schepping van een kost bare bureacratie, nodig om het nieu we stelsel te doen werken. (Bijscho ling leerkrachten. begeleidingsin- stanties* enz.) Ernstiger is, dat de leerlingen, die niet goed meekunnen door gebrek aan vermogens of ener gie, er maar zo wat bij zullen har.- gen. Hun kennis aan het einde van de schoolduur zal minimaal zijn. Ter wijl de tegenwoordige, op weten schap en techniek berustende maat schappij een verhoging van het in tellectuele peil van alle bevolkings groepen eist, zullen de voorgenomen plannen een verlaging voor een be langrijk deel der jeugd veroorzaken. voortgezet onderwijs bestaat, is het ondenvijspeil daarvan zo laag, dat het land ondanks zijn grote bevol king en zijn materiële middelen voor de aanvulling van zijn wetenschap pelijk kader een beroep moet doen op andere werelddelen. Men specu-| leert er dus ten onrechte op, datl er ondanks een gebrekkig schoolwe- wezen altijd nog wel genoeg ge schoolden voor wetenschap en tech niek zullen worden gevormd. De riieu- we organsatie zal ons nog verder afbrengen van de voor de maatschap pij noodzakelijke democratisering van het onderwijs, die men zegt na te streven. De tijd zal leren, of de tot hiertoe lijdzame publieke opinie, na de eerste teleurstellingen van de mammoetwet, niet kritischer wordt bij het in praktijk brengen van de nu voorgestelde nieuwigheid. A. M. van de Giezen MIDDELBURG PECHINEY Eind december 1967 gaf de commis saris der koningin in Zeeland in een interview niet de PZC te kennen dat zijn voornaamste wens voor het nieuwe jaar was dat de Franse alu- miniunifabriek Pechiney naar Zee land zou komen. Inmiddels komt die wens in vervui ling. Inmiddels blijkt ook dat binnen een straal van 1V2 a 2% km rond om die fabriek onder meer veeteelt, fruitteelt en gladioienteelt onmoge lijk zuLen zijn. Nieuwdorp ligt, als Pechiney volledig is uitgegroeid, op ongeveer l km afstand ten noord oosten van de fabriek. Nadrukkelijk wordt verzekerd, dat schade aan de volksgezondheid niet op zal treden ook op d'e lange duur niet Nu is veeteelt niet mogelijk omdat het vee met fluor besmet gras eet. Mensen eten meestal geen gras maar wet groenten bijvoorbeeld. We moeten dus waarschijnlijk aannemen dat geen fluor berecht zal komen op groente e.d. R, v. Antwerpen Nieuwdorp DEN HAAG (ANP) Aan motorrij tuigenbelasting vloeide in 1968 een netto bedrag van bijna 542 miljoen gulden in de sclmtkist, bijna 73 miljoen meer dan het jaar daarvoor. Dit heeft, de staats secretaris van financiën, dr F. H. M. Grapperhaus, in een brief aan de tweede kanier meegedeeld. Het aantal opgeleg de naheffingsaanslagen beliep 176.072 tot een bruto bedrag van ƒ44.738.083. Bij de controle op de motorrijtuigenbe lasting werden ruim 314 miljoen foto's gemaakt en 57.855 aanhoudingen ver richt. Het aantal ingekomen verzoeken om teruggave van belasting bedroeg 92.415, een aantal dat in 1967 106.600 was. Het aantal bezwaarschriften daar entegen breidde zich sterk uit: 99.900 tegen 31.725 in het jaar daarvoor. Het aantal verleende invaliden-vrijstellingen tenslotte bedroeg 6.097. terwijl dit in 1967 ca 16.000 was. UTRECHT (ANP) Deze week start in een groot aantal Europese landen een internationale verlichtingsactie on der auspiciën van La Prevention Routïè- re Internationale, een organisatie waar bij ook het Verbond voor Veilig Ver keer is aangesloten. Deze internationa le actie heeft tot doel de weggebruiker te doordringen van het grote belang van een goede en juiste verlichting. ADVERTENTIE Don Mazzi bij de vergaderende priesters in Rome ROME (AP) Don Enzo Mazzi, die gesteund door zijn parochianen in de arbeidersparochie van Isolotto bij Flo rence het symbool is geworden van het verzet tegen het kerkelijke gezag in Italië heeft dinsdag bij de nssemblée van jonge Europese priesters aangedron gen op .gemeenschappelijke daden in plaats van woorden'. Hem werd een staande ovatie gebracht. Don Mazzi vergeleek de katholieke hiër archie met de farao ten tijde van Mo- zes. ,Wij moeten vrij zijn van de farao en met onze mensen de woestijn in gaan. eendrachtig in het verzet tegen de onderdrukking", zo zei hij in een rede voor de 200 priesters die hier sinds vrijdag in het Waldenzer instituut ver gaderen. .Laten wij niet te moeilijke redevoerin gen houden of ingewikkelde documen ten uitgeven. Laten wij ons vooral aan eensluiten door onze daden'. Hij vertelde dat nu hem een verbod is opgelegd in Isolotto de mis op te dragen, talrijke Italiaanse priesters hem sindsdien hebben vervangen en in de .openlucht al twee maanden lang missen opdragen waarbij honderden van ziin parochianen tegenwoordig waren. Hij zei dat dit een bewijs was dat daden meer uitrichten dan woorden. In december heeft don Mazzi een revo lutionaire catechismus uitgegeven waarin Christus hoofdzakelijk wordt voorgesteld als de voorvechter van de armen tegen de onderdrukking door de rijken. Hij werd als parochieherder ge schorst door de conservatieve aartsbis schop van Florence kardinaal Florit. VRAGEN OVER BETEKENIS ZIEKENFONDSVERZEKERING DEN HAAG (ANP) De kamerleden Maenen (kvp), mej Van Leeuwen (arp) en De Boo (chu), hebben minister Rool- vink van sociale zaken schriftelijke vra- gen gesteld, over de gestadig in bete kenis afnemende ziekenfondsverzekering als gevolg van de jaarlijkse daling van I liet verzekerdenbestand. Zij wijzen er- I op dat deze daling een kostenverhogend effect heeft. (bij uw dealer)

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1969 | | pagina 15